Anda di halaman 1dari 40

LOGO

Organon Vestibulocochlearis, Olfactori dan Gustasi

dr. Zainuri sabta Nugraha, M.Sc


Departemen Anatomi Fakultas Kedokteran UII

Anatomi Vestibulocochlearis
Telinga (latin : auris, Yunani : otos) pars petrosa ossis temporalis. Telinga (auris) tiga komponen: 1Auris Eksternal (lateral membrana Tympani) auricula, MAE 2. Auris media (cavum Tympani) ossicula auditiva 3. Auris interna (Labirinth) cochlea, cairan endolymphe/perilymphe

The EXTERNAL EAR:


Auricle: elastic cartilage, continuous with cartilage of external acoustic meatus and lobule (loose connective tissue). External acoustic meatus

The innervation of the skin of the ear:


1. Superior portion : innervated by V3 via the auriculotemporal nerve; 2. Inferior portion including lobule : innervated by fibers of the greater auricular nerve from the cervical plexus (C 2, 3); 3. External acoustic meatus and the skin surrounding the opening (concha) : innervated by X for general sensation.

Inervasi Kulit Telinga


1. Pars superior: innervasi oleh N. Mandibularis (NC.V3) via n. auriculotemporalis 2. Pars inferior termasuk lobula: innervasi oleh serabut n. auricular major yang berasal dari plexus cervicalis ( C 2, 3); 3. Meatus acusticus eksternus dan kulit yang menutup porus diinnervasi oleh NC. X (GSA). Pemeriksaan neurologipada kulit telinga dan meatus dapat menentukan status fungsi saraf medula spinalis atas (C 2, 3), medulla oblongata (NC.X) dan pons (NC. V).

Membrana tympanica
pars tensa / membrana tensa or vibrans : bagian terbesar dari membrana tympani; tegang dan tebal. pars flaccida / Rivinus-Shrapnell's membrane : bagian kecil dari membrana tympani, terletak di antara processus malleolaris anterior and posterior; paling tipis.(hanya terdiri dari epidermis dan mucosa) umbo: tonjolan ditengah membrana tympani, tempat melekatnya malleus promontorium: tonjolan pada dinding medial cavum tympani, terbentuk oleh lengkung pertama cochlea stria mallearis / stria malleolaris : alur radial pada permukaan membrana tympani; memanjang dari umbo ke atas sampai prominentia mallearis dan dibentuk oleh manubrium mallei.

The MIDDLE EAR or TYMPANUM

Auris media
cavitas tympani ossicula auditiva (6) malleus (2) melekat pada 3 tempat pada permukaan dalam cavum tympani incus (2) melekat pada malleus dan stapes crus breve incudis: dihubungkan dengan dinding posterior cavum tympani oleh ligamentum incudis posterior crus longum incudis : mengarah ke inferior dan medial, sejajar dengan manubrium malleus stapes (2) berakhuir di fenestra vestibuli / fenestra ovale /oval window crus anterius stapedis crus posterius stapedis

Auris Media

The tympanic cavity and its walls:


The roof : a thin layer of petrous temporal bone separating the middle cranial fossa from the middle ear. The space below the roof is the epitympanic recess for the articular joint of the head of the malleus and body of the incus. The floor : rests upon the superior jugular bulb. Where the internal carotid artery (moving anteriorly) diverges from the internal jugular vein (moving posteriorly), the cranial nerves IX and X send branches into the bony tympanic floor. Roof and floor converge anteriorly to form the auditory tube which is divided by the processus cochlearis into: superior compartment : contain the tensor tympani muscle. The tensor tympani inserts into the handle of the malleus. lower compartment : joins with the cartilaginous portion of the auditory tube. The lateral wall : closed by the tympanic membrane. The posterior wall : contains a tunnel, the aditus, connecting to the mastoid antrum.

