BAB 5

KEMERDEKAAN
TANAH MELAYU
KEMERDEKAAN

• ‘bebas dari kongkongan dan cengkaman kuasa asing yang

menekan,kuhususnya dikenali sebagai penjajah’
• ‘kebebasan bermaksud rakyat negara tersebut berhak mengatur &
memilih corak kehidupan mereka, seperti sistem pemerintahan dan
perlembagaan sendiri tanpa terikat dengan kuasa asing yang
menjajah’
LATARBELAKANG PENUBUHAN MALAYAN UNION & TUJUAN

• Julai 1943 : British menubuhkan Unit Perancangan Tanah Melayu

• kerana yakin akan dapat menguasai Tanah Melayu semula dari Jepun
• pada mulanya hanya dianggotai oleh 6 orang pegawai , tetapi
ditambah kepada 40 orang pegawai pada 1944
• mendapat memorandum dari 3 pihak semasa
menggubal perlembagaan untuk Tanah Melayu
• Persatuan British Malaya – mencadangkan agar semua
negeri-negeri Melayu termasuk Seberang Perai dan Melaka
digabungkan dibawah satu pemerintahan, manakala Pulau
Pinang dan Singapura terus menjadi tanah jajahan British
• Tan Cheng Lock – sewaktu beliau di India, beliau
mencadangkan agar semua negeri-negeri Melayu termasuk
Pulau Pinang, Melaka dan Singapura digabungkan sebagai
satu persekutuan
• Persatuan Pelajar-Pelajar Melayu Britain – mencadangkan
agar negeri-negeri Melayu digabungkan dan terus menjadi
negeri naungan (bukan tanah jajahan) tetapi Negeri-negeri
Selat terus menjadi Tanah Jajahan.Selain itu, mereka turut
meminta agar kedaulatan sultan diiktiraf dan meminta hak
kerakyatan tidak mengikut prinsip jus soli
• 10 Oktober 1945 : Pengumuman tentang Malayan Union dibentang di
Parlimen British
• Mencadangkan penyatuan negeri-negeri melayu yang bersekutu dan
tidak bersekutu serta Pulau Pinang dan Melaka serta perubahan taraf
dari negeri naungan kepada Tanah Jajahan ( sekaligus menghilangkan
kuasa sultan)
• 12 Oktober 1945 : Sir Harold McMichael (sebagai utusan khas kerajaan
British) tiba di Pelabuhan Kelang dan diberi tugas mendapatkan
persetujuan raja-raja Melayu berkaitan rancangan Malayan Union
• British turut menggunakan rancangan Malayan Union ini untuk
membenarkan dari segi undang-undang akan perbuatan
penyalahgunaan wang yang terlalu banyak sewaktu Perang Dunia ke-2
(Ordinan Malayan Union No. 1/46 melarang sebarang tindakan undang-
undang terhadap pembayaran yang dibuat pada waktu perang)
• Walaupun mendapat pelbagai tentangan, Malayan Union tetap
diistyiharkan pada 1 April 1946
• Sir Edward Gent menjadi Gabenor yang pertama
STRUKTUR P’TADBIRAN MALAYAN UNION

GABENOR

MAJLIS P’UNDANGAN SULTAN-SULTAN MAJLIS MESYUARAT

P’SEKUTUAN (PENASIHAT GABENOR) KERJA

MAJLIS MESYUARAT
NEGERI
IMPLIKASI RANCANGAN MALAYAN UNION KEATAS
TANAH MELAYU

• Gabenor Inggeris sebagai ketua pentadbir dengan dibantu

oleh Majlis Mesyuarat Persekutuan dan Majlis Undangan
Persekutuan
• Kedaulatan raja-raja Melayu dihapuskan dan hanya
berfungsi sebagai Penasihat Gabenor
• Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa mengira
bangsa iaitu penduduk pribumi tidak memiliki apa-apa
keistimewaan
• Kerakyatan adalah melalui prinsip jus soli
• Singapura dijadikan Tanah Jajahan Mahkota British
di bawah seorang Gabenor British
 PENENTANGAN TERHADAP
RANCANGAN MALAYAN UNION
• Penentangan oleh orang Melayu
• Kurangnya sokongan oleh orang bukan Melayu
• bantahan oleh segolongan bekas pentadbit Inggeris
Penentangan orang Melayu

