SINOPSIS:
CERITA BABAD TULUNGAGUNG DENGAN JUDUL : AMPAK-AMPAK BRANG WETAN / PUTRI LAWADAN
Cerita ini di dapat dari nara sumber orang-orang sejarawan, dan telah ditelusuri berdasarkan peninggalan-peninggalan situs-situs dan candi, dirangkum menjadi sebuah cerita legenda, dan telah di telaah kebenarannya. Konon di jaman pemerintahan Kerajaan Kedri dengan rajanya yang bernama Prabu Dandang Gendhis, yang beranggapan bahwa dirinya merupakan titisan Wisnu sehingga Raja beranggapan sebagai Raja yang besar dan tidak pernah terkalahkan apalagi digulingkan oleh siapapun. Tetapi lain lagi dengan keadaan diBrang Wetan disebelah utarannya Gunung Kawi, ditempat tersebut ada seorang penguasa baru di wilayah Tumapel yang bernama Ken Arok. Ken Arok adalah pemuda dari desa yang tergila-gila dengan Ken Dedes yang merupakan istri dari penguasa (Akuwu) yang bernama Tunggul Ametung. Pada suatu malam Ken Arok berhasil membunuh Akuwu Tunggul Ametung yang selanjutnya memperistri Ken Dedes dan menjadi seorang Akuwu Tumapel yang baru. Cita-cita Ken Arok tidak hanya sampai disitu tetapi Ken Arok ingin menjadi Raja yang besar, apalagi menurut para Brahmana Ken Arok titisan dari Wisnu, dimana sebelumnya Wisnu menitis di Raja Kedri Prabu Dandang Gendhis dan Ken Arok bisa menjadi Raja yang besar apabila bisa menaklukkan Prabu Dandang Gendhis. Ken Arok menyuruh kedua Senopatinya yang bernama Senopati Tameng Yudha dan Tameng Gito untuk merebut dan menaklukkan Kerajaan Kedri. Terjadilah perang besar antara prajurit Kedri dan prajurit Brang Wetan, prajurit Kedri kalah dan lari tunggang langgang, sebelum meninggalkan Kerajaan Kedri Prabu Dandang Gendhis menerima wangsit, bahwa Kerajaan Kedri akan langgeng supaya Prabu Dandang Gendhis mencari tahu piwulangan pewayangan tentang Rama Nitis dan Makutho
Rama, selain itu supaya mencari perlindungan dibrang kidul di daerah Wajak sebelah barat telaga Buret. Tidak menunggu lama-lama Prabu Dandang Gendhis beserta Nayaka Praja dan Permasuri berangkat menuju arah selatan. Sebelah barat telaga Buret adalah suatu daerah yanag asri, subur dan masyarakatrnya hidup guyub rukun dan damai dengan penghasilan sehari-hari bercocok tanam padi dan palawija. Pada saat itu orang yang dituakan atau memimpin wilayah tersebut adalah seorang wanita bernama Nyi Lawadan. Nyi Lawadan memimpin masyarakatnya dengan menekankan hidup rukun, gotong royong dan welas asih, karena kalau hidup gotong royong pekerjaan yang beratpun akan menjadi terasa ringan, selain itu dengan hidup saling welas asih tidak ada permasalahan yang tidak dapat diselesaikan. Kabar tentang adanya kekuasaan baru diBrang Wetan yang akhirnya melanda Kerajaan Kedri yang menyebabkan Prabu Dandang Gendhis lari kearah selatan sebetulnya sudah diketahui oleh Nyi Lawadan lewat Ghaib. Sehinggga Nyi Lawadan harus memberitahukan pada masyarakatnya agar lebih berhati-hati. Akhirnya prabu Dandang Gendhis beserta rombongan sampai di padepokan Nyi Lawadan, yang diterima dengan penuh rassa kekeluargaan, prabu Dandanag Gendhis minta perlindungan dan pertolongan pada Nyi Lawadan dan menceritakan kejadian yang menimpa kerajan Kedri dan alasan yang menyebabkan perang Kediri dan Brang Wetan terjadi, Nyi Lawadan mendengarkan dengan tersenyum dan mempersilakan Prabu Dandang Gendhis untuk beristirahat di padepokan Lawadan. Tidak berapa lama prajurit Brang Wetan sampai di padepokan Lawadan, dengan tegas dan berani Nyi Lawadan
didampingi Prabu Dandang Gendhis menghadang prajurit Brang Wetan di tengah jalan, terjadilah perang mulut antara prajurit Brang Wetan, Prabu Dandang Gendhis dan Nyi Lawadan, setelah dijelaskan pemahaman tentang guyub rukun, narima ing pandum, nang ning nung, Rama Nitis dan Makutho Rama oleh Nyi Lawadan akhirnya kedua kubu yang sedang berseturu tersebut saling menyadari kekeliruannya dan akhirnya Kediri dan Brang Weta berdamai.
