Anda di halaman 1dari 45

Karnaugh MAP (K-Map)

Pokok Bahasan :
1. K-map 2 variabel
2. K-map 3 variabel
3. K-map 4 variabel
4. Penyederhanaan rangkaian dengan k-map

Tujuan Instruksional Khusus :


1.Mahasiswa dapat menerangkan dan memahami cara
membuat k-map 2, 3, 4 variabel.
2.Mahasiswa dapat menerangkan dan memahami cara
peng-cover-an minterm dalam sebuah k-map..
3.Mahasiswa dapat menyederhanakan persamaan logika
melalui metode k-map.
1
Karnaugh Map (K-Map)

Suatu peralatan grafis yang digunakan untuk menyederhanakan


persamaan logika atau mengkonversikan sebuah tabel kebenaran
menjadi sebuah rangkaian logika.

Salah satu metode yang paling mudah untuk penyederhanaan


Rangkaian Logika.

2
Karnaugh Map 2 Variabel :
( A dan B )
B 0
Tabel Kebenaran A 1

Map
0 AB AB
Value A B Y Model I
0 1

0 0 0 AB
1 AB AB
2 3

1 0 1 AB
Map Value
2 1 0 AB A 0
B 1
3 1 1 AB
0 AB AB
0 2
Model II
1 AB AB
1 3

3
Desain Pemetaan K- Map 2
Variabel

A 0
B 1

0 B

1 B

A A

4
Karnaugh Map 2 Variabel :
dengan minterm-mintermnya

y F = (m0,m1) = xy + xy
y
x 0 1
x y F
0 xy xy y
x 0 1 0 0 1
x 1 xy xy 0 1 1 0 1 1
1 0 0 1 0 0
1 1 0

5
B B
A 0 1 A 0 1
00 1 00 1 F=AB +AB +AB
F=AB +AB
11 0 11 1

B B
A 0 1 A 0 1
00 1 00 1 F=AB +AB +AB
F=AB +AB
11 0 11 1 F=A+B

6
Contoh : 1

B 0
Tabel Kebenaran A 1

Map
Value A B Y 0 1 0
0 2

0 0 0 1 AB 1 0 1
1 3

1 0 1 0
2 1 0 0 B 0
A 1
3 1 1 1 AB
0 AB 0
0 1

Jadi Y = AB + AB
1 0 AB
2 3

7
Contoh : 2

B 0
Tabel Kebenaran A 1

Map
Value A B Y 0 1 1
0 1

0 0 0 1 AB 1 0 0
2 3

1 0 1 1 AB

2 1 0 0 B 0
A 1
3 1 1 0
0 AB AB
0 1

Jadi Y = A
1 0 0
2 3

8
A
Catatan untuk K-Map 0 1
2 Variabel 0 1

1 AB
0 kotak terlingkupi = 0 (Low) 1
1 kotak terlingkupi = 2 variabel output
2 kotak terlingkupi = 1 variabel output AB
4 kotak terlingkupi = 1 (High)
Melingkupinya harus posisi Horisontal Y = AB + AB
atau vertikal , yang dilingkupi digit 1 dan
jumlah digit 1 yang dilingkupi 2n (1,
A
2,4,8,16, ...) B 0 1

0 1 1

1 1
B A

Y = B + A
9
Contoh 3:
Dari Tabel Kebenaran dibawah, tulis persamaan
logikanya dengan menggunakan K-map :

A 0
B 1
Map
Value A B Y 1
0 B
0 0 0 1
1 0 1 1 1 1 1 B

2 1 0 0
A A
3 1 1 1 A 0
1
B

1 B
0

Jadi Y = A + B 1 1 1 B

10
A A
Contoh 4 :
Sederhanakan persamaan logika :
Y = A + AB + AB
Menggunakan K- map :

A 0 A 0
B 1 B 1

1 B 1 B
0 0

1 1 1 B 1 1 1 B

A A A A

Jadi Y = A + B

11
Karnaugh Map 3 Variabel :
( A, B dan C )
Tabel Kebenaran
Model I
Map
Value A B C Y BC
A 00 01 11 10
0 0 0 0 ABC ABC ABC ABC
0 0 1 3 2
1 0 0 1
1 ABC ABC ABC ABC
2 0 1 0 4 5 7 6

