Cadangan, Implikasi Kajian, Penutup, Rujukkan, Appendix Dan SPSS

BAB I
PENDAHULUAN
1.0: Pengenalan
Kajian ini dilakukan ini adalah untuk melihat lebih terperinci tentang pemberian
maklumat perioperatif terhadap pesakit yang bakal menjalani pembedahan serta menilai dari
segi penerimaan dan juga kefahaman pesakit terhadap maklumat yang disampaikan kepada
pesakit. Bab ini menghuraikan tentang latar belakang dan pemasalahan kajian. Di samping
itu juga bab ini akan mengutarakan persoalan, objektif, hipotesis kajian, skop kajian dan
limitasi kajian. Bahagian definisi istilah kajian juga di muatkan bertujuan untuk menjelaskan
perseptif yang digunakan dalam kajian ini.
1.1 : Latar Belakang Kajian

Pesakit yang menjalani pembedahan perlu mendapatkan maklumat sebagai
persediaan mental dan fizikal pesakit bagi berhadapan dengan situasi pembedahan. Hal ini
penting kerana pembedahan merupakan satu proses yang sering memberikan tekanan
kepada pesakit. Pemberian maklumat sangat berguna supaya pesakit dapat melaksanakan
penjagaan terhadap dirinya sendiri dengan baik selepas pembedahan nanti. Terdapat banyak
kajian yang dijalankan menunjukkan pendidikan perioperatif dapat mengurangkan
keresahan, meningkatkan kerjasama pesakit dalam jagaan perawatan yang diberikan dan
mengurangkan komplikasi posoperative (Benton & Avery, 1993; Callaghan, Cheung, Yeo &
Chan, 1998; Meeker, 1994; Lookinland & Pool, 1998; Shuldam, 1999). Namun, sebaliknya
akan berlaku sekiranya pesakit tidak menerima pendidikan perioperatif iaitu pesakit akan
berasa ragu dan stress yang boleh meningkatkan risiko pada fasa posoperatif (Gammon &
Mulholland, 1996). Oleh itu,
penerimaan maklumat yang lengkap oleh pesakit dapat
meningkatkan keyakinan pesakit terhadap pembedahan dan komplikasinya.

Pesakit berhak untuk mengetahui tentang kemajuan penyakitnya dan semua prosedur
yang ingin dilakukan keatas dirinya. Penerangan yang jelas dan mudah membolehkan
pesakit faham dan mampu untuk membuat keputusan tentang pembedahan yang dijalaninya
(Smeltzer & Bare, 2003).
Maklumat yang diberikan kepada pesakit sebelum pembedahan banyak memberikan
faedah kepada pesakit. Kajian yang dilakukan oleh Becarley (sedutan dalam Leino-Kilpi,
Vuorenheimo & Valimaki, 1993) penerimaan maklumat perioperatif ini membolehkan
pesakit untuk berhadapan dengan masalah kesihatan dan tekanan emosi yang mereka
hadapi, berupaya pulih daripada masalah pembedahan dan dapat mengurangkan tanda-tanda
penyakit yang mereka hadapi.
Maklumat perioperatif yang diberikan kepada pesakit adalah melalui pendidikan
kesihatan yang disampaikan oleh doktor dan jururawat. Pemberian maklumat oleh doktor
perlu dikukuhkan dengan penerangan secara mudah daripada jururawat melalui pendidikan
kesihatan yang diberikan pada peringkat praoperatif. Jururawat perlu memastikan pesakit
mendapat maklumat perioperatif sebelum menjalani pembedahan. Ramai pesakit yang
2
mengalami keresahan apabila berhadapan dengan pembedahan (Radcliffe, 1993). Mereka

berhadapan dengan pelbagai perasaan termasuklah kematian dan kecacatan. Dengan hanya
menjawab beberapa soalan daripada pesakit, jururawat mampu mengatasi perasaan resah
yang dialami oleh pesakit.
Pendidikan yang diberikan mestilah jelas dan mudah difahami oleh setiap pesakit.
Jururawat bertangungjawab dalam memastikan pesakit faham terhadap maklumat yang
diterima. Tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat yang diterima adalah berbeza-beza
bergantung kepada keadaan pesakit ketika maklumat itu diberikan. Proses penyakit yang
dialami oleh pesakit, keterukkan penyakit dan persedian mental yang kurang menyebabkan
pesakit kurang memahami maklumat yang disampaikan (Lemone & Burke, 2000).
1.2 : Pemasalahan kajian
Maklumat perioperatif adalah maklumat yang berkaitan pengalaman yang akan

pesakit lalui di ketiga-tiga fasa utama iaitu fasa praoperatif, fasa intraoperatif dan fasa
posoperative serta penddikan kesihatan yang spesifik yang perlu pesakit terima sebagai
persediaan diri pada fasa posoperatif nanti. Di Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM),
penerimaan maklumat oleh pesakit sebelum pembedahan adalah penting untuk diberikan.
Seterusnya, kefahaman pesakit tentang maklumat tersebut juga perlu dikaji. Maka, menurut
konsep pendidikan perioperatif yang diadaptasi daripada Taylor, Lillis & Lemone, 2001;
Smeltzer & Bare, 2003; Kozier, Erb, Berman & Snyder, 2004 iaitu maklumat yang
melibatkan aspek psikososial, penyediaan pembedahan dan pendidikan kesihatan perlu
diterima oleh pesakit yang akan menjalani pembedahan.
Rangka kerja dalam teori ini mencadangkan maklumat-maklumat penting yang perlu
diterima oleh seorang pesakit yang akan menjalani pembedahan. Rangka kerja teori ini
terdiri daripada tiga bahagian utama iaitu pendidikan yang meliputi aspek psikososial,
persediaan pembedahan dan pendidikan kesihatan yang perlu diterima oleh pesakit. Aspek
psikososial menekan maklumat yang perlu diterima oleh pesakit iaitu seperti maklumat
3
berkaitan dengan pembedahan, sokongan emosi dan maklumat tentang keizinan

pembedahan. Seterusnya pendidikan perioperatif yang perlu diterima oleh pesakit berkaitan
dengan aspek persediaan pembedahan pula adalah seperti penyiasatan rutin, persediaan
kulit, persediaan gastrousus, persediaan urinari, lawatan pakar bius dan kepentingan
menanggalkan barangan kemas dan palsu sebelum pembedahan.
Aspek seterusnya yang penting untuk diterima oleh pesakit yang menjalani
pembedahan adalah aspek pendidikan kesihatan yang meliputi maklumat berkaitan dengan
senaman dan aktiviti fizikal, pengurusan kesakitan, pemakanan yang seimbang, kebersihan
diri, tidur dan rehat, orientasi kepada dewan bedah serta tempat ahli keluarga menunggu
semasa pembedahan.
Maklumat-maklumat ini penting untuk diterima oleh pesakit bagi membolehkan
pesakit berhadapan dengan situasi penyakit yang mereka hadapi, mengurangkan keresahan
dan membolehkan pesakit patuh pada rawatan yang diterima. Dengan pemberian maklumat
perioperatif ini membolehkan pesakit mengetahui keadaan dirinya dan berharap untuk
proses penyembuhan yang baik dengan mengambil bahagian dalam penjagaan dirinya
selepas pembedahan.
Maklumat perioperatif ini merupakan satu intervensi kejururawatan sebagai
persediaan rutin dalam menyediakan pesakit yang bakal menjalani pembedahan. Walaupun
banyak kajian menunjukkan bahawa penerimaan maklumat perioperatif membawa hasil
positif namun penerimaan maklumat perioperatif tidak memadai sekiranya pesakit selepas
menjalani pembedahan tidak dapat mempraktikkan maklumat perioperatif yang diterima
semasa fasa posoperatif. Oleh itu, kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang
diterima adalah penting bagi membina keyakinan pesakit untuk mempraktikkan semasa fasa
posoperatif bagi mengurangkan komplikasi selepas pembedahan.
1.3 : Objektif kajian
1.3.1
: Objektif Umum
Objekif umum yang dijalankan adalah untuk mengetahui maklumat perioperatif yang
diterima oleh pesakit yang menjalani pembedahan dan tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat tersebut.
1.3.2
: Objektif Khusus
1.3.2.1
Mengenapasti tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit yang