Keberhasilan Nyi Lawadan mendamaikan Kerajaan Kedri dan Barang Wetan, oleh Prabu Dandang Gendhis diberi hadiah kemerdekaan bumi Lawadan. 3Akhir dari cerita ini prajurit Brang Wetan dan rombongan Prabu Dandang Gendhis kembali keKerajaannya masing-masing.
MATRIKULASI NASKAH AMPAK-AMPAK BRANG WETAN KELOMPOK SMP NEGERI SE-KORWIL KOTA KAB. TULUNGAGUNG
NO. 1. ADEGAN PAKEM Pasewaka n PEKELIRAN Pendopo kediri PERAGA - Prabu Dandang Gendhis. - Prameswari. - Patih Nata Praja. - Senopati Jaya Manggala - Senopati Jaya Pati - Dayang 2 orang - Prajurit kediri POKOK PIKIRAN ADEGAN 1: - Adanya kekuatan baru dib rang wetan sudah terdengar Pb. Dandang Gendhis. - Kekuatan baru dari Brang Wetan membuat kondisi kerajaan Kediri resah DIALOG Prabu Dandang Gendhis beserta punggawa praja, membicarakan tentang keadaan kerajaan. TEMBANG: *Pb. Dandang Gendhis: - Kakang Patih Nata Praja - Sowanmu kepara ngarsi - Ingsun mundut pawartanya - Matura kanthi pratitis *Patih Nata Praja: - Sowan kulo nggih basuki - Atur sembah mugi kunjuk *Senopati Jaya Manggala: - Jaya Manggala kang seba - Sembah kula kunjuk karsi *Senopati Jaya Pati: - Nadyan kula Jaya Pati atur sembah Pb. DG : Paman Patih Nata Praja Patih NP : Dawuh dalem sinuwun Pb. DG : Kados pundi pawartosipun Praja Kediri wonten kalenggahan punika paman ?
Patih NP : Pikantuk berkah saha pangestu panjenengan dalem, suasono Praja Kediri ayem tentrem. Para kawula minggahipun para nayoko praja samya sayuk saeka kapti sinuwun. Pb. DG : Senopati Jaya Manggala lan Jaya Pati. Spati (sama2) : Dhawuh dalem sinuwun! Pb. DG : Kepriye kuwajibanmu ? Spati JM : Kepareng matur sinuwun, lepat nyuwun pangapunten. Sedaya prajurit tansah gegladen paprangan. Mbok bilih sak wanci-wanci kediri kadugen mengsah, sampun mboten nguciwani. Spati JP : Leres aturipun kadang kulo Jaya Manggala sinuwun, malah kepara tansaya kathah mindhakipun prajurit magangan enggal. Pb. DG : Iya...iya, ingsun nelakake gedhene panarima. Anggonmu lungguh prayogakno. Spati (sama2) : Sendiko dhawuh sinuwun! Pb. DG : Prameswari garwaningsun. Pmwari : Dhawuh dhalem Pb. DG : Kepriye kahanane ing papungkuran ? Pmwari : Kepareng matur, lepat nyuwun pangaksami sinuwun. Sedaya para wanita, mandhapipun emban biadacethi tansah ngestokaken dhawuh panjenengan dalem sinuwun. Pb. DG : Iya...iya, ingsun nelakake gedhene panuwun yayi. Mula prayogakno
Pmwari
Datang prajurit pelapor: Prajurit Pb. DG : Sinuwun, kula ingkang sowan. : Iya...ya, Prajurit penamping, ana kawigaten apa, dene ora ingsun timbale wani miyak para nayaka praja kang padha seba ? : Kepareng matur sinuwun, sisiping atur nyuwun pangaksami. : ya...ya ya : Kalenggahan punika praja Kediri kadugen mengsah saking Brang Wetan, ingkang dipun pandegani Senopati Tameng Gito saha Tameng Wojo. Kepara samangke sampun cumondhok wonten alun-alun praja Kediri. : Banjur sedyane apa ? : Miturut aturipun, badhe ngandapaken wandira Praja Kediri sarta badhe ngrebat kawibawan panjenengan dalem sinuwun. Dasaripun wisnu sampun mboten mapan wonten Kediri. : Kepiye ( dengan nada tinggi) Coba ambalana maneh aturmu ! : Prajurit Brang Wetan badhe ngrebat kawibawan panjenengan dalem, jalaran wisnu sampun mboten cumondhok wonten penjenengan sinuwun.