•Kehilangan kedaulatan dan kuasa raja-raja

Melayu
•Paksaan & ugutan Sir Harold MacMicheal
terhadap raja-raja Melayu - seperti Sultan
Kedah telah diberi pilihan; iaitu
menandatangani persetujuan Malayan
Union atau dilucutkan dari takhta
pemerintahan (atas alasan bekerjasama
dengan Jepun)
• Bertentangan dengan Piagam Atlantik ( persetujuan antara Perdana
Menteri British dan Presiden Amerika Syarikat) yang berjanji untuk
memberikan kemerdekaan kepada kawasan jajahan mereka sekiranya
memenangi Perang Dunia Kedua ( supaya penduduk di bekas jajahan
takluk mereka tidak menyokong musuh mereka seperti Jepun dan
Jerman)
• Prinsip mendapatkan kewarganegaraan
yang mengurangkan majoriti orang
Melayu
• Penggubalan perlembagaan Malayan
Union yang mengenepikan pandangan
raja-raja Melayu
Penentangan oleh orang Melayu – 2 peringkat
1) Peringkat individu – menyuarakan penentgn melalui akhbar
Melayu
2) Peringkat kolektif – menggunakan persatuan di peringkat negeri
& kebangsaan
 • 20 November 1945 : 8 buah persatuan Melayu Johor
telah bergabung dan membentuk Liga Melayu Johor
• 3 Januari 1946 : penubuhan Gerakan Melayu
Semenanjung dibawah pimpinan Dato’ Onn Jaafar
• 1 – 4 Mac 1946 : Persidangan dihadiri oleh 41 buah
pertubuhan Melayu diadakan di Kelab Sultan
Sulaiman, Kampung Baru
• bersetuju untuk bergabung dan menubuhkan
Kongres Melayu Se-Malaya
• dipengerusikan oleh Dato’ Onn Jaafar
 • 29 – 30 Mac 1946 : Kongres Melayu Se-Malaya membuat mesyuarat tergempar
dan membuat ketetapan bahawa
• orang Melayu akan memulaukan upacara perlantikan Gabenor Malayan
Union
• memohon agar raja-raja Melayu turut tidak menghadiri upacara tersebut
• melilitkan kain putih di songkok selama 7 hari mulai 1 April 1946 sebagai
tanda berkabung
• Semua resolusi ini berjalan lancar dan menunjukkan kesepakatan orang Melayu
dalam menentang Malayan Union
11 Mei 1956 – Kongres Melayu Semalaya Ke-2
- UMNO ditubuhkan utk menentang Mlyn
Union + memperjuangkan kemerdekaan
- cogankata ‘Hidup Melayu’ digunakan utk
menyatu padukan orang Melayu serta mempertahankan
kedudukan + hak mereka
 •Rancangan Malayan Union ini juga tidak
mendapat sokongan sepenuhnya daripada
orang bukan MelayuPeringkat awal, m’ambil
pendirian tunggu & lihat terhadap pemberian
kerakyatan berdasarkan prinsip jus soli
• Apabila tertangguh, melahirkan bantahan melalui akhbar & penubuhan
Malayan Democratic Union
• Bnthn dipusatkan melalui AMCJA – tidak bersetuju dgn Malayan Union
kerana tidak memasukkan Singapura + menuntut pemerintahan sendiri
di Tanah Melayu
•Malayan Union turut mendapat
bantahan segolongan bekas pentadbir
British seperti R.O Winstendt , Sir
George Maxwell & Sir Frank
Swettenham
STRUKTUR P’TADBIRAN
PTM 1948

