Geografi Fizikal dan Manusia 1 Bentuk muka bumi dan potensinya

GEOGRAFI FIZIKAL DAN MANUSIA

TINGKATAN 1 :
TEMA 1 : BENTUK MUKA BUMI DAN POTENSINYA
BAB 6 : BENTUK MUKA BUMI
1. KAWASAN TANAH TINGGI
Semenanjung Malaysia
i. Banjaran Titiwangsa – Gunung Korbu
Cameron Higland, Bukit Fraser , Genting Highland (peranginan)
ii. Banjaran Bintang
iii. Banjarang Kledang
iv. Banjaran Tahan – Gunung Tahan ( tertinggi Sem Malaysia)
v. Banjaran Pantai Timut
vi. Banjaran Benom
Sabah
i. Banjaran Croker – Gunung Kinabalu ( tertinggi Msia ) Asia Tenggara
ii. Banjaran Brassey
Sarawak
i. Banjaran Tama Abu – Gunung Murud ( tertinggi Sarawak)
ii. Banjaran Kapuas Hulu

Pembentukan Banjaran Gunung Sem Msia

i. Proses lipatan ( himpitan )/ mampatan
ii. Lintap mungkum (antiklin )/ lintap lendut (siklin)

Sistem Gunung Lipat Muda di Asia

i. Asia : Bermula Pusat Pusaran Pamir ke Banjaran Himalaya ke Myanmar ke
pulau-pulau Andaman ke Sumatera ke Borneo.
ii. Sistem di Sabah dan Sarawak ( Banjaran Kapuas Hulu dan Banjaran Crocker)
Ciri-ciri
a. Terbentuk 30-50 juta tahun lalu
b. Kasap dan tinggi
iii. Tidak alami gempa bumi, gunung berapi – diluar ‘Lingkaran Api Pasifik’

Sistem Gunung Lipat Tua di Asia

i. Asia : Pusaran Pamir ke Thailand ke Banjaran Titiwangsa
Ciri-ciri
a. Terbentuk 240 juta tahun lalu
b. Mengalami gondolan , lebih rata dan tidak tinggi

2. KAWASAN TANAH PAMAH

Ciri-ciri
a. datar dan beralun
b. ketinggian kurang 180 meter dari aras laut
c.
Lokasi :
i. Sem Msia – Datar : Pantai barat lebih luas (Dataran Kedan & Dataran Kerian)
Pantai Timur : sempit, terputus-putus dan berpasir ( dikelar Banjaran Pantai Timur)
Beralun : Johor ( ditanami getah , kelapa sawit dan nanas )

Disediakan oleh : Hj Baharudin Husin(SBPIS Selandar

Geografi Fizikal dan Manusia 2 Bentuk muka bumi dan potensinya

ii. Sabah : Lembah Kinabatangan , Lembah Kalabakan, Delta Labuk, Delta Segama, Dataran
Klias
iii. Sarawak : Dataran Rajang, Dataran Baram dan Dataran Lupar

Kesesuaian :
a. Petempatan & bandar
b. sistem pengangkutan
c. pertaniuan
d. perindustrian

3. KAWASAN PINGGIR LAUT

Bentuk Muka bumi ;
i. Pantai, Tanjung, Teluk, Pulau, TebingTinggi, Pentas Benua
Pulau (Pulaupantai
Sipadan-Sabah), Pulau Labuan,
Pulau Langkawi
Pantai ( Port Dickson(N9) ,
Pantai Damai,(Swak)
PCB,Kelantan)
Pinggi Laut

Tanjung ( Tanjung Tuan(N9),

Tanjung Datu(Srawak)

Pentas Benua(Pentas
Sunda)- pembiakan ikan dan Tebing Tinggi ( rumah api)
hidupan laut

4. SALIRAN
Sem Msia:
i. Kebanyakan dari Banjaran Titiwangsa ke Laut China Selatan dan Selat Melaka
ii. Utama (Sungai Pahang-terpanjang Sem Msia, Sungai Perak)
Sungai Muda, Sungai Kerian, Sungai Perak, Sungai Benam, Sungai Muar, Sungai Johor, Sungai
Endau, Sungai Rompin, Sungai Terengganu dan Sungai Kelantan
Sabah
i. Sungai Kinabatangan (utama)
Sungai Segama, Sungai Labuk, Sungai Sugut, Sungai Padas
Sarawak
i. Sungai Rajang (utama)-terpanjang Msia
Sungai Baram, Sungai Lupar

Disediakan oleh : Hj Baharudin Husin(SBPIS Selandar

Geografi Fizikal dan Manusia 3 Bentuk muka bumi dan potensinya

POLA SALIRAN

Pola Ranting(Sg
Pola kinabatangan ,
Sg Kelantan)
Saliran

Pola
Pola setumpu( Sg di Tasik Saliran Pola Jejala(Sg Perak)
Bera Pahang

Pola sejajar (Sg Sittang, Myanmar) Pola Sepunca( Sungai di Gunung

Kinabalu)