Pb. DG Prajurit
Pb. DG Prajuri
Pb. Dandang Gendhis diam sejenak Pb. DG : Paman Patih . Patih NP ; Kula sinuwun. Pb. DG : Perkara iki ora keno disangga entheng, mula ojo wedhi lan kangelan paman, wektu iki enggal ngirito prajurit kang gamben-gamben kanggo mapak prajurit Brang Wetan. Patih NP : Ngestokaken dhawuh siniwun (Penegasan kepada senopati dan prajurit segera berangkat.) Pb. DG : Prameswari ingsun kalungguhan iki bakal munggah ing sanggar pamujan Pmwari : Mangga-mangga kula dherekaken. 2. Laga Alun-alun kediri - Senopati ADEGAN 2: - Penyerang Tameng Gito an Brang - Senopati wetan TRameng terhadap Waja Kerajaan - Prajurit Kediri dengan Brang Wetan tujuan 5 orang menggulingka - Senopati n Pb. jaya Dandang managgala Gendis - Senopati - Penyerang jaya pati an tersebut - Prajurit atas dasar Kediri 5
Prajurit Brang Wetan yang berwatak sombong dan merasa diatas angin menanti kedatangan prajurit Kediri.
Snpati TW/TG : Ha..ha..ha.. ( bersama-sama) Snpati JM : Sapa kowe ? dene wani mlebu ing alun-alun Kediri? Snpati TG : Aku senopati Tameng Gito Snpati TW : Aku senopati Tameng Waja soko Brang Wetan. Snpati JM : Njur duwe karep apa teko papan kene ? Snpati TG : Aku di utus karo ratu gustiku Ken Arok supaya ngedhukake gendera praja Kediri lan ngrebut kawibawane
orang
bahwa menurut para brahmana Wisnu sudah tidak nitis di pribadi Pb. Dandang Gendhis tetapi sudah menitis di Akuwu Tumapel yang bernama Ken Arok.
Snpt TW
Snpt JM
Snpati JP
Dandang Gendhis. : Jaya Manggala ngertio, yen saktenane wektu iki wisnu iku wis ora mapan ono Kediri. Nanging mapane ono bumi singosari. Mula kanthi dasar kui kowe lan prajuritmu manuto tak rangket. : Lancang pangucapmu aja keladuk wani kurang dugo kowe, kilo Senopati Jaya Manggola kang bakal ngrangket kowe. : Yen pancen kowe digdaya, ayo ditentokake aku opo kowe sing mati.
Prajurit Brang Wetan semua tertawa menghina. Snpati JM : ( bertirak lantang ) Prajurit ayo maju (Terjadilah peperangan yang diakiri prajurit Kediri kalah dan mundur)
3.
Langen
Pedaleman kediri
- Prabu ADEGAN 3: - Senopati dan Dandang Gendhis. prajurit Kediri - Prameswari. melapor kan pad Pb. - Patih Nata Dandang Praja. Gendhis bahwa - Senopati mereka tidak Jaya bisa Manggala membendung - Senopati prajurit brang Jaya Pati wetan. - Dayang 2
Didalam pidaleman Kediri Pb. Dandang Gendhis resah karena mendengar kabar bahwa prajurit Kediri tidak bisa membendung kedatangan prajurit brang wetan. Patih NP : Kula ingkang sowan sinuwun. Pb. DG : Mangga-mangga paman Patih NP : Atur katiweasan sinuwun, paprangan sampun surut, prajurit Kediri kawon, kathah bebanten sinuwun. Snpati JM : Leres dhawuh ipun gusti Patih sinuwun, kepara kathah prajurit Kediri ingkang ngungsi dating Brang Wetan.
