BAB 2

NASIONALISME DI MALAYSIA
SEHINGGA
PERANG DUNIA KEDUA

CIKGU ROSLE YASIN

SMK SENTUL UTAMA, K.LUMPUR
Thn/ 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
bab
2   4     7   7   7 3   9 3 8     X

NG
TI
P EN
AB
B

Faktor pemangkin nasionalisme, Penentangan Dol Said/

Mat Salleh/ Rentap/ Dato Bahaman/ Tok Janggut/ Hj
Abdul Rahman Limbung, Kesatuan Melayu Singapura/
Persatuan Melayu/ Akhbar, Majalah dan Novel
BAB DUA NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA
PERANG DUNIA KEDUA

Perjuangan Pemimpin Gerakan Nasionalisme

Tempatan Menentang Sehingga Perang Dunia Kedua
Penjajah
Faktor-faktor Gerakan Islah dalam
Pemangkin Meningkatkan Minda
Sebab-sebab Nasionalisme Bangsa
Penentangan
Akhbar, Majalah dan Gerakan Nasionalisme
Peristiwa Novel Penggerak Semasa Pendudukan
Kesedaran Kebangsaan Jepun
Penentangan
Pemimpin Tempatan
Perjuangan Nasionalisme Oleh
Menentang Penjajah Persatuan-Persatuan Melayu
 Perjuangan Pemimpin
Tempatan Menentang Penjajah

1. Perjuangan menentang penjajah berlaku sejak

kedatangan penjajah British ke Tanah Melayu.

2. Antara tokoh tempatan yang terlibat menentang

penjajah ialah Mat Salleh, Datuk Maharaja Lela,
Rentap dan Penghulu Naning Dol Said.
SPM 2005

SPM 2012
 r p e n a k l u k an
Dasa
British

• Terikat dengan sistem pemerintahan dan

peraturannya.
• Apabila Melaka diserah kepada British, Naning
dipaksa menjadi tanah jajahan dan mesti membayar
ufti.
• Dol Said enggan tunduk kepada British
menyebabkan berlakunya peperangan
 Eksplotasi terhadap
Ekonomi Tempatan

• Berhasrat mereka untuk menguasai ekonomi.

• Perjanjian dengan pembesar tempatan membolehkan

saudagar dari Negeri-negeri Selat menjalankan
perlombongan dan perdagangan bijih timah.

• Timbul kemarahan penduduk tempatan

 Perlaksanaan
Pentadbiran Barat

• Memaksa sistem pentadbiran Barat kepada penduduk tempatan.

• Perkenalkan sistem cukai, undang-undang dan peraturan-
peraturan tanah untuk mendapat keuntungan yang besar.
• Penentangan di Terengganu kerana pengenalan undang-undang
tanah.
• Peraturan menetapkan tanah yang dibuka mesti mendapatkan
kebenaran penjajah
 Kesulitan
Penduduk Tempatan

• Perlaksanaan peraturan dan undang-undang Barat

menyulitkan masyarakat tempatan.

• Kesetiaan terhadap pembesar tempatan sebagai

ketua, telah mendorong mereka bekerjasama dengan
pembesar menentang penjajah.
 Kehilangan
Kuasa dan Pengaruh

• Penjajahan British menyebabkan pemimpin

tempatan kehilangan kuasa dan pengaruh.

• Menyebabkan pemimpin tempatan tidak berpuas

hati dan menentang British.
 Campur Tangan
dalam Adat Resam

• British memaksa penduduk tempatan menerima

nilai dan budaya mereka yang bertentangan
dengan masyarakat tempatan.
• Campur tangan J.W.W Birch terhadap adat
resam masyarakat Melayu di Perak
menyebabkan beliau mati dibunuh oleh
penduduk tempatan.
 PERISTIWA PENENTANGAN PEMIMPIN TEMPATAN
1. Penghulu Dol Said (Naning)
2. Linggir (Saribas Sarawak)
3. Rentap (Sarawak)
4. Syarif Masahor & Datuk Patinggi Abdul Ghafur (Sarawak)
5. Mat Salleh (Sabah)
6. Dato’ Maharaja Lela (Perak)
7. Yam Tuan Antah (Seri Menanti)
8. Dato’ Bahaman (Pahang)
9. Tok Janggut ( Pasir Puteh, Kelantan)
10. Haji Abdul Rahman Limbong (Terengganu)

SPM 2008 SPM 2010 SPM 2014 SPM 2017 U SPM 2017
 PENGHULU DOL SAID (NANING)
Sebab-sebab penentangan

Naning diletakkan sebagai wilayah takluk British.

Peristiwa penentangan
Penghulu Dol Said enggan membayar ufti menyebabkan British berusaha untuk
menakluk Naning.
Dol Said berjaya menewaskan serangan British kerana mendapat bantuan
pembesar tempatan.
Pada Jun 1832, British sekali lagi berusaha dan telah berjaya menawan Naning.
Kekalahan disebabkan Penghulu Dol Said tidak mendapat bantuan ketenteraan.

Kesan-kesan penentangan
Penghulu Dol said menyerah diri dan dibawa ke Melaka.
 LINGGIR (SARIBAS SARAWAK)
LINGGIR: PEMIMPIN KAUM IBAN DI SARIBAS

Peristiwa penentangan

• Bermula dengan menyerang kapal Nemesis dekat Sungai Batang Lupar.

Sebab-sebab penentangan

• Tindak balas terhadap penaklukan James Brooke

▪ Tindak balas terhadap Kapten Farquhar menghalang pelayaran Linggir di
Sungai Saribas.

Kesan-kesan penentangan

• Linggir dan pengikutnya tewas dalam pertempuran tersebut

Sebab-sebab penentangan
RENTAP (Sarawak)
Menentang Brooke kerana menghapuskan petempatan orang Iban di Sungai
Skrang yang dianggap lanun.

Peristiwa penentangan

Pada tahun 1853, Rentap menyerang kubu James Brooke di Nanga Skrang
Berjaya membunuh seorang pegawai Brooke Allan Lee.
Brooke telah bertindak menyerang dan membakar kubu serta rumah pengikut
Rentap.
Kesan-kesan penentangan

Rentap bersama pengikutnya berundur ke Bukit Sadok

James Brooke terus menyerang.

Rentap berundur ke Ulu Sungai Entabai

 SYARIF MASAHOR & DATUK PATINGGI ABDUL GHAFUR
(SARAWAK)
Sebab-sebab penentangan

Menentang penguasaan James Brooke di wilayah mereka di Sungai Rajang

Kehilang kuasa memunggut cukai
Kehilang pengaruh

Peristiwa penentangan

Mereka menyerang kubu Brooke di Kanowit, kemudian menyerang Brooke di

Kuching. Tidak berjaya.
Kesan-kesan penentangan

Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei, atas desakan British, Syarif Masahor
dibuang negeri ke Singapura.
Datuk Patinggi Abdul Ghafur melarikan diri ke Betawi tetapi ditahan oleh pihak
berkuasa Belanda dan diserahkan kepada Brooke.
 MAT SALLEH (SABAH)
Sebab-sebab penentangan

SBUB menduduki kawasan pengaruh Mat Salleh di Tambunan dan Sugut.

