Nota Differentiation Pembezaan

BAB 3 : PEMBEZAAN
Matematik II (BA 201)
POLITEKNIK PORT DICKSON

JABATAN MATEMATIK SAINS DAN KOMPUTER
Pembezaan Lanjutan
kecerunan
negatif dy/dx
= -ve
kecerunan positif
dy/dx = +ve
kecerunan sifar
dy/dx = 0
Fungsi menambah kecerunan +ve

Fungsi menyusut kecerunan ve
Titik P & Q titik pegun

Titik P titik minimum
Titik Q titik maksimum
Q
Kecerunan
sifar
dy/dx= 0
kecerunan
positif
dy/dx=+ve
kecerunan
negatif
dy/dx= -ve
Penentuan Titik Minimum & Titik Maksimum Bg Suatu Garis Lurus
dy
0
dx
dy
dx
dy
0
dx
dy
dx
dy
dx
dy
dx
x
0
kecerunan titik
dy
0 titik penukaran @ titik pegun @ titik pusingan
dx
Tentukan fungsi menyusut & menambah

Tentukan titik pegun minimum & maksimum
Gunakan kaedah
d2y
dy
&
dx
dx 2
June/JMSK/PPD/750621
1
BAB 3 : PEMBEZAAN
Nilai x
x<a
x=
x>a
x<b
x=b
x>b
a
Tanda
dy
dx
- ve
+ ve
+ ve
- ve
Lakaran
tangen
Lakaran
Titik
Penukaran
Tanda
Minimum di x =a
d2y
dx 2
Maksimum di x = b
>0
<0
Penentuan Titik Lengkok Balas Bg Suatu Garis Lurus

Titik lengkok balas kerana
garis lengkung tsbt.
d2 y
0 maka tiada titik maksimum @ titik minimum pd
dx 2
dy
0
dx
dy
0
dx
dy
0
dx
dy
0
dx
Titik M & N ialah titik lengkok balas kerana
d2y
0
dx2
2
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 1
Diberi lengkungan y = 2x2 - 4x + 3. Cari titik pegun dan tentukan

sifat titik tersebut.
Penyelesaian
Diberi y = 2x
- 4x + 3
dy
= 4x - 4
dx
Pada titik pegun ,
Maka ,
dy
=0
dx
0 = 4x - 4
= 4( x - 1 )
x= 1
Apabila x = 1, y = 2 ( 1 )2 - 4 ( 1 ) + 3
= 2-4+3
= 1
Titik ( 1 , 1 ) ialah satu titik pegun.
Bezakan
d2y
dy
terhadap x,
= 4 dan 4 > 0
dx2
dx
Oleh kerana
d2y
positif, maka ia adalah titik minimum
dx2
Titik (1, 1) ialah satu titik minimum pada lengkungan itu.
3
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 2
Carikan titik pegun bagi lengkungan y = 2x3 - 5 dan tentukan sama
ada minimum, maksimum atau titik lengkok balas.
Penyelesaian
y = 2x3 - 5
dy
dy
= 6x2 dan pada titik pegun
=0
dx
dx
maka 0 = 6x2
x=0
Apabila x = 0 , y = 2 ( 0 )
= -5
-5
Titik pegun ialah di ( 0 , -5 )
Bezakan
d2y
dy
terhadap x,
= 12x
dx2
dx
Apabila x = 0 ,
d2y
=0
dx2
Pada x = 0 titik tersebut adalah titik lengkok balas.
4
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 3
Tentukan titik minimum atau maksimum bagi fungsi berikut dan
lakarkan grafnya.
a. y = x2 - 1
b. y = 3 + 2x x2
Penyelesaian
a. Diberi
y = x2 - 1 --------- (1)
dy
= 2x -------------- (2)
dx
Diketahui bahawa di titik pegun dy/dx = 0
iaitu 2x = 0
x= 0
gantikan x = 0 ke dalam (1) y = 0 - 1
= -1
Ini bermakna titik pegun terletak di titik ( 0 , - 1 )
Untuk menentukan titik minimum atau maksimum, lakukan pembezaan
peringkat kedua iaitu
Oleh kerana
d2y
= 2 dan 2 > 0
dx2
d2y
positif, maka ia adalah titik minimum.
dx2
Untuk melakar graf , dapatkan pintasan di paksi- x dan paksi- y

