Anda di halaman 1dari 9

TURASI NI SILAHI SABUNGAN

Mangihut Ihut turasi on naeng ma hita mangarajumi namasa on tu


jaman ni ompunta najolo lk tahun 1300 masehi ,asa boi idaonta totor
songon na masa tingki i.molo ta bahen do nasomal tingki on
mangarajumi turasi on,pasti do dang domu tu rohanta. Diginjang nunga
dipatorang taringot tu latarbelakang,sitematis penulisan dohot angka
sumber ni panuraton on.mauliate ma.

1. SILAHI SABUNGAN.
Pinomparni ompu Tuan Sorbadibanua/Naisuanon,adong lima
halak ima sian boru Pasaribu jala 3 halak sian boru basopaet.(sian
raja majapahit asa dohot mangalo Raja Batanghari/Melayu.
Sian boru Pasaribu ima :
 Sibagot ni pohan
 Sipaettua
 Silahisabungan
 Siraja oloan, na sumopar Sisingamangaraja.
 Siraja huta lima,( mago doli doli.)

Sian boru Basopaet ima :

 Sambu
 Sobu
 Naipospos.

Tano hatubuan ni Silahisabungan ima di tano Balige si nuaeng.


Taringot tu pardalanan ni Silahisabungan songon onma. Ala
adong na paseksuk parrohaon di hahana Sibagot ni Pohan sian
sada tingki parpestaan, gabe marsirang ma nasida jala manolon
naso “masipaidaan timus apina” dohot hahana i, jadi marsirang
ma naopat ima :

a. Sibagot ni Pohan hot ma dibalige.


b. Sipaettua borhat ma tu Laguboti sinuaeng on.
c. Silahisabungan dohot si Raja Oloan taripar ma tu samosir sian
Sibisa,tu luat Lottung sian i manopi nopi ma sahat tu Tuktuk
Siasu, dison ma parsirangan ni Silahisabungan dohot Siraja
Oloan. Sian i ma Siraja Oloan manaripar tu Pangururan tu si
Ogungogung ,mangoli ma disi boru pasaribu jala anakna ima
si Naibaho, dohot Sihotang, dung i dilaon ni ari borhat ma
Oppui tu Bakkara jala disima mangoli muse tu boru, jala
marhuta. Ginomparna disi, ima Bakkara,Sinambela.Sihite,dohot
Simanullang. Disido sopar ompui Sisingamangaraja. Jala di
parmate ni Siraja Oloan do dipaojak Raja Sisingamangaraja
singkat ni amana i gabe raja, jala na paojakkon i ima
Silahisbungan tarmarumur 112 taon, Alanai ido Silalahi gabe
haha dipartubu alai anggi ni harajaon. Patia patian mai, ianggo
silalahi dang mangalehon somba tu Sisingam,angaraja.
d. Ia Silahisabungan manaripar dope sian tuktuk siasu, asa holip
sian “timus” ni hutani hahana na di Balige i,jala sahat ma tu
luat Tolping,dikkan pulo Tolping,jala disima ibana marhuta.
On ma pardalananna sian Tolping muse ima

d.1. Na parjolo.

Sian Tolping laho ma ompui dompak dolok ni huta


tolping i,ima Harangan Pinagar, jala sian i sahat tu
dompak Pangururan huta ni Raja i Tuan Sorba di
Julu/Naimbaton. Pajumpang dohot boru ni ompui
Sipinta Haomasan, alai parjolo do pajumpang anakna
ima Raja Tamba, jala lomo do rahani Raja Tamba molo
Silahisabungan gabe laena, ibaen ma pardomuan
nasida. Dung masiujian Silahisabungan dohot
Sipintahaomasan, ujungna dos ma rohanasida jala saut
ma nasida marumatangga, dijoloni Raja Tamba ,ala di
tingki i ompu i Raja Naiambaton dohot Sibolon Tua,
lao tu harangan .Diboan Silahisabugan ma Sipinta
Haomasan tu Tolping.

Di Tollping sorang ma anak lahi-lahi,jala dibahen ma


goarna Silalahi Raja,asa anggiat gabe raja dang songon
amongna /Silahisabungan gabe raja parsabung, Dung
sorang Silalahi, tangkas do itonahon ompumg boru
Sipinta Haomasan, naso jadi lupahonon ni
Silahisabungan goarni anakna i. Jala ima dalanna asa
gabe huta Silalahi,na diparopo i jala tao Silalahi tao
nabolak i.

b.1 Pardalanan padua halihon.

