Unit 6 Geometri Koordinat |139

UNIT PELAJARAN 6

GEOMETRI KOORDINAT

HASIL PEMBELAJARAN

Di akhir unit ini, anda diharap dapat:

1. Mengenal sistem koordinat Cartesian terdiri daripada pasangan bertertib (a,b).

2. Menentukan jarak di antara dua titik, titik tengah.

3. Mengira titik pembahagian dengan nisbah: pembahagian di sebelah dalam dan

pembahagian di sebelah luar.

4. Mengira kecerunan garis: kecerunan positif, negatif, kecerunan sifar,

kecerunan sama, kecerunan bagi dua garisan berserenjang dan selari.

5. Membina persamaan garis lurus: bentuk kecerunan, bentuk pintasan, bentuk

am, bentuk satu titik, bentuk dua titik.

6. Menyelesaikan masalah yang melibatkan jarak terdekat titik ke garis lurus,

jarak antara dua garis lurus selari, persilangan garis lurus.

7. Mengenal rumus dan mencari luas segi tiga dan segi empat.
Matematik Asas|140

PENGENALAN

D
alam Unit 2 sebelum ini kita telah mempelajari set Nombor Nyata dengan suatu

garis yang disebut garis Nombor Nyata. Kita akan mengaplikasikan pengetahuan

. ini sebagai langkah awal untuk membincangkan Geometri Koordinat. Di dalam

unit ini kita akan mengkaji :

 Dua garis nombor – satu mencancang (vertical) dan satu mengufuk (horizontal).

 Saling berserenjang di satu titik sepunya yang dikaitkan dengan sifar pada kedua-dua

garis.

 Paksi mengufuk disebut paksi x dan paksi mencacang disebut paksi y.

 Kedua-dua paksi ini pula disebut paksi-paksi koordinat.

 Paksi-paksi ini akan membahagikan kepada empat satah yang disebut Sukuan.

 Sukuan-sukuan ini diberikan nombor berlawanan arah jam dari I hingga IV.

Seorang ahli matematik Perancis terkenal Renĕ Descartes berjaya menjelmakan masalah

geometri kepada bentuk aljabar dan menyelesaikannya secara aljabar.

Cuba layari
laman web ini.

Layari Laman Web :

http://www.geometrycoordinate.\com

http://www.mathematics.history.com
 Unit 6 Geometri Koordinat |141

6.1 Sistem Koordinat Cartesian

II I
b . (a,b)

III IV

6.2. Jarak Antara Dua Titik

y R
Teorem Pithagoras

Q (x2,y2)
PQ2 = PR2 + RQ2 y2
d
|y2 – y1|

P (x2,y1)
d= ( x 2  x 1 )  (y 2  y 1 )
2 2
y1 (x1,y1) R

|x2 – x1|

x1 x2 x R

Contoh

a) Cari jarak antara A(2,1) and B(6,4). Layari laman web ini untuk
mengukuhkan lagi pemahaman
anda mengenai geometri
koordinat:
AB = (2  6 ) 2  (1  4 ) 2
http://www.onlinemathlearning.com
= 16  9  25  5 /coordinate-geometry.html
Matematik Asas|142

b) Diberi bahawa jarak di antara titik A(2,3) dan P(2k,0) adalah dua kali ganda jaraknya dengan
Q(k,0). Dapatkan nilai k.

Penyelesaian:

AP = 2AQ

( 2  2k ) 2  3 2  2( (2  k) 2  3 2 )

4  8k  4k 2  9  2 4  4k  k 2  9

4k 2  8k  13  2 k 2  4k  13

4k 2  8k  13  4k 2  16k  52

24k  39
 39  13
k 
24 8

Latihan Formatif 6.1

1. Tentukan bahawa titik A (0, 3), B(2, 3) dan C(4,5) merupakan bucu-bucu segi tiga
sama kaki.

2. Cari jarak antara titik-titik ini.:

a) (3,-1) dengan (5,4) b) (-1, 3) dengan (3,5)

b) (-7,-2) dengan (-1,4) c) (4, 0) dengan (-3,5)

3 15
3. Diberi titik A (3,-2), B ( , 3), C (6,2) dan D ( ,-3). Tunjukkan bahawa ABCD adalah segi
2 2
empat selari.
 Unit 6 Geometri Koordinat |143

6.3 Koordinat Titik Tengah

Katakan R adalah titik tengah bagi tembereng PQ, dimana P(x1, y1), Q(x2, y2). Koordinat R(x, y)
ialah

Di mana

 x  x2 y1  y 2  x1  x2 y  y2
R ( x, y )   1 ,  x , y 1
 2 2  2 2

Contoh

Dapatkan titik tengah bagi garisan AB di mana A = (2,1) dan B = (5,3).

