Bab 3

Pentadbiran Negeri-
negeri Melayu
Bersekutu
Kekayaan Hasil Bumi di
Perak, Selangor,
Negeri Sembilan dan
Pahang
Disediakan oleh Arisa, Mimy dan Hurin
Diusahakan oleh orang Melayu di Untuk kegunaan tempatan dan
lembah sungai perdagangan

Dijalankan di bawah Pembesar memperoleh kawasan

pengawasan pembesar yg pegangan melalui surat tauliah
membekalkan semua keperluan drpd Sultan
Perlombongan Biji timah abad ke-16
hingga 17
Perak
Perlombongan Pada tahun Merupakan
tertumpu di 1616, mula pelabuhan
sepanjang Sungai melombong utama yang
Perak dan anak di Manjung menghasilkan
sungai di daerah dan Beruas biji timah dan
sekitar Kuala sering dikunjungi
Kangsar dan pedagang,
Menggunakan biji
Kelian Intan terutamanya
timah sbgi bahan
bernilai utk Portugis

Menjadi negeri mendapatkan

naungan Acheh perlindungan
Portugis di Melaka
 Perlombongan Biji timah
abad ke-18
Perak
Biji timah dikeluarkan Paduka Seri Sultan Muzaffar Menjelang akhir abad ke-18,
oleh pelombong- Shah memeterai perjanjian pengeluaran biji timah
pelombong kecil di menjual biji timah dgn merosot akibat aktiviti
kawasan seperti Kerian, Belanda di Melaka penyeledupan biji timah kpd
Kurau, Larut, Terong dan pedagang British di Pulau
Beruas Pinang melalui Sungai Kurau
 Perlombongan Biji timah
abad ke-18
Selangor

Kekayaan bijih timah di Kuala Selangor menarik ramai pedagang luar

Pada tahun 1790, Sultan Ibrahim dan Belanda menandatangani

perjanjian penjualan hasil timah antara Selangor dengan Belanda
 Perlombongan Bijih Timah
Pada Abad ke-19

Bijih Timah telah mencapai tahap penting pada abad ke-19.

Perlombongan bijih timah melalui beberapa fasa yang melibatkan
pelombong cina yang menjadikan Perak, Selangor dan Negeri Sembilan
sebagai pengeluar bijih timah utama dunia
 Larut
Penemuan bijih timah di Larut menyebabkan bijih
timah di Perak mencapai tahap penting pada tahun
1840-an

Pembesar Melayu Long Jaafar dan anaknya Ngah

Ibrahim memajukan lombong bijih timah di Klian
Pauh & Klian Baru dengan membawa masuk
pelombong Cina.

Ngah Ibrahim menjadikan Kuala Sepetang sebagai

pelabuhan untuk mengangkut bijih timah dari Perak
ke Pulau Pinang.
 Lembah
Kinta
Muncul sebagai pengeluar utama bijih timah dunia
pada akhir abad ke-19

Perkembangan kegiatan perlombongan bijih timah

menyebabkan kemunculan bandar seperti Gopeng, Ipoh,
Batu Gajah dan Kampar

Pada tahun 1870-an, Sultan Ismail mengusaha dan

memajukan kawasan perlombongan baharu di Lembah
Kinta yang menyebabkan kemunculan bandar Papan dan
Pangkalan Peguh
 Jugra
Dijadikan pusat pentadbiran Kesultanan Selangor di
daerah Langat oleh Sultan Abdul Samad.

Memainkan peranan penting sebelum pusat pentadbiran

kerajaan berpindah ke Klang.

Menjadi pusat pengutipan cukai bijih timah yang

dibawa keluar melalui Sungai Langatuntuk dibawa
ke pelabuhan Melaka.
 Kuala Page

Lumpur
1860- Menjadi pusat pengeluaran bijih timah yang penting di
Selangor.

Bijih timah berjaya dilombong di Ampang

Kuala sungai yang menjadi pertemuan di antara Sungai Klang

dan Sungai Lumpur dijadikan pangkalan untuk mengangkut bijih
timah.

Kejayaan tersebut mendorong ramai orangMelayu dan Cina

mendirikan petempatan di situ yang membentuk bandar Kuala
Lumpur.
 Lukut
merupakan wilayah Kesultanan Selangor.

Perlombongan bijih timah di Lukut mula diusahakan oleh Raja Busu

dengan membawa masuk pelombong Cina.

Pada tahun 1830-an, selepas kemangkatan Raja Busu, Raja Jumaat berjaya
menjadikan Lukut sebagai pusat perdagangan bijih timah yang terkenal.

Pada tahun 1880, Lukut diserahkan kepada daerah Sungai Ujong, Negeri
Sembilan melalui rundingan antara Sultan Selangor bersama-sama
pemerintah Sungai Ujong.

Kajang, Semenyih dan Beranang yang sebelumnya di

dalam kawasan Sungai Ujong menjadi sebahagian
daripada wilayah Kesultanan Selangor.
 KEKAYAAN HASIL EMAS
bertumpu di kawasan jalur
emas yang sebahagian
besarnya terdiri daripada
negeri Pahang
meliputi kawasan
perlombongan yang terdapat di
Raub dengan berkeluasan
14,000 batu persegi
rekod negara China : Sultan Pahang
emas menjadi eksport menggunakan emas
utama Pahang sejak sebagai hadiah
abad ke-13 kepada negeri ii lain
cacatan Portugis : pada kegunaan emas
abad ke-16 , emas yang dalam masyarakat
dihasilkan di Pahang Melayu :
diperdagangkan di barangan perhiasan
Melaka