Dung piga leleng, menek dope silalahi, borhat ma


Amasilalahi sahat tu Paropo, jala mangoli ma disi tu boru
raja pakpak namargoar, Pinggan Matio (parpudion gabe
boru Matanari?) , marianakkon ma disi pitu halak ima, loho
raja,sondi raja,tungkir raja,butar raja,bariba raja,debang raja
dohot Pintu batu Raja,jala sada boruna Deang Namora
goarna.

c.1. Pardalanan Patolu halihon.

Sian silalahi Nabolak,laho ma muse manandang kon


parbinotoanna tu luat na asing mamolus ma ibana sian huta
Parbaba, sian i taripar ma tu Pangururan jala sian i torus ma
tu huta ni Sidbutar di Tomok , jala torus ma tu Sibisa.

Sahat di Sibisa toho adong paraloan tu Raja mangarerak


anak ni Tuan Sorba di Jae/Nairasaon.Tampil ma ompunta
Silahisabungan, mandongani Raja i jala monang ma nasida.
Dilehon ma tingki asa pasahaton ni Silahisabungan
pangidoanna songon hamuliateon ni Raja i. Ipangido ma
boru ni Raja na margoar Similing-iling, ibotoni Toga
manurung.Hape nunga tarutang hata tu marga Sianturi. Alai
digogohon ompui do pangidoanna dohot hata, molo ro
0roanna i ba ipaulak muse. Saut ma nasida marripe, jala
gabe gabean ma Opung boru Si miling-iling on, hape dang
piga ari dung sorang dakdanak on, roma barita nalaho ro
Sianturi. Gabe ilojongkon Ompui ma Siraja Tambun, marhite
bulung talusungkit,mamolus tao i sahat tu Tolping.secara
geografis inama na jumonok jala songon dibagasan
pangeakon ni halak gabe ido dibolus. Sahat ma tu Tolping
,dang mintor dipatudu dakdanak i tu Sipinta Haomasan,alai
disangkotton do di arar ni jabu i. Alai asal mangan sai lao do
Silahisabungan mamboan indahan sanjomput tu alaman.
Dapot rohani Si pinta Haomasan ma na adong na buni, jadi
ninna ma tu Silahi Sabungan. Amang rajadoli, boasa songon
na adong ditabunihon ho sian ahu? Molo jea diboan ho sian
duru i jea do jaloon, molo nauli diboan ko ido jaloonku,
ninna.Dang diboto Silahisabungan be mandok, jadi dipaboa
ma ia nabinoanna i ima sada anak sian sibisa. Dijalo dainang
Sipinta Haomasan ma ,jala didok: ba nunga tamba anak
sada,alani i bahenonku ma goarna Tambun Martangiang ma
ibana jala mandok mauliate tu Mulajadi Nabolon i.Asi ma
rohani Debata maraek ma tarus ni dainang i, nang pe dang
toho marianakkon ,gabe boi ma siRaja Tambun manarus jala
magodang di Tolping gabe anak hasian ma ibana disi.

d.1. Pardalanan paopathon.

Dung tarmagodang Siraja Tambun jala tang ma dagingna


sahira marumur 13 taon, iboan ompunta Silahisabungan ma
ibana tu huta Silalahi Nabolak/paropo, ditingki i somalna
ma i, tontu tu parmahanan ma parmeaman ni angka dongan
satorbangna dohot ianakkon asing . Ala tung mansai tarida
do holong ni roha ni Silahisabungan tu Siraja Tambun, gabe
ro ma late ni roha ni hahana i, direhe i ma ibana sipata
didokma “so diboto ho magom ise tulangmu ?, boasa
songon na dipasurung amanta ho?” Ninna . Udut
tusi,ditambai ma deba sian na marbagi tano, di si Raja
Tambun do dilehon na dumenggan, gabe sogo ma rohani
hahana i, jala martuptup ma nasida martahi naso denggan tu
ibana, jala sanga do marbudar jala maupek tanganna ninna.
Habotoan ma i tu Silahisabungan, muruk ma oppui, jala
alana i dibahen ma poda “sagu sagu marlangan” tu sude
pinomparna na diparopo i, alai anggo Silalahi dang dipaloas
Siraja Tambun dohot tusi. Dung sae na mangan “sagu sagu
marlangan i” modom be ma sude,ala bosur,ngali ari renge
ma sude. Ditogu Silahisabungan ma Siraja Tambun sipsip ,
songon i ma dibaon tu Tolping.jala ima parjumpaan na
parpudi dohot hahana na pitu i, baru pe tahun 1952 adong
parjumpangan muse di Sibisa.na di paihut taon 1964.
Ditolping,disungkun ma muse dainang Sipinta Hasomasan
didia hutani tulangna,dipaboa dainang i ma ianggo tulang
ima na di pangururan angka ibotona i ”Alai didok par
paropo dang i tulangku, paboa ma didia” ninna. Ujungna
disungkun ma muse Silalahi.”Ate hahang didia do huta ni
tulangku?” nina jala dang taralusi ibana,ala diingot tona
najolo i na so boi paboaonna. Jadi marrimas ma nang si Raja
Tambun tu Silalahi hahanai.