B
 x  x 2 y1  y 2 
P 1 , 
 2 2 
P

Titik tengah P(x,y) =  2  5 , 1  3  = 7  A

 ,2 
 2 2  2 

Latihan Formatif 6.2

Satu segi tiga mempunyai bucu di A(2,4), B(4,− 2) dan C(8,12). L ialah titik tengah AB dan

M ialah titik tengah BC. Cari

a) Koordinat titik L;
b) Koordinat titik M;

c) Jarak LM.
Matematik Asas|144

6.4 Titik Pembahagian Dengan Nisbah

a) Titik Pembahagian Di Sebelah Dalam

Perhatian:

B(x2,y2) Titik P adalah titik tengah

n
jika m=n
P = (x,y) y2 - y
m
 x2 x K
y – y1
A(x1,y1)
J
x – x1

Katakan P(x,y) membahagikan garis AB disebelah dalam mengikut nisbah m : n,

AP m
iaitu 
PB n

APJ dan PBK adalah segi tiga serupa.

AP AJ JP
 
PB PK KB

m (x  x 1 ) (y  y 1 )
 
n ( x 2  x ) (y 2  y)

Maka m(x 2  x)  n(x  x 1 )

mx 2  mx  nx  nx 1
Kumpulkan x di satu
belah persamaan.
nx  mx  mx 2  nx 1

mx 2  nx 1
x
mn

my 2  my  ny  ny 1

ny  my  my 2  ny 1

my 2  ny 1
y
mn
 Unit 6 Geometri Koordinat |145

 Koordinat P ialah P =  mx 2  nx 1 , my 2  ny 1 
 mn mn 

Contoh

A dan B masing-masing merupakan titik-titik (1,2) dan (7,5). Cari koordinat bagi titik P, yang
membahagikan AB di sebelah dalam dengan nisbah 2:1.

Penyelesaian:

Koordinat P ialah,

 mx 2  nx 1 my 2  ny 1 
 , 
 mn mn 

Diberi m = 2, n = 1

 Koordinat P  (2  7)  (1  1) (2  5)  (1  2) 
 ,   (5,4)
 3 3 

b) Titik Pembahagian Di Sebelah Luar

Q(x,y)

m n
B(x2,y2) y – y2
x – x2
y – y1

A(x1,y1) x – x1 L
Matematik Asas|146

Titik Q (x,y) membahagikan garis AB , di mana A(x1,y1), B(x2,y2) di sebelah luar mengikut nisbah
m : n.
AQ m

BQ n

 Koordinat Q ialah,

mx  nx 1 my 2  ny 1 
Q =  2 , 
 mn mn 

Contoh

Diberi titik-titik A(2,0) dan B(10,4). Dapatkan koordinat-koordinat yang membahagikan AB di

sebelah luar dengan nisbah 4:3.

Penyelesaian:
Katakan Q(x, y) ialah titik yang membahagikan AB di sebelah luar dengan nisbah 4:3, iaitu

AQ : BQ = 4 : 3.

