Hak cipta terpelihara 2009

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Prinsip Islam Hadari :

PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4
Kerajaan adil dan beramanah,
BIDANG: SIRAH
Pembangunan ekonomi seimbang komprehensif
DISEDIAKAN OLEH: ustazjeff MTD
Kehidupan berkualiti
ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

PENGERTIAN KHULAFA AR-RASYIDIN

Gelaran yang

diberikan kepada 4
orang sahabat yg
memerintah negara
Islam Madinah
selepas kewafatan
Rasulullah

Empat orang sahabat

tersebut ialah:
Abu Bakar AsSidiq
Umar AlKhatab
Usman bin
Affan
Ali b Abi Talib

PERIBADI
KEPIMPINAN
KHULAFA`
AR-RASYIDIN

Bijaksana
Amanah

Adil
Berani
Tegas

Ikhlas
Tawaduk

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

LATAR BELAKANG
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Nama: Abdullah bin Abi Khuhafah

Dilahirkan 2 tahun selepas kelahiran

rasulullah
Keturunan Bani Tamim
Org yg pertama memeluk Islam
Mendpat gelaran As-Sidiq kerana
mengakui kebenaran Rasulullah
SAW selepas peristiwa Israk dan
Mikraj
Org yg sgt dipercayai nabi dan dipilih
utk menemaninya berhijrah ke
Madinah
Wafat pada 23 Jamadilakhir tahun
13 Hijrah dan dimakamkan
berhampiran dgn makam rasulullah
SAW

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

GUA THUR tempat

persembunyian saidina
Abu Bakar semasa hijrah
bersama Rasulullah

LATAR BELAKANG
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Umar Bin Al-Khattab (13-23 Hijrah/634-644 Masihi)

Nama: Umar bin al-Khattab bin Naufal
Keturunan Bani Ady
Dilahirkan pada tahun 583 masihi iaitu

selepas 13 tahun kelahiran Rasulullah

Seorang yg kejam sebelum Islam
Terpaut pada Islam apabila mendengar
bacaan Al-Quran
Digelar AL-Faruq- yang dapat
membezakan antara yg benar dan yg
batil
Memeluk Islam pada tahu ke 6 selepas
kerasulan Nabi Muhammmad SAW
Keluar secara terang-terangan bersama
20 muhajirin berhijrah ke Madinah
Wafat pada bulan Zulhijjah tahun 23
Hijrah berusia 63 tahun
Dimakamkan berhampiran makam
rasulullah
ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Pedang saidina
Umar alKhattab

LATAR BELAKANG
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Usman b Affan (23-35 Hijrah/644-656 Masihi)

Dilahirkan 5 tahun selepas

kelahiran rasulullah
Keturunan Bani Umaiyyah
Berperibadi mulia, lemah lembut,
hartawan, dermawan dan
bersemangat jihad tinggi
Digelar Zunnurain kerana
menikahi 2 orang puteri
rasulullah
Wafat pada 18 Zulhijjah tahun 35
Hijrah ketika berusia 80 tahun
akibat dibunuh oleh pemberontak
ketika beliau sedang membaca
al-Quran
ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

zulfaqar

LATAR BELAKANG
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Ali bin Abi Talib (35-40 Hijrah/656-661 Masihi)

Nama: Ali Bin Abi Talib bin Abdul

Mutalib b Hasyim
Dilahirkan 10 tahun sebelum
tahun kerasulan Nabi Muhammad
SAW
Beliau ialah putera Abu Talib
bapa saudara nabi Muhammad
SAW
Bersifat berani, tegas dan
menguasai pelbagai ilmu dgn
mendalam
Digelar Karamullah Wajhah iaitu
orang yg dimuliakan Allah
wajahnya (maruahnya) kerana
tidak pernah menyembah berhala.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

The lion of Allah

Kesemua pelantikan khalifah Khulafa ArRasyidin adalah berdasarkan dua cara iaitu
melalui majlis syura dan wasiat yang
kemudiannya dipersetujui oleh majlis
syura.
ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

PERLANTIKAN
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Saidina Abu Bakar As-Sidiq