Melaksanakan cukai kepala dan surat perahu
Bersikap kasar terhadap penduduk tempatan

Peristiwa penentangan

SBUB menyerang dan membakar kampong Mat Salleh

Mat Salleh telah melakukan serangan mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya.
SBUB telah menawarkan pelan damai.
Menyerahkan Tambunan kepadanya.
SBUB mungkir janji menyebabkan Mat Salleh sekali lagi menyerang kubu SBUB.
Serangan ini dibalas oleh pasukan tentera SBUB dengan menyerang kubu Mat Salleh

Kesan-kesan penentangan

Mat Salleh tewas dan meninggal dunia pada 31 Januari 1900.

 DATO’ MAHARAJA LELA (PERAK)

Sebab-sebab penentangan

Residen tidak mematuhi peranannya sebagai penasihat seperti

yang terkandung dalam Perjanjian Pangkor.

Pembesar menolak sistem cukai yang menghapuskan hak mereka.

Pembesar menolak penguasaan British terhadap kawasan mereka.

British campur tangan dalam adat resam dan hal ehwal tempatan.

J.W.W. Birch tidak menghormati sistem sosial tempatan dan

 PERISTIWA PENENTANGAN
DATO’ MAHARAJA LELA (PERAK)

▪ Dato’ Maharaja Lela bermesyuarat dengan pembesar Melayu di

Durian Sebatang menentang undang-undang British.

▪ Hasil mesyuarat mereka bersepakat untuk membunuh J.W.W

Birch

▪ Pandak Lam dan Seputum telah membunuh Birch di Sungai

Perak, di Pasir Salak.

▪ British telah melancarkan serangan terhadap Dato’ Maharaja Lela

 KESAN PENENTANGAN
DATO’ MAHARAJA LELA (PERAK)

Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Sagor dan Pandak

Lam, Seputum dan Pandak Indut dijatuhkan
hukuman gantung.

Sultan Abdullah, Menteri Ngah Ibrahim,

Syahbandar dan Laksamana telah dibuang
SOALAN LATIHAN
 Penentangan pemimpin tempatan di Tanah Melayu, Sabah
dan Sarawak terhadap penjajahan British antara tahun
1831 hingga 1928 boleh dianggap sebagai asas
perjuangan nasionalisme

1 a. Berikan dua faktor penentangan tersebut?

F1 Pembesar kehilangan pengaruh

i. ………………………………………………………
F2 Pembesar kehilangan hak memungut cukai

ii. Undang-undang
F3 ………………………………………………………
British yang membebankan rakyat

F4 Campur tangan British dalam pentadbiran

2 markah
b. Huraikan tindakan penjajah British yang membawa kepada
penentangan tersebut.
6 markah
F1 Dasar penaklukan British
H1a meluaskan penguasaan politik
H1b Naning dipaksa menjadi jajahan takluk
F2 Sistem pentadbiran Barat
H2a British memperkenalkan sistem cukai/undang- undang/peraturan tanah
H2b Di Terengganu pembukaan tanah dengan kebenaran British

F3 British mengambil alih kuasa pembesar

H3a Pembesar tempatan kehilangan kuasa/pengaruh pentadbiran
H3b Sebelum British, pembesar dilantik untuk mentadbir kawasan

F4 Eksploitasi/menguasai ekonomi tempatan/ monopoli

H4a Perjanjian dengan Kedah/Perak/Selangor
H4b Saudagar Negeri-Negeri Selat dibenarkan menjalankan perlombongan dan
perdagangan bijih timah
 b. Huraikan tindakan penjajah British yang membawa kepada
penentangan tersebut.
6 markah

Tindakan penjajah British yang membawa kepada penentangan

tersebut ialah (soalan) dasar penaklukan british (fakta) yang
meluaskan penguasaan politiknya (huraian). Naning telah dipaksa
menjadi tanah jajahannya apabila British menguasai Melaka (huraian).

Selain itu, British juga telah memperkenalkan sistem pentadbiran

Barat (fakta) . British telah memperkenalkan sistem cukai, undang-
undang dan peraturan tanah (huraian). Di Terengganu, rakyat yang
ingin membuka tanah mesti mendapatkan kebenaran daripada
British (huraian) terlebih dahulu.
c. Mengapakah penentangan terhadap British berlaku di negeri-
negeri berikut :
Perak 4 markah
 c. Mengapakah penentangan terhadap British berlaku di negeri-negeri
F1 British menukar dasar kepada dasar penguasaan
berikut :
H1a bukannya dasar menasihati seperti yang termaktub dalam
Perak
Perjanjian 4 markah
Pangkor1874
F2 Pengenalan sistem cukai oleh British
H2a Sultan/ Pembesar hilang hak pungutan cukai
H2b Cukai dikutip oleh British

F3 Pengaruh dan kekuasaan sultan dan pembesar terhapus

H3a dikuasai oleh pegawai British
H3b British menguasai kawasan pemerintahan para pembesar

F4 Mencampuri adat resam dan hal ehwal tempatan

H4a menghapuskan hamba
F5 J.W.W. Birch tidak pandai bertutur dalam Bahasa Melayu
b. Apakah akibat penentangan pemimpin tempatan terhadap
penjajah barat di negara kita?
F1 Kehilangan jawatan yang dipegang
i. …………………………………………………
F2 Dibuang negeri
F3 Terdapat pemimpin tempatan yang terkorban
ii. …………………………………………………
F4 Kawasan pemimpin tempatan diserang dan dimusnahkan
2 markah
c. Apakah sikap perjuangan pemimpin tempatan tersebut yang boleh
dijadikan iktibar?
F1 Menentang perluasan kuasa penjajah
…………………………………………………
F2 Berani mempertahankan tanah air daripada penjajah
F3 Cinta kepada tanah air
…………………………………………………
F4 Sikap kerjasama
F5 Sanggup berjuang untuk negara 2 markah
d. Berikan empat cadangan kepada generasi muda hari ini
supaya mereka menjadi warganegara Malaysia yang berupaya
mempertahankan kedaulatan negara.

F1…………………………………………………………
Menguasai segala bidang kemahiran
F2 Memperkasakan perpaduan bangsa
…………………………………………………………
F3 Mengamalkan gaya hidup sihat
F4…………………………………………………………
Menguasai ilmu pengetahuan
F5…………………………………………………………
Mematuhi gaya hidup sihat
F6 Memelihara jati diri

4 markah
PERISTIWA PENENTANGAN PEMIMPIN TEMPATAN
1. Penghulu Dol Said (Naning)
2. Linggir (Saribas Sarawak)
3. Rentap (Sarawak)
4. Syarif Masahor & Datuk Patinggi Abdul Ghafur (Sarawak)
5. Mat Salleh (Sabah) N
G A
6. Dato’ Maharaja Lela (Perak) N
B U
7. Yam Tuan Antah (Seri Menanti) M
8. Dato’ Bahaman (Pahang) SA
9. Tok Janggut ( Pasir Puteh, Kelantan)
10. Haji Abdul Rahman Limbong (Terengganu)
SPM 2008 SPM 2010 SPM 2014 SPM 2017 U SPM 2017
 Yam Tuan Antah (Seri Menanti) & Dato Syahbandar Abdullah Tunggal

Peristiwa penentangan
▪ Menentang Dato’ Kelana yang mempelawa British

campur tangan dalam pertikaian mereka.