3 0 1 1 Model II Map Value


AB
4 1 0 0 C 00 01 11 10
5 1 0 1 0 ABC
0
ABC
2
ABC
6
ABC
4

6 1 1 0 1 ABC ABC ABC ABC


1 3 7 5

7 1 1 1
12
Tabel Kebenaran
Map
Value A B C Y
Model III Model IV
0 0 0 0
1 0 0 1
C A
AB 0 1 BC 0 1
2 0 1 0
ABC ABC ABC ABC
3 0 1 1 00
0 1
00
0 4

ABC ABC ABC ABC


4 1 0 0 01
2 3
01
1 5

ABC ABC ABC ABC


5 1 0 1 11
6 7
11
3 7

ABC ABC ABC ABC


6 1 1 0 10
4 5
10
2 6

7 1 1 1
Map Value
13
Desain Pemetaan K- Map 3
Variabel

BC
A 00 01 11 10

0 A
1 A

B B

14
Catatan untuk K- Map
3 Variabel
A 00 01 11 10
0 kotak terlingkupi = 0 (Low)
1 kotak terlingkupi = 3 variabel output 0 1
2 kotak terlingkupi = 2 variabel output
1

4 kotak terlingkupi = 1 variabel output


8 kotak terlingkupi = 1 (High)
1 1
Melingkupinya harus posisi Horisontal
atau vertikal , yang dilingkupi digit 1 dan
jumlah digit 1 yang dilingkupi 2n (1, 2, 4,
Y = ABC + ABC + ABC
8, ... )
00 01 11 10
A
0 1 1
A
1
1 1
BC00 01 11 10
A
0 1 1 B
1
1 1
15
Contoh pengcoveran
AB A
C 00 01 11 10
ab
0
c 00 01 11 10
C 1 0 0 0 1 0
1 0 1 1 1
B
cout = ab + bc + ac

A
ab
0 0 1 1
G(A,B,C) = A c 00 01 11 10
C 0 0 1 1 0 0 0 1 1
B 1 0 0 1 1
f=a
A
1 0 0 1
F(A,B,C) = m(0,4,5,7) = AC + BC
C 0 0 1 1
B

16
A B C F
BC 0 0 0 0
00 01 11 10 0 0 1 1
A
00 1 0 1 0
0
1
1
0
1
1
0
11 1 1 1 1 0 0 1
1 0 1 1
1 1 0 1
+
1 1 1 1

F=ABC +AB C +ABC +ABC + ABC + ABC

BC
00 01 11 10
A
00 1 0 1
1 1 1 1 1 F=A+B C +BC

F=ABC +AB C +ABC +ABC + ABC + ABC


17
Contoh 1 :
Tabel Kebenaran Diketahui Tabel Kebenaran seperti disamping :
Map Cari persamaan logikanya :
Value A B C Y
0 0 0 0 1
BC
1 0 0 1 1 A 00 01 11 10

2 0 1 0 0 0 1 1 AB

1
3 0 1 1 0 1 1 1 AB

4 1 0 0 0 AC
5 1 0 1 1
6 1 1 0 1 Jadi Y = AC + AB + AB

7 1 1 1 1
18
Contoh 2 :

Diketahui Persamaan Boolean :


D = ABC + ABC + ABC + ABC + ABC
Sederhanakan dengan metode K-map
ABC
A BC 00 01 11 10

0 1 1 ABC

1
1 1 1 ABC

ABC ABC

BC 00 01 11 10
A
0 1 1 B
1
1 1 1
AC
Jadi D = B + AC
19
Karnaugh Map 4 Variabel :
Tabel Kebenaran
( A, B, C dan D )
Map
A B C D Y CD
Valu
e AB 00 01 11 10
0 0 0 0 0 ABCD ABCD ABCD ABCD
00 0 1 3 2

1 0 0 0 1
ABCD ABCD ABCD ABCD
2 0 0 1 0 01 4 5 7 6
Model 1
11 ABCD ABCD ABCD ABCD
3 0 0 1 1
12 13 15 14
4 0 1 0 0
5 0 1 0 1 10 ABCD
8
ABCD
9
ABCD
11
ABCD
10

6 0 1 1 0 AB
7 0 1 1 1 CD 00 01 11 10
8 1 0 0 0 ABCD ABCD ABCD ABCD
00 0 4 12 8
9 1 0 0 1
ABCD ABCD ABCD ABCD
10 1 0 1 0 01 1 5 13 9

11 1 0 1 1 Model 2
11 ABCD ABCD ABCD ABCD
12 1 1 0 0 3 7 15 11

13 1 1 0 1 10 ABCD
2
ABCD
6
ABCD
14
ABCD
10
14 1 1 1 0
20
15 1 1 1 1
Dengan wxyz input