Maka m = 4, n = 3, and x1 = 2, x2 = 10, y1 = 0, y2 = 4

Koordinat Q ialah,

 mx  nx 1 my 2  ny 1 
 2 , 
 mn mn 

4(10)  3( 2) 4(4)  3(0) 

=  ,  = ( 46,16)
 43 43 
 Unit 6 Geometri Koordinat |147

Latihan Formatif 6.3

1. Diberi titik C(1,2) dan D (r,s). Jika P (7,9) membahagi CD di sebelah dalam dengan
nisbah 1:2, cari nilai r dan s.

2 Cari koordinat titik P yang membahagikan Titik A (1,2) dan titik B (5,5) di sebelah dalam
dengan nisbah 3:2.

3. Diberi titik M(2,3) dan titik N (8,5). Dapatkan koordinat yang membahagikan MN di sebelah
luar dengan nisbah 1:2.

4. Diberi titik M(-2,-3) dan titik N (-8,-5). Dapatkan koordinat yang membahagikan MN di
sebelah luar dengan nisbah 1:2.

6.5 Kecerunan Garis

Q(x2,y2)
m
Apa yang akan terjadi
(y2y1) jika kecerunan QP yang
P(x1,y1) dikira? Adakah
kecerunannya sama
(x2x1) dengan PQ? Cuba
kirakan.
Matematik Asas|148

Takrif

Kecerunan garis P(x1,y1), Q(x2,y2) ialah:

y 2  y1
m di mana x2  x1
x 2  x1

Contoh

Cari Kecerunan garis yang menghubungkan titik-titik (4,5) dan (3,7).

Penyelesaian:

 7  5  12
m=   12
34 1

Teorem

a) Jika suatu aris dengan kecerunan m membuat sudut  dengan paksi x positif, maka m =
tan .

Buktinya, dari takrif kecerunan: Q (x2,y2)

y 2  y1 y2y1
m
x 2  x1 
P(x1,y1)

x1x2
Jika   90o, m positif
m>0
Jika   90o, m negatif

 P Q

m<0 m=0
 Unit 6 Geometri Koordinat |149

b) Dua garis dikatkan selari jika dan hanya jika kedua-dua mempunyai kecerunan yang
sama .

c) Dua garis dengan kecerunan m1 dan m2 berserenjang jika dan hanya jika
m2m1= 1.

Contoh

1. Diberi titik-titik A(1,18), B(5,8), C(−1,−2) dan D(−5,8). Tunjukkan bahawa AB selari dengan
CD.

2. Tunjukkan bahawa P(2,1), Q(3,5) dan R(1,6) membentuk sebuah segitiga bersudut tegak.

Penyelesaian:

8  18  10  5
1. mAB   
5 1 4 2

8  2  10  5
mCD   
 5 1 4 2

Oleh kerana mAB = mCD , maka AB  CD.

5 1 6 1  5
2. mPQ  4 mPR  
32  1 2 3 P
mQR = 6  5   1
73 4

mPQ x mQR = -1, maka PQ  QR

Q R
Oleh kerana PQ  QR maka PQR ialah segitiga bersudut tegak.
Matematik Asas|150

Latihan Formatif 6.4

1. Cari kecerunan garis yang menghubungkan titik-titik :

a) (3,1) dengan (5,4) b) (1, 3) dengan (3,5)

c) (7,2) dengan (1,4) d) (4, 0) dengan (3,5)

3 15
2. Diberi titik-titik A (3,2), B ( , 3), C (6,2) and D ( ,3). Tunjukkan bahawa AB
2 2

selari dengan CD.

6.6 Persamaan Garis Lurus

y B

P(x, y)
a) Bentuk Persamaan (0,c)

x
i) Bentuk Kecerunan A

y  mx  c

y
m = kecerunan

c = pintasan di paksi y
Q

(0,b)
ii) Bentuk Pintasan
(a,0
x y ) x
 1
a b P

a = pintasan di paksi x

b = pintasan di paksi y-axis

 Unit 6 Geometri Koordinat |151

iii) Bentuk Am

ax  by  c  0 dengan a,b,c pemalar

b) Mencari Persamaan Garis Lurus B(3,1)

i) Diberi sekurang-kurangnya Dua Titik

Kecerunan AB ialah

2 1 1
m 
53 2 A(5,2)

 y  mx  c
1
 xc
2
Cuba layari
1 1 1 http://www.mathisfun.com/
c  y  x  1  3 
2 2 2
Dan “clik” pada “Equation of a
1 1 straight line”
y  x 
2 2