▪ Datuk Kelana Syed Abdul Rahman dengan bantuan

British berjaya mengalahkan Dato’ Syahbandar

Abdullah Tunggal untuk terus menguasai Sungai

 SEBAB-SEBAB PENENTANGAN

▪ Menentang pendudukan British di Sungai Ujong.

▪ British menyokong Dato’ Kelana menduduki Terachi dan

Paroi.

▪ British menawan Bukit Putus, Jempul dan Terachi.

▪ Tidak bersetuju dengan tindakan Dato’ Kelana Sungai

Ujong menandatangani perjanjian dengan British
 KESAN PENENTANGAN
YAM TUAN ANTAH (SERI MENANTI)
• Pada 10 November 1874, Dato’ Syahbandar
kembali ke Sungai Ujong untuk menandatangani
perjanjian dengan British dan bersetuju meletakkan
jawatan seterusnya berhijrah ke Singapura.
• Dengan perjanjian ini, Dato’ Kelana menguasai
seluruh Sungai Ujong tetapi pentadbirannya terletak
di bawah nasihat British.
 DATO’ BAHAMAN (PAHANG)

Sebab-sebab penentangan

. Dato’ Bahaman kehilangan hak mengutip cukai setelah

British melantik E.A Wise sebagai Majistret dan
Pemungut Hasil di daerah Temerloh.

. Pembinaan balai polis di Lubuk Terua.

. British memaksa Sultan Ahmad melucutkan gelaran

Dato’ Bahaman.
 PERISTIWA PENENTANGAN
DATO’ BAHAMAN (PAHANG)

▪ Menyerang balai polis kerana menangkap anak

buahnya

▪ Menyerang dan menawan semula Lubuk Terua.

▪ Menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan

Jeram Ampai.

▪ Akibat tekanan British, Dato’ Bahaman telah

berundur ke Kelantan.
 KESAN PENENTANGAN
DATO’ BAHAMAN (PAHANG)

▪ Seterusnya Dato’ Bahaman berpindah

ke Bangkok dan diberikan
perlindungan politik oleh Raja
Chulalongkorn

▪ Menetap di Cheing Mai dan diberikan

wang sara hidup sebanyak 1000 baht
 TOK JANGGUT (KELANTAN)
Sebab-sebab penentangan

• Menentang sistem pungutan cukai yang diperkenalkan oleh British apabila

sistem Penasihat British diperkenalkan pada tahun 1910.

Peristiwa penentangan

• April 1915, Tok Janggut, Engku Besar Jeram, Penghulu Adam, Haji Said
dan Che Ishak Merbol telah melancarkan serangan ke atas Pasir Puteh
seterusnya berjaya menawan Pasir Puteh.
• Mengisytiharkan Engku Besar Jeram sebagai Raja, Tok Janggut sebagai
Perdana Menteri dan Che Ishak sebagai pegawai daerah Pasir Puteh.
• British menggunakan nama Sultan menyerang Tok Janggut yang berkubu di
Kampung Dalam Pupuh, Saring.
 KESAN PENENTANGAN
TOK JANGGUT (KELANTAN)

• Tok Janggut terkorban dalam pertempuran

tersebut.
• Mayatnya telah diarak keseluruh pekan Kota
Bharu.
• Digantung di pasar dalam keadaan kepala ke
bawah
 HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG (TERENGGANU)

Sebab-sebab penentangan

• Tidak berpuas hati dengan sistem cukai

dan undang-undang tanah.
 PERISTIWA PENENTANGAN
HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG (TERENGGANU)
• Pada Julai dan Ogos 1922, mengetuai penduduk kampong
membersihkan tanah di Telemong.
• Pada bulan Mei 1925, penduduk pedalaman berkumpul di Telemong
membuka tanah kepunyaan Tengku Nik Maimunah ibn Sultan Zainal
Abidin III, dari Lubuk Batu ke Kampung Pelam.
• Peristiwa ini membimbangkan British, meminta jasa baik Tengku Nik
Maimunah menyuraikan mereka.
• Pada bulan Mei 1928, penduduk Terengganu dijemput berkumpul di
Kuala Berang atau Kuala Telemong
• Kumpulan di Kuala Berang telah berjaya menawan bangunan kerajaan
 PERISTIWA PENENTANGAN
HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG (TERENGGANU)
• Kumpulan di Kuala Telemong bersiap sedia menanti
arahan untuk menentang Brtitish.
• British telah menghantar tiga orang pembesar yang
membawa perintah sultan untuk menawan semula Kuala
Berang dan menangkap serta membunuh mereka yang
ingkar.
• Pihak British telah menghantar 25 orang pegawai polis
telah menyerang Kuala Telemong dan menyebabkan
sebelas orang pejuang terkorban.
• Untuk menangkap Haji Abdul Rahman Limbong, British
menghantar 50 orang polis dari Singapura.
 HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG
(TERENGGANU)

KESAN PENENTANGAN
• Haji Abdul Rahman Limbung
telah ditangkap

• Dibicarakan, didapati bersalah

dan dibuang negeri ke Makkah.
Gerakan Nasionalisme Sehingga Perang Dunia Kedua
 SISTEM POLITIK BARAT.
• PENGENALAN SISTEM POLITIK BARAT TELAH MEMUSNAHKAN
SISTEM POLITIK TRADISIONAL TEMPATAN.

• PARA PEMBESAR TELAH DIBERI PENCEN DAN JAWATAN

MEREKA DIAMBIL ALIH OLEH RESIDEN BRITISH.

• HAL INI TELAH MEMBANGKITKAN KEMARAHAN PENDUDUK

TEMPATAN KERANA DIANGGAP MENCABAR SISTEM ATAU
AMALAN TRADISI DAN MENJATUHKAN MARUAH MEREKA.
 PERKEMBANGAN PENDIDIKAN
• SISTEM PENDIDIKAN BARAT DAN SISTEM
PENDIDIKAN VERNAKULAR, TELAH MELAHIRKAN
GOLONGAN INTELEKTUAL MELAYU YANG SEDAR
TENTANG KEMAJUAN BANGSA.

• MEREKA TELAH MENYUMBANGKAN TENAGA DAN

FIKIRAN UNTUK MENYEDARKAN MASYARAKAT
UNTUK MEMAJUKAN DIRI DAN MENOLAK
PENJAJAHAN BARAT.
 DASAR BRITISH.
1. PENTADBIR BRITISH MENGGALAKKAN SESIAPA SAHAJA UNTUK DATANG KE
TANAH MELAYU.

2. RAMAI ORANG ASING DATANG UNTUK MELABUR, BERNIAGA, BERDAGANG,

BEKERJA SETERUSNYA MENETAP DI TANAH MELAYU.