21
Desain Pemetaan K- Map 4
Variabel

A A
AB
CD 00 01 11 10

00
C
01
D D
11
C
10

22
Catatan untuk K-Map
4 Variabel AB
CD 00 01 11 10
00 1 1 1 1
0 kotak terlingkupi = 0 (Low) AC
1 kotak terlingkupi = 4 variabel output 01 1 1 1 1
2 kotak terlingkupi = 3 variabel output
4 kotak terlingkupi = 2 variabel output 11 1 1 A
8 kotak terlingkupi = 1 variabel output
10
16 kotak terlingkupi = 1 (High) 1 1 1 1 ACD
Melingkupinya harus posisi Horisontal
atau vertikal , yang dilingkupi digit 1 dan
jumlah digit 1 yang dilingkupi 2n ( 1,2, 4, 8, AB
16, ... ) CD 00 01 11 10
00 1 1 BC
01 1 1
11 1
10
1
ABCD ABCD 23
Contoh pengcoveran :
A A A
0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1 1

1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1
D D D
1 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0
C C C
1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0
B B B

K-map untuk LT K-map untuk EQ K-map untuk GT

LT = A' B' D + A' C + B' C D


EQ = A'B'C'D' + A'BC'D + ABCD + AB'CD
GT = B C' D' + A C' + A B D'

24
Contoh pengcoveran :

CD F= ABC +ACD +ABC


00 01 11 10 +AB CD +ABC +AB C
AB
00 0 0 0 1
01 1 1 0 1
11 1 1 1 1
10 1 0 1 1 F=BC +CD + AC+ AD

25
Contoh 1
F(A,B,C,D) =
m(0,2,3,5,6,7,8,10,11,14,15)
F=
C + ABD + BD

A 1111
0111
1 0 0 1

0 1 0 0
D
C
1 1 1 1 D
C A
1000
1 1 1 1 0000 B
B
Kalau digambarkan dengan system coordinate

26
A
AB
Contoh 2 : Diketahui Tabel Kebenaran , CD
cari persamaan logikanya. 00 01 11 10
00 0 1
Map
A B C D Y
Value
01 1 1
0 0 0 0 0 0 D
1 0 0 0 1 0 C
11 3 1 1 1
2 0 0 1 0 1
3 0 0 1 1 1
10
2 1 1
4 0 1 0 0 0
5 0 1 0 1 0 AB A B
CD 00 01 11 10
6 0 1 1 0 1
7 0 1 1 1 1 00 1 ABCD
8 1 0 0 0 0
9 1 0 0 1 1
01 1 D
10 1 0 1 0 0 11 1 1 1
11 1 0 1 1 1 C 10
12 1 1 0 0 1
1 1 ABD
13 1 1 0 1 0 AC
B
14 1 1 1 0 0
Jadi Y = AC + ABD + ABCD 27
15 1 1 1 1 0
W
WX
YZ 00 01 11 10 Contoh 3 : Lingkarilah dan
Tulis Persamaan Logikanya.
00 1 1
01 1
Z
11 1 1 1 1
Y WXZ
10
1
W
WX
X YZ 00 01 11 10
00 1 1
WXYZ
01 1
Z
YZ
Y
11 1 1 1 1
10
1
Y WXZ

Jadi M = WXYZ + WXZ + WXXZ + YZ


28
Physical Implementasi
Step 1: Truth table
A B C D
Step 2: K-map
Step 3: Minimized sum-of-
products
Step 4: Implementasi dengan
EQ gates
A
1 0 0 0

0 1 0 0
D
0 0 1 0
C
0 0 0 1
B

K-map untuk EQ 29
Poin-poin penggunaan K-map
Buat persamaan ke Tulis persamaan
bentuk SOP (melalui logika hasil peng-
tabel kebenaran). coveran.
Minterm-mintermnya
masukkan ke k-map (
sesuaikan jumlah kotak
atau variabel input).
Lingkari (pe-ngcover-
an) yang benar.

30
Dont Care
Kondisi dont care merupakan kondisi dimana ada beberapa
kombinasi variable input yang tidak selalu dapat dinyatakan nilai
outputnya.

Keadaan dimana nilai outputnya tersebut bisa berlogic 1 atau


berlogic 0 yang disimbulkan dengan X atau d.