Maka 2y  x  1 atau x  2y  1  0

ii) Satu Titik, Satu Kecerunan

y  4x  c Q

2  20  c

c  18 m=4

Maka
P
y  4x  18 (5,2)
Matematik Asas|152

c) Pertukaran Bentuk Persamaan Garis Lurus

i) Bentuk kecerunan kepada bentuk am kemudian kepada bentuk pintasan

y  4x  18  y  4x  18  0 (Bentuk Am)

y  4x  18

y 4x
 1 (Bentuk Pintasan )
 18 18

pintasan-y pintasan -x

Contoh

Cari pintasan di paksi x dan y untuk garis y = 3x-12

y  3x  12  y  3x  12

y x
 1
 12 4

pintasan-y pintasan -x

ii) Bentuk Am Kepada Bentuk Keceruanan dan Kemudian Kepada Bentuk

Pintasan

Bentuk Am ke Bentuk Kecerunan Bentuk Am ke Bentuk Pintasan

ax  by  c  0 ax  by  c  0

by  ax  c ax  by  c

a c a b
y x x  y 1
b b c c

a c c
m c pintasan paksi - x = 
b b a

pintasan paksi - y =  c
b
 Unit 6 Geometri Koordinat |153

Contoh

1. Persamaan garis AB ialah 2x – 3y + 4 = 0. Tentukan

a) Kecerunan garis AB

b) Pintasan pada paksi-x dan paksi-y.

c) Cari persamaan garis lurus yang selari dengan garis ini dan melalui titik (1, 2).

d) Cari persamaan garis lurus yang berserenjang dengan garis lurus ini dan

melalui titik (1,2).

Penyelesaian:
Layari laman webTry
a) 2x – 3y + 4 = 0
http://www.mathisfun.com/
3y = 2x + 4
Dan cuba ujian di “Equation of a
2 4 straight line-test”
y x
3 3

m  2
3

4
b) Pintasan di paksi-y = c =
3

Apabila y = 0  2 x   4
3 3

x  2

 Pintasan paksi-x = 2

2
c) Kecerunan garis lurus yang selari dengan garis lurus di atas =
3

y2 2

x 1 3

2 2
Maka y2 x
3 3

2 8
y x
3 3

3y  2x  8  0
Matematik Asas|154

3
d) Kecerunan garis lurus yang serenjang dengan garis di atas =  .
2

y2 3
 maka 2y  4  3x  3
x 1 2

 2y  3x  1  0

Latihan Formatif 6.5

1. Cari persamaan garis-garis lurus yang memenuhi syarat-syarat berikut:

a) Kecerunan 3, pintasan paksi- y ialah 2.

1
b) Kecerunan , melalui (3,2).
3

c) Melalui (1,3) dan (2,6).

2. Titik-titik A (0,0), B(1,2) dan C(2,3) adalah tiga bucu bagi segiempat selari ABCD. Hitungkan

a) Kecerunan AB dan BC;

b) Persamaan garis yang melalui A dan selari dengan BC;

c) Persamaan garis yang melalui C dan selari dengan AB;

d) Cari koordinat bagi D.

3. Garis y = 3x + 4 bertemu paksi-y pada titik A. Titik-titik B dan C terletak pada garis itu

supaya AB = 0C. Garis lurus yang melalui B dan berserenjang dengan AC juga melalui

titik D(2,6). Cari

a) Persamaan garis lurus BD b) Koordinat B c) Koordinat C.

 Unit 6 Geometri Koordinat |155

6.7 Jarak Terdekat Titik ke Garis Lurus (Jarak Serenjang)

ax + by + c =0

(h,k)
d

Jarak terdekat dari titik (h,k) ke garis lurus ax + by + c ialah:

ah  bk  c
d
a2  b2

ah  bk  c
Jika 0 maka, titik berada di sebelah lain.
a2  b2

Contoh
Tentukan jarak dan kedudukan titik (2,1) dan (-3,2) terhadap garis lurus 2y  3x – 1 = 0.

Penyelesaian:

Diberi garis lurus 2y  3x  1  0 dan , a  3 , b  2 , c  1

Titik (2,1), maka h = 2, k = 1.

