CAPAIAN INTERNET DI LUAR BANDAR: PEMUDAHCARA ATAU

HALANGAN PDPR

KARTINA ANAK ALAN

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

2023
 PENGHARGAAN

Terlebih dahulu saya ingin mengucapkan syukur kepada Tuhan, kerana izinNya,
maka dapatlah saya menyiapkan tesis ini dengan jayanya walaupun menempuhi
pelbagai dugaan dan rintangan. Di kesempatan ini, saya ingin mengucapkan jutaan
terima kasih yang tidak terhingga kepada Prof. Dr. Mohd Nasir bin Masran, selaku
penyelia saya di atas kesabaran, sokongan, nasihat dan bimbingan yang diberikan
banyak membantu kepada kejayaan dalam penghasilan tesis ini. Segala bantuan,
semangat, strategi dan kebijaksanaan beliau telah banyak mengajar saya untuk
menjadi seorang penyelidik dan pendidik yang baik. Tidak dilupakan kepada barisan
pensyarah di Fakulti Pendidikan dan Pembangunan Manusia, Universiti Pendidikan
Sultan Idris yang sudi berkongsi pengetahuan dan pengalaman sepanjang pengajian
ini. Segala ilmu yang dikongsikan dan pengalaman yang dilalui pasti tidak dapat
dilupakan. Terima kasih kerana telah memberi sokongan penuh dalam kerja
lapangan dan memudahkan proses untuk mendapat data. Ribuan terima kasih kepada
kedua-dua ibu bapa yang saya hormati, Alan anak Niandang dan Andan anak
Ngadan yang sentiasa memberi kasih sayang, dorongan, doa, peringatan dan
panduan hidup yang amat saya perlukan. Ucapan terima kasih kepada kakak dan
adik atas kesabaran, sokongan, bantuan, toleransi, cinta dan doa kalian, sehingga
tesis dan pengajian ini dapat disempurnakan dengan jayanya. Sesungguhnya segala
pengorbanan yang telah dilakukan amat saya sanjungi dan akan saya ingati
sepanjang hayat ini. Akhir kata, ucapan terima kasih juga kepada semua yang terlibat
secara langsung dan tidak langsung dalam memberikan sumbangan cadangan dan
bantuan dalam menyiapkan tesis ini. Semoga penyelidikan dan tesis ini dapat
dijadikan wadah ilmu yang berguna untuk tatapan generasi akan datang.

Sekian,

Kartina anak Alan,

Fakulti Pendidikan dan Pembangunan Manusia,
Program Sarjana Pendidikan (Pedagogi),
UPSI 2023
 Abstrak

Trend pembelajaran terkini yang memerlukan guru menyesuaikan diri dengan

perubahan norma proses pendidikan ialah pengajaran dan pembelajaran (PdP) dalam
talian. Industri utama di negara yang menghasilkan modal insan terkemuka ialah
pengajaran. Guru, murid dan ibu bapa mungkin tidak biasa dengan frasa dan amalan
yang dikenali sebagai kaedah pengajaran dan pembelajaran di rumah (PdPR) yang
dilaksanakan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia khususnya di kawasan luar
bandar. Kaedah ini dapat menggalakkan pemikiran kritis dan kreatif. Walaupun
amalan pengajaran dan pembelajaran dalam talian dari rumah bukanlah perkara
baharu, ia hanya mula digunakan pada tahun 2020 berikutan penularan wabak
Covid-19 dan pelaksanaan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP). Menurut kajian ini,
untuk mencapai tahap kecemerlangan yang tinggi dalam prestasi yang dituntut oleh
pentadbiran sekolah, kanak-kanak darjah 6 di salah sebuah sekolah di Kapit,
Sarawak, memerlukan nasihat dan sokongan ibu bapa di rumah. Mengikut dapatan
kajian, terdapat perkaitan yang kuat antara markah ujian dengan pencapaian pelajar
(r = 0.29). Dapatan kajian juga menunjukkan bahawa perkembangan markah
tatabahasa pelajar tidak dipengaruhi oleh kebolehan pedagogi guru. Walau
bagaimanapun, apabila dilihat kepada perbezaan skor sebelum dan selepas kajian,
data menunjukkan terdapat perbezaan terhadap skor markah sejarah pelajar sebelum
dan selepas kajian berlaku peningkatan mean rank 117.50 p<0.05 dengan penerapan
elemen ini dalam pembelajaran sejarah di sebuah sekolah di Kapit. Maka,
penglibatan semua pihak amat penting dalam memastikan proses PdPR berjalan
dengan lancar. Hasil kajian menelusuri cabaran PdPR dalam talian terhadap pelajar
sekolah menengah dan berfokuskan kepada pemudahcara dalam capaian internet di
kawasan luar bandar dengan melihat dari sudut kognitif murid, halangan, cabaran
pelaksanaan dan pelaksanaan pengendalian PdPR. Perancangan pelan strategik
dalam usaha membantu guru dalam kesediaan dalam menerapkan elemen PdPR
dalam pengajaran dan pembelajaran mendepani Pembelajaran Abad Ke 21
seterusnya memberikan implikasi yang positif dari segi penglibatan murid dalam
pembelajaran mereka.

Kata Kunci: Capaian Internet, Pemudahcara, PdPR

 Abstract

Teaching and learning (PdP) online (online learning) is the latest learning trend that
challenges teachers to adapt to the new norms of the education process. The teaching
profession as the main pillar of the country in producing outstanding human capital.
The teaching and learning method at home (PdPR) especially in rural areas
introduced by the Malaysian Ministry of Education is a new term and process among
teachers, students and parents that can encourage creative and critical thinking.
Teaching and learning at home online is not a new phenomenon but began to be
applied in 2020 following the spread of Covid-19 and the implementation of the
Movement Control Order (MCO). In this study, 6th grade students in one of the
schools in Kapit, Sarawak need guidance and support from their parents at home in
achieving the level of excellent performance desired by the school administration.
The results of the study show that there is a significant relationship r = 0.29 between
test scores and student achievement. The findings of the study also show that the
teacher's pedagogical skills do not affect the improvement of students' grammar
scores. However, when looking at the difference in scores before and after the study,
the data shows that there is a difference in the students' history scores before and
after the study, there is an increase in the mean rank of 117.50 p<0.05 with the
application of this element in learning history in a school in Kapit. Therefore, the
involvement of all parties is very important in ensuring that the PdPR process runs
smoothly. The results of the study explore the challenges of PdPR online for high
school students and focus on the facilitation of internet access in rural areas by
looking at the students' cognitive point of view, obstacles, implementation
challenges and the implementation of PdPR management. The planning of a strategic
plan in an effort to assist teachers in being prepared to apply elements of PdPR in
teaching and learning in the face of 21st Century Learning further provides positive
implications in terms of student involvement in their learning.
 ISI KANDUNGAN

Muka Surat

PENGHARGAAN

ABSTRAK

ISI KANDUNGAN

SENARAI RAJAH

SENARAI

SINGKATAN

BAB 1 PENGENALAN

1.1 Pendahuluan 7-9

1.2 Latar Belakang Kajian 9-14
1.3 Pernyataan Masalah Kajian 14-17
1.4 Tujuan kajian 17
1.5 Objektif Kajian 18
1.6 Persoalan Kajian 18
1.7 Hipotesis 18-19
1.8 Kerangka Konseptual Kajian 19-20
1.9 Kepentingan Kajian 21
1.10 Batasan Kajian 22
1.11 Definisi Operational 22
1.11.1 Capaian Internet 22
1.11.2 Luar Bandar 23
1.11.3 Pemudahcara atau halangan 23
1.11.4 Pembelajaran dan Pengajaran di 23
Rumah (PdPR)
1.12 Kesimpulan 23
BAB 2 TINJAUAN LITERATUR
2.1 Pendahuluan 24
2.2 Pengajaran Dan Pembelajaran Di 24-26
Rumah (PdPR)
2.2.1 Penglibatan Dalam Pembelajaran 27-28
Dalam Talian
2.3 Pendekatan PdPR Dalam Talian 28-29
2.3.1 Kesediaan untuk Pembelajaran Dalam 29-32
Talian di Malaysia
2.3.2 Cabaran Pelaksanaan 32-34
2.4 Cabaran Capaian Internet Terhadap 34-35
Guru 35-36
2.4.1 Cabaran Terhadap Pelajar Dalam
Capaian Internet 36-40
2.5 Capaian Internet Luar Bandar 40-41
2.6 Kaedah e-Pembelajaran 41
2.6.1 Masalah Capaian Internet 42
2.7 Teori
2.7.1 Teori Behaviorisme
2.7.2 Teori Ivan Pavlov
2.7.3 Teori Skinner
2.8 Model Penerimaan Teknologi 43-45
(Techonology Acceptance Model
2.9 (TAM)) 45-47
Kajian-kajian lepas

BAB 3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pendahuluan 49
3.2 Reka Bentuk Kajian 49-50
3.3 Populasi dan Sampel Kajian 51-52
3.4 Instrumen Kajian 52-53
3.4.1 Borang Soal Selidik 53-54
3.4.2 Ujian 54
3.5 Kajian Rintis 55
3.6 Prosedur Pengumpulan Data 55-56
3.6.1 Prosedur Mendapatkan Kebenaran 56
3.6.2 Prosedur Pengumpulan Data 56-57
3.6.3 Prosedur Analisis Data 58
3.7 Kaedah Menganalisis Data 57-58
3.8 Rumusan 58

BAB 4 DAPATAN KAJIAN

4.1 Pendahuluan 59
4.2 Bahagian A (Denografi Responden) 59-65
4.3 Bahagian B 65-67
4.4 Hasil Analisis SPSS 67-70
4.5 Ujian Analisis Korelasi 71
4.6 Regresi Linear 71-73
4.7 Rumusan 73-74

BAB 5 KESIMPULAN, PERBINCANGAN

DAN CADANGAN
5.1 Pendahuluan 75
5.2 Kesimpulan 75-77
5.3 Perbincangan 78-80
5.4 Cadangan 80-82

Rujukan
 Capaian Internet Di Luar Bandar: Pemudahcara Atau Halangan PdPR

BAB 1

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Bandar Wuhan, Hubei, China, adalah tempat wabak penyakit Covid-19 pada
mulanya ditemui. Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) mengumumkan COVID 19
sebagai pandemik akibat penularan wabak penyakit yang pantas pada 11 Mac 2020.
Pandemik ditakrifkan sebagai wabak penyakit yang merebak secara meluas,
sehingga dan termasuk seluruh rantau, benua, atau mungkin seluruh dunia, menurut
Kamus Bahasa dan Perpustakaan Edisi Keempat yang diterbitkan pada tahun 2005.
Pandemik ialah penyakit berjangkit yang merebak dengan cepat dan akan memberi
kesan kepada kawasan geografi yang lebih luas jika dibiarkan, mungkin termasuk
seluruh planet (Astro Awani, 2020).

Pandemik ialah penyebaran pantas wabak penyakit yang baru ditemui yang
boleh menjangkiti orang ramai dan merebak dari satu orang ke orang lain ke seluruh
planet. Malaysia melaporkan kes pertama COVID-19 pada 24 Januari 2020. Insiden
pertama ditentukan sebagai kes import melibatkan pelawat China yang memasuki
Malaysia melalui Singapura. Menurut Berita Harian (2020), kerajaan Malaysia
mengambil keputusan untuk menjalankan Perintah Kawalan Pergerakan, bermula
pada Rabu (18 Mac) hingga 31 Mac 2020, di seluruh negara dengan perintah
kawalan selama14 hari dilaksanakan berdasarkan Pencegahan dan Kawalan. Akta
Penyakit Berjangkit 1988 dan Akta Polis 1967. Keputusan ini dibuat, menurut
Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yassin. Pelaksanaan PKP dapat memastikan
penjarakkan sosial antara manusia atau meminimumkan kekerapan kumpulan
manusia dalam keadaan yang sesak seperti sekolah, universiti, tempat awam atau
tempat kerja.

Dengan melaksanakan sekatan pergerakan, PKP bertujuan untuk

menghentikan dan mencegah punca wabak penyakit COVID 19. Perjumpaan besar-
besaran dilarang di seluruh negara, rakyat Malaysia tertakluk kepada sekatan
perjalanan ke luar negara, dan orang yang baru pulang dari luar negara dikehendaki
menyerahkan pemeriksaan kesihatan dan mematuhi kuarantin selama 14 hari. Had
mobiliti lain termasuk larangan semua pelancong asing memasuki negara ini,
penutupan semua bangunan awam dan swasta selain daripada yang diperlukan untuk
perkhidmatan kritikal, dan penutupan semua institusi pendidikan di seluruh negara.
Sepanjang pelaksanaan PKP, tiada sebarang pergerakan dibenarkan dalam mana-
mana kawasan yang dijangkiti Covid-19 kecuali atas beberapa sebab yang kukuh
seperti melaksanakan tugas rasmi dengan surat kebenaran, membeli makanan atau
keperluan harian dan mendapatkan perkhidmatan kesihatan.

Banyak sektor negara terutamanya sektor pendidikan telah terjejas akibat

pelaksanaan PKP. Semua pelajar tidak akan dapat mengambil bahagian dalam
pengajaran atau pembelajaran secara bersemuka semasa PKP berkuat kuasa.
Menurut Wan Ya Shin (2020), pandemik COVID-19, yang diumumkan oleh
UNESCO pada 26 Mac 2020, telah menghalang 1.5 bilion murid dari lebih 165
negara daripada pergi ke sekolah. Menutup institusi pendidikan, bermula dengan
prasekolah, adalah salah satu langkah antarabangsa kerajaan untuk membendung
penularan wabak Covid-19. Pelajar di seluruh dunia telah diberitahu untuk tinggal di
rumah dan terlibat dalam penarikan diri sosial (Kabir, Hasan & Mitra, 2021) (Khan,
Ashraf, Selnen, Khan & Laar, 2021).

Oleh itu, semasa penularan wabak Covid-19, pelajar tidak mempunyai

pilihan lain kecuali tinggal di rumah dan meneruskan pembelajaran dalam talian
mereka (Nguyen et al., 2021). Kira-kira 1.300 juta pelajar terjejas akibat penutupan
institusi pendidikan di lebih 100 negara, menurut UNESCO (2020), dan kumpulan
ini terpaksa menukar pembelajaran dalam talian mereka untuk berhenti berhenti
sekolah (Bokayev, Torebekova, Abdykalikova, & Davletbayeva, 2021). Sehubungan
dengan ini, menggunakan metodologi pembelajaran dalam talian adalah penting
untuk memastikan rancangan pengajaran disampaikan dengan cara yang terbaik dan
sesi pembelajaran tidak berhenti sebelum waktunya. Ini telah dicapai dengan
menyediakan pelbagai platform untuk metodologi penyampaian maklumat. Namun
begitu, pembelajaran secara maya telah mendedahkan jurang digital yang wujud
antara murid dan kekurangan kemahiran penguasaan teknologi dalam kalangan
murid dan guru.

Penularan pandemik COVID-19 telah menggalakkan penggunaan

pembelajaran dalam talian secara menyeluruh. Hal ini bermakna setiap murid di
seluruh pelosok negara perlu mengikuti pembelajaran dalam talian. Pembelajaran
atas talian bukanlah sesuatu yang baharu kerana negara-negara maju telah lama
mempraktikkannya dalam pengajaran dan pembelajaran seharian mereka. Oleh itu,
keberkesanan pembelajaran dalam talian sepanjang PdPR memerlukan sambungan
internet dan penggunaan peranti seperti komputer, komputer riba, tablet atau telefon
pintar. Namun begitu, perkongsian peranti dan sambungan internet yang perlahan
terutamanya di kawasan luar bandar telah membataskan manfaat e-pembelajaran.
Isu capaian internet antara cabaran pembelajaran secara online kerana tidak semua
murid mempunyai akses capaian yang baik sekali gus menguji keberkesanan kaedah
pembelajaran atas talian. Dalam konteks ini, kajian memberi fokus kepada capaian
internet di sekolah luar bandar: pemudahcara atau halangan PdPR?

1.2 Latar belakang kajian

Teknologi Internet telah memberi impak yang besar ke atas pelbagai aspek
kehidupan manusia di seluruh dunia. Pada akhir 1980-an, Internet mula mengambil
alih landskap kehidupan rakyat Malaysia. Musa (2008) mendakwa bahawa Internet
pada mulanya tersedia secara meluas di negara ini pada tahun 1987 dan menyertai
rangkaian antarabangsa pada tahun 1992. Norma kehidupan manusia moden telah
berkembang akibatnya, terutamanya di kawasan bandar. Dalam era digital semasa,
mempunyai akses dan pemilikan internet adalah perlu untuk memulakan dan
membantu aktiviti komuniti biasa.

Kerajaan Malaysia melabur berbilion ringgit untuk memastikan penduduk

luar bandar tidak terlepas daripada kelebihan internet bagi merapatkan jurang digital
antara masyarakat bandar dan luar bandar. Menubuhkan Pusat Internet (PI)
khususnya di kawasan luar bandar adalah antara matlamatnya. Disebabkan perintah
kawalan mobiliti (PKP), yang melarang sentuhan atau perbincangan manusia secara
bersemuka, penyakit COVID-19, yang telah melanda dunia sejak Disember 2019,
telah mewujudkan norma atau budaya baharu yang meningkatkan lagi pergantungan
orang ramai. dalam internet. Wabak ini mengubah norma budaya yang ditetapkan
yang mengawal aktiviti harian seperti komunikasi, pendidikan, pekerjaan dan
perdagangan. Fenomena ini menunjukkan betapa pentingnya internet untuk komuniti
luar bandar juga, terutamanya untuk pelajar, guru, dan pekerja sektor awam dan
swasta yang perlu meneruskan pendidikan dan profesion mereka walaupun di bandar
asal mereka.

Disebabkan kekurangan penggunaan, terutamanya di sekolah harian biasa

dan sekolah di luar bandar, proses pengajaran dan pembelajaran berasaskan
teknologi maklumat dan komunikasi (ICT), termasuk pengajaran dan pembelajaran
dalam talian, masih belum diterima sepenuhnya di Malaysia. Malah, Yusup Hshim
(2012) menekankan betapa terhadnya inovasi ICT awal seperti projektor overhed dan
TV Pendidikan. Arahan dalam talian, menurut Stefan Hrastinski (2019), adalah
latihan bersemuka yang menggunakan teknologi untuk membolehkan pelajar melihat
dan mendengar pelajar lain dari jauh. Teknologi digital dan internet digunakan untuk
menyampaikan pengajaran dan pembelajaran dalam bentuk “pengajaran dan
pembelajaran di rumah” (PdPR) secara atas talian (online learning) (Radzi, 2020).

Media ini menawarkan teks, bahasa, grafik visual, animasi, video dan audio
sebagai jenis kandungan yang tersedia. Pengajaran dan pembelajaran dalam talian di
rumah ditambah baik dengan bantuan alat dan sumber teknologi komputer (PdPR).
Kementerian Pendidikan Malaysia (MEC) telah memperkenalkan teknik pengajaran
norma baharu ini mengikut Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) yang dikeluarkan
kerajaan bagi menghentikan penyakit itu daripada merebak, mencemari kawasan
kejiranan, dan membahayakan nyawa manusia. Bagi memastikan pelajar terus
mendapat akses kepada pendidikan, KPM telah mengambil inisiatif mewajibkan
guru dan pelajar meneruskan pengajaran dan pembelajaran melalui teknologi, seperti
pembelajaran dalam talian atau di rumah (Nurul Hamimi Awang Japilan dan Jahidih
Saili, 2021).

Menurut Kementerian Pendidikan Malaysia (2015), pembelajaran dalam

talian ialah strategi pengajaran yang mencampurkan pengajaran secara bersemuka
dengan pembelajaran berasaskan komputer. Disebabkan keadaan ini, penyampaian
PdP menggunakan pembelajaran berasaskan ICT berbanding kaedah Chalk dan Talk
sehala konvensional. Dengan kata lain, gaya, pendekatan dan strategi pembelajaran
tenaga pengajar telah berkembang hasil daripada galakan yang diberikan kepada para
pendidik untuk mengintegrasikan dan menggunakan semua aspek multimedia dalam
menyampaikan pengajaran dan pembelajaran kepada murid, pelajar, malah pelajar di
institusi pengajian tinggi. Apabila sekolah di negara ini terpaksa ditutup akibat
penularan Covid-19, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan berjaya bertindak
balas terhadap kemajuan kaedah pembelajaran berasaskan teknologi.

Nor Aidawati Abdillah dan Mazidah Musa (2021) mendefinisikan pengajaran

sebagai bekerja dengan pelajar untuk membantu mereka memahami dan
menggunakan pengetahuan, konsep dan proses; sebaliknya, mereka mentakrifkannya
sebagai tugas atau aktiviti yang disertai oleh pengajar dan pelajar. Ini
membayangkan bahawa kedua-duanya mesti terlibat dalam proses pengajaran dan
pembelajaran. Tanpa salah satu daripadanya, proses pengajaran dan pembelajaran
tidak dapat berlaku. Siti Nurbaizura dan Nurfaradilla (2020) menegaskan bahawa
pembelajaran maya bukanlah konsep baru kepada guru sebelum wabak Covid-19 dan
pendekatan ini hanya berfungsi untuk menambah pengajaran bilik darjah tradisional.
Disebabkan penularan wabak itu, para pendidik kini mesti melaksanakan
pembelajaran berasaskan rumah (HBL).

Norma baharu telah ditemui hasil daripada pengenalan PKP dan penularan
wabak Covid-19. Kamus Dewan edisi keempat dari 2005 mentakrifkan norma
sebagai ukuran yang digunakan untuk menetapkan apa-apa. Maksud peraturan atau
undang-undang yang telah diterima sebagai norma dan dijangkakan untuk diikuti
oleh semua anggota masyarakat juga disampaikan oleh norma. Nor Aidawati
Abdillah dan Mazidah Musa (2021) menyifatkan norma baharu sebagai peraturan
yang diterima pakai atau digunakan oleh masyarakat akibat sesuatu kejadian seperti
wabak penyakit berjangkit. Dalam konteks ini, norma baharu dalam pendidikan
merupakan keadaan yang mana murid tidak dapat meneruskan persekolahan akibat
daripada penularan pandemik Covid-19 dan kerajaan memutuskan untuk mengambil
langkah menutup semua institusi pendidikan termasuklah sekolah. Pembelajaran
dalam talian menjadi norma baharu yang menghubungkan komunikasi, interaksi dan
proses pembelajaran antara guru dan murid.
 Semua rakyat yang terlibat dalam sistem pendidikan negara kini dikehendaki
menggunakan teknologi secara meluas untuk memulakan proses PdP. Pembelajaran
dalam talian ialah istilah umum yang digunakan untuk menerangkan sebarang bentuk
arahan yang disediakan dalam talian. Pembelajaran dalam talian juga dirujuk sebagai
e-pembelajaran, pembelajaran maya, pembelajaran berbantukan komputer,
pembelajaran berasaskan web, dan pembelajaran jarak jauh, menurut Abdul Razak
Ishak dan Aida Zuraina Mir Ahmad Talaat (2020). E-pembelajaran merupakan
pedagogi yang terbahagi kepada dua bahagian iaitu konseptual dan operasional,
menurut Yusuf (2002).