3. KEMASUKAN ORANG ASING TELAH MENINGKATKAN GOLONGAN IMIGRAN,

MENYEBABKAN MASYARAKAT TEMPATAN TERPAKSA BERSAING DENGAN MEREKA.
4. GOLONGAN IMIGRAN MENGUASAI EKONOMI TANAH MELAYU SEDANGKAN ORANG
MELAYU KETINGGALAN DAN TERUS KEKAL DALAM EKONOMI TRADISIONAL YANG
TIDAK MAJU.
5. KEMAJUAN EKONOMI MENJARAKKAN JURANG TARAF HIDUP ORANG TEMPATAN DI
KAWASAN LUAR BANDAR DENGAN GOLONGAN IMIGRAN YANG TINGGAL DI BANDAR.
6. TARAF HIDUP ORANG MELAYU YANG MUNDUR INI TELAH DIJADIKAN ISU OLEH
GOLONGAN INTELEK MELAYU MEMBANGKIN SEMANGAT NASIONALISME.
 PENDUDUKAN JEPUN
1. JEPUN TELAH MENGGUNAKAN SLOGAN KAWASAN
KEMAKMURAN ASIA SEMASA MENJAJAH ASIA TENGGARA.
2. JEPUN MENGGALAKKAN ORANG TEMPATAN BEKERJASAMA
DENGAN JEPUN DAN BERJANJI AKAN MEMBERI KEMERDEKAAN.
3. KESENGSARAAN HIDUP DAN KEKEJAMAN PADA ZAMAN JEPUN
TELAH MENYEBABKAN PENDUDUK TANAH MELAYU MEMBENCI
PENJAJAHAN SAMA ADA KUASA BARAT ATAU TIMUR.
4. SEHUBUNGAN DENGAN ITU, APABILA BRITISH
MEMPERKENALKAN RANCANGAN MALAYAN UNION PADA TAHUN
1946, IA MENDAPAT TENTANGAN DARIPADA ORANG MELAYU.
 KEKEJAMAN PARTI KOMUNIS MALAYA (PKM)
1. PKM YANG MENGUASAI TANAH AIR SELAMA 14 HARI TELAH MELAKUKAN
KEKEJAMAN DENGAN BERTINDAK MENANGKAP DAN MEMBUNUH
SESIAPA SAHAJA YANG DIANGGAP SEBAGAI PENYOKONG JEPUN.

2. TINDAKAN PKM TELAH MENCETUSKAN KONFLIK PERKAUMAN KERANA

MEREKA BERTINDAK MEMBUNUH RAMAI ORANG MELAYU DAN
MEMBAKAR RUMAH MEREKA.

3. SERANGAN MEREKA TELAH MENYEBABKAN ORANG MELAYU BERTINDAK

BALAS SEPERTI PERISTIWA YANG BERLAKU DI BATU PAHAT YANG
DIPIMPIN OLEH KIYAI SALLEH.
 MESIN CETAK
1. KEMUNCULAN MESIN CETAK TELAH MEMBOLEHKAN
PENYEBARAN ILMU PENGETAHUAN YANG LEBIH LUAS.

2. KEMUNCULAN MESIN CETAK TELAH MEMBOLEHKAN

LEBIH BANYAK PENERBITAN BUKU, AKHBAR,
MAJALAH
DAN KITAB AGAMA SETERUSNYA MEMBOLEHKAN
IDEA NASIONALISME DISEBARKAN UNTUK
MENENTANG PENJAJAH.
 GERAKAN PAN-ISLAMISME

▶ GERAKAN INI MERUPAKAN GERAKAN INTELEKTUAL ISLAM DI

SELURUH DUNIA YANG BERTUJUAN MEMBANGKITKAN
SEMANGAT YANG LEBIH PROGRESIF TERHADAP ISLAM UNTUK
MENENTANG PENJAJAHAN BARAT KE ATAS NEGARA-NEGARA
ISLAM.

▶ GERAKAN INI DIPELOPORI OLEH SHEIKH MUHAMMAD

ABDUH, PENSYARAH DI UNIVERSITI AL-AZHAR MESIR.
 KESEDARAN POLITIK SERANTAU
▶ PERKEMBANGAN SEMANGAT NASIONALISME DI INDONESIA,
TELAH MEMBANGKIT KESEDARAN POLITIK DI TANAH MELAYU.

▶ PENULISAN PENULIS BESAR DAN KARYA NASIONALIS TENTANG

IDEA SERTA KEBEBASAN POLITIK DI INDONESIA TELAH
TERSEBAR LUAS DI TANAH MELAYU DAN MENJADI RUJUKAN
GOLONGAN INTELEKTUAL DI TANAH MELAYU.

▶ PENGHIJRAHAN ORANG INDONESIA KE TANAH MELAYU

MEMUDAHKAN LAGI PENERIMAAN UNSUR KEGIATAN
NASIONALISME DI TANAH MELAYU.
 SOALAN LATIHAN
PEMANGKIN SEMANGAT
NASIONALISME

SOALAN ESEI
1a. Terangkan faktor pemangkin semangat nasionalisme di Tanah
Melayu.
F1 Pengenalan sistem politik Barat
6 markah
H1a memusnahkan sistem politik tradisional tempatan
H1b residen mengambil alih pentadbiran negeri daripada
pembesar
tempatan
H1c pembesar diberi pencen
H1d tempat pembesar diganti dengan pegawai Barat
H1e mencabar amalan tradisi tempatan Fakta
H1f menjatuhkan
Daripada soalan maruah masyarakat tempatan
Faktor pemangkin semangat nasionalisme di Tanah
Melayu ialah pengenalan sistem politik Barat. Sistem
politik Barat memusnahkan sistem politik tradisional
tempatan. Residen mengambil alih pentadbiran negeri
daripada pembesar tempatan
Huraian
1a. Terangkan faktor pemangkin semangat nasionalisme di Tanah
Melayu. 6 markah
F2 Perkembangan sistem pendidikan
H2a lahirnya golongan intelek Melayu yang berfikir tentang
kemajuan bangsa
H2b menyedarkan bangsa Melayu melalui sumbangan tenaga
/fikiran
H2c Menggunakan idea baru untuk memajukan diri
H2d menolak penjajahan British Fakta
P.W & soalan

Selain itu, faktor pemangkin semangat nasionalisme di

Tanah Melayu ialah perkembangan sistem pendidikan.
Sistem pendidikan telah melahirkan golongan intelek
Melayu yang berfikir tentang kemajuan bangsa. Mereka
menolak penjajahan British. Huraian Huraian
F3 Dasar British
H3a menggalakkan sesiapa datang melabur/berniaga/
bekerja/menetap di Tanah Melayu
H3b ramai orang asing datang dan menetap di Tanah Melayu
H3c meningkatkan jumlah imigran di Tanah Melayu
H3d timbul persaingan kepada penduduk tempatan
H3e menguaasai ekonomi Tanah Melayu dalam bidang
perlombongan/ perladangan/perniagaan
H3f orang Melayu kekal dalam bidang pertanian tidak dimajukan oleh British
H3g bandar baru dibuka dengan kemudahan sedangkan orang
Melayu tinggal di kampung serba kekurangan
H3h kemudahan infrastruktur telah meningkatkan taraf hidup di bandar
H3i menjarakkan jurang taraf hidup orang Melayu dengan imigran dan
penduduk
bandar
H3j memundurkan lagi orang Melayu
F4 Pendudukan Jepun
H4amenggunakan konsep Kawasan Kesemakmuran Asia
H4bmenekankan kebebasan negara Asia untuk menentukan kemajuan
H4c meningkatakan persaudaraan di kalangan negara Asia
H4dmenggalakkan orang tempatan berkerjasama dengan Jepun
H4eJepun berjanji untuk memberi kemerdekaan
H4f kesengsaraan hidup akibat kekurangan bekalan makanan /ubat- ubatan
H4gkekejaman Jepun menyebabkan penduduk benci kepada penjajah
H4h semua penjajah adalah sama tidak kira Barat atau pun Timur kejam dan menekan mereka
F5 Kemunculan mesin cetak
H5amenyebarkan ilmu pengetahuan
H5bmendorong penentangan terhadap British melalui buku/majalah / kitab agama/akhbar