Rasulullah SAW tidak menyatakan penganti baginda selepas

kewafatannya.
Oleh itu, berlaku perselisihan pendapat dalam kalangan umat Islam utk
menentukan khalifah
Orang Ansar telah mengadakan perjumpaan untuk melantik pemimpin
mereka iaitu Saad bin Abi Ubaidah (dari suku Khazraj) sebagai khalifah.
Org Muhajirin termasuk saidina Abu Bakar dan Saidina Umar turut hadir
ke perjumpaan tersebut
Setelah berunding, kedua2 pihak (Ansar dan Muhajirin) telah
memberikan ucapan.
Apabila keadaan tenang semula, Saidina Abu Bakar mencadangkan
supaya mereka melantik Saidina Umar atau Abu Ubaidah.
Kedua2 calon tersebut membantah lalu Saidina Umar menjabat tangan
Saidina Abu Bakar dan terus berbai`ah (janji setia). Kemudian diikuti
oleh suara ramai.
Saidina Abu Bakar telah dilantik menjadi khalifah dengan persetujuan
ramai.
ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

PERLANTIKAN
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Saidina Umar Bin Al-Khattab

Khalifah Abu Bakar telah jatuh sakit dan beliau bimbang sekiranya timbul

perpecahan yg boleh memusnahkan perpaduan umat Islam selepas

kewafatannya
Beliau telah meminta pandangan daripada beberapa orang sahabat
mengenai pendapatnya untuk memilih Saidina Umar sebagai penganti
beliau
Mereka telah bersetuju dgn pendapoat Khalifah Abu Bakar
Khalifah Abu Bakar telah meminta Saidina Usman menulis wasiat tersebut
dan meminta Saidina Usman memperdengarkan kepadanya isi wasiat
sebelum diumumkan.
Setelah diumumkan kepada orang ramai, khalifah Abu Bakar bertanya
kepada mereka samada mereka bersetuju dengan keputusan tersebut.
Orang ramai telah bersetuju.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

PERLANTIKAN
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Saidina Uthman bin Affan

Beberapa org telah datang berjumpa saidina Umar semasa beliau dalam keadaan

tenat ditikam oleh Abu Luk-Luk

Sahabat telah menasihati khalifah Umar supaya melantik pengantinya dan beliau
telah bersetuju walaupun pada mulanya enggan berbuat demikian
Mencadangkan 6 orang sahabat terkemuka iaitu: Usman bin Affan, Ali b Abi Talib,
Talhah b Ubaidah, Zubair bin Awwam, Saad b Abi Waqas dan Ab Rahman b Auf.
Abdullah b Umar (anak saudara Umar) telah dilantik sebagai saksi.
Setelah Saidina Umar wafat, satu mesyuarat telah diadakan
Talhah, Zubir dan Saad telah menarik diri dan Abd Rahman b Auf meminta
diizinkan menarik diri dan menjadi pemegang amanah untuk pelantikan khalifah
Abd Rahman telah pergi menemui para sahabat terkemuka dan rakyat jelata untuk
bertanya mengenai pelantikan khalifah
Setelah mendengar jawapan daripada Saidina Usman dan Saidina Ali dan
pendapat ramai, Abdul Rahman telah mengisytiharkan Saidina Usman sebagai
khalifah yg baru
Setelah pengisytiharaan dibuat, para sahabat melakukan bai`ah dan diikuti oleh
suara majoriti.
ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

PERLANTIKAN
KHULAFA` AR-RASYIDIN

Saidina Ali bin Abi Talib

Selepas pembunuhan Uthman, negara Islam kurang stabil
Puak pemberontak meminta Ali jadi khalifah
Pada mulanya enggan akhirnya bersetuju apabila keadaan semakin
genting
Orang ramai memberi bai`ah kecuali Muawiyyah bin Abi Sufyan
(Gabenor Syam)

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Kepimpinan Khulafa Ar-Rasyidin

Semua Khulafa Ar-Rasyidin ialah mereka yg mendapat didikan

drpd rasulullah SAW sendiri dan mereka merupakan sumber
rujukan umat Islam selepas kewafatan nabi. Mereka
memegang teraju pemerintahan dengan amanah, jujur, ikhlas
dan tidak meggunakan kuasa dan harta negara untuk
kepentingan peribadi. Sebaliknya keutamaan diberikan untuk
menegakkan agama Islam

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Kepimpinan Khulafa Ar-Rasyidin

Konsep kepimpinan yg diperkenalkan oleh Islam membawa kepada suatu

corak pemerintahan yg lengkap untuk kesejahteraan sesebuah negara.

Khalifah menjalankan pentadbiran berasaskan kerjasama antara rakyat

dengan pemimpin. Rakyat diminta taat kepada pemimpin selagi mana

pemimpin taat kepada perintah Allah dan jika pemimpin ingkar perintah
Allah, maka rakyat boleh membetulkan pemimpin.