Alani holong ni rohana tu anggi na i,diajari ma ibana


manungkun Ompu ,ima ditingki diparidian nasida. Ianggo
oppui Silahisabungan, pulik do paridianna, jala holan Si Raja
Tambun do na mamboto jala na hea mandongani ibana tu si.
Didok Silalahi hahana ima,dion piso na sian amanta ,ima
pagar di ahu, molo marsahit manang na asing ima
tambarhu, ninna, pake ma on, tingki rap hamu martapian
dohot amanta. Holan masuk amanta tu aek i, tangkup ma
obutna, jala peakkon ma piso on tu rungkungna, huhut
sungkun didia do huta ni tulangta nanilululan mi. Jadi
dapot tingkina laho martapian ma ompui jala ditogihon ma
si Raja Tambun. Tor diihuton ma,alai anggo piso na sian
hahana Silalahi i nunga disolothon digontingna,Jala ala anak
hasian do Siraja Tambun tung saotik pe dang mangkirim
ompui naung adong na dirohana. Dibahen si Raja Tambun
ma tutu songon i, ujungna dang tarjua ompu Silahisabungan
be so paboahon huta ni tulang Manurung di Sibisa jala
didok pataruonna do Siraja Tambun tusi.

Alani holongni rohana tu Siraja Tambun, sai mangandungi


ma dinang Sipinta Haomasan marningot parsirangan na
naeng ro i. Ninna ma

“oeee hansit na i di au on alee,inang pangintubu au


ningku, hape dang manghunti pagar,mainundun au
ningku padauahilhon, hape so maraek papan. Aiiih
oooii.........
Oiiii hooi, hape maraek do tarushu, diporo mulajadi
naboloniiiiiiiiii

Asa unang mahiang tolonan ni Siraja tambuniiii,


hasiankiiii.

Oweeee,tadingkononmu au haasian ni inanaaaaa,

Na hupatarus tarus iiii. Nahusihon sihon iiiiii

Hasian ni inanaaaaaaa.hooooooi hoooi.........

Songoni ma sai manganddungi dainang Sipinta


haomasan i,alani holong na tu Siraja tambun na
pinatarus tarusna i, tampuk ni ate atena ,urat ni pusus
pusuna i. Alai dang tarjuasa ,jadi diparade ma borhat
borhat ni hsianna i, asa rap mangan nasida huhut
paaempe pasupasuna di ankkon na na dua i.

diatur ma partingkian jala dipaboa ma tu Sipinta Haomasan,


dibuat Sipinta haomasan ma sada Ihan jala dibahen denggan
gabe Dengke Nilaean diatas pinggan jarojak /pinggan puti,
ima goarna “Dengke Nilaean”,dohot rudang na jagar,huhut
marnitak sitampion, ima na pahothon parhaha-anggion ni
Silalahi tu Siraja Tambun. Sisada ama si dua tulang, sisada
panarusan sian dainang Sipinta haomasan i. Hahadioli
Silalahi,Anggidoli Siraja Tambun, pinomparna nasojadi
masiolian.

On ma padan diatasni “Dengke nilaean i” sian dainang


Sipinta haomasan tu nasida na dua.

“Ho amang raja silalahi, ingkon songon argani


simalolongmu di ho,songon i ma holongmu tu anggim si
Raja Tambun on,” Hope amang siraja Tambun, Songon sira
sipagugut on jala aek niunte sipodoit doiton ma haham
Silalahi on di ho. Hot ma i sahat tu pinompar mu, Hahadoli
Silalahi,anggidoli siraja tambun, sisada lolo anak sisada lolo
boru,naso jadi marsiolian sahat tu pinompar muna.”

Pasu pasu sian Silahisabungan tu nasida nadua songon on


ma.

