PENILAIAN TENGAH SEMESTER GASAL

SMAN GURUMAJU.COM
TAHUN PELAJARAN 20../20..

Satuan Pendidikan : SMAN Gurumaju.com Kelas : XI (Sebelas)

Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Waktu :

I. Pilihlah jawaban yang paling tepat diantara huruf A, B, C , D atau E, dengan cara memberi tanda
silang pada lembar jawaban yang tersedia!
1. Geguritan asale saka tembung “gurit” kang ateges…utawa tulisan kang awujud tatahan.
a. karya d. kidung
b. tembang e. lagu
c. nyanyian
2. Geguritan yaiku...
a. sawijine karya sastra kang basane dawa, mentes, lan ora endah
b. sawijine karya sastra kang basane cekak, mentes lan endah
c. sawijine karya sastra kang basane dawa, mentes lan endah
d. sawijine karya sastra kang basane cekak, mentes lan ora endah
e. sawijine karya sastra kang basane cekak, ora mentes, lan endah
3. Titikane geguritan gagrag anyar yaiku...
a. guru lagune wis pinathok
b. lumrahe dumadi saka patang gatra
c. diwiwiti kanthi ukara sun nggegurit
d. ngugemi anane guru wilangan
e. ora kaiket paugeran tartamtu
4. Struktur teks geguritan kaperang dadi loro yaiku struktur...
a. fisik lan batin d. tipografi lan diksi
b. lawas lan anyar e. konkret lan imaji
c. luar lan batin
5. Kang kalebu struktur fisik ing geguritan, kajaba...
a. tembung konkret d. amanat
b. wirama e. tipografi
c. diksi
6. Pesen kang kinandhut ing geguritan kang diandharake panggurit marang pamaca yaiku...
a. makna d. nada
b. amanat e. rasa
c. tema
7. Sing kalebu struktur batin yaiku...
a. tema, rasa, nada, amanat d. tema/makna, wirama, nada, amanat
b. tema, imaji, makna, amanat e. tema, diksi, nada, amanat
c. rasa, makna, diksi, amanat

1
8. Kekarepan utawa maksud tartamtu kang kinandhut ing saben tembung, gatra, pada, lan sakabehe ing geguritan,
yaiku...
a. tema d. wirama
b. rasae. imaji
c. nada
9. Wacanen kanthi premati geguritan ing ngisor iki!
Sinau Budaya
Budaya jawa saya suwe saya ilang
Kesaput jaman kang saya modern
Cah-cah saiki ora bisa basa jawa
Banjur sapa?

Nelangsa banget budaya jawa Ora

kabeh wong mangerteni Ana
gamelan sing cacahe akeh
Tembang macapat kang endah

Crita wayang kang kondhang Dakgawe

ing ngendi budaya jawa Ayo padha
nguri-nguri budaya jawa Sinau tradhisi

Sumber: bhirinmunardhi.blogspot.co.id

Geguritan ing ndhuwur kasusun saka....................pada.

a. 1 d. 4
b. 2 e. 5
c. 3
10. Tegese tembung kondhang ing geguritan nomer 9 ing ndhuwur yaiku…
a. usaha d. lahir
b. terkenal e. sehat
c. mati
11. Ukara ayo padha nguri-nguri budaya jawa ing geguritan nomer 9 kasebut uga bisa dimaknani...
a. ayo padha ngiling-iling budaya jawa
b. ayo padha ngelestarekake budaya jawa
c. ayo padha nglalekake budaya jawa
d. ayo padha nyinaoni budaya jawa
e. ayo padha nresnani budaya jawa
12. Manut geguritan nomer 9 ing ndhuwur samesthine saben manungsa kuwi kudu...
a. ngiling-iling budaya jawa d. nresnani budaya jawa
b. nyinaoni budaya jawa e. ngalekake budaya jawa
c. ngelestarekake budaya jawa

2
13. Intonasi yaiku...
a. maju mundure lagu pocapan ing geguritan
b. maju mundure pocapan ing ukara
c. lagune tembung-tembung ing geguritan
d. munggah mudhune lagu pocapan ing ukara
e. munggah mudhune tembung
14. Runtuting swara (uni) ing geguritan kang bisa ing wiwitan, tengah utawa pungkasaning gatra yaiku...
a. intonasi d. wirama
b. jeda e. diksi
c. imaji

