k2 KP Etn3043 Perform Logics Gates Circuit and Related Devices (3-3)

KOLEJ VOKASIONAL LANGKAWI
JALAN BATU ASAH

07000 LANGKAWI
KEDAH DARUL AMAN
KERTAS PENERANGAN
( INFORMATION SHEET )
KOD DAN NAMA

TEKNOLOGI ELEKTRONIK
PROGRAM
SEMESTER SEMESTER 3
KOD DAN TAJUK

ETN 3043 : ELEKTRONIK DIGITAL DAN APLIKASI 1
KURSUS
K1 MENJALANKAN KONSEP DAN SISTEM NOMBOR.

K2 MEMBINA LITAR GET LOGIK DAN PERANTI YANG BERKAITAN.
NO. DAN TAJUK K3 MENENTUKAN KOMBINASI GET LOGIK.
KOMPETENSI
K4 MENGENDALIKAN DIGITAL ARITMETIK DAN LITAR.
K5 MENTAFSIR PEMBILANG DAN PENDAFTAR.
NO.KOD KSKV ETN3043 / P (4/10) Muka Surat : 1 Drp / 30
TAJUK : GET LOGIK.
TUJUAN :
i Meringkaskan Ungkapan Boolean menggunakan Operasi Boolean, Teorem

De Morgans dan Peta Karnaugh berdasarkan konsep.
ii Mengenalpasti operasi litar digital berdasarkan jadual kebenaran.
iii Melukis kombinasi gambarajah litar digital logik get berdasarkan keperluan
litar.
NO KOD / CODE NO K4-K2-KP 4 Muka : 2 Drpd : 30
1. Pengenalan
Aljabar Boolean boleh digunakan untuk menolong menganalisa litar logik dan
mengungkap kendaliannya secara matematik. Sekarang kita belajar pelbagai
teoram Boolean yang boleh menolong kita memudahkan ungkapan litar logik.
Di dalam unit ini kita akan membincangkan lapan teoram asas Boolean serta
kegunaannya.
1.1. Hukum-hukum aljabar Boolean
Hukum aljabar Boolean dan Teoram De Morgan merupakan salah satu cara
yang boleh digunakan untuk mempermudahkan ungkapan dan litar logik.
Terdapat 8 teoram asas seperti yang dinyatakan di bawah. Perhatikan
bahawa di dalam setiap teoram, x merupakan pembolehubah logik yang
boleh menjadi logik 0 atau 1. Setiap teoram disertai dengan gambarajah litar
logik yang menunjukkan kesahihannya.
Mulakanlah unit ini dengan tenang tetapi bersungguhsungguh.

Selamat mencuba, semoga anda berjaya.
1.1.1. Hukum DAN
Hukum ini menyatakan jika sebarang pembolehubah diDANkan

dengan 0, hasilnya akan menjadi 0. Ini mudah diingati kerana
kendalian DAN seperti pendaraban biasa, iaitu sebarang nombor
apabila didarab dengan 0, hasilnya adalah 0.
X
0
0
Rajah 11.1 Get DAN

a) X . 0 = 0
b) X . 1 = X
c) X . X = X
d) X . X = 0
1.1.2 Hukum ATAU
Hukum ATAU adalah seperti penambahan di mana keluaran get ATAU

akan menjadi 1 apabila salah satu daripada masukannya adalah 1
tanpa menghiraukan nilai masukan yang lain.
X
X
O
Rajah 11.2 Get ATAU
a) X + 0 = X
b) X + 1 = 1
c) X + X = X
d) X + X = 1
1.1.3 Hukum TAK
Hukum TAK menyatakan bahawa keluarannya adalah terbalik

daripada masukkannya. Jika masukan X adalah 1 maka
keluarannya akan menjadi 0 dan begitulah sebaliknya.
X X
Rajah 11.3 Get Tak

1.1.4 Hukum Tukar-tertib
Teoram seterusnya melibatkan lebih daripada satu pembolehubah.

Hukum tukar-tertib menunjukkan bahawa turutan mengATAU atau
mengDANkan 2 pembolehubah adalah tidak penting, hasilnya adalah
sama.
X + Y = Y + X
X . Y = Y . X
1.1.5 Hukum Sekutuan
Hukum ini membolehkan kita mengelompokkan pembolehubah

dalam ungkapan DAN atau ungkapan ATAU mengikut cara yang
diingini.
X(YZ) = (XY)Z =XYZ