- Pb. Dandang
Snpati JP
gendhis dan prameswari sangat bersedih dan takut kalaukalau kerajaan Kediri runtuh. - Dalam keadaan sedih sambil memejatkan doa Pb. Dandang Gendhis mendapat wangsit dari Tuhan. - Pb. Dandang Gendhis gembira karena masih ada harapan untuk kelanggengan kerajaan Kediri.
Pb. DG Pmwari
Pb. DG
: Wekdhal meniko sinuwun, prajurit Brang Wetan sampun nglenggahi dampar keprabon panjenengan sinuwun. : ( Kaget berdiri seketika lalu duduk lesu, diam, pandangan kosong) : ( menghampiri Pb Dandang Gendhis sambil menangis ) Sinuwun..kenging menopo wonten kedadosan kados mekaten ingkang dumawah wonten praja Kediri sinuwun? : ( sambil berdiri).Duh gusti kang murbaing jagat, apuranto dedosa kula, paringono kawelasan dating kula, murih saget luar saking pacoban meniko. ( terus duduk diam)
Terdengar suara/wangsit: Sang prabu Dandang Gendhiskanggo mbalekake kawibawan lan pranatan kang agung ing Kediri, Kang kapisan, sang prabu kudu ngerti sasmitane lelakon Rama Nitis lan Makutho Rama ing jagat pewayangan. Kang kapindho, upadinen pawongan sing wegig lan wicaksana ing brang kidul kang mapan ana wewengkon wajak sisih kulone tlaga mburet, aja kesuwen enggal tindakno sang prabu. ( Pb. Dandang Gendhis tetap diam ). Semua : Sinuwun-sinuwun(bergantian..)
Patih NP
Pmwari Pb. DG
Patih NP Pb. DG
(semua..)
: Sinuwun.. yen wonten palilah dalem kang abdi nyuwun pirsa, wonten kahanan menopo ingkang dumadi sinuwun. : Leres sinuwun, sak leresipun wonten menopo sinuwun ? : Prameswari.. paman Patih lan para nayaka, mangertio ingsun mentas wae kaparingan wangsit, sing isine ingsun kudu ngerteni sasmitane lakon Rama Nitis lan Makutho Rama, uga ingsun kudu ngupadi pawongan kang wegig lan wicaksono ing brang kidul kang mapan ana wewengkon wajak, ya kanthi sarana iku, ingsun bisa balekake kawibawan lan jatidirining kediri. : Lajeng prayoginipun kadospundi sinuwun? : Paman Patih lan kabeh para nayaka praja, aja kesuwen mapan ana ing praja, tan wurungo prajurit Brang Wetan bakal nglacak marang ingsun. Mula ayo derekno ingsun tumuju ing Brang Kidul nemoni pawongan kang jumbuh ana ing wangsit. : mangga-mangga kula derekaken sinuwun.
4.
