1. Data Perencanaan
Bentang kuda-kuda : 15 m (gambar rencana)
Jarak antar kuda-kuda (L) :5m (gambar rencana)
Sudut Kemiringan Atap (α) : 30º (gambar rencana)
Penutup Atap : Genteng tanah liat (gambar rencana)
Berat Penutup Atap : 50 kg/m2 (PPIUG 1983)
Tekanan angin : 25 kg/m2 (PPIUG 1983)
Kuat tarik baja (fu) : 370 MPa (SNI 03-1729-2002)
Kuat leleh baja (fy) : 240 MPa (SNI 03-1729-2002)
Tegangan residu (fr) : 70 MPa (SNI 03-1729-2002)
Menentukan tinggi atap:
y
tan 30o =
7,5
= 1,0825 m
2. Pembebanan Gording
a. Beban Mati (DL)
Berat gording = = 7,50 kg/m
Berat penutup atap = qpenutup atap x a
= 50 x 1,0813 = 54,065 kg/m
Berat sambungan (10%) = 10% x (54,065 + 7,50)
= 10% x 61,565 = 6,157 kg/m
q = 67,722 kg/m
= 183,275 kgm
1 1
MDy = ( 8 ) x (qh) x ( 𝑛 Lx)2
1 5
=( ) x (33,861 kg/m) x ( 3 m)2
8
= 11,758 kgm
Pv = P x cos 30 º
= 100 kg x cos 30º
= 86,602 kg/m
Ph = P x sin 30º
= 100 kg/m x sin 30º
= 50 kg/m
= 108,252 kgm
1 1
MLy = ( 4 ) x (Ph) x ( 𝑛 L)
1 5
= ( 4 ) x ( 50 kg/m) x ( 3 m)
= 20,833 kgm
Ω = 40 – 0,8 α ≤ 20 kg/m2
= 40 – (0,8 x 30º) ≤ 20 kg/m2
= 16 kg/m2 ≤ 20 kg/m2
digunakan 16 kg/m2
qH = ω x a
= 16 kg/m2 x 1,667 m
= 26,672 kg/m
qHv = qH x cos α
= 26,672 kg/m x cos 30º
= 23,098 kg/m
qHh = qH x sin α
= 26,672 kg/m x sin 30º
= 13,336 kg/m
= 72,182 kgm
1
MHy = ( 8 ) x (qHh) x (Ly) 2
1 5
= ( 8 ) x (13,336) x ( )2
3
= 4,631 kgm
Di antara beban hidup pekerja dan beban air hujan diambil nilai yang paling
besar.
1) Angin Tekan
c1 = 0,02 α – 0,4
= 0,02 (30) – 0,4
= 0,2
qA = c1 x P
= 0,2 x 25 kg/m2
= 5 kg/m2
W1 = qA x a
= 5 x 1,667
= 8,335 kg/m
1
MAx = 8 x W1 x Lx2
1
= 8 x 8,335 x 52
= 26,047 kgm
MA y =0
2) Angin Hisap
c2 = - 0,4
qA = c2 x P
= -0,4 x 25
= - 10 kg/m2
W1 = qA x a
= -10 x 1,667
= -16,67 kg/m
1
MAx = 8 x W2 x Lx2
1
= 8 x -16,67 x 52
= - 52,094 kgm
MA y =0
Beban angin hisap (W2) tidak diperhitungkan untuk kombinasi pembebanan
karena angin hisap yang bersifat mengurangi.