Iaitu untuk pintasan di paksi- x, jadikan y = 0
Oleh itu 0 = x2 - 1
x2 = 1
x = 1
Untuk pintasan di paksi-y, jadikan x = 0
Oleh itu y = 0 1
y = -1
Graf itu memotong paksix di titik (-1 , 0 ) dan (1 , 0), memotong paksi-y di
(0 , -1) serta mempunyai titik minimum di titik (0 , -1).
(-1 , 0)
x
(1 , 0)
(0 , -1)
5
BAB 3 : PEMBEZAAN
b. Diberi
y = 3 + 2x x2
------------------------- (1)
dy
= -2x + 2
dx
------------------------- (2)
Diketahui bahawa di titik pegun dy/dx = 0

iaitu 0 = -2x + 2
2 x= 2
x=1
gantikan x = 1 ke dalam (1) y = 3 + 2(1) (1 )2 = 4
Ini bermakna titik pegun terletak di titik (1 , 4).
Untuk menentukan titik minimum atau maksimum, lakukan pembezaan
d2y
peringkat kedua iaitu
= -2 dan 2 < 0
dx2
d2y
Oleh kerana
negatif , maka ia adalah titik maksimum.
dx2
Untuk melakar graf, dapatkan pintasan di paksi- x dan paksi- y.
Untuk pintasan di paksi- x, jadikan y = 0
Oleh itu 0 = 3 + 2x- x2
0 = (- x -1 )(x - 3)
x = -1 dan x = 3
Dan untuk pintasan di paksi-y, jadikan x = 0
Oleh itu y = 3 + 0 + 0
y=3
Graf itu memotong paksix di titik (-1, 0) dan (3, 0), memotong paksi-y di
(0, 3) serta mempunyai titik maksimum di titik (1, 4).
Lakaran graf adalah seperti di bawah setelah maklumat-maklumat diperolehi.
y
(1 , 4)
(0,3)
(-1 , 0)
(3 , 0)
6
BAB 3 : PEMBEZAAN
SOALAN
1.
Carikan titik-titik pegun bagi setiap garislengkung berikut. Nyatakan

samada titik itu maksimum, minimum atau lengkok balas.
a. y = 2x - x2
b. y = 4x3 - 3x4
c. y = 2x ( x - 1 )2
d. y
(x 2)2
x
e. y = x3 - 3x2 + 2
f. y = x3 - 9x2 + 24x - 6
2. Tentukan titik minimum atau maksimum bagi fungsi berikut dan lakarkan
grafnya.
a. y = x2 x 6
b. y = -x2 + 3
JAWAPAN
1.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
2.
.
a.
( 1, 1 ) titik maksimum
( 1 , 1 ) titik maksimum, ( 0 , 0 ) lengkok balas
( 1 , 0 ) minimum, (1/3 , - 4/9 ) maksimum
( 2 , 0 ) minimum, ( -2 , -8 ) maksimum
( 0 , 2 ) maksimum, ( 2 , -2 ) minimum
( 2 , 14 ) maksimum, ( 4 , 10 ) minimum
1
2
titik minimum di ( ,
25
)
4
b.
titik maksimum di ( 0 , 3 )
(0 , 3)
-x
1 25
( ,
)
2
4
7
BAB 3 : PEMBEZAAN
Pembezaan Lanjutan Masalah Optimum

PENGENALAN
Istilah yang seringkali digunakan
dalam kehidupan harian
keuntungan maksimum,
keupayaan maksimum,
kos minimum atau

jarak terdekat
Mengikut konsep pembezaan
nilai optimum berlaku bila dy 0
dx
Utk tentukan nilai optimum itu

maksimum atau minimum
lakukan pembezaan peringkat
kedua
Panduan untuk selesaikan

masalah optimum
Jika
dy
0, nilai optimum
dx2
minimum
d2y
Jika
0, nilai optimum
dx2
maksimum.
1. Wakilkan simbol kepada semua
pembolehubah yang diberi.
2. Bina persamaan yang dapat
mengkaitkan pembolehubahpembolehubah ini.
3. Jika lebih daripada satu
pembolehubah terlibat, cari
hubungan antara pembolehubah
pembolehubah tersebut.
4. Tulis persamaan yang perlu
dioptimumkan.
5. Tentukan nilai optimum atau nilai
pegun.
6. Gunakan ujian terbitan kedua
untuk menguji nilai pegun dan
tentukan nilai maksimum atau
minimum.
8
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 1 :
Sebuah segiempat tepat mempunyai perimeter 28m. Cari luas
maksimumnya.
Penyelesaian
Katakan : panjang ialah x m dan
lebar ialah y m
x
m
Diberi perimeter segiempat tepat = 28 m