Menurutnya, pembelajaran konsep adalah satu proses penglibatan koperatif

dan membuahkan hasil dengan penggunaan peralatan elektronik yang berteknologi
maju. Operasi sebaliknya memberi lebih berat kepada keberkesanan perkakasan atau
perisian teknologi menyokong proses PdP. Melalui pembelajaran dalam talian,
kedua-dua guru dan pelajar mempunyai akses kepada pelbagai alat pembelajaran.
Terima kasih kepada penggunaan idea pembelajaran dalam talian, proses pengajaran
dan pembelajaran boleh dijalankan tanpa mengira lokasi, masa, atau bilangan pelajar
yang mengambil bahagian. Pada tahun 1996, Kementerian Pendidikan Malaysia
(KPM) mula memperkenalkan konsep e-pembelajaran melalui Sekolah Bestari.

Kemudian, Pembestariani Sekolah dan laman web Frog VLE telah diubah
suai pada tahun 2006. Selepas wabak penyakit COVID-19 melanda seluruh negara
ini, idea pembelajaran dalam talian telah diterima dengan cepat oleh orang ramai.
Dengan mewujudkan peraturan penerapan pembelajaran dan pengajaran di rumah
(PdPR) dengan sokongan guru, Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) mengubah
pendekatan pengajaran dan pembelajaran (PdP) kepada e-pembelajaran (KPM,
2020). Untuk mengekalkan konsistensi dalam kedua-dua pengajaran dan
pembelajaran pelajar, ini dilakukan. Semua pelajar harus mempunyai akses kepada
pendidikan untuk merealisasikan potensi penuh mereka dan bersedia menghadapi
cabaran masa depan, menurut Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013–2025
(2013).

Oleh itu, walaupun mereka tidak dapat hadir ke sekolah, semua murid berhak
mendapat pendidikan. Manual Pengajaran dan Pembelajaran di Rumah (2021)
menyatakan bahawa pelaksanaan PdPR mesti mengikut garis panduan asas yang
diperlukan untuk memberi sekolah ruang dan peluang untuk membangunkan
rancangan untuk memaksimumkan proses pengajaran dan pembelajaran. Oleh itu,
setiap sekolah mesti mengambil kira elemen seperti mengurangkan keciciran pelajar,
memastikan asas pembelajaran terpelihara, dan mengutamakan kesejahteraan sosio-
emosi pelajar. pengajaran dan pembelajaran rumah (PdPR) merujuk kepada PdP
yang dijalankan di rumah, pusat komuniti, atau tapak lain yang sesuai.

PdPR boleh dilaksanakan secara tersusun dan terancang sama ada dalam
talian dan/atau luar talian. Apabila kanak-kanak tidak dapat hadir ke sekolah untuk
tempoh masa yang telah ditetapkan disebabkan oleh bencana, wabak atau keadaan
lain, PdPR ditadbir dengan persetujuan pendaftar negeri (Manual Pengajaran dan
Pembelajaran di Rumah, 2021). Guru boleh menggunakan pembelajaran di tapak,
luar tapak atau dalam talian untuk mengaplikasikan PdPR. Capaian Internet dan
penggunaan teknologi yang memberi ruang kepada pelajar untuk belajar dalam masa
nyata membolehkan PdPR maya. PdPR Luar Talian menerangkan keadaan di mana
pelajar mempunyai peranti seperti komputer, komputer riba, tablet dan telefon bimbit
tetapi tiada akses internet tersedia untuk pembelajaran. Apabila terdapat sambungan
internet, PdPR luar talian boleh dilakukan menggunakan buku teks atau sumber
pendidikan lain yang dimuat turun daripada sumber PdP, seperti video, audio,
pembentangan, nota dan latihan.

PdPR luar tapak ialah pendekatan pengajaran yang berlaku di kemudahan

yang ditetapkan sebagai pusat pemindahan sementara kerana berlakunya bencana
atau wabak, seperti pusat komuniti. KPM telah melancarkan platform pendidikan
baharu bernama Digital Educational Learning Initiative Malaysia (DELIMa), yang
merupakan penjenamaan semula platform Pembelajaran Digital KPM yang dibina
oleh KPM selepas Frog VLE, dalam usaha meningkatkan kualiti pembelajaran dalam
talian semasa PdPR. Pelajar boleh mengakses sumber pembelajaran pada platform
ini serta perkhidmatan sistem pengurusan pembelajaran. Menggunakan akaun
Google sedia ada, pendidik dan pelajar boleh mengakses portal ini. Ia bertujuan
untuk memudahkan penyampaian PdP pengajar yang berjaya, sama seperti DELIMa.
Akses Internet diperlukan untuk pembelajaran dalam talian untuk mengakses bahan
kursus, berkomunikasi dengan profesor dan rakan pelajar, dan menyemak imbas
pelbagai sumber maklumat. Ini menunjukkan bahawa apabila pelajar memperoleh
bahan pembelajaran yang terbaik, pembelajaran maya boleh menjadi berkesan.

Menurut Ainul Afzan binti Ramli & Ishak Bin Haji Abd Rahman (2021),
keberkesanan pelaksanaan PdPR memerlukan usaha dan kerjasama daripada semua
pihak berkepentingan seperti pentadbir sekolah, guru, ibu bapa/penjaga dan murid itu
sendiri. Walau begitu, realitinya e-pembelajaran menerusi PdPR berhadapan dengan
pelbagai cabaran seperti kehadiran dan penglibatan murid yang kurang
memberangsangkan terutama sekali di sekolah luar bandar. Antara kekangan
pembelajaran dalam talian ialah kekurangan peranti, pelan data dan motivasi murid
malah juga capaian internet yang lemah. Capaian internet di sesuatu kawasan sama
ada lemah atau kuat menjadi indikator kepada proses pengajaran dan pembelajaran.
Menurut Halina et.al. (2021), peranan pusat internet tidak menyerlah dalam kalangan
masyarakat luar bandar terutama sekali ketika tempoh PKP.

1.3 Pernyataan Masalah Kajian

Kerajaan Malaysia mengumumkan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) dan darurat

sebagai tindakan yang diambil oleh kerajaan Malaysia untuk menangani dan
mengawal penularan virus COVID-19. Tindakan ini bertujuan untuk membuat
sekatan pergerakan dan pergaulan secara bersemuka dalam kalangan masyarakat.
Pelaksanaan PKP telah mencetuskan norma baharu kehidupan manusia dengan
penutupan pelbagai sektor perkhidmatan. Pengoperasian sektor ekonomi dan sosial
dilaksanakan melalui perkhidmatan secara maya. Antara sektor yang terkesan ekoran
pandemik termasuklah sektor pendidikan. Pelaksanaan PKP telah membawa kepada
penutupan semua institusi pendidikan.

Pembelajaran dalam talian telah menggantikan semua PdP secara bersemuka.

Adalah dicadangkan agar pendidik dan pelajar tinggal di rumah dan menyelesaikan
pendidikan mereka secara dalam talian. Dalam pergerakan terhad, guru harus
bersedia dan menyediakan kaedah PdP yang sesuai, manakala pelajar perlu bersedia
untuk belajar sepenuhnya melalui e-pembelajaran termasuk membuat persediaan
menghadapi ujian awam bakal pelajar 2020, menurut Ainul Afzan binti Ramli dan
Ishak Bin Haji Abd. Rahman (2021). Penerimaan pembelajaran dalam talian telah
melonjak di Malaysia akibat penutupan semua kemudahan pendidikan apabila
COVID-19 diisytiharkan sebagai pandemik.

Senario ini tidak setanding dengan Malaysia, di mana akses kepada pelbagai
sumber dalam talian dan penggunaan multimedia dan teknologi maklumat masih
tidak mencukupi. Penyampaian arahan oleh tenaga pengajar dan kepantasan
pembelajaran pelajar kedua-duanya boleh dijamin dengan penggunaan teknik
pembelajaran dalam talian. Pelajar yang melibatkan diri dalam pembelajaran dalam
talian untuk tempoh masa yang berlebihan menjadi tidak bermotivasi untuk terus
belajar. Ini adalah hasil daripada kedua-dua komponen PdPR dan pembolehubah
luaran, seperti pengaruh ibu bapa. Menurut Irma et al. (2021), ibu bapa yang tidak
memberikan inspirasi atau mengambil berat tentang pendidikan anak-anak
dipersalahkan kerana kurangnya semangat pelajar untuk meneruskan pembelajaran
dalam talian.

Melaksanakan Pengajaran dan Pembelajaran di Rumah (PdPR) untuk kanak-

kanak di seluruh negara dianggap sukar oleh pendidik, pelajar dan ibu bapa. Salah
satu masalah dan kesukaran yang dialami guru, menurut laporan My Metro mulai 24
Januari 2021, ialah sesetengah pelajar menggunakan dua paparan komputer riba
manakala yang lain dianggap mempunyai peratusan kehadiran kelas dalam talian
yang agak rendah dalam kalangan pelajar dari kelas sebelumnya. Industri pendidikan
telah terjejas dengan ketara oleh COVID-19 apabila lebih ramai kanak-kanak
meninggalkan sekolah. Menurut laporan dari Dana Kanak-Kanak Pertubuhan
Bangsa-Bangsa Bersatu (UNICEF) dari tahun sebelumnya, satu pertiga daripada
kanak-kanak di seluruh dunia yang tinggal di negara membangun kekurangan akses
kepada peluang pembelajaran jarak jauh, terutamanya melalui radio, televisyen dan
internet.

Menurut laporan Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) mengenai

persediaan pelajar untuk pembelajaran dalam talian, 1.85 juta pelajar di negara ini
kekurangan gajet dan mempunyai masalah sambungan internet, menyebabkan
mereka tidak dapat menerima arahan dari rumah dan belajar mengikut rentak mereka
(PdPR). Tidak dinafikan PdPR di negara ini menggunakan gabungan pendekatan
dalam talian dan luar talian, menurut Manual PdPR terbitan KPM tahun ini. Walau
bagaimanapun, keciciran masih berlaku dan maklumat mengenainya belum
dikeluarkan. PdPR dilaksanakan oleh guru dan murid melalui penggunaan
pembelajaran atas talian..

Walaupun begitu, permasalahan kajian ini berkait rapat dengan kaedah

pembelajaran atas talian yang membawa kepada kekangan yang perlu dihadapi oleh
ibu bapa dan murid. Ibu bapa dan murid berdepan masalah dalam mengaplikasikan
penggunaan teknologi maklumat dan multimedia seperti platform e-pembelajaran
dalam PdP. Penyataan ini sejajar dengan kajian Norehan dan Mahaliza (2021), murid
dan ibu bapa kurang kemahiran ICT dalam mengakses DELima, Zoom, Google Meet
dan pelbagai kaedah PdPR. Guru dan murid juga berhadapan dengan kekangan
suasana pengajaran dan pembelajaran yang tidak kondusif dan masalah
keberkesanan penyampaian PdPR. Selain itu, timbul kegusaran ibu bapa berkaitan
keberkesanan pembelajaran dalam talian.

Menurut kajian Briliannur, Aisyah, Uswatun, Abdy, dan Hidayatur (2020),

isu halangan kewangan dari segi kemudahan dan infrastruktur mengurangkan
kecekapan pembelajaran dalam talian. Menurut laporan ini, kanak-kanak tidak
bersedia apabila menggunakan peranti mudah alih dan internet. Menurut kajian Intan
dan Zamri dari 2021, kanak-kanak daripada isi rumah sosioekonomi berpendapatan
rendah merupakan punca utama pendidikan terhad dan kadar keciciran pelajar.
Fokus utama permasalahan kajian ini ialah murid pula berhadapan dengan masalah
seperti peranti dan capaian internet.

Masalah peranti dan capaian internet menyebabkan sebahagian murid tidak

dapat mengikuti PdPR. Terdapat juga kekangan yang mana kawasan tempat tinggal
murid terutama di pedalaman dan luar bandar tidak mempunyai capaian internet.
Pernyataan ini selaras dengan kajian Tamilmullai Thannimalai dan Salina Baloh
(2021), kebanyakan pengajaran dan pembelajaran dalam talian sangat terhad kerana
ketidakcapaian internet yang stabil dan tiada alat peranti pintar di kawasan
pedalaman Sabah dan Sarawak. Keadaan capaian internet yang lemah atau langsung
tiada menyebabkan murid ketinggalan dalam pelajaran dan motivasi serta minat
mereka untuk mengikuti sesi PdPR semakin menurun.

Masalah capaian internet juga membawa kepada kesukaran murid untuk

menerima dan menghantar tugasan secara online. Pernyataan ini selaras dengan
laporan Berita Harian (2020), kebanyakan murid di kawasan bandar mempunyai
akses internet yang baik berbanding sebahagian murid yang tinggal di luar bandar
yang berhadapan dengan masalah untuk mendapatkan akses internet yang baik.
Menurut Mohamed, Khidhir, Nazeer dan Vijayan (2020), PdPR dalam talian adalah
pendekatan paling sesuai apabila murid terpaksa tinggal di rumah untuk belajar
disebbabkan oleh pandemik ini. Hal ini memberikan suatu cabaran daripada setiap
sudut kepada guru mahupun ibu bapa. Di peringkat guru berkemungkinan murid
tidak mengikut masa pembelajaran yang ditetapkan tanpa pengawalan ibu bapa dan
murid boleh hilang fokus kerana mereka berada di rumah.

Manakala, di peringkat ibu bapa cabarannya adalah mereka perlu

menyediakan kemudahan internet untuk murid serta pengaruh sekeliling ibu bapa itu
sendiri yang memberikan impak kepada sepanjang proses PdPR berjalan.
Kesimpulannya, penularan Covid-19 telah membuka ruang kepada penggunaan
secara besar-besaran pembelajaran dan pengajaran atas talian di semua institusi
pendidikan negara. Maka, satu kajian berkaitan dengan capaian internet di luar
bandar sama ada sebagai pemudahcara atau halangan PdPR akan dijalankan untuk
menerangkan kekurangan akses yang melibatkan peranti dan rangkaian internet.

1.4 Tujuan Kajian

Mengkaji capaian internet sebagai pemudahcara atau halangan PdPR di luar bandar
dalam kalangan murid Tingkatan 6 di salah sebuah sekolah bahagian Kapit,
Sarawak.

1.5 Objektif Kajian

Dalam kajian ini terdapat beberapa objektif yang ingin dilihat. Objektif utama kajian
ini di lakukan adalah:
 a. Untuk menentukan adakah terdapat perbezaan skor ujian yang signifikan dari
segi statistik terhadap pelajar yang menggunakan capaian internet atau tiada
capaian internet.
b. Untuk menentukan adakah terdapat hubungan yang signifikan antara skor
ujian dengan kelajuan capaian internet.

1.6 Persoalan Kajian

Melalui kajian yang dijalankan ini adalah bertujuan untuk melihat beberapa
persoalan kajian. Antaranya:

a. Adakah terdapat perbezaan skor ujian yang signifikan dari segi statistik
terhadap pelajar yang menggunakan capaian internet atau tiada capaian
internet?
b. Adakah terdapat hubungan yang signifikan antara skor ujian dengan kelajuan
capaian internet?

1.7 Hipotesis

Hipotesis Nul Kajian

Ho1: Tidak terdapat perbezaan skor ujian yang signifikan dari segi statistik terhadap
pelajar yang menggunakan capaian internet atau tiada capaian internet.

Ho2: Tidak terdapat perkaitan yang signifikan antara skor ujian dengan persepsi
pelajar terhadap capaian internet

Hipotesis alternatif kajian

Ha1: terdapat perbezaan skor ujian yang signifikan dari segi statistik terhadap pelajar
yang menggunakan capaian internet atau tiada capaian internet.

Ha2: terdapat perkaitan yang signifikan antara skor ujian dengan persepsi pelajar
terhadap capaian internet

1.8 Kerangka Konseptual Kajian

Kerangka konsep dalam sesuatu kajian bertindak sebagai garis panduan kepada
penyelidik dalam setiap kajian. Kerangka konsep mengandungi pembolehubah dan
mencakupi aliran teori kajian yang digunakan serta menghubungkan perkaitan antara
satu sama lain seterusnya membawa kepada objektif kajian. Menurut Nursalam
(2008), kerangka konsep membantu penyelidik menghubungkan hasil penemuan
dengan teori. Kerangka konsep mengandungi anak panah yang mempunyai
gambaran dalam bentuk diagram atau rajah Tujuan rajah tersebut adalah untuk
memberi gambaran secara visual kepada pembaca akan kaitan antara kata kunci
dalam rajah.

Dalam kajian ini, kerangka kajian adalah untuk memastikan proses penyelidikan
berjalan dengan lebih lancar. Berdasarkan kerangka konseptual yang dibina, terdapat
pemboleh ubah yang mempengaruhi kajian ini. Pemboleh ubah terdiri daripada
pembolehubah bersandar dan pembolehubah tidak bersandar. Pemboleh ubah
bersandar ialah pemudahcara atau halangan manakala pemboleh tidak bersandar
ialah capaian internet.

Kajian ini menggunakan Teori Behaviorisme. Teori Ivan Pavlov melalui

konsep Pelaziman Klasik dalam kajian ini dapat diaplikasikan menerusi capaian
internet yang bertindak sebagai rangsangan manakala pemudahcara atau halangan
merupakan gerak balas. Sebagai rangsangan, capaian internet menjadi penggerak
kepada tingkah laku murid dalam menjalani pembelajaran dalam talian. Tingkah
laku murid bergantung kepada capaian internet yang mana ketidakcapaian internet
menyebabkan murid tidak mengikuti pembelajaran online secara aktif dan berkesan.
Oleh itu, pengulangan situasi yang perlu dihadapi murid berkaitan dengan capaian
internet dalam dilihat sama ada sebagai pemudahcara atau halangan PdPR.

Terdapat lima jenis proses iaitu peneguhan positif, peneguhan negatif,

dendaan, prinsip Premack dan pelupusan dalam Teori Pelaziman Operan Skinner
yang diperkenalkan oleh B. F Skinner. Salah satu proses dalam teori tersebut yang
berkaitan dengan kajian yang ingin saya lakukan adalah proses peneguhan positif.
Peneguhan adalah merujuk kepada sesuatu perkara yang memberi galakkan agar
sesuatu perbuatan yang diinginkan dapat diulangi. perkara yang dilakukan untuk
mengalakkan sesuatu perlakuan itu diulangi. Peneguhan positif ialah merujuk kepada
pemberian ganjaran seperti pemberian hadiah, kata-kata pujian dan senyuman yang
boleh menggalakan sesuatu perbuatan tersebut diulangi.

Dalam konteks ini, peneguhan positif adalah merujuk kepada capaian

internet yang kuat. Capaian internet menjadi motivasi kepada murid untuk
melibatkan diri dalam pembelajaran secara maya. Peneguhan positif dapat dilihat
melalui proses tingkah laku murid, iaitu menghadiri kelas PdPR kesan daripada
adanya akses internet. Tingkah laku yang dapat diulangi akibat capaian internet ialah
murid mengikuti PdPR dengan secara berterusan.

1.9 Kepentingan Kajian

Semua pihak yang berkenaan dalam bidang pendidikan akan mendapat manfaat yang
besar daripada pelaksanaan kajian ini. Penyelidikan ini dijalankan sebagai
sebahagian daripada projek untuk mengkaji peranan sambungan internet di kawasan
luar bandar sebagai penyokong atau penghalang PdPR. Kajian ini dapat mengenal
pasti penggunaan internet murid berhubung dengan pengajaran dan pembelajaran di
rumah. Kajian ini juga memudahkan untuk memahami cabaran yang dihadapi oleh
murid luar bandar semasa belajar dan mengajar di rumah. Guru mungkin mendapati
kajian ini berguna dalam mengurus sikap pelajar semasa latihan PdPR. Guru yang
mempunyai akses internet yang mencukupi boleh berjaya mengajar dan belajar di
rumah. Guru boleh menggunakan internet untuk menggunakan pelbagai teknik
pengajaran dan pembelajaran. Kajian ini juga dapat menjadikan guru lebih arif
tentang penggunaan sambungan internet di sekolah terpencil. Kesediaan ibu bapa
untuk mengambil bahagian dalam proses PdP dari jauh dan mengambil peranan
sebagai penyelia aktiviti PdPR murid menunjukkan peranan mereka dalam
masyarakat.

a. Guru Sekolah

Kajian ini boleh menjadi sumber rujukan bagi guru sekolah pada masa akan datang.
Melalui kajian ini, para guru boleh meneliti dan memilih kaedah pengajaran dan
pembelajaran yang sesuai dengan kawasan dan capaian internet murid dalam
menjalankan PdPR sekali gus dapat meningkatkan minat dan motivasi murid. Pada
masa yang sama, guru juga dapat menggalakkan kehadiran dan penghantaran
tugasan murid sepanjang PdPR masih dijalankan.

b. PPD

Melalui kajian ini juga dapat dijadikan bahan rujukan pihak pejabat Pelajaran Daerah
untuk menilai semula kesan capai internet terhadap aktiviti PdPR murid.

c. Jabatan Pelajaran Negeri

Kajian yang dijalankan ini boleh dijadikan sebagai rujukan untuk melihat kekuatan
dan kelemahan capaian internet di luar bandar terhadap aktiviti PdPR murid.

d. Kementerian Pelajaran Malaysia

Kajian ini dapat dijadikan sebagai bahan rujukan kepada pihak Kementerian
Pendidikan Malaysia kerana dapat mengetahui kelebihan dan kekurangan dalam
penggunaan capaian internet di luar bandar terhadap aktiviti PdPR murid.

1.10 Batasan Kajian

Kajian ini hanya mementingkan sambungan internet di sekolah luar bandar sebagai
prasyarat untuk memulakan aktiviti PdPR bersama pelajar. Kajian ini merupakan
tinjauan pelajar sejarah yang bersekolah di sebuah sekolah menengah di wilayah
Kapit negeri Sarawak. Oleh kerana kajian yang dijalankan adalah berkaitan, kawasan
kajian ini dipilih. Disebabkan ini, tidak semua pelajar sekolah menengah di luar
bandar boleh dirujuk melalui dapatan kajian.

1.11 Definisi Operational

Dalam kajian ini, terdapat beberapa istilah yang boleh digunakan sebagai panduan
kepada pengkaji dan juga pembaca.