X+ ( Y + Z ) = ( X + Y ) + Z = X + Y + Z
1.1.6 Hukum Taburan / Agihan
Hukum ini menyatakan bahawa sesuatu ungkapan itu boleh

dikembangkan dengan mendarab sebutan demi sebutan. Teoram ini
juga menunjukkan yang kita boleh mengfaktorkan sesuatu ungkapan.
X(Y+Z) =XY + XZ
( W + X ) ( Y + Z ) = WY + XY + WZ + XZ
1.1.7 Hukum Penyerapan
X + XY = X
X + XY = X + Y
X ( X + Y) = X
X ( X + Y ) = XY
1.1.8 Teoram De Morgan
Teoram ini berguna dalam memudahkan ungkapan hasildarab atau

hasiltambah pembolehubah yang disongsangkan.
( X + Y ) = X . Y (a)
( X . Y ) = X + Y (b)
Teoram (a) menyatakan bahawa apabila hasiltambah ATAU dua

pembolehubah disongsangkan, ini adalah sama seperti menyongsang
setiap pembolehubah satu per satu dan seterusnya menDANkan
songsangan pembolehubah tersebut.
Teoram (b) pula menyatakan bahawa apabila hasildarab DAN bagi dua
pembolehubah disongsangkan, ini adalah sama seperti menyongsang
setiap pembolehubah satu per satu dan seterusnya mengATAUkan
songsangan pembolehubah tersebut.
Kita telahpun membincangkan lapan teoram asas aljabar Boolean.

Seterusnya marilah kita fahamkan contoh-contoh di bawah mengenai
penggunaan teoram-teoram tersebut. Untuk memudahkan anda,
Jadual 11.1 adalah ringkasan dari apa yang telah dibincangkan di atas.
JADUAL 11.1 RINGKASAN TEORAM BOOLEAN
RINGKASAN
1) Hukum tukar-tertib A+B=B+A A.B = B.A

2) Hukum sekutuan A.( B. C ) = (A.B) . C A + (B+C) =( A +B)+C
3) Hukum taburan A+(B.C) = (A+B).(A+C) A.(B+C) = (A.B)+(A.C)
4) Hukum ATAU DAN A + 0 = A A.1=A
A+A =A A.A=A
A+1 =1 A.0 =0
A+A =1 A.A =0
5) Teoram De morgan A.B =A+B A+B =A.B
Contoh 1a
Permudahkan persamaan Boolean berikut dengan menggunakan

hukum aljabar Boolean.
Q = AB + ABC
Penyelesaian
Q =AB + ABC
=A+B+A+B+C
=(A+A)+(B+B)+C
=A+B+C
=ABC
Contoh 1b
Permudahkan persamaan Boolean berikut dan seterusnya lukiskan

litar logik dan jadual kebenaran yang sepadan.
Y= ABC+ABC+ABC+ABC
Penyelesaian
Y=ABC + ABC + ABC +ABC

= ABC + ABC +ABC +ABC
= AB(C+C)+ AC(B+B)
= AB(1) + AC(1)
= AB + AC
Litar logik :
A
B
Y=AB+AC
Jadual kebenaran :
A B C Y=AB +AC
0 0 0 1
0 0 1 0
0 1 0 1
0 1 1 0
1 0 0 1
1 0 1 1
1 1 0 0
1 1 1 0
Contoh 1c
Ringkaskan litar logik di bawah menggunakan aljabar Boolean.
A
C
Y=C+B(A+C)
Penyelesaian
Y=B(A+C)+C
=BA+ C(B+1)
=BA+C
Litar Logik yang telah dimudahkan :

A
B
C AB+C
Contoh 1d
Tuliskan persamaan Boolean bagi litar di bawah. Gunakan teoram De

Morgan dan hukum aljabar Boolean bagi memudahkan litar.
Seterusnya lukiskan litar logik yang telah diringkaskan.
A
B
X
Penyelesaian
X = AB . B
= (A + B ).B
= AB +B.B
= AB
A A
X = AB @ B X=AB
B
Ujikan kefahaman anda sebelum meneruskan input seterusnya.

