No : 15
Kelas : XII A8
E.senaya,Karangasem
PUPUH DURMA
12a Meme bapa nuturin, uduh Wayan
8i Panak bapa sube kelih
8a Cening lakar masekolah
8a Nyandang masuk pitung tiban
8i Anggen baju merah putih
5a Kar upacara
10i Sisiane lan bapak guru trepti
wirama Hè madhusudanamriha Bhatara,
haywa malupa
Inggih ratu bhatara rama , mepragayan bhatara
idewa sampunang lali
Wisnu awakta jati
,Purusottamottama kita
Wisnu paragayan bhatara,pengawataran purusa
utama bhatara
Satwa ya satya nitya ,ri awakta tan
dadi hilang
Satwika satya punika, manggeh mungguh ring anggan
paduka bhatara tan dados hilang
Moha karih hana tuwi, rajah tamah
pwa kawasa
Inggian minab wenten pekayunan bingung,
sapunika irajah tamah sampun presida magwisesa
Contoh cerpen
Ngipi
Matan aine panes nyentak, pas tengai jam roras Luh Kemuning negak di kelas, jani
tusing ada guru seni budaya krana ipun sungkan, murid-murid di kelas 11 IIS 1 baangne tugas
ngambar. Luh Kemuning yadiapin ia dueg ring paplajahang, ia tusing nyidang ngambar.
Timpalne, Luh Sunari metakon.
“Mimih dewa ratu,masak monto gen sing nyidang. Cen? Tiang gen ngambar neh.”
“Gambar Sang Hyang Widhi?!” makesiab Luh Sunari mara Luh Kemuning nagih ngambar
Sang Hyang Widhi, patagihan timpalne ento soleh pesan. Mejam-jam ia makeneh-keneh,
kenken kone ngae ngambar Sang Hyang Widhi lantas kenken warnin Sang Hyang Widhi.
“Kenken ngrupayang Sang Hyang Widhi ane tusing maraga? Tusing dadi ngambar ane lenan,
Ning?”
“Sing, Sun. Tiang uli makelo dot ngambar Sang Hyang Widhi nanging tiang sing nyidang.”
Sayan paling kenehne Luh Kemuning, sayan kepung meled apang nawang warnin Hyang
Widhi. Takonine lantas Luh Kemuning.
Sautina baan kenyem patakon Luh Sunari. “Dibi tiang maan ngipi apang ngambar Sang
Hyang Widhi. Kone yen tiang bisa ngambar Sang Hyang Widhi lakar nyak degdeg keneh
tiange.”
“Ada suba duang wai sirah tiang klebut-klebut, Sun. Apa kaden ngranayang. Sakit sajan
nok.”
“Mirib saja, mirib masi tusing. Suba ping kuda-kuda tiang mabakti masi tusing nyak degdeg.
Ipidanne suud mabakti jeg nyak degdeg. Ceciren mabakti masi soleh, Sun.”
“Kenken?
”
“Biasane cekceke mamunyi di Kamulan. Dugase ene, di duri mamunyi cekceke. Munyin
cekcek masi ngelah cihna. Kone yen di duri, tusing sanget melah. Yen di palinggihne mare
kone melah.”
“Kone Luh Sunari dueg ngambar, masak ngambar nu orin tiang gen sing nyidang.”
Lantas Luh Sunari nyotohang ngambar buron teken Luh Kemuning. Ajaka dadua ngae tugas
kanti suud. Sakewala tugase suba suud lan makumpul. Luh Kemuning masi meled apang
nepukin gambar Sang Hyang Widhi. Ia makeneh-keneh. “Dija kone ada tukang ngambar sane
bisa ngambar Sang Hyang Widhi.”
Ia mategtegan baan leleh kenehne. Bengong mabalih ilehan ambarane ane galang ngluntang.
Kenehne joh sawat, tepukina sakancan punyan bunga miik ngalub.Bulun-bulun awakne
mrasa majujuk mara ngisep sakancan bunga-bungane ditu. Meh kudang hektar kaden, lamun
encen ia nyambat di kenehne lamun keto linggah bungane ane mentik. Saget ada anak luh-luh
ajaka patpat nombayang.
“Eda nepuk bunga dini, nyanan kadaut baan miikne. Buina getahne bisa ngranayang
makesiab.”
“Beneh. Manusa ane mungayang kenehne. Anut warnan kenehne dugasne mati. Lamun putih
nekehne dadi bunga putih, lamun selem kenehne dadi Bungan mawarna selem.”
Jejeh pesan Luh Kemuning tusing madaya ane liwatina ento sakanca manusa ane suba mati.
Banianga ia matakon “Sira Jrone niki?”
Kenyemina Luh Kemuning. “Tiang panyamaan Luhe dugase ajak lekad pidan.”
Lu Kemuning inget teken tutur memene. Dugase lekad kone ngajak nyama patpat. Ada getih,
ada yeh nyom, ada lamas, lan ada ari-ari. Ento nyama ane pinih leketa. Tusing ada leketan
teken ento. Karman iragane kone lakar maiketan ajak nyaman iragane. Yen melah iraga
metingkah, melah kone nyaman iraga. Bisa ngalihang tongos buina nujuhin rurung ane antes
ajak iraga.
Luh Kemuning kesor-kesor dugase nika. “Dadine, tiang ene suba joh majalan uli mracepada.”
“Beneh pesan. Man apa tetujone mai?”
“Dadi joh gati ngalih tukang gambar. Kaden be di mracepada liu ada tukang gambar.”
“Saja pesan. Sakewala tusing ada ane bisa ngambar Sang Hyang Widhi.”
Sasukat anak-anak luh marengin anak lekad, tumben jani ane dadianga nyama meled
ngambar Sang Hyang Widhi. Ipidan-ipidan ane barengina makejang pragat demen ngambar
pipis.
“Tulungin ja titiang. Kone manyama, yen saja manyama, sinah demen nulungin nyama.”
Makeneh-keneh anake luh ajak patpat ento. Lantas dandane limane Luh Kemuning ajaka
tangkil ka puncak gununge ane tegeh gati. Uli ditu ia ningalin gumine linggah pesan, awakne
rasanga cenik pesan buina awakne cara tusing ada isinne. Ia mara ngrasaang awakne cenik
mara ningalin gumine linggah.
Tingalina ada anak tua ruyud ngambar di lepihan-lepihan entale. Luh Kemuning tusing bani
ngulgul. Inget masi teken pabesen memenne. Yen ade anak nulis, keto masi yen ada anak
ngambar eda pesan gulgula, anak ia enu nulis utawi ngambar apa nu ada di kenehne, yen suba
nyarik mara kone dadi takonin.
Kanti marasa semutan, Luh Kemuning majujuk lantas kipekina tur kaukina. “Dini bareng
negak! Ene gambar ane alih Luh?”
Kendel pesan Luh Kemuning, enggalanga nangkilin. “Ene warnin Sang Hyang Widhi.” Mara
lakar takonina adan anake ento jeg enggalan ilang. Anake ane luh-luh ajaka patpat masi ilang
kija kaden lakuna
.
“Bangun Luh! Suba tengaine, suud monto ngipi.”
Yadiastun Luh Kemuning ngipi dogen, nanging degdeg kenehne suba nepukin gambar lan
warnin Sang Hyang Widhi di ipianne.