menjalani pembedahan.
1.3.2.2 :
Mengenalpasti tahap kefahaman pesakit yang menjalani pembedahan terhadap

maklumat perioperatif yang diterima.
1.3.2.3
Mengenalpasti perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap penerimaan maklumat
perioperatif oleh pesakit yang menjalani pembedahan.
1.3.2.4
Mengenalpasti perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap kefahaman terhadap
maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit yang akan menjalani
pembedahan.
1.4 : Persoalan Kajian
1.4.1
Apakah tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit yang akan

menjalani pembedahan?
1.4.2 :
Apakah tahap kefahaman maklumat perioperatif oleh pesakit yang akan menjalani
pembedahan?
1.4.3
Adakah terdapat perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap penerimaan pesakit terhadap
maklumat perioperatif oleh pesakit yang akan menjalani pembedahan?
5
1.4.4
Adakah terdapat perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit yang akan menjalani
pembedahan?
1.5 : Hipotesis Kajian
1.5.1
Ha : Tiada perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan, pekerjaan

dan tahap pendidikan) dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh
pesakit yang akan menjalani pembedahan.
Ho : Terdapat perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,
pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap penerimaan maklumat
perioperatif oleh pesakit yang menjalani pembedahan.
1.5.2
Ha : Tiada perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan, pekerjaan

dan tahap pendidikan) dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat
perioperatif yang diterima oleh pesakit yang akan menjalani pembedahan.
Ho : Terdapat perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,
pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap kefahaman terhadap
maklumat
perioperatif yang dierima oleh pesakit yang akan menjalani
pembedahan.
1.6 : Skop Kajian
Kajian ini memfokuskan kepada maklumat perioperatif yang diberikan kepada
pesakit yang bakal menjalani pembedahan dan mengetahui tahap kefahaman pesakit
terhadap penerimaan maklumat perioperatif yang di sampaikan kepada pesakit dan dinilai
melalui tiga fasa utama iaitu pro opreatif, intraoperatif dan juga posoperatif. Kajian yang
dijalankan ini memfokuskan kepada wad 4 Timur Depan di Hospital Universiti Sains
Malaysia dan pemilihan pesakit yang dilakukan adalah untuk memilih pesakit yang hanya
akan memenuhi kriteria-kriteria yang telah ditetapkan dalam kajian ini digunakan sebagai
sampel dalam kajian ini.
1.7 : Definisi istilah
1.7.1
: Maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit

Maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit dalam kajian ini adalah
bermaksud tahap penerimaan maklumat perioperatif sebelum pembedahan. Maklumat

perioperatif terdiri daripada lima aspek utama iaitu persediaan psikososial (maklumat
pembedahan, sokongan emosi, dan keizinan bertulis), persediaan pembedahan dan
pendidikan
kesihatan.
Tahap
penerimaan
maklumat
perioperatif
diukur
dengan
menggunakan skala Ya atau Tidak (Bernier et al. 2003).

1.7.2 : Tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang dierimannya
Tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima dalam
kajian yang akan dilakukan ini adalah bermaksud tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat perioperatif yang terdiri daripada tiga aspek iaitu persediaan psikososial
(maklumat pembedahan, sokongan emosi, dan keizinan bertulis), persediaan pembedahan
dan pendidikan kesihatan. Tahap kefahaman pesakit diukur dengan menggunakan skala
Faham atau Tidak Faham.
1.8 : Limitasi Kajian
1.7.1 : Kajian ini adalah terbatas kepada pesakit yang akan menjalani pembedahan di wad
4 Timur Depan sahaja di Hospital Universiti Sains Malaysia dan memenuhi
kriteria-kriteria yang telah di tetapkan dalam kajian ini untuk dijadikan sebagai
sampel dalam kajian ini. Kajian tidak melibatkan mana-mana bahagian lain selain
bahagian surgikal.
1.7.2 : Kajian ini dilakukan dalam masa satu bulan untuk pengkaji mengumpul semua data
dan maklumat yang di perlukan dalam kajian ini.
1.7.3 : Hasil yang akan di dapati daripada kajian ini adalah diperolehi daripada soal selidik
yang diedarkan kepada pesakit di Hospital Universiti Sains Malaysia. Oleh itu
ketepatan maklumat adalah banyak bergantung kepada persepsi responden dalam

menjawab soalan-soalan tersebut.
1.8 :
Kesimpulan
Kajian ini dijalankan adalah untuk mengetahui tahap penerimaan dan tahap
kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang disampaikan kepada pesakit di wad
4 Timur Depan di Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM). Disamping itu juga, kajian
ini di lakukan bagi mengetahui perkaitan diantara faktor demografi seperti umur, status
perkahwinan, pekerjaan dan tahap pendidikan mempunyai perkaitan diantara tahap
penerimaan dan juga tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang
disampaikan. Pemberian maklumat perioperatif sebelum menjalani pembedahan merupakan
satu tanggungjawab jururawat dalam proses perawatan kepada pesakit sebelum menjalani
pembedahan kerana melalui penyampai maklumat perioperatif ini dapat memberikan
maklumat kepada pesakit berkaitan dengan pembedahan dan juga proses perawatan kepada
pesakit semasa fasa pembedahan iaitu fasa praoperatif, perioperatif dan posoperatif. Melalui
pemberian maklumat perioperatif ini dapat mengurangkan tahap ketakutan pesakit terhadap
pembedahan yang akan dilalui dan mendapat kerjasama daripada pesakit terutamanya
semasa fasa posoperatif.
BAB II
SOROTAN LITERATUR
2.0 : Pengenalan
Bab ini menerangkan tentang fasa perioperatif, maksud maklumat, pendidikan
perioperatif pada fasa perioperatif dan maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit
yang akan menjalani pembedahan yang membentuk rangka kerja kajian ini. Dalam bab ini
juga akan membincangkan tentang kajian-kajian lepas berkaitan dengan maklumat
perioperatif. Selain itu, bab ini juga turut membincangkan tentang faktor demografi yang
mempengaruhi tahap penerimaan dan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat
perioperatif yang disampaikan.
2.1 : Fasa Perioperatif

