BAB 3

NUTRISI
 Apakah fungsi diet harian anda?
3.1 KELAS MAKANAN • Membekalkan tenaga
• Memberi nutrient untuk memelihara kesihatan

Makanan terbahagi kepada 7 kelas makanan:

 Sebatian organik Fungsi
Karbohidrat
Unsur karbon, oksigen dan Membekalkan tenaga
hidrogen
Contoh

Kanji, glikogen, dan selulosa

Kanji Selulosa

Makanan simpanan dalam Glikogen

Membentuk dinding sel tumbuhan
tumbuhan
Makanan simpanan dalam
haiwan
 Protein

Sebatian organik Fungsi Unit asas

Karbon, hidrogen, oksigen • Pertumbuhan

dan nitrogen Asid amino
• Pembaikan tisu-tisu
• Menggantikan sel-sel yang mati
• Sintesis enzim, hormon dan
antibodi
 Lemak

Sebatian organik Fungsi

Karbon, hydrogen dan oksigen • Sumber dan simpanan tenaga

Terbentuk darpada gliserol
dan asid lemak
yang tinggi
• Melindungi organ badan
• Pengangkut vitamin A, D, E dan K
• Penebat haba untuk mengawal
suhu badan
 Vitamin
Sebatian organik
Fungsi
Tidak membekalkan
tenaga dan diperlukan Kelas vitamin
dalam kuantiti yang sedikit • Mengekalkan kesihatan yang baik
Sambungan …
 Pelawas

Apakah itu pelawas?

Fungsi

Bahan yang tidak dapat diuraikan oleh

sistem pencernaan • Meransang peristalsis dan
memudahkan pencernaan
• Mengelak sembelit
Yerdiri daripada selulosa (terdapat dalam
dinding sel tumbuhan)
Bahan bukan organik
Mineral
Fungsi
Tidak membekalkan
tenaga
• Mengawal atur proses
Diperlukan dalam kuantiti badan.
yang sedikit • Mengekalkan kesihatan
 Air

Komponen

Fungsi
Hidrogen dan oksigen

• Pelarut bahan kimia

• Medium pengangkutan
nutrient dan oksigen ke dalam
sel
• Mengangkut hasil perkumuhan
(urea dan garam mineral)
• Mengawal atur suhu badan
3.2 KEPENTINGAN GIZI SEIMBANG

Apakah yang dimaksudkan gizi seimbang?

Pemakanan yang mengandungi semua kelas makanan yang
diperlukan oleh tubuh badan dalam kuantiti yang betul
Piramid Makanan

Saiz badan Umur
• Orang bersaiz badan lebih • Kanak-kanak dan remaja
besar, kuantiti makanan memerlukan karbohidrat
lebih banyak berbanding dan protein lebih banyak
orang bersaiz kecil untuk tumbesaran dan aktif
berbanding orang dewasa
Pekerjaan
• Petani, buruh dan nelayan
memerlukan lebih banyak
tenaga. Keperluan gizi lebih
tinggi berbading orang
bekerja di pejabat

Faktor Yang Mempengaruhi Keperluan Kalori

Iklim
• Orang yang tinggal
Jantina dalam negara beriklim
• Lelaki berotot dan sejuk memerlukan
Keadaan kesihatan
melakukan aktiviti karbohidrat dan lemak
• Orang sakit memerlukan sajian
lebih berat lebih tinggi untuk
makanan seperti vitamin dan mineral
memerlukan kuantiti mengekalkan suhu badan
untuk meningkatkan kesihatannya
makanan lebih banyak berbanding beriklim
daripada perempuan panas
 Nilai Kalori Makanan

Karbohidrat, lemak dan protein menghasilkan kuantiti tenaga yang

berbeza apabila dibakar.

Nilai kalori / Nilai tenaga

Jumlah tenaga yang dibebaskan apabila 1 gram makanan dibakar
dengan lengkap di dalam badan

Unit = kalori (cal) / joule (J)

Latihan Formatif 3.2 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 59)
 Apakah itu proses pencernaan makanan? 3.3 SISTEM PENCERNAAN MANUSIA
Proses penguraian makanan yang kompleks dan besar
kepada molekul-rnolekul yang lebih kecil, ringkas dan
boleh larut supaya dapat diserap ke dala sel-sel badan.

Fizikal Kimia

Proses pemecahan Proses penguraian makanan

makanan kepada cebisan daripada molekul komplek
kecil di dalam mulut : gigi, kepada lebih ringkas dengan
lidah dan air liur bantuan enzim

Melibatkan peristalsis
Persamaan Dan Perbezaan Pencernaan Fizikal Dan
Pencernaan Kimia
Struktur Sistem Pencernaan
Manusia
 Pencernaan Pencernaan Protein
Karbohidrat

Kanji Amilase Maltosa Protein Protease Polipeptida

Kelenjar air liur Perut

dan pankrease

Polipeptida Protease Dipeptida

Maltosa Maltase Glukosa
Pankrease
Usus kecil

Pencernaan Lemak Dipeptida Protease Asid amino

Usus kecil
Lemak Lipase Asid lemak + gliserol

Pankrease

Tindakan Enzim Pencernaan

Dinding usus kecil dipenuhi 3.4 PROSES PENYERAPAN DAN PENGANGKUTAN HASIL
berjuta-juta unjuran halus
disebut vilus
PENCERNAAN SERTA PENYAHTINJAAN

Meningkatkan luas permukaan

untuk proses penyerapan
makanan
 Proses Pengangkutan Hasil Pencernaan

Makanan yang dicerna akan dserap
ke dalam vilus melalui proses
asimilasi
Makanan yang tidak dicerna dan tidak
diserap seperti serat, sisa rembesan, Penyahtinjaan
sel mati & air akan bergerak ke usus
besar

Apakah itu asimilasi?

Air dan garam mineral diserap semula
Proses pengagihan hasil akhir
pencernaan bagi kegunaan sel-sel badan

Hasil akhir : Tinja

Glukosa : Menghasilkan tenaga : respirasi • Tinja disimpan di dalam rektum
• Disingkirkan melalui dubur melalui
proses penyahtinjaan
Asid amino: Membentuk komponen sel

Asid lemak dan gliserol : Membentuk lemak

Latihan Formatif 3.4 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 69