BAB 1
BILANGAN BERPANGKAT DAN BENTUK AKAR
72 = 7 𝑥 7
35
𝑎4 𝑎 x 𝑎 𝑎 𝑎
𝑛
𝑎 𝑎
𝑛
1. Bilangan Berpangkat Bulat Positif
Perpangkatan adalah perkalian berulang sebuah bilangan dengan
bilangan itu sendiri.
Bentuknya dapat dibuat:
𝒂𝒏 = 𝒂 𝒙 𝒂 𝒙 𝒂 𝒙 … 𝒙 𝒂 𝑎
𝑛
Sebanyak n kali
b3 = b x b x b
25 = 2 𝑥 2 𝑥 2 𝑥 2 𝑥 2
35 =
−34 = −
2. Bilangan Berpangkat Bulat Negatif
𝟏 𝟏
𝒂−𝒏 = 𝒅𝒆𝒏𝒈𝒂𝒏 𝒂 ≠ 𝟎 Dan = 𝒂𝒏 𝒅𝒆𝒏𝒈𝒂𝒏 𝒂 ≠ 𝟎
𝒂𝒏 𝒂−𝒏
Contoh
Nyatakan bentuk berikut ke dalam bilangan berpangkat positif
𝟐−𝟒 = 𝟐𝟒
𝟏 𝟏
𝟑−𝟕 = 𝟑𝟕
𝟏
= 𝟓𝟑 𝟐−𝟑 𝟕𝟐
𝟓−𝟑 =
𝟕−𝟐 𝟐𝟑
3. Bilangan Berpangkat Nol
Keterangan:
𝒂𝟎 = 𝟏 𝒅𝒆𝒏𝒈𝒂𝒏 𝒂 ≠ 𝟎 Berapapaun bilangan kecuali nol
jika dipangkatkan nol hasilnya 1
Contoh 1
30 = 1
−50 = 1
2 0
=1
3
10000 = 1
4. Operasi Bilangan Berpangkat Bulat
Contoh 1
1. 𝑚 𝑚 𝑚+𝑛
𝑎 x𝑎 =𝑎
2.
𝑎𝑚 : 𝑎𝑛 = 𝑎𝑚−𝑛
𝑚 𝑛
1. 34 𝑥 32 = 34+2 = 36
3.
(𝑎 ) = 𝑎𝑚𝑥𝑛 2. 25 : 23 = 25−3 = 22
4. (𝑎 𝑥 𝑏)𝑚 𝑎𝑚 𝑏 𝑚
3. (52 )3 = 52𝑥3 = 56
5. 𝑎 𝑚 𝑎𝑚
𝑏 𝑏𝑚
4. (3 𝑥 4)2 32 42 = 9 𝑥 16 = 144
5. 3 2 32 9
=
7 72 49
Contoh 1
Sederhanakanlah!
a. 𝟒𝟓 𝒙𝟒𝟖 c. (𝟏𝟐𝟑 )𝟒 𝟖𝟐
𝟔
e.
b. 𝟓𝟐𝟎 : 𝟓𝟏𝟑 d.(𝟑𝟔 𝒙𝟒𝟒 )𝟑 𝟐𝟑
Penyelesaian
a. 𝟒𝟓 𝒙𝟒𝟖 = 𝟒𝟓+𝟖 = 𝟒𝟏𝟑
b. 𝟓𝟐𝟎 : 𝟓𝟏𝟑 = 𝟓𝟐𝟎+𝟏𝟑 = 𝟓𝟑𝟑
Ingat!