Pertahanan negara diperkukuh dan banyak pemberontakan dan

kemungkaran dihapuskan seperti menghapuskan golongan nabi palsu dan

golongan yang ingkar membayar zakat pada zaman pemerintahan Khalifah
Abu Bakar as-Siddiq

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Kepimpinan Khulafa Ar-Rasyidin

Kepimpinan yg berasaskan al-Quran dan Sunnah. Khalifah berkemampuan

sebagai bahan rujukan dan mampu berijtihad dalam sesuatu masalah.

Khalifah berkhidmat bukan untuk mencari kekayaan dan kekuasaan tetapi

sebaliknya berkhidmat dengan ikhlas kerana Allah untuk membangunkan
negara Islam yg berdaulat. Maju makmur dan diredhai Allah.

Pegawai-pegawai yg dilantik utk mentadbir negara ialah mereka yg

berkelayakkan dan bertanggungjawab

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Kepimpinan Khulafa Ar-Rasyidin

Undang2 dikuatkuasakan dan tidak dikecualikan kepada sesiapa. Ini

memastikan kepentingan rakyat dan negara terjamin

Pemimpin bertanggungjawab membanteras maksiat dan menjalankan

amar makruf nahi mungkar

Pendidikan, kebajikan sosial dan kemudahan asas dititikberatkan

untuk memastikan kesejahteraan rakyat.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Sentiasa mendampingi dan mendapat didikan rasulullah saw

Sumber rujukan umat islam selepas kewafatan rasulullah saw
Golongan terpilih, berilmu, bijaksana, amanah dan adil
Rakyat dilayan sama rata dan tidak pilih status

Mengutamakan akhirat daripada dunia

Tawaduk dan bersederhana

Tugas dan berani

Menyelesaikan masalah

Rakyat berpeluang suarakan pandangan

Menyumbang harta dan kekayaan demi menegakkan agama allah

Perketatkan undang-undang berdasarkan al-quran dan sunnah

Laksana tanggungjawab dengan amanah
Tidak guna harta negara untuk kepentingan peribadi.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Undang2 dan perlembagaan

negara berdasarkan al-quran dan

hadis
Berkuasa membuat keputusan
berdasarkan pandangan ahli
majlis syura dan ijtihad
Pemimpin bertanggungjawab
menegakkan kebenaran
Ketua negara perintah dengan
adil dan saksama
Tidak mendapat hak istimewa
mengatasi undang2
Perlantikan gabenor dan pegawai
- cekap dan wibawa

Pemimpin dan rakyat

beratanggungjawab membangun
dan memajukan negara
Rakyat wajib taat perintah allah

dan rasul
Rakyat boleh memberi

pandangan dan teguran kepada

pemimpin mengikut saluran
tertentu.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Majlis yg dianggotai oleh ahli al-hallu wal-aqdu iaitu golongan yg bijak

menghurai dan membuat keputusan dalam suatu perkara. Fungsi

majlis syura sangat penting kepada pemerintahan Islam kerana
sesuatu keputusan dibuat melalui persetujuan ahli majlis syura. Pd
zaman rasulullah saw, fungsi majlis syura adalah terhad kerana sesuatu
keputusan dibuat berdasarkan wahyu kecuali beberapa perkara yg
memerlukan pandangan masyarakat.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Wujud zaman rasulullah fungsi terhad keputusan rasulullah

berdasarkan wahyu kecuali beberapa perkara

Perlukan pandangan sahabatnya
Zaman khulafa ar-rasyidin berubah
Banyak perkara timbul
Tidak dijelaskan secara terperinci dalam al-Quran dan al-Hadis
Perlukan ijtihad khalifah
Ditubuhkan khas untuk melantik khalifah
Terdiri drpd sahabat
Merujuk pandnagan dan pendapat dlm membuat perlantikan pegawai
kerajaan

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

1.
2.
3.
4.
5.

6.
7.

Zaman rasulullah saw dan abu bakar as-sidiq negara islam tidak
meluas
Berubah ketika zaman pemerintahan umar al-khattab dengan
pembukaan wilayah baru
Pegawai diberi surat perlantikan drpd khalifah sebelum dihantar ke
wilayahmengandungi bidang tugas dan kuasa pegawai
Memberi laporan setiap tahun pada musim haji
Rakyat berhak bersuara
Khalifah siasat dan mengambil tindakan sewajarnya
Diberi gaji tetap mulai zaman khalifah umar al-khattab jalankan
tugas lebih berkesan.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Beberapa jawatan baru ditubuhkan

untuk memantapkan pentadbiran negara

Mewujudkan jawatan gabenor (wali)

Ketua setiausaha
setiausaha
Pegawai pemungut cukai
Pegawai polis

Pengurus perbendaharaan negara

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

Ketua hakim

Perluasan kawasan dan pertambahan harta negara memerlukan sistem pengurusan.