Fluid from the mastoid air cells drain via the aditus into the tympanic cavity and then into the auditory tube and the nasopharynx. Fluid may collect within the tympanic cavity if the auditory tube is obstructed due to an upper respiratory airway infection. The VIIth cranial nerve enters the posterior wall below the aditus and exits from the base of the temporal bone via the stylomastoid foramen. The chorda tympani arises from the facial nerve within the posterior wall of the middle ear, courses over the eardrum along the lateral wall, exits via the petrotympanic fissure into the infratemporal fossa. The pyramid is also located in the posterior wall. The apex of the pyramid has an orifice through which the tendon of the stapedius passes to insert on the neck of the stapes . The stapedius acts to retract the stapes from the oval window and reflexively attenuates loud sound. It is innervated by cranial VII and Bell's palsied patients may complain of sensitivity to loud sounds (hyperacusis).

The medial wall : faces the inner ear contained within the petrous portion of the temporal bone. It has the promontory at its center, overlying the first turn of the cochlea. Within the mucosa covering the promontory is the tympanic plexus where fibers of VII, IX and X intermingle. Through this plexus will pass: sensory fibers to the external and middle ear and preganglionic parasympathetic fibers for the greater and lesser petrosal nerves. Posterior and superior to the promontory are the oval window, the canal for the facial (VIIth cranial) nerve and the prominence of the lateral semicircular canal. The shape of the oval window matches the footplate of the stapes. Posterior and inferior to the promontory is the round window or fenestra cochleae, closed by a membrane.

Auris media.
Otot m. tensor tympani inervasi oleh n. mandibularis m. stapedius n. stapedis cab. NC VII stapedial reflex : afferen via NC. VIII (vestibuloauditory) dan efferen via NC. VII (facial) tuba auditiva / tuba acustica / tuba auditoria / otosalpinx / otopharyngeal tube / pharyngotympanic tube / eustachian canal or tube pars ossea : terletak di os temporalis, umumnya terbuka pars cartilaginea : letak di pharynx, tertutup, berfungsi sebagai katup searah. Tuba Eustachius akan terbuka bila terjadi kontraksi m. levator and m. tensor veli palatini selama proses mengunyah, menelan, atau bicara. Antrum mastoidea : struktur di dalamos mastoideum (dinding posterior) dari auris media, terdapat cellulae mastoidea pintu penghubung ADITUS AD ANTRUM.

Auris Interna
1. Apparatus auditori organon spirale 2. Apparatus vestibularis Utriculus, Sacculus dan canalis semisircularis

Auris Interna Auris interna/ labyrinth :terletak di dalam pars petrosa ossis temporalis, tersusun oleh tulang compacta setebal 2-3 mm membentuk labyrinthus osseus, yang di dalamnya terdapat ruangan-ruangan rumit berisi cairan, labyrinthus membranosus. Perilymphe : cairan di luar labyrinthus membranaceus mirip CSF dan mengandung banyak Na+. Endolymphe : cairan di dalam labyrinthus membranaceusmengandung banyak K+. Apertura externa canaliculi cochleae: Muara keluar canaliculus cochlearis pada tepi foramen jugularis.

Spatium perilymphatic
Type sel : squamous cell starred cell

Spatium endolymphatic
ductus reuniens / Hensen's canal or duct / Reichert's canal : menghubungkan sacculus dengan ductus cochlearis ductus utriculosaccularis: canalis berbentuk Y pada labyrinthus membranaceus cabang satu mnghubungkan dengan utriculus, cabang ke dua ke sacculus, dan cabang ke tiga ke ductus endolymphaticus ductus endolymphaticus : berasal dari ductus utriculosaccularis berakhir sebagai pelebaran yang disebut saccus endolymphaticus, terletak di dalam aqueductus vestibuli. apertura externa aqueductus vestibuli: muara dari aqueductus vestibuli, lokasi di facies posterior pars petrosa ossis temporalis, lateral dari meatus acousticus internus

Auris Interna

dibedakan labyrinthus membranaceus dan labyrinthus osseus. Labyrinthus membranaceus: ialah kumpulan kandungan-kandungan dan pipa-pipa terisi benda cair, disebut endolympha, dan terdiri dari: utriculus; sacculus; ampulla membranacea lateralis; ductus semicircularis sup. (ant.) ampulla membranacea posterior; ductus semicircularis posterior ductus cochlearis ductus semicircularis lateralis. ampulla membranacea superior (ant.)