15. Salah sawijine struktur fisik kang awujud rerangken tetembungan ing geguritan bisa medharake pengalaman
indrawi diarani....
a. tembung konkret d. tipografi
b. busanane basa e. imaji
16. Wacanen teks ing ngisor iki kanthi patitis!
Upacara Siraman
Upacara siraman, tinarbuka kanthi sowanipun putra calon pinanganten putri, mijil saking sasana busana,
manjing ing madyaning sasana upacara.
Kalajengaken adicara pangabekten atur baktinipun putra calon pengantin putri kanthi dening rama lan
ibu, tumuju dhumateng papan pasiraman, ingkang kawiwitan saking para pinisepuh, lajeng dipunpungkasi
dening keng ramanipun putra calon penganten putri. Wekasing sedya, tinengeran pamecahing Kendhisari.
Sabibaripun siraman, putra calon penganten putri kabopong dening ingkang rama, tumuju dhumateng
sasana busana, saperlu nindakaken upacara potong/pagas rikma. Sesampunipun rikma kapotong dening
ingkang rama, tinampi dening ingkang ibu lajeng katanem wonten sangajening dalem.
Sesampunipun pagas rikma, kalajengaken adicara sadeyan dhawet. Keng rama sah ibunipun putra calon
penganten putri tumuju dhateng sasana sadeyan dhawet. Ingkang ibu anggendhong senik wadhah arta.
Wondene ingkang rama hamayungi. Sade dhawet kawiwitan dening ingkang ibu, dene ingkang rama hanampi
arta sinambi mayungi. Pikantukipun arta kabuntel lajang kaparingaken dhateng putra calon penganten putri.
Wondene minangka paripurnaning upacara siraman, inggih punika dhahar sekul tumpeng. Keng
ramanipun calon penganten putri motong tumpeng sajen siraman, kaparingaken dhateng keng ibunipun putra
calon penganten putri, lajeng dipunparingi lawuh, tumunten kaparingaken dhumateng ingkang putra calon
penganten putri.

Kang dilakokake calon temanten putri sabibaripun pagas rikma yaiku...

a. sadeyan dhawet
b. dhahar sekul tumpeng
c. maringaken buthelan arta
d. sowan marang daleme temanten putra
e. siraman

17. Saka wacan ing nomer 16 sasampunipun siraman, calon temanten putri dibopong dhateng sasana busana
marang...
a. calon temanten putra d. pakurmatan marang tiyang sepah
b. ibu e. upacara siraman
c. rama
18. Kagiyatan siraman ing wacan namer 16 ingkang kawitan ditindakake ing upacara siraman yaiku...
a. pagas rikma d. pakurmatan marang tiyang sepah
b. sadeyan dhawet e. upacara siraman
c. dhahar sekul tumpeng
19. Ancase upacara siraman yaiku…
a. supaya mboten mbedak-mbedakaken ing antawisipun putra lan putra mantu
b. mujudaken satunggaling kekudangan supados temanten kakung putri
c. pralambang paweh nafkah
d. supaya ing dina pahargya penganten putri kasulistyane kaya dene widadari
e. supaya temanten kakung lan putri resik raga lan jiwane

20. Sawise maca teks upacara siraman, sajrone upacara siraman ngandhut nilai ing ngisor iki, kajaba…
a. religi d. asusila
b. sosial e. ekonomi
c. estetik
21. Tuladhane kabudayan Jawa kang awujud kesenian tradisional yaiku...
a. tedhak siten d. pasaran
b. wayang purwa e. panggih manten
c. sedekah desa
22. Wacanen kanthi premati wacan ing ngisor iki!
Tingkeban
Upacara tingkeban ugi dipunwastani mitoni. Mitoni asalipun saking tembung “pitu” ingkang ateges
angka pitu. Upacara tingkeban dipuntindakake menawi kandhutanipun priyantun estri, yuswanipun sampun
pitung sasi saha nembe ngandhut sapisan.
Wonten ing upacara kasebut, biyung ingkang nembe ngandhut pitung sasi dipunsiram ngangge toya
sekar setaman ingkang dipunparingi dedonga ingkang mligi kagem biyung saha jabang bayinipun. Donga
kasebut nggadhah ancas nyuwun dhumateng Gusti Allah supados tansah paring rahmatipun saengga bayi
ingkang badhe dipunlairaken slamet tanpa wonten alangan satunggal menapa.

Manut wacan kasebut, upacara adat tingkeban uga bisa diarani...

a. grebeg sura d. brokohan
b. mitoni e. bersih desa
c. selapanan
23. Manut wacan nomer 22 kasebut, mitoni asale saka tembung... kang tegese...
a. loro, angka loro d. pitu, angka pitu
b. telu, angka telu e. wolu, angka wolu
c. lima, angka lima
24. Wonten ing upacara kasebut, biyung ingkang nembe ngandhut pitung sasi dipunsiram ngangge toya sekar
setaman.
Tembung kang nduweni teges padha karo tembung sing kacithak kandel yaiku...
a. darma d. puspita
b. tirta e. Ludira
c. bayu
25. Ancase upacara adat tingkeban adhedhasar wacan ing ndhuwur yaiku...
a. supaya ora slamet lan ana alangan
b. supaya slamet lan ana alangan
c. supaya ora slamet lan tanpa alangan
d. supaya slamet lan tanpa pepalang
e. supaya slamet lan tanpa alangan
KUNCI JAWABAN

1. A
2. B
3. E
4. A
5. D
6. B
7. D
8. A
9. C
10. B
11. B
12. C
13. D
14. D
15. E
16. A
17. C
18. D
19. E
20. E
21. B
22. B
23. D
24. D
25. E