 3(2)  2(1)  1 2y – 3x – 1 = 0
5
d1  
94 13 (−3,2) (2,1)

Titik (−3,2), maka h = −3, k = 2

 3(  3)  2(2)  1 12
d2  
94 13
Matematik Asas|156

Latihan Formatif 6.6

1. Cari jarak terdekat dari titik (−3,−1) ke garis 2x  3y 4 = 0.

2. Tentukan jarak dan kedudukan titik (2,1) dan (-3,2) terhadap garis lurus 2y  3x  1.

8. Jarak Antara Dua Garis Lurus Selari

l1

l2

Caranya:
a) Cari koordinat pada salah satu garis.
b) Cari jarak serenjang titik ini dari garis yang satu lagi.

Contoh

Cari jarak di antara garis-garis selari 5x + 12y +1 = 0 dan 5x + 12y + 8 = 0.

Penyelesaian:

5x + 12y + 1 = 0

1 1
Apabila x = 0, y =  , maka (0,  )
2 12

1
Jarak T (0,  ) ke garis 5x + 12y + 8 =0 ialah
12

 1
0  12    8
 12  7
d 
25  144 13
 Unit 6 Geometri Koordinat |157

6.9 Persilangan Garis Lurus

Koordinat bagi titik persilangan dua garis boleh didapati dengan menyelesaikan kedua-dua

persamaan secara serentak.

Contoh

Cari koordinat titik persilangan garis-garis lurus 2x -3y = 6 2x –3y = 6

dan 4x + y = 19.
9
( ,1)
Penyelesaian: 2

2x  3y  6

4x  y  19
4x + y = 19

(1)2 4x  6y  12

7y = 7

y=1

9
x=
2

6.10 Pembahagian Dua Sama Sudut Antara Dua Garis

y
A
Katakan dua garis lurus:
g2
P(x,y)

g1 : a1 x + b1y + c1 = 0
g1 B
g2 : a2 x + b2y + c2 = 0

Titik P(x,y) berada pada garis pembahagi dua sama sudut di antara dua garis di atas. Maka jarak

serenjang dari titik P(x,y) ke garis g1 dan g2 adalah sama iaitu PA = PB

Matematik Asas|158

a 1 x  b 1y  c 1 a2 x  b2y  c 2
= 
2 2 2 2
a1  b1 a 2  b 21

Menyelesaikan persamaan ini akan menghasilkan garis yang membahagi dua sama sudut antara
garis g1 and g2.

6.11 Luas Segi Tiga dan Segi Empat

a) Luas Segi Tiga

Titik-titik A (x1, y1), B(x2, y2), C(x3, y3) merupakan bucu-bucu bagi setiap segi tiga ABC.

Tuliskan luas ABC. A, B dan C disusun ikut lawan jam.

y Luas Trapezium
A(x1, y1)
1
= (a + b)x h
2

a b
C(x3, y3)
h

(x3- x1)
B(x2, y2) (x1- x2)

x
M (x2, 0) L (x1, 0) N (x3, 0)

Luas ABC = Luas Trapezium (ABML + ACNL – BCNM)

1 1 1
= ( y1 + y2 )(x1  x2) + ( y1 + y3)( x3  x1)  (y2 + y3 )(x3  x2)
2 2 2

1
Luas ABC = [( x1y2 - x2y1) + (x2y3 – x3y2) + (x3y1 - x1 y3 )]
2
1 2 3 4 5 6
 Unit 6 Geometri Koordinat |159

Untuk memudahkan, susun koordinat seperti berikut dengan mengulangi

koordinat yang pertama:

A B C A

1 x1 1 x2 2 x3 3 x1
2 y1 y2 y3 y1
4 5 6

1 Apa yang akan

Luas ABC = [ (1 + 2 +3 ) – (4 + 5 + 6 ) ]
2 berlaku jika susunan
koordinat mengikut
Contoh arah jam?

Titik-titik A (7, 8), B(3, 1), C(10, 4) merupakan bucu-bucu bagi setiap segi tiga ABC.

Kirakan luas ABC. A, B dan C disusun ikut lawan jam.

