sec 2 𝑥 = 1 + tan 𝑥
Pembahasan : tan2 𝑥 + 1 = 1 + tan 𝑥
2 sin2 𝑥 − 5 sin 𝑥 = −2 tan 𝑥 = 1
2 sin2 𝑥 − 5 sin 𝑥 + 2 = 0 tan 𝑥 = tan 45°
(2 sin 𝑥 − 1)(sin 𝑥 − 2) = 0 𝑥 = 45° + 𝑘. 180°
1 Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 45°
sin 𝑥 = 2 atau sin 𝑥 = 2
1 Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 225°
sin 𝑥 =
2 Jadi, nilai 𝑥 yang memenuhi adalah:
sin 𝑥 = sin 30° {45°, 225°}
𝑥 = 30° + k. 360°
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 30° e. tan2 𝑥 − 3 sec 𝑥 + 3 = 0
𝑥 = (180° − 30°) + k. 360°
𝑥 = 150° + k. 360° Pembahasan :
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 150° 2
tan 𝑥 − 3 sec 𝑥 + 3 = 0
sin 𝑥 = 2 tan2 𝑥 + 1 − 3 sec 𝑥 + 2 = 0
Tidak ada nilai 𝑥 yang memenuhi sec 2 𝑥 − 3 sec 𝑥 + 2 = 0
Jadi, nilai 𝑥 yang memenuhi adalah: (sec 𝑥 − 2)(sec 𝑥 − 1) = 0
{30°, 150°} sec 𝑥 = 2 atau sec 𝑥 = 1
sec 𝑥 = 2
c. 2 cos2 𝑥 + 1 = 3 cos 𝑥 sec 𝑥 = sec 60°
𝑥 = 60° + k. 360°
Pembahasan : Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 60°
2
2 cos 𝑥 + 1 = 3 cos 𝑥 𝑥 = −60° + k. 360°
2 cos2 𝑥 − 3 cos 𝑥 + 1 = 0 Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 300°
(2 cos 𝑥 − 1)(cos 𝑥 − 1) = 0 sec 𝑥 = 1
1
cos 𝑥 = 2 atau cos 𝑥 = 1 sec 𝑥 = sec 0°
cos 𝑥 = 2
1 𝑥 = 0° + k. 360°
Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 360°
cos 𝑥 = cos 60°
𝜃 = −0° + k. 360°
𝑥 = 60° + k. 360°
Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 360°
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 60°
Jadi, nilai 𝑥 yang memenuhi adalah:
𝑥 = −60° + k. 360° {60°, 300°, 360°}
Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 300°
cos 𝑥 = 1 f. sin 𝑥 . sec 𝑥 = 2 tan 𝑥 − 1
cos 𝑥 = cos 0°
𝑥 = 0° + k. 360° Pembahasan :
Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 360° sin 𝑥 . sec 𝑥 = 2 tan 𝑥 − 1
𝑥 = −0° + k. 360° 1
Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 360° sin 𝑥 . = 2 tan 𝑥 − 1
cos 𝑥
Jadi, nilai 𝑥 yang memenuhi adalah: tan 𝑥 = 2 tan 𝑥 − 1
{60°, 300°, 360°} tan 𝑥 = 1
1 1
𝑥 = sin−1 ( ) 𝑥 = cos−1 (− )
3 3
Dengan menggunakan kalkulator Dengan menggunakan kalkulator
1
sin−1 3 = 19,5° sehingga: cos −1 1
(− 3) = 109,5° sehingga:
1
sin 𝑥 = 1
3 cos 𝑥 = −
sin 𝑥 = sin 19,5° 3
𝑥 = 19,5° + 𝑘. 360° cos 𝑥 = cos 109,5°
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 19,5° 𝑥 = 109,5° + 𝑘. 360°
𝑥 = (180° − 19,5°) + 𝑘. 360° Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 109,5°
𝑥 = 160,5° + 𝑘. 360° 𝑥 = −109,5° + 𝑘. 360°
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 160,5° Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 250,5°
Jadi, nilai 𝑥 yang memenuhi adalah:
sin 𝑥 = −1
{53,1°; 109,5°; 250,5°; 306,9°}
sin 𝑥 = sin 270°
𝑥 = 270° + 𝑘. 360°
d. tan 𝑥 − cot 𝑥 = cot 𝑥 − 1, for 0° < 𝑥 <
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 270°
360°
𝑥 = (180° − 270) + 𝑘. 360°
©2019 hudamath.blogspot.com Bab 1 | Persamaan Trigonometri
0838 404 77188
0838 404 77188
Pembahasan : 𝑥 = 156,4° + 𝑘. 360°
tan 𝑥 − cot 𝑥 = cot 𝑥 − 1 Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 156,4°
tan 𝑥 − 2 cot 𝑥 + 1 = 0
2 Jadi, nilai 𝑥 yang memenuhi adalah:
tan 𝑥 − +1=0
𝑡𝑎𝑛 {23,6°; 156,4°}
tan2 𝑥 + tan 𝑥 − 2 = 0
(tan 𝑥 − 1)(tan 𝑥 + 2) = 0 5. Pergunakan kalkulator untuk menemukan
tan 𝑥 = 1 atau tan 𝑥 = −2 semua solusi dari persamaan di bawah ini
tan 𝑥 = 1 dalam interval (0,2𝜋) dan tuliskan jawabanmu
tan 𝑥 = tan 45° sampai ketelitian 2 tempat decimal.
