DMA 2122

ASAS ELEKTRIK DAN ELEKTRONIK

MODUL 3
RINTANGAN ELEKTRIK
Rintangan ialah kuantiti yang mengehadkan pengaliran arus
elektrik dalam litar

Rintangan yang rendah akan membolehkan arus yang tinggi

mengalir ( pengalir)

Rintangan yang tinggi menyebabkan arus yang mengalir

berkurang atau sifar ( penebat)

Kuantiti Simbol Unit Simbol

Rintangan R ohm Ω
PEMILIHAN PERINTANG
Bil Perkara Fungsi
1 Nilai rintangan Dapat dibaca menggunakan kod
warna atau kod tercetak pada
badan perintang
2 Had terima Menunjukkan nilai minimum dan
maksimum bagi perintang
3 Kadar kuasa Saiz perintang menunjukkan kadar
kuasa maksimum yang boleh
diterima oleh perintang
4 kestabilan Perintang yang mempunyai
kestabilan tinggi dapat
mengekalkan rintangan dengan
perubahan suhu danjangka hayat
HUKUM OHM
 Menyatakan bahawa arus (I) yang mengalir
melalui beban berkadar terus dengan voltan
(V) yang merentasi beban dan berkadar
songsang dengan rintangan (R)
v

I
Graf voltan melawan arus
FORMULA HUKUM OHM

V = VOLTAN

I = ARUS
V R = RINTANGAN

I R
Dengan menggunakan formula hukum ohm, nilai rintangan, arus,
voltan dan kuasa dalam litar boleh ditentukan
LITAR MUDAH
 Litar elektrik mudah mestilah mematuhi 3
syarat untuk memastikan litar tersebut
berfungsi. Syarat tersebut ialah :
1. Sumber elektrik
2. Jalan untuk arus mengalir
3. perintang
CONTOH
1. Hitung nilai arus yang mengalir dalam
perintang 90Ω sekiranya susut voltan yang
merentasi perintang ialah 9v
Jawapan : 0.1A

2. Jika punca voltan,Vs ialah 12V dan arus yang

mengalir bersamaan dengan 0.1A, berapakah
nilai rintangan beban?
Jawapan : 120Ω
CONTOH
3. Diberi nilai arus yang mengalir melalui
perintang adalah 25mA. Hitungkan nilai susut
voltan yang merentasi perintang sekiranya nilai
perintang adalah 470Ω.
Jawapan : 11.75V
KUASA DALAM LITAR
 KUASA adalah kadar kerja yang dihasilkan
arus elektrik dalam masa tertentu
 Unit Kuasa : Watt (W)
 1 Watt kuasa yang dilesapkan bersamaan
dengan 1 volt susut voltan dengan
mengalirkan arus 1 ampere melalui perintang
1 ohm
RUMUS BAGI KUASA
1. P = IV
P=kuasa yang dilesapkan
I= arus
V=voltan

2. P=I²R
3. P=V²/R
CONTOH SOALAN KUASA
Diberi R= 470Ω, I= 0.025A, Vs= 11.75V
Hitungkan nilai kuasa yang dilesapkan oleh
perintang

(guna ketiga2 rumus)

Jawapan : 0.294W
JADUAL WARNA PERINTANG
CONTOH
 Warna pada satu perintang tetap adalah seperti berikut :

Jalur 1: Merah
Jalur 2: Ungu
Jalur 3: Oren
Jalur 4: Perak

 Jawapan
nilai rintangan = 27000Ω
nilai had terima = 27000Ω x 10% = +-2700Ω
had terima atas = 29700Ω
had terima bawah = 24300Ω
LATIHAN 1
 Berdasarkan gambarajah perintang dibawah,
cari ;
i.Nilai perintang
ii. Nilai had terima
LATIHAN 2
 Diberi warna pada perintang adalah seperti
berikut:
Jalur 1 : oren
Jalur 2 : biru
Jalur 3 : merah
Jalur 4 : perak

Cari nilai had terima bagi perintang tersebut.

LITAR TERBUKA & LITAR
PINTAS
PUNCA BERLAKU
SAMBUNGAN PLUG 3 PIN
LITAR PENDAWAIAN SESIRI
3 JENIS LITAR DALAM AT
1. Litar siri
2. Litar selari
3. Litar siri selari

Lakarkan gambarajah litar skematik bagi

ketiga-tiga litar diatas
LITAR PERINTANG SIRI
1. Litar perintang siri ialah litar yang
menyambungkan perintang secara
berderetan dengan arus yang sama nilai
mengalir menerusi semua perintang
2. Contoh penggunaan : sistem kawalan
penggera
 CIRI-CIRI LITAR PERINTANG SIRI
Nilai arus yang Nilai susut voltan yang
Jumlah rintangan dalam
mengalir melalui merentsi perintang
litar adalah hasil tambah
setiap perintang diperoleh daripada
semua nilai perintang
adalah sama VR1 = I x R1
Rj = R1 + R2
I = IR1 = IR2 VR2 = I x R2

LITAR PERINTANG SIRI

Nilai punca voltan

adalah bersamaan Lesapan kuasa
dengan hasil tambah PR1 = I x VR1 Jumlah Lesapan kuasa
susut voltan yang PR1 = I²R1 PJ = PR1 + PR2
merentasi perintang PR1 = (VR1)²/R1
Vs = VR1 + VR2
CONTOH
berdasarkan rajah, hitungkan nilai
a) Jumlah rintangan
b) Arus litar
c) Susut voltan pada R2
d) Kuasa yang dilesapkan oleh R1
LATIHAN
 Diberi nilai perintang
R1 = 30 ohm R3 = 10 ohm
R2 = 25 ohm R4 = 15 ohm
Vs = 100V

Hitungkan nilai
a) Jumlah rintangan
b) Arus yang mengalir melaui perintang R1
c) Susut voltan pada perintang R2
d) Kuasa yang dilesapkan oleh perintang R3
ARUS ULANG ALIK
 Merupakan sejenis arus elektrik yang
mengalir di dalam 2 keadaan samada pada
nilai negatif ataupun positif.
LITAR AU
 Litar yang menggunakan punca voltan arus
ulang alik
 Terbahagi kepada 2
1. litar au tulen
2. litar au gabungan
LITAR AU TULEN
1. Litar perintang (R)
-terdiri daripada perintang sebagai beban
dengan punca voltan arus ulang alik
LITAR AU TULEN
2. Litar pemuat (C)
- terdiri daripada pemuat dengan punca
voltan arus ulang alik
LITAR AU TULEN
3. Litar peraruh (L)
- terdiri darpada peraruh dengan punca
voltan arus ulang alik
LITAR AU GABUNGAN
1. Litar siri RL
terdiri daripada perintang(R) dan pearuh(L)
yang disambung secara siri dengan punca
voltan AU
LITAR AU GABUNGAN
2. Litar siri RC
terdiri daripada perintang(R) dan
pemuat(C)yang disambung secara siri dengan
punca voltan AU
LITAR AU GABUNGAN
3. Litar siri RLC
terdiri daripada perintang(R), pearuh(L) dan
pemuat(C)yang disambung secara siri dengan
punca voltan AU