Penyelesaian:

Menggunakan kaedah di atas:

A B C A

1 7 1 3 2 10 3 7
2
8 4 1 5 4 69

1
Luas ABC = [ (1 + 2 +3 ) – (4 + 5 + 6 ) ]
2

1
Luas ABC = [ (7 + 12 +90 ) – (24 + 10 + 28 ) ]
2

1 1
= [ (109 ) – ( 62 ) ] Luas ABC = (47) = 28.5 unit2
2 2
Matematik Asas|160

b) Luas Segi Empat

C(x,y) B(x,y)
Dengan menggunakan
rumus luas segitiga, kita
gunakan untuk mendapat
luas segiempat.

A(x,y)

D(x,y)

Luas ABCD =ABC + ACD =

1 1
= [( x1y2 + x2y3 + x3y1 )  (x2y1 +x3y2 + x1 y3 )] + [( x1y3 + x3y4 + x4y1 ) (x3y1 +x4y3 + x1 y4 )]
2 2

1
= [( x1y2 + x2y3 + x3y4 + x4y1 ) (x2y1 +x3y2 + x4 y3 + x1y4 )] Adakah susunan
2 ikut arah jam atau
lawan jam
A B C D A
penting?
1 1
= x1 1 x2 2 x3 3 x4 x
4 1
 [ (1+2+3+4) – (5+6+7+8) ]
2 2
y1 5 y2 6 y3 7 y4 8 y1

Maka, kaedah untuk mendapatkan luas segi tiga juga boleh digunakan untuk mendapatkan
luas segi empat.

Contoh

Cari luas segi empat ABCD dengan bucu-bucu berkoordinat A(2,1) B(3,5) C(3, 4) dan

D( 2,2).
 Unit 6 Geometri Koordinat |161

Penyelesaian:

Luas Segiempat ABCD

A B C D A A B C D A
1 1
 x1 x2 x3 x4 x1  2 3 -3 -2 2
2 2
y1 y2 y3 y4 y1 1 5 4 -2 1

1 1
= ( (10 +12 - 6 - 2) – (3 – 15 – 8 - 4) ) = (38) = 19 unit2
2 2

Latihan Formatif 6.7

1. Cari luas bagi setiap segi tiga berikut:

a) b)
y

6 5

5 4

4 3

3 2

2 1

1 x
-4 -3 -2 -1 1 2 3 4 5
x -1
1 2 3 4 5 6 7
-2

2. Diberi A(1,2), B(2,4) dan C(3,8). Cari luas segi tiga daripada bucu-bucu tersebut.
3. Cari luas segi empat dengan bucu-bucu di titik (1,1), (4,5), (2,3) dan (1,2).
Matematik Asas|162

RUMUSAN

1. Jarak antara dua titik (x1, y1) dan x2, y2) ialah (x 2  x 1 ) 2  (y 2  y 1 ) 2
2. Titik tengah antara dua titik (x1, y1) dan x2, y2) ialah  x 1  x 2 , y 1  y 2 
 2 2 
3. Titik yang membahagi suatu garis dengan nisbah m:n ialah :

a) Jika Pembahagian Di Sebelah Dalam, titik tengah =  mx 2  nx 1 , my 2  ny 1 

 mn mn 
mx  nx 1 my 2  ny 1 
b) Titik Pembahagian Di Sebelah Luar, titik tengah=  2 , 
 mn mn 
y 2  y1
4. Kecerunan suatu garis lurus yang melalui titik (x1, y1) dan x2, y2) ialah m 
x 2  x1

5. a) Dua garis lurus yang selari mempunyai kecerunan yang sama, iaitu m 1 = m2.

b) Dua garis lurus adalah berserenjang jika m1 m2.= -1

6. a) Pintasan-x ialah koordinat-x bagi titik persilangan antara garis lurus dengan paksi-x.
b) Pintasan-y ialah koordinat-y bagi titik persilangan antara garis lurus dengan paksi-y.
pintasan - y
Kecerunan garis lurus, m 
pintasan - x

7. Persamaan garis lurus boleh dibentuk apabila diberi:

a) kecerunan m dan satu titik (x1, y1), iaitu y  y 1  m(x  x 1 )

y  y1 y 2  y1
b) dua titik (x1, y1) dan x2, y2) iaitu 
x  x1 x 2  x1
x y
c) pintasan-x = a dan pintasan-y = b, iaitu  1
a b

8. Persamaan garis lurus boleh diungkap dalam:

a) bentuk kecerunan y  mx  c dengan kecerunan m dan c = pintasan-y.

x y
b) bentuk pintasan,   1 dengan pintasan-x = a dan pintasan-y = b.
a b
c) bentuk am, ax  by  c  0 dengan a,b,c adalah pemalar.
 Unit 6 Geometri Koordinat |163

9. Jarak terdekat dari titik (h,k) ke garis lurus ax + by +c ialah d  ah  bk  c , dimana jika
2
a b
2

ah  bk  c maka, titik berada di sebelah lain.

