Anda di halaman 1dari 5

RPP Membaca

Sekolah : SMA

Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas/Semester : X/satu

Standar Kompetensi : Mampu membaca bacaan sastra, nonsastra dalam berbagai teknik
membaca, dan bacaan berhuruf Jawa (7)

Kompetensi Dasar : Membaca pemahaman wacana nonsastra tentang budaya Jawa (3.a)

Indikator :

- Mampu mencatat pokok-pokok isi teks budaya Jawa


- Mampu membuat pertanyaan seputar isi teks budaya Jawa
- Mampu menjawab pertanyaan seputar isi teks budaya Jawa

Tujuan Pembelajaran :

- Siswa mampu mencatat pokok-pokok isi teks budaya Jawa


- Siswa mampu membuat pertanyaan seputar isi teks budaya Jawa
- Siswa mampu menjawab pertanyaan isi seputar teks budaya Jawa

Materi : Teks upacara adat Jawa

Tingkeban
Upacara tingkeban ing bebrayan Jawa nganti tumeka saiki isih kerep ditindakake.
Upacara tingkeban iki minangka upacara slametan pitung sasi kanggo calon ibu kang mbobot
kaping pisanan. Upacara tingkeban dianakake mesthi wae nduweni ancas kang kepengin digayuh
dening kulawarga, mligine ancas supaya bayi lair kanthi gampang, slamet lan ora ana alangan
apa-apa. Kajaba iku muga-muga mbesuke bisa dadi anak kang bekti marang wong tuwane. Ing
kene uga arep diandharake tata cara upacara tingkeban kalebu nyamping kang dienggo calon ibu.

Upacara tingkeban kawiwitan mawa sungkeman. Ing acara sungkeman, calon ibu lan
calon bapak luwih dhisik sumungkem ing ngarsane Rama lan ibune. Sungkeman iki nduweni
teges muga-muga ing tembe si jabang bayi kang dilairake bisa dadi bocah kang bekti marang
wong tuwane. Sabanjure upacara siraman, ana ing upacara siraman, calon ibu disiram dening
wong pitu, yaiku: bapak saha ibu saka calon ibu, bapak saha ibu saka calon bapak, simbah,
sedulur utawa tangga teparo kang bisa dadi tuladha becik. Sawise siraman banjur sesuci
(wudhu), banyu kang diwadhahi ing kendhi kanggo sesuci mau banjur dipecah dening ibu saka
calon ibu kanthi ngendika, “Ora mecah kendhi, nanging mecah pamore jabang bayi.”

Ing upacara tingkeban, calon ibu ganti nyamping kaping pitu, kang urut-urutane kaya
mangkene:

1. nyamping sidaluhur

2. nyamping sidamukti

3. nyamping truntum

4. nyamping wahyu tumurun

5. nyamping udan riris

6. nyamping parang kusuma

7. nyamping semen romo

Sawise nyamping, ana adicara nigas janur kuning. Calon bapak nigas janur kuning kang
diubetake ing bangkekane calon ibu. Sawise nigas janur kuning, calon bapak banjur mlayu
banter, iki nduweni ancas muga-muga si jabang bayi bisa lair kanthi lancar lan cepet. Banjur
acara brojolan. Brojolan ing kene ana werna loro yaiku brojolan tigan (kanthi pangajab muga-
muga bayi bosa kalairake kanthi gampang ora ana sukerta kang ngalang-alangi). Brojolan kaping
pindho yaiku brojolan cengkir kang digambari Kamajaya lan Kamaratih utawa Arjuna lan
Subadra kang minangka pralambang laire jabang bayi. Mangkono mau urut-urutan ing upacara
tingkeban. Ananging, amarga desa mawa cara negara mawa tata, mula ora mokal manawa saben
dhaerah beda tata carane nindakake. Kabeh mau minangka simbol kanggo nggayuh kabecikan.
Metode Pembelajaran :

Tanya jawab

Diskusi kelompok

Game (permainan)

Langkah-langkah kegiatan pembelajaran :

Kegiatan awal

- Siswa dan guru bertanya jawab tentang pengalaman menonton upacara adat (sinten
ingkang nate mirsani upacara adat)
- Guru menyampaikan tujuan pembelajaran ( samenika sesarengan sami sinau babagan
upacara adat)

Kegiatan inti

- Siswa bersama guru membahas gambar-gambar tentang budaya Jawa yang yang terdapat
pada slide power point.
- Siswa berkelompok menjadi 4-5 kelompok.
- Setiap kelompok berhak memberi nama untuk kelompoknya sesuai keinginan agar mudah
dikenali dan melaporkannya kepada guru.
- Setiap kelompok mendapatkan teks tentang budaya Jawa yang sama.
- Guru menjelaskan teknik pembelajaran/permainan yang akan dilakukan.
- Masing-masing kelompok berdiskusi mencatat pokok-pokok dari isi teks dan membuat
pertanyaan sebanyak-banyaknya seputar isi teks (dibutuhkan waktu yang cukup lama).
- Guru mengambil kembali teks tentang budaya Jawa dari masing-masing kelompok.
- Guru memberikan sebuah pertanyaan untuk dijawab secara rebutan oleh semua
kelompok.
- Kelompok yang dapat menjawab secara cepat dan tepat berhak memberikan pertanyaan
untuk dijawab secara rebutan oleh kelompok lain.
- Kelompok tercepat yang bisa menjawab akan memberikan pertanyaan susulan yang juga
harus dijawab secara rebutan oleh kelompok lain.
- Kegiatan tersebut berjalan terus-menerus sampai semua pertanyaan terjawab dan guru
bertindak sebagai juri/wasit.
- Jawaban benar mendapat skor 4 dan jawaban salah mendapat pengurangan 1 (-1).
- Kelompok yang menjawab pertanyaan paling banyak dan paling benar menjadi
pemenang.

Kegiatan akhir

- Siswa bersama guru mereflleksikan pembelajaran hari itu


- Guru menyimpulkan kegiatan pada hari itu.

Media :

- Teks upacara adat


- Power point gambar-gambar budaya Jawa
- Form penilaian guru

Penilaian : proses (diisi oleh guru)

Nama Kelompok Jawaban Benar (4) Jawaban Salah (-1)

Total

Petunjuk penilaian (contoh salah satu kelompok)


Nama Kelompok Jawaban Benar (4) Jawaban Salah (-1)
BIMA Soal ke-1
Soal ke-7
Soal ke-9
Soal ke-11
Total 3 soal (x4) 1 soal (-1)

Nilai kelompok Bima: 3x4-1=11

Anda mungkin juga menyukai