Menubuhkan jabatan
1.

Jabatan ketenteraan

2.

Jabatan hasil

1.
2.
3.
4.

JABATAN KETENTERAAN (Dewan

al-Kharaj)
Mengatur dan mengendalikan
latihan ketenteraan
Mengambil data bilangan
tentera
Membayar gaji anggota tetap
Menguruskan kebajikan tentera

1.
2.

3.

JABATAN HASIL (Dewan alJundi)

Memungut hasil negara dgn
lebih berkesan dan teratur
Pemungut cukai menemui
pembayar cukai di kaw
pendalaman bagi
memudahkan mereka
membayar cukai
Kecekapan pegawai
meningkatkan pendapatan
negara

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

1.
2.
3.

1.

2.
3.
4.

5.

PENDUDUK
Masyarakat Islam disemenanjung tanah arab yg memeluk sejakzaman
rasulullah
Masyarakat Islam Iraq, syam dan mesir peluk islam sejak zaman
khulafa ar-rasyidin
Bukan Islam dapat perlindungan (kafir zimmi)
PENYEBARAN PENDIDIKAN
Mengambil berat tentang pendidikan
Masjid-institusi pendidikan penting
Mendirikan Kutab disekitar masjid oleh orang kaya untuk belajar
membaca, menulis, mengira, menghafaz alquran kanak2
Lantik guru2 yg berkeupayaan mengajar al-quran, membaca, menulis
dan bidang lain (sirah, seni lukis, syair)
Masyarakat bertanggungjawab memberikan pendidikan kepada
anak2
ustazjeff@MaktabTenteraDiraja


1.
2.
3.
4.
5.

1.
2.
3.

1.
2.

3.
4.

KEADILAN
Khalifah umar terkenal dengan keadilannya
Tidak pilih pangkat dan kedudukan
Menguatkuasakan undang2
Menarik balik tanah milik sahabat berdasar Kanun Tanah Negara
Mansuhkan cukai jizyah orang yahudi tua dan miskin
KEBAJIKAN
Kebajikan rakyat dipelihara
Contoh: saidina umar memansuhkan cukai jizyah pada orang tua
berbangsa yahudi kerana miskin
Melantik pegawai khas bagi menyiasat ketua2 wilayah supaya tidak
membebankan rakyat.
KEMUDAHAN AWAM
Mengutamakan kepentingan rakyat semasa pemerintahan umar
Menubuhkan baitulmal menyimpan harta kerajaan
Beberapa bandar dibangunkan kufah, qustat dan mosul
Pembinaan tali air danustazjeff@MaktabTenteraDiraja
empangan kemudahan pertanian.

Iktibar daripada sejarah pemerintahan Khulafa` Ar-Rasyidin

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

IKTIBAR DARIPADA SEJARAH PEMERINTAHAN

KHULAFA`AR-RASYIDIN

POLITIK
AKHLAK
SYARIAH

ILMU PENGETAHUAN
SISTEM SOSIAL
AKIDAH
PENYEBARAN DAKWAH
EKONOMI

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Melaksanakan keputusan berasaskan sisitem Syura

Pentingkan perpaduan daripada jaga kabilah sendiri

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Mereka adalah golongan yang merealisasikan tuntutan

al-Quran melalui perkataan dan perbuatan

Mereka adalah Qudwah hasanah

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Cara hidup berdasarkan syariah

Patuh pada syariah-lahir individu kuat beribadah,

sentiasa berjihad dan mengorbankan harta kekayaan

dan nyawa demi mendapatkan keredhaan Allah

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Keutamaan dalam kehidupan

Adalah tokoh terkemuka dalam pelbagai bidang ilmu

pengetahuan

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Semua rakyat bebas mengamalkan agama masing-

masing

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Hidup berpandukan akidah benar dan bersih daripada

amalan khurafat dan bida`ah

Sanggup terima ancaman dan dugaan demi
selamatkan agama

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Dilakukan oleh individu dan kerajaan.

Sanggup merentas dan harungi lautan / daratan demi

menegakkan agama Islam.

Lepaskan manusia daripada kekufuran

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja

 Untuk memajukan negara dan perluasan dakwah

Golongan miskin dapat pembelaan daripada

pemimpin.

ustazjeff@MaktabTenteraDiraja