Kejururawatan perioperatif bermaksud deskripsi tentang skop dan praktis
kejururawatan dalam bidang surgeri. Ia melibatkan aktiviti seorang jururawat yang
professional semasa pesakit berada di tiga fasa yang utama. Fasa itu adalah fasa preoperatif,
intraoperatif dan fasa posoperatif (Meeker & Rothrock, 1999). Setiap fasa merujuk kepada
masa khusus tentang pengalaman pembedahan yang dilalui dan memerlukan pendidikan
serta maklumat yang spesifik. Matlamat utama dalam kejururawatan perioperatif adalah
untuk menyediakan perawatan yang cemerlang kepada pesakit sebelum, semasa dan selepas
pembedahan. Perawatan perioperatif merupakan aktiviti berdasarkan orientasi pesakit yang
memenuhi keperluan fizikal, psikososial dan spiritual pesakit. Hal ini penting kerana
kegagalan berbuat demikian boleh mengakibatkan masalah psikologi kepada pesakit.
Intervensi kejururawatan adalah khusus dan berbeza bagi setiap individu. Setiap
pesakit melalui pengalaman ini dengan pandangan tersendiri. Pesakit bukan sahaja
mempunyai jangkaan tertentu tentang pengalaman pembedahan yang mereka lalui dan
mempunyai harapan yang berbeza tentang hasil daripada pembedahan tersebut. Jururawat
mestilah mengambil bahagian secara aktif dalam memberikan perawatan perioperatif bagi
memastikan kualiti dan kesinambungan dalam perawatan pesakit.
Fasa praoperatif adalah bermula apabila keputusan untuk menjalani pembedahan
diambil. Intervensi sebelum pembedahan dilakukan dan berakhir apabila pesakit berada
diatas meja pembedahan (Smeltzer & Bare, 2003). Skop bagi aktiviti kejururawatan pada
fasa ini adalah termasuklah melakukan penilai terhadap pesakit sehari sebelum melakukan
pembedahan, melakukan temubual preoperatif, memastikan penyiasatan rutin dilakukan dan
memberi pendidikkan kesihatan berkaitan dengan persediaan bagi pesakit untuk
pembedahan serta persediaan fasa posoperatif. Pada hari pembedahan jururawat akan
melakukan penilaian terhadap pendidikan yang telah diberikan kepada pesakit,
mengesahkan identiti pesakit yang betul dan juga borang keizinan pembedahan, melakukan
penilaian perioperatif dan peka kepada keperluan pesakit (Smeltzer & Bare, 2003).
Fasa kedua pula adalah fasa intraoperatif yang bermula daripada pesakit dipindahkan
ke bilik pembedahan dan berakhir setelah pesakit dipindahkan ke bilik pemulihan. Skop
bagi aktiviti kejururawatan pada fasa ini adalah untuk memastikan keselamatan pesakit,
mengekalkan persekitaran aseptik, memastikan semua peralatan berfungsi dengan baik,
menyediakan peralatan bagi doktor yang melakukan pembedahan dan memastikan semua
prosedur dan peralatan yang digunakan didokumentasikan (Smeltzer & Bare, 2003).
Fasa ketiga pula adalah fasa posoperatif bermula daripada kemasukan pesakit ke
bilik pemulihan sehinggalah rawatan susulan semasa pesakit berada di klinik ataupun di
wad. Skop bagi aktiviti kejururawatan pada fasa ini termasuklah mengekalkan salur udara
yang petensi, monitor tanda vital pesakit, monitor kesan ubatan anesthesia, menilai pesakit
bagi sebarang komplikasi, memberi keselesaan kepada pesakit dan menilai tahap kesakitan
pesakit. Pada fasa ini memfokuskan kepada proses pemulihan pesakit, rawatan susulan dan
10
juga rujukan pesakit untuk pemulihan dan rehabilisasi selepas discaj (Smeltzer & Bare,
2003).
Menerusi ketiga-tiga fasa ini, jururawat menggunakan proses kejururawatan sebagai
rangka kerja dalam memberi perawatan kepada pesakit. Penilaian, langkah pertama dalam
proses kejururawatan adalah dilakukan semasa fasa preoperatif lagi bagi mengenal pasti
maklumat yang perlu diterima oleh pesakit yang akan menjalani pembedahan. Ini penting
bagi mengetahui keperluan fizikal, psikologi, sosial dan kerohanian bagi setiap pesakit.
Pemberian maklumat ini membolehkan pesakit patuh kepada perawatan yang diterima.
Maklumat pada fasa perioperatif juga memberi kesan kepada pesakit selepas pembedahan
(Smeltzer & Bare, 2003).
2.2 : Maklumat Perioperatif
Pesakit yang akan menjalani pembedahan memerlukan maklumat perioperatif

melalui cara yang tertentu pada setiap fasa perioperatif. Maklumat perioperatif merujuk
kepada pendidikan atau maklumat yang diberikan atau diterima oleh pesakit pada ketiga-tiga
fasa iaitu pendidikan praoperatif, pendidikan perioperatif dan pendidikan posoperatif.
2.2.1 : Maklumat Praoperatif
11
Fasa praoperatif sememangnya merupakan fasa menggerunkan bagi pesakit yang

dimasukkan ke hospital. Ramai pesakit yang mengalami keresahan (Radcliffe, 1993) apabila
berhadapan dengan pembedahan. Mereka berhadapan dengan pelbagai perasaan
termaksuklah kecacatan dan kematian. Dengan hanya menjawab beberapa soalan daripada
pesakit, jururawat mampu mengatasi perasaan resah yang dialami daripada pesakit. Fasa
perioperatif merupakan fasa penting dalam pemberian maklumat dan pendidikan kepada
pesakit yang akan menjalani pembedahan. Pesakit memerlukan maklumat bagi
membolehkan mereka menyediakan diri bagi menghadapi situasi pembedahan yang sebenar
nanti. Pesakit selalunya akan berhadapan dengan perasaan stress dan resah semasa fasa ini.
Maklumat dan pendidikan yang diterima oleh pesakit membolehkan pesakit berhadapan
dengan perasaan sebegini dan cuba untuk mengatasinya.
2.2.2 : Maklumat Intraoperatif

Banyak kajian yang dilakukan tertumpu pada fasa praoperatif dan juga fasa
posoperatif berbanding dengan fasa intraoperatif. Hal ini kerana pada fasa intraoperatif ini,
pesakit berada dibawah pengaruh agen anesthesia sebelum pembedahan dilakukan. Terdapat
kajian yang dijalankan sebelum ini menunjukkan pesakit tidak mendapat maklumat yang
secukupnya pada fasa ini. Penerimaan maklumat pada fasa praoperatif selalunya
menekankan kepada maklumat yang penting untuk diberikan semasa fasa ini. Hal ini
membuatkan maklumat pada fasa intraoperatif adalah penting untuk pesakit ketahuinya
(Caldwell, 1991). Pesakit ingin mengetahui secara terperinci tentang perkara yang akan
berlaku kepada mereka semasa fasa intraoperatif. Selalunya pesakit ingin mengetahui
maklumat tentang pembiusan dan maklumat tentang pembedahan. Hal ini kerana mereka
akan dibius semasa pembedahan berlangsung. Mereka tidak menyedari perkara yang berlaku
terhadap mereka sepanjang pembedahan berlangsung.
2.2.3 : Maklumat Posoperatif
12
Maklumat posoperatif selalunya memfokuskan cara untuk mengelakkan berlakunya

komplikasi selepas pembedahan. Pesakit selalunya digalakkan untuk mengambil bahagian
dalam perawatan untuk membolehkan mereka melakukan penjagaan terhadap diri mereka
sendiri nanti. Pesakit seharusnya menerima maklumat posoperatif ini pada fasa praoperatif
lagi. Maklumat praoperatif penting dalam memberi perawatan kejururawatan kepada pesakit
terutamanya perawatan semasa fasa posoperatif. Tanpa maklumat yang cukup, pesakit tidak
dapat mengambil bahagian dalam perawatan yang diberikan kepada mereka. Mereka tidak
tahu tentang mobilasi selepas pembedahan. Hal ini akan menjadikan mereka pasif dan boleh
mendatangkan risiko dan komplikasi selepas pembedahan (Lithner & Zilling, 2000).
2.3 : Kajian-kajian lepas berkaitan dengan maklumat perioperatif