Lawa
Jalan Desa
- Dagelan 3 orang - Prabu Dandang Gendhis. - Prameswari. - Patih Nata Praja. - Senopati Jaya Manggala - Senopati Jaya Pati - Prajurit Kediri 5 orang
ADEGAN 4 : Di tengan jalan desa; misi dan visi lawakan; - Budaya musyawarah dalam menyelesaikan permasalahan - Selalu menerima dengan lapang dada tentang jabatan yang seharusnya sudah berganti dengan peraturan yang baru. - Budaya hidup guyub rukun - Ngleluri pesanpesan dari sesepuh tentang nrima ing pandum dan ojo dumeh
Di tengan jalan desa Lawadan; misi dan visi lawakan; - Budaya musyawarah dalam menyelesaikan permasalahan - Selalu menerima dengan lapang dada tentang jabatan yang seharusnya sudah berganti ke periode berikutnya. - Masyarakat juga harus menerima tentang pergantian atau perubahan peraturan yang lama dengan peraturan yang baru. - Budaya hidup guyub rukun - Ngleluri pesan-pesan dari sesepuh tentang nrima ing pandum dan ojo dumeh Setelah melawak dengan membawakan misi-misi diatas, selanjutnya dating rombongan dari Kediri : Dgl 1 : Mae dewe iki sak jegke di pandegani dening Nyi Lawadan panguripane para warga saya tumata yo kang. : Pancen bener le aku dewe yo ngrasakke, kahanane Lawadan ayem tentrem , wargane pada guyup rukun ora nate ona kang pada udur opo maneh padu, najan panguripane mung saka asile tetanen. : Jalma iku tan kena ing ngino kang, buktine Nyi Lawada iku najan umure sak barakane dewe nanging kadunungan kawicaksanan, sahingga keno kanggo contho para warga ing Lawadan kene. : Sakjane liyane Nyi Lawadan iku ana
Dgl 2
Dgl 3
Dgl 4
sing luwih becik lan wicaksana maneh isih ana. : Njur sapa kang. : Ya penjengaku dong. : Huuuu. ( sambil merasa jengkel dengan Dgl 1/ diuleng )
Rombangan dari Kediri masuk. Dgl 1 Dgl 2 Dgl 1 Dgl 3 Dgl 1 Dgl 3 : Panjenengan puniko pundi, wingking saking sinten ? : Leh mu takon kui apa ora kleru to kang ? : Kleru karo weke sapa? : Nggonmu ngomong kui pancen kleru lo kang. : aku ngomong piye to : Panjenengan puniko pundi, wingking saking sinten, kui rakyo pitakonan sing kleru to kang ? : Banjur sing pener kui kepriye? : Rungokno tak wenehi contho sing bener. nuwun sewu Kisanak, Panjenengan puniko pundi, wingking saking sinten ? : Walah-walah bocah ki lek kemeclak. : wis wis aja cengengesan, .. Nuwun sewu, Panjenengan puniko sinten, wingking saking pundhi ? : Aku Dandang Gendhis saka Kediri : Lajeng wonten kersa menopo tindak
Dgl 1 Dgl 4
Dgl 1 Dgl 5
Pb. DG Dgl 2
: : : :
wonten ing Lawadan Aku pingin ketemu karo pepundenmu, mula enggal sowanno. Yen ngaten mangga-mangga kula derekaken. ayo Diajeng. Mangga-mangga sinuwun kulo derekakaen.
5.
Langen
Padepokan Lawadan
- Nyi Lawadan ADEGAN 5 : Dimana Nyai Lawadan bersama Cantrik & Mentrik - Nyi Lawadan membicarakan suasana yang telah terjadi dan - Cantrik membayangkan kejadian yang akan terjadi sedang mentrik bercengkrama - Dagelan Mtk 1 : Nyi kula tingali kawet wau delegdengan para - Prabu deleg mawon, sajake enten engkang cantrik mentrik Dandang dipikir?.. nopo kula sak rencang lepat membicarakan Gendhis. to Nyi..? keadaan - Prameswari. Ctk 1 : Lek wonten kesalahan, kula sak wilayah - Patih Nata kanca nyuwun ngapura ( disambung Lawadan. Praja. Cantrik Mentrik yang lain) - Nyi Lawadan - Senopati Nyi LWD : Cantrik lan kowe Mentrik .., kowe ora menceritakan Jaya luput tenane aka lagi mikir kahanan pada Cantrik Manggala kang bakal teko. Mentrik tentang - Senopati Ctk 2 : Oooo.. kola kinten kula sak kanca berdirinya Jaya Pati lepat.. kekuasaan baru Nyi LWD : Ora..ora .. Cantrik Mentrik sajake kok di Brang wetan podo dangang piye yang dipimpin penggaweanmu..? oleh Ken Arok Ctk 3 : Angsal pangestunipum Nyi Lawadan dan sae sae mawon .. malah wonten memberikan kabar apik lo Nyi.. pesan-pesan