Maka
2 x + 2 y = 28
y
m
x + y =14
y = 14 - x
Luas segimpat tepat, L = x y
= x ( 14 - x)
Tulis semula L supaya

mengandungi satu
pembolehubah x sahaja.
Bezakan luas L terhadap x,
dL
14 2x
dx
Untuk mencari nilai maksimum atau nilai minimum,
dL
0
dx
Maka, 14 - 2x = 0
x=7
d2L
2
dx2
d2L
(
0)
dx2
Dengan demikian, x = 7 memberikan luas maksimum.

L = 7 ( 14 - 7)
= 49
Jadi luas maksimum segiempat tepat itu ialah 49 m2.
9
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 2 :
Sebuah tangki air aluminium berbentuk kuboid terbuka di atas ingin
dibentuk daripada kepingan aluminium yang berbentuk segiemapat
sama dengan sisi 5 m. Untuk membentuk tangki tersebut, kepingan
segiempat sama dipotongkan daripada kempat-empat penjuru
kepingan aluminium itu dan bakinya dilipatkan dan dipateri untuk
membentuk tangki terbuka itu. Cari isipadu maksimum tangki
tersebut.
Penyelesaian
Katakan x adalah sisi yang dipotongkan keluar
daripada tiap-tiap penjuru seperti rajah 8.5.

Panjang dan lebar kotak tersebut adalah
(5 2x)m dan tinggi nya ialah x m seperti rajah
disebelah. Suatu persamaan yang boleh
dibentukkan tentang isipadu tangki ialah:
x
x
Isipadu = Tinggi X Lebar X Panjang
x
Rajah a
Oleh demikian, persamaan Matematiknya ialah:

I
x ( 5 2x) (5 2x)
x (25 20 x + 4x2)
25x 20x2 + 4x3
Untuk menentukan nilai optimumnya,
x
bezakan I terhadap x.
dI
25 40x 12x 2
dx
5 -2x
5 -2x
Pada titik optimum,
Rajah b
dI
0
dx
Maka, 25 40x 12x 0

2
12x 2 40x 25 0
(6x 5)(2x 5) 0
5
x
atau
x 2.5
6
10
BAB 3 : PEMBEZAAN
Untuk menentukan sama ada nilai optimum itu maksimum atau minimum,
gunakan ujian pembezaan terbitan kali kedua. Terbitan kedua isipadu ialah
d2I
40 24x .
dx2
Apabila,
5
,
6
d2I
5
40 24 20
2
dx
6
d2I
0,
5
Oleh kerana dx2
iisipadu adalah maksimum apabila x m.
6
5
Apabila, x 2 ,
d2I
5
40 24 20
2
dx
2
Oleh kerana
d2I
0, isipadu adalah minimum apabila
dx2
x 2.5m.
5
m dipotong dari setiap bucu kepingan
6
aluminium, isipadu tangki adalah maksimum.
Oleh itu, apabila segiempat sama
Isipadu maksimum tangki itu ialah
5
5
5
(5 2 )(5 2 )
6
6
6
5 10 10 500
9.26m3.
6 3 3 54
11
BAB 3 : PEMBEZAAN
Soalan Latihan
1. Pagar sepanjang 80m diperlukan untuk membina sebuah kawasan
tempat meletak kereta persendirian. Apakah panjang dan lebar
kawasan tempat
meletak kereta tersebut supaya menghasilkan
luas yang maksimum.
2. Sebuah selinder tertutup mempunyai isipadu 1000 cm3 . Carikan
tinggi dan jejari tapak bagi selinder itu jika jumlah luas
permukaan adalah minimum.
Jawapan
1.
400 m2
2.
108.4 cm, 5.42 cm
12
BAB 3 : PEMBEZAAN
Pembezaan Lanjutan Garis Tangen dan GarisNormal Kpd