1.11.1 Capaian Internet

Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat (2005), capaian ialah proses memasuki ruang
simpanan untuk menyimpan dan atau memperoleh kembali data dalam komputer.
Internet adalah singkatan daripada interconnected network. Menurut Arief
Ramadhan (2005), internet merupakan jaringan komunikasi yang mampu
menghubungkan jaringan-jaringan komputer di seluruh dunia. Dalam konteks kajian
ini, capaian internet merujuk kepada akses yang menghubungkan pelajar dengan
proses pembelajaran PDPR sama ada menggunakan wifi atau plan data yang
capaiannya lemah, sederhana dan lancar.

1.11.2 Luar Bandar

Kamus Dewan Edisi Keempat (2005) mendefinisikan luar bandar sebagai daerah
yang jauh dari bandar, kampung, atau desa. Dalam konteks kajian ini, luar bandar
merujuk kepada sebuah sekolah di kawasan luar bandar di Kapit, Sarawak.

1.11.3 Pemudahcara Atau Halangan

Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat (2005), pemudahcara ialah orang (pihak)
yang menyenangkan sesuatu tindakan atau proses. Dalam konteks kajian ini,
pemudahcara atau halangan adalah merujuk kepada capaian internet.

1.11.4 Pembelajaran dan Pengajaran di Rumah (PdPR)

PdPR ialah istilah yang digunakan untuk menerangkan pengajaran dan pembelajaran
(PdP) yang berlaku di rumah, di pusat komuniti, atau dalam mana-mana persekitaran
yang sesuai. Ia berdasarkan Manual Pengajaran dan Pembelajaran Rumah daripada
PdPR versi 2. PdPR boleh dilaksanakan di dalam dan di luar tapak, serta dalam
talian, secara terkawal dan terancang. PdPR digunakan dengan kebenaran pendaftar
negeri apabila kanak-kanak tidak dapat hadir ke sekolah dalam tempoh masa yang
ditetapkan kerana bencana, wabak atau sebab lain. PdPR merujuk kepada
persekitaran pembelajaran di luar bilik darjah yang berkembang hasil daripada
penyebaran Covid-19 dalam konteks kajian ini.

1.12 Kesimpulan

Tidak dinafikan Capaian Internet di Luar Bandar: Kemudahan atau Halangan PdPR
di kawasan Sarawak telah menarik perhatian semua pihak berkepentingan, menurut
kajian demi kajian. Kesimpulannya, bab ini memberikan gambaran ringkas tentang
penyiasatan penyelidik terhadap akses kanak-kanak luar bandar ke internet.
Bahagian ini juga termasuk pernyataan masalah kajian, matlamat dan persoalan
kajian, serta maklumat tentang kepentingan kajian, definisi operasi, skop dan had
kajian. Kajian kesusasteraan dalam dan luar negara akan dikupas dalam bab
seterusnya.
 BAB 2

TINJAUAN LITERATUR

2.1 Pendahuluan

Dalam bab dua ini menjelaskan tentang tinjauan literatur yang digunakan dalam
kajian ini. Tinjauan literatur atau dapatan kajian lepas merupakan satu bahagian yang
kritikal dalam setiap kajian. Tinjauan literatur menjadi sumber rujukan dan panduan
semasa menjalankan kajian ini. Menurut Sidek Mohd Noah (2002), analisis kajian
lepas adalah kritikal kerana ia akan menghasilkan pendapat dan hala tuju tentang
pendidikan yang akan dijalankan. Kajian ini menggunakan kajian literatur sebagai
rujukan kepada capaian internet di luar bandar samaada sebagai pemudahcara atau
halangan PdPR. Penggunaan model dan teori dalam kajian ini adalah sebagai batasan
agar tidak keluar daripada objektif dan persoalan dalam kajian ini. Walaupun begitu,
tidak terdapat banyak bahan kajian lepas yang boleh menjadi rujukan dalam kajian
ini. Terdapat beberapa dapatan kajian lepas yang hampir sama dengan kajian yang
dijalankan maka ia digunakan sebagai rujukan. Kajian yang digunakan adalah
berkaitan dengan pembelajaran atas talian. Kekurangan bahan rujukan yang hampir
sama dengan kajian ini menyebabkan pengkaji merujuk penggunaan kajian lepas
yang hampir sama dengan kajian ini sebagai bahan rujukan seperti penggunaan
model dan teori yang hampir sama bagi memastikan ketepatan kajian yang
dijalankan.

2.2 Pengajaran Dan Pembelajaran Di Rumah (PdPR)

Pengajaran dan pembelajaran dalam talian, sering dikenali sebagai pembelajaran

dalam talian, masih berkembang dan memberi impak yang besar kepada pendidikan
Malaysia, menurut P. Ayu dan Gunawan (2020). Persekitaran pendidikan telah mula
berubah dalam era pandemik ke arah pengajaran dan pembelajaran dalam talian yang
menggunakan pelbagai alatan yang tersedia. Pembelajaran dalam talian ditakrifkan
sebagai sebarang aktiviti akademik yang disampaikan menggunakan teknologi
digital dan internet. Di Malaysia, amalan ini kini dikenali sebagai pengajaran dan
pembelajaran di rumah (PdPR). Media ini mengandungi teks, grafik visual,
perkataan, animasi, video, dan audio dalam kandungan yang diberikan.

Asas PdPR dalam talian ialah alat dan sumber teknologi komputer. Menurut
Stefan Hrastinski (2019), pengajaran dan pembelajaran dalam talian ialah pengajaran
bersemuka yang dijalankan melalui penggunaan teknologi, membolehkan pelajar
melihat dan mendengar pelajar lain dari jauh. Selain itu, menjalankan PdPR dalam
talian memberikan kesukaran kepada guru (Losius Goliong et al., 2020). PdPR
dalam talian, menurut penyelidik Matt Bower et al. (2016), ialah penggunaan
pelbagai alat teknologi berasaskan web untuk pengajaran. Oleh itu PdPR dalam
talian telah mengalami pertumbuhan yang luar biasa hasil daripada pelbagai
faedahnya, termasuk kebolehsuaian, kebolehcapaian internet, dan kecekapan
perbelanjaan pembiayaannya (Muhammad Naveed et al. 2018).

Kelebihan ini mempunyai kuasa untuk menukar pendidikan kepada proses

pembelajaran sepanjang hayat yang menggalakkan pelajar menjadi lebih kreatif
dalam cara mereka memperoleh pelbagai sumber ilmu. Selain itu, menurut Fauzan et
al. (2019), institusi pendidikan menggunakan teknologi PdPR dalam talian untuk
meningkatkan penglibatan pelajar-guru, berkongsi pengetahuan, dan mengukuhkan
komuniti pembelajaran. PdPR dalam talian adalah asas pembangunan teknologi
maklumat dan komunikasi. Hasilnya, sejak dua tahun lalu, kajian tentang
keberkesanan PdPR dalam talian telah meningkat. Menurut Suharyanto et al. (2018),
pengajar boleh menarik minat pelajar untuk melibatkan diri dengan mereka di luar
kuliah yang dijadualkan dengan menggunakan pendekatan PdPR dalam talian.
Melalui strategi pengajaran ini, penggunaan teknologi memberi masa yang lebih
berguna kepada murid (Kuppusamy & Norman, 2021).

Contoh ini menunjukkan bahawa pembelajaran dalam talian PdPc berdaya

saing dalam konteks persekitaran pendidikan yang berkembang pesat (Rusdiana et
al. 2020). Persekitaran PdPR dalam talian, menurut Cassidy (2016), ialah platform
berasaskan web yang menawarkan alat dan aplikasi perisian untuk membantu dalam
proses pembelajaran. Menurut Bdiwi et al. (2019), teknologi maklumat dan
komunikasi (ICT) adalah perlu untuk pembelajaran dalam talian walaupun kedua-
dua pendekatan segerak dan tak segerak boleh digunakan. Fokus utama kajian ini
adalah terhadap kesukaran yang dihadapi oleh pengajar dan pelajar yang mesti
mengambil bahagian dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran jarak jauh sebagai
sebahagian daripada proses PdPR dalam talian yang digunakan di sekolah rendah
dan menengah. Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan melancarkan portal
DELIMa (Digital Educational Learning Initiative Malaysia) pada Julai 2019 bagi
memudahkan pelajar dan guru menguruskan PdPR secara dalam talian dengan lebih
kerap. Menurut data dari laman web Google Trends (2020), pengajar di Malaysia
sedang mencari istilah "Bilik Darjah Google" pada kadar kedua tertinggi di seluruh
dunia semasa pandemik.

Secara tidak langsung, terdapat banyak minat terhadap program ini dalam
kalangan guru dan pelajar. Hasilnya, Bilik Darjah Google berfungsi sebagai strategi
sandaran untuk meningkatkan PdPR dalam talian (Sewang, 2017) dan medium
utama untuk meningkatkan standard kejayaan pelajar (Madhavi et al., 2018). Untuk
membolehkan pelajar mereka bentuk tugasan, menyerahkan tugasan dalam talian dan
menilai kerja mereka tanpa menggunakan kertas, Google melancarkan Bilik Darjah
Google (Wikipedia, 2020). Guru dan pelajar boleh menyertai pelbagai aktiviti PdPR
secara dalam talian melalui Google Classroom (Sujana et al. 2019). Shampa (2016)
mendakwa bahawa guru mempunyai keupayaan untuk menawarkan kerja rumah
kepada murid dan memilih tarikh tamat tempoh yang betul. Oleh kerana tempoh
pelaksanaannya sangat singkat dan mereka lebih fokus dalam pengajaran bersepadu,
sesetengah guru dalam era pandemik ini mungkin masih tidak biasa menggunakan
Bilik Darjah Google untuk melaksanakan PdPR. Kemungkinan pelajar berjaya
memahami idea pembelajaran meningkat dengan gabungan pengajaran (Rusdiana et
al. 2020 & Kholiqul et al. 2017).

2.2.1 Penglibatan Dalam Pembelajaran Dalam Talian

Selain daripada kesediaan teknologi, terdapat banyak faktor lain yang mempengaruhi
keberkesanan pembelajaran dalam talian. Penglibatan pelajar merupakan salah satu
cabaran utama dalam pembelajaran dalam talian, dan ia telah dikenal pasti sebagai
peramal yang kuat terhadap pencapaian dan pembangunan peribadi (Oncu & Cakir,
2011). Menurut Axelson dan Flick (2011), penglibatan pelajar merujuk kepada
"bagaimana pelajar terlibat atau berminat kelihatan dalam pembelajaran mereka dan
bagaimana mereka berhubung dengan kelas mereka, institusi mereka, dan satu sama
lain".

Di bawah situasi Pandemik, guru berhadapan dengan tugas yang sukar untuk
melibatkan pelajar mereka secara berkesan dalam talian supaya pelajar bukan sahaja
memperoleh pengetahuan dan kemahiran yang berkaitan tetapi juga memperoleh
kepuasan dan keseronokan daripada proses pembelajaran (Pilotti et al., 2017).
Penglibatan pelajar adalah faktor utama yang disiasat dalam kajian ini, dan lebih
khusus lagi, kajian ini bertujuan untuk mengkaji sejauh mana pelajar bersedia untuk
melaburkan sumber mereka, seperti masa dan usaha untuk mengoptimumkan dan
meningkatkan pembelajaran mereka sendiri. Penglibatan dalam kajian ini
dioperasikan mengikut tiga elemen yang saling berkaitan: Perlakuan, Kognitif, dan
Penglibatan Emosi (Fredricks et al., 2004).

Penglibatan Tingkah Laku merujuk kepada sejauh mana kesediaan pelajar

untuk mengambil bahagian dalam aktiviti pembelajaran. Oleh itu, ia memerlukan
penyertaan aktif dan penglibatan pelajar, contohnya menjawab soalan pengajar atau
menyerahkan tugas tepat pada masanya. Ia dianggap sebagai salah satu faktor
penting untuk mencapai hasil akademik yang positif dan menghalang pelajar
daripada berhenti (Fredricks et al., 2004). Walaupun penglibatan tingkah laku
tertumpu pada penglibatan pelajar dalam aktiviti akademik dan ekstrakurikuler,
Penglibatan Kognitif menggunakan idea pelaburan pelajar dalam pembelajaran
mereka; sejauh mana mereka bersedia untuk memahami idea yang kompleks dan
menguasai pengetahuan dan kemahiran yang berbeza berbanding dengan hanya
"melakukan kerja" (Fredricks et al., 2004).

Satu contoh penglibatan kognitif ialah apabila pelajar cuba memahami dan
menerangkan sesuatu konsep yang telah mereka pelajari secara mendalam. Telah
dilaporkan bahawa kedalaman perbincangan sesuatu pelajaran mempunyai kaitan
positif dengan penglibatan kognitif pelajar (Pilotti et al., 2017). Emosi memainkan
peranan penting dalam memastikan pelajar terlibat dengan pelajaran mereka.
Penglibatan Emosi melibatkan perasaan atau reaksi afektif pelajar terhadap guru,
rakan sekelas, institusi pembelajaran dan pembelajaran secara amnya, tidak kira
sama ada positif atau negatif (Fredricks et al., 2004). Keterikatan atau rasa kekitaan
dalam institusi pembelajaran atau kelas mereka, sebagai contoh, adalah contoh
penglibatan emosi yang baik. Apabila pelajar merasakan mereka adalah sebahagian
daripada pembelajaran, mereka lebih bersedia untuk melaburkan masa dan usaha
mereka ke arah pembelajaran, menghasilkan gred atau prestasi yang lebih baik
(Pilotti et al., 2017).

Dalam konteks pembelajaran dalam talian, penglibatan pelajar dicerminkan

melalui respons mereka terhadap bahan dan aktiviti pembelajaran dalam talian, dan
reaksi mereka terhadap rakan sebaya dan pengajar. Sebagai contoh, penglibatan
kognitif dalam persekitaran pembelajaran dalam talian dicerminkan oleh usaha
pelajar dalam menganalisis dan mensintesis bacaan, mencari, mentafsir,
menganalisis dan meringkaskan maklumat; mengkritik dan menaakul melalui
pelbagai pendapat dan hujah; dan membuat keputusan (Zhu, 2006). Sementara itu,
penglibatan tingkah laku dicerminkan dalam manipulasi antara muka melalui
tindakan seperti mengklik, menatal, menavigasi, dan menyerahkan (Kennedy, 2020).
Penglibatan emosi pelajar dalam pembelajaran dalam talian boleh diperhatikan
melalui sikap, semangat, minat, kebimbangan, atau keseronokan mereka terhadap
proses pembelajaran (Redmond et al., 2018).

2.3 Pendekatan PdPR Dalam Talian

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013–2025 (Kementerian Pendidikan

Malaysia, 2013) diwujudkan selaras dengan lonjakan kesembilan dan berhasrat
menggunakan teknologi maklumat untuk meningkatkan kualiti pendidikan dengan
memberi penekanan kepada pembelajaran dalam talian (Noor Syaheerah & Tajul,
2021). Persediaan ini merupakan salah satu langkah kerajaan untuk memastikan
pendidikan berkualiti tinggi. Malah, strategi ini memberi penekanan yang kuat untuk
memastikan setiap orang mendapat akses kepada pendidikan berkualiti tinggi dengan
menggunakan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) untuk meningkatkan taraf
pendidikan Malaysia setaraf dengan negara lain.

Oleh kerana ia direka bentuk dan disesuaikan dengan kurikulum semasa,

pembelajaran dalam talian adalah berpusatkan pelajar dan mengambil kira bahan
pelajaran, strategi penilaian dan metodologi pembelajaran yang berbeza daripada
yang tradisional. Mengikut strategi pembangunan kerajaan, jelas sekali kerajaan
bersedia untuk mengikuti kepesatan kemajuan teknologi. Tetapi apabila wabak
Covid-19 merebak ke seluruh dunia, pengenalan PKP mempunyai kesan ke atas
sistem pendidikan negara. Murid-murid amat terkesan dengan penutupan sekolah
yang tidak dijangka. Berikutan penutupan institusi pendidikan di seluruh negara,
khususnya sekolah rendah, pembelajaran kini mesti dilakukan secara eksklusif dalam
talian, yang memberi kesan kepada penglibatan dan motivasi pelajar untuk PdPR
(pengajaran dan pembelajaran di rumah).

Menurut kajian oleh Tabung Kanak-Kanak Pertubuhan Bangsa-Bangsa

Bersatu (UNICEF, 2020), yang dijalankan selepas tempoh PKP, perkadaran murid
menengah atas yang tidak menghadiri kursus apabila sekolah memulakan semula
operasi adalah amat membimbangkan. Satu daripada lima kanak-kanak hilang minat
untuk pergi ke sekolah, menurut tinjauan ini (Tabung Kanak-Kanak Pertubuhan
Bangsa-Bangsa Bersatu, 2020). Aliran trafik internet di seluruh negara melonjak
sebanyak 23.5 peratus pada minggu pertama PKP dan sebanyak 8.6 peratus pada
minggu berikutnya, menurut kajian Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia
Malaysia (SKMM) (SKMM, 2020). Peningkatan aliran trafik internet berlaku
disebabkan oleh pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran secara dalam talian.

2.3.1 Kesediaan untuk Pembelajaran Dalam Talian di Malaysia

Pelaksanakan pembelajaran dalam talian di Malaysia adalah dari segi infrastruktur

kerana tidak semua pelajar mempunyai akses kepada sambungan Internet dan peranti
elektronik yang boleh dipercayai untuk pembelajaran berlangsung. Menurut Jalli
(2020), walaupun Malaysia mempunyai lebih 80% penembusan Internet, terdapat
jurang infrastruktur yang besar antara Malaysia Barat dan Timur. Oleh itu, kesan
kepada pelajar di Malaysia Timur adalah lebih teruk disebabkan oleh sambungan
Internet yang lemah (Sia & Adamu, 2020). Tinjauan yang dijalankan oleh KPM
melibatkan kira-kira 900,000 pelajar mendapati 36.9% daripada mereka tidak
memiliki sebarang peranti elektronik, 46% mempunyai telefon pintar, 9%
mempunyai komputer riba, 6% mempunyai komputer peribadi dan hanya 5.8%
memiliki tablet (Yeoh, 2020).

Selain itu, sesetengah pelajar perlu berkongsi peranti mereka dengan ahli
keluarga yang lain. Peranti elektronik yang tidak mencukupi dan persekitaran yang
tidak kondusif menjadikan penggunaan pembelajaran dalam talian berasaskan rumah
lebih sukar untuk pelajar (Hawati & Jarud, 2020). Oleh itu, sumber yang ada pada
pelajar di rumah, seperti akses Internet, prestasi peranti atau alatan mereka, dan
sejauh mana kecekapan pendidik dengan teknologi itu sendiri dalam menyampaikan
pelajaran, juga merupakan isu penting yang perlu dipertimbangkan. Selain daripada
isu-isu infrastruktur, ia juga perlu untuk mengkaji perasaan pelajar sendiri tentang
pembelajaran dalam talian. Dilaporkan dalam kajian terdahulu bahawa walaupun
pelajar menganggap Internet sebagai sumber maklumat penting dan menyedari
kepentingannya, mereka seolah-olah mengambil mudah kemudahan itu.

Abidin et al. (2011) mendapati bahawa pelajar dari sekolah luar bandar di
Malaysia mengakses bahan digital kebanyakannya untuk hiburan, dan bukan tujuan
pendidikan. Yunus et al. (2009) dan Thang et al. (2015) juga mendapati dapatan
yang sama dalam kalangan pelajar sekolah bandar. Mereka mendedahkan bahawa
pelajar ini tidak menghabiskan banyak masa menggunakan ICT untuk pembelajaran
bahasa walaupun menganggap diri mereka mempunyai sikap yang sangat positif
terhadap penggunaan ICT. Semasa pandemik, pelajar di institusi pengajian tinggi
Malaysia juga dilaporkan menghadapi halangan dalaman untuk pembelajaran dalam
talian (Nur Salina et al., 2020; Chung et al., 2020).

Contohnya, Chung et al. (2020) yang meneliti kesediaan pelajar Malaysia

untuk pembelajaran dalam talian di Universiti Teknologi MARA (UiTM)
melaporkan pelajar tersebut hanya sedikit dan sederhana bersedia untuk
pembelajaran dalam talian. Faktor-faktor yang mempengaruhi kesediaan mereka
termasuk kekurangan kawalan pelajar dan tidak memiliki kapasiti kendiri yang
mencukupi dan keberkesanan komunikasi dalam talian. Seperti yang dinyatakan
sebelum ini, kebanyakan kajian ini dijalankan ke atas pelajar peringkat pengajian
tinggi. Pengecualian adalah kajian yang dijalankan oleh Jan (2020) ke atas dua adik
perempuan yang belajar di sekolah rendah antarabangsa. Pendekatan fenomenologi
digunakan untuk menyiasat pengalaman adik-beradik dengan pembelajaran dalam
talian segerak semasa wabak.

Pengalaman ibu bapa mereka turut diterokai. Melalui pemerhatian dan temu
bual tidak berstruktur, penulis menyenaraikan beberapa kesukaran yang dihadapi
oleh kanak-kanak, ibu bapa, dan guru. Saudari mendapati pengalaman mereka
tertekan dan mengecewakan kerana mereka terpaksa memasang banyak aplikasi, dan
menghadapi banyak masalah teknikal dan rangkaian. dan sentiasa perlu mencari
bahan dan sumber untuk menyiapkan tugasan dan tugasan. Tambahan pula, interaksi
pelajar-guru dan pelajar-pelajar adalah sangat terhad. Oleh itu, mereka tidak
mempunyai peluang untuk mengembangkan kemahiran sosial. Ibu bapa mereka juga
terjejas secara fizikal dan mental kerana mereka perlu memantau, membimbing, dan
membimbing anak perempuan mereka secara berterusan. Mereka juga bimbang
pendedahan berlebihan kepada skrin komputer akan menjadi bahaya kepada anak-
anak mereka. Guru-guru juga mengalami masalah teknikal dan rangkaian. Mereka
juga menghadapi kesukaran dalam menjaga disiplin semasa mengajar.

Oleh itu, tidak hairanlah bahawa adik-beradik itu menyatakan keutamaan

yang kuat untuk pembelajaran bilik darjah. Sidek et al. (2021) dalam kajian mereka
terhadap guru dari luar bandar dan bandar mendedahkan bahawa guru menggunakan
pelbagai kaedah untuk mengajar secara dalam talian bagi mengatasi kelesuan pelajar.
Walau bagaimanapun, Thannimalai dan Baloh (2021) mendapati bahawa guru luar
bandar tidak bersedia untuk mod pengajaran ini kerana mereka tidak memiliki
kemahiran dan pengetahuan yang diperlukan untuk melibatkan pelajar dalam talian.
Kajian kes yang dijalankan oleh Hamidon (2021) mengenai cabaran dan
penyelesaian dalam menjalankan PdPR menemui dua isu utama dari perspektif guru:
penglibatan dan kehadiran pelajar. Mereka melaporkan bahawa ini disebabkan oleh
sambungan Internet yang rendah, gangguan luaran (cth. terpaksa melakukan kerja
rumah) dan kekurangan peranti pengkomputeran peribadi.

