JPN MELAKA

MODUL FIZIK KSSM

TINGKATAN 4
TAHUN 2021

SKEMA JAWAPAN
BAB 3 KEGRAVITIAN

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

3.1 HUKUM KEGRAVITIAN SEMESTA NEWTON

3.1.1 , 3.1.2

KERTAS 1

C C A D
1 2 3 4 C 5
D B A D
6 7 8 9 D 10

KERTAS 2
BAHAGIAN A
SOALAN MARKAH
1. (a) (i)
Daya graviti (N)
1.5 x 10 -9
6.0 X 10 -9 4
24.0 X 10 -9
96.0 X 10 -9

(ii) apabila jisim dua objek bertambah, daya graviti bertambah 1

(iii) jarak di antara 2 objek berkurang, daya graviti betambah 1

(iv) Daya graviti di antara dua objek yang pegun dipermukaan bumi 1
adalah sangat kecil
𝑚1 𝑚2
(b) (i) 𝐹=𝐺
𝑟2

F = (6.67 x 10-11 )(5.97 x 1024) (180) 1

(6.37 x 106 )2
1
= 1766.0 N

(ii) 𝑚1 𝑚2
𝐹=𝐺
𝑟2
1
F = (6.67 x 10-11 )(5.97 x 1024) (50)

(6.37 x 106 )2
1
= 490.15 N

(c) Daya graviti di antara objek dengan bumi lebih besar dari daya 1
graviti diantara dua objek yang pegun di permukaan bumi.

JUMLAH 12

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

 2. (a) (i) jisim matahari > bumi > satelit buatan 1
(ii) (ii) jarak di antara bumi dengan matahari lebih besar dari jarak 1
di antara bumi dengan satelit buatan

(b) (i) 𝑚1 𝑚2
𝐹=𝐺
𝑟2
1
F = (6.67 x 10-11 )(5.97 x 1024) (1.2 x 103 )

(6.37 x 106 )2
1
= 11769.4 N
𝑚1 𝑚2
(ii) 𝐹=𝐺 𝑟2

2.0 x 1010 = (6.67 x 10-11 )(5.97 x 1024) (7.35 x 1022 ) 1

(r)2
1
(r)2 = 1.465 x 1027
r = 3.83 x 10 13 m
𝑚1 𝑚2
(iii) 𝐹=𝐺 𝑟2

F = (6.67 x 10-11 )(5.97 x 1024) (1.99 x 1030 ) 1

(1.5 x 10 11)2
1
= 3.52 x 1022 N
(c) - Daya graviti bumi dengan matahari lebih besar dari daya graviti bumi 1
dengan bulan
- jisim matahari dan jarak matahari dari bumi lebih besar dari jisim 1
bulan
dan jarak bulan dari bumi

JUMLAH 10

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

3.1.3 , 3.1.4 , 3.1.5 , 3.1.6

KERTAS 1

D D B D
1 2 3 4 B 5
B A C B
6 7 8 9 C 10

KERTAS 2

BAHAGIAN A
SOALAN MARKAH
1. (a) Jisim jatuh dengan pecutan seragam 1
Kerana daya graviti bumi menarik jisim ke bumi 1
(i) F = mg
= (2)(9.81) 1
= 19.62 N 1

1
(b)

(ii) 19.62 N 1
JUMLAH 6
2. (a) Daya yang membolehkan suatu objek bergerak mengikut gerakan 1
membulat dengan arah daya sentiasa menuju ke arah pusat bulatan.
(b) 9870 km 1
3
(c) r = (3500 + 6370) x 10 1
= 9.87 x 106 m
1
𝐺𝑀
g=
𝑟2 1
= (6.67 x 10-11)(5.97 x 1024)
1
9.87 x 106
(d) Pecutan graviti akan bertambah. 1

Apabila ketinggian objek berkurangan, daya tarikan graviti akan 1

bertambah//pecutan graviti akan bertambah.

