Anda di halaman 1dari 2

Palajahan 3.

Geguritan
Pidabdab Ngwangun pangresep (Apersepsi)
Maosang kruna tembang, pupuh, macepat, sekar alit, punika sami nénten prasida pasahang sareng
Geguritan. Mangkin kawéntenan sekaa-sekaa pasantian ngawinang Geguritan sampun ngancan
kasenengin. Geguritan punika wantah pupulan puisi Bali Purwa sané markup sekar alit sané
ritatkala ngendingang kawacen papat-papat nyantos sering kasambat macepat, sané daging ipun
ritatkala kagendingin nganggen pupuh. Tiosan prasida katembangin, Geguritan talér madaging
lambahan carita sané taler madaging amanat. Sadurung nglantur mlajahin indik Geguritan,

Napi punika Geguritan?


Geguritan inggih punika kasusastraan tembang saking kasusastraan Bali Purwa, madué wangun
marupa paliring (puisi). Geguritan mawit saking Kruna Lingga gurit artin ipun ngawi utawi nyurat
puisi. Kruna gurit punika raris kadwipurwayang dados gegurit miwah polih pangiring -an dados
geguritan. Geguritan inggih punika cerita sané embas saking manah sang kawi, sané madué
wangun marupa paliring utawi puisi tradisional, kagendingan antuk makudang- kudang pupuh.
Geguritan taler kawastanin Sekar Alit utawi macepat (pupuh).

Geguritan wénten kakalih, inggih punika geguritan monométris miwah geguritan polymétris.
Geguritan monométris inggih punika geguritan sané nganggén pupuh wantah asiki, sakadi
geguritan Bungkling, geguritan Jayaprana, geguritan Basur. Geguritan polymétris inggih punika
geguritan sané nganggén makudang-kudang pupuh, sakadi geguritan Tamtam, geguritan Pakang
Raras, geguritan I Nengah Jimbaran, msl.
Ring sajeroning geguritan, pupuh-pupuh sané lumrah kaanggén wénten dasa (10) akéhnyané,
sakadi pupuh Sinom, Semarandana, Pucung, Pangkur, Durma, Dangdang Gula, Ginada, Ginanti,
Mijil, miwah Maskumambang. Basa sané kaanggén inggih punika basa Bali macampuh sareng
basa Kawi, taler wénten sané nganggé basa Melayu, miwah basa Sasak.

Geguritan punika kawangun antuk pupuh. Pupuh punika kaiket antuk uger-uger sané kawastanin
pada lingsa. Pada inggih punika akéh wanda utawi kecap sajeroning abaris, lingsa inggih punika
labuh aksara suara sané pinih untat. Ring pada lingsa punika wénten sané kawastanin guru
wilangan, guru gatra, miwah guru dingdong. Guru wilangan inggih punika akeh kecap (wanda)
sajeroning acarik (abaris). Guru gatra inggih punika akéh carik sajeroning apada (abait). Guru
dingdong inggih punika suara panguntat sajeroning acarik.

Ring sor puniki kasurat wastan pupuh miwah uger-ugernyané :


Uger – uger sajeroning pada lingsa miwah akéh
Wastan carik sajeroning apada
Pupuh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Sinom 8a 8i 8a 8i 8i 8u 8a 8i 4u 8a
Semarandana 8i 8a 8o 8a 8a 8u 8a
Ginada 8a 8i 8a 8u 8a 4i 8a
Ginanti 8u 8i 8a 8i 8a 8i
Durma 12a 8i 6a 8a 8i 5a 7i
Dangdanggula 10i 10a 8e 7u 9i 7a 6u 8a 12i 7a
Maskumambang 4a 8i 6a 8i 8a
Mijil 10i 6o 10e 10i 6i 8u
Pangkur 8a 11i 8u 7a 12u 8a 8i
Pucung 4u 8u 6a 8i 4u 8a

Anda mungkin juga menyukai