PESURUHJAYA TINGGI

MAJLIS MESYUARAT MAJLIS MESYUARAT

P’UNDANGAN SULTAN-SULTAN KERJA
P’SEKUTUAN P’SEKUTUAN

MAJLIS MESYUARAT MAJLIS MESYUARAT

P’UNDANGAN KERJA
NEGERI NEGERI
Usaha Kearah Perpaduan –
Jawatankuasa Hubungan Kaum
• Ogos 1948 – Dato’ Onn Jaafar berjumpa dengan Malcolm Macdonald
(Jeneral British di Asia Tenggara) semasa menghadiri jemputan
makan malam dari Malcolm
• Malcolm mencadangkan agar Dato’ Onn berunding dan mendapatkan
persepakatan dengan pemimpin bukan Melayu
• 29 Dis 1948 – Dato’ Onn menganjurkan pertemuan di rumahnya (Istana
Bukit Serene, Johor Bahru)
• antara tetamu yang hadir adalah
• Dato’ Tan Cheng Lock & EEC Thuraisingam
• Ronald Braddell (Penasihat Undang-Undang UMNO)
• Malcolm MacDonald
• 9 Jan 1949
• Dato’ Onn menganjurkan perbincangan di Lunar Club , Pulau Pinang
• Antara tokoh lain yang hadir – Dato’ Panglima Bukit Gantang
• Yong Shook Lin (kemudian menjadi Setiausaha MCA)
• Pertemuan ini membawa kepada penubuhan Jawatankuasa Muhibah
Sino-Melayu
• Keahlian – 5 orang Melayu dan 4 orang Cina
• Pengerusi Jawatankuasa (Ronald Braddell & E.E.C Thuraisingam)
• April 1949 – ditukar nama kepada Jawatankuasa Hubungan
Kaum dengan penambahan ahli dari pelbagai etnik
 JWTNKUASA P’HUBUNGAN KAUM
Pengerusi
Dato’ E.E.C. Thuraisingham
Pemerhati
Malcolm MacDonald
(Gabenor General British
UMNO MCA
Dato’ Onn bin Jaafar Tan Cheng Lock
Dato’ Abdul Wahab Abdul Aziz Lee Tian Keng
Dr. Mustapha Osman C.C. Tan
Saleh Hakim Yong Shook Lim
Zainal Abidin Haji Abas Khoo Teik Eee
Lain-lain anggota
Roland Braddel (Penasihat Raja2 Melayu)
P.P. Narayanan (Presiden P’satuan Pekerja2 Malay)
 JWTNKUASA P’HUBUNGAN KAUM
Isu Bahasa, p‘didikan, agama, kerkytn, ekonomi
Tujuan M’gerakkan usaha ke arah mewujudkan
perasaan muhibah & k/sama antara kaum
Cdgn 1) Melonggarkan syarat2 kerkytn
2) M’p’kenalkan pilihanraya
3) M’beri hak politik kpd kaum bkn Melayu
4) M’beri bantuan ekonomi & memajukan org
Melayu di luar bndr
P’capaian 1) Pilihanraya Majlis Bndrn diadakan mulai thn
1951
2) Undang2 kerkytn dipinda pd thn 1952
RANCANGAN BRIGGS

• Diperkenalkan oleh Sir Harold Briggs pada tahun 1950

• Rancangan penempatan semula setinggan yang tinggal di pinggir
hutan
• Melancarkan perang saraf untuk mendapatkan sokongan bukan
Melayu
• Berfungsi mencegah pengaruh komunis
•SISTEM AHLI
•Diperkenalkan pada April 1951 dalam Majlis
Perundangan Persekutuan
•Sistem yang melatih penduduk tempatan dan
kaum lain meneraju pentadbiran Tanah
Melayu sebelum negara merdeka
•Dicetuskan oleh Dato Onn Jaafar dalam
perbincangannya dengan Sir Henry Gurney
•Sir Henry Gurney mencadangkan agar model
negara Kenya dan Rodhesia Utara
dilaksanakan di TM dan ini sesuai dgn hasrat
British utk jalankan dasar kolonisasi
•Pihak British berpendapat Sistem Ahli
mengurangkan tekanan drpd pihak Parti
Komunis Malaya.
•Telah dibincangkan dan dipersetujui oleh
Majlis Raja-Raja Melayu pada bulan Februari
1950
• Pada Julai 1950 satu perundingan dengan wakil
penduduk Tanah Melayu telah dilakukan di King
House,K.L yang terdiri daripada Dato Onn,Dato
Hamzah,Raja Uda,Dato Nik Ahmed Kamil dan
Dato E.E. CThuraisingam dan mereka telah
bersetuju dengan pendekatan Sistem Ahli.
• Satu sistem kabinet bayangan terdiri dari
beberapa org pegawai tadbir dan tokoh
masyarakat utk memegang jawatan yg dibentuk
• Anggotanya dikenali sebagai Ahli
 • Perlantikan oleh Pesuruhjaya Tinggi British dengan persetujuan oleh Majlis Raja-
Raja Melayu
• Ahlinya terdiri dari sembilan anggota terdiri dari 3 0rg Melayu, seorang wakil
Cina ,seorang wakil India dan 4 org pegawai British
• Ahli-ahli diletakkan di bawah kuasa Pesuruhjaya tinggi
• Sistem Ahli dilaksanakan hingga Jun 1955
• Melantik wakil-wakil kaum dalam memegang jawatan ketua jabatan/menteri
dalam kerajaan pusat
• Memberi latihan berkaitan pentadbiran
SISTEM AHLI 1951
Ketua Jabatan