pada cantrik mentrik agar berhati-hati karena kekuasaan brang wetan tersebut lama kelamaan juga akan sampai di wilayah lawadan. - Kedatangan Pb. Dandang gendhis dan tujuan sebetulnya sudah diketahui Nyi lawadan lewat gambaran goib. - Nyi lawadan menjelaskan pada Pb. Dandang Gendhis tentang pengertian nang, ning, nung. - Nyi lawadan siap membantu
Nyi LWD
Ctk / Mtk Nyi LWD Ctk / Mtk Nyi LWD Ctk / Mtk Nyi LWD
: kabar opo kui..? : Bab panen Nyi..! tahun niki panenan pari lan palawija kanca-kanca kathah mundake, sae-sae lo Nyi. : Yo syukur yen ngono ning ojo lali matur nuwun karo sing gawe urip. Ning yo kui dak jaluk, yen diwenehi rejeki luber banjur ojo padha borosboros, sing badha gemi. : Nggih..nggih..Nyi (sambung menyambung menjawab ) : Cantriik lan kowe Mtk.. : Ngih..nggih dhawuh Nyi.. : Ki gene.. tak kandhani..yo : Nggih..nggih ( Bersahutan ) : Tenane wektu iki ana tatanan anyar kang jumedhul ana ing Brang Wetan, ing sisih tengene gunung kawi. : Sak lajengipun kados pundi Nyi..? : Co-konco.. padha rungokno iki penting tenan lo,,!! : Yo..yo aku ngerti ( diikuti cantrik mentrik yang bersahutan) : Kok podho rame dewe iki npiye tak bacutke opo ora..?? : Nggih..nggih..Nyi.. : Kabeh mau saka tumindake Ken Arok kang dipalilahi dening para B Brahmana. Dene critane mengkene. Ken Arok mateni akuwu tumapel sing
Mtk 1
jenenge Tunggul Ametung, jalaran Ken Arok kepencut karo bojone akuwu sing jenenge Ken Dedes. Lha sawuse akuwu dipateni Ken Dedes di rabi. : Nyi jane Ken Dedes niku nopo ayu .. to Nyi? kok dadi rebutan ?? : Ora mung ayu rupane wae, nanging yoo ayu tindak tanduke, yoo.. kedunungan drajat Ardanareswari. : Ardanareswari niku drajat pripun to Nyi..?? : Ardanareswari iku sawijining wanita kang kadunungan wahyu, sapa wae bisa ngepek bojo bisa dadi ratu sing gedhe. : Ooolayak nganti direwangi ten pinaten. : Lhaa sawuse kaleksanan anggarwa Ken Dedes lan dadi Ratu, Ken Arok di kukuhake dadi trah Ardanareswari, manut para brahmana titising wisnu wus ora mapan ana Dandhang Gendhis maneh, nanging wus manunggal karo Ken Arok : Ooo critane ngoten to Nyi .. lajeng dawuh panjenengan .. tatanan anyar niku sing pundi ?? : Kula engkang sowan Nyi : Ana apa..? : Wonten tamu saking kediri
: : : :
Nyi LWD
Pb. DG
Nyi LWD
Pb. DG
Nyi LWD
Njur pawongane endi.? Wonten ngajeng Nyi. Yen ngono engal aturono mlebu. Enggih Nyi( akan keluar ternyata Dandang Gendhis sudah di belakangnya) Lha dhalah .Sampeyan iki tamu.. during dimaggakne karo sing duwe omah ujug-ujug kok wis bedhundhuk neng kenepiye to. Sampeyan ki ya ngono ngene ki jenenge menjatuhkan nama hamba. Wis..wis.. cantrik mentrik iki piye to kok pada meneng wae ayo kono tamune padha digoleke palengghan..lan digaweke unjukan. (setelah cantrik mentrik membawa masuk kursi) Mangga-mangga kula derekne lenggah. Nyuwun sewu panjenengan punika sinten ?.. lajeng wingking saking pundi..? Kula meniko ratu ing Kediri , yo Prabu dandang gendhis, dene menika garwo kula sagaung para nayaka. Ooo .. dados panjenengan to engkang paring asma prabu dangdang gendhis..? Inggih..inggih. lajeng punapa kula sampun saget pinanggih kalian pangarsa padepokan lawadan.? Lha ingkanga panjenengan