3. Kombinasi Pembebanan
Kombinasi pembebanan menurut SNI 1729-2002 yaitu sebagai berikut:
Searah sumbu x
1. Mux = 1,4 D
= 1,4 (183,275)
= 256,585 kgm
2. Mux = 1,2 D + 1,6 L + 0,5 (La atau H)
= 1,2 (183,275) +1,6 (108,252) + 0,5 (72,182)
= 429,224 kgm
3. Mux = 1,2 D + 1,6 (La atau H) + 0,8 W
= 1,2 (183,275) + 1,6 (72,182) + 0,8 (26,047)
= 356,259 kgm
4. Mux = 1,2 D + 1,3 W + 0,5 (La atau H)
= 1,2(183,275) + 1,3(26,047) + 0,5 (72,182)
= 289,882 kgm
5. Mux = 0,9 D + 1,3 W
= 0,9 (183,275) + 1,3 (26,047)
= 198,807 kgm
Searah sumbu y
1. Muy = 1,4 D
= 1,4 (11,758)
= 16,460 kgm
2. Muy = 1,2 D + 1,6 L + 0,5 (La atau H)
= 1,2 (11,758) +1,6 (20,833) + 0,5 (4,631)
= 49,758 kgm
3. Muy = 1,2 D + 1,6 (La atau H) + 0,8 W
= 1,2 (11,758) + 1,6 (4,631) + 0,8 (0)
= 21,519 kgm
4. Muy = 1,2 D + 1,3 W + 0,5 (La atau H)
= 1,2(11,758) + 1,3(0) + 0,5 (4,631)
= 16,425 kgm
5. Muy = 0,9 D + 1,3 W
= 0,9 (11,758) + 1,3 (0)
= 10,582 kgm
170
λp =
√fy
170
=
√240
= 10,973
370
λr =
√𝑓𝑦−𝑓r
370
=
√240−70
= 28,377
h−2.tf
= tw
125 − 2.(4)
=
4
= 29,250
1680
λp =
√𝑓y
1680
=
√240
= 108,443
2550
λr =
√𝑓y
2550
=
√240
= 164,601
5. Momen Nominal
Direncanakan mutu baja = 240 Mpa = 2400 kg/cm2
Mnx = Mpx ≤ 1,5 Sx . fy
= Zx . fy ≤ 1,5 Sx . fy
Ix
= 34,7 . 2400 ≤ 1,5 . ( ). 2400
d/2
217
= 83280 kg.cm ≤ 1,5 . ( ). 2400
12,5/2
Mn y = Mp y ≤ 1,5 Sy . fy
= Zy . fy ≤ 1,5 Sy . fy
Iy
= 9,38 . 2400 ≤ 1,5 . ( ). 2400
d/2
33,1
= 22512 kg.cm ≤ 1,5 . ( ). 2400
5/2
ϕ Mny ≥ Muy
0,9 x 225,120 ≥ 49,758
202,608 kg,m > 49,758 kg.m . . . . . . OK
6. Kontrol Kapasitas
Kontrol Kapasitas dilakukan dengan cara sebagai berikut :
Mux Muy
+ ≤1
ϕ Mnx ϕ Mny
429,224 49,758
+ ≤1
749,520 202,608
7. Kontrol Lendutan
Lenduan maksimum untuk gording sesuai SNI 03-1729-2002 butir 6.4.3 tabel 6.4-1
diperoleh:
𝐿𝑥 500
fx̅ = =
240 240
= 2,083 cm
𝐿𝑦 166,667
̅
fy = =
240 240
= 0,694 cm
f̅ ̅ ² + fy
= √ fx ̅²
= 2,195 cm
a. Searah Sumbu x
Px = Pv Pekerja
= 86,602 kg
Beban Merata (Beban Mati dan Beban Angin)
qx = qDv + W1
= 57,343 + 8,335
= 65,678 kg/m
= 0,657 kg/cm
b. Searah Sumbu y
Py = Ph Pekerja
= 50 kg
qy = qDh + W2
= 33,107 + 0
= 33,107 kg/m
= 0,331 kg/cm
c. Lendutan yang terjadi
5 . qx .L4 Px . L3
Fx = + ≤ fx̅
384 . E . Ix 48 . E . Ix
5 . 0,657 .(500)4 86,602 . (500)3
= + ≤ fx̅
384 . 2000000 . 217 48 . 2000000 . 217
5 .qy.(L/3)4 Py . (L/3)3
Fy = + ≤ fy̅
384 . E . Iy 48 .E . Iy
5 .0,331.(500/3)4 50 . (500/3)3
= + ≤ fy̅
384 . 2000000 . 33,1 48 .2000000 . 33,1
Kontrol
F ≤ f̅
√Fx 2 + Fy 2 ≤ ̅ 2 + fy
√fx ̅2