Semaklah jawapan anda pada maklumbalas di halaman berikutnya.
selamat mencuba !!!
ARAHAN : BULATKAN JAWAPAN YANG BETUL.
1 Jika masukan A dan B diDANkan dan keluarannya diATAUkan dengan

masukan C, apakah ungkapan Boolean untuk operasi ini ?
a. Y = AB + BC b. Y = ( A + B ) C
c. Y = AB + C d. Y = AB + AC
2 Ungkapan Boolean Y = A + B ialah 2 masukan ..
a. Get Tak Atau b. Get Tak Dan

c. Get Dan d. Get Atau
3 Teoram De Morgan yang kedua ialah ..
a. A. B = A + B b. A + B = A + B
c. A + B = A . B d. A . B = A . B
4 Permudahkan Y = A + B C menggunakan teoram De Morgan .
a. A B + C b. A + BC
c. A B + C d. A B + C
5 Litar logik dengan ungkapan Boolean Y = (A.B) + ( A.C) mempunyai

masukan
a. 6 masukan b. 2 get Atau dan 1 get Dan

c. 2 get Dan dan 1 get Atau d. 4 masukan
SUDAH MENCUBA KESEMUA SOALAN ? BANDINGKAN JAWAPAN ANDA

DENGAN JAWAPAN DI BAWAH .
Tutorial 2.3a
1. C
2. A
3. C
4. A
5. C
1.3 PETA KARNAUGH ( PETA K, K-Maps )
Pada unit sebelumnya kita telahpun mengetahui dengan menggunakan

aljabar Boolean dan teoram de Morgan, kita boleh meminimakan jumlah get
yang diperlukan untuk membina litar logik. Pengurangan penggunakan get-
get logik sebenarnya akan menurunkan kos litar, saiz fizikal dan juga
kegagalan get yang digunakan. Peta-k adalah salah satu cara termudah
untuk mendapatkan persamaan Boolean yang paling ringkas.
1.3.1 Angkubah Peta K (K-Maps)
Untuk mengisi peta k kita perlu adakan pemetaan bagi angkubah-

angkubah seperti kaedah di bawah. Terdapat 3 keadaan angkubah
yang boleh menggunakan kaedah peta k iaitu :
a) 2 angkubah
b) 3 angkubah
c) 4 angkubah
1.3.1.1 Dua Angkubah
Peta k dengan 2 angkubah memerlukan 22 = 4

sel
A A
B
AB AB
B AB AB
Terdapat 3 keadaan untuk mengisi peta k dengan 2

angkubah iaitu :
a) A A
B Apabila semua keluaran adalah

1 1
1 maka keempat-empat keluaran
boleh dikumpulkan dalam satu
B kumpulan. Persamaan Boolean :
1 1 Y=1
b) A A
Apabila 2 keluaran adalah 1

B maka kedua-dua keluaran
1 1
boleh dikumpulkan dalam satu
kumpulan. Persamaan
Boolean
B 0 0 Y=B
c) A A
Apabila 2 keluaran adalah 1 tetapi
kedudukan mereka adalah
B bersilang antara satu sama lain,
1 0 kedua-duanya tidak boleh
dikumpulkan dalam satu
kumpulan. Persamaan Boolean :
B Y=AB +AB
0 1
1.3.1.2 Tiga Angkubah

sel.
AB AB AB AB
C
ABC ABC ABC ABC
C
ABC ABC ABC ABC
Terdapat 4 keadaan untuk mengisi peta-k dengan

3 angkubah iaitu :
a) Kumpulan 8
a) Kumpulan 8
AB AB AB AB
C 1 1 1 1
C 1 1 1 1
Apabila semua keluaran adalah 1, maka kelapan-

lapan keluaran boleh dikumpulkan dalam satu
kumpulan. Persamaan Boolean : Y = 1
b) Kumpulan 4
AB AB AB AB
C 1 1 1 1
C 0 0 0 0
Persamaan Boolean : Y = C
AB AB AB AB
C 1 0 0 1
C 1 0 0 1
Persamaan Boolean : Y = B
Perhatikan bahawa apabila 4 keluaran adalah 1, keempat-