F6 Penguasaan Parti Komunis Malaya

H6a meningkatkan semangat menentang penjajah
H6b memulakan penyebaran ideologi komunis
H6c PKM menguasai balai polis
H6d PKM memerintah dengan kejam
H6e membunuh/menangkap sesesiapa yang dianggap penyokong Jepun
H6f mencetuskan konflik perkauman
H6g banyak orang Melayu terbunuh/rumah di bakar
F7 Gerakan pan-Islamisme sedunia
H7a merupakan gerakan intelektual Islam seluruh dunia
H7b membangkitkan pemahaman yang lebih progresif terhadap Islam
H7c gerakan menentang penjajah barat terhadap negara-negara Islam
H7d gerakan yang didokong oleh pelajar Islam seluruh dunia
H7e gerakan reformis dimulakan oleh Syeik Muhammad Abduh tersebar luas
H7f syeikh Muhammad Abduh mengupas cara hidup Islam yang menekankan
kepentingan dunia dan akhirat dalam tulisannya
H7g idea disebarkan dalam majalah al-Manar
H7h mencetuskan gerakan Wahabi di Arab Saudi mendesak matlamat yang sama
F8 Kesedaran politik serantau
H8a Indonesia rapat dari segi geografi / budaya
H8b sistem pendidikan Indonesia melahirkan ramai golongan intelektual
H8c adanya yang menjadi penulis besar
H8d karya penulis menjadi bacaan masyarakat berpendidikan vernakular Melayu
H8e idea kebebasan politik/penentangan terhadap penjajah tersebar luas/

dihayati masyarakat
H8f kemasukan orang Indonesia ke Tanah Melayu memudahkan penerimaan unsur
 GERAKAN
ISLAH DALAM
MENINGKATK
AN MINDA
SPM 2013 BANGSA SPM 2016
Gerakan Islah 1. Ialah gerakan pemulihan berdasarkan al-
Pengenalan Quran dan Hadith bertujuan membetulkan
pandangan masyarakat Melayu terhadap
Islam.
2. Mereka yang menyebarkan idea ini
dikenali sebagai Kaum Muda.
Tokoh-
Tokoh Sheikh Tahir Jalaluddin, Syed Sheikh Al-
Hadi, Dr. Burhanuddin Al-Helmy.
1. Kaum Muda menggunakan akhbar dan
Cara majalah dalam usaha untuk menyebarkan
Menyebarkan ideolog mereka.
Ideologi 2. Antara akhbar dan majalah tersebut ialah
al-Imam, Neracha, Idaran Zaman dan
Pengasuh.
 1. Kaum Muda mendirikan beberapa madrasah yang
menjalankan sistem pendidikan Islam yang meliputi
Memajukan pendidikan untuk dunia dan akhirat.
Pendidikan
2. Seperti Maahad II Ihya Assyarif di Gunung Semanggul
Perak.

1. Kaum Muda menggesa masyarakat Melayu berusaha

Perjuangan memajukan ekonomi, pendidikan, politik dan social.
Kaum Muda 2. Kaum Muda menanamkan semangat menentang
penjajah ke dalam pemikiran orang Melayu.
3. Kaum Muda turut mengkritik raja dan pembesar
Melayu kerana tidak memainkan peranan dalam
memajukan orang Melayu.
1. Perjuangan Kaum Muda mendapat tentangan
Tentangan daripada Kaum Tua yang terdiri daripada golongan
alim ulama
2. Tekanan British dan Kaum Tua tidak dapat
menghalang perkembangan idea Kaum Muda
AKHBAR, MAJALAH DAN NOVEL:

PENGGERAK KESEDARAN
KEBANGSAAN
1. AKHBAR, MAJALAH DAN NOVEL MEMAINKAN
PERANAN PENTING DALAM MELAHIRKAN
KESEDARAN KEBANGSAAN DI TANAH MELAYU.
2. ANTARA PENULIS YANG TERKENAL PADA
TAHUN 1920-AN IALAH ZAINAL ABIDIN BIN
AHMAD (ZA’BA), MANAKALA PADA TAHUN
1930-AN MUNCUL DATO’ ONN JAAFAR DAN
ABDUL RAHIM KAJAI.
3. PENULISAN MEREKA MENGKRITIK DASAR-
 1. Warta Malaya
Akhbar-akhbar 2. Lembaga Malaya
3. Majlis
yang diterbitkan
4. Utusan Melayu
5. Warta Negara
6. Fajar Sarawak.
1. Meningkatkan pencapaian pendidikan dalam kalangan orang
Melayu.
ISU SOSIAL DAN 2. Menuntut British menambah peruntukan biasiswa bagi
PENDIDIKAN membolehkan pelajar Melayu melanjutkan pelajaran.
YANG TELAH
3. Mencadangkan orang Melayu mengikuti perkembangan
DISUARAKAN
terbaru dalam bidang pendidikan dan berusaha
AKHBAR
meningkatkan penglibatan dan pencapaian dalam bidang
MELAYU
tersebut.
4. Meminta taraf sekolah Melayu dinaikkan.
5. Memartabatkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi dalam
pentadbiran British.
 1. Menggesa orang Melayu supaya
bersatu untuk mencapai kemajuan
ISU EKONOMI dalam bidang ekonomi.
YANG TELAH
DISUARAKAN
AKHBAR 2. Menggalakkan orang Melayu
MELAYU
berniaga.

3. Menyeru orang Melayu supaya tidak

menjual tanah mereka.

4. Meminta masyarakat Melayu supaya

berjimat cermat.
 1. Menggesa orang Melayu supaya bersatu padu
dan memperkukuhkan semangat nasionalisme.
ISU POLITIK
YANG TELAH 2. Mengkritik pentadbiran British di Tanah Melayu.
DISUARAKAN
AKHBAR
MELAYU 3. Mendesak lebih ramai orang Melayu dilantik
menjawat jawatan pentadbir kanan dalam
pentadbiran British.

4. Menolak dasar diskriminasi British dalam

pentadbiran kerajaan.

5. Mengkritik British mengurangkan kuasa raja-

raja Melayu.
 MAJALAH
1. Majalah turut memainkan peranan penting dalam
membangkitkan semangat nasionalisme di Tanah Melayu.
2. Menjelang 1940-an, terdapat 120 majalah yang diterbitkan
antara yang terkenal ialah majalah guru, Pengasuh dan Bulan
Melayu.
ISU YANG DIBANGKITKAN OLEH MAJALAH GURU

1. Menyeru supaya orang Melayu bersatu padu.

2. Berusaha memajukan bahasa dan kesusasteraan Melayu
3. Guru-guru digalakkan bersatu padu untuk menjadi pemimpin
bahasa
4. Meniupkan semangat cinta tanah air dan menentang penjajah.
5. Berusaha untuk mempertingkatkan taraf hidup orang Melayu.
 ISU YANG DIBANGKITKAN OLEH MAJALAH
PENGASUH

1. Membincangkan soal agama Islam dan

kemajuan Ummah
2. Menyeru orang Melayu meningkatkan diri
dalam bidang pendidikan
3. Menyeru orang Melayu memperluaskan ilmu
dalam semua bidang.
 ISU YANG DIBANGKITKAN OLEH MAJALAH
BULAN MELAYU

1. Menggalakkan wanita mendapat pendidikan

2. Menyeru wanita bersopan santun dan menjaga

nilai-nilai Islam serta budaya Timur.