Pecutan graviti berkadar songsang dengan ketinggian objek 1

JUMLAH 9

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

3.2 HUKUM KEPLER

KERTAS 1

1 D 2 C 3 B 4 C 5 A

6 C 7 C 8 C 9 B 10 A

KERTAS 2

BAHAGIAN A
SOALAN MARKAH
1 (a) Asas//skalar 1
(b) (i) Jisim S1=S2 1
(ii) Jejari r1<r2 1
(iii) Tempoh orbit S1<S2 1
(iv) Semakin bertambah jejari orbit, semakin bertambah tempoh 1
orbit
(c) Hukum Kepler ketiga 1
(d) (i) Tidak berubah//sama 1
(ii) Tempoh orbit tidak dipengaruhi oleh jisim satelit//Tempoh orbit 1
hanya dipengaruhi oleh jarak satelit dengan pusat Bumi
JUMLAH 8
2. (a) Elips 1
(b) (i) Luas FAB=Luas FCD 1
(ii) Panjang lengkok orbit AB > CD 1
(iii)Laju linear AB > CD 1
(iv) Masa yang diambil dan luas yang dicakupi adalah sama bagi 1
kedua-dua kawasan
(c) Hukum Kepler Kedua 1
(d) T2 = 4𝜋 2(1.5 x1011)3 1
(6.67 x10-11) ( 1.99x1030)
T = 31683073.28 1

JUMLAH 8

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

3.3 SATELIT BUATAN MANUSIA

KERTAS 1

1 D 2 C 3 B 4 B 5 A

KERTAS 2
BAHAGIAN A
SOALAN MARKAH
1. (a) Halaju lepas ialah halaju minimum yang diperlukan oleh objek di 1
permukaan planet untuk mengatasi daya graviti dan terlepas ke angkasa
lepas
(b)
2𝐺𝑀
𝑉= √
𝑅
1
2 x (6.67 x 10−11 )(1.90x1027 )
𝑣= √ 1
6.99 𝑥 107
v = 6.02 x 104 ms-1
(c) (i) 6.02 x 104 ms-1 1

(ii) Halaju lepas tidak bergantung pada jisim objek yang dilepaskan ke 1
angkasa lepas
JUMLAH 5
2. (a) - sentiasa berada di satu kedudukan atas permukaan Bumi yang sama 1
- tempoh orbitnya ialah 24 jam
- bergerak dalam arah yang sama dengan arah putaran Bumi pada 1
paksinya 1
Max =2
(b) (i) 24 jam 1
(ii) 4𝜋2 𝑟 3
𝑇= √ 𝐺𝑀
2
𝐺𝑀𝑇
𝑟3 =
4𝜋 2

24
3
(6.67𝑥10−11 )(5.97𝑥10 )(24𝑥3600)2
𝑟 = 1
4𝜋 2

r3 = 7.53x1022 1
r = 4.22x107 m 1

(c) (i) satelit akan jatuh ke orbit yang lebih rendah dan mendekati Bumi 1
sehingga memasuki atmosfera
(ii) laju linear yang tinggi bertentangan dengan rintangan udara akan 1
menjana haba dan menyebabkan satelit itu terbakar
JUMLAH 8

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

 JPN MELAKA
MODUL FIZIK KSSM
TINGKATAN 4
TAHUN 2021

SKEMA JAWAPAN
BAB 4 HABA

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

4.1 KESEIMBANGAN TERMA

KERTAS 1
1 B 2 D 3 D 4 A 5 D
6 B 7 C 8 D 9 - 10 -

KERTAS 2

BAHAGIAN A
SOALAN MARKAH
1. (i) Pengembangan merkuri// 1
(a) Pertambahan isi padu merkuri apabila suhu bertambah.

(ii) Ia adalah legap maka boleh dilihat dengan mudah// 1

konduktor haba yang baik//
pengembangan seragam//
tidak melekat pada dinding kaca termometer.

(b) (i) 22.6 cm – 2.6 cm = 20.0 cm 1

(ii) Suhu minyak panas

(16.9 - 2.6) x 100°C 1

20
1
71.5 °C

JUMLAH 5
2. (a) Suhu ialah darjah kepanasan suatu objek 1
(b) (i) Cerek lebih panas daripada ais //
Rajah 2 (a) suhu lebih tinggi dari rajah 2 (b)// 1
Rajah 2 (a) > Rajah 2 (b)

(ii) Tangan terasa panas ketika menyentuh cerek panas // 1

Tangan terasa sejuk ketika menyentuh ketulan ais

(iii) Rajah 2 (a) menunjukkan haba mengalir dari cerek ke tangan 1

manakala Rajah 2 (b) menunjukkan haba mengalir dari tangan ke 1
ketulan ais

(iv) Haba akan mengalir dari objek panas ke objek sejuk 1

JUMLAH 6

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

 BAHAGIAN B
SOALAN MARKAH
1. (a) (i) Keseimbangan terma bermakna dua jasad yang bersentuhan 1
mempunyai suhu yang sama dan pemindahan haba bersih
antara dua
jasad itu adalah sifar
(ii) - Suhu badan budak lelaki adalah lebih tinggi daripada suhu 1
termometer. 1
- Maka, haba mengalir dari badan budak lelaki ke termometer
sehingga 1
mencapai keseimbangan terma. 1
- Suhu badan adalah sama dengan suhu termometer.
-Tiada aliran haba bersih