empat keluaran boleh dikumpulkan dalam satu kumpulan.
c) Kumpulan 2
AB AB AB AB
C 1 1 0 0
C 0 0 1 1
Persamaan Boolean : Y = A C + A C
AB AB AB AB
C 1 0 0 1
C 0 0 0 0
Persamaan Boolean : Y = B C
Terdapat empat keluaran 1 yang tidak boleh

dikumpukan dalam satu kumpulan. Oleh itu ia dua
keluaran 1 dikumpulkan menjadi satu kumpulan.
d) Kumpulan 1
AB AB AB AB
C 1 0 0 0
C 0 0 0 1
Persamaan Boolean : Y = A B C + A B C
Dua keluaran adalah 1, tetapi kedua-dua data

tidak boleh dikumpulkan dalam satu kumpulan.
1.3.1.3 Empat Angkubah

sel.
AB AB AB AB
CD
0000 0111 1100 1000
CD
0001 0101 1101 1001
CD
0011 0111 1111 1011
CD 0010 0101 1110 1010
Terdapat 4 keadaan untuk megisi peta k dengan 4

angkubah iaitu :
a) Kumpulan 16
AB AB AB AB
CD 1 1 1 1
CD 1 1 1 1
CD 1 1 1 1
1 1 1 1
CD
Persamaan Boolean : Y = 1
Apabila semua keluaran adalah 1, maka kesemua data boleh

dikumpulkan dalam satu kumpulan.
b) Kumpulan 8
AB AB AB AB
1 1 1 1
CD
CD 1 1 1 1
CD
0 0 0 0
CD
0 0 0 0
Persamaan Boolean : Y = C
Apabila lapan keluaran adalah 1, kelapan-

lapan keluaran boleh dikumpulkan dalam
satu kumpulan.
c ) Kumpulan 4
AB AB AB AB
1 1 0 0
CD
CD 1 1 0 0
CD
0 0 0 0
CD
0 0 0 0
Persamaan Boolean : Y = A C
d) Kumpulan 2
AB AB AB AB
1 1 0 0
CD
CD 0 0 0 0
CD
0 0 1 1
CD
0 0 0 0
Persamaan Boolean : Y = A C D + A C D
Apabila 2 keluaran adalah 1, kedua-dua keluaran

boleh dikumpulkan dalam satu kumpulan.
Contoh 11.3a
Permudahkan persamaan Boolean di bawah

menggunakan kaedah peta k .
X = AB + ABC + ABC + ABC
Penyelesaian
Terdapat 3 angkubah, oleh itu ia memerlukan peta-k 8

dengan 8 sel. Perhatikan A B hanya mempunyai 2
angkubah bermakna angkubah C boleh jadi TINGGI atau
RENDAH.
AB AB AB AB
C 1 1 1 1
C 1
Persamaan Boolean : X = A B + C
Contoh 11.3b
Permudahkan persamaan Boolean berikut :

X = ABCD + ABCD + ABCD + ABCD + ABCD +
ABCD
Penyelesaian
Persamaan ini mempunyai 4 angkubah, oleh itu peta -k

16 sel diperlukan.
CD CD CD CD
AB 1
AB 1
1 1 1
AB
1
AB
Persamaan Boolean : X = A B D + A B C + C D
Contoh 11.3c
Permudahkan persamaan Boolean berikut :
X = B ( CD + C ) + C D ( A + B + A B )
Penyelesaian
Sebelum mengisi peta- k, persamaan di atas mestilah

ditukarkan dalam bentuk jumlah hasildarab terlebih
dahulu.
X =BCD +BC + CD(AB +AB)
= BCD +BC + ABCD+ABCD

CD CD CD CD
AB 1 1 1 1
AB
AB 1
AB 1 1
X = AB + BC +BD + ABCD
Jangan lupa buat aktiviti

supaya anda akan lebih
memahamai unit ini !!!!
UJIKAN KEFAHAMAN ANDA DENGAN MEMBUAT LATIHAN DI