Perbezaan disebabkan jenis sekolah turut dipertimbangkan dalam kajian ini.

Kajian dari negara lain secara amnya menunjukkan bahawa belajar di sekolah swasta
adalah lebih berfaedah daripada belajar di sekolah awam. Sebagai contoh, Sherafat
& Murthy (2016) dalam kajian ke atas 625 pelajar di Mysore, India menggunakan
teknik persampelan rawak berstrata, mendapati pelajar dari sekolah swasta
mempunyai kemahiran berfikir kritis dan tabiat belajar yang lebih baik berbanding di
universiti awam. Ini disokong oleh kajian terdahulu oleh Elias & Kress (1994),
Shepherd (1998), dan Coughlin & Castilla (2014), antara lain. Beberapa kajian ini
juga mendapati pencapaian akademik yang lebih tinggi dalam kalangan pelajar
swasta.

2.3.2 Cabaran Pelaksanaan

E-Pembelajaran bermaksud Pembelajaran Elektronik dan ia adalah sistem

pembelajaran berasaskan pengajaran formal tetapi dengan bantuan sumber
elektronik. Kepentingan mengintegrasikan teknologi ke dalam pendidikan apabila
berhadapan dengan situasi yang tidak dijangka (Emre & Fikret, 2021). Proses
pengajaran boleh berada di dalam atau di luar bilik darjah, dan penggunaan
komputer dan Internet merupakan komponen utama pembelajaran. Bagi memastikan
tiada murid ketinggalan dalam akademik, semua sekolah di Malaysia ditutup apabila
kerajaan memutuskan untuk mengenakan sekatan pergerakan (PKP). Sebaliknya,
pelajar meneruskan pendidikan di rumah atau di rumah pengajaran dan pembelajaran
(PdPR).

Penggantian ideal untuk bentuk fizikal PdP yang terpaksa ditinggalkan oleh
guru dan pelajar semasa PKP ialah standard baharu ini, yang telah meluaskan teknik
pembelajaran kepada pembelajaran maya (pembelajaran maya). Mengikut keperluan
standard baharu ini, Menteri Pendidikan Malaysia (KPM) telah mencipta Manual
Pengajaran dan Pembelajaran Rumah (Manual Pengajaran dan Pembelajaran di
Rumah), Versi 1 dan 2. Pembangunan pembelajaran dalam talian di sekolah telah
pun bermula apabila KPM memperkenalkan Sekolah Bestari bermula dengan 88
buah sekolah. Ia kemudiannya diperluaskan ke semua sekolah melalui School Smart,
seterusnya memperkenalkan penggunaan Persekitaran Pembelajaran Maya Frog dan
kini Platform Pembelajaran Digital.

Aplikasinya masih di peringkat awal, dan tidak semua guru

menggunakannya. Majoriti guru menggunakan platform pembelajaran dalam talian
sebagai sumber untuk murid mereka mengakses sumber pembelajaran termasuk nota
berformat PDF dan pembentangan power point. KPM juga menawarkan pelbagai
kursus untuk melengkapkan guru dengan kebolehan menggunakan persekitaran
pembelajaran dalam talian dan mencipta rancangan pengajaran. Di mana Kumpulan
Kepentingan Khas (SIG) ditubuhkan di platform media sosial termasuk Facebook,
CikgooTube, dan saluran Telegram Google Classroom Malaysia untuk membantu
rakan sekerja. MOE juga bekerjasama dengan Google Malaysia sedang bekerjasama
untuk melatih sehingga 5,000 guru sekolah kebangsaan untuk menjadi pendidik
dengan Google Certification yang juga merupakan sebahagian daripada Program
Pensijilan DELIMa (Digital Educational Learning Initiative Malaysia). Google
Malaysia menyokong KPM dalam menjadikan program DELIMa sebagai program
pembelajaran digital rasmi sejak 2019 sekali gus menjadikan Malaysia antara
pengguna aktif tertinggi dalam kalangan pelajar dan pendidik. Pakej untuk apl
DELIMa ialah:

• Microsoft Office 365

• Padlet

• Canva

• Buku Teks Digital

• WolframAlpha

• Penitik

• Edpuzzle
• Blendspace

• Aplikasi di bawah Google

Memandangkan kebanyakan guru dan pelajar sudah biasa dengan

pembelajaran dalam talian, wabak ini mempunyai sedikit kesan ke atas cara
teknologi pembelajaran dalam talian digunakan di sekolah. Semasa pandemik
COVID-19, persekitaran pembelajaran dan ketersediaan infrastruktur IT adalah
antara faktor yang akan mempengaruhi e-pembelajaran (Nurhizam, Omkar, &
Azizan, 2021). Walau bagaimanapun, untuk memastikan penggunaan meluas,
beberapa kebimbangan penting, seperti kemudahan infrastruktur dan peralatan yang
mencukupi dan akses kepada internet, perlu ditangani. Pembelajaran dan teknologi
dalam talian memerlukan pelaburan besar dalam kakitangan, sumber, tenaga dan
ruang. NurHaiza Bt Nordin, 2020; NurNaddia Bt Nordin, 2020). Walaupun kerajaan
telah melaksanakan beberapa inisiatif untuk melaksanakan pembelajaran dalam
talian ini, fokus utama yang perlu dilihat ialah kepada kemudahan infrastruktur.

2.4 Cabaran Capaian Internet Terhadap Guru

Tenaga pengajar di institusi pendidikan seperti sekolah atau tuisyen (kelas

bimbingan) termasuk guru yang juga dikenali sebagai pengajar, pendidik, mudarris,
dan penjaga. Guru biasanya perlu menjadi pakar dalam industri mereka serta
berpengetahuan dalam pedagogi, atau sains di sebalik pengajaran yang berkesan.
Tanggungjawab seorang guru termasuklah bertindak sebagai pengajar, mentor, dan
motivator. Dia juga seorang penggerak, penasihat, dan penyampai pengetahuan.
Kepentingan fungsi guru tidak boleh dipandang remeh kerana boleh didakwa setiap
anggota masyarakat pada zaman ini mendapat manfaat daripada pendidikan yang
diberikan oleh tenaga pengajar. Ini bermakna guru atau pendidik mempunyai
kewajipan dan tanggungjawab yang menuntut.

Bagaimanapun, tugas seorang guru menjadi lebih mencabar berikutan

kehidupan normal baharu yang dibawa oleh isu pandemik yang dihadapi pada era
semasa. Walau apa pun perasaan mereka mengenainya, semua guru mesti bersedia
untuk pendidikan dalam talian. Proses pengajaran dan pembelajaran menjadi lebih
sukar kerana kekurangan persediaan guru. Penegasan ini disokong oleh kajian oleh
Shahfiezul & Fariza (2017), yang mendapati guru kurang menggunakan medium
pembelajaran maya ini kerana kurang kefahaman dan kecekapan menggunakan PDP
berasaskan teknologi.

Menurut Shahiza & Fariza (2019), guru yang bertanggungjawab mempunyai

masa yang sukar untuk menyesuaikan diri dengan kemajuan era globalisasi,
khususnya penggunaan alatan yang sentiasa maju dalam sesi pengajaran. Untuk
mencipta bahan pengajaran yang mudah difahami dan diaplikasikan oleh pelajar,
guru mesti menggunakan teknik yang betul. Kanak-kanak Tahap 1, termasuk murid
Tahun 1 hingga 3, juga harus menjadi keutamaan guru. Disebabkan kekurangan
bantuan pengajar, kanak-kanak di peringkat ini masih memerlukan bahan pendidikan
yang mudah dan mudah difahami. Menurut Habib & Syed (2016), adalah penting
untuk memahami dan menghargai kerumitan tugas seorang guru. Guru adalah orang
biasa seperti orang lain, menghadapi kesukaran hidup secara langsung.

Guru memerlukan dorongan dan bantuan untuk menjalankan tanggungjawab

sebagai pendidik dengan berkesan. Beban kerja yang tinggi boleh menyebabkan
pengajar kurang bermotivasi untuk menyampaikan prestasi luar biasa, menurut Prof
Madya Muhammad Faizal A. Ghani dari Jabatan Pengurusan, Perancangan dan
Dasar Pendidikan, Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya (2020). Mereka juga
mendapati ini agak sukar. Tekanan boleh disebabkan oleh gangguan jadual anda
dengan anak anda sendiri, terutamanya jika anda terpaksa bekerja dari rumah.

2.4.1 Cabaran Terhadap Pelajar Dalam Capaian Internet

Sesebuah sekolah tampak sunyi tanpa ketidakhadiran pelajar. Pelajar merupakan

nadi dan tunjang utama dalam penggerak arus pendidikan Negara. Menurut Sufean
Hussin dalam Seminar Transformasi Pendidikan Nasional (2014) pada asasnya yang
hendak ditransformasikan ialah pelajar yang mengisi rancangan transformasi kita
pada hari ini. Setiap kali perubahan dibuat kepada sistem pendidikan Malaysia,
murid menghadapi halangan yang ketara. Infrastruktur dan sumber yang diperlukan
untuk melaksanakan pembelajaran dalam talian tidak mencukupi untuk pelajar di
sekolah rendah dan menengah. Akibatnya, ia memaksa murid untuk belajar secara
berdikari di rumah.
 Menurut kajian Yusoff dan Azman (2018), penglibatan pelajar di sekolah
yang dipengaruhi oleh sokongan ibu bapa, guru dan rakan sebaya akan memberi
kesan kepada kemajuan akademik pelajar. Kekurangan capaian internet di rumah dan
gangguan capaian internet seperti talian internet yang terputus-putus dan goyah
merupakan antara masalah yang sering dihadapi oleh pelajar semasa pembelajaran
dalam talian (Noor Syaheerah & Tajul, 2021). Pelajar yang menyertai pengajaran
dan pembelajaran dalam talian di rumah (PdPR) bergelut kerana gangguan ini.
Disebabkan kesukaran mereka untuk mendapatkan sambungan internet yang
konsisten, pelajar yang tinggal di kawasan luar bandar perlu memilih rangkaian yang
mempunyai liputan yang baik di kawasan kediaman (Aziz A. et al., 2020).

Ketidakupayaan murid untuk mengakses alat digital pintar yang

membolehkan mereka mengikuti kursus dalam talian adalah isu seterusnya. Anuar
(2020) mengenal pasti tiada akses internet, internet yang lemah atau tidak konsisten,
dan kapasiti ibu bapa untuk memberikan peranti seperti komputer riba dan tablet
sebagai dua cabaran utama yang perlu diatasi oleh PdPR dalam talian. Ini
menunjukkan betapa akses mudah kepada pendidikan dalam talian adalah penting
untuk pelajar mengelak daripada tercicir.

2.5 Capaian Internet Luar Bandar

Penggunaan ICT di kawasan luar bandar adalah penting dan mampu meningkatkan
pembangunan wilayah. Tanpa penggunaan teknologi mudah alih seperti ICT dan
Internet, adalah mustahil untuk membawa perubahan dalam aspek sosial atau
ekonomi sesuatu kawasan terutamanya di kawasan luar bandar. Ini disebabkan
penggunaan ICT mampu meningkatkan pembangunan kawasan luar bandar kerana ia
membolehkan sebarang transaksi atau capaian selesai serta-merta (Muhammad
Adnan, Siti Zobidah, Jusang, & Akmar, 2017).

Secara tidak langsung, ini menjadikan sekatan jarak dan sempadan tidak
relevan. Organisasi marginal ini akan terus tenggelam di bawah arus kemajuan
teknologi tanpa campur tangan pihak lain, terutamanya kerajaan, dan pemerkasaan
pengguna akan gagal. Selain itu, mereka memerlukan bantuan daripada mereka yang
berada di sekitar mereka (Syafila & Siti Zobidah, 2021). Jika tidak, keadaan ini akan
meluaskan lagi jurang digital antara lokasi bandar dan pinggir bandar. Sebagai tindak
balas kepada keadaan ini, kerajaan telah mengambil tindakan dengan mempraktikkan
strategi pembangunan luar bandar mulai tahun 1991 melalui Rangka Kerja
Rancangan Jangka Panjang Kedua (PPJP2). Penggubalan RRJP2 berasaskan Dasar
Pembangunan Nasional dan ia adalah titik permulaan era baru ke arah
membangunkan Malaysia sebagai sebuah negara maju menjelang tahun 2020.

Pembangunan kawasan luar bandar semakin dijalankan melalui Dasar

Pembangunan Nasional ini. Satu kementerian, Kementerian Pembangunan Luar
Bandar, kini menyelia semua perancangan untuk pembangunan luar bandar.
Disebabkan oleh kepentingan ICT dan jurang digital yang ketara antara penduduk
bandar dan luar bandar, kerajaan telah menggubal beberapa inisiatif digital, salah
satunya ialah pengenalan Pusat Internet Kampung (PID) di kawasan luar bandar.
Teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) untuk inisiatif pembangunan biasanya
disambungkan dengan telecenter. Salah satu projek penyebaran ICT yang paling
berkesan di negara membangun, terutamanya bagi penduduk yang kurang bernasib
baik dan luar bandar, ialah pusat telekomunikasi.

Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia (2020) mentakrifkan

Pusat ICT sebagai lokasi di mana penduduk luar bandar boleh menerima sumber ICT
seperti komputer, perkhidmatan Internet, latihan, dan capaian Internet. Kemudahan
ini berfungsi sebagai ruang perhimpunan awam di mana semua orang boleh belajar,
mencipta, berhubung dengan orang lain, dan mengakses ICT untuk meningkatkan
kemahiran digital mereka (KKMM, 2020). Dasar ini difikirkan mampu
meningkatkan tahap pengetahuan dan kemahiran dalam penggunaan ICT masyarakat
di samping bertindak sebagai pemangkin pembangunan masyarakat setempat.
Agensi kerajaan melihat pemasangan kemudahan berasaskan teknologi ini sebagai
usaha tertumpu dan membuat penambahbaikan secara berkala.

Dalam bukunya Making the Most of ICT, Musa (2008) Information and
Communication Technology for All menggariskan inisiatif kerajaan untuk
menyediakan kemudahan dan sambungan internet supaya ahli masyarakat dapat
memanfaatkan ICT sepenuhnya. Fokus kajian Marhaini dan Abdul Raufu (2014)
ialah bagaimana inisiatif Pusat Internet Luar Bandar (PID) dan komuniti informatika
berinteraksi untuk menghasilkan hasil yang positif kepada masyarakat luar bandar
secara keseluruhan. Kajian ini telah menunjukkan keberkesanan dan penerimaan
program informatika atau komuniti maklumat di pedalaman dan wilayah Malaysia
dan mengesyorkan agar penambahbaikan susulan dilakukan melalui penciptaan
program dasar awam yang sesuai.

Dalam kajian 2007 mereka, Nor Iadah, Zahurin, Huda, Rafidah, dan Wan
Rozaini menyatakan kebimbangan mengenai potensi PID untuk menjadi pemangkin
kepada pertumbuhan masyarakat berasaskan pengetahuan. Dalam artikel 2016
mereka, Zurinah, Jalaluddin, dan Mohd Asruladlyi turut mengupas fungsi telecenters
dalam memupuk ICT pintar di kawasan luar bandar. Menurut kajian mereka,
sumbangan telecenter kepada inisiatif ICT pintar mempunyai kesan yang baik
terhadap pembandaran bandar luar bandar atau pedalaman. Kajian oleh Ainin, Noor
Ismawati, dan Rohani (2010) mengkaji inisiatif Kerajaan Malaysia untuk merapatkan
jurang digital yang wujud antara bandar dan luar bandar dengan memberi penekanan
kepada pengembangan ICT.

Kajian oleh Azlizan, Mohd Nazaruddin, dan Zainal (2017) turut merangkumi
keperluan pembinaan pusat komputer baharu bagi menangani masalah kekurangan
akses kepada ICT kepada belia di Daerah Kubang Pasu, Kedah. Dengan berfungsi
sebagai hab untuk pengetahuan, maklumat terbaharu dan topik semasa, pusat
komputer difikirkan dapat mengurangkan gejala negatif pada golongan muda. Kajian
oleh Jalaluddin, Abdul Razaq, Mohd Mahzan, dan Alfitri (2014) memfokuskan
kepada hubungan simbiotik antara telecenter dan pembelajaran sepanjang hayat
untuk pembangunan masyarakat luar bandar. Telecenter dan pembelajaran sepanjang
hayat berfungsi secara harmoni untuk merealisasikan matlamat negara Malaysia
untuk membangunkan masyarakat luar bandar yang makmur, berdikari dan berdaya
saing.

Jurang sosio-ekonomi dan digital antara penduduk bandar dan luar bandar
boleh dikurangkan dengan kerjasama daripada beberapa pihak berkepentingan.
Negara-negara Asia lain, seperti Sri Lanka, telah menyertai Malaysia dalam
menjadikan isu jurang digital di kalangan kawasan luar bandar sebagai keutamaan
untuk pembangunan negara. Menurut kajian 2017 oleh Asian Development Bank,
pusat ICT awam, juga dikenali sebagai telecenters, mempunyai pengaruh positif
terhadap masyarakat luar bandar di Sri Lanka. Mereka juga mampan dan inklusif.
Pusat ICT harus dilihat sebagai hab teknologi yang membolehkan kanak-kanak di
kawasan luar bandar memperoleh kemahiran ICT dan keupayaan untuk belajar
sendiri, serta sebagai pemacu rangkuman digital dalam masyarakat luar bandar.

Menurut Kajian Penggunaan Internet yang dijalankan oleh Suruhanjaya

Komunikasi dan Multimedia Malaysia pada tahun 2010, antara kawasan bandar dan
luar bandar di Malaysia, akan terdapat perbezaan yang ketara dalam bilangan
pengguna Internet, dengan kawasan bandar menunjukkan peningkatan sebanyak
75.6% manakala kawasan luar bandar akan hanya melihat peningkatan 24.4%
(SKMM, 2020). Selain itu, Abdul Jalil Ramli (2021) mendakwa bahawa penduduk
kawasan metropolitan sering bergelut dengan kekurangan sambungan Internet, yang
menjadikannya mencabar untuk menggunakan kemudahan internet di kawasan luar
bandar. Jika dilihat kepada matlamat utama pelaksanaan dasar digital khususnya di
kawasan luar bandar, ia adalah untuk merapatkan jurang digital hampir 20 tahun
antara kawasan bandar dan luar bandar, khususnya melalui pelaksanaan Pusat
Internet Luar Bandar dalam Rancangan Malaysia (RMK8).

Walau bagaimanapun, di sebalik beberapa inisiatif kerajaan, jurang digital

antara bandar dan luar bandar adalah sangat besar sehingga peratusan pengguna
internet di luar bandar tidak meningkat dengan ketara dan sebenarnya semakin
berkurangan dari tahun ke tahun. Dalam usaha untuk memajukan golongan yang
kurang bernasib baik dan menutup jurang digital, ini menimbulkan persoalan tentang
kesan Pusat Internet Desa terhadap penduduk luar bandar. Pelaksanaan dasar
pembangunan luar bandar oleh kerajaan adalah berdasarkan andaian bahawa
kawasan luar bandar jauh ketinggalan daripada kawasan bandar dari segi bukan
sahaja infrastruktur teknologi tetapi juga dari segi pembangunan ekonomi dan
peluang pendidikan.

Tahap pendidikan yang rendah juga berpunca daripada keadaan masyarakat

luar bandar yang dilanda kemiskinan. Selain itu, masalah migrasi luar bandar ke
bandar, khususnya dalam kalangan generasi muda, diburukkan lagi dengan
ketandusan peluang ekonomi di kawasan luar bandar ini (PNUD, 2018). Selain itu,
penggunaan dan kebolehcapaian jalur lebar tidak mempunyai kaitan dengan
pertumbuhan ekonomi, terutamanya di kawasan luar bandar. Walau bagaimanapun,
kajian menunjukkan bahawa kemajuan dalam keupayaan rangkaian internet boleh
membantu penduduk luar bandar serta menyelesaikan masalah ekonomi mereka
yang semakin teruk. Rangkaian infrastruktur dan komunikasi Pusat Internet
Kampung mampu menangani isu pengeluaran pendapatan di luar bandar dan
memberi peluang kepada masyarakat luar bandar untuk mengiklankan usaha
komersial mereka (Zang, 2019).

Teknologi Internet di kawasan luar bandar memberi manfaat kepada

perusahaan kecil tempatan dan memupuk penglibatan merentas komuniti
(Priyadharma, 2021). Kesan pelaksanaan dasar kerajaan sebagai usaha untuk
memajukan semua penduduk perlu diberi perhatian bagi menangani perbezaan
pendapat tentang kesan kemajuan teknologi komunikasi kepada pengguna di luar
bandar, sama ada ia boleh memberi kesan positif atau tidak.

2.6 Kaedah e-pembelajaran

Pembelajaran dalam talian, juga dikenali sebagai e-pembelajaran, adalah teknik yang
menggabungkan alat teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) dengan teknologi
canggih, termasuk internet, intranet, e-mel, penyiaran satelit, audio, pita video, dan
CD-ROM , menurut Nur A'fini, Nur Aisyah, Sufiyatul Farhain, Shamsunarnie, dan
Noor Zafarina (2002). ICT dalam pendidikan boleh membantu guru dalam
mempelbagaikan kaedah pengajaran, yang akan menghasilkan perkembangan sesi
pengajaran dan pembelajaran yang menarik (Nuraimi & Fariza, 2017). KPM
membangunkan kaedah e-pembelajaran yang dikenali sebagai PdPR. PdPR, salah
satu pendekatan pembelajaran jarak jauh, diwujudkan akibat penutupan sekolah yang
tidak dirancang (Azlin et al., 2021).

PdPR (KPM, 2020) merujuk kepada pengajaran dan pembelajaran (PdP)

yang berlaku di rumah, di pusat komuniti, atau dalam mana-mana suasana yang
sesuai. Oleh itu kaedah ini boleh digunakan secara bersemuka, secara maya, atau
dalam persekitaran dalam talian, bergantung pada kaedah yang paling sesuai untuk
keperluan pelajar (Liong & Nurfaradilla, 2022; Ainul Afzan & Ishak, 2021). Selain
itu, sekiranya murid tidak dapat hadir ke sekolah dalam tempoh yang panjang akibat
bencana, wabak atau sebab lain, PdPR boleh dipohon dengan kelulusan pendaftar
negeri (KPM, 2020). Pengajaran dan Pembelajaran di Rumah (PdPR) dibangunkan
untuk membantu tenaga pengajar dan pelajar dalam pembelajaran di rumah dengan
lebih sistematik, berkesan dan tersusun (KPM, 2020).