3. Menggalakkan wanita berusaha untuk

memajukan bangsa.
 NOVEL
1. Novel juga turut menyumbang kepada perkembangan
semangat nasionalisme di Tanah Melayu.
2. Penulisan novel telah berkembang pada awal tahun 1920-
an, kemudian terus berkembang pesat pada tahun 1930-an
3. Antara novel yang telah dihasilkan seperti :
i. Keris Melaka oleh Ahmad Baktiar
ii. Putera Gunung Tahan dan Anak Mat Lela Gila oleh Ishak Hj.
Muhammad
iii. Melor Kuala Lumpur oleh Harun Aminurrashid.
Novel Putera Gunung Tahan Novel Anak Mat Lela Gila

1. Semangat keperwiraan 1. Semangat menentang

dalam menjaga maruah penjajahan oleh pemuda
bangsa.
tempatan
2. Semangat cinta tanah air
2. Menghargai warisan
serta berbangga dengan
kebolehan sendiri. bangsa dan cinta tanah
3. Gadis tempatan sanggup air.
menolak cinta pegawai 3. Menolak kemewahan
penjajah demi maruah kerana maruah bangsa
bangsa.

TEMA SEMANGAT NASIONALISME YANG DIUTARAKAN OLEH:-

ISHAK HJ. MUHAMMAD
 TEMA SEMANGAT NASIONALISME YANG DIBANGKITKAN DALAM NOVEL
KERIS MELAKA OLEH AHMAD BAKTIAR

❑ SEMANGAT MENENTANG PENJAJAHAN PORTUGIS

❑ MENGHARGAI SUMBANGAN HANG TUAH
❑ MENJADIKAN SEJARAH SEBAGAI MOTIVASI KE ARAH PERJUANGAN
BANGSA TERUTAMA BAGI GOLONGAN BELIA.

TEMA YANG DIBANGKITKAN DALAM NOVEL MELOR KUALA

LUMPUR OLEH
HARUN AMINURRASHID.

❑ MEMPERJUANGKAN EMANSIPASI WANITA.

❑ PERLUNYA WANITA MENDAPATKAN PENDIDIKAN MODEN UNTUK
KEMAJUAN DIRI.
SOALAN LATIHAN

KAUM MUDA
(GERAKAN ISLAH)
1. Idea Pan Islamisme sedunia telah membawa kepada kemunculan Gerakan
Islah di Tanah Melayu pada awal abad ke-20.
a. Apakah maksud Gerakan Islah?

…………………………………………………………………………………
F1 Gerakan pemulihan yang berdasarkan al-Quran dan Hadith
F2 Membetulkan pandangan masyarakat Melayu terhadap ajaran
…………………………………………………………………………………
Islam yang sebenar 2 markah
b. Namakan dua orang tokoh gerakan tersebut?

1. F1 Sheikh Tahir Jalaluddin

……………………………………………………………………………………
F2 Syed Sheikh Al-Hadi
2. ……………………………………………………………………………………
F3 Dr. Burhanuddin Al-Helmy. 2 markah
c. Jelaskan saranan Gerakan Islah terhadap orang Melayu.
F1 menggesa orang Melayu berusaha memajukan
……………………………………………………………………………………
ekonomi, pendidikan, politik dan sosial
F2 Menanamkan semangat menentang penjajah ke
……………………………………………………………………………………
2 markah
dalam pemikiran orang Melayu.
d. Jelaskan halangan yang dihadapi oleh Gerakan Islah

F1 mendapat tentangan daripada Kaum Tua.

…………………………………………………………………………………

F2 Tekanan daripada pihak British

…………………………………………………………………………………

2 markah

e. Gerakan Islah sepatutnya disokong oleh orang Melayu. Beri alasan

anda untuk menyokong pernyataan tersebut?
F1 berusaha memajukan ekonomi, pendidikan, politik dan
…………………………………………………………………………………
sosial orang Melayu
F2 menanamkan semangat menentang penjajah ke dalam
…………………………………………………………………………………
pemikiran orang Melayu.
F3 mendirikan beberapa madrasah yang menjalankan
sistem pendidikan Islam yang meliputi pendidikan untuk
dunia dan akhirat
e. Gerakan Islah sepatutnya disokong oleh orang Melayu.
Beri alasan anda untuk menyokong pernyataan tersebut?
 
JAWAPAN DALAM BENTUK AYAT LENGKAP MUDAH
Gerakan Islah sepatutnya disokong kerana berusaha memajukan ekonomi,
pendidikan, politik dan sosial orang Melayu (Fakta).
Selain itu (PW + Soalan) Gerakan Islah sepatutnya disokong kerana,
menanamkan semangat menentang penjajah ke dalam pemikiran orang Melayu
(Fakta).
Seterusnya (PW + Soalan) Gerakan Islah sepatutnya disokong kerana
mendirikan beberapa madrasah yang menjalankan sistem pendidikan Islam
yang meliputi pendidikan untuk dunia dan akhirat (Fakta). Dengan adanya
sistem pendidikan membolehkan masyarakat melayu mengubah nasib, diri dan
masyarakat serta dapat membangkitkan kesedaran untuk menentang penjajah
(Inferens)
 Akhbar, majalah dan novel telah memainkan peranan
penting dalam melahirkan semangat kebangsaan.
Persoalan tentang sosial, pendidikan, ekonomi dan politik
yang dibangkitkan bertujuan untuk menyedarkan dan
seterusnya memajukan bangsa Melayu.

a. Namakan dua wartawan yang terkenal pada tahun 1920-an dan

1930-an

1. Zainal Abidin Bin Ahmad (Za’ba)

…………………………………………………………………………
Dato’ Onn Jaafar
2. Abdul Rahim Kajai
…………………………………………………………………………

2 markah
b. Apakah isu politik yang dibangkitkan oleh akhbar dapat
menyemarakkan semangat nasionalisme?
F1 Mengkritik British kerana mengurangkan kuasa Raja-Raja Melayu.
…………………………………………………………………………
F2 Menolak dasar pilih kasih British dalam pentadbiran kerajaan.
…………………………………………………………………………
F3 Menuntut diadakan Malay Administrative Service (M. A.S.) untuk
melindungi orang Melayu dalam perkhidmatan kerajaan.
F4 Menyeru orang Melayu di seluruh Tanah Melayu supaya bersatu
dalam
sebuah pertubuhan kebangsaan.
F5 Menentang tuntutan orang dagang terhadap politik tempatan.
3 markah
c. Apakah isu yang diperjuangkan oleh majalah guru yang
diterbitkan pada tahun 1924?
F1 Pendidikan anak-anak Melayu
…………………………………………………………………………
F2 Menyeru perpaduan orang Melayu
…………………………………………………………………………
F3 Meniupkan semangat cinta akan negara
F4 Membaiki taraf hidup orang Melayu
F5 Memajukan bahasa & sastera Melayu
F6 Menggalakkan perpaduan dalam kalangan guru sebagai
pemimpin bahasa

