Anda di halaman 1dari 23

KRATON YOGYAKARTA

Larah-larah :
 Ing pungkasaing abad 16 wonten kaprajan Islam ing tlatah
Jawi perangan kidul kasebat Mataram. Punjeripun wonten ing
kota Gedhe. Ananging dangu-dangu keganggu wontenipun
intervensi saking Walandi
 Pada 13 Februari 1755, Wilayah kekuasaan Dinasti
Mataram ingkang kawitanipun kagunganipun Kasunanan
Surakarta Paku Buwana III (Suryadi putra PB II) kedah
diparingaken sepalih dhateng Pangeran Mangkubumi (HB I)
lan dados Kasultanan Yogyakarta.
 Tokoh : Pakubuwana II (Prabasuyasa putra ke 4 ),
Pangeran Mangkubumi, RM.Said.
 Perjanjian Giyanti/ Palihan Nagari minangka cara
ngrampitaken pradondi. Ing Desa Giyanti (ejaan Belanda)
ingkang samenika dumunung ing Dukuh Kerten, Desa
Jantiharjo, sebelah tenggara Karanganyar, Jawa Tengah.
 Perjanjian Salatiga, surya kaping17 Maret 1957
 VOC ngginakaken “de vide et impera” kangge ngasoraken
RM Said lan Mangkubumi.
 20 Juni 1812, Inggris kasil mlebet kraton. HB II
dipunpeksa lengser lan dipungantos HB III ugi dipunpeksa
maringke saperangan tlatah kangge Pangeran
Natakusuma, ingkang salajengipun minangka Adipati
Paku Alam I.
 Gelar Sultan :
“Ngarsa Dalem Sampeyan Dalem Ingkang Sinuwun Sri
Sultan Hamengku Bhuwana Senapati ing Alaga
Ngabdurrahman Sayidin Panatagama Kalifatullah”
Sasmpunipun wonten sabda raja, 30 April 2015, ewah :
“Ngarsa Dalem Sampeyan Dalem Ingkang Sinuhun Sri
Sultan Hamengku Bawana Ingkang Jumeneng kasepuluh
Surya ning Mataram, Senapati ing Alaga, Langgenging
Bawana Langgeng”
 Gelar Pakualam :
“Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Arya Paku Alam”
 Gelar Mangkunegaran :
“Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Arya Mangkunegara
Senapati ing Ayudha Sudibyaningprang”
PERANGAN KRATON YOGYAKARTA

Kaperang dados 3 :
A. Ngajeng
B. Inti
C. Wingking
A. KOMPLEKS NGAJENG KRATON
 Gladhag-Pangurakan : kori utama mlebet Kraton
saking Ler.
 Alun-alun Ler : wonten ringin sengkeran kanthi
asm Kyai Dewadaru lan Janadaru. Ginanipun alun-
alaun Ler kangge upacara kerajaan ingkang
kathah pasartanipun mliginipun masyarakat awam
kados grebeg.
 Masjid Gedhe Kasultanan : Masjid Gedhe Kauman

 Ing sisih ler, kidul masjid wonten bangunan


Pagongan Ler lan Pagongan Kidul kangge
nyimpen gamelan sekaten.
KOMPLEKS INTI KRATON YOGYAKARTA
 Bangunan utama : Bangsal Pagelaran/Tratag
Rambat. Ginanipun kangge punggawa ngadhep
Sultan ing upacara resmi. Samenika kangge
upacara adat, papan wisata.
 Bangsal Pasewakan :saknjawinipun bangsal
pagelaran. Kangge Panglima Kasultanan nampi
dhawuh sultan lan minangka papan palapuran
dhateng Sultan.
 Siti Hinggil Ler : kangge upacara resmi kerajaan.
Ing tengah wonten bangunan bangsal Manguntur
Tangkil minangka papan lenggahipun Sultan
(singgasana) nalika Jumenengan, pisowanan,
pepanggihan petinggi kasultanan.
 Sisih kidul Bangsal Manguntur Tangkil wonten
Bangunan Bangsal Witono : kangge mapanaken
lambang-lambang kaprajan utawi pusaka kaprajan
nalika ngadani upacara resmi kaprajan.
 Ing sisih wetan Manguntur Tangkil, wonten
bangunan Bale Bang: rumiyin kangge nyimpen
gamelan sekaten
 Sisih Kilen Manguntur Tangkil , wonten Bale
Angun-angun kangge nyimpen tombak Suro angun-
angun.
 Kamandhungan Ler : mangkih medal regol
Brojonolo saking Siti Hnggil. Namung dibukak
nalika acara resmi kraton.
 Sacelakipun wonten Bangsal Ponconiti ; acara
grebeg sekaten
 Sri Manganti : ing sisih kidul Kamandhungan Ler.
Kangge nampi tamu penting kerajaan. Samenika
kangge nyimpen pusaka, gamelan, papan wisata
 Bangsal Trajumas ing sisih wetan. Papan kangge
pejabat kraton nalika ngampingi Sultan nampi
tamu. Samenika kangge nyimpen tandu, meja rias
 Kidul Sri Manganti wonten komplek kedhaton :
minangka intinipun kraton. Ingkang kaperang
dados 3 :
1. Pelataran Kedhaton : papan sultan
2. Keputren : papan prameswari/selir
3. Kesatrian : papan putra sultan
o Papan menika boten dipunbuka kangge umum,
mliginipun saking Bangsal Kencono mangilen,
amargi mujudaken papan lenggahipun resmi
Sultan lan kulawarganipun.
o Ing komplek menika wonten Bangsal Kencono
minagka balirung utama kraton ingkang asring
kagem upacara keluarga kerajaan lan kenegaraan.
wonten Tratag Bangsal Kencana ingkang kangge
gladhi mbeksa lan Ndalem Ageng Prabayeksa
ingkang mujudaken punjering istana, ingkang
kangge nyimpen pusaka kerajaan arupi tahta
Sultan sarta lambang lambang kerajaan
sanesipun.
o Gedhong Jene : mujudaken bangunan papan resmi
sultan madeg ratu.(bertahta)
 Kamagangan : wonten regol ingkang
ngubungaken komplek kedhaton kalihan komplek
kamagangan. Regol Kamaganga ingkang wonten
sengkalan memetipun. Rumiyin kangge nampi
tamu abdi dalem magang, papan gladhen lan
ujian. Samenika ugi kangge pagelaran wayang
kulit sabibar sedaya prosesi upacara kraton
paripurna.
 Kamandungan Kidul : markas SHB I

 Siti Hinggil Kidul : wonten ing sakleripun alun-


alun kidul. Rumiyin kagem Sultan mirsani
gladhi resik upacara grebeg. Samenika asring
punginakaken kangge pagelalaran tetingalan lan
sanesipun
KOMPLEKS WINGKING
 Alun-alun Kidul : asring kasebat Pengkeran,
 Wonten Nggajahan : kandhang ngingu gajahipun
sultan. Gapura paling kidul kasebat Plengkung
Gading
PURA PAKUALAMAN
ALUN-ALUN LOR
ALUN-ALUN KIDUL
MASJIG GEDHE KAUMAN
SITI HINGGIL
BANGSAL SRI MANGANTI
KOMPLEKS KEDHATON
GEDHONG KACA
ING KOMPLEK KEDHATON (MUSEUM HB IX)

Anda mungkin juga menyukai