Lengkungan
PENGENALAN
Kecerunan Tangen pd lengkungan
y f x Persamaan Suatu
Kecerunan lengkungan pd suatu

titik
Kecerunan Tangen pd suatu titik

tertentu kpd lengkung tsbt
Lengkung
Tahu Titik Koordinat

boleh cari Kecerunan Lengkungan
tentukan persamaan Tangen & persamaan Normal
Garis lurus yg sentuh suatu
lengkungan pd suatu titik
Tangen
Normal
Garis lurus yg berserenjang dgn

tangen bg suatu lengkungan pd satu
titik
Kecerunan Tangen pd titik
Kecerunan Normal pd titik

Persamaan Tangen
dy
m
dx
1
1

dy
m
dx
dy
y y1 x x1
dx
x x1
y y1
dy
dx
Persamaan Normal
Garis
Tangen
Garis
Normal
13
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 1
Carikan persamaan tangen kepada lengkungan y = 4x2 - 12x + 10
pada titik di mana x = 4.
Garis
Tangen
Penyelesaian
Diberi y= 4x2 12 x + 10
Bezakan y berbanding x, maka
26
dy
= 8x - 12
dx
y= 4x2 12 x + 10
10
Oleh kerana x = 4, maka

Gantikan nilai x = 4 ke dalam
4
dy
dx
Rajah
8.2
dy
Maka,
=20
dx
Kecerunan lengkungan pada x = 4 ialah 20.
Apabila x = 4 y = 4 (4)2 12 (4) + 10
= 26
Persamaan Tangen pada nilai x = 4 ialah:
y y1 =
dy
(x x1)
dx
y 26 = 20 ( x 4)
y = 20x 80 + 26
y = 20x - 54
dy
ialah kecerunan tangen kepada
dx
lengkung pada suatu titik
14
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 2
Carikan persamaan normal kepada lengkungan y = 4x2 - 12x + 10
pada titik di mana x = 2.
Penyelesaian
Diberi y = 4x2 12 x + 10
Bezakan y berbanding x, maka
Garis
Tangen
y= 4x 12 x + 10
dy
= 8x - 12
dx
Oleh kerana x = 2, maka
2
Garis
Normsl
dy
Gantikan nilai x = 2 ke dalam
dx
dy
Maka
=4
dx
Rajah 8.3
Maka, kecerunan Garis Normal pada x = 2 ialah
1
1
=
dy
4
dx
Apabila x = 2 y = 4 (2)2 12 (2) + 10

=2
Persamaan Normal pada nilai x = 2 ialah
y y1 = [-1/
y2=
dy
](x x1)
dx
1
( x 2)
4
4y 8 = x 2
4y = 8x 2
y = 2x
1
2
[-1/ dy ] ialah kecerunan Normal

dx
kepada lengkung pada suatu titik
15
BAB 3 : PEMBEZAAN
SOALAN
1.
Cari persamaan tangen dan persamaan normal kepada setiap

lengkung yang berikut pada titik yang diberikan.
a.
b.
c.
d.
2.
3.
4.
y = x2 2 pada titik ( 1 , -1 )
y = x2 5x + 2 pada titik ( 3 , -4)
y = (2x 1) ( x + 1) pada titik ( 1, 1)
y= ( x 2) ( x2 + 1 ) pada titik (-1 , -6 )
Cari persamaan tangen kepada lengkung y = ( x 5 ) ( 2x + 1 ) yang

selari dengan paksi x
Cari nilai k supaya garis y = 2x + k adalah normal kepada lengkung
y = 2x2 - 3
Cari persamaan normal kepada lengkung x = kos , y = sin
titik dengan =
pada
. Cari koordinat bagi titik apabila normal ini

4
memotong lengkung sekali lagi.