3 markah
d. Adakah akhbar dan majalah masih relevan digunakan pada hari ini
untuk meningkatkan semangat cinta kepada negara?
Berikan alasan anda
Ya/Relevan
F1 …………………………………………………………………………
Kos lebih murah
F2  Mampu beli oleh semua golongan masyarakat
…………………………………………………………………………
F3 Keluaran setiap hari
F4 Mudah diperoleh
F5 Sebaran maklumat yang mudah
F6 Keperluan bagi tempat-tempat tanpa capaian internet
F7 Maklumat terkini dan lengkap
F8 Maklumat yang dapat menambah ilmu pengetahuan
3 markah
F9 Mudah dibawa ke mana-mana
Mana-mana jawapan munasabah
d. Adakah akhbar dan majalah masih relevan digunakan pada hari ini untuk
meningkatkan semangat cinta kepada negara?
Berikan alasan anda
F1 Tidak/Tidak Relevan
…………………………………………………………………………
F2 Tidak mengandungi maklumat yang dapat meningkatkan semangat
…………………………………………………………………………
nasionalisme
F3 Terlalu banyak berita hiburan
F4 Hanya memberi fokus kepada topik tertentu sahaja seperti politik
F5 Terdapat isu yang disensasikan
F6 Terdapat banyak lagi media massa yang lain seperti internet
F7 Persaingan daripada media elektronik
Mana-mana jawapan munasabah

3 markah
 PERJUANGAN
NASIONALISME OLEH
PERSATUAN-PERSATUAN
MELAYU
 Kesatuan Melayu Singapura (KMS)

• KESATUAN MELAYU MELAYU SINGAPURA DITUBUHKAN PADA

TAHUN 1926, DIPIMPIN OLEH MUHAMMAD EUNOS BIN
ABDULLAH, TENGKU KADIR ALI DAN EMBOK SULOH.

• TUJUAN PENUBUHAN KESATUAN MELAYU SINGAPURA:

i. MENGGALAKKAN AHLINYA MEMAINKAN PERANAN YANG
LEBIH BESAR DALAM POLITIK DAN PENTADBIRAN.
ii. MEMPERJUANGKAN KEPENTINGAN SOSIOEKONOMI ORANG
MELAYU DI SINGAPURA.
iii. MENJADI WAKIL ORANG MELAYU UNTUK BERURUSAN
DENGAN BRITISH.

• ANTARA KEJAYAAN KMS IALAH MEMPEROLEH SEBUAH

KAWASAN KHAS UNTUK ORANG MELAYU DI SINGAPURA
• PENUBUHAN CAWANGANNYA DI MELAKA, PULAU PINANG
DAN NEGERI-NEGERI MELAYU YANG LAIN PADA TAHUN 1930-
AN.
 Persatuan Sahabat Pena Malaya (PASPAM)

• Ditubuhkan pada tahun 1934 dan dipimpin oleh S.M

Zainal Abidin.
• Tujuan penubuhannya:

i. Menggalakkan ahli-ahlinya berkenal-kenalan

ii. Bertukar-tukar pendapat bagi memajukan diri dan
bangsa.

• Walaupun kegiatan PASPAM berkisar tentang bahasa

dan kesusasteraan tetapi di dalamnya tersirat cita-cita
politik yang membawa kepada kesedaran perpaduan
Melayu.
 PERSATUAN-PERSATUAN
NEGERI
• Pada tahun 1937, Persatuan Melayu Perak, Persatuan Melayu Melaka
dan Persatuan Melayu Pulau Pinang telah ditubuhkan.
• Pada tahun 1938, Persatuan Melayu Pahang, Persatuan Selangor dan
Persatuan Melayu Negeri Sembilan telah ditubuhkan.
• Pada tahun 1939, Persatuan Melayu Kelantan, Persatuan Sarawak dan
Persatuan Melayu Johor telah ditubuhkan.
• Objektif penubuhan persatuan-persatuan negeri

i. Menggabungkan tenaga intelektual Melayu

ii. Membincangkan kedudukan orang Melayu dalam soal ekonomi,
pendidikan dan perkhidmatan kerajaan.
 KEGIATAN
PERSATUAN
DI SABAH
• DI SABAH, SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA TIDAK TERDAPAT PERSATUAN
YANG MENONJOL
• KEGIATAN TERTUMPU KEPADA SOAL KEMASYARAKATAN DAN PENDIDIKAN.
• PENGARUH PASPAM TELAH MEREBAK KE SABAH SEPERTI DI JESSELTON
(KOTA KINABALU), LABUAN DAN TAWAU.
• KEGIATANNYA TERTUMPU KEPADA
i. CERAMAH UNTUK MENGERATKAN HUBUNGAN PERSAUDARAAN DALAM
KALANGAN ANGGOTA
ii. MEMBUKA BILIK BACAAN
iii. KEGIATAN BERKAITAN BAHASA DAN SASTERA.
• ANGGOTTANYA TERDIRI DARIPADA PENIAGA KECIL, PEGAWAI RENDAH
KERAJAAN DAN GURU SEKOLAH MELAYU.
• KEAHLIAN DAN PERKEMBANGAN PERSATUAN INI TERHAD DI BANDAR
SAHAJA KERANA TIDAK DIGALAKKAN OLEH SYARIKAT BORNEO UTARA
BRITISH (SBUB) DAN TARAF PENDIDIKAN YANG RENDAH.
 DI SARAWAK

• Persatuan yang mula-mula ditubuhkan ialah Persatuan Melayu Miri

pada tahun 1936.
• Persatuan Melayu Sarawak ditubuhkan pada tahun 1939. Presidennya
Datu Patinggi Abang Haji Abdillah.
• Matlamat persatuan ini ialah
i. Menjalin kerjasama dalam kalangan orang Melayu supaya berusaha
memaju dan menggalakkan pendidikan
ii. Memelihara budaya
iii. Mempertahankan kedaulatan bangsa
iv. Menyebarkan agama Islam.
• Persatuan ini mendapat sambutan yang menggalakkan daripada
orang Melayu Sarawak di daerah Kuching.
 Kesatuan Melayu Muda (KMM)

• DITUBUHKAN PADA TAHUN 1939 DI KUALA LUMPUR.

• KMM PERTUBUHAN SEPARA POLITIK DIPIMPIN OLEH
IBRAHIM HJ. YAAKOB.
• PEMIMPIN LAIN MUSTAPHA HUSEIN & ISHAK HJ
MUHAMMAD
• TUJUAN KMM DITUBUHKAN

i. MENGGALAKKAN PERPADUAN DALAM KALANGAN

PEMUDA MELAYU DI SELURUH SEMENANJUNG

ii. MENINGKATKAN TAHAP PENDIDIKAN ORANG MELAYU

 Kesatuan Melayu Muda (KMM)
• KMM BERCITA-CITA MENYATUKAN TANAH MELAYU DENGAN INDONESIA UNTUK
MEWUJUDKAN MELAYU RAYA.

• PADA AKHIR 1940, IBRAHIM YAAKOB BEKERJASAMA DENGAN JEPUN UNTUK

MENGHALAU BRITISH DARI TANAH MELAYU.

• IBRAHIM YAAKOB TELAH MEMBELI WARTA MALAYA UNTUK DIJADIKAN ALAT

PROPAGANDA JEPUN DAN MENGELILINGI TANAH MELAYU UNTUK MENCARI
SOKONGAN.