Kegunaan dari kondisi dont care pada penyederhanaan fungsi


dapat dinyatakan pada fakta bahwa dapat diset dengan logic 1
atau logic 0, berdasar kegunaannya untuk format kelompok
logic 1 yang lebih besar.

31
Karnaugh maps: dont cares (contd)
f(A,B,C,D) = m(1,3,5,7,9) + d(6,12,13)
f = A'D + B'C'D tanpa don't cares
f = AD + CD dengan don't cares
A B C D f
0 0 0 0 0
0 0 0 1 1
0 0 1 0 0 A
0 0 1 1 1
0 1 0 0 0 0 0 X 0
0 1 0 1 1
0 1 1 0 X 1 1 X 1
+
0 +
1 1 1 1 D
1 0 0 0 0 1 1 0 0
1 0 0 1 1 C
1 0 1 0 0 0 X 0 0
1 0 1 1 0 B
1 1 0 0 X
1 1 0 1 X
1 1 1 0 0
1 1 1 1 0
32
Pengcoveran dengan Dont Cares

CD
00 01 11 10
AB
00 0 1 0 0
01 x x x 1 F=ACD+B+AC
11 1 1 1 x
10 x 0 1 1

33
Bentuk ilustrasi pengkoveran
A
0 X 1 0 6 prime implicants:
A'B'D, BC', AC, A'C'D, AB, B'CD
1 1 1 0
D
essential
1 0 1 1
C
0 0 1 1
minimum cover: 3 essential implicants
B
minimum cover: AC + BC' + A'B'D
A
5 prime implicants: 0 0 1 0
BD, ABC', ACD, A'BC, A'C'D
1 1 1 0
D
essential 0 1 1 1
C
0 1 0 0
minimum cover: 4 essential implicants
B
minimum cover: ABC+ACD+ABC+ACD 34
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder
Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1 Metode Aljabar Boole
1 1 0 0 1
Cout +
1 1 1 1 1

S = ABCin + ABCin + ABCin + ABCin


Cout = ABCin + A BCin + ABCin + ABCin
= ABCin + ABCin + ABCin + ABCin + ABCin + ABCin
= (A + A)BCin + (B + B)ACin + (Cin + Cin)AB
= 1BCin + 1 ACin + 1 AB
= BCin + ACin + AB
35
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder
Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 0 1 0
Pengisiaan digit 1 ke K-map
B 0 1 1 1

Cin
Karnaugh Map for Cout
36
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder

Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 0 1 0
Pengcoveran pertama.
B 0 1 1 1

Cin
Cout = ACin
Karnaugh Map untuk Cout
37
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder

Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 0 1 0
Pengcoveran kedua.
B 0 1 1 1

Cin
Cout = Acin + AB
Karnaugh Map for Cout
38
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder

Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 0 1 0
Pengcoveran ketiga (seluruhnya)
B 0 1 1 1

Cin
Cout = ACin + AB + BCin
Karnaugh Map untuk Cout
39
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder

Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 1 0 1
B 1 0 1 0

Cin S = ABCin
Karnaugh Map untuk S
40
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder

Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 1 0 1
B 1 0 1 0

Cin S = ABCin + ABCin


Karnaugh Map untuk S
41
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder

Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 1 0 1
B 1 0 1 0

Cin S = ABCin + ABCin + ABCin


Karnaugh Map untuk S
42
Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder
Coba anda gambar rangkaian diagramnya ?
Cin
A B Cin S Cout
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
A 0 1 0 1 0
Adder S 0 1 1 0 1
B 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
Cout 1 1 1 1 1
A
+

0 1 0 1
B 1 0 1 0

Cin S = ABCin + ABCin + ABCin + ABCin


Karnaugh untuk S
Tidak bisa direduksi
43
Latihan Soal 1:

Gambarlah K-map untuk setiap ekspresi logika dibawah


serta sederhanakan dengan pengcoveran yang benar :

1. AB + BC + AB
2. AC + ACB + BC + BC
3. XY + XZ + YZ
4. XY +YZ + XZ +XY

44
Latihan Soal 2 :

Gambarlah K-map untuk setiap ekspresi logika dibawah


serta sederhanakan dengan pengcoveran yang benar :

1. A(BC + C) + B(A + AC)


2. (AC + ACB). (BC + BC)
3. Z(XY + XZ) . YZ(X+ Z)

Catatan : cari minterm-mintermnya dulu (rubah kebentuk SOP)

45

Anda mungkin juga menyukai