Dato’ Onn Jaafar Hal-ehwal dlm negeri

E. E. C. Thuraisingham Peljrn

Dr. Lee Ting Keng Kesihtn

Tunku Yacob Sult Abd Hamid P’tanian & P’hutanan

Dato’ Mahmud Mat Tnh, P’lombongan &

P’hubungan
Pilihanraya

• Pilihanraya Majlis Bandaran Georgetown diadakan pada Disember

1951
• Parti Perikatan ditubuhkan pada Januari 1952
• Pilihanraya Majlis Bandaran Kuala Lumpur diadakan pada Februari
1952
• 1952 – UMNO Selangor dan MCA Kuala Lumpur bergabung dalam
menyertai pilihanraya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur
• - Pakatan ini memenangi 9 daripada 12 kerusi yang
dipertandingkan
• Pakatan ini turut menyertai pilihanraya kerajaan tempatan yang
lain seperti di
• Johor
• Muar
• Melaka
• Kemudian, diikuti oleh pilihanraya di bandar-bandar besar yang
lain
PILIHANRAYA UMUM

• Diadakan pd 27 Julai 1955 di seluruh Tnh Melayu

• 52 kerusi dipertandingkan
• 1.6 juta layak mengundi – 1.28 telah mendaftar sebagai pengundi
* 84.2% org Melayu
* 11.2% org Cina
* 4.6% org India
BILANGAN CALON M’IKUT
PARTI & KAUM
Parti politik Melayu Cina India Jumlah
Parti P’iktn 35 15 2 52
Parti Negara 29 1 - 30
PAS 11 - - 11
Parti Buruh - 2 2 4
P’satuan K/saan Prk 8 1 - 9
Liga Melayu Prk 3 - - 3
Parti Progresif Prk 1 - 1 2
Calon Bebas 16 1 1 18
Jumlah 103 20 6 129
• Pilihanraya umum pertama diadakan pada 27 Julai 1955
• memfokuskan kepada kerjasama antara kaum untuk kepentingan
bersama
• Implikasi dari pakatan ini, Presiden UMNO Tunku Abdul Rahman Putra
Al-Haj dan Presiden MCA membentuk Parti Perikatan pada tahun 1955
• MIC turut menyertai Parti Perikatan pada tahun 1955
• UMNO–MCA-MIC (Parti Perikatan) telah memenangi 51 daripada 52
kerusi dalam Pilihanraya Umum Persekutuan Tanah Melayu 1955
MANIFESTO PARTI P’IKTN

• Tema – menuju ke arah kemerdekaan

• Isi kandungan:
1) mendapatkan kemerdekaan dalam tempoh 4 tahun
2) Mempertahankan & melindungi kedudukan Raja-raja Melayu
sebagai raja berperlembagaan
3) Menjadikan sebahagian besar perkhidmatan awam bercorak
Tanah Melayu
4) Menamatkan darurat secepat mungkin
KEPUTUSAN PILIHANRAYA