Pola bersirat (Sg Mekong, Delta Nil)

PROFIL SUNGAI
i. Profil Panjang Sungai
ii. Profil Rentas Sungai
Bentuk Muka Bumi:
 Aliran deras
Bahagian Hulu  Daya menghakis kuat
 Alur Bentuk V
 Jeram
 Air terjun
 Lubang periuk

Bahagian Tengah
 Kurang deras
 Cerun sungai lebih landai
 Aliran sungai berliku
 Melebar tebing
 Lurah bentuk U

Bahagian Hilir
 Aliran semakin pelahan
 Bawa banyak muatan
 Pemendapan giat
 Tasik ladam /liku terpenggal
 Dataran lanar
 Tetambak sungai
 delta
Disediakan oleh : Hj Baharudin Husin(SBPIS Selandar
Geografi Fizikal dan Manusia 4 Bentuk muka bumi dan potensinya

BAB 7 : POTENSI DAN HALANGAN BENTUK MUKA BUMI KEPADA KEGIATAN

MANUSIA

1. POTENSI BENTUK MUKA BUMI MALAYSIA KEPADA KEGIATAN MANUSIA

A. Kepentingan Kawasan Tanah Tinggi di Malaysia

Pelancongan (Bukit Fraser, Tanah Tinggi

Cameron(Pahang), Taman kinabalu (Sabah),
Taman Negara Gunung Gading(Sarawak)

Rekreasi – air terjun/ Penjaaaan Kuasa hidroelektrik

(Air Terjun Kota Tinggi, (Empangan Chenderoh/
Kepentinga
Johor/ A.T. Hutan Lipur E.Temenggor(Perak),
n kawasan
Lentang, Pahang, A.T. E.Kenyir(Sg Terengganu),
tanah tinggi
Taman Negera Sri E.Batang Ai( Sg Lupar,Sarawak,
di Malaysia
Gading, Sarawak E.Tenom Pangi(Sg Tenom
Mendaki : Gunung
Kinabalu, G.Tahan,
G.Ledang

Pertanian ( sayur-sayuran, buah-

buahan, bunga-bungaan ) Tanah
Tinggi Cameron

B. Kepentingan Kawasan Tanah Pamah di Malaysia

Petempatan: ( Kuala Lumpur, Ipoh dll

Perlombongan : ( bijih Pertanian (Cth : tanih aluvium –

timah ) K.Lumpur dan Dataran Kedah-Perlis, Dataran
Kepentinga
Lembah Klang Kelantan, Dataran Kerian,
n kawasan
Dataran Tanjung Karang
tanah
Cth tanah beraluan (getah,kelapa
pamah di
sawit) Kulai, Kluang, Labis,
Malaysia
Segamat( Johor)
Perindustrian : tidak terhad dan
untuk eksport spt. Perabot, alat-
alat ganti,
Pembinaan Infrastruktur:
pembinaan jalan raya & jalan
kerertapi, ( Petaling Jaya, Shah
Alam , Tampoi, Lakin, Senawang)

Disediakan oleh : Hj Baharudin Husin(SBPIS Selandar

Geografi Fizikal dan Manusia 5 Bentuk muka bumi dan potensinya

c. Kepentingan Kawasan Pinggir Laut di Malaysia

Pusat pendaratan ikan

(Mukah,Mersing,
Sandakan, Kuala
Selangor, Pulau Ketam

Pusat Perikanan
Kepentinga Laut Dalam
n kawasan (Pelabuhan
tanah Chendering, T’ganu
pamah di
Malaysia

Pelabuhan Laut Dalam

(P.Kelang, P.Pulau Kawasan pelancongan
Pinang) (Pantai Port Dickson N9,
P.Tanjung Aru Sabah,
P.Santubung Sarawak,
P.Pasir BogakPangkor
Perak )
D. Kepentingan Saliran di Malaysia

Pengairan –Sg Muda(Kedah),

Kegunaan Sg Kelantan (Kemubu)
Domestik(Empangan
Sempadan Klang Gate,Sg Klang
Semulajadi (Sg
Bernam-
Selangor/Perak, Kawasan Rekreasi (Sg Congkak
Sg Muda- Selangor, Tasik Kenyir T’ganu
Kedah/P.Pinang Kepentinga
n saliran di
Malaysia
Sumber Protein – Penjanaan Kuasa
Tasik Hidroelektrik ( Empangan
Kenyir(memancing) Kenyir.Tganu )
, T.Chini, T. Bera

Jalan Perhubungan &

Pengangkutan (Sg Rajang
Sarawak, Sg
Kinabatangan Sabah & Sg
Segama – angkut balak)