Menurut laporan daripada hasil kajian yang dilakukan oleh Muhazalina 2007
berkaitan dengan maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit surgikal di Hospital
Universiti Sains Malaysia seramai 60 orang responden mendapati tahap penerimaan
maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit adalah pada tahap sederhana sahaja iaitu
56.8 peratus dan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima
juga berada pada tahap sederhana iaitu 60.9 peratus. Hasil daripada kajian yang dilakukan
oleh Muhazalina 2007 mendapati bahawa maklumat yang diberikan kepada pesakit yang
akan menjalani pembedahan semasa fasa perioperatif adalah penting bagi mengurangkan
rasa ketakutan dan kebimbangan terhadap pembedahan yang akan dijalaninya. Dimana
selepas maklumat perioperatif diberikan kepada pesakit sebelum menjalani pembedahan,
pesakit akan menunjukan reaksi yang positif selepas menjalani pembedahan dan dapat
menjaga dirinya dengan cara yang betul selepas pembedahan dilakukan.
Menurut laporan hasil daripada kajian yang dilakukan oleh Azilah 2008 berkaitan
dengan maklumat perioperatif yang diterima dan tahap kecekapan kendiri pesakit yang akan
menjalani pembedahan di Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM) kepada seramai 40
orang pesakit surgikal mendapati mendapati tahap penerimaan maklumat perioperatif yang
diterima oleh pesakit adalah pada tahap sederhana sahaja iaitu 61 peratus dan tahap
13
kecekapan kendiri pesakit
pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima juga
berada pada tahap sederhana iaitu 60.4 peratus. Hasil daripada kajian yang dilakukan oleh
Azilah 2008 mencadangkan satu garis panduan mengenai maklumat perioperatif yang perlu
disampaikan kepada pesakit surgikal perlu dibentuk bagi memastikan kesemua pesakit
menerima maklumat perioperatif yang mereka perlukan sebelum menjalani pembedahan.
2.4 : Aspek Yang mempengaruhi Penerimaan Maklumat
2.4.1 : Aspek Demografi

Menurut King (1981), terdapat banyak faktor yang mempengaruhi penerimaan
maklumat dan persepsi pesakit terhadap maklumat yang diterima. Faktor tersebut
termasuklah aspek biologi, pengalaman lepas, kumpulan sosioekonomi, dan tahap
pendidikan. Menurut Sidani dan Braden (dipetik dalam petikan Guruge & Sidani, 2002)
mendapati faktor seperti umur, jantina, tahap pendidikan dan juga latar belakang etnikbudaya mempengaruhi respon pesakit kepada intervensi perawatan, tahap penerimaan
maklumat dan juga mempengaruhi pendidikan preoperatif terhadap jangka masa tinggal di
hospital dan tahap kesakitan pada fasa posoperatif.
Sumber pendapatan dan jantina mempunyai perkaitan dengan maklumat yang
diperlukan dan yang diterima oleh pesakit. Hal ini kerana sumber pendapatan
mempengaruhi dalam pendedahan kepada pelbagai pengalaman hidup dan juga
mempengaruhi pengetahuan tentang sistem penjagaan kesihatan (Bernier et al. 2003).
2.5 : Aspek Yang Mempengaruhi Kefahaman Terhadap Maklumat Perioperatif
2.5.1 : Aspek Demografi : Tahap Pendidikan
14
Kebanyakan kajian yang dilakukan menunjukkan perkaitan antara faktor demografi

dengan penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit. Tidak banyak kajian yang dilakukan
untuk mengeahui tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperaif yang diterima.
Namun menurut Bernier et al. (2003), kebanyakan pesakit yang menjalani pembedahan
kurang berpuas hati dengan malumat perioperatif yang diterima. Hal ini mungkin
disebabkan pesakit kurang memahami maklumat yang disampaikan atau pun dipengaruhi
dengan faktor lain seperti tahap pendidikan pesakit itu sendiri. Oleh itu, dalam kajian ini,
penyelidik ingin meninjau perkaitan antara tahap pendidikan pesakit dengan tahap
kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit.
2.6 : Rangka Kerja Teori Kajian : Maklumat Perioperatif

Pesakit perlu menerima
maklumat sebelum menjalani pembedahan. Mereka
memerlukan maklumat untuk berhadapan dengan pembedahan yang mereka jalani. Pesakit
yang menerima maklumat membolehkan mereka mengambil bahagian dalam rawatan,
membolehkan pesakit membuat keputusan sendiri dan mengurangkan keresahan mereka
yang menjalani pembedahan.
Rangka kerja secara teori (Rajah 1) ini adalah berdasarkan konsep pendidikan
perioperatif yang dicadangkan oleh Taylor et al. (2001); Smeltzer & Bare (2003); Kozier et
al. (2004). Pendidikan perioperatif yang diterima oleh pesakit mestilah merangkumi
pendidikan yang melibatkan aspek psikososial, persediaan pembedahan dan juga pendidikan
kesihatan.
2.6.1 : Aspek Psikososial

Aspek psikososial menekankan pendidikan yang melibakan emosi pesakit. Banyak
kajian yang dijalankan menunjukkan pendidikan perioperatif dapat mengurangkan
keresahan, meningkatkan kerjasama pesakit dalam jagaan perawatan yang diberikan dan
mengurangkan komplikasi posoperatif (Benton and Avery, 1993; Callaghan et al. 1998;
15
Meeker, 1994; Lookinland and Pool, 1998; Shuldham, 1999). Namun sebaliknya akan
berlaku sekiranya pesakit tidak menerima maklumat perioperatif iaitu pesakit akan berasa
stress dan ragu yang mana boleh meningkatkkan risiko pada fasa posoperatif (Gammon and
Mulholland, 1996). Oleh itu, penerimaan maklumat yang lengkap oleh pesakit dapat
meningkatkan keyakinan pesakit tentang pembedahan dan komplikasi yang akan
dihadapinya.
Penerimaan maklumat yang lengkap berkaitan aspek psikososial iaitu pembedahan
pesakit seperti tarikh dan masa, jenis prosedur pembedahan, kepentingan, risiko dan
kompilikasi selepas pembedahan dapat memperlengkapkan diri pesakit bagi menghadapi
pembedahan yang dijadualkan. Selepas penerimaan maklumat ini, pesakit berupaya untuk
membuat keputusan samada untuk menjalani pembedahan atau tidak.
Pesakit perlu menerima sokongan emosi daripada semua ahli profesional kesihatan
agar keresahan pesakit akan dapat dikurangkan sekaligus dapat meningkatkan kerjasama
pesakit terhadap perawatan yang akan diberikan kepadanya.
Seterusnya pesakit perlu menerima maklumat tentang keizinan bertulis. Pesakit perlu
tahu bahawa keizinan yang diberikan adalah secara sukarela dan bukan atas desakan atau
paksaan orang lain serta pesakit mempunyai kuasa untuk tidak menjalani pembedahan pada
bila-bila masa sahaja. Pesakit perlu menandatangani borang keizinan untuk menjalani
pembedahan. Maklumat asas bagi keizinan bertulis yang kurang difahami perlulah diberikan
penerangan yang jelas bagi meningkatkan kefahaman pesakit tentang pembedahan yang
akan ditempuhi dan sebelum menurunkan tandatangan pada borang keizinan.
2.6.2 : Aspek Persediaan Pembedahan