JAWAPAN
1.
a.
y = 2x 3
x + 2y + 1 = 0
b.
xy-7=0
x + y+1 =0
c.
y = 5x 4
5y + x = 6
d.
y=8x+2
x + 8y + 49 = 0
2.
3.
4.
121
8
87
y=
32
y=
x=y;(
2 2
,)
2
2
16
BAB 3 : PEMBEZAAN
Pembezaan Lanjutan Sesaran, Halaju & Pecutan

PENGENALAN
Suatu zarah mulai bergerak
dari satu titik tetap O pada satu
garis lurus.
Selepas masa t, jaraknya dari 0
Maka s ialah suatu fungsi bagi t, iaitu

Jarak, s = f (t)
ialah s
kadar perubahan jarak iaitu
Halaju pada masa t bagi zarah

itu
Pecutan ditakrifkan sebagai

kadar perubahan halaju
terhadap masa
Unit digunakan untuk pecutan

adalah m / s2, km/s2, km/j2 dan
lain-lain lagi
Halaju , v =
ds
dt
Pecutan, a
dv
dt
ds
dv
dan a =
dt
dt
dv
d ds d2 s
oleh itu , a =
=
=
dt
dt dt dt
v
Contoh 1 :
Suatu zarah P bergerak pada satu garis lurus supaya
sesarannya, s meter, dari satu titik tetap 0 selepas t saat diberi
oleh s = 8t2 t3. Carikan
a. jarak yang dilalui oleh P dalam saat ketiga
b. halaju P selepas 1 saat
c. pecutan P selepas 2 saat
Penyelesaian
s = 8t2 t3
apabila t = 3 , S3 = 8 ( 3 )2 - ( 3 )3 = 8 (9) - 27 = 45 m
apabila t = 2 , S2 = 8 ( 2 )2 - ( 2 )3 = 8 (4) - 8 = 24 m
Jarak yang dilalui dalam saat ketiga = S3 S2 = 45 24 = 21 m
a.
b.
Halaju, v =
ds
= 16 t 3t2
dt
Apabila t = 1,
V= 16 (1) 3 (1)2 = 16 3 = 13ms-1
c.
Pecutan, a =
dv
= 16 6t
dt
Apabila t = 2,
a = 16 6(2) = 16 12 = 4ms-2
17
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 2:
Sebuah kereta peronda polis mengejar
perompak melalui jalan lurus di bandar
Kuantan. Jaraknya s meter, t saat selepas
melalui bandar Kuantan diberi oleh
s = t3 - 6t + 5t. Carikan
a. Halaju kereta apabila ia kembali kepada ke Bandar Kuantan
b. Halaju kereta peronda polis apabila pecutan sifar.
Penyelesaian
a.
Apabila kereta berada semula di Bandar Kuantan, s = 0

t3 6t2 + 5 t = 0
t ( t2 6t + 5 ) = 0
t (t 1 ) ( t 5 ) = 0
maka
t = 0 , 1 atau 5
Halaju, v =
ds
= 3 t2 12t + 5
dt
v = 3 (0)2 12 (0) + 5 = 5 ms-1
v = 3 (1)2 12 (1) + 5 = -4 ms-1
v = 3 (5)2 12 (5) + 5 = 20 ms-1
Apabila t = 0,
Apabila t = 1,
Apabila t = 5,
V= 5 ms-1 ialah halaju zarah ketika ia melalui bandar Kuantan

Maka kereta peronda polis kembali ke bandar Kuantan dengan halaju 4 ms-1 dan 20 ms-1
b.
Pecutan, a =
dv
= 6 t 12
dt
Apabila a = 0
6 t 12 = 0
6t =12
t=
12
= 2s
6
Halaju, v = 3 (2)2 12(2) + 5

= 12 24 + 5
= -7 ms-1
18
BAB 3 : PEMBEZAAN
Soalan Latihan
1.
Suatu zarah bergerak pada satu garis lurus melalui jarak s

meter, t saat selepas melalui 0. Carikan halaju dan pecutannya
apabila t = 2.
a. s = t3
b. s = 3t2 + t + 1
c. s = 3t4 4t3
2.
Suatu zarah bergerak pada satu garis lurus dan jaraknya, s

meter dari titik tetap O, adalah diberi oleh s = t 2 t3 di mana t
adalah masa dalam saat selepas melalui O. Carikan halaju
zarah itu ketika pecutannya ialah sifar.
3.
Sebuah kereta bergerak dari keadaan pegun dan bergerak