Labyrinthus Osseus kumpulan saluran-saluran dan satu


ruangan di dalam pars petrosa ossis temporalis terdiri atas: canalis semicircularis superior (anterior); canalis semicircularis posterior; canalis semicircularis lateralis. ampulla ossea superior (anterior); ampulla ossea posterior; ampulla ossea lateralis; canalis spiralis cochleae; vestibulum.

Oleh ductus cochlearis serta lamina spiralis ossea rongga canalis spiralis cochleae terbagi dua. Rongga yang dibatasi oleh membrana vestibularis lamina spiralis ossea serta dinding canalis spiralis cochleae disebut scala vestibuli. Rongga yang dibatasi oleh lamina basilaris, lamina spiralis ossea, lamina spiralis ossea secundaria serta dinding canalis spiralis cochleae disebut scala tympani. Scala vestibuli berhubungan dengan vestibulum. Scala tympani berhubungan dengan cavum tympani melalui fenestra dan fossula fenestrae cochleae. Fenestra cochleae terdapat pada dasar permulaan canalis spiralis cochleae. Oleh karena lamina spiralis ossea tidak sampai ujung canalis spiralis cochleae terjadi hubungan antara scala vestibuli dan scala tympani. Hubungan ini disebut helicotrema.

Rongga di dalam ductus cochlearis disebut scala media. Scala vestibuli dan scala tympani berisi perilympha. Dasar lingkaran pertama dihubungkan dengan facies inferior pars petrosa ossis temporalis oleh canaliculus cochleae melalui apertura externa canaliculi cochleae yang terletak lateral incisura jugularis. Canaliculus cochleae dilalui oleh ductus perilymphaticus yang menghubungkan scala tympani dengan cavum subarachnoidale. Pada facies anterior pars petrosa ossis temporalis dapat kelihatan eminentia arcuata. Di bawahnya terdapat canalis semicircularis superior.

Pada dinding ampulla membranacea, utriculus, sacculus dan ductus cochlearis terdapat alat-alat indera ialah: crista ampullaris; macula utriculi; macula sacculi; organon spirale (organum spirale)

Crista ampullaris dilapisi oleh neuroepithelium yang terdiri atas selsel berambut dengan diantaranya terdapat sel-sel penyokong. Tiap helai rambut terdiri atas fibril-fibril yang saling meleka pada dataran ujung distal sel penyokong kutikula. Pada dataran luar sel-sel rambut sebelum syaraf berakhir dengan pelebaran membuat anyaman yang menyelubungi selsel rambut tersebut. Di atas crista ampullaris terdapat cupula ampullaris, terdiri atas bahan gelatin dan di dalam ada canaliculi. Di dalam canaliculi terdapat sel-sel rambut. Antara crista ampullaris dan cupula ampullaris ada celah. Pada cupula ampullaris ada garis-garis melintang, menunjukkan bahwa cupula dibuat secara berlapis-lapis yang diduga merupakan suatu hasil kutikular. Berat jenis cupula ampullari sama dengan berat jenis endolympha sehingga ia ikut bergerak dengan endolympha.

The inner ear:

Macula utriculi pada dasar utriculus terletak dalam bidang


sejajar dengan bidang, di mana terletak ductus semicircularis lateralis. Berbentuk oval atau sebagai jantung dan rata. Neuroepithelium terdiri atas sel-sel rambut, dengan diantaranya terdapat sel-sel penyokong. Pada dataran ujung distal sel-sel penyokong dan sel-sel rambut terdapat kutikula. Kutikula pada sel-sel penyokong merupakan membrana reticularis. Di atas macula ini ada benda gelatin di dalam ada canaliculi. Di dalam canaliculi terdapat rambut sel-sel rambut. Di atas benda gelatin tersebut terdapat 3-6 lapisan statolithi (statoconia) ialah hablur-hablur sebesar 2-5. Ia terdiri atas protein dan CaCO3 dengan berat jenis lebih besar dari berat jenis endolympha. Bila disentrifus, akan terpisah. Pada dataran luar sel-sel rambut terdapat akhiran syaraf yang melebar.