Konsep pendidikan perioperatif berkaitan aspek persediaan pembedahan pula
meliputi maklumat berkaitan dengan penyiasatan rutin, persediaan kulit, persediaan
gastrousus, persediaan urinari, lawatan pakar bius dan kepentingan menanggalkan barang
kemas dan barang palsu sebelum pembedahan.
16
Penerimaan pendidikan tentang persediaan kulit seperti pencukuran yang akan

dilakukan pada bahagian yang terlibat dalam pembedahan penting bagi membolehkan
pesakit faham dan memberikan kerjasama dalam prosedur yang akan dilakukan. Pesakit
perlu faham kepentingan dilakukan persediaan kulit adalah untuk mencegah infeksi pada
luka pembedahan.
Pendidikan berkaitan persediaan gastrousus juga perlu pesakit ketahui. Pesakit perlu
mengetahui dan faham kepentingan pengosongan usus dilakukan. Hal ini penting bagi
memastikan tidak berlakunya komplikasi pada pesakit selepas pembedahan nanti. Pesakit
perlu tahu tujuan pemberian enema dan kepentingan pesakit dipuasakan. Maklumat
berpuasa sebelum pembedahan perlu diterima oleh pesakit bagi memastikan pesakit faham
tujuan pesakit dipuasakan iaitu bagi mengelakkan risiko komplikasi pembiusan seperti
aspirasi pneumonia (Maltby, 1996).
Pendidikan perioperatif tentang pengosongan pundi kencing sebelum pembedahan
perlu pesakit ketahui. Hal ini penting untuk mengelakkan berlakunya kecederaaan kepada
pundi kencing terutamaanya bagi pembedahan yang melibatkan masa yang lama untuk
mengelakkan memberi tekanan pada pundi kencing. Pemahaman pesakit tentang maklumat
ini akan memudahkan pesakit untuk memberikan kerjasama dan mengambil bahagian dalam
perawatan yang diberikan kepadanya.
Pesakit juga perlu menerima pendidikan bahawa pakar bius akan datang bagi
memeriksa keadaan pesakit dan mengenalpasti jenis pembiusan yang sesuai untuk pesakit
semasa pembedahan dijalankan serta kesan akibat daripada pembiusan yang akan diterima
oleh pesakit. Hal ini penting bagi membolehkan pesakit faham perkara yang akan dihadapi
semasa pembedahan nanti.
Pesakit juga perlu menerima pendidikan daripada pakar bius yang akan datang pada
petang sehari sebelum pembedahan bagi mengenalpasti cara pembiusan yang sesuai untuk
pesakit semasa pembedahan dijalankan.
17
2.6.3 : Aspek Pendidikan Kesihatan

Aspek seterusnya yang penting untuk diterima oleh pesakit yang menjalani
pembedahan adalah aspek pendidikan kesihatan yang meliputi maklumat yang berkaitan
dengan senaman dan aktiviti fizikal, pengurusan kesakitan, pemakanan seimbang,
kebersihan diri, tidur dan rehat, orientasi dewan bedah serta tempat ahli keluarga menunggu
semasa pembedahan.
Pendidikan kesihatan berkaitan senaman aktiviti fizikal juga penting untuk diketahui
oleh pesakit. Senaman tentang pernafasan dalam, cara bentuk yang betul, penggunaan
spirometri, penukaran baringan, senaman kaki dan kepentingan berambulasi awal perlu
diterima oleh pesakit. Pesakit perlu faham tujuan pendidikan tentang senaman ini diberikan
adalah untuk mengelakkan komplikasi selepas pembedahan.
Selain itu, pesakit juga haruslah menerima pendidikan dalam pengurusan kesakitan.
Pesakit perlu diberitahu cara alternatif lain bagi mengurangkan kesihatan, tindakan ubat
penahan sakit yang dipreskripsikan kepadanya dan masa yang paling baik untuk ubatan
menunjukkan kesan. Penerimaan maklumat tentang pengurusan kesakitan oleh pesakit
sebelum pembedahan membolehkan pesakit faham dan tahu ketidakselesaan yang mungkin
dialaminya selepas pembedahan (Dosch, 2003). Kebanyakan pesakit mengalami kesakitan
selepas pembedahan (Meeker & Rothrock 1999). Banyak yang mempengaruhi rasa sakit
seseorang itu seperti motivasi diri, sikap, dan tingkah laku serta emosi. Kajian lepas
menunjukkan bagaimana persepsi, pembelajaran, personaliti, etnik, dan faktor budaya dan
persekitaran boleh mempengaruhi keresahan, depresi, dan tindak balas kesakitan
(Schafheutal, Cantrill & Noyce 2001; Watt-Watson, Stevens and Garfinkel 2001).
Seterusnya pesakit perlu mengetahui kepentingan menjaga kebersihan diri bagi
mengurangkan risiko infeksi pada luka pembedahan.
Penjagaan kebersihan diri perlu
pesakit fahami bagi memastikan pesakit bekerjasama dalam proses perawatan yang
diberikan kepadanya. Pendidikan kesihatan berkaitan pemakanan seimbangan juga perlu
pesakit terima. Pemakanan yang seimbang adalah untuk memastikan penyembuhan luka
pembedahan yang cepat selepas pembedahan (Dosch, 2003).
18
Seterusnya, pendidikan tentang tidur dan rehat yang mencukupi juga perlu diterima
oleh pesakit. Tidur dan rehat yang cukup mampu mengelakkan stress pada hari pembedahan
sekaligus dapat mengurangkan keresahan yang dialami oleh setiap pesakit yang akan
menjalani pembedahan. Sebelum menjalani pembedahan juga pesakit perlu menerima
pendidikan berkaitan dewan bedah. Orientasi kepada dewan bedah sebelum pembedahan
membolehkan pesakit bersedia untuk berhadapan dengan situasi di dalam dewan bedah.
Pesakit dan ahli keluarga juga perlu diberitahu tempat untuk menunggu semasa pesakit
menjalani pembedahan. Hal ini penting kerana sokongan dan dorongan daripada ahli
keluarga dapat mengurangkan kebimbangan pesakit.
2.7 : Rangka kerja teori kajian

SOKONGAN EMOSI
PERSEDIAAN
PEMBEDAHAN
PSIKOSOSIAL
MAKLUMAT
19
PERIOPERATIF
KEIZINAN BERTULIS
PERSEDIAN
PENDIDIKAN KESIHATAN
PEMBEDAHAN
Penyiasatan rutin
Persediaan kulit
Persediaan gastrousus
Persediaan urinari
Lawatan pakar bius
Barang kemas dan palsu
Senaman kaki dan aktiviti

fizikal
Pengurusan sakit
Pemakanan seimbang
Kebersihan diri
Tidur dan rehat
Orientasi dewan bedah.
Tempat ahli keluarga
menunggu.
Rajah 1 : Maklumat perioperatif