Parti politik Bil. calon Jum undi %

Parti P’iktn 52 818 013 79.6
Parti Negara 30 78 090 7.6
PAS 11 40 667 3.9
Parti Buruh 9 20 997 2.0
P‘satuan K/saan Prk 3 5 433 0.5
Liga Melayu Prk 4 4 786 0.4
Parti Progresif Prk 2 1 081 0.1
CalonBebas 18 31 642 3.0
• 52 orang calon yang memenangi pilihanraya tersebut menjadi ahli Majlis
Perundangan Persekutuan bersama
• 34 ahli yang dilantik oleh Pesuruhjaya Tinggi ( 2–Melaka , 2-Pulau Pinang , 6-sektor
perdagangan , 6-sektor perusahaan perladangan , 4-perlombongan , 2-pertanian , 4-
persatuan sekerja , 1-Ceylon , 1-Serani , 1-Orang Asli , 2-pegawai kerajaan , 5-ahli dilantik
melalui cadangan Ketua Menteri )
• 12 ahli lain yang merupakan pegawai-pegawai tinggi kerajaan
• Menjadi pemangkin kerjasama antara pelbagai kaum kearah perpaduan
 KABINET PTM 1955
Nama Bidang Tugas
Tunku Abd Rahman Ketua Menteri & Menteri dlm Negeri
Dato’ Abd Razak Menteri Pelajaran
Dr. Ismail Dato’ Abd Rhmn Menteri Tnh & Galian
Kolonel H. S. Lee Menteri Pengangkutan
Abdul Aziz Ishak Menteri P’tanian
Leong Yew Koh Menteri Kesihatan
Sulaiman Dato’ Abd Rhmn Menteri Kerajaan Temptn & Perumhn
Sardon Jubir Menteri Kerja Raya
Ong Yoke Lin Menteri Pos, Telekom & P’hubungan
V. T. Sambathan Menteri Buruh
RUNDINGAN KEMERDEKAAN
• Ogos 1955, Tunku Abd Rhmn menghantar memorandum kepada
Pejabat Tanah Jajahan British di London - runding soal
kemerdekaan Tanah Melayu
• Isi memorandum:
1) pemberian kerajaan sendiri secepat mungkin
2) Penubuhan sebuah suruhanjaya bebas – menggubal
perlembagaan baharu Tanah Melayu
 ROMBONGAN KEMERDEKAAN
( 1 JAN 1956)

Wakil Raja2 Melayu Wakil Parti P’ikn

Dato’ Hj Abd Whb Tunku Abd Rahman

Dato’ Nik Ahmad Kamil Dato’ Abd Razak
Dato’ Muhammad Seth Dr. Ismail Dato’ Abd Rhmn
Abd Aziz Hj Abd Majid Kolonel H. S. Lee
Abd Kadir Shamsuddin-S/U T. H. Tan-S/U
 PERJANJIAN LONDON
(8 FEB 1956)
1) British bersetuju memberi kemerdekaan kpd Tanah Melayu pada 31
Ogos 1957
2) Rakyat tempatan mengambil alih beberapa jawatan penting –
Menteri dlm Negeri, Pertahanan, Kewangan, Perdagangan
3) British dibenarkan menempatkan tenteranya di Tanah Melayu
4) Sebuah badan bebas dibentuk bagi menggubal perlembagaan
baharu Tanah Melayu
• perundingan bermula pada 18 Januari hingga majlis menandatangani
Perjanjian London pada 8 Februari 1956
• British bersetuju mengisytiharkan kemerdekaan Tanah Melayu ( 31 Ogos
1957)
• 20 Februari 1956 : Tunku Abdul Rahman mengumumkan tarikh
kemerdekaan di Padang Bandar Hilir, Melaka selepas pulang dari
Perjanjian London
SURUHANJAYA REID

• merupakan sebuah Suruhanjaya Perlembagaan dibawah KOMANWEL

• ditubuhkan pada Mac 1956 untuk menggubal perlembagaan
• dipengerusikan oleh Lord Reid (seorang hakim Inggeris)
• turut dianggotai oleh pakar perlembagaan dan perundangan dari
KOMANWEL
 SURUHANJAYA REID
KEANGGOTAAN TUJUAN