Manual PdPR ini akan membantu pelajar dalam mematuhi PdPR dengan
sebaik mungkin di samping menjadi panduan kepada guru tentang cara
melaksanakan PdPR secara terancang dan sistematik (KPM, 2020). Menurut
Thannimalai dan Baloh (2021), PdPR Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan
diwujudkan bagi memberi peluang kepada pelajar menyiapkan kerja akademik
mereka semasa Perintah Kawalan Pergerakan dilaksanakan. Beberapa contoh alatan
pembelajaran yang boleh digunakan untuk PdPR termasuklah Quizlet, Kahoot, Bilik
Darjah Google, YouTube, Wordwall, WhatsApp dan Telegram (Ainul Afzan &
Ishak, 2021; Thannimalai & Baloh, 2021). Apabila institusi pendidikan ditutup,
semua guru diharapkan dapat memanfaatkan PdPR, dan PdPR ini hendaklah
digunakan mengikut arahan manual (Liong & Nurfaradilla, 2022).

2.6.1 Masalah Capaian Internet

Isu penting dengan pembelajaran dalam talian ialah kekurangan akses internet atau
sambungan internet yang lemah, terutamanya di kawasan luar bandar dan terpencil.
Menurut Liong dan Nurfaradilla (2022), isu gangguan internet menyebabkan guru di
luar bandar dan lokasi terpencil tidak dapat melakukan PdPR sama seperti di bandar.
Disebabkan isu ini, pelancaran PdPR dalam talian akan menjadi perlahan dan
mencabar di lokasi luar bandar dan terpencil.

Menurut kajian oleh Thannimalai dan Baloh (2021), kekurangan peranti

pintar dan kesukaran mendapatkan capaian internet menjadikan PdPR mencabar
untuk dilaksanakan di kawasan pedalaman Sabah, Sarawak, dan kampung Orang
Asli di Semenanjung Malaysia. Disebabkan isu kebolehcapaian internet yang terhad,
ibu bapa, guru dan pelajar mungkin merasa sukar untuk menggunakan program m-
pembelajaran seperti Bilik Darjah Google, Kahoot, WordWall, Quizizz dan lain-lain.
Menggunakan perisian seperti Zoom, Google Meet dan Microsoft Teams untuk
melaksanakan pembelajaran dalam talian akan menimbulkan kesukaran untuk
kumpulan ini juga. Noor Desiro dan Hazrati (2021) mendakwa bahawa majoriti
pembelajaran mudah alih atau aplikasi pembelajaran dalam talian memerlukan akses
internet yang boleh dipercayai untuk menggunakannya. Pelajar akan mendapati
sukar untuk menyelesaikan PdPR kerana isu capaian internet ini, yang juga boleh
mengakibatkan jurang pembelajaran. Selepas itu, pelajar ini akan tercicir dan tidak
dapat meneruskan pelajaran.

2.7 Teori

2.7.1 Teori Behaviorisme

Teori Behaviorisme merupakan penyelidikan yang berkaitan dengan tingkah laku

manusia. Tingkah laku manusia dapat diukur melalui pengulangan tingkah laku
baharu sehingga menjadi tingkah laku lazim. Menurut Dr. Molli Wahyuni, Si Si, dan
Dr. Nini Ariyani (2020) berdasarkan teori behaviorisme, pembelajaran merupakan
perubahan tingkah laku kesan wujudnya perhubungan yang aktif antara rangsangan
dan tindak balas. Dalam erti kata yang lain perubahan yang dikesan pada tingkah
laku menunjukkan bahawa seseorang itu telah belajar sesuatu. Pembelajaran boleh
dihasilkan dengan adanya respon terhadap sesuatu stimulus yang menyeronokkan.
Teori ini amat sesuai digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran oleh
guru kerana ia dapat meneliti perubahan tingkah laku murid melalui pemerhatian,
kawalan dan ramalan. Menurut Noor Aini Ahmad dan Norhafizah Abu Hanifah
(2015), dalam konteks pendidikan, tingkah laku bermasalah boleh menjejaskan
proses pengajaran dan pembelajaran. Dalam konteks ini, kajian menggunakan teori
behaviorisme oleh Ivan Pavlov dan B. F. F. Skinner.

2.7.2 Teori Ivan Pavlov

Ivan Petrovich Pavlov lahir di Ryazan, Rusia pada tahun 1849. Ivan Pavlov telah
memperkenalkan konsep pelaziman klasik dalam Teori Behaviorisme. Teori Ivan
Pavlov menekankan bahawa rangsangan dan gerak balas boleh dilazimkan dengan
suatu perkaitan yang boleh diperkuatkan melalui latihan. Kukuhnya gerak balas
terlazim bergantung dengan kekerapan suatu rangsangan yang dikaitkan dengan
suatu gerak balas. Walaupun begitu, penghapusan sesuatu tingkah laku boleh berlaku
sekiranya peneguhan tidak diberikan dengan ganjaran. Rangsangan bertindak
menghasilkan gerak balas manakala gerak balas pula ialah tingkah laku yang timbul
akibat rangsangan. Kajian beliau tentang sikap anjing terhadap perubahan-perubahan
dalam kadar penghasilan air liur anjing tersebut menghasilkan Teori Pelaziman
Klasik di bawah kajian bidang fisiologi. Melalui prinsip pelaziman klasik, Pavlov
telah menemukan beberapa konsep iaitu generalisasi, diskriminasi dan penghapusan.
Teori Pelaziman Klasik Pavlov dapat menimbulkan pembelajaran yang kondusif dan
kawalan ke atas tingkah laku murid.

2.7.3 Teori Skinner

Tingkah laku merupakan aspek yang boleh dikawal menerusi keadaan persekitaran.
Dalam teori Pelaziman Operan Skinner, terdapat lima jenis proses iaitu peneguhan
positif, peneguhan negatif, dendaan, prinsip Premack dan pelupusan. Peneguhan
positif merupakan salah satu dalam Teori Pelaziman Operan Skinner yang berkaitan
dengan kajian ini. Peneguhan positif adalah merujuk kepada perbuatan yang
ditunjukkan dan diulangi sehingga dikekalkan dengan wujudnya ganjaran.
Peneguhan positif bertindak sebagai dorongan dalam memastikan kelangsungan
aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang aktif dan berkesan. Peneguhan positif
yang diberikan oleh guru di dalam kelas melibatkan kata-kata pujian, pemberian
hadiah, dan senyuman. Peneguhan positif yang diberikan oleh guru dapat menjadi
motivasi kepada murid untuk terus menghasilkan tingkah laku positif atau hasil kerja
yang terbaik. Melalui teori Skinner, guru perlu memberikan peneguhan secara
berterusan dan berkala agar kemahiran murid yang diinginkan dapar dikukuhkan.

2.8 Model Penerimaan Teknologi (Technology Acceptance Model (TAM))

oleh Davis (1989).

Pemilikan peralatan ICT dengan pelbagai fungsi adalah faktor luaran, mengikut
kerangka model kajian penggunaan ICT dalam pendidikan dalam Rajah 2.1 di
bawah. Pemilik peranti ICT, seperti telefon mudah alih, tablet dan komputer riba
dengan ciri yang pelbagai, akan menggalakkan orang lain untuk mencuba dan
menggunakan peranti ICT. Pengaruh luaran memberi kesan kepada kepercayaan
dalaman, sikap, dan niat tingkah laku seseorang yang mengakibatkan penggunaan
sebenar sistem (Khan et al., 2021).
 Jadual 2.1: Model Penerimaan Teknologi

Penggunaan ICT didorong oleh dua faktor utama: 1) sama ada ia membantu
dan berfaedah untuk pembelajaran dalam talian, dan 2) pelbagai ciri alat ICT, seperti
kemudahan penggunaan, minat, dan interaktif tanpa meletakkan beban kewangan
kepada pengguna. . Menurut TAM oleh Davis (1989), niat seseorang untuk
mengguna pakai teknologi dipengaruhi oleh dua faktor: persepsi kemudahan
penggunaan teknologi (perceived ease of use) dan persepsi kegunaannya (perceived
utility) (Khan et al., 2021).

Sebelum memilih untuk menggaji mereka, seseorang itu akan

mempertimbangkan dan membuat alasan secara waras berdasarkan pertimbangan ini.
Sikap yang menggalakkan terhadap penggunaan ICT akan berkembang jika
seseorang individu percaya bahawa menggunakan peralatan itu akan memberi
manfaat kepadanya dan percaya bahawa ia mudah digunakan, menghiburkan,
interaktif dan berpatutan. Di samping itu, tingkah laku individu terhadap penggunaan
ICT dalam pendidikan akan mendapat manfaat daripada sikap yang menggalakkan
ini. Menurut Davis (1985), penerimaan atau penolakan sistem kebanyakannya
ditentukan oleh bagaimana pengguna bertindak terhadapnya (Chuttur, 2009).

Akibatnya, terdapat peluang yang baik bahawa orang ini akan menggunakan
ICT dalam pendidikan mereka. ICT mungkin digunakan secara meluas dalam
pendidikan. Paradigma TAM mengandaikan bahawa menggabungkan ICT dalam
proses pengajaran dan pembelajaran memerlukan pertimbangan kepercayaan, sikap,
dan niat (Lawrence & Tar, 2018).

2.9 Kajian-kajian lepas

Kajian terdahulu yang berkaitan dengan topik ini akan dibincangkan dalam bab ini.
Pengkaji boleh memperoleh ilham dan pengetahuan tentang faktor-faktor yang akan
dikaji daripada kajian terdahulu. Kajian literatur akan membantu pengkaji untuk
menambah baik penyiasatan ini. Cabaran Pelajar Melalui Kaedah Pembelajaran
Dalam Talian: Kajian Terhadap Institusi Pengajian Tinggi Awam Malaysia
merupakan salah satu penyelidikan yang berkaitan. Penyelidikan ini dilakukan pada
tahun 2021 oleh Wardatul Hayat Adnan dan Mahathir Yahaya. Kajian yang
dilakukan oleh Mahathir Yahaya dan Wardatul Hayat Adnan telah menunjukkan
bahawa terdapat kesukaran yang dihadapi oleh pelajar semasa belajar dalam talian.
Kesimpulan kajian ini menyerlahkan kesukaran pembelajaran dalam talian, seperti
akses terhad kepada Internet, yuran internet yang tinggi, persekitaran pembelajaran
yang tidak menggalakkan, dan keberkesanannya.

disebabkan perumahan pelajar berada di kawasan luar bandar dan kadangkala

dipengaruhi oleh cuaca, terdapat perkhidmatan internet yang lemah. Keberkesanan
Pembelajaran dan Pengajaran Dalam Talian (E-Learning) Terhadap Pembelajaran
Pelajar di Kolej Komuniti Hulu Langat merupakan tajuk kajian oleh Siti Azura Binti
Abu Hassan, Suzana Binti Zainol Abidin, dan Zulkurnain Bin Hassan mulai tahun
2021. 229 orang yang menerima soal selidik dan menjawabnya mengambil bahagian
dalam kajian ini. Menurut kesimpulan kajian, menggunakan pembelajaran maya
secara berkesan adalah agak berjaya. Kecekapan pembelajaran dalam talian berada
pada tahap yang sederhana, mengikut halangannya. Walau bagaimanapun, untuk
meningkatkan kecekapan pembelajaran dan pengajaran, adalah amat perlu untuk
mengatasi halangan seperti teknologi, gaya pembelajaran, arahan, konteks,
organisasi dan personaliti.

Selain itu, Nor Aidawati Abdillah dan Mazidah Musa membuat pengajian di
Jabatan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) Politeknik Sultan Mizan Zainal
Abidin. Dalam kajian mengenai kesediaan pelajar terhadap proses pengajaran dan
pembelajaran (PdP) norma baharu ini, seramai 81 orang pelajar semester tiga dan
empat JTMK, PSMZA telah mengambil bahagian. Analisis mendedahkan bahawa
walaupun kemudahan semasa yang memberi kesan kepada cara pembelajaran
dilaksanakan disediakan dengan baik, kesediaan pelajar untuk menerima pakai
norma PdP baharu hanya sederhana. kemudahan sedia ada seperti sambungan
internet dan telefon pintar. Walau bagaimanapun, keupayaan pelajar untuk mengikuti
proses pembelajaran dalam talian mungkin terhad oleh gajet dan sambungan internet
mereka.

Kajian lain seperti Tamilmullai Thannimalai & Salini Baloh bertajuk

Cabaran PdPR Bahasa Tamil di Sekolah Luar Bandar juga ada. Kajian ini dijalankan
untuk dijadikan panduan kepada guru-guru mengaplikasikan PdPR secara tersusun
dan terancang serta panduan kepada murid-murid untuk mengikuti PdPR dengan
sepenuhnya. Kajian ini menggunakan metodologi kualitatif dan menganalisis jurnal
yang boleh didapati daripada pelbagai sumber yang boleh dipercayai. Dalam kajian
bertajuk Sikap dan Motivasi Pelajar Sekolah Rendah Terhadap Pembelajaran Bahasa
Melayu Dalam Talian Semasa Perintah Kawalan Pergerakan, Irma Mahad, Ugartini
Magesvaran, dan Intan Nur Syuhada Hamzah (2021) menerbitkan penemuan
mereka.

Tujuan kajian ini adalah untuk menyiasat perasaan murid sekolah rendah
tentang pembelajaran Bahasa Melayu dalam talian sepanjang tempoh PKP. Aspek
sikap dan motivasi dirangkumi dalam reka bentuk kajian yang dijalankan sebagai
kajian kualitatif dalam bentuk tinjauan. Seramai 110 orang murid Tahun 5 dari
sebuah sekolah kebangsaan di Batu Berendam, Melaka telah menyertai kajian ini
menggunakan teknik sampel bertujuan. Menurut dapatan kajian, kanak-kanak
sekolah rendah bermotivasi tinggi untuk belajar Bahasa Malaysia dalam talian
sepanjang tempoh PKP dan mempunyai sikap yang baik. Pertimbangan jantina dan
sosioekonomi keluarga tidak mempunyai kaitan dengan sikap atau motivasi pelajar
untuk belajar bahasa Melayu dalam talian.

Perspektif Guru Terhadap Penglibatan Pelajar dalam Pengajaran dan

Pembelajaran Dalam Talian Semasa Pandemi Covid-19 di Malaysia oleh Nor Asmah
Abdullah & Muhammad Syawal Amran adalah antara beberapa kajian dalam bidang
yang sama. Untuk lebih memahami cara pelajar menggunakan teknologi semasa
pembelajaran dan pengajaran dalam talian semasa wabak COVID 19 dari sudut
pandangan guru, kajian ini telah dijalankan. Penyiasatan ini merupakan penyiasatan
tinjauan kualitatif. Metodologi kajian kajian ini adalah deskriptif kualitatif. Dalam
kajian ini, kajian tinjauan digunakan.

Dengan memberi maklumat kepada guru, pengurus, pelajar, dan ibu bapa,
matlamatnya adalah untuk meningkatkan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran
dalam talian. Pandangan Guru Terhadap Pembelajaran Dalam Talian menggunakan
pendekatan Home Based Learning (HBL) semasa Pandemik C0VID-19 oleh Siti
Nurbaizura Che Azizan & Nurfaradilla Mohamad Nasri merupakan antara kajian
yang berkaitan dengan perkara ini. Kajian ini dijalankan untuk memastikan pendapat
pengajar mengenai pendidikan dalam talian menggunakan kaedah HBL semasa
pandemik Covid-19. Seramai 351 orang guru Zon Bangsar Pudu Kuala Lumpur
menjadi sampel kajian bagi kajian kaedah kuantitatif ini yang menggunakan
persampelan rawak. Menurut penemuan kajian, majoriti guru mempunyai pendapat
yang baik tentang pendidikan dalam talian semasa wabak ini.

Guru kini menggunakan kedua-dua modul bercetak dan sumber dalam talian
seperti YouTube kerana pembelajaran dalam talian. Walau bagaimanapun, kesukaran
komunikasi dua hala guru-murid, ketiadaan sokongan ibu bapa dan penjaga, dan
kekurangan kepakaran dan kemahiran guru untuk menjalankan pembelajaran dalam
talian adalah antara kesukaran pembelajaran dalam talian. Tinjauan Kesan Pandemik
Covid-19 Terhadap Tahap Kesediaan Pelajar Kolej Komuniti Lahad Datu Terhadap
Pembelajaran Dalam Talian Oleh Ahmad Al-Munzir Ridzuan & Mansur Nasir
(2020). Matlamat kajian ini adalah untuk menentukan bagaimana wabak COVID-19
telah menjejaskan tahap persediaan pelajar di Kolej Komuniti Lahad Datu (KKLD)
untuk pembelajaran dalam talian. Tinjauan telah digunakan untuk menjalankan
kajian ini, yang bersifat kuantitatif. Kajian melibatkan pelajar yang sedang mengikuti
pengajian di KKLD seramai 74 orang. Hasil kajian menunjukkan bahawa tahap
kesediaan pelajar KKLD bagi pembelajaran online dari aspek pengetahuan dan
kemudahan adalah rendah.

BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pendahuluan

Kajian ini bertujuan untuk membincangkan sama ada PdPR dipermudahkan atau
tidak di kawasan luar bandar melalui sambungan internet. Reka bentuk kajian,
populasi dan sampel kajian, alat dan teknik pengumpulan data, dan kajian rintis
semuanya akan dibincangkan dalam bahagian ini. Proses untuk analisis data akan
diterangkan dalam bahagian seterusnya apabila kaedah pengumpulan data telah
dipraktikkan. Metodologi kajian ialah satu proses untuk mengumpul dan meneliti
maklumat tentang penyelidikan yang telah dilakukan bagi menghasilkan bukti yang
boleh digunakan untuk menyokong sesuatu kajian. Dalam metodologi penyelidikan,
masalah yang diteliti boleh digunakan untuk mewajarkan pemilihan kaedah dan
teknik.

Metodologi menurut Kamus Dewan Edisi Keempat (2013) membawa

maksud sistem yang merangkumi kaedah dan prinsip yang digunakan dalam sesuatu
kegiatan atau disiplin. Menurut Imam Barnadib (1982), metodologi adalah ilmu
tentang penelitian. Metodologi dalam bab ini merujuk kepada kaedah melaksanakan
kajian atau kaedah mendapatkan maklumat bagi mencari jawapan kepada persoalan
kajian.

3.2 Reka Bentuk Kajian

Creswell (2013) menegaskan bahawa reka bentuk penyelidikan adalah penjelasan

menyeluruh tentang aliran penyelidikan yang menyampaikan kepada pembaca sifat
penerokaan penyiasatan. Reka bentuk penyelidikan mendedahkan pendekatan yang
sesuai digunakan oleh penyelidik untuk meneroka kekaburan atau tujuan
penyelidikan untuk memahami dan mendedahkan literatur terhad mengenai isu
penyelidikan, menurut Hair et al. (2017). Reka bentuk penyelidikan, menurut
Johnson dan Christensen (2019), menerangkan garis panduan dan proses kajian yang
digunakan untuk mengumpul data serta pendekatan yang diambil untuk mencari
jawapan kepada persoalan kajian.

Reka bentuk kajian telah dilihat secara berbeza oleh sarjana terdahulu.
Menurut Bryman (2008), struktur kajian untuk pengumpulan dan analisis data
dipanggil reka bentuk kajian. Kajian ini akan menggunakan pendekatan kuantitatif
untuk reka bentuknya. Penggunaan metodologi kuantitatif menjadi fokus utama
berdasarkan matlamat kajian. Sampel sebanyak 60 orang responden terdiri daripada
125 orang pelajar Tingkatan 6 yang mengikuti kursus Sejarah di sebuah sekolah di
Kapit, Sarawak, digunakan dalam kajian ini menggunakan metodologi kuantitatif.
 Metodologi, teknik, dan proses yang digunakan untuk menjalankan kajian
mesti dijelaskan dan diterangkan dalam reka bentuk kajian. Kaedah penyelidikan
biasanya termasuk kerja lapangan dan penyelidikan perpustakaan. Strategi yang
digunakan dalam penyelidikan untuk mengumpul data dikenali sebagai metodologi.
Pengkaji mendalami subtopik teknik kajian, sumber data, proses kajian, dan kaedah
analitik untuk menghuraikan metodologi kajian ini. Dengan menggunakan
metodologi tinjauan, kajian ini berbentuk deskriptif. Pendekatan ini digunakan untuk
menentukan sama ada ketersediaan internet di kawasan luar bandar memudahkan
atau menghalang PdPR.

Menurut Mohd Majid Konting (1998), penyelidikan yang bertujuan untuk

menjelaskan sesuatu fenomena yang sedang berlaku sesuai menggunakan kaedah
tinjauan. Kajian tinjauan ini bertujuan untuk meninjau kemudahan capaian internet
di sekolah luar bandar. Kaedah tinjauan juga untuk mengenal pasti masalah capaian
internet di kawasan luar bandar. Kajian tinjauan juga bertujuan untuk mengetahui
kesan kualiti capaian internet terhadap aktiviti PdPR. Dalam kaedah tinjauan ini,
soal selidik yang diedarkan kepada responden digunakan untuk mendapatkan data
dan skor ujian dan kaedah pemerhatian bertujuan untuk menyokong dapatan kajian
daripada soal selidik.

3. 3 Populasi Dan Sampel Kajian

Rambut et al. (2007) mendefinisikan populasi sebagai sekumpulan individu yang

berpengetahuan, manakala Sekaran dan Bougie (2013) dan Creswell (2014)
mendefinisikannya sebagai keseluruhan kumpulan orang, peristiwa dan benda yang
berkongsi ciri, sempadan geografi dan keperluan masa yang sama. sebagai kajian
yang dijalankan. Berdasarkannya, dapat disimpulkan bahawa populasi ialah koleksi
kumpulan yang terdiri daripada orang yang berkongsi geografi kajian yang sama dan
memiliki semua komponen yang diperlukan.

Populasi kajian terdiri daripada 125 pelajar Tingkatan 6 Semester 1 Sejarah

dari sebuah sekolah luar bandar di Kapit, Sarawak, menjadi sampel kajian. Oleh
kerana mereka mempunyai kepentingan secara langsung dalam proses PdPR, sampel
kajian ini dipilih untuk penglibatan secara langsung. Kedua-dua jantina dan kaum
berbeza diwakili dalam kalangan pelajar ini. Pengagihan kelas di institusi ini
dilakukan mengikut elektif yang dipilih oleh pelajar. Keseluruhan populasi peserta
kajian Persampelan melibatkan pengambilan sampel yang mewakili daripada
populasi kajian untuk mengumpul data untuk topik kajian penyelidik.
Memandangkan pengkaji merupakan penyelidik tunggal yang menjalankan kajian ini
secara bersendirian, pemilihan kaedah sampel kajian juga adalah berdasarkan
mobiliti pengkaji dan dana yang ada. Kaedah pensampelan dan juga sampel kajian
merupakan aspek penting di dalam kajian-kajian sosial seperti kajian dalam bidang
pendididkan.