Macula sacculi pada dinding mediofrontal sacculus, sehingga


terletak di dalam bidang vertikal. Ia tidak bersifat rata tetapi cekung dengan susunan sama dengan macula utriculi. Ductus cochlearis mulai dengan satu pelebaran ialah cecum vestibulare dan berakhir sebagai cecum cupulare. Pada penampang melintang ductus cochlearis merupakan segitiga, dan dindingnya dapat diberdakan: membrana vestibularis; lamina basillaris; stria vascularis.

Auditory apparatus (audiology) : tersusun oleh cochlea, tabung spiral kira-kira 2,5 putaran. Basis cochlea terletak dihadapan fundus meatus acusticus internus. Lingkaran basal cochlea membentuk promontorium di auris media, apex di anterolateral. sulcus spiralis externus sulcus spiralis internus Organon spirallis disusun oleh labyrinthus membranaceus di dalam canalis osseus cochlea membentuk scala media / ductus cochlearis / membranous cochlea. The scala media di batasi oleh 3 membran: membrana vestibularis / Reissner's membrane membrana basilaris membrana lateralis

Epithelium dari lamina basillaris merupakan organum spirale yang terdiri atas sel-sel penyokong dan sel-sel rambut.

Membrana vestibularis
merupakan sisi segitiga yang menunjuk ke sumbu lingkaran. Stria vaskularis merupakan sisi di sebelah luar. Lamina merupakan dasar segitiga dan menunjuk ke basis lingkaran rumah siput. Membrana vestibularis terdiri dari dalam keluar, atas: epithelium squamosus; serabut-serabut jaringan pengikat dengan kapiler-kapiler; endothelium

Cochlea

Membrana Basilaris

Vascularisasi auris interna


Auris interna mendapat darah dari a. auditiva interna cabang a. basilaris. Ia masuk melalui porus acusticus internus (PAI) ke dalam meatus acusticus internus kemudian bercabang menjadi r. vestibularis dan r. cochlearis. R. vestibularis bercabang-cabang ikut cabang-cabang n. vestibularis. R. cochlearis vbercabang-cabang melalui canales tersendiri di dalam modiolus. Mereka kemudian memberi: cabang-cabang ke ganglion spirale cabang-cabang ke organon spirale cabang-cabang pada dinding scala vestibuli, di bawah stria vascularis sampai ke lig. spirale.

Venae yang datang dari auris interna


Vv. Vestibulares berkumpul menjadi vena aqueductus vestibuli melalui aqueductus vestibuli bermuara ke dalam sinus petrosus superior. V. lamina spiralis. Mendapat darah dari organon spirale dan v. spiralis modiole berkumpul sebagian menjadi v..auditiva interna dan sebagian menjadi v. canaliculi cochleae. V. auditiva interna. Setelah meninggalkan meatus acusticus internus bermuara kedalam sinus petrosus inferior atau sinus transversusu. V. canaliculi cochleae melalui canaliculus cochaleae bermuara ke dalam bulbus v. jugularis internae.

Innervasi Auris Interna


N. octavus (n. vestibulo cochlearis). Masuk melalui porus acusticus internus ke dalam meatus acusticis internus. Di dalam meatus acusticus ini kemudian terbagi dalam: n. vestibularis (pars vestibularris NC. VIII) n. cochlearis (pars cochlearis NC. VIII) N. vestibularis Pada dasar meatus acusticus internus mempunyai ganglion vestibulare (beranastomose dengan ganglion geniculi NC VII) dan bercabang menjadi dua pars superior dan pars inferior. Pars superior kemudian mempercabangkan: n. ampullaris superior (anterior): n. ampullaris lateralis n. utricularis n. saccularis superior.

LOGO

Anda mungkin juga menyukai