(Sumber: Taylor, Lillis & Lemone, 2001; Smeltzer & Bare,
2003;Kozier, Erb, Berman & Snyder, 2004)
2.8 : Kesimpulan
Kesimpulannya, maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit yang menjalani
pembedahan membolehkan pesakit menjangkakan perkara yang mungkin akan berlaku dan
membolehkan pesakit turut terlibat sama dalam proses perawatan mereka. Pesakit yang
menerima maklumat dan faham terhadap maklumat tersebut membuatkan mereka berasa
lebih tenang dan yakin untuk menghadapi pembedahan serta dapat mengurangkan
keresahan. Kajian sebelum ini juga telah menunjukkan pemberian maklumat sebelum
pembedahan dapat mengurangkan keresahan dan kesakitan pada fasa posoperatif,
memendekkan jangka masa tinggal di hospital selepas pembedahan dan meningkatkan
kepuasan pesakit serta jururawat dapat memberikan jaga perawatan yang sempurna kepada
20
pesakit (Hodgkinson, Evan & ONeill, 2000). Kebanyakan kajian pendidikan perioperatif
yang dijalankan adalah dari luar Negara dan dalam kajian ini pula adalah kajian berbentuk
eksplorasi tentang maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit yang menjalani
pembedahan di wad 4 Timur Depan di Hospital Univesiti Sains Malaysia (HUSM).
Mengetahui maklumat dan faktor yang mempengaruhi tahap penerimaaan dan kefahaman
pesakit yang menjalani pembedahan adalah penting. Penemuan dalam kajian ini nanti dapat
membantu dalam menyediakan program pendidikan perioperatif bagi pesakit surgikal.
BAB III
21
METADOLOGI KAJIAN
3.0 : Pengenalan
Metadologi kajian merupakan aspek penting dalam mendapatkan hasil kajian yang
baik. Dimana ia menjamin kaedah yang akan di gunakan oleh pengkaji bersesuaian dengan
objektif dan hipotesis yang digunakan dalam kajian ini. Bab ini akan menjelaskan tentang
metadologi yang akan digunakan oleh pengkaji untuk menyelesaikan kajian ini. Ianya di
bahagikan kepada 10 bahagian iaitu reka bentuk kajian, lokasi kajian, populasi kajian, saiz
sampel kajian, kerangka persampelan, instrumentasi, ukuran / skala / instrument kajian,
pengukur pembolehubah, interpretasi jadual, kadar pulangan borang soal selidik, kesahihan
dan kebolehpercayaan data, pertimbangan etika, cara pengumpulan data dan menganalisis
data.
3.1 : Reka Bentuk Kajian
Reka bentuk kajian merupakan satu bentuk urutan logik yang menghubungkan data
empirikal kepada persoalan kajian awal, persoalan kajian permulaan dan akhirnya membuat
kesimpulan (Yin, 2003). Kajian ini adalah untuk mengkaji maklumat yang diterima oleh
pesakit yang menjalani pembedahan dan mengetahui tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat yang diterimanya. Kajian ini juga dijalankan bagi mengetahui perkaitan antara
faktor demografi dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif dan tahap kefahaman
pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima.
22
Kajian ini adalah merupakan kajian berbentuk keratan rentas jenis descriptive.
Descriptive merupakan satu bentuk kajian yang memfokuskan kepada satu kumpulan atau
populasi. Data yang dikumpul adalah berdasarkan ciri-ciri, dan pengalaman sesuatu
kumpulan dan hasil laporan adalah menggunakan min, median, mod dan peratusan (Tappen
R.M, 2011). Dalam kajian ini pengkaji menggunakan peratusan bagi menganalisis data yang
di perolehi. Dalam kajian ini pengkaji menggunakan borang selidik bagi mendapatkan
maklumat tentang kajian yang di lakukan.
Reka bentuk kajian merupakan satu panduan yang digunakan dalam melaksanakan
kajian seperti proses pengumpulan, penganalisisan dan penginterpretasian data bagi
membolehkan pengkaji mendapat hasil persoalan kajian yang dilakukan. Proses dan
langkah-langkah yang terlibat dalam kajian ini adalah seperti rajah 2.
PERNYATAAN MASALAH
OBJEKTIF KAJIAN
SKOP KAJIAN
PENGUMPULAN DATA
KAEDAH PENILAIAN
BORANG SOAL SELIDIK
DATA MENCUKUPI
23
Tidak
ANALISIS DATA
MENGINTERPRETASI DATA
MEMBERI CADANGAN
LAPORAN AKHIR
Rajah 2 : Proses pengumpulan data
3.2 : Lokasi Kajian
Kajian ini akan di lakukan di wad 4 Timur Depan di Hospital Universiti Sains
Malaysia. Wad 4 Timur Depan merupakan wad multidiscipline unit yang terdiri daripada
tiga unit utama iaitu Otorinolaringologi (ORL) , Oral dan Maxilofacial (OMF ) dan
Plastic Surgery (PRS). Dalam kajian ini penyelidik menfokuskan kepada pesakit yang
akan menjalani pembedahan di wad 4 Timur Depan bagi mengetahui tahap penerimaan dan
tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit.
3.3 : Populasi Kajian
Kajian ini di jalankan di wad 4 Timur Depan di HUSM. Kajian ini melibatkan semua
pesakit yang akan menjalani pembedahan dan memenuhi kriteria-kriteria yang telah ditetap
dalam kajian ini bagi digunakan sebagai sampel kajian. Menurut Flower (2002), populasi
kajian perlu dipilih daripada ciri yang sama untuk dijadikan sebagai sampel dalam kajian.
Populasi kajian yang dipilih dalam kajian ini adalah kumpulan sasaran dimana pesakit yang
akan menjalani pembedahan. Populasi kajian yang dipilih ini adalah bertujuan untuk
mencapai objektif dalam kajian ini.
3.4: Saiz Sampel kajian
24
Sampel dalam kajian adalah satu kumpulan responden yang dipilih daripada
kumpulan populasi bagi menjalankan satu kajian. Dalam kajian ini pengkaji menggunakan
kaedah Krejcie and Morgan (1970) dalam menentukan saiz sample yang akan digunakan
dalam kajian ini seperti yang di tunjuk dalam jadual di 1.
Jadual 1: Menentukan saiz sample daripada populasi kajian mengikut Krejcie, RV
& Morgan, DW (1970)
N
35
40
45
50
55
60
Nota : N : Populasi
S
32
36
40
44
48
52
N
270
280
290
300
320
340
S
159
162
165
169
175
181
N
1700
1800
1900
2000
2200
2400
S
313
317
320
322
327
331
S : Sampel
Kajian ini akan dijalankan dalam masa satu bulan digunakan untuk mengedarkan
soalan soal selidik kepada populasi kajian. Dimana purata kemasukkan pesakit ke wad 4
Timur Depan dalam masa sebulan adalah seramai 35 orang pesakit. Dalam kajian ini
pemilihan pesakit untuk dijadikan sample kajian adalah mengikut kriteria-kriteria yang telah
ditetapkan dalam kajian ini. Jumlah sampel yang ditentukan dalam kajian ini adalah melalui
penggunaan formula sample saiz oleh Krejcie Morgan (1970) seperti yang di tunjukkan
dalam jadual 1. Daripada jadual 1 penyelidik perlu mendapatkan 32 daripada jumlah
responden untuk dijadikan sebagai sampel saiz dalam kajian ini.
3.5 : Kerangka Persampelan
25
Jenis persampelan adalah persampelan tak kebarangkalian iaitu sampel bertujuan.

Namun, sampel yang dipilih perlulah memilih kriteria pemilihan. Berikut merupakan
kriteria pemilihan sampel yang digunakan dalam kajian ini adalah seperti dalam jadual 2.
Jadual 2 : Kriteria pemilihan dan penolakan sample.
Kriteria Pemilihan
Kriteria Penolakan
1. Berumur 18 tahun dan keatas.

2. Pesakit yang akan menjalani.
Pesakit yang menjalani pembedahan
kecemasan.
Pesakit yang berada di bawah pengaruh
ubat (sedatif).
Pesakit yang mengalami gangguan
mental.
Pesakit yang mengalami masalah
pembedahan elektif minor dan major.