• MAAHAD II IHYA ASSYARIF, DI GUNUNG SEMANGOL TURUT TERLIBAT

MENYOKONG KMM DAN MENYEDIAKAN KADER-KADER YANG DIKENALI SEBAGAI
TENTERA SEMUT UNTUK MENENTANG BRITISH.
 Kesatuan Melayu Muda (KMM)

1. BRITISH BIMBANG DENGAN PERGERAKAN KMM.

2. PADA TAHUN 1941, IBRAHIM YAAKOB DAN ISHAK HJ MUHAMMAD BERSAMA-

SAMA LEBIH KURANG 150 ORANG DITANGKAP DAN DIPENJARAKAN DI CHANGI,
SINGAPURA.
 Kongres Melayu Se-Malaya

– Pada tahun 1939, Kongres Melayu Se-Malaya diadakan di

Kuala Lumpur atas daya usaha Kesatuan Melayu
Singapura dan Persatuan Melayu Selangor.
– Kongres kedua diadakan di Singapura pada tahun 1940.
– Kedua-dua kongres Melayu yang diadakan ini merupakan
kemuncak kesedaran orang Melayu menjelang Perang
Dunia Kedua.
– Kongres ini membicarakan tentang:-
i. kemunduran orang Melayu dalam bidang pendidikan dan
ekonomi
ii. sikap pilih kasih British kepada anak negeri.
 GERAKAN NASIONALISME SEMASA PENDUDUKAN JEPUN

1. KESEDARAN KEBANGSAAN DI TANAH MELAYU

SEMASA PENDUDUKAN JEPUN MENGHADAPI
TEKANAN KERANA JEPUN MENYEKAT KEBEBASAN
BERSUARA PENDUDUK TANAH MELAYU.
2. PERTUBUHAN-PERTUBUHAN YANG MENYOKONG
JEPUN SAHAJA DIBENARKAN BERGERAK DI BAWAH
PENGAWASAN JEPUN.
 Barisan Pemuda

1. Ahmad Boestamam telah menubuhkan Barisan Pemuda

di Perak untuk menyatukan pemuda-pemuda Melayu.
2. Barisan Pemuda merupakan tentera sukarela Jepun yang
di latih berkawad oleh tentera Jepun.
 MUNCUL PERGERAKAN BAWAH TANAH
YANG MENENTANG JEPUN.

Pasukan Wataniah dan

Force 136
MPAJA

1. Pasukan Wataniah Pahang 1. Parti Komunis Malaya telah

pasukan sukarela yang menubuhkan Malayan People’s Anti-
dianggotai oleh guru, pegawai Japanese Army (MPAJA) untuk
kerajaan dan penduduk tempatan menentang Jepun.
untuk menentang Jepun. 2. MPAJA bekerjasama dengan British
untuk menentang Jepun dan
2. Anggota Force 136 terdiri
mendapat bantuan senjata daripada
daripada pegawai-pegawai tadbir British.
Tanah Melayu telah berkerjasama
3. Parti Komunis Malaya juga
dengan British secara gerila di menubuhkan pasukan Bintang Tiga
hutan Kedah, Johor dan Pahang. yang ahlinya terdiri daripada orang
Melayu, India dan Cina untuk
menentang Jepun.
SOALAN LATIHAN
PENGUKUHAN
1. Pada awal abad ke 20, muncul beberapa persatuan yang membincangkan
pelbagai persoalan berkaitan dengan orang Melayu
a. Senaraikan 2 buah persatuan yg ditubuhkan oleh orang Melayu pada awal abad

ke 20
F1 Persatuan Melayu Perak
F2 Persatuan Melayu Melaka
F3 Persatuan Melayu Pulau Pinang
i. _______________________________________________________
F4 Persatuan Melayu Pahang
F5 Persatuan Selangor
ii. _______________________________________________________
F6 Persatuan Melayu Negeri Sembilan
F7 Persatuan Melayu Kelantan
F8 Persatuan Sarawak
F9 Persatuan Melayu Johor
(2 markah)
1. Pada awal abad ke 20, muncul beberapa persatuan yang membincangkan
pelbagai persoalan berkaitan dengan orang Melayu
b. Jelaskan 2 tujuan orang Melayu menubuhkan persatuan?

i. _____________________________________________________
F1 Mengabungkan tenaga intelektual Melayu
F2 Membincangkan nasib orang Melayu dalam soal
ekonomi
ii. _____________________________________________________
F3 Membincangkan nasib orang Melayu dalam soal
pendidikan
F4 Membincangkan nasib orang Melayu dalam
perkhidmatan kerajaan
(2 markah)
F5 Menggalakkan perpaduan di kalangan orang
Melayu
c. Apakah isu yang menjadi keutamaan kepada perjuangan persatuan-
persatuan Melayu pada dekad tersebut?

F1 Memajukan ekonomi
__________________________________________________
F2 Menggalakkan/mengeratkan Perpaduan Melayu
F3 Menegakkan ajaran Islam
__________________________________________________
F4 Memajukan/menggalakkan Pendidikan Orang
Melayu
F5 Menjaga budaya dan maruah bangsa
F6 Membincangkan nasib orang Melayu
F7 Menuntut jawatan penting dalam perkhidmatan
kerajaan (2 markah)
 d. Mengapakah kegiatan berpersatuan penting dalam kehidupan kita?

F1____________________________________________________________
Memupuk kepimpinan
F2 Menyemai perpaduan
F3 Memajukan potensi diri
____________________________________________________________

F4 Melaksanakan aktiviti berfaedah

___________________________________________________________
F5 Menyalurkan idea dan pendapat
F6 Mahir berkomunikasi
F7 Memupuk sikap tolak ansur
(4 markah)
F8 Mengukuhkan jati diri
2. a. Namakan dua tokoh yang mengasaskan Kesatuan Melayu Singapura.
i. .............................................................................................................
F1 Mohamad Eunos Abdullah.
ii.F2.............................................................................................................
Tengku Kadir Ali.
F3 Embok Suloh.
[2 markah]
b. Senaraikan kejayaan-kejayaan yang dicapai oleh Kesatuan Melayu
Singapura.
i. ..........................................................................................................
F1 Mohamad Eunos menjadi wakil KMS dalam pentadbiran British.
F2 Beliau dilantik menjadi Ahli Majlis Perundangan Negeri-negeri
ii. ..........................................................................................................
Selat sebagai wakil orang Melayu.
F3 Kebajikan orang Melayu Singapura mendapat perhatian British.
F4 Orang Melayu Singapura memperoleh kawasan petempatan
khas.
[2 markah]
c. Pada pandangan anda, mengapakah semangat nasionalisme di
Tanah Melayu meningkat semasa zaman pendudukan Jepun?

F1 Gerakan nasionalis mendapat tekanan daripada Jepun

F2 Hanya pertubuhan yang pro Jepun sahaja dibenarkan
i. .........................................................................................................
dengan pengawasan Jepun
F3 Janji Jepun untuk memberi kemerdekaan tidak ditunaikan
ii.F4 .........................................................................................................
Kesengsaraan hidup rakyat
F5 Kezaliman Jepun
F6 Ekonomi merosot
F7 Penyakit merebak/ kekurangan ubatan

[2 markah]
TERIMA KASIH
Terima Kasih

Wassalam