Disediakan oleh : Hj Baharudin Husin(SBPIS Selandar

Geografi Fizikal dan Manusia 6 Bentuk muka bumi dan potensinya

2 BANDINGAN DENGAN NEGARA LAIN

i. Kepentingan tanah tinggi di Switzerland
ii. Kepentingan Cerun Bukit di Pulau Jawa
iii. Kepentingan Sungai di Thailand
iv. Kepentingan Tasik Tonle Sap di Kampuchea
i. Kepentingan tanah tinggi di Switzerland ( Malaysia : Pelancongan/Pertanian )
a. Pelancongan – tinggi/bersalji / Kegiatan Luncur ais dan terjun dari tebing tinggi
(eg. Puncak Matterhorn, Puncak Eiger Monch , Jungfrau (mahkota pelancongan)
b. Musim panas –pemandangan bentuk muka bumi glasier
(eg. Perkampungan Zermatt, Saas Fee, Leukubad ( Pergunungan Alps)
c. Iklim kering makro – ubat s/jadi batuk kering ( Bandar St Moritz dan Davos)
ii Kepentingan Cerun Bukit di Pulau Jawa
( Malaysia : Tanah Tinggi Cameron & T.T Kundasang –teh , bunga & sayur)
a. Tanah Gunung Berapi dan tampung 70% penduduk Indonesia
b. Tanah diguna secara produktiof
c. Cerun subur ditanam padi – lava bes
d. Kaedah peneresan – kerana kurang tanah & elak hakisan tanah
e. Kopi ditanam di 600 – 1200 meter ( Jawa Barat ) / Kina ( Jawa Barat )
f. Hortiklultur (teknik pertanian moden – sayur dan bunga) – Lembang(Jawa
Barat), Batu(Jawa Timur), Kopeng ( Jawa Barat)

iii. Kepentingan Sungai di Thailand

(Malaysia: Sg Rajang-angkut barang&penumpang, Sg Kinabatangan(angkut balak)
a. Jalan air pedalaman (Menam Chao Phraya) – angkut balak, penumpang &
barangan ke kilang di Bangkok
b. Bangkok ( Venice Timur – rangkaian terusan/klong(pasar terapung)
c. Bahagian hulu- kuasa hidroelektrik ( Empangan Bhumibol, E. Phitsanulok &
E.Sirikat)
iv Kepentingan Tasik Tonle Sap di Kampuchea
(Malaysia: Tasik Chini dan Tasik Bera – perikanan secara sambilan)
a. Tasik Tonle Sap – tasik air tawar terbesar di A.Tenggara
b. Ke-4, produktif tangkap ikan di dunia ( ditangkap musim kering (Nov-Mac)
c. 60% sumber protein di Kampuchea
d. Sumber pendapatan utama negara
3. HALANGAN BENTUK MUKA BUMI KEPADA KEGIATAN MANUSIA
a. hakisan tanah
b. kesotan tanah
c. tanah runtuh
d. aliran sungai deras di hulu – menghalang pengangkutan air
e. struktur tanah tidak kukuh – haling pembangunan kaki bukit
f. banjir di kawasan rendah
g. pembinaan jalan raya – keseimbangan ekosistem

4. LANGKAH MENGURANGKAN BENTUK MUKA BUMI KEPADA KEGIATAN

MANUSIA
a. Cerun Curam ( peneresan, pembinaan terowong, penarahan bukit, pertanian ikut
kontur)
b. Sungai Aliran Deras (pembinaan empangan, pembinaan tembok, meluruskan sungai)

Disediakan oleh : Hj Baharudin Husin(SBPIS Selandar

Geografi Fizikal dan Manusia 7 Bentuk muka bumi dan potensinya

5 KESAN KEGIATAN MANUSIA KE ATAS ALAM SEKITAR

> Kepupusan floran & fauna

> Habitat hidupan liar musnah
> Perubahan landskap

AKTIVITI KESAN LANGKAH

PENEBANGAN i. spesies pokok MENGATASI
HUTAN pupus i. perhutanan
ii. kehilangan habitat semula
flora / fauna ii. kawasan hutan
iii. hakisan taah
iv. tanah runtuh

AKTIVITI KESAN LANGKAH

KEGIATAN i. nutrien tanih MENGATASI
PERTANIAN berkurangan i. perhutanan
ii. tanih tidak subur semula
iii. racun serangga & ii. kawasan hutan
baja kimia merbahayakan simpan
kesihatan

AKTIVITI KESAN LANGKAH

PEMBINAAN i. Ganggu bentuk muka MENGATASI
JALAN RAYA bumi (landskap) asal i. penyediaan
ii. Ganggu habitat system saliran
hidupan liar ii. kaedah
pengurusan cerun

Disediakan oleh : Hj Baharudin Husin(SBPIS Selandar