Pb. DG Pmwari
: :
: :
: : : :
: : :
: :
Pb. DG
kersakaken bade pinanggih sinten..? Pangarsa padepokan lawadan ingkang asma Nyi Lawadan. Yen nitik solah bawane inggih punika lo sinuwun ingkang panjenengan upadi. Apa iya to diajeng..? Inggih ..leres sinuwun. Pramila saestu ratune, kula niki kathah sing ngarani Nyi Lawadan. Lho saestu to sinuwun Iyo..iyo diajeng. Lajeng wonten punapa panjenengan rawuh wonten papan mriki.? Ingsun lan Nayaka ing Kediri mlayu golek pitulungan, jalaran ingsun kalah perang karo prajurit Brang Wetan. Njur sebabpe punapa kok perang.? Marga rebut wisnu kang sejati. (dengan tersenyum serta mengangguk) ..Lha ingkang sejatine wisnu menika sinten sinuwun..? Tenane yo ingsun iki Nyi titising wisnu kang sejati. Lho.. yen titising wisnu kang sejati, wonten punapa kok ngantos keplayu pados pitulungan wonten bumi lawadan. Manut wangsit sing ingsun tampa, sing bisa ngayomi lan gawe tentreme kawula ing Kediri yoo.. panjenengan
Nyi.. Nyi LWD : Iyyaaak...!! punapa inggih..? Pb. DG : Leres Nyi , mula ingsung jaluk pitulungan. Nyi LWD : Punapa mboten klentu to sinuwun, ataseng kula.. mitulungi titising wisnu kang sejati? Pb. DG : Ora nyi..awit wangsit iku ora nate goroh. Nyi LWD : Tenane... yen kula mitulungi titising wisnu menika klentu ingkang ageng sinuwun, nanging yen aweh pitulungan marang ratu Dandang Gendhis menika kwajiban kula sinuwun. Pb. DG : Lha iya ingsun iki Dandang Gendhis Ratu ing Kediri. Nyi LWD : Ooo.. ngaten tho ( senyum ) prayoginipun sang prabu kula aturi nindak ake lelaku nang ning nung. Tegesipun narima ing pandum peparinging gusti kang murbeng jagat. ( di tengah-tengah pembicaraan datang cantrik melapor ) Ctk 1 : Kula ingkang sowan Nyi atur uninga bilih wonten njawi wonten prajurit sing ngamuk. Nyi LWD : Iyo..iyo.. cantri. Sang prabu inggih kula bade caos pitulungan, milo mangga enggal
Pb. DG 6. Ampakampak ( perang gagasan) Halaman padepokan Nyi Lawadan - Nyi Lawadan ADEGAN 6 : - Prajurit Brang - Prabu wetan tiba di Dandang padepokan Nyi Gendhis. Lawadan - Prameswari. dengan tujuan - Patih Nata mencari Pb. Praja. Dandang - Senopati Gendhis yang Jaya melarikan diri. Manggala - Nyi lawadan - Senopati menganjurkan Jaya Pati pada Pb. - Senopati Dandang Tameng Gito Gendhis dan - Senopati Senopati brang Tameng wetan untuk Waja berhenti - Prajurit berperang Brang karena sangat Wetan 5 merugikan orang rakyat kecil. - Nyi lawadan menjelaskan cerita Rama Nitis dan Makutha Rama dan hal-hal
Senopati brang wetan dan nyi lawadan beserta rombongan Pb. Dandhang Gendhis bersama-sama masuk Snpati TG : Sapa kowe wong wadon wani ngadek neng tengah dalan ngalang-ngalangi lakune Senopati Brang Wetan. Snpati TW : Sumingkir.. aku ora butuh kowe ..butuhku mung karo Dandhang Gendhis. Nyi LWD : Iya ..iya.. kowe senopati Tameng Gito lan Tameng Waja saka Brang Wetan utusane Ken Arok to. Snpati TG : Lho.. kok kowe ngerti ..! Snpati TW : Ojo kakean rembuk .!! pantese wong desa iki di pateni wae. Nyi LWD : Senopati sak karone ..ing bumi lawadan iki ora ono piwulangan ten pinaten anane mung guyup rukun. Snpati TW : Ojo kesuwen enggal dirampungi wae Snpati TG : Ayo prajurit..! Nyi LWD : Sik..sik.. dadi cetane tekamu ing kene mau mung arep adu kasekten kanggo ngrebut sejatine wisnu to.. opo kowe ora mikir yen perang iku bakal gawe akeh pangorbanan. Akeh anak sing kelangan wong tuwa, akeh wong wadon dadi randa jalaran ditinggal