BAWAH. DIHARAP ANDA DAPAT MENJAWAP KESEMUA SOALAN .
SELAMAT MENCUBA ! ! !
1 Permudahkan persamaan Boolean berikut menggunakan peta k

i) X = AD +ABD+ACD +ACD
ii) Y = ABD +ACD +ABC +ABCD +ABCD
2 Tuliskan persamaan Boolean jumlah hasil darab bagi jadual kebenaran

di bawah. Seterusnya dapat persamaan Boolean yang dimudahkan
dengan menggunakan peta k.
A B C D Y A B C D Y
0 0 0 0 1 1 0 0 0 0
0 0 0 1 0 1 0 0 1 0
0 0 1 0 1 1 0 1 0 0
0 0 1 1 0 1 0 1 1 0
0 1 0 0 1 1 1 0 0 0
0 1 0 1 0 1 1 0 1 0
0 1 1 0 1 1 1 1 0 0
0 1 1 1 0 1 1 1 1 1
SUDAH MENCUBA SEMUA SOALAN ? SEMAK JAWAPAN ANDA DENGAN JAWAPAN

DI BAWAH .
TUTORIAL 2.3b
1i) CD CD CD CD
AB 1 1
AB 1 1
1 1
AB
1 1
AB
X = BD + BC
1ii)
CD CD CD CD
AB 1 1 1 1
AB
1 1 1 1
AB
1 1
AB
X = AD + ABD + ACD + ACD
= A + BD
2. Y = ABCD + ABCD +ABCD +ABCD + ABCD
CD CD CD CD
AB 1 1
AB
1 1
1
AB
AB
Y = AD + ABCD
PENILAIAN
KENDIRI
TAHNIAH ! ANDA TELAH MENGHAMPIRI KEJAYAAN. SILA CUBA SEMUA SOALAN DALAM
PENILAIAN KENDIRI DAN SEMAK JAWAPAN PADA MAKLUMBALAS DI AKHIR UNIT INI.
SELAMAT MENCUBA ! ! !
SOALAN 1
Diberi x = A . B + A . ( A + C )
a) Lukiskan litar logik bagi persamaan di atas.
b) Seterusnya permudahkan persamaan di atas dan bina jadual kebenaran untuk
persamaan tersebut.
SOALAN 2
Permudahkan persamaan di bawah menggunakan kaedah peta k :

a) X = B C D + A B C D + A B C D + A B C D + A B C D
b) X = A D + A B D + A C D + A C D
SOALAN 3
Litar logik pada rajah 3a menunjukkan untuk ON kan buzzer x , ia bergantung kepada
keadaan masukan A, B dan C.
a) Permudahkan keluaran X menggunakan aljabar Boolean.
b) Lukiskan litar logik bagi keluaran pada (a).
B
A
C
Buzzer
Rajah 3a
SOALAN 4
Ulang soalan 3 untuk mendapatkan litar seperti dalam rajah 4a.
A X
B
Rajah 4a
SOALAN 5
Ulang soalan 3 untuk mendapatkan litar seperti dalam rajah 5a.
X
B
C
Rajah 5a
Tahniah ! Anda berjaya menjawab

kesemua soalan. Selamat maju jaya ! ! !
MAKLUMBALAS
PENILAIAN KENDIRI
SUDAH MENJAWAP KESEMUA SOALAN ? BANDINGKAN JAWAPAN ANDA DENGAN

JAWAPAN DI BAWAH .
SOALAN 1.
a)
A.B
A
B
X
C
A.(A+C)
b)
X = AB + A (A + C )
= ( A + B + (A +A + C)
= A + B + A + AC
= A + A + AC + B
= A + AC +B
= A + C + B
JADUAL KEBENARAN
A B C X
0 0 0 1
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 1
1 0 0 1
1 0 1 0
1 1 0 1
1 1 1 1
SOALAN 2
a) CD CD CD CD
AB
AB 1 1 1
1 1 1
AB
AB
X = BD + BC
b) CD CD CD CD
AB 1 1 1 1
AB
1 1 1 1
AB
1 1
AB
X = A + BD
SOALAN 3
a) X = B ( A + C ) + C
= BA + BC +C
= BA +C(B + 1)
= BA +C= AB + C
b) A
B
X
C
SOALAN 4
X = ( A + B ) BC + A
A
= ABC + BBC + A B
= ABC + BC + A
C X = BC + A
= BC ( A + 1 ) + A
= BC . 1 + A
= BC + A
SOALAN 5
X = ((A+B)(B+C))B
= ( AB + AC + BB + BC ) B
= ( AB + AC + BC ) B
= ABB + ABC + BBC
= AB + ABC + 0
= AB ( 1 + C )
= AB
A X = AB
B

k2 KP Etn3043 Perform Logics Gates Circuit and Related Devices (3-3)

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

k2 KP Etn3043 Perform Logics Gates Circuit and Related Devices (3-3)

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

KOLEJ VOKASIONAL LANGKAWI

JALAN BATU ASAH

KOD DAN NAMA

KOD DAN TAJUK

K1 MENJALANKAN KONSEP DAN SISTEM NOMBOR.