0
a2  b2

10. Cara untuk mendapatkan jarak antara dua garis lurus Selari ialah

a) Cari koordinat pada salah satu garis.

b) Cari jarak serenjang titik ini dari garis yang satu lagi.

11. Koordinat bagi titik persilangan dua garis boleh didapati dengan menyelesaikan kedua-dua

persamaan secara serentak.

12. Pembahagian dua sama sudut antara dua garis boleh didapati jika dua garis lurus
g1 : a1 x + b1y + c1 = 0
g2 : a2 x + b2y + c2 = 0, dan
titik P(x,y) berada pada garis pembahagi dua sama sudut di antara dua garis di atas. Maka
jarak serenjang dari titik P(x,y) ke garis g1 dan g2 adalah sama iaitu PA = PB
a 1 x  b 1y  c 1 a2 x  b2y  c 2

2 2 2 2
a1  b1 a 2  b 21

Menyelesaikan persamaan ini akan menghasilkan garis yang membahagi dua sama sudut
antara garis g1 and g2.

11. a) Luas segi tiga dengan bucu titik (x1, y1), (x2, y2) dan (x3, y3) ialah

1
( x1y2 + x2y3 + x3y1 - x2y1 – x3y2 - x1 y3 )
2

b) Luas segi empat dengan bucu titik (x1, y1), (x2, y2), (x3, y3) dan (x4, y4) ialah

1
( x1y2 + x2y3 + x3y4 +x4y1 - x2y1 – x3y2 –x4y3 –x1 y4 )
2

KATA KUNCI
Koordinat Cartesian, serenjang, selari, kecerunan, kecerunan positif, kecerunan negatif, kecerunan
sifar, paksi-x, paksi-y, pintasan-x, pintasan-y, bucu.
 Matematik Asas|164

Latihan Sumatif

1. Tentukan sama ada setiap pasangan garis lurus berikut adalah selari atau tidak.

a) 2x – 5y + 8 = 0 dan 2x – 5y – 3 = 0.

b) x + y = 5 dan 2x + 3y = 5.

2. Tentukan sama ada garis lurus AB dan CD berikut adalah selari atau tidak.

a) A (0,1) , B(1,2) , C(1, 4) dan D(3,2);

b) A (1,0), B(3,6) C (5,2) dan D(3,5).

3. Diberi kecerunan garis lurus yang melalui titik (t,1) dan titik (1,2 – 5t) ialah 3.Cari nilai t.

4. Jika A (4 , p + q) , B (4 ,2p), dan C (8 , 12) terletak pada satu garis lurus, cari nilai p.

5. Nyatakan pintasan paksi-x dan pintasan paksi-y bagi setiap garis lurus berikut. Seterusnya,
kirakan kecerunan garis lurus itu.

y
• (0,8)
(0,6)

0 (4,0) (9 , 0 )
 Unit 6 Geometri Koordinat |165

6. Cari kecerunan garis lurus yang melalui titik

a) P (4,0) dan Q (0,12).

b) R (15,0) dan S (0,10).

7. Diberi kecerunan suatu garis lurus yang menyilang paksi-x pada titik (3,0) ialah 2. Cari
koordinat titik garis lurus itu yang menyilang paksi-y.

8. Cari persamaan garis lurus yang menyilang paksi-x dan paksi-y masing-masing pada

a) (3,0) dan (6,2).

b) (4,0) dan (0,2).

9. Sebuah seitiga mempunyai bucu-bucu sA (1,2) , B (3,0) dan C (4,4).

Cari persamaan garis lurus

a) yang melalui titik C dan titik tengah AB;

b) yang melalui titik C dan mempunyai kecerunan yang sama dengan kecerunan AB.

