Anda di halaman 1dari 46

Abdomen

PROGRAM STUDI ILMU FARMASI


FAKULTAS ILMU KESEHATAN
UNIVERSITAS KADIRI
2015
PENDAHULUAN
Abdomen adalah bagian
truncus yang terletak di
antara thorax dan pelvis.
Dengan cavum thorax
dibatasi oleh
diaphragma; dengan
cavum pelvis dibatasi
oleh bidang datar yang
melalui apertura pelvis
superior atau aditus
pelvis dan pelvis sendiri
Dinding Ventral Abdomen
Kutan
Subkutan Fascia
abdominis superficialis
Otot & fascianya :
a. M. obliquus abdominis
externus
b. M. obliquus abdominis
internus
c. M. Transversus
abdominis
b. M. Rectus abdominis
Fascia Transversalis
Peritoneum Parietalis
Fascia Dinding Abdomen Ventrolateral
Fascia superficialis (jaringan ikat sub cutis) pada
hampir seluruh dinding ventrolateral terdiri dari suatu
lapis dengan kandungan lemak yang berbeda-beda.
Pada bagian caudal dinding abdomen ventrolateral
fascia superficialis dapat dibedakan menjadi dua
yaitu fascia camper (terdiri dari jaringan lemak)
bagian superficial, bagian profunda berupa selaput
yang disebut fascia scarpa.
Masih ada lagi fascia transversalis yang melapisi
hampir seluruh dinding abdomen. Fascia ini menutupi
permukaan dalam musculus transversus abdominis
dan aponeurosisnya dan dari kedua sisi bersatu
disebelah dorsal linea alba
DINDING DORSAL ABDOMEN
Otot
m. psoas major
m. illiacus
m. quadratus
lumborum
a. Epigastrica superior

a. Epigastrica inferior

a. Circumflexa iliaca superficial a. Epigastrica superficialis

a. Circumflexa iliaca profunda


Arteri Asal Lintasan

a. Epigastrica a. thoracica Turun dalam vagina musculi recti abdominis,


superior interna dorsal terhadap m. Rectus abdominis

a. Epigastrica a. iliaca Melintas ke cranial, memasuki vagina musculi


inferior externa rectus abdominis, dorsal terhadap m. Recti
abdominis
a. Circumflexa a. iliaca Melintas dibagian dalam dinding abdomen
iliaca profunda externa ventral, sejajar dengan ligamen inguinale.

a. Circumflexa a. femoralis Melintas dalam fascia superficialis sepanjang


iliaca superficial ligamen inguinale

a. Epigastrica a. femoralis Melintas dalam fascia superficialis ke annulus


superficialis umbilicalis
Struktur Khusus Dinding Abdomen
Linea alba garis o.k. pertemuan aponeurosis otot-2 dinding
abdomen
Sarung Rectus ( Vagina m.recti abdominis )
Kumpulan aponeurosis yang membungkus M. rectus abdominis :
diatas umbilicus :
diatas m. rectus : lamina anterior : Fascia m.o.a.e & Fascia m.o.a.i
dibawah m. rectus : lamina posterior : Fascia m.o.a.I & Fascia
m.transversus abdominis
Struktur Khusus Dinding Abdomen
dibawah umbilicus :
diatas m. rectus : lamina anterior & posterior
dibawah m. rectus : Fascia transversalis
Canalis inguinalis

Merupakan saluran yang


berjalan melalui dinding
abdomen anterolateral bagian
bawah. Pada laki-laki dilalui
oleh funiculus spermaticus
dan N. ilionguinalis.
selanjutnya sebagai funiculus
spermaticus. berjalan serong
ke arah anterior, medial dan
inferior. Lalu keluar melalui
anulus inguinalis subcutaneus
(external) yang berbentuk
seperti segitiga pada
aponeurosis. M. obliquus
externus abdominis.
PERITONEUM DAN CAVITAS
PERITONEAL
Peritoneum :
suatu selaput serosa yang
melapisi dinding cavum
abdomen dari sebelah dalam
terdiri dari dua lembar yaitu
peritoneum parietal dan
viscerale.
Peritoneum yang langsung
melekat pada dinding
abdomen disebut
peritoneum parietale
peritoneum yang menutupi
organ-organ disebut
peritoneum viscerale
Organ intra dan extra peritoneal

bila organ tersebut hanya


sebagian Saja (kurang intra peritoneal extra peritoneal
dari setengah) yang
dilekati oleh peritoneum
maka organ ini disebut Gaster Ren, Pancreas,
organ retro/etraperitoneal Trias porta Colon
Sebaliknya organ yang Lien ascendens,
keseluruhannya atau Colon
hampir seluruhnya (lebih descendens,
dari setengah bagian) Vena cava
dibungkus oleh
peritoneum disebut organ
inferior,
intra peritoneal. aorta
Peritoneum
Cavum Peritonei : Rongga
diantara kedua Peritoneum
Terdiri dari :
Saccus major
( Cavum perit.)
ventral gaster
Saccus minor ( Bursa
Omentalis ) dorsal
gaster
Keduanya dihubungkan
oleh Foramen Winslowi
Peritoneum parietalis
Peritoneum visceralis :
Omentum
Mesenterium
Omentum : lipatan dari peritoneum