sejauh s meter pada satu jalan lurus dalam t saat. Diberi
bahawa s = t2 ( t + 2 ), carikan
a. Pecutannya selepas 4 saat
b. Masa t, apabila halajunya ialah 39 ms-1
c. Jarak yang dilalui dalam saat keempat.
4.
Sebuah kereta bergerak di satu jalan yang lurus dan jaraknya,

s meter dari Bandar Ipoh diberi s = 27 t t3 di mana t adalah
masa dalam saat selepas melalui Bandar Ipoh. Carikan
a. Nilai s apabila kereta berhenti seketika,
b. Halaju kereta apabila ia melalui Bandar Ipoh semula.
Jawapan
1.
2.
a.
b.
c.
12ms-1, 12 ms-2
13ms-1, 6 ms-2
48 ms-1
1
ms-1
3
3.
a.
b.
c.
28 ms-2
3s
51 m.
4.
a.
b.
54
-54ms-1
19
BAB 3 : PEMBEZAAN
Pembezaan Lanjutan Kadar Perubahan

PENGENALAN
Masalah seharian
manusia yg berkaitan
dengan kadar
perubahan
Perubahan arus I,
terhadap masa t
Perubahan isipadu V,
terhadap masa t
1. Seorang jurutera elektrik berminat untuk

mengetahui kadar perubahan arus pada
sebuah litar elektrik.
2. Jurutera pembinaan ingin mengetahui
kadar pengembangan konkrit pada
sebuah jambatan
3. Seorang jurutera mekanikal perlu tahu
kadar pengecutan dan pengembangan
injap dalam sebuah pam yang digunakan
untuk menggerudi minyak
dI atau I(t)
dt
dv
atau V(t)
dt
Contoh 1 :
Jika f t 4t2 3t 2 . Apakah kadar perubahan f t bila t 2 dan t 5
f t 4t2 3t 2
f ' t 8t 3
Jika t 2 , f ' 2 82 3
19
'
Jika t 5 , f 5 85 3
43
20
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 2 :
Sebiji belon yang berbentuk sfera diisi dengan udara supaya
isipadunya bertambah kepada 50cm3s-1. Cari kadar perubahan jejari
belon itu ketika jejarinya ialah 12cm.
Katakan;
masa ialah t,
isipadu belon ialah V cm3 dan
jejari belon ialah j cm
Rumus
sfera
4
V = isipadu belon = j3
3
dv
4 2
3 j
dj
3
4 j2
Diberi
dv
50cm2s1
dt
Gunakan petua rantai,
dv dv dj
*
dt dj dt
50 4 j2 *
dj
50
dt 4 j2
Apabila j 12 ,
dj
dt
dj
50
dt 43.14122
0.025cms1
Maka, kadar prubahan jejari belon ketika jejarinya 12 ialah 0.025cms1
21
BAB 3 : PEMBEZAAN
Contoh 3 :
Luas permukaan sebuah kubus bertambah dengan kadar 0.1m2s-1. Cari kadar
perubahan isipadunya apabila panjang sisi kubus itu ialah 2m.
Luas kubus,
Diberi
Maka,
L 6a2
dL
12a
da
dL
0.1m2s1
dt
dL dL da
*
dt da dt
da
0.1 2a*
dt
da 0.1
dt 2a
a
a
Isipadu, V a3
dV
3a2
da
dV dV da
*
dt da dt
dv
3a2 * 0.1
dt
dv
0.1
bila a=2,
3a2 *
dt
12a
0.1
3(2)2 *
12(2)
3 1
0.05m s
Gunakan petua rantai ,
Maka kadar prubahan isipadu 0.05m3s1
22
BAB 3 : PEMBEZAAN
Soalan Latihan
1.
Sebuah kubus logam berkembang supaya sisi-sisinya berubah

pada kadar 2 cms-1. Carikan kadar perubahan jumlah luas
permukaan apabila isipadunya ialah 125cm3.
2.
Jejari sebuah bulatan bertambah pada kadar tetap 0.5 ms-1.