(i) Ɵ Ɵ = (7.8 -3.5) x 100°C

) (i) 2
(13.7 -3.5)
1
= 42.2 °C

(b)
(ii) - Konduktor haba yang baik // 2
- Boleh dilihat dengan mudah / legap //
- Takat didih tinggi //
- Mengembang dan mengecut dengan seragam apabila dipanaskan
- Tidak melekat pada dinding tiub kapilari

CIRI-CIRI SEBAB/PENERANGAN

Cecair yang digunakan ialah Takat beku lebih rendah 1,1

alkohol

Menggunakan bebuli berdinding Meningkatkan kepekaan 1,1

kaca yang nipis

Menggunakan diameter tiub Lebih peka/ Lebih sensitif 1,1

(c) kapilari yang kecil

Batang kaca yang tebal dan Kuat dan tidak mudah patah
melengkung 1,1
Termometer Z dipilih kerana cecair yang digunakan ialah
alkohol, bebuli berdinding kaca yang nipis, menggunakan 1,1
diameter tiub kapilari yang kecil dan mempunyai batang kaca
yang tebal dan melengkung

JUMLAH 20

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

4.2 MUATAN HABA TENTU

KERTAS 1

1 D 2 D 3 B 4 A 5 C

6 C 7 C 8 B 9 B 10 B

KERTAS 2

BAHAGIAN A
SOALAN MARKAH
1. (a) Tenaga haba diperlukan untuk mengubah suhu suatu bahan 1
berjisim 1 kg sebanyak 1 °C.
(b) Suhu 1
(c) (i) Muatan haba tentu cecair Y > muatan haba tentu cecair X 1
(ii) Bacaan akhir termometer dalam cecair X > Bacaan akhir 1
termometer dalam cecair Y
(iii) Perubahan suhu cecair X > Perubahan suhu cecair Y 1
(iv) Semakin tinggi muatan haba tentu, semakin rendah 1
perubahan suhu.
(d) (i) Cecair Y 1
(ii) Lambat panas/ Perubahan suhu cecair lebih rendah 1
JUMLAH 8
(a) Kuantiti haba yang diperlukan untuk meningkatkan suhu 1 kg bahan 1
2.
sebanyak 1ºC atau 1 K.
(b) (i) Tembaga 1

Muatan haba tentu rendah// mudah panas// suhu meningkat lebih 1

cepat// cepat panas// konduktor haba yang baik// menyerap haba
dengan cepat
(ii) Jisim rendah 1

Ringan 1
(c) (i) (2.2)(387 )(50) 1
=
500
= 85.14 s 1
(ii) (2.5)(500)(50) 1
=
500
= 125 s 1
(iii) (2.9)(900)(50) 1
=
500
= 261 s 1
(d) Copper/ tembaga 1
JUMLAH 12

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

 BAHAGIAN B
SOALAN MARKAH
1. (a) Kuantiti haba yang diperlukan untuk meningkatkan suhu 1 kg kuprum 1
sebanyak 1°C ialah 400 J
(b) 1. Pemegang periuk masakan dibuat dengan menggunakan bahan yang 1
mempunyai muatan haba tentu yang tinggi.
2. Pemegang itu tidak mudah panas dan suhu pemegang adalah 1
rendah.
3. Badan periuk masakan dibuat daripada bahan yang mempunyai 1
muatan
haba tentu yang rendah.
4. Badan periuk masakan akan lebih cepat panas dan suhu badan 1
periuk masakan adalah tinggi.
(c)
Pengubahsuaian Alasan
1. Ketumpatan rendah Ringan dan mudah dipindahkan
1,1
2. Takat lebur tinggi Tidak mudah melebur
1,1
3. Muatan haba tentu yang Lebih cepat panas
rendah. 1,1
4. Kesan pengaratan yang Tidak mudah berkarat
rendah.
1,1
5. Logam R Kerana mempunyai ketumpatan
yang rendah, takat lebur yang
tinggi, muatan haba tentu yang
rendah dan kesan pengaratan 1,1
yang rendah.