Sumber data ialah sampel. Sama ada sampel boleh menjadi populasi atau
sebaliknya, ia masih menjadi ahli populasi (Azizi et al., 2007). Pengkaji boleh
mendapatkan maklumat tentang sesuatu populasi dengan menemu bual beberapa
ahlinya melalui persampelan. Dengan memutuskan sampel terdiri daripada guru
yang telah bekerja sekurang-kurangnya setahun, proses pemilihan sampel dijalankan.
Dengan melakukan ini, dipastikan maklumat yang diberikan tepat menggambarkan
keadaan semasa dan berdasarkan pengalaman sebenar pelajar di sekolah.

Ketetapan pemilihan sampel ini juga adalah selari dengan pandangan

Kingstrom dan Mainstone (1985), bahawa responden yang telah berkhidmat kurang
daripada setahun kebiasaanya akan memberikan maklumat yang kurang tepat
terhadap kriteria-kriteria maklumat yang diperlukan dikaji ialah seramai 270 orang.
Kaedah persampelan bertujuan digunakan untuk memilih sampel. Menurut Sidek
Mohd Noah (2002), kaedah persampelan secara bertujuan merujuk kepada
persampelan yang digunakan untuk memenuhi matlamat kajian yang tidak mungkin
menggunakan teknik persampelan lain. Sampel kajian terdiri daripada 30 orang
murid. Sampel kajian yang terdiri daripada 30 orang murid dipilih daripada daripada
pelajar Tingkatan 6 Semester 1. Justifikasi pemilihan sampel ini kerana penyelidik
mengajar 30 orang responden ini.

Jadual 3.1 : Jadual Krejcie, R. V dan Morgan D.W. (1970)

3.4 Instrumen Kajian

Noraini Idris (2010) menegaskan bahawa pengumpulan data adalah komponen yang
diperlukan dalam semua penyelidikan. Maklumat yang dikumpul oleh penyelidik
berkenaan topik kajian atau penyelidikan dirujuk sebagai data. Majoriti penyelidikan
menggunakan instrumen, sama ada ia direka sendiri oleh penyelidik, dibuat oleh
penerbit, atau diseragamkan. Instrumentasi ialah istilah kolektif untuk semua
penyediaan proses pengumpulan data. Tiga langkah akan diikuti dalam
pembangunan instrumen kajian: peringkat analisis keperluan, peringkat reka bentuk
dan pembangunan, dan peringkat penilaian.

Dalam peringkat pertama iaitu analisis keperluan, instrumen kajian akan

dibina berdasarkan tinjauan literatur yang dibuat oleh penyelidik. Instrumen yang
digunakan berbentuk borang soal selidik dalam Bahasa Malaysia yang akan
diadaptasi daripada teori dan kajian terdahulu seperti teori kepimpinan lestari
(Hargreaves & Fink 2006), teori iklim sekolah (Johnson et al. 2007) dan teori
komitmen guru (Thien et al. 2014). Penyelidik tidak akan mengambil secara
langsung soalan-soalan yang telah dibentuk oleh penyelidik yang lepas di mana
pemboleh ubah akan disesuaikan dengan keadaan dan objektif kajian.
 Bagi mengadaptasi soal selidik yang lepas, penyelidik perlu menjalankan
proses terjemahan balik (back translation method) terlebih dahulu bagi menentukan
kesesuiaan penggunaan bahasa dan ketepatan maksud soalan adalah selari dengan
persoalan kajian yang hendak dicapai. Kajian ini dijalankan dengan menggunakan
instrument ujian dan soal selidik. Soal selidik pula untuk kemudahan capaian yang
disediakan, masalah dan kesan kualiti capaian internet terhadap aktiviti PdPR murid.

3.4.1 Borang Soal Selidik

Mohd Majid Konting (1998) menegaskan soal selidik merupakan kaedah

pengumpulan data yang lebih praktikal dan cekap kerana ia memerlukan sedikit
wang, masa dan usaha untuk menyiapkannya. Tujuan soal selidik dalam kajian ini
adalah untuk mengetahui sama ada capaian internet membantu atau menghalang
PdPR. Hanya apabila kajian telah selesai barulah soal selidik akan diberikan dan
diberikan kepada pelajar kumpulan eksperimen. Lima item daripada soal selidik
kajian—sangat tidak setuju (STS), tidak setuju (TS), setuju (S), dan sangat setuju
(SS)—dibentangkan menggunakan skala Likert 4 mata. Skala Likert didapati
berguna untuk mengukur kebolehan selain dari sikap, ia juga sesuai untuk mengukur
pengurusan disiplin dikalangan guru sekolah berhubung isu atau perkara (Azizi et al,
2007).

Supaya mereka tidak curiga dengan pengumpulan data untuk pelaksanaan

dapatan kajian, responden juga diberi jaminan bahawa semua maklumat adalah
rahsia dan hanya akan digunakan untuk tujuan kajian. Setiap alat penyelidikan
mempunyai julat dari 1 hingga 4, dengan skala antara sangat tidak setuju hingga
kurang setuju hingga tidak pasti setuju hingga sangat setuju. Dalam Jadual 3.2, skala
Likert dipaparkan.

Jadual 3.2 : Markat Skala Likert 4 Mata

Skala Skor

Sangat Tidak Setuju (STS) 1

Tidak Setuju (TS) 2

 Setuju (S) 3

Sangat Setuju (SS) 4

3.4.2 Ujian

Teknik pengumpulan data turut digunakan oleh pengkaji. Ujian Pra dan Ujian Pasca
digunakan untuk menjaringkan alat penilaian. Ujian t-statistik bebas digunakan
untuk mentadbir instrumen ujian. Jadual Spesifikasi Ujian berfungsi sebagai asas
untuk mencipta soalan ujian. Untuk matlamat kesahan kandungan, item soalan ini
dihantar kepada tiga pakar perunding yang dipilih berdasarkan pengalaman mereka
dalam bidang pengajian, kelayakan akademik, dan penglibatan berterusan dalam
bidang penyelidikan. Nilai Cronbach Alpha tinggi dan indeks kebolehpercayaan.

3.5 Kajian Rintis

Kajian rintis dijalankan bertujuan untuk memastikan kesahan dan kebolehpercayaan

instrumen data kuantitatif. Melalui kajian rintis, kelemahan dan kekuatan sesebuah
instrumen dapat diketahui. Dalam masa yang sama, kajian rintis dapat memastikan
kesesuaian item-item yang terdapat dalam borang soal selidik dan responden
mempunyai kefahaman terhadap soalan-soalan dalam soal selidik. Menurut Idris
Awang (2001), uji rintis dijalankan untuk mengenal pasti bahawa penggunaan
kaedah mempunyai nilai kesahan dan kebolehpercayaan tinggi serta boleh
mendapatkan data seperti mana yang diperlukan.

Sebelum memulakan kajian, tindakan pertama yang perlu diselesaikan ialah

memilih topik kajian bidang kajian. Seterusnya, pelajari seberapa banyak yang anda
boleh tentang penyelidikan terdahulu. Untuk mendapatkan surat kelulusan
menjalankan penyelidikan di sebuah sekolah luar bandar di Kapit dengan 30 murid,
e-mel tajuk penyelidikan, cadangan penyelidikan, instrumen dan senarai bidang
penyelidikan ke lokasi penyelidikan akan dilakukan. Institusi tersebut dipilih untuk
kajian ini kerana mempunyai ciri-ciri yang hampir sama dengan responden.

Untuk mendapatkan kebolehpercayaan item dalam borang soal selidik,

pengkaji menggunakan Cronchbach Alpha melalui perisian Statistical Package for
the Social Sciences (SPSS) versi 26. dan manakala soalan-soalan ujian menggunakan
Cohen Kappa. Kesahan soalan pula disahkan oleh pakar seperti Pegawai Pelajaran
Daerah, Pengetua, Guru Kanan, guru cemerlang dan guru yang telah berkhidmat
lebih daripada 10 tahun. Soal selidik digunakan selepas proses pembaikan dan
dijalankan kepada responden sebenar untuk mengumpul data yang diperlukan dalam
kajian ini.

3.6 Prosedur Pengumpulan Data

Salkind (2000) dan Chua (2014) mendakwa bahawa pendekatan kajian tinjauan
hanya melibatkan pengumpulan data pada satu masa dari beberapa kumpulan orang
yang berbeza. Selain itu, menurut Chua (2014), kaedah kajian tinjauan adalah
berfaedah kerana ia membolehkan pengumpulan maklum balas secara langsung
daripada peserta kajian dan secara tidak langsung menerangkan fenomena yang cuba
difahami oleh penyelidik. Menurut Salkind (2000) dan Centellas (2016) juga
berpandangan bahawa, dengan menggunakan kajian tinjauan ia juga dapat
meramalkan perhubungan di antara konsep-konsep kajian dengan penggunaan
analisis secara korelasi.

Dengan itu, melalui maklumat yang diperolehi, secara kajian tinjauan dan
korelasi penyelidik akan dapat membuat ramalan terhadap berlakunya sesuatu isu
semasa yang timbul. Dengan secara jelasnya kelebihan menggunakan kaedah
tinjauan adalah pengumpulan maklumat dapat dilaksanakan dengan lebih
menyeluruh, pemungutan maklumat dalam dilaksanakan dengan masa yang singkat,
kos melaksanakan penyelidikan yang tidak terlalu tinggi dan walaupun melibatkan
saiz sampel yang besar tetapi tidak memerlukan jangka masa yang panjang di antara
penyelidik dengan respondennya. Prosedur kajian yang dijalankan dalam kajian ini
termasuklah prosedur mendapatkan kebenaran, prosedur pengumpulan data dan
prosedur analisis data.

3.6.1 Prosedur Mendapatkan Kebenaran

Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan Kementerian Pendidikan

Malaysia (KPM) telah dihubungi pada awal kajian untuk memohon kelulusan untuk
meneruskan. Selepas penerimaan, pengkaji meminta kebenaran untuk menggunakan
sampel di sekolah daripada Pegawai Pendidikan Daerah dan Jabatan Pendidikan
Negeri Sarawak. Pengkaji kemudiannya pergi ke sekolah tersebut dan berjaya
mendapatkan kelulusan pengetua untuk menyiasat murid-murid Semester 6 di sana.

3.6.2 Prosedur Pengumpulan Data

Pengkaji telah menyelaraskan beberapa perkara seperti berikut:

i. Menentukan kelas yang dijadikan sampel kajian

ii. Memilih sampel kajian yang terdiri daripada 30 orang murid

iii. Melaksanakan tempoh pembelajaran PdPR selama sebulan bersama sampel

kajian

iv. Mengedarkan borang soal selidik selepas kajian dijalankan bagi mengumpul
data kuantitatif sama ada capaian internet adalah pemudahcara atau halangan PdPR.

3.6.3 Prosedur Analisis Data

Data-data yang diperolehi melalui prosedur pengumpulan data telah dianalisis

menggunakan “Statistical Package for Sosial Sciences (SPSS)” versi 26.

3.7 Kaedah Menganalisis Data

Menurut Creswell (2005), Spatz (2005), Salkind (2004), McMillan & Schumacher
(2001), inferens deskriptif dan statistik membentuk pendekatan statistik dalam
penyelidikan kuantitatif. Walaupun statistik inferensi digunakan untuk membuat
kesimpulan dan/atau ramalan daripada set data yang lebih kecil (sampel) kepada
yang berpotensi lebih besar (populasi), statistik deskriptif digunakan untuk
meringkaskan, menyusun dan mencirikan sifat pengumpulan data. Walaupun
statistik inferensi sering digunakan dalam hasil laporan, statistik deskriptif adalah
pendekatan yang paling asas untuk meringkaskan data dan merupakan prasyarat
untuk menilai hasil penyelidikan kuantitatif (McMillan & Schumacher, 2001).

Kajian ini menggunakan kaedah tinjauan. Penggunaan kaedah tinjauan ini

adalah bertujuan untuk mengkaji capaian internet di luar bandar sama ada sebagai
pemudahcara atau halangan PdPR. Borang soal selidik digunakan untuk menjawab
persoalan terhadap objektif kajian. Kaedah tinjauan dapat mengumpul data dan
maklumat daripada responden yang terlibat sahaja dengan menggunakan borang soal
selidik. Kaedah tinjauan sering kali digunakan dalam kaedah penyelidikan bukan
eksperimental. Melalui kajian tinjauan, data yang sahih, penggunaan sampel yang
besar, informasi secara langsung daripada responden dan boleh mengeneralisasikan
keputusan kajian yang dijalankan.

Bergantung kepada jenis pembolehubah data, statistik deskriptif dalam SPSS

boleh dijana menggunakan kekerapan, deskriptif, atau penerokaan (Manning &
Munro, 2006; Pallant, 2005; Salkind, 2004; McMillan & Schumacher, 2001). Pallant
(2005), misalnya, menunjukkan bagaimana kekerapan digunakan untuk
menghasilkan statistik deskriptif bagi pembolehubah kategori. Pembolehubah
berterusan dibentangkan menggunakan statistik deskriptif, yang juga memberikan
maklumat tentang taburan skor dan statistik ringkasan seperti min, median dan
sisihan piawai. Jika pembolehubah ini digunakan dalam prosedur statistik
parametrik, seperti ujian-t dan Analisis Varians (ANOVA), maklumat ini mungkin
diperlukan.

Untuk mendapat pengetahuan terbaik tentang masalah kajian kajian,

komponen kuantitatif kajian telah digunakan. Khususnya, reka bentuk penyelidikan
kuantitatif kajian ini pada asasnya bersifat keratan rentas. Selain itu, hipotesis terbina
dalam boleh diuji dengannya. Sebelum meletakkan hipotesis untuk ujian, penyelidik
mesti menyemak bahawa data penyelidikan diedarkan secara berkala. Rambut et al.
(1998) menyatakan sekiranya didapati taburan data kajian tidak bertaburan normal,
proses transformasi perlu dijalankan. Pengkaji telah menjalankan kajian normaliti
data menggunakan ujian histogram, plot kotak, atau plot kebarangkalian normal
untuk memastikan sama ada taburan data adalah normal atau tidak (Lim Chong Hin,
2007).

3.8 Rumusan

Ini membawa kepada kesimpulan bahawa penjelasan metodologi kajian berhubung

dengan reka bentuk kajian, populasi dan persampelan kajian, instrumen kajian,
kajian rintis, teknik pengumpulan data, dan proses analisis data telah dijelaskan
dengan jelas dalam bab ini. Pendekatan metodologi ini bertujuan untuk menjamin
bahawa kajian dapat dijalankan mengikut matlamat dan objektif yang telah
ditetapkan oleh penyelidik. Semua soalan kajian dan hipotesis akan ditangani dengan
lebih baik oleh analisis yang dirancang, dan prosedur ujian boleh dijalankan dengan
lebih berkaedah.

BAB 4
 ANALISIS KAJIAN

4.1 Pendahuluan

Dapatan daripada usaha kajian dibincangkan dalam bab ini. Program SPSS
digunakan untuk mengumpul dan menilai data yang disediakan oleh responden
kajian. Bagi menjawab objektif kajian, soalan jawapan tetap dilaporkan dari segi min
dan sisihan piawai, manakala soalan terbuka dikategorikan dan dikira. Data
demografi dinilai menggunakan frekuensi dan peratusan. Selaras dengan matlamat
bab dan persoalan kajian, data telah disusun dan dianalisis.

4.2 Bahagian A (Demografi Responden)

4.2.1 Jantina

Jadual 4.1: Jantina Responden

Kekerapan Peratusan%
Lelaki 10 17
Perempuan 50 83
Jumlah 60 100

Jadual diatas menunjukkan hasil dapatan untuk jantina responden dengan jantina
perempuan mendahului jumlah keseluruhan dengan 50 orang atau 83% dan lelaki 10
orang dengan 17%.

Graf 4.1: Graf Kekerapan Jantina

 Jantina

17%

Lelaki
Perempuan

83%

4.2.2 Bangsa

Jadual 4.2: Bangsa Responden

Kekerapan Peratusan %
Melayu 3 5
Cina 0
India 0
Lain-lain 57 95
Jumlah 60 100

Jadual ini pula menunjukkan hasil untuk kaum dengan melayu seramai 3 orang
dengan 5% diikuti dan lain-lain dengan 57 orang dengan 95%.

Graf 4.2: Graf Kekerapan Bangsa

 Kaum

5%
Melayu
Cina
India
Lain-lain

95%

4.2.3 Umur Responden

Jadual 4.3: Umur Responden

Kekerapan Peratusan %
18 Tahun 60 100
Jumlah 60 100

Jadual ini pula menunjukkan hasil dapatan untuk umur responden dengan rata-rata
responden adalah berumur 18 tahun 100%.

Graf 4.3: Graf Kekerapan Umur

 Umur

18 Tahun

100%

4.2.4 Lokasi Kediaman

Jadual 4.4: Lokasi kediaman responden

Kekerapan Peratusan %
Bandar 6 10
Luar Bandar 32 53
Pedalaman 22 37
Jumlah 60 100

Jaduak ini adalah hasil dapatan untuk lokasi kediaman responden yang terlibat
dengan yang berada di kawasan bandar seramai 6 orang dengan 10% diikuti dengan
luar bandar dengan 32 orang iaitu 53 % dan pedalaman dengan 22 orang atau 37%.

Graf 4.4: Graf Kekerapan Lokasi Kediaman

 Lokasi Kediaman

10%

37% Bandar
Luar Bandar
Pedalaman

53%

4.2.5 Kelajuan Internet

Jadual 4.5: Kelajuan internet responden

Kekerapan Peratusan %
Kuat 4 7
Serdahana 48 80
Lemah 8 13
Jumlah 60 100

Ini adalah jadual yang menunjukkan kelajuan internet responden yang berada pada
tahp kuat dengan 4 orang iaitu dengan 7% dengan diikuti sederhana 48 orang dengan
80% dan yang terakhir lemah 8 orang iaitu 13%.

Graf 4.5: Graf Kekerapan Kelajuan Internet

 Kelajuan Internet

13% 7%

Kuat
Sederhana
Lemah

80%

4.2.6 Jenis Internet Yang Digunakan

Jadual 4.6: Jenis internet yang digunakan responden

Kekerapan Peratusan %
Wifi 8 10
Plan data 36 60
Tiada capaian internet 16 30
Jumlah 60 100

Jadual ini adalah yang terakhir dalam bahagian ini dengan Jenis internet yang
digunakan dengan wifi seramai 8 orang iaitu 10% diikuti dengan plan data seramai
36 orang dengan 36 orang iaitu 60% dan yang terakhir adalah tiada capaian internet
dengan 16 orang dengan 30%.

Graf 4.6: Graf Kekerapan Jenis Internet Yang Digunakan

 jenis Internet Yang Digunakan

13%
28%
Wifi
Plan data
Tiada capaian internet

59%

4.3 Bahagian B

4.3.1 Analisis Kemudahan Mengakses Internet (Kumpulan Kawalan)

Mean Std. Deviation

KUMPULAN 4.10 .618
KAWALAN 1
KUMPULAN 4.10 .618
KAWALAN 2
KUMPULAN 4.10 .618
KAWALAN 3
KUMPULAN 4.17 .658
KAWALAN 4
KUMPULAN 4.17 .602
KAWALAN 5
KUMPULAN 4.45 .572
KAWALAN 6
KUMPULAN 4.28 .528
KAWALAN 7
KUMPULAN 4.10 .618
KAWALAN 8
KUMPULAN 4.34 .670
KAWALAN 9
 KUMPULAN 4.00 .655
KAWALAN 10
Valid N (listwise) 4.1828 .46680

Jadual diatas menunjukkan hasil analisis SPSS bagi analisis kemudahan mengakses
internet (kumpulan kawalan) dengan nilai min tertinggi dalam bahagian ini adalah
item ke 6 dengan nilai min 4.45 dan nilai sisihan piawai ialah .572. Manakala untuk
min yang terendah adalah item ke 10 dengan nilai min 4.00 dengan sisihan piawai
dengan .655. Oleh itu purata min adalah 4.1828 dengan nilai sisihan piawai
ialah .46680.

4.3.2 Analisis Kemudahan Mengakses Internet (Kumpulan Rawatan)

Mean Std. Deviation
KUMPULAN 3.93 .704
RAWATAN 1
KUMPULAN 3.97 .865
RAWATAN 2
KUMPULAN 4.28 .591
RAWATAN 3
KUMPULAN 4.14 .581
RAWATAN 4
KUMPULAN 4.24 .689
RAWATAN 5
KUMPULAN 4.24 .689
RAWATAN 6
KUMPULAN 4.21 .620
RAWATAN 7
KUMPULAN 3.76 1.023
RAWATAN 8
KUMPULAN 4.00 .845
RAWATAN 9
KUMPULAN 4.34 .614
RAWATAN 10
Valid N (listwise) 3.6862 .44379
Jadual ini pula adalah bagi hasil analisis untuk analisis kemudahan mengakses
internet (kumpulan rawatan) dengan nilai min tertinggi dalam bahagian ini adalah
item ke 10 dengan nilai min 4.34 dan nilai sisihan piawai ialah .614. Manakala untuk
min yang terendah adalah item ke 8 dengan nilai min 3.76 dengan sisihan piawai
dengan 1.023. Oleh itu purata min adalah 3.6862 dengan nilai sisihan piawai
ialah .44379.

4.4 Hasil Analisis SPSS

4.4.1 Ujian Normaliti Analisis Kemudahan Mengakses Internet (Kumpulan

Kawalan)

Jadual 4.7: Ujian Normaliti Untuk Analisis Kemudahan Mengakses Internet

(Kumpulan Kawalan)

Tests of Normality

Kolmogorov-Smirnova Shapiro-Wilk

Statistic df Sig. Statistic df Sig.

MinK .170 29 .033 .949 60 .172

Rajah 5.1: Histogram Bagi Analisis Kemudahan Mengakses Internet
(Kumpulan Kawalan)
Source: Fieldwork Study dari SPSS Version 26 (2021)

Jadual 4.7 di atas menunjukkan analisis kemudahan mengakses internet (kumpulan

kawalan) dengan keputusan ujian normaliti adalah set data bukan normaliti. Nilai
Ujian Kolmogorov-Smirnova dan Shapiro-Wilk bagi ialah 0.172 iaitu lebih daripada
0.05. Telah ditunjukkan bahawa data adalah normal.

4.4.2 Ujian Normaliti

Jadual 4.8: Ujian Normaliti Untuk Analisis Kemudahan Mengakses Internet

(Kumpulan Rawatan)

Tests of Normality

Kolmogorov-Smirnova Shapiro-Wilk

Statistic df Sig. Statistic df Sig.

MinKB .232 29 .000 .923 60 .036

 Rajah 5.2: Histogram Bagi Analisis Kemudahan Mengakses Internet
(Kumpulan Rawatan)

Source: Fieldwork Study dari SPSS Version 26 (2021)

Jadual 4.8 di atas menunjukkan bagi analisis kemudahan mengakses internet

(kumpulan rawatan) dengan keputusan ujian normaliti adalah set data bukan
normaliti. Nilai Ujian Kolmogorov-Smirnova dan Shapiro-Wilk bagi pembolehubah
bebas ialah 0.036 iaitu lebih daripada 0.05. Telah ditunjukkan bahawa data adalah
normal.