3. Waras.
4. Boleh membaca dalam tulisan bahasa
melayu.
pendengaran dan penglihatan.
5. Memberi keizinanan.
3.6 : Instrumentasi
Instrumentasi yang digunakan dalam kajian adalah borang soal selidik bagi
mendapatkan maklumat tentang penerimaan maklumat perioperatif sebelum pesakit
menjalani pembedahan dan juga tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat yang di
sampaikan. Soalan soal selidik yang akan digunakan ini telah diadaptasikan daripada kajian
telah dilakukan oleh Muhazalina 2007 berkaitan dengan maklumat perioperatif yang
diterima oleh pesakit di wad surgikal di Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM) bagi
mencapai matlamat dalam objektif kajian ini.
Dalam soalan soal selidik ini mengandungi dua bahagian utama iaitu bahagian A dan
bahagian B. Bahagian A merupakan data demografi pesakit yang terdiri daripada maklumat
seperti jantina, umur, status perkahwinan, agama, bangsa, tahap pendidikan dan juga
26
pekerjaan. Terdapat juga data yang berkaitan dengan sejarah pembedahan, diagnosis
medikal dan jenis pembedahan yang akan dijalani.
Bahagian B pula terdiri daripada iaitu bahagian I dan bahagian II. Bahagian I
merupakan maklumat perioperatif
yang diterima oleh pesakit dan bahagian II adalah
berkaitan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat tersebut. Bahagian ini
merangkumi 33 soalan yang merupakan adaptasikan daripada maklumat perioperatif yang
dicadangkan oleh Taylor et al. (2001); Smeltzer & Bare (2003) dan Kozier et al. (2004)
dalam kajian yang dijalankan oleh Muhazalina (2007). Maklumat perioperatif tersebut
merangkumi 5 aspek utama iaitu pembedahan, sokongan emosi, keizinan bertulis,
persediaan pembedahan dan juga pendidikan kesihatan.
Soalan berkaitan dengan pembedahan terdiri daripada tujuh soalan iaitu tarikh, masa,
tujuan, jenis, prosedur, jangka masa dan komplikasi pembedahan. Soalan berkaitan dengan
sokongan emosi pula terdiri daripada satu soalan iaitu cara untuk mengurangkan keresahan.
Soalan keizinan bertulis terdiri daripada satu soalan iaitu menandatangani borang keizinan
secara sukarela. Seterusnya, soalan berkaitan dengan persediaan pembedahan pula terdiri
daripada enam maklumat utama iaitu penyiasatan rutin, persediaan kulit, persediaan
gastrousus, persediaan urinari, lawatan pakar bius dan kepentingan menanggalkan barangan
kemas atau palsu sebelum pembedahan. Soalan berkaitan dengan pendidikan kesihatan pula
merangkumi tujuh maklumat yang utama iaitu maklumat tentang senaman dan aktiviti
fizikal, pengurusan kesakitan, pemakanan seimbang, kebersihan diri, tidur dan rehat,
orientasi dewan bedah dan tempat ahli keluarga menunggu semasa pembedahan berlansung.
3.7 : Ukuran / Skala / Instrumen kajian
Dalam kajian ini pengkaji menggunakan skala Likert (1985) bagi menilai tahap
penerimaan pesakit terhadap maklumat perioperatif dan juga pemahaman pesakit terhadap
27
maklumat perioperatif yang telah diterimanya. Responden akan diminta memberi respon
mengikut skala dan permarkahan akan di berikan seperti dalam jadual 3.
Jadual 3 : Ukuran / Skala / Instrumen kajian
SKALA
NILAI
PENGERTIAN
1
2
Terima
Tidak Terima
Bahagian 1 (Tahap Penerimaan)

Pesakit menerima maklumat perioperatif.
Tidak menerima maklumat perioperatif.
1
2
Faham
Tidak Faham
Bahagian 11 (Tahap Kefahaman)

Pesakit mamahami maklumat perioperatif yang disampaikan.
Pesakit tidak memahami tentang maklumat perioperatif yang
disampaikan.
3.8 : Pengukuran Pembolehubah
Bagi
pengukur
pembolehubah
instrumentasi
dalam
kajian
ini,
pengkaji
menggunakan kaedah rating scale mengikut kajian asal yang dilakukan oleh Muhazalina
2007 berdasarkan jadual 4.
Jadual 4 : Pengukur pembolehubah
Bahagian I (Tahap Penerimaan)
1
Terima
2
Tidak
Skala
terima
Jumlah Skor
0-11
Rendah
Skala
Jumlah Skor
0-22
Rendah
(Untuk mengetahui
12-22
Sederhana
(Untuk mengetahui
23-44
Sederhana
tahap
23-33
Tinggi
tahap
45-60
Tinggi
pesakit)
penerimaan
Bahagian II (Tahap Kefahaman)

1
Faham
2
Tidak Faham
pesakit)
28
kefahaman
Berdasarkan jadual 4, bahagian I instrumentasi kajian iaitu tahap penerimaan

maklumat perioperatif pesakit, rating scale yang digunakan oleh pengkaji adalah mengikut
kajian asal yang dilakukan oleh Muhazalina 2007, pengukuran mengunakan skala 1= terima
dan 2= tidak terima akan digunakan. Pengkaji menggunakan jumlah skor dengan
menjumlahkan penerimaan maklumat oleh pesakit. Kadar penerimaan maklumat pesakit
adalah dari 0 hingga 33. Inteperasi skor diperolehi dengan membahagi jumlah skor
keseluruhan kepada 3 bahagian. Kadar 0 hingga 11 bagi tahap penerimaan maklumat yang
rendah, 12 hingga 22 bagi tahap penerimaan yang sederhana dan 233 hingga 33 bagi tahap
penerimaan yang tinggi.
Bagi bahagian II instrumentasi kajian iaitu tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat yang diterima pengkaji akan menggunakan kaedah yang sama iaitu dengan
menggunakan kaedah rating scale. Pengkaji menggunakan skala 1= Faham, 2 = Tidak
Faham 3=Tidak Berkaitan. Pengkaji menggunakan total skor dengan menjumlahkan tahap
kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima. Kadar penerimaan
maklumat adalah daripada 0 hingga 60. Kadar 0 hingga 22 bagi tahap kefahaman maklumat
yang rendah, 23 hingga 44 bagi tahap pemahaman yang sederhana dan 44 hingga 60 bagi
tahap pemahaman yang tinggi.
3.9 : Interpretasi Jadual
Jadual 5 menunjukkan Jadual Guilfords Rule of Thumb. Guilford (1956) telah

memberikan interpretasi umum terhadap nilai korelasi. Guilfords Rule of Thumb digunakan
untuk menginterpretasi kekuatan hubungan antara pemboleh ubah tersebut. Formula ini
digunakan untuk mengukur korelasi sesuatu hubungan sama ada sangat kuat, kuat,
sederhana, lemah dan sangat lemah. Interpretasinya ialah seperti dalam jadual 5.
Jadual 5 : Guilfords rule of thumbs
29
Nilai Pekali Korelasi (r)
Tafsiran Hubungan
Lebih daripada 0.9
Korelasi Sangat Kuat
0.9 hingga 0.70
Korelasi Kuat
0.7 hingga 0.40
Korelasi Sederhana
0.40 hingga 0.2
Korelasi Lemah
Kurang daripada 0.2
Korelasi Sangat Lemah
3.10 : Kadar Pulangan Borang Soal Selidik
Berdasarkan Jadual 6, dapat dilihat bahawa sebanyak 30 set soal selidik (93.75
peratus) telah dikembalikan daripada 32 set yang telah diedarkan. Secara keseluruhannya,
sebanyak 2 set soal selidik yang mewakili 62.5 peratus tidak dikembalikan.
Kegagalan mendapatkan kembali borang soal selidik yang telah diedarkan adalah
disebabkan kesukaran pengkaji untuk mendapatkan kerjasama daripada responden yang
telah dipilih untuk menjawab borang soal selidik. Oleh yang demikian, analisis kajian ini
hanya berdasarkan maklumat-maklumat yang diperoleh daripada borang soal selidik yang
telah dikembalikan sahaja.
Jadual 6 : Kadar pulangan borang soal selidik
Status
Bilangan (Set)
Peratusan
Dikembalikan
30
93.75
Tidak Dikembalikan
6.25
Jumlah
32
100
30
3.11 : Kesahihan dan kebolehpercayaan