PENGERUSI:
LORD REID (BRITAIN)
AHLI-AHLI: M’GUBAL SATU P’LEMBAGAAN
SIR IVOR JENNINGS (BRITAIN) BAHARU BG P’SEKUTUAN
SIR WILLIAM MCKELL (AUSTRALIA) TANAH MELAYU YG MERDEKA
HAKIM B. MALIK (INDIA)
HAKIM ABDUL HAMID (PAKISTAN)
• Mengadakan 118 mesyuarat antara akhir Jun 1956 –
Oktober 1956
• Meminta pertubuhan-pertubuhan serta individu untuk
menghantar memorandum selain memberikan pandangan
secara lisan
• Antara memorandum yang penting adalah memorandum
dari Raja-raja Melayu serta memorandum dari Parti
Perikatan (yang terhasil dari tolak ansur antara kaum) yang
dihantar pada 27 September 1956
• menerima sebanyak 131 memorandum
• mengemukakan laporan pada 20 Februari 1957 kepada
sebuah jawatankuasa kerja
Memorandum Perikatan

• Dihantar pada 27 Julai 1955 oleh Parti Perikatan – mewakili kaum

yang terbesar
• Membentuk ‘pakatan murni’ – pengekalan 4 unsur tradisi dalam
perlembagaan + kerakyatan secara ‘jus soli’
Memorandum Perikatan
• Namun, terdapat juga beberapa perkara yang tidak
mendapat persetujuan penuh –
• - Kesatuan Perdagangan Cina PTM – tidak setuju
dengan peruntukan kedudukan istimewa orang
Melayu
• & kegagalan menjadikan bahasa Kuo Yu menjadi salah
satu bahasa rasmi
• -Persatuan Perniagaan Cina SeMalaya – tidak
memerlukan ‘jus soli’
• & pohon kurangkan tempoh kelayakan bermastatutin
dari 10 tahun kepada 5 tahun
• & cadangkan pemansuhan ujian bahasa bagi
kewarganegaraan secara permohonan
• & kesamarataan antara bahasa Melayu, Inggeris, Cina
& Tamil
Memorandum Perikatan

• Dewan Perniagaan Melayu – cadangkan undang-undang

kewarganegaraan tidak harus diketatkan selagi etnik bukan Melayu
tidak menunjukkan taat setia kepada Tanah Melayu
• Pejuang UMNO – menentang kerana kerakyatan menjadi terlalu
mudah; soal kerakyatan mempunyai kesan serta merta berbanding
keistimewaan Melayu) & kurangkan kuasa politik Melayu
Memorandum Perikatan

• Persatuan Tamil Seluruh Malaya – meminta keturunan Tamil yang

lahir di Tanah Melayu mendapat kerakyatan secara automatik
• Tetapi Parti Perikatan sepakat menentang pemberian dua kerakyatan
kepada rakyat Komanwel – mahukan kerakyatan tunggal
• Secara umumnya , memorandum Perikatan ini mendapat persetujuan
secara harmoni
 JAWATANKUASA KERJA dan RANG
PERLEMBAGAAN
• Dianggotai oleh 11 orang ahli
• Dipengerusikan oleh Pesuruhjaya Tinggi British , Sir Donald MacGillivray
• Fungsi : menyemak dan mengkaji hasil laporan dari Suruhanjaya Reid yang
dihantar pada Februari 1957
• Rang perlembagaan ini kemudiannya dihantar kepada Majlis Raja-Raja dan
Kerajaan British
• 21 Mei 1957 : Mensyuarat terakhir berkaitan rang perlembagaan ini
diadakan di London
• 5 Ogos 1957 : Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu telah ditandatangani
antara Raja-raja Melayu dan Pesuruhjaya Tinggi British , Sir Donald
MacGillivray di King’s House (kini dikenali sebagai Carcosa Seri Negara
• 27 Ogos 1957 : Majlis Perundangan Persekutuan meluluskan rang
perlembagaan untuk Persekutuan Tanah Melayu
PENGISYTIHARAN KEMERDEKAAN
• Diisytiharkan pada 31 Ogos 1957 di Padang Kelab
Selangor
• Yang Di-Pertuan Agong Persekutuan Tanah Melayu
yang pertama : Tuanku Abdul Rahman Ibni
Almarhum Tuanku Muhammad
• Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu yang
pertama : Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj
• Kabinet pertama Persekutuan Tanah Melayu turut
diumumkan
• Tanah Melayu menjadi ahli Pertubuhan Bangsa-
bangsa Bersatu ke-82 pada 17 September 1957
 Sekian
Terima Kasih