c. (𝟏𝟐𝟑 )𝟒 = 𝟏𝟐𝟑𝒙𝟒 = 𝟏𝟐𝟏𝟐
1. 𝑎𝑚 x 𝑎𝑚 = 𝑎𝑚+𝑛
d. (𝟑𝟔 𝒙𝟒𝟒 )𝟑 = 𝟑(𝟔𝒙𝟑) 𝒙 𝟒(𝟒𝒙𝟑) = 𝟑𝟏𝟖 𝒙 𝟒𝟏𝟐 2. 𝑎𝑚 : 𝑎𝑛 = 𝑎𝑚−𝑛
𝟔 3. (𝑎𝑚 ) 𝑛 = 𝑎𝑚𝑥𝑛
𝟖𝟐 𝟖𝟐𝒙𝟔 𝟖𝟏𝟐
e. = = 4. (𝑎 𝑥 𝑏)𝑚 𝑎𝑚 𝑏 𝑚
𝟐𝟑 𝟐𝟑𝒙𝟔 𝟐𝟏𝟖
5. 𝑎 𝑚 𝑎𝑚
𝑏 𝑏𝑚
Contoh 2
Sederhanakanlah!
a. 𝒑𝟓 𝒙𝒑𝟖 𝒙𝒑𝟕 c. (𝒚𝒎 )𝟐 𝒙 (𝒚𝟐𝒎 )𝟑 e. (𝟐𝟐 )𝟑 : 𝟐𝒂𝟐
b. 𝒂𝟏𝟐 : 𝒂𝟑 d. 𝟑𝟒 𝒙 𝟑𝟐 : 𝟑𝟓 f.
𝟗𝒘𝟓 𝒚𝟓
𝟑𝒘𝟐 𝒚𝟑
Penyelesaian
a. 𝒑𝟓 𝒙𝒑𝟖 𝒙𝒑𝟕 = 𝒑𝟓+𝟖+𝟕 = 𝒑𝟐𝟎
b. 𝒂𝟏𝟐 : 𝒂𝟑 = 𝒂𝟏𝟐−𝟑 = 𝒂𝟗 Ingat!
c. (𝒚𝒎 )𝟐 𝒙 (𝒚𝟐𝒎 )𝟑 = 𝒚𝟐𝒎 𝒙 𝒚𝟔𝒎 = 𝒚𝟐𝒎+𝟔𝒎 = 𝒚𝟖𝒎 1. 𝑎𝑚 x 𝑎𝑚 = 𝑎𝑚+𝑛
d. 𝟑𝟒 𝒙 𝟑𝟐 : 𝟑𝟓 = 𝟑𝟒+𝟐−𝟓 = 𝟑𝟏 = 𝟑 2. 𝑎𝑚 : 𝑎𝑛 = 𝑎𝑚−𝑛
𝟏
5−2 8−1
4−3 𝟏 𝟓−𝟐
𝟐−𝟑
𝟐−𝟒
𝟓−𝟐
𝟏
𝟓−𝟐 =
𝟓𝟐
𝟏
𝟒−𝟑 =
𝟒𝟑
𝟏
𝟖−𝟏 =
𝟖𝟏 Ingat!
d. 𝟏
= 𝟐𝟒 1. 𝟏
𝟐−𝟒
𝒂−𝒏 = 𝒏
𝒂
e. 𝟏
= 𝟓𝟐 2. 𝟏
𝟓−𝟐
−𝒏
= 𝒂𝒏
𝒂
𝟐−𝟑 𝟓𝟐
=
𝟓−𝟐 𝟐𝟑
Contoh 4
Ingat!
𝟔 −𝟕
𝟐 = 𝟐𝟔 𝒙 (−𝟕) = 𝟐−𝟒𝟐 1. 𝑎𝑚 x 𝑎𝑚 = 𝑎𝑚+𝑛
2. 𝑎𝑚 : 𝑎𝑛 = 𝑎𝑚−𝑛
−𝟑 𝟒 3. (𝑎𝑚 ) 𝑛 = 𝑎𝑚𝑥𝑛
𝟑 = 𝟑−𝟑 𝒙 𝟒 = 𝟑−𝟏𝟐
4. (𝑎 𝑥 𝑏)𝑚 𝑎𝑚 𝑏 𝑚
5. 𝑎 𝑚 𝑎𝑚
𝑏 𝑏𝑚
25
(−4)2
10−5
(−2)−3
25 𝑥 23 : 26
32 6 𝑥 34