I. Diferensiasi Parsial
Sebuah fungsi mengandung lebih dari satu variabel bebas
dan turunannya akan lebih dari satu macam pula, sesuai degan
jumlah macam variabel bebasnya. Rumus:
Y = f(x,z)
Derifatif parsial
∂y ∂y
Y’ = ∂x Y’ = ∂z
Diferensial parsial
∂y ∂y
Y’ = ∂x
dx y’ = ∂z
dz
Diferensial Total
∂y ∂y
Dy = ∂x
dx +
∂z
dz
Contoh soal:
Untuk fungsi y = 3x2 - 5z2 + 2x2z – 4xz2 - 9 tentukanlah
a. derivatif parsialnya
b. diferensial parsialnya
c. diferensial total
Jawab
∂y ∂y
a. =6 x+ 4 xz – 4 z 2 =−10 z +2 x 2 – 8 xz
∂x ∂z
∂y ∂y
b. ∂x
dx=6+ 4 z
∂z
dz=−10 – 8 x
∂y ∂y
c. Dy= ∂x
dx +
∂z
dz
= 6 + 4z -10 – 8x
= -4 + 4z – 8x
II. Derivatif Dari Derifatif Parsial
Jawab:
∂y
=6 x+ 4 xz – 4 z
∂x
∂y
=−10 z +2 x 2 – 8 xz
∂z
Turunan kedua
∂y ∂2 y
∂x terhadap x : ∂ x2
= 6 + 4z
∂y ∂2 y
∂x
terhadap z : ∂x ∂ z
= 4x – 4
∂y ∂2 y
∂z
Terhadap x : ∂z∂ x
= 4x – 8z
∂y ∂2 y
∂z terhadap z : ∂ z2
= -10 – 8x
Contoh:
Selidiki apakah titik ekstrim dari fungsi y = 3x2 – 18x +
z2 – 8z + 50 merupakan titik maksimum ataukah titik
minimum!
Jawab:
∂y ∂y
∂x
= 6x – 18 ∂z
= 2z – 8
6x – 18 = 0, x= 3 2z – 8 = 0, z=4
Y = 3(3)2 – 18(3) + (4)2 – 8(4) + 50
= 27 – 54 + 16 – 32 + 50 = 7
∂2 y ∂2 y
=6>0 =2>0
∂ x2 ∂ z2
∂2 y ∂2 y
Karena ∂ x2
dan ∂ z2
> 0, titik ekstrimnya adalah titik minimum
dengan Ymin = 7
Fx(x,y, λ) = fx + λgx = 0
Fy(x,y, λ) = fy + λgy = 0
Contoh soal :
F = xy + λ (x+2y-10)
= xy + λx+2 λ y-10 A
Fy = y + λ = 0, diperoleh λ = -y
Fx = y + 2λ = 0, diperoleh λ = - 1/2x
-y = -1/2, berarti 2y = x
X+2y = 10