positif yang bisa diambil dari cerita tersebut. - Setelah menerima penjelasan dari Nyi Lawadan Pb. Dandang Gendhis bersedia menyerahkan diri kepada Ken Arok demi kesejahteraan rakyatnya. - Mendengar Pb. Dandang gendhis sudah mau menyerahkan penguasaan Kediri kapada Ken Arok, senopati branag wetan minta maaf dan semuanya akan dihaturkan pada Ken Arok. - Karena atas bantuan dari
Snpati TG :
Pb. DG
Nyi LWD
mati sing lanang. Perang iku kejem ora duwe rasa kamanungsan. Lha yen ora tak tindak ake aku lank owe bakal dip[idana dheneng ken arok Njur piye yen ngene iki Karo maneh ing bumi lawadan kene iki tansah nindakake piwulangan luhur sing diwedarake dhening canggah wajak mburet lan simbah gemak. Piye isih kok bacut ake.? Ora..ora..nyi Njur aku lan porajurit brang wetan kudu kepriye Sang prabu lan panjenengan para senopati kula nyuwun priksa panjengan ngrebat wisnu kang sejati menika kangge kawilujengan lan katentreman neng para kawula..menapa namung kanggo rebut dek lan kawibawan..? Dhuh Nyi.. cetho yen panjenengan punika salah sawijinging wanito ingkang pinilih kacek somo samanieng dumadi. Lajeng bab wangsit sasmitone lakon Rama nitis lan makutho Rama menika kados pundi werdi nipun..? Sang prabu mekaten critanipun Rama nitis, nalika Rama parasu perang tanding kalihan Rama wijaya mboten
Nyi Lawadan sehingga Kediri dan Tumapel bisa berdamai. Nyi Lawadan diberikan hadiah dari Pb. Dandang Gendhis yaitu kemerdekaan wilayah BUMI LAWADAN
Pb. DG
Snpati TG :
Nyi LWD
Pb. DG
Snpati TW : Pmwari :
ngginakaken kasekten, mila rampunge perang mboten wonten pangorbanan, Rama parasu legawa masrahake sesanggemane ing madya padha marang Rama wijaya, dhene Rama parasu kundur ing wisnu loka, dhene Makhuto Rama, Rama wijaya sak sampunipun rampung ngemban jejibahan nuli jejibahan kala wau kapasrahaken kanthi iklas dateng raden barata. Senopati tameng gito lan tameng waja, yen ngono ingsun inggal rangketen sowana marang ken arok. Dhuh sang prabu Dandang Gendhis , tenane ingkang pantes nampi pidana menika kula, pramila mangga enggal karangketo kula lan sak wadya bolo. Kados pundhi sang Prabu lan panjenengan Senopati perang.. menopo anggenipun perang badhe dipun lajengaken malih..? Ora..ora ..nyi ingsun trima marang kahanan. Kula ugi narima bab menika mangke badhe ka-aturaken dateng Ken Arok Duh ..sang putri sak klimah pangandikan panjenengan ndandosaken asreping manah dene paperangan antarane Kediri lan
Pb. DG
Nyi LWD
Pb. DG
singosari saget kasirep. : Sang putri ingsun nelakake gedhene panarima marang panjenengan, mula ingsung bakal paring ganjaran minangka tanda panuwunku marang sira, yo kuwi bimu lawadan kene iki sun dhadekake bimu merdika dene sang putrid ingsun kukuhake dadi pangarso ing bumi lawadan kene. : Matur agunging panuwun sang prabu, bab meniko mugya dados pangelingeling dating anak turun, lamun gesang meniko sabar narima ing pandum pepsthening kodrat. : Kejaba saka kui sang putri dadio paseksen lamun besuk yen ana rejaning jaman bumi lawadan kene iki perangan dumadining KUTHA TULUNGAGUNG
Pentas kethoprak selesai semua pemain hormat kepada penonton dengan keluar panggung berpasangan