4.5 Ujian Analisis Korelasi

Jadual 4.11: Hasil Ujian Kolerasi

Correlations

MinK MinKB
MinK Pearson Correlation 1 .878**

Sig. (2-tailed) .000

N 60 60

MinKB Pearson Correlation .878** 1

Sig. (2-tailed) .000

N 60 60

**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

Jadual 4.11 diatas menunjukkan ujian korelasi bagi pengajaran program pendidikan
integrasi mempunyai hubungan paling tinggi adalah Faktor-Faktor Kesediaan Guru
Pendidikan Khas dengan r = .925 diikuti dengan Kesediaan Guru Pendidikan Khas r
= .905 dan Keberkesanan Program Pendidikan Khas Integrasi dengan r = .854.

4.6 Regresi Linear

Jadual 4.12: Ringkasan Model Pada Pembolehubah (Kaedah Masukkan SPSS)

Model Summaryb

Adjusted R Std. Error of the

Model R R Square Square Estimate Durbin-Watson

1 .964a .929 .920 .14467 2.305

a. Predictors: (Constant),, MinKB, MinK

b. Dependent Variable:

ANOVAa

Model Sum of Squares df Mean Square F Sig.

1 Regression 6.815 3 2.272 108.528 .000b

 Residual .523 25 .021

Total 7.338 60

a. Dependent Variable: Min

b. Predictors: (Constant), MinKB, MinK

Coefficientsa

Standardized
Unstandardized Coefficients Coefficients

Model B Std. Error Beta t Sig.

1 (Constant) -.355 .256 -1.386 .178

MinK .412 .135 .376 3.050 .005

MinKB .121 .132 .105 .915 .369

a. Dependent Variable:
Data jadual 4.12 adalah ujian untuk capaian internet di luar bandar pemudahcara atau
halangan PdPR sebagai pemboleh bergantung dengan kaedah masukkan SPSS.
Keputusan menunjukkan bahawa (Beta = 0.25, p <.01) merupakan peramal yang
signifikan. Kesesuaian model keseluruhan telah dilaraskan kepada R2 = 0.26 dan
26% daripada varians. Keputusan analisis regresi berganda menunjukkan bahawa
model menjelaskan 26% varians dan model menjelaskan capaian internet di luar
bandar pemudahcara atau halangan PdPR secara signifikan iaitu, F (108.528), p ˂
0.01 dalam kalangan pelajar dalam kawalan dan luar kawalan Papar, Sabah.

4.5 Kesimpulan Hasil Analisis

Kesan era pandemik terhadap kehidupan seharian menunjukkan betapa pentingnya

komunikasi dalam talian dan pemerkasaan ruang siber, terutamanya bagi kawasan
luar bandar yang terus bergelut dengan akses dan pemilikan internet. Disebabkan isu
atau kesulitan yang berterusan yang tidak dapat atau diberi masa yang mencukupi
untuk diselesaikan setakat ini, Sarawak khususnya tidak bersedia untuk bertindak
balas terhadap pelaksanaan komunikasi ruang siber atau menjalankan aktiviti harian
sepenuhnya dalam talian, terutamanya memandangkan situasi yang berubah-ubah.
arus perdana Malaysia.

Guru mesti bersedia untuk bereksperimen dengan kaedah pengajaran yang

baru untuk berjaya menggunakan pembelajaran dalam talian (Nurul Hamimi Awang
Japilan dan Jahidih Saili, 2021). Berdasarkan pertimbangan ini, para pendidik mesti
menggunakan kreativiti semasa mencipta bahan pengajaran untuk memastikan ia
berfungsi dengan strategi pengajaran yang dipilih. Ini penting untuk menyampaikan
bahan pelajaran serta untuk menggalakkan pelajar untuk kekal prihatin dan terus
mengambil bahagian dalam sesi pengajaran dalam talian. Umumnya, terdapat
pelbagai faktor yang boleh merencatkan aktiviti pembelajaran secara dalam talian
kerana bentuk pengajaran tidak bersemuka secara fizikal seperti ini memberi peluang
kepada pelajar untuk ponteng daripada menghadiri kelas dengan alasan tiada capaian
internet, tiada gajet, tertidur, sambil lewa ketika belajar dan sebagainya sedangkan
semua masalah tersebut boleh dibendung sebelum pengajaran bermula.
 Menurut Nur Fatin Ashikin Mohamed Aziz et al. (2020), keadaan seperti ini
berkaitan dengan sikap dan penerimaan pelajar terhadap kaedah pembelajaran dalam
talian. Dia berpendapat bahawa seseorang lebih cenderung untuk menerima,
menerima pakai dan mengambil bahagian secara aktif dalam teknologi jika mereka
percaya ia mudah digunakan. Minat dan motivasi orang ramai untuk mengambil
bahagian dalam proses pembelajaran akan berkurangan jika mereka percaya bahawa
teknologi atau teknik pengajaran seperti itu menyukarkan pembelajaran. Menurut
Zuraini Jusoh et al. (2016), penglibatan pembelajaran dan motivasi adalah saling
bergantung. Jika pelajar merupakan individu yang pasif, tiada semangat untuk
belajar dan tidak mahu mengambil bahagian dalam proses pembelajaran yang
dilakukan, maka kebarangkalian untuk melibatkan diri dalam aktiviti yang
dijalankan, malah untuk berkomunikasi walaupun secara maya adalah rendah.
 BAB 5

KESIMPULAN, PERBINCANGAN DAN CADANGAN

5.1 Pendahuluan

Ringkasan kajian, analisis dapatan kajian, dan cadangan kajian dibincangkan dalam
bab ini. Beberapa cadangan kajian tambahan yang boleh dilihat oleh pengkaji pada
masa hadapan akan diberikan pada penghujung bab ini. Bab ini juga membincangkan
kesimpulan atau rumusan kajian berhubung dengan matlamat yang telah ditetapkan.
Dengan pengisian yang jelas dan padat, kesimpulan kajian bertujuan untuk
memudahkan pemahaman semua pihak.

5.2 Kesimpulan

Nadi pembangunan bangsa dan negara ialah pendidikan. Sesebuah negara mungkin
dilihat sebagai gagal memenuhi kewajipannya terhadap rakyatnya jika ia tidak
mempunyai sistem pendidikan yang luas dan berkesan yang responsif kepada trend
moden. Oleh itu, adalah perlu untuk menstruktur semula pendidikan bagi
menyediakan rakyat Malaysia menghadapi persaingan antarabangsa. Memandangkan
kerajaan beralih daripada sistem pendidikan tradisional bersemuka kepada PdPR
dalam talian berikutan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP), kedudukan guru luar
bandar semakin sukar. Merealisasikan matlamat PPPM semakin kompleks dan sukar
bagi guru.
 Tanggungjawab utama guru adalah untuk memastikan kualiti murid yang
mereka cipta dan kesejahteraan masa depan rakyat Malaysia, yang merangkumi
komitmen dan percubaan untuk meningkatkan taraf pendidikan. Dalam bidang
pendidikan, masalah dan syak wasangka mengikuti satu sama lain. Akibatnya,
tenaga pengajar masa kini memerlukan latihan menyeluruh yang melangkaui batas
akademik dan tamadun Barat. Bagi memenuhi tuntutan dunia moden, guru luar
bandar juga mesti menyesuaikan diri dengan keperluan semasa dan masa hadapan.
Di Malaysia, di mana kaedah pembelajaran dalam talian pada mulanya diterima
pakai pada tahun 2019 akibat daripada perkembangan pandemik Covid-19, kaedah
tersebut lazimnya telah digunakan dalam tempoh tiga tahun.

Secara teorinya, semua kumpulan pada ketika ini, termasuk pengajar, pelajar,
dan ibu bapa, mungkin sudah menyesuaikan diri dengan teknik pembelajaran
standard baharu ini dan tidak menawarkan alasan untuk tidak mematuhi proses
pengajaran dan pembelajaran yang dipimpin oleh guru. Realitinya, memandangkan
pandemik Covid-19 masih merebak di seluruh masyarakat Malaysia, guru dan juga
pelajar harus bersedia untuk mengambil bahagian dalam sesi pengajaran dan
pembelajaran dalam talian dengan menyediakan alatan yang diperlukan. Pengganti
yang boleh membantu pengajar dalam melaksanakan proses pendidikan semasa
wabak COVID-19 ialah e-pembelajaran.

Cara terbaik untuk mengelakkan pelajar berhenti dan terlibat dalam aktiviti
yang tidak berfaedah adalah melalui e-pembelajaran. Pendekatan ini sangat baik,
terutamanya apabila murid tidak dapat menghadiri kelas. Pengajaran dan
Pemudahcaraan (PdPR) diteruskan mengikut kurikulum yang ditetapkan oleh
Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan dengan hanya interaksi jarak jauh
daripada pelajar dan guru. Susulan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP), isu
Pengajaran dan Pembelajaran di Rumah (PdPR) timbul pada 20 Januari 2021, dan
terdapat isu penting yang berlaku, khususnya berkaitan kekurangan gajet dan
keupayaan infrastruktur internet di bawah taraf. Proses PdPR tidak akan
dilaksanakan dengan baik kerana isu kekurangan peralatan dan ketersediaan internet
yang tidak menentu.

Rangkaian Internet dan kemudahan infrastruktur ini saling bergantung, jadi

jika salah satu daripadanya gagal, proses pembelajaran dalam talian tidak akan
berfungsi seperti yang diharapkan. Disebabkan oleh hakikat bahawa pengajaran
bersemuka telah diamalkan sejak sekian lama, ia sememangnya mempunyai banyak
kelebihan dan memberikan keselesaan kepada guru, pelajar dan ibu bapa.
Bagaimanapun, berikutan penularan wabak Covid-19, terdapat satu piawaian baharu
dalam bidang pendidikan yang memerlukan proses pengajaran dan pembelajaran
dijalankan secara maya demi menjamin keselamatan semua pihak. Ini bermakna
semua pihak harus bijak menyesuaikan diri dengan perubahan dalam pembelajaran.

Menurut kesimpulan kajian, pengajar telah mengalami transformasi yang

telah meletakkan mereka dalam kedudukan persediaan untuk zaman moden. Pada
masa ini, kita dapat melihat betapa komitednya guru untuk menawarkan pengajaran
dalam talian menggunakan kepakaran dan kesediaan mereka, serta sejauh mana
pelajar bersedia untuk menggunakan strategi ini. Dalam PdPR, pelbagai teknik,
pelan dan alatan dicuba. Pada hakikatnya, sesetengah pendidik melangkah ke
hadapan untuk mengubah cara pelajar diajar dan cara mereka belajar agar lebih
sepadan dengan keperluan individu mereka. Selain itu, guru perlu menguasai strategi
baharu untuk menggunakan program perisian canggih seperti Google Meet, Zoom,
YouTube, Inshot dan TikTok untuk menyampaikan sesi pembelajaran PdPR dengan
lebih berjaya.

Bagi memastikan ilmu daripada mana-mana medium pengajaran terus

diterima untuk kepentingan masa hadapan khususnya pelajar itu sendiri, sokongan
daripada pelajar dan ibu bapa juga perlu bagi menjayakan pelaksanaan sesuatu
teknik pengajaran. Secara keseluruhan, boleh dikatakan bahawa sejak kemunculan
alternatif pendidikan standard baharu, kesukaran PdP atau PdPR dalam talian sering
menjadi masalah yang ketara. Kertas konsep ini menunjukkan bahawa pelajar dan
guru semakin menerima standard baharu pendidikan dalam talian. Walau
bagaimanapun, dengan kerjasama semua orang, PdPR dalam talian akan dapat
meningkatkan sistem pendidikan Malaysia dan terus menghasilkan murid-murid
terkemuka.

Kesimpulannya, cabaran PdPR ini tidak hanya ditangani secara bersendiri

tetapi ianya memerlukan kerjasama semua pihak. Guru, ibu bapa, murid dan
pentadbiran kerajaan perlu memikul tanggungjawab ini dalam memastikan PdPR
dapat dilaksanakan dengan jayanya dan secara tidak langsung mencapai hasrat yang
terkandung dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013- 2025).

5.3 Perbincangan

Wabak COVID-19 telah mengubah semua aspek kemanusiaan; ekonomi, masyarakat

dan pendidikan. Situasi wabak yang tidak dijangka ini telah mengubah landskap
pendidikan di Malaysia dan memberi impak yang ketara kepada para pendidik dan
pelajar. Pelajar daripada keluarga berpendapatan rendah mungkin lebih menderita
dan tidak bersedia secara fizikal dan mental untuk perubahan dalam penyampaian
pengajaran melalui pembelajaran dalam talian. Pembelajaran dalam talian sangat
bergantung kepada capaian internet dan ia sangat mencabar. Kertas kerja ini telah
membincangkan cabaran utama untuk pembelajaran dalam talian yang dihadapi oleh
pelajar kerana pembelajaran dalam talian adalah untuk dilaksanakan sepenuhnya di
universiti.

Kesukaran utama ialah isu dengan akses internet, kebimbangan tentang

pembelajaran dalam talian, persekitaran pembelajaran yang tidak menggalakkan, dan
kekurangan pengetahuan teknologi. Bagi menjana minat dan melonjakkan motivasi
pelajar untuk meneruskan PdPR, guru perlu lebih inovatif. Oleh itu, untuk memupuk
persekitaran pembelajaran yang kreatif dan meningkatkan pengalaman pembelajaran,
guru mesti membangunkan inovasi baharu untuk pembelajaran dalam talian (Oviana
et al., 2021). Guru boleh menarik perhatian murid kepada PdPR dengan
menggunakan program pembelajaran berasaskan permainan. Kebanyakan pelajar
gemar bermain permainan dalam talian, dan mereka lebih fokus apabila mereka
bermain (Matzavela & Alepis, 2021).

Untuk tujuan mengajar dan menyampaikan maklumat kepada pelajar, guru

juga boleh mengubah medium dengan menggunakan perkara seperti tugasan dalam
talian, Google Meet, Microsoft Teams, DELIMa dan alatan media sosial yang lain
(Thannimalai & Baloh, 2021). Dapatan kajian sebagai tindak balas kepada soalan
kajian ini menunjukkan bahawa pelajar mempunyai sedikit penglibatan sosial
dengan guru dan rakan sebaya mereka, yang mungkin menjadi salah satu sebab
mengapa pelajar tertentu memilih pengajaran di bilik darjah, seperti Jan (2020).
Disebabkan hakikat bahawa pelajar ini kini sangat bergantung pada pembelajaran
dalam talian, isu ini terutamanya kekurangan interaksi sosial perlu ditangani.

Walaupun begitu, terdapat beberapa bukti bahawa pelajar menghargai

beberapa ciri pembelajaran dalam talian, termasuk hakikat bahawa ramai yang lebih
suka belajar di rumah, mendakwa untuk belajar lebih baik dalam talian, dan mahu
pembelajaran dalam talian diteruskan apabila kelas disambung seperti biasa. Untuk
memahami sepenuhnya elemen ini, kajian lanjut perlu dilakukan ke atasnya.
Perbandingan pandangan penglibatan pembelajaran dalam talian merentas jenis
sekolah dan jantina tidak menunjukkan variasi yang ketara. Keputusan menunjukkan
bahawa tidak kira jenis sekolah yang mereka hadiri atau jantina mereka, kanak-
kanak secara amnya mempunyai pendapat yang baik tentang pengalaman dalam
talian mereka. Walau bagaimanapun, perbandingan antara tahap persekolahan
menunjukkan bahawa persepsi pelajar sekolah rendah rendah terhadap penglibatan
pembelajaran dalam talian mereka adalah lebih baik daripada persepsi pelajar
tingkatan 6.

Walau bagaimanapun, ia tidak boleh dikaitkan dengan isu seperti suasana

rumah yang tidak kondusif (Hawati & Jarud, 2020; Shahzad et al., 2020) atau isu
seperti kekurangan peranti elektronik dan teknologi penting (Chung et al., 2020a;
The Star, 2020). Guru-guru terus berusaha ke arah pelaksanaan PdPR walaupun
menghadapi cabaran yang dihadapi oleh pembelajaran dalam talian. Agar proses
pembelajaran dalam talian berjaya, mesti ada sokongan dan galakan yang kuat
daripada semua pihak berkepentingan, termasuk ibu bapa, pelajar, sekolah dan
komuniti. Pihak sekolah juga harus menyediakan perkhidmatan kesihatan mental
pakar dan menggalakkan guru, ibu bapa, dan pelajar untuk menjaga diri mereka
sendiri (Wai-Cook, 2020).

Hal ini adalah kerana semua pihak terjejas akibat daripada penularan
pandemik Covid-19. Maka, sikap menuding jari ke arah satu sama lain perlu diubah
dan semua pihak perlu bekerjasama untuk memastikan pembelajaran murid berjalan
dengan lancar. Selain daripada mempunyai tetapan bilik darjah konvensional,
pembelajaran dalam talian kini menjadi kaedah pengajaran dan pembelajaran berkuat
kuasa penuh. Namun begitu, keberkesanan pembelajaran dalam talian berbeza-beza
dalam kalangan kumpulan umur dan ini telah menjadi cabaran kepada semua dalam
menerima norma baharu.

Untuk mendapatkan manfaat sepenuhnya pembelajaran dalam talian, usaha

bersepadu diperlukan daripada banyak pihak untuk menyediakan struktur ini dan
melangkaui replikasi kelas/kuliah fizikal. Banyak penyelesaian untuk pendidikan
dicadangkan yang boleh membawa inovasi yang sangat diperlukan. Tambahan pula,
dapatan daripada kajian ini telah memberi manfaat kepada pengurusan universiti
dalam membuat keputusan yang cepat dan berkesan mengenai pelaksanaan
pembelajaran jarak jauh semasa wabak. Kajian masa depan amat diperlukan untuk
mendalami analisis cabaran ini dalam pembelajaran dalam talian.

5.4 Cadangan

Bagi meningkatkan minat pelajar terhadap PdPR, beberapa faktor perlu diteliti. Oleh
itu, kajian lanjut perlu dilakukan terhadap murid-murid untuk menentukan tahap
motivasi mereka. Dapatan kajian menunjukkan bahawa mengambil bahagian dalam
PdPR dalam talian memberikan beberapa cabaran kepada pelajar. Ini memberi kesan
yang ketara kepada kemerosotan komitmen guru, yang menjejaskan kualiti sekolah.
Hari ini, seorang guru diharapkan dapat menjalankan semua tugas, sedangkan corak
tingkah laku perlu dipupuk di rumah. Dalam aspek ini, kita harus mengakui bahawa
guru juga adalah orang biasa yang mempunyai emosi yang mesti dikawal kerana jika
tidak dikawal, ia akan memudaratkan pelajar.

Bagi memastikan proses PdPR berjalan dengan jayanya di rumah, ibu bapa
boleh membantu dengan menyediakan sambungan internet dan teknologi yang
diperlukan. Menurut laporan Kementerian Pendidikan (KPM) mengenai persediaan
pelajar untuk pembelajaran dalam talian, 1.85 juta pelajar tidak mempunyai gajet dan
mempunyai masalah sambungan internet, yang menghalang mereka daripada
menyertai pengajaran dan pembelajaran (PdPR) di rumah. Guru-guru yang
diperhatikan menunjukkan sikap positif, bekerja keras untuk mencegah keciciran
pelajar dengan melaksanakan modul yang disasarkan. Tidak dinafikan PdPR di
negara ini menggunakan gabungan pendekatan dalam talian dan luar talian, menurut
Manual PdPR terbitan KPM tahun ini.
 Dalam pengertian ini, pihak sekolah harus mengambil pendekatan yang lebih
proaktif untuk mengelakkan keciciran daripada berterusan sehingga timbul senario
generasi hilang. Pengkaji melihat kesungguhan kedua-dua pelajar untuk
menggunakan pendekatan ini serta keikhlasan profesor dalam menyampaikan
pengajaran dalam talian. Sejak Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) dilaksanakan
pada Mac tahun lepas, pelbagai kaedah, pelan dan alatan telah diuji. Malah,
sesetengah pendidik melangkah ke hadapan untuk mengubah reka bentuk pengajaran
dan pembelajaran (PdPc) agar lebih sesuai dengan keperluan setiap pelajar dalam
konteks tahap pengetahuan asas mereka yang berbeza-beza.

Tahap kehadiran pelajar yang rendah diburukkan lagi oleh pengehadan data,
akses peranti dan akses internet yang terhad, antara lain. Topik keciciran pelajar atau
pencapaian pembelajaran masih menjadi perdebatan. Pilihan adalah pembelajaran
luar talian, yang diterapkan di peringkat sekolah rendah hingga menengah melalui
modul, kertas edaran, dan Didik TV KPM. Selain infrastruktur digital dan capaian
komputer yang terhad, senario keciciran ini juga di luar keupayaan guru untuk
menguruskan sesi PdPR. Apabila melakukan sesi pembelajaran dalam talian yang
akhirnya menjadi sesi penerangan, menyalin nota, latihan dalam buku teks, atau
membaca nota dan menonton video, pengkaji melihat bahawa guru terus
menggunakan metodologi yang sama.

Selepas sesi PdPR, hubungan ini memberi kesan tidak langsung kepada minat
dan dorongan pelajar untuk menumpukan perhatian. Untuk menghentikan jurang
pendidikan daripada menjadi lebih luas akibat keterbatasan infrastruktur, tingkatkan
pusat perkhidmatan internet di tempat yang mempunyai akses internet yang terhad.
Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM), dengan kerjasama TM
Bhd dan MSD Digital Intelligence, melancarkan projek kerajaan Pusat Internet (PI).
Ia berusaha untuk menutup jurang digital dalam kejiranan dan meningkatkan
kesedaran tentang nilai ICT, khususnya di kawasan luar bandar. Oleh kerana saiz
kampung yang kecil dan lokasi yang terpencil, PI tidak dapat berfungsi sebagai
saluran komunikasi antara kaum dengan berkesan.

Penambahbaikan dan menaik taraf pembangunan infrastruktur untuk

meningkatkan kadar penggunaan jalur lebar dan perkhidmatan internet yang lebih
baik, pembinaan dan kewujudan menara telekomunikasi dan perkhidmatan internet
di kawasan terpencil, pembinaan kapasiti serta membuka PI sepanjang PKP.
Memperbanyakkan pemasangan menara telekomunikasi di kawasan luar bandar juga
dapat mengatasi masalah capaian internet. PI juga mampu menyediakan gajet atau
peranti untuk murid mengikuti pengajaran dan pembelajaran di rumah (PdPR).
Menara sedia ada perlu dinaik taraf daripada 4G kepada 5G untuk mengatasi
kelajuan internet.