(d) (i) 77 °C 1
(ii) 𝑃𝑡
c=
𝑚Ɵ
50 𝑥 3 𝑥 60 1
c=
0.5 𝑥 45 1
= 400 J kg-1 °C-1

(iii) Pt = mL
50 (T-3) (60) = 0.5 ( 3 x 104) 1
T = 8 minit. 1

JUMLAH 20

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

4.3 HABA PENDAM TENTU

KERTAS 1

1 D 2 C 3 D 4 B 5 C

6 D 7 D 8 D 9 C 10 D

KERTAS 2

BAHAGIAN A
SOALAN MARKAH
1. (a) 218 oC 1
(b) Sama // tidak berubah 1
(c) Pt = (0.1 × 1000)(3.6 – 1.0)(60) 1
= 15600 J 1
(d) lf = 𝑃𝑡
𝑚

15600 1
= 0.05

= 312000 J kg-1 1
JUMLAH 6

BAHAGIAN B
SOALAN MARKAH
1. (a) (i) Haba pendam tentu pengewapan air aialah jumlah haba yang 1
diperlukan untuk mengubah 1 kg air kepada stim pada suatu
suhu tetap.
(ii) - Kuasa cerek direkodkan sebagai P. Isi cerek dengan air dan 1
letakkan di atas mesin penimbang. Cerek dihidupkan sehingga
air mendidih
-Jisim cerek dan air direkodkan sebagai mi, jam randik 1
dimulakan dan air mendidih itu terus dipanaskan selama 5
minit.
-Jisim cerek dan air direkodkan sekali lagi sebagai mf. Jisim air 1
yang bertukar kepada stim dihitung, mi - mf
-Tenaga yang diperlukan untuk mengubah air kepada stim 1
dihitung, P × 5 × 60. Kemudian haba pendam pengewapan air
dihitung seperti berikut:
P × 5 × 60 = (mi – mf) lf
𝑃 ×5 ×60
lf = 𝑚𝑖−𝑚𝑓
(b) (i) Tenaga elektrik, E = Pt

= 1500 × 6 × 60 1

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

 = 540000 J 1

(ii) Tenaga elektrik dalam kilowatt jam

1
E = (1500 / 1000) (6/60)

= 0.15 kWj 1

(iii) 0.15 kWj = 540000 J

Maka 1.0 kWj

540000 1
= = 3600000 J
0.15

(c)

Aspek Penerangan
Agen penyejuk Lebih senang meluap
Freon Dapat menyerap haba lebih 1,1
cepat

Dinding penebat Tiada pengaliran udara berlaku

Buih Polisterina Konduksi haba dikurangkan
dengan banyak 1,1
Buih mengasingjan dinding
dalam dengan dinding luar

Kedudukan unit penyejuk Udara sejuk yang lebih tumpat

Atas akan menurun ke bawah dan 1,1
menyejukkan benda tersimpan
di bahagian bawah
Udara sejuk yang kurang tumpat
akan naik ke atas untuk
membentuk suatu aliran arus

Permukaan unit penyejuk Memantulkan haba lebih baik 1,1

Permukaan putih yang licin
Bilangan sirip penyejuk Membebaskan haba lebih cepat
Banyak 1,1
Pilih P Agen penyejuk Freon, Dinding
penebat buih polisterina,
kedudukan unit penyejuk di atas 1,1
dan permukaan dinding dalam
putih yang licin

JUMLAH 20

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021

4.4 HUKUM GAS

KERTAS 1

1 A 2 D 3 B 4 C 5 B
6 D 7 B 8 D 9 C 10 A

KERTAS 2

BAHAGIAN A
SOALAN MARAH
1 (a) Apabila gelembung udara bergerak ke permukaan air, kedalaman air 1
berkurang menyebabkan tekanan berkurang. Maka isipadu gelembung
gas bertambah
(b) (i) Isipadu gelembung udara pada aras R berkurang 1
(ii) Ketumpatan air laut lebih tinggi 1

(c) P1 = (10 + 0.5) m, V1 = 5 cm3, P2 = 10 m

Guna Hukum Boyle:
P1V1 = P2V2 1
(10.5)(5) = (10)(V2)
V2 = 5.25 cm3 1

JUMLAH 5
2 (a) Tekanan gas 1

(b) (i) Isipadu udara dalam Rajah 5.2 adalah kurang daripada isipadu 1
udara dalam Rajah 5.1

(ii) Tekanan udara dalam Rajah 5.2 lebih besar daripada tekanan 1
udara dalam Rajah 5.1.

(iii) Bilangan zarah-zarah udara tidak berubah / sama 1

(c) (i) Berkadar secara songsang 1

(ii) Hukum Boyle 1

(d) (i) Tenaga kinetik kekal tidak berubah 1

(ii) Suhu gas adalah tetap, maka tenaga kinetik adalah sama. 1

JUMLAH 8

JPN MELAKA|MODUL KSSM FIZIK TING 4 2021