𝑥 = 45° + 𝑘. 180° a. tan2 𝑥 + tan 𝑥 − 12 = 0
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 45°
Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 225° Pembahasan :
2
tan 𝑥 + tan 𝑥 − 12 = 0
tan 𝑥 = −2 (tan 𝑥 + 4)(tan 𝑥 − 3) = 0
𝑥 = tan−1 (−2) tan 𝑥 = −4 atau tan 𝑥 = 3
Dengan menggunakan kalkulator tan 𝑥 = −4
tan−1 (−2) = −63,4° sehingga: Dengan menggunakan kalkulator
tan 𝑥 = −2 tan−1 (−4) = −75,96° sehingga:
tan 𝑥 = tan(−63,4°) tan 𝑥 = −4
𝑥 = −63,4° + 𝑘. 180° tan 𝑥 = tan(−75,96°)
Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 116,6° 𝑥 = −75,96° + 𝑘. 180°
Untuk 𝑘 = 2 → 𝑥 = 296,6° Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 104,04°
Untuk 𝑘 = 2 → 𝑥 = 284,04°
Jadi, nilai 𝑥 yang memenuhi adalah: tan 𝑥 = 3
{45°; 116,6°; 225°; 296,6°} Dengan menggunakan kalkulator
tan−1 (3) = 71,57° sehingga:
e. 5 sin 𝑥 cos 𝑥 − 5 sin 𝑥 = 2 cos 𝑥 − 2, for tan 𝑥 = 3
0° ≤ 𝑥 ≤ 360° tan 𝑥 = tan(71,57°)
𝑥 = 71,57° + 𝑘. 180°
Pembahasan : Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 71,57°
5 sin 𝑥 cos 𝑥 − 5 sin 𝑥 = 2 cos 𝑥 − 2 Untuk 𝑘 = 1 → 𝑥 = 251,57°
5 sin 𝑥 (cos 𝑥 − 1) = 2(cos 𝑥 − 1) Jadi, solusi dari persamaan tersebut adalah:
5 sin 𝑥 = 2 {71,57°; 71,57°; 251,57°; 284,04°}
2
sin 𝑥 =
5 b. 15 sin2 𝑥 − 26 sin 𝑥 + 8 = 0
2
𝑥 = sin−1 ( )
5 Pembahasan :
Dengan menggunakan kalkulator 15 sin2 𝑥 − 26 sin 𝑥 + 8 = 0
2
sin−1 (5) = 23,6° sehingga: (5 sin 𝑥 − 2)(3 sin 𝑥 − 4) = 0
2 2 4
sin 𝑥 = 5 atau sin 𝑥 = 3
sin 𝑥 =
5 2
sin 𝑥 = sin 23,6° sin 𝑥 = 5
𝑥 = 23,6° + 𝑘. 360° Dengan menggunakan kalkulator
2
Untuk 𝑘 = 0 → 𝑥 = 23,6° sin−1 ( ) = 23,58° sehingga:
5
𝑥 = (180° − 23,6°) + 𝑘. 360°