Di Asia Tenggara, Malaysia sebelum ini menduduki tempat yang lebih tinggi
daripada yang lain untuk purata kelajuan muat turun, berbanding negara lain di
rantau ini. Tetapi ini berubah menjelang penghujung 2021. Dengan ketibaan 5G,
negara lain seperti Thailand, Indonesia dan Filipina, menunjukkan peningkatan
mendadak dan meninggalkan Malaysia dengan kelajuan muat turun purata. Semoga
projek kerajaan iaitu pelan Jalinan Digital Negara (JENDELA) bertujuan untuk
meningkatkan kualiti capaian internet di Malaysia dan diharap dapat membantu
menaikkan kedudukan Malaysia dalam menyediakan sambungan internet yang lebih
pantas. Teknologi 5G mampu menyediakan kelajuan muat turun melebihi 1,000
Mbps yang berkali ganda lebih tinggi daripada 3G dan 4G serta mampu menampung
penggunaan Internet yang lebih besar.

Pemilikan peranti yang rendah menyukarkan lagi penggunaan e-

pembelajaran. Tinjauan yang dijalankan oleh KPM terhadap hampir 900,000 murid
mendedahkan bahawa 37% responden tidak memiliki gajet. Melaksanakan inisiatif
untuk meningkatkan pemilikan peranti adalah perlu. Ini termasuk memberi pelajar
daripada isi rumah berpendapatan rendah subsidi untuk membeli gajet, menyediakan
program pinjaman peranti yang serupa dengan program pinjaman buku teks sedia
ada, dan memberi peranti percuma kepada pelajar. Perniagaan swasta dan
pertubuhan bukan kerajaan (NGO) boleh menyelaraskan usaha untuk mengutip
derma komputer baharu atau terpakai untuk disalurkan kepada pelajar.
Rujukan
Abdalellah O. Mohmmed, Basim A. Khidhir, Abdul Nazeer & Vigil J. Vijayan.
(2020). Emergency remote teaching during Coronavirus pandemic: The
current trend and future directive at Middle East College Oman. Innovative
Infrastructure Solutions. DOI: https://doi.org/10.1007/s41062-020-00326-7.
Afandi bin Ahmad. (2020). Pengajaran, pembelajaran ketika pandemik bukan
mudah. Berita Harian 29 Disember 2020.
Ahmad Farit Mazlan, Maslawati Mohamad, Aishath Reesha, Rosnani Kassim,
Zarina Othman & Saadiah Kummin. (2021). Challenges and Strategies to
Enhance Online Remote Teaching and Learning by Tertiary Institution
Educators: A Literature Review. Scientific Research Publishing Creative
Education. DOI: https://doi.org/10.4236/ce.2021.124050.
Ahmad Rusdiana, Nurul Huda, Abdul Mu'in & Abdul Kodir. (2020). The
Effectiveness of Educational Supervision in Increasing the Teacher’s
Professional Competence in the Covid-19 Pandemic Period. International
Journal of Innovation, Creativity and Change.
Ahmad Zaki bin Amiruddin, Dr. Ahmed Thalal bin Hassan, Ahmad bin Abdul
Rahman, Nor binti Abdul Rahman, Mohd Shahriman bin Abu Bakar.
(2014). Penggunaan Aplikasi Atas Talian Dalam Proses Pengajaran Dan
Pembelajaran bahasa Ketiga: Pengenalan Kepada Quizlet.Com.
International Conference on Human Sustainability (Insan).
Azlin Norhaini Mansor, Nur Hidayah Zabarani, Khairul Azhar Jamaludin, Mohamed
Yusoff Mohd Nor, Bity Salwana Alias & Ahmad Zamri Mansor. (2021).
Home-based learning (HBL) teacher readiness scale: instrument
development and demographic analysis. Journal of Sustainability. DOI:
https://doi.org/10.3390/su13042228
Amanda Muller, Jeong-Bae Son, Kazunori Nozawa & Reza Dashtestani. (2017).
Learning English Idioms with a Web-Based Educational Game. Journal of
Educational Computing. Anuar bin Ahmad. 2020. PKP: e-Pembelajaran
tidak segerak sesuai di luar bandar, pedalaman.Berita Harian 16 April 2020.
Azman, N., & Mohd Yusoff, H. (2018). Pencapaian Akademik Murid Lelaki dan
Perempuan: Peranan Sokongan Pembelajaran dan Keterlibatan Murid.
Malaysian Journal of Learning and Instruction.
Bdiwi. (2019). Smart learning environment: Teacher’s role in assessing classroom
attention.Research in Learning Technology 27. DOI:
https://doi.org/10.25304/rlt.v27.2072.
B. K. Madhavi, V. Moan & Divya Nalla. (2018). Improving attainment of graduate
attributes using Google Classroom. Journal of Engineering Education
Transformations. DOI: https://doi.org/10.16920/jeet/2018/v31i3/120792.
Chung, E., Noor, N. M., & Mathew, V. N. (2020a). Are you ready? An assessment
of online learning readiness among university students. International
Journal of Academic Research in Progressive Education and Development,
9(1), 301-317.
Chung, E., Subramaniam, G., & Dass, L. C. (2020b). Online learning readiness
among university students in Malaysia amidst COVID-19. Asian Journal of
University Education, 16(2), 46-58.
Cagiltay, N. E., Ozcelik, E., & Ozcelik, N. S. (2015). The effect of competition on
learning in games. Computers & Education. DOI:
https://doi.org/10.1016/j.compedu.2015.04.001.
Chuttur, M.Y. (2009). Overview of the Technology Acceptance Model: Origins,
Developments and Future Directions. Sprouts: Working Papers on
Information Systems, 9(37). http://sprouts.aisnet.org/9-37
Cassidy. (2016). The Academic Resilience Scale (ARS-30): A New
Multidimensional Construct Measure. Psychological Resilience in
Students and Education. DOI:
https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01787.
Cristina Gunther-Bel, Anna Vilaregut, Eduard Carratala, Sonia Torras-Garat, Carles
Perez- Testor. (2020). A Mixed-method Study of Individual, Couple, and
Parental Functioning During the State-regulated COVID-19 Lockdown in
Spain. Family Process. DOI: https://doi.org/10.1111/famp.12585.
Emre Yılmaz and Fikret Korur. The Effects of an Online Teaching Material
Integrated Methods on Students’ Science Achievement, Attitude and
Retention (2021). International Journal of Technology in Education, Vol. 4,
No. 1, 22-45
Faridah Binti Che in, Afham Zulhusmi bin Ahmad. (2019). Kajian Keberkesanan
Pembelajaran Interaktif Berasaskan Aplikasi Kahoot: Satu Kajian Tindakan
Terhadap Kursus Principles of Marketing. Online Journal for Tvet
Practitioners.
Faris Danial Razi. (2020). PKP: Teknologi jadi kekangan kerja dan pembelajaran di
rumah, tetapi ada 'jalan' lain. Astro Awani 13 April 2020.
Fauzan & Fatkhul Arifin. (2019). The Effectiveness of Google Classroom Media on
the Students’ Learning Outcomes of Madrasah Ibtidaiyah Teacher
 Education Department. Al Ibtida: Jurnal Pendidikan Guru MI. DOI:
http://dx.doi.org/ 10.24235/al.ibtida.snj.v6i2.5149.
Google Trends. (2020). Retrieved at
https://trends.google.com/trends/yis/2020/GLOBAL/. Habib Mat Som &
Syed Kamaruzzaman Syed Ali. (2016). Isu Dan cabaran Kompetensi
GuruPendidikan Islam Dalam Menghadapi Perubahan Kurikulum Di
Malaysia. Seminar Antarabangsa Pemerkasaan Pendidikan Islam
(Madrasah).
Harlina binti Ishak, Zubaidah Mat Nor & Ainee Ahmad. (2017). Pembelajaran
Interaktif Berasaskan Aplikasi Kahoot dalam Pengajaran Abad Ke-21.
Seminar Serantau 2017.
Hamid, F. S. & Yip, N. (2019). Comparing service quality in Public vs Private
Distance Education Institutions: Evidence based on Malaysia. Turkish
Online Journal of Distance Education (TOJDE), 20 (1). 17-34.
Hamidon, N. (2021). Kajian kes: Cabaran dan solusi pembelajaran dalam talian
semasa pandemik COVID-19 bagi pelajar menengah rendah. International
Conference of Research on Language Education (I-RoLE) 2021, 23-24
March 2021, UiTM Cawangan Melaka.
Hawati A.H. & Jarud R.K. (2020). COVID-19 and Unequal Learning. Khazanah
Research Institute Views. Retrieved on December, 12, 2021 from
http://www.krinstitute.org/assets/contentMS/img/template/editor/20200426
_Covid_Edu cation_v3.pdf
Irma Mahad, Ugartini Magesvaran & Intan Nur Syuhada Hamzah. (2020). Sikap Dan
Motivasi Murid Sekolah Rendah Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu
Dalam Talian Sepanjang Perintah Kawalan Pergerakan. Jurnal Pendidikan
Bahasa Melayu (JPBM).
Kamus Dewan Edisi Keempat. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pusataka, 2017.
Kementerian Pelajaran Malaysia. (2013). Dasar Pendidikan Kebangsaan
Khan, Muhammad N., Ashraf, Muhammad A., Selnen, D., Khan, Kashif U & Laar,
Rizwan A. (2021). Social media for knowledge acquisition and
dissemination: impact of the Covid 19 pandemic on collaborative learning
driven social media adoption. Frontiers in Pcyhology, 12.
Jalli, N. (2020). Commentary: E-learning sees no smooth sailing in Malaysia and
Indonesia. Retrieved from
https://www.channelnewsasia.com/news/commentary/coronavirus- COVID-
19-malaysiaindonesia-school-e-learning-online-12616944
Jan, A. (2020). A phenomenological study of synchronous teaching during COVID-
19: A case of an international school in Malaysia. Social Sciences &
Humanities Open, 2(1), 100084.
Lakey, B., & Orehek, E. (2011). Relational regulation theory: A new approach to
explain the link between perceived social support and mental health.
Psychological Review, 118(3), 482–495. DOI:
https://doi.org/10.1037/a0023477.
Liong, M.C. & Nurfaradilla Mohamad Nasri. (2022). Cabaran guru sekolah rendah
pendalaman terhadap penggunaan Standard 4 (PdPC) SKPMg2 dalam
menilai PdPR. Jurnal Dunia Pendidikan, 3(4), 364-373.
https://doi.org/10.55057/jdpd.2022.3.4.29
Luhamya, A., Bakkabulindi, F.E.K & Muyinda, P.B. (2017). Integration of ICT in
teaching
Losius Goliong, Mohd Khairuddin Abdullah & Rosy Talin. (2016). Kompetensi
Peribadi, Pedagogi, Profesionalisme Guru Sekolah Berprestasi Rendah
Bahagian Barat Dan Utara Sabah. Jurnal Pendidikan Nusantara.
Lawrence, J.E. & Tar, U.A. (2018). Factors that influence teachers’ adoption and
integration of ICT in teaching and learning process. Educational Media
Internation, 55(1), 79- 105. https://doi.org/10.1080/09523987.2018.1439712
Matt Bower, Mark J. W. Lee and Barney Dalgarno. (2016). Collaborative learning
across physical and virtual worlds: Factors supporting and constraining
learners in a blended reality environment. British Journal of Educational
Technology.
Mohd Radzi. (2020). Cari kaedah terbaik untuk pelajar. Berita Harian 11 Mac 2020.
Morris S. Y. Jong. (2015). Does Online Game-Based Learning Work in Formal
Education at School? A Case Study of VISOLE. The Curriculum Journal
26:2, 249-267, DOI:10.1080/09585176.2015.1018915.
Muhammad Naveed, Veghar Hejazi, Muhammad Abbas, Asghar Ali Kamboh,
Ghulam Jilany Khan, Muhammad Shumzaid, Fawwad Ahmad, Daryoush
Babazadeh, Xia FangFang, Faezeh Modarresi-Ghazani, Li WenHua, Zhou
XiaoHui. (2018). Chlorogenic acid (CGA): A pharmacological review and
call for further research. Biomedicine & Pharmacotherapy. DOI:
https://doi.org/10.1016/j.biopha.2017.10.064.
Muhammad Yaumi. (2018). Media dan teknologi pembelajaran. Prenada Media.
Muhd Al-Aarifin Ismail, Jamilah Al-Muhammady Mohammad. (2017). Kahoot: A
Promising Tool for Formative Assessment in Medical Education Education
in Medicine Journal. DOI: https://doi.org/10.21315/eimj2017.9.2.2.
Muzarina Juhari, Ku Suhaila Ku Johari & MohdIzwan Mahmud. (2019). Kecerdasan
Pelbagai dan Minat Kerjaya dalam Kalangan Pelajar Sekolah Menengah.
Global Conferences Series: Social Sciences, Education and Humanities
(GCSSSEH). DOI: https://doi.org/10.32698/2155.
Nurul Hamimi Awang Japilan & Jahidih Saili. 2021. COVID-19: Transformasi
Pengajaran dan Pembelajaran di Rumah (PdPr) Amali Solat, Tilawah al-
Quran dan Hafazan al-Quran Menggunakan Inovasi. Prosiding Seminar
Penyelidikan dan Inovasi Pendidikan (SPIP2021) Peringkat Kebangsaan 24-
26 Mac 2021. 351-363.
Noor Azah Aziz, Jamal Othman, Halyna Lugova & Adlina Suleiman. (2020).
Malaysia’s Approach in Handling COVID-19 Onslaught: Report on
Themovement Control Order (MCO) And Targeted Screening to Reduce
Community Infection Ratea and Impact on Public Health and Economy.
 Journal of Infection and Public Health. DOI:
https://doi.org/10.1016/j.jiph.2020.08.007.
Nur A’fini Mohd Muzi, Nur Aisyah Mohd Nadzir, Sufiyatul Farhain Abdul Mutalib,
Shamsunarnie Mohamed Zukri & Noor Zafarina Mohd Fauzi. (2021).
Factors affecting academicians’ acceptance on learning application. Jurnal
of Social Sciences and Humanities, 18(4), 78-91.
Nuraimi Kamis & Fariza Khalid. (2017). Kekangan penggunaan teknologi maklumat
dan komunikasi (TMK) dalam pengajaran dan pembelajaran Guru
Prasekolah. Simposium Pendidikan diPeribadikan: Perspektif Risalah An-
Nur (SPRiN2017).
Nur Hanisah Ahmad Saifudin & Mohd Isa Hamzah. (2021). Cabaran pengajaran dan
pembelajaran di rumah (PdPR) dalam talian dengan murid sekolah rendah.
Jurnal Dunia Pendidikan, 3(3), 250-264.
https://mymjs.mohe.gov.my/index.php/jdpd
Noor Desiro Saidin & Hazrati Husnin. (2021). Google Classroom sebagai pelantar
M- pembelajaran: tahap pengetahuan dan tahap kesediaan guru-guru
sekolah menengahluar bandar.Jurnal Dunia Pendidikan, 3(2),
278292.http://myjms.moe.gov.my/index.php/jdpd.
Nur Fatin Shamimi Che Ibrahim et al. 2021. Persepsi Pelajar Terhadap Aplikasi
Multimedia Interaktif dalam Proses Pengajaran dan Pembelajaran Abad ke-
21. Online Journal for Tvet Practitioners. 6(1): 15-24.
Noor Syaheerah Hamdan & Tajul Arifin Muhamad. (2021). Motivasi Pelajar
Sekolah Menengah Kebangsaan Di Kuala Lumpur Dan Keterlibatan Pelajar
Dalam Pengajaran Dan Pembelajaran Dalam Talian Sepanjang Tempoh
Pandemik Covid-19. 2nd
Nur Salina Ismail, Nor Mazlina Abu Bakar, Sharifah Wajihah Wafa & Syed Saadun
Tarek Wafa. (2020). Online learning challenges during pandemic COVID-
19 in Malaysian higher learning institution. Universal Journal of
Educational Research, 8(12), 7151 - 7159.
International Conference on Education, Social Sciences and Engineering (ICESE
2021). Norazura Takulin, Juliza Adira Mohd @ Ariffin & Siti Hazwani
Mohamed Rozi. (2015). Teori
Kecerdasan Pelbagai untuk Meningkatkan Penglibatan Aktif Pelajar di Dalam Kelas.
Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
Nurul Haniza Samsudin, Puteri Roslina Abdul Wahid, Salinah Ja’afar & Mohammad
Tawfik Yaakub. (2017). Tahap Keupayaan Kognitif Bacaan Dalam
Pembelajaran Bahasa Melayu Kanak-Kanak Pemulihan Khas. Jurnal Sains
Insani, 2(2): 81-87.
Paula J. Burdette & Diana L. Greer. (2014). Online Learning and Students with
Disabilities: Parent Perspectives. Journal of Interactive Online Learning.
Phil Longstreet & Stoney Brooks. (2017). Life satisfaction: A key to managing
internet & social media addiction. Technology in Society, 50:73-77.
Phil Longstreet & Stoney Brooks. (2017). Life satisfaction: A key to managing
internet & social media addiction. Technology in Society, 50:73-77.
P. Ayu Suci Lestari & Gunawan. (2020). The Impact of Covid-19 Pandemic on
Learning Implementation of Primary and Secondary School Levels.
Indonesian Journal of Elementary and Childhood Education.
Pilotti, M., Anderson, S., Hardy, P., Murphy, P., & Vincent, P. (2017). Factors
related to cognitive, emotional, and behavioral engagement in the online
asynchronous classroom. International Journal of Teaching and Learning in
Higher Education, 29(1), 145-153.
Reenee Singh & Timothy Sim. (2021). Families in the Time of the Pandemic:
Breakdown or Breakthrough?. Australian and New Zealand Journal of
Family Therapy. DOI: https://doi.org/10.1002/anzf.1445
Rohaila Mohamed Rosly & Khalid, F. (2017). Gamifikasi: Konsep dan Implikasi
dalam Pendidikan. Dalam Rohaila Mohamed Rosly, Nabila Atika Razali &
Nur Atikah Jamilluddin. (Editor). Pembelajaran Abad ke-21: Trend
Integrasi Teknologi (pp 144- 154). Bangi: Fakulti Pendidikan UKM.
Salvador Montaner-Villalba. (2019). The use of Quizlet to enhance vocabulary in the
English language classroom. EUROCALL. DOI:
https://doi.org/10.14705/rpnet.2019.38.1027.
Sewang, A. (2017). Keberterimaan Google Classroom sebagai alternatif Peningkatan
Mutu di IAI DDI Polewali Mandar. JPPI: Jurnal Pendidikan Islam
Pendekatan Interdisipliner.
Sia, J. K. M. & Adamu, A. A. (2020). Facing the unknown: Pandemic and higher
education in Malaysia. Asian Education and Development Studies, 10(2),
263-275.
Siti Masayu Rosliah Abdul Rashid & Narimah Samat. (2018). Kemiskinan Keluarga
Dan Pengaruhnya Terhadap Tahap Pendidikan Rendah Masyarakat Luar
Bandar: Kajian Kes Di Jajahan Bachok, Kelantan. Journal of Social
Sciences and Humanities.
Sherafat, R. & Murthy, C. (2016). A comparative study of Government and Private
school students on their critical thinking and study habits. The International
Journal of Indian Psychology, 3(4):59, 2348-5396.
Shahfiezul Shahaimi & Fariza Khalid. (2017). Persepsi Guru Terhadap Ciri-ciri
Inovasi VLE FROG di Sekolah di WP Kuala Lumpur, WP Putrajaya dan
Selangor. Simposium Pendidikan diPeribadikan: Perspektif Risalah An-Nur
(SPRiN2017).
Sharifah Hana Lia & Norshidah Mohamad Salleh. (2021). Tahap Kesediaan Ibu
Bapa terhadap Pembelajaran dalam Talian Anak Berkeperluan Khas Semasa
Perintah Kawalan Pergerakan. 3rd Kuala Lumpur International
Multidisciplinary Academic Conference (KLIMAC 2021).
Suharyanto Suharyanto & Adele B. L. Mailangkay. (2018). Penerapan E-Learning
Sebagai Alat Bantu Mengajar Dalam Dunia Pendidikan. Jurnal Ilmiah
Widya.
Stefan Hrastinski. (2019). What Do We Mean by Blended Learning? TechTrends.
DOI: https://doi.org/10.1007/s11528-019-00375-5.
Syahiza Zaharuddin & Fariza Khalid. (2019). Penerimaan Pelajar Tingkatan 1
terhadap Penggunaan Aplikasi Web 2.0 untuk Pembelajaran. Graduate
Research in Education Seminar 2019.
Sidek, L. B., Taat, M. S., & Shariff, S. B. (2021). Teaching and facilitation (T&F)
for Islamic education teachers in Sabah state’s primary schools of ministry
of education Malaysia during Movement Control Order (MCO)–COVID-
19. Psychology and Education Journal, 58(2), 8124-8132.
Tay, L.Y., Lee, S-S & Ramachandaran, K. (2021). Implementation of online home-
based learning and students’ engagement during the Covid-19 Pandemic: a
case study of Singapore mathematics teachers. Asia-Pasific Education
Research, 30(3), 299-310. https://doi.org/10.1007/s40299-021-00572-y
Tyner, A. & Howell, E. (2018). How student engagement differs across school types
and student groups. Fordham Institute: Advancing Educational Excellence.
Retrieved December 21, 2021 from
https://fordhaminstitute.org/national/commentary/how- student-
engagement-differs-across-school-types-and-student-groups.
Tengku Siti Meriam Tengku Wook, Intan Yusrina Zairon, Masura Rahmat, Hadi
Affendy & Dahlan Syahanim Mohd Salleh. (2021). Gamification Strategy
of Active Learning in Mentoring among Milineal Students Jurnal Teknologi
Maklumat dan Multimedia Asia- Pasifik. DOI:
https://doi.org/10.17576/apjitm-2021-1001-12.
United Nations Educatioal, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2020).
Global Education Monitoring (GEM) Report 2020. Wikipedia. Retrieved at
https://en.wikipedia.org/wiki/Google_Classroom.
Wai-Cook, Misty S.S. (2020). The reality of home-based learning during Covid-19:
roles of parents, teachers, and school administration in promoting self-
directed learning. Journal of School Administration Research and
Development, 5(2), 86-92.
Yogeswary Kuppusamy & Helmi Norman. (2021). Kemahiran Teknologi dan
Kesediaan Melaksanakan Pembelajaran dan Pemudahcaraan Dalam Talian
Semasa Era Pandemik Dalam Kalangan Guru di Sekolah Rendah Tamil.
2nd International Conference on Education, Social Sciences and
Engineering (ICESE).
Yeoh, A. (2020, April 27). MCO: As lessons move online, local teachers and
students struggle with uneven Internet access. The Star.
https://www.thestar.com.my/tech/tech- news/2020/04/27/mco-as-
lessons-move-online-local-teachers-and-students-struggle- with-uneven-
Internet -access
Zuraini Jusoh et al. 2016. Motivasi Belajar dan Keterlibatan dalam Pembelajaran
Kemahiran Mengarang Bahasa Melayu. Jurnal e-Bangi. 11(1): 213-226.