Carikan kadar tambahan luas bulatan apabila lilitannya ialah 12
m panjang.
3.
Sebuah bekas, kosong pada awalnya, sedang diisikan dengan

cecair. Kedalaman cecair dalam bekas selepas pengisian
bermula selama t saat ialah x cm dan isipadu cecair ialah V cm3
di mana
V=
x
2
(x+2)
Diberi V bertambah dengan kadar malar dan x = 10 apabila t =

15, carikan
a.
b.
4.
dV
dalam sebutan ,
dt
kadar tambahan bagi x apabila x = 7
Pasir dicurahkan ke atas lantai ufuk dengan kadar 4 cm3 per

saat dan membentuknya satu timbunan dalam bentuk kon
bulatan tegak dengan ketingginya
3
kali jejarinya. Carikan
4
kadar perubahan dalam jejarinya apabila jejarinya adalah 4 cm.

Jawapan
1.
2.
3.
120 cm2 s-1

6 m2 s-1
a. 4 cm2 s-1
b.
4.
1
3
cm s-1
1
cm s-1
3
23

Nota Differentiation Pembezaan

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Nota Differentiation Pembezaan

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

BAB 3 : PEMBEZAAN

Matematik II (BA 201)

POLITEKNIK PORT DICKSON

Fungsi menambah kecerunan +ve

Titik P & Q titik pegun

Penentuan Titik Minimum & Titik Maksimum Bg Suatu Garis Lurus

Tentukan fungsi menyusut & menambah

Penentuan Titik Lengkok Balas Bg Suatu Garis Lurus

Titik M & N ialah titik lengkok balas kerana

Diberi lengkungan y = 2x2 - 4x + 3. Cari titik pegun dan tentukan

Titik (1, 1) ialah satu titik minimum pada lengkungan itu.

Titik pegun ialah di ( 0 , -5 )

Pada x = 0 titik tersebut adalah titik lengkok balas.

Untuk melakar graf , dapatkan pintasan di paksi- x dan paksi- y

Diketahui bahawa di titik pegun dy/dx = 0

Carikan titik-titik pegun bagi setiap garislengkung berikut. Nyatakan

Pembezaan Lanjutan Masalah Optimum

kos minimum atau

Mengikut konsep pembezaan

nilai optimum berlaku bila dy 0

Utk tentukan nilai optimum itu

Panduan untuk selesaikan

Diberi perimeter segiempat tepat = 28 m

Tulis semula L supaya

Bezakan luas L terhadap x,

Dengan demikian, x = 7 memberikan luas maksimum.

Katakan x adalah sisi yang dipotongkan keluar

daripada tiap-tiap penjuru seperti rajah 8.5.

Isipadu = Tinggi X Lebar X Panjang

Oleh demikian, persamaan Matematiknya ialah:

25x 20x2 + 4x3

Untuk menentukan nilai optimumnya,

Maka, 25 40x 12x 0

Oleh itu, apabila segiempat sama

Isipadu maksimum tangki itu ialah

108.4 cm, 5.42 cm

Pembezaan Lanjutan Garis Tangen dan GarisNormal Kpd

Kecerunan lengkungan pd suatu

Kecerunan Tangen pd suatu titik

Tahu Titik Koordinat

Garis lurus yg berserenjang dgn

Kecerunan Tangen pd titik

Kecerunan Normal pd titik

Oleh kerana x = 4, maka

Bezakan y berbanding x, maka

Oleh kerana x = 2, maka

Maka, kecerunan Garis Normal pada x = 2 ialah

Apabila x = 2 y = 4 (2)2 12 (2) + 10

[-1/ dy ] ialah kecerunan Normal

Cari persamaan tangen dan persamaan normal kepada setiap

Cari persamaan tangen kepada lengkung y = ( x 5 ) ( 2x + 1 ) yang

. Cari koordinat bagi titik apabila normal ini

memotong lengkung sekali lagi.

Pembezaan Lanjutan Sesaran, Halaju & Pecutan

Maka s ialah suatu fungsi bagi t, iaitu

Halaju pada masa t bagi zarah

Pecutan ditakrifkan sebagai

Unit digunakan untuk pecutan

Apabila kereta berada semula di Bandar Kuantan, s = 0

V= 5 ms-1 ialah halaju zarah ketika ia melalui bandar Kuantan

Halaju, v = 3 (2)2 12(2) + 5

Suatu zarah bergerak pada satu garis lurus melalui jarak s

Suatu zarah bergerak pada satu garis lurus dan jaraknya, s

Sebuah kereta bergerak dari keadaan pegun dan bergerak