“ Horas ma ho amang si Raja Tambun, gabe jala mamora,


masuak dangka ho amang rahut rahutan, tarida utar ho
antong tambus tambusan, unang ho lupa di padan dompak
haham Silalahi on. Ho amang silalahi, horas ma ho jala
gabe,marboto boto ma ho marbiti biti, unang ho lolos di
padan na tu anggim Siraja Tambun on, dilaon laon ni ari
pasahaton ni tondingku dope pasupasung ku tu ho.”

Dung i borhat ma Silahisabungan pataruhon si Raja Tambun


tu Siibisa.Dung sahat ibana disi,dipatangkas ma muse ima
tintin dohot suri ugasan ni inangna Si miling iling i, huhut
dipatutu paridian na,asa dipaima jonok tusi. Mulak ma
Silahisabungan so pala pajumpang dohot siboru
Milingiling.nang si Toga Manurung . Jala olak ni i dang hea
be Si Raja Tambun pajumpang dohot Silahisabungan sahat
di ujung ni ngoluna. Asa di partua ni Silahisabungan dang
dibereng anakna, silalahi Raja, Sihaloho 7 saina, songon ni
nang anak hasianna i Siraja Tambun , ala tolunsa do nasida
mambahen hansit ni rohana,ima :

o Silalahi Raja, ima na mangalehon piso, ugas homitan na i


tu siraja Tambun gabe parhitean manungkun huta ni
Tulangna.
o Si Loho Raja. Ima na mangaarsik arsik si Raja Tambun. di
balian i, jala na martuptup na jahat dohot anggina na pitu
tu Siraja Tambun gabe tanda ma i tu namasa i margoar
“Sagu sagu marlangan”
o Siraja Tambun, nang pe anak hasian na ibana, alai
pembaenanna na diparidian i, hansit do nang rohana,
nata pe ditaruhon do Siraja Tambun tu Sibisa.
Di didokma “naso tulutton non muna au mate,” ninna, alai
tu si Bursok Raja pahompu na anak sipaidua ni Silalahi Raja ,
di dok asa disuan ibana Jongjong mandompakkon paropo,
ala marningot godangdo pinomparna disi. Gabe mate ma
ompui jala disuan di “Dolok Paromasan” Pangururan , tano
ni Hula hulana Raja Nabolon i Raja Naiambaton.

Dang pola dituri turihon ianggo inang Sipinta


haomasan,manang Pinggan matio dohot Similing iling
manang na ro do tusi manang dang. Molo tapingkiri di
jaman i tombak longo longo do na mamolat inganan nasida
be boi do dohonon na so dohot tong nasida manuluthon
parmate ni ompui.

BONA PASOGIT ni pomparan ni Silahisabungan, sahat tu


sadarion Ima.

Silalahi Raja marbona pasogit di Tolping, ima huta


pinungka ni Silahisabungan na parjolo, hatubuan ni Silalahi
Raja jala hagodangan ni si Raja Tambun. Mamopari disi
dung mangoli tu boru tulangna ima ibotoni Suli Raja dohot
Martua Raja na margoar Sanggul Haomasan Boru
simbolon kesaksian ni Tulang ompu marsada Simbolon ,Raja
Adat ni PSBI . Pinomparna ima :

1. Siraja Tolping Silalahi marbona pasogit di Tolping


2. Bursok Raja Silalahi marbona pasogit di Pangururan
3. Sirajabunga bunga Silalahi marbona pasogit di
Hinalang,dung dibuat Tuan Sihubil sian Tolping,jala
dirajahon manjalo tano parbagiannan ni Silahisabungan
sian Tuan sorba dibanua ompungna i. Marpadan
marhahaanggi dohot Sapalatua Tampuk Nabolon,
dijoloni Silalahi dohot Tuan Sihubil . Anggidoli ma
Silalahi jala hahadoli ma si Tampuk Nabolon, hot ma i
sahat ginompar nasida, jala si tongka masiolian. Mangoli
Siraja bunga bunga tu tu pariban ni Sitampuk Nabolon
ima boru Pasaribu Jala margoar ma ibana goar harajaon,
Silalahi Raja Parmahan.
Sihaloho 7 saina marbonapasogit di Paropo,jala sihaloho
dodeba di Parbaba.

Siraja Tambun,marbonapasogit di Sibisa

Songon i ma turasi ni Silahisabungan sahat tu Silalahi ,sahat tu Siraja


Tolping jala pomparanna mangarerak ,manggargar songon mange
mange harajaon, jala mangararati, songon singator pomparan i sahat tu
desa naualu, rodi tu luhutt portibi on.

Penulisan buku Silalahi Siraja Tolping.

Anda mungkin juga menyukai