10. Diberi garis lurus 2x + py +q = 0 mempunyai kecerunan –2 dan menyilang paksi-y pada titik

(0,5) .Cari nilai p dan q.

11. Garis lurus 4x – 3y –12 = 0 menyilang paksi-x dan paksi-y masing-masing pada titik P dan
Q. Cari koordinat bagi titik P dan Q.

12. Cari luas rantau yang dilingkungi oleh garis lurus 6x + 2y  12 = 0 , paksi-x dan paksi-y.

13. Cari titik persilangan bagi setiap pasangan garis lurus yang berikut:

a) x + y = 8 dan 3x –2y = 9.

b) 5x + 2y – 12 = 0 dan 5x – 2y = 0.
Matematik Asas|166

14. Cari persamaan garis lurus yang melalui titik asalan dan titik persilangan garis lurus

3x – 2y + 3 = 0 dan 3x + y – 6 = 0.

15. Garis lurus yang melalui titik (1,3) dan (5,3) menyilang garis lurus 2x –3y = 9 pada titik
A. Cari koordinat bagi titik A.

16 . Cari persamaan garis lurus yang selari dengan 2y = 3x – 4 dan melalui titik tengah

P(0,3) dan Q(2,5).

17. Cari persamaan garis lurus yang berserenjang dengan garis lurus y = 5 –3x dan melalui titik

(1,2).
 Unit 6 Geometri Koordinat |167

RUJUKAN
Marzita Puteh.2010. Foundation Mathematics. Tanjong Malim: Penerbit Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Marzita Puteh.2002. Matematik PermulaanSiri 1. Kuala Lumpur: Prentice Hall

Marzita Puteh.2002. Matematik Permulaan Siri 2. Kuala Lumpur: Prentice Hall.

McGregor, C.1994. Fundamentals of University Mathematics : Albion Publishing, Chichester

Layari Laman Web

http://archives.math.utk.edu/visual.calculus/0/exp log.7/

http://www.math.com/tables/algebra/exponents.htm
Matematik Asas|168

JAWAPAN LATIHAN FORMATIF

Latihan Formatif 6.1

1. d1 = d2 dan ABC ialah seitiga kaki sama.
2. a) 29 b) 20 c) 72 d) 74
Sila semak
Latihan Formatif 6.2 jawapan anda
1. a) (3,1) b) (6,5) c) 5 dengan jawapan
yang diberi.
Latihan Formatif 6.3
1. r =19, s = 23
27 19
2. ( , )
5 5
3. ( 4,1)
4 (4,  1)

Latihan Formatif 6.4

5 1 5
1. a) b) c) 1 d) 
2 2 7

Latihan Formatif 6.5

1
1. a) y = 3x + 2 b) y = x1 c) y = x +4
3
2. a) mAB = 2, mBC = 1 b) y = x c) y = 2x  1 d) (1,1)
2 26 4 32
3. a) x + 3y =16 b) ( , ) c) ( , )
5 5 5 5

Latihan Formatif 6.6

7
1.
13
2. d1   32  21  1   5 , d 2   3 3  22  1  12 , kedudukan titik (2,1) berada di
94 13 94 13
sebelah bawah garis dan titik (-3,2) berada di sebelah atas garisan.

Latihan Formatif 6.7

1. 5
31
2.
2
 Unit 6 Geometri Koordinat |169

JAWAPAN LATIHAN SUMATIF

1. a) Selari
b) Tidak Selari
2. a) Selari
b) Tidak Selari
3. 2
4. 3
5. a) pintasan-x = 4 , pintasan-y = 8 kecerunan = 2
b) pintasan-x = 9, pintasan -y = 6 kecerunan = 2/3
6. a) 3
2
7. b) 
3
8. ( 0, 6 )
9. a) y = 3x + 11 b) 3x + 2y = 18
10. a) y = x b) x + 2y = 12
11. p =1 , q = 5
12. P (3,0) , Q(0,4)
13. 6 unit2
1
14. a) (5,3) b) (1, )
5
15. A(3,1)
16. 3x – 2y +5 = 0
17. x – 3y + 7 = 0