Omentum minus
SM
2 lapis peritoneum
visceralis antara
curvatura minor gaster &
H
hepar
Sm
Omentum majus (BO)
4 lapis peritoneum Om G
visceralis dari curvatura
major ke distal OM
Biasa berisi jaringan lemak I
untk melokalisir infeksi
Mesenterium
Mesogastrium Ventralis Ventral
MV
Mesenterium Ventralis : G
1. Lig. Falciformehepatis MD
2. Omentum minus
( lig. gastro- hepatica )
3. Lig. Triangulare hepatis
1
4. Lig. Coronaria hepatis H 2
Mesogastrium Dorsalis 3
G
4
L 5
Mesenterium Dorsalis :
5. Lig. Gastrolienalis
6
6. Lig. Gastrophrenica Dorsal
Alat-2 Dalam Abdomen
( Embriologi )
Foregut :
Oesophagus, Gaster, Duodenum
( prox. muara ductus Foregut
choledochus ) Hepatic-bud
Hepatic-bud : Hepar, Pancreatic-bud
Vesica fellea
Panreatic-bud : Pancreas
Midgut :
Duodenum ( distal muara ductus Midgut
choledochus )
Intestinum tenue ( jejunum,
ileum )
Intestinum crassum ( caecum,
appendix vermicularis, colon Hindgut
ascendens, 2/3 prox. Colon
transversum )
Hindgut :
Intestinum crassum (1/3 distal
colon transversum, colon
descendens, colon sigmoid,
rectum )
gaster
Fundus

Curvatura minor
Corpus

canalis
Curvatura major

Pylorus
antrum
Stomach
Fase-fase
Chepalic : secresi gastric distimulasi oleh
masuknya makanan
Gastric : makanan masuk ke lambung dan
diolah
Intestinal : makanan yang sudah diolah
masuk ke intestinal
Chepalic : secresi gastric distimulasi oleh masuknya makanan
Gastric : makanan masuk ke lambung dan diolah
Intestinal : makanan yang sudah diolah masuk ke intestinal
Alat-2 Dalam Abdomen
Intestinum tenue &
Intestinum tenuecrassum
: Intestinum crassum :
Terdiri dari:
Terdiri dari :
Caecum, Appendix
Duodenum, Jejunum vermic. ,c.ascendens,
, Ileum c.transversum, c.descendens,
Mucosa : c.sigmoid, c.rectum
Pilica circularis Kerkringi
Mucosa :
Plica semilunaris
Submucosa Patchers of Payer
Glandula Brunner Submucosa :
Patches of Peyer (ileum) Plexus Auerbach Meissner
Muscularis Muscularis :
Serosa Taeniae, Haustrae,
Peritoneum visceralis Serosa :Peritoneum visceralis
Appendices epiploicae
1. Pars cranialis

Ligamentum Treitz
a duodenalis minor

Pars ascendens

duodenalis major 1
Pars descendens

2
4
3
Pars transversalis
Ligamentum Treitz

Penggantung duodenum
Letak : bagian terminal dari flexura duodeno
jejunalis
Terdiri atas :
Otot skeletal dari diaphragma sekitar Hiatus
Oesophagicus ke jaringan ikat sekitar A. coeliaca
Otot polos ( mendapat inervasi saraf otonom )
Intestinum tenue :
Terdiri dari:
Duodenum,
Jejunum
, Ileum
Mucosa :
Pilica circularis
Kerkringi
Submucosa
Glandula Brunner
Patches of Peyer
(ileum)
Muscularis
Serosa
Peritoneum
visceralis
HEPAR
Fissura sagitalis sinistra
Lobus Hepatis 1a. Lig.venosum
D 1b. Lig. teres hepatis

Ca 2a Obliterasi V.umbilicalis, dan


1a
S 3 D s.s. Lig.falciforme hepatis
membungkus/menggantung lig.teres
1b Q 2b Fissura sagitalis dextra
V 2a. V.cava caudalis
Lobus sinister 2b. Vesica fellea
Lobus dexter : Porta Hepatis (3) :
Lobus dexter s.s. Ventral : Ductus Hepaticus
Lobus centralis : Tengah : Arteria Hepatica propria
Lobus caudatus Dorsal : Vena Porta
Lobus quadratus
Ductus hepaticus
Duct. cysticus

D. choledochus

D.Pancreaticus mayor

4. D. hepato-pancreaticu
Tractus Hepatobiliaris
10
1 P 11
5
7 9
1 2 3 4 6 8 D
H
VF

H : Hepar VF : Vesica Fellea P : Pancreas D:


Duodenum
1. D. hepaticus 2. D. hepaticus communis 3. D.
cysticus
4. D. choledochus 5. D.Pancreaticus major 6. D.
hepato-pancreaticus
7. Ampulla ( hepato-pancreaticus ) vateri 8. Sphincter
Large Intestine

Figure 23.29a
Vaskularisasi : Aorta
Abdominalis
A. coeliaca ( Tripus Halleri ) : Foregut
A. gastrica sinistra
A. hepatica communis :
A. gastrica dextra
A. hepatica propria
A. gastro-duodenalis A.gastroepiploica dextra
A. lienalis : A.pancreatico-duodenalis superior
A. gastroepiploica sinistra
A. gastrica brevis

A. mesenterica superior : Midgut


A. pancreatico-duodenalis inferior
A. ileo-jejunalis
A. ileo-colica
A. colica dextra
A. colica media
A. mesenterica inferior : Hindgut
A. colica sinistra
A. sigmoidalis
A. rectalis superior
Terima kasih

Anda mungkin juga menyukai