NO.KOD KSKV ETN3043 / P (4/10) Muka Surat : 1 Drp / 30

TAJUK : GET LOGIK.

i Meringkaskan Ungkapan Boolean menggunakan Operasi Boolean, Teorem

1.1. Hukum-hukum aljabar Boolean

Mulakanlah unit ini dengan tenang tetapi bersungguhsungguh.

1.1.1. Hukum DAN

Hukum ini menyatakan jika sebarang pembolehubah diDANkan

Rajah 11.1 Get DAN

1.1.2 Hukum ATAU

Hukum ATAU adalah seperti penambahan di mana keluaran get ATAU

Rajah 11.2 Get ATAU

1.1.3 Hukum TAK

Hukum TAK menyatakan bahawa keluarannya adalah terbalik

Rajah 11.3 Get Tak

1.1.4 Hukum Tukar-tertib

Teoram seterusnya melibatkan lebih daripada satu pembolehubah.

1.1.5 Hukum Sekutuan

Hukum ini membolehkan kita mengelompokkan pembolehubah

X(YZ) = (XY)Z =XYZ

1.1.6 Hukum Taburan / Agihan

Hukum ini menyatakan bahawa sesuatu ungkapan itu boleh

1.1.7 Hukum Penyerapan

1.1.8 Teoram De Morgan

Teoram ini berguna dalam memudahkan ungkapan hasildarab atau

Teoram (a) menyatakan bahawa apabila hasiltambah ATAU dua

Kita telahpun membincangkan lapan teoram asas aljabar Boolean.

JADUAL 11.1 RINGKASAN TEORAM BOOLEAN

1) Hukum tukar-tertib A+B=B+A A.B = B.A

Permudahkan persamaan Boolean berikut dengan menggunakan

Permudahkan persamaan Boolean berikut dan seterusnya lukiskan

Y=ABC + ABC + ABC +ABC

Ringkaskan litar logik di bawah menggunakan aljabar Boolean.

Litar Logik yang telah dimudahkan :

Tuliskan persamaan Boolean bagi litar di bawah. Gunakan teoram De

Ujikan kefahaman anda sebelum meneruskan input seterusnya.

ARAHAN : BULATKAN JAWAPAN YANG BETUL.

1 Jika masukan A dan B diDANkan dan keluarannya diATAUkan dengan

2 Ungkapan Boolean Y = A + B ialah 2 masukan ..

a. Get Tak Atau b. Get Tak Dan

3 Teoram De Morgan yang kedua ialah ..

4 Permudahkan Y = A + B C menggunakan teoram De Morgan .

5 Litar logik dengan ungkapan Boolean Y = (A.B) + ( A.C) mempunyai

a. 6 masukan b. 2 get Atau dan 1 get Dan

SUDAH MENCUBA KESEMUA SOALAN ? BANDINGKAN JAWAPAN ANDA

1.3 PETA KARNAUGH ( PETA K, K-Maps )

Pada unit sebelumnya kita telahpun mengetahui dengan menggunakan

1.3.1 Angkubah Peta K (K-Maps)

Untuk mengisi peta k kita perlu adakan pemetaan bagi angkubah-

1.3.1.1 Dua Angkubah

Peta k dengan 2 angkubah memerlukan 22 = 4

Terdapat 3 keadaan untuk mengisi peta k dengan 2

B Apabila semua keluaran adalah

Apabila 2 keluaran adalah 1

1.3.1.2 Tiga Angkubah

Peta k dengan 3 angkubah memerlukan 23 = 8

Terdapat 4 keadaan untuk mengisi peta-k dengan

Apabila semua keluaran adalah 1, maka kelapan-

Perhatikan bahawa apabila 4 keluaran adalah 1, keempat-