3.11.1 : Kesahihan Instrumentasi
Kesahihan intrumentasi kajian ini telah diadaptasikan daripada kajian yang telah
dilakukan pengkaji sebelum ini iaitu Muhazalina 2007 yang mana setiap item dalam
insttrumentasi kajian telah disahihkan oleh Dr Lim Phaik Ooi iaitu pakar kejururawatan.
3.11.2 : Kebolehpercayaan Instrumentasi
Pengkaji telah melakukan pra-ujian kepada 10 orang pesakit untuk menguji rehabiliti
soalan soal selidik maklumat perioperatif dan bagi mengetahui tahap kefahaman pesakit
tehadap soalan selidik. Pesakit dapat memahami borang soal selidik dengan baik. Maka
soalan soal selidik yang diadaptasikan daripada Taylor et al. (2001); Smeltzer & Bare
(2003); dan Kozier et al. (2004) dalam kajian yang telah dijalankan oleh Muhazalina (2007)
telah digunakan dalam kajian ini.
3.12 : Pertimbangan Etika
Bagi menjalankan kajian ini kebenaran daripada beberapa pihak telah diminta seperti :
1) Kebenaran daripada Ketua Jururawat wad 4 Timur Depan di Hospital Universiti
Sains Malaysia (HUSM) telah diperolehi.
2) Pengkaji telah menerangkan tujuan kajian ini dijalankan kepada subjek yang telah
dipilih.
31
Pesakit yang telah secara sukarela mengambil bahagian dalam kajian ini telah
memberikan kebenaran secara bertulis atau oral. Mereka telah menerima penjelasan lanjut
tentang kajian penyelidikan ini. Mereka juga diberitahu bahawa mereka mempunyai hak
untuk berhenti atau menarik diri atas sebarang sebab tanpa sebarang hukuman. Pesakit telah
diyakinkan dengan kerahsiaan maklumat mereka yang hanya digunakan dalam kajian ini.
3.13 : Cara Pengumpulan Data
Data telah dikumpulkan setelah kebenaran daripada semua pihak telah diperolehi.
Prosedur dalam mengumpul data melibatkan :
1) Pengkaji telah mendapatkan maklumat tentang pesakit yang menjalani pembedahan
di Dewan Bedah di Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM). Data pesakit seperti
jenis pembedahan yang akan dijalankan direkodkan.
2) Pesakit yang memenuhi kriteria inklusi telah dipilih dan penerangan tentang kajian
pengkaji ini diberikan oleh pengkaji kepada pesakit.
3) Pesakit yang bersetuju samaada secara lisan atau betulis telah dipilih dalam kajian
ini. Pesakit diminta untuk menurunkan tandatangan pada borang keizinan.
Seterusnya, pengkaji membaca borang soal selidik kepada pesakit dan pesakit
diminta untuk menjawab pertanyaan penyelidik. Masa yang dianggarkan bagi
pesakit untuk melengkapkan borang soal selidik adalah di antara 20 hingga 30 minit.
Pesakit surgikal yang menepati kriteria kajian
Otorinolarinologi
(ORL)
Oral dan Maxilofacial

(OMF)
Pengumpulan Data
32
Plastic Surgery
(PRS)
Analisis Data
Penulisan Tesis
Penyerahan Tesis
Rajah 3 : Carta aliran penyelidik
3.14 : Menganalisis Data
Data yang dikumpulkan dianalisis menggunakan The Statistical Package for the
Social Sciences (SPSS, version 18.0). Kemudian data di analisis menggunakan descriptive
statistic bagi menjawab ketiga-tiga soalan penyelidik.
3.12.1 : Data Demografi
Analisa data demografi adalah dengan menggunakan descriptive statistic bagi

mendapatkan frekuensi dan peratus. Begitu juga dengan soalan berkaitan kesihatan iaitu
sejarah pembedahan lepas, diagnosis medikal, dan jenis pembedahan.
3.12.2 : Maklumat yang diterima dan tahap kefahaman.
33
Maklumat yang diterima oleh pesakit dan kefahaman pesakit terhadap maklumat
yang diterimanya juga dianalisis menggunakan descriptive stastitic. Data-data ini di wakili
oleh frekuensi dan peratus. Tahap penerimaan maklumat dan tahap kefahaman pesakit
dianalisis mengunakan jumlah skor dan diwakili dengan tahap rendah, sederhana atau
tinggi. Manakala perkaitan antara faktor demografi dengan tahap penerimaan dan tahap
kefahaman juga dianalisis Ujian ini dilakukan bagi mengetahui nilai p. Tahap pengertian
adalah pada 95 peratus dengan nilai p kurang atau sama dengan 0.05.
Untuk memberi gambaran yang lebih jelas, jadual 7 dan jadual 8 menunjukkan
ringkasan statistik yang digunakan digunakan bagi mendapatkan objektif dalam kajian ini.
Jadual 7 : Jadual ringkasan pengujian statistik objektif kajian
Bil
Objektif Kajian
Untuk
Jenis Statistik
mengenalpasti
tahap
penerimaan
maklumat Min, kekerapan,
perioperatif oleh pesakit yang akan menjalani pembedahan peratusan, sisihan

berdasarkan
pembedahan,
soalan
bahagian
sokongan
emosi,
iaitu
keizinan
maklumat piawai
bertulis,
penyiasatan rutin, persediaan kulit, persediaan gastrousus,

persediaan urinari, lawatan pakar bius, barang kemas dan
palsu, senaman dan aktiviti fizikal, pengurusan sakit,
pemakanan seimbang, kebersihan diri, tidur dan rehat,
orientasi dewan bedah dan tempat ahli keluarga menunggu.
Untuk
mengenalpasti
tahap
penerimaan
maklumat Min, kekerapan,
perioperatif oleh pesakit yang akan menjalani pembedahan peratusan, sisihan

berdasarkan
pembedahan,
soalan
bahagian
sokongan
emosi,
iaitu
keizinan
maklumat piawai
bertulis,
penyiasatan rutin, persediaan kulit, persediaan gastrousus,
34
persediaan urinari, lawatan pakar bius, barang kemas dan

palsu, senaman dan aktiviti fizikal, pengurusan sakit,
pemakanan seimbang, kebersihan diri, tidur dan rehat,
orientasi dewan bedah dan tempat ahli keluarga menunggu.
Jadual 8 : Jadual pengujian hipotesis kajian

Bi
Hipotesis Nol Kajian
Jenis Statistik
l
1
Mengenalpasti terdapat perkaitan yang signifikan antara

tahap pendidikan dengan tahap penerimaan maklumat
perioperatif bagi pesakit yang akan menjalani pembedahan.
Ujian t
Mengenalpasti terdapat perkaitan yang signifikan antara

tahap pendidikan dengan tahap penerimaan maklumat
perioperatif bagi pesakit yang akan menjalani pembedahan.
Ujian t
3.13 : Kesimpulan
Kajian yang dilakukan ini adalah berbentuk deskriptif dimana kajian ini
memfokuskan kepada satu kawasan populasi. Populasi yang digunakan dalam kajian ini
adalah dikalangan pesakit yang akan menjalani pembedahan di wad 4 Timur Depan di
Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM). Saiz sampel yang digunakan dalam kajian ini
adalah seramai 30 orang pesakit. Dalam kajian ini soalan soal selidik digunakan sebagai
instrumentasi kajian bagi mendapat maklumat untuk mengetahui tahap penerimaan dan
kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang di sampaikan. Soalan soal selidik
35
yang digunakan dalam kajian ini telah diadaptasikan daripada Muhazalina (2007) berkaitan
dengan maklumat perioperatif. Soalan soal selidik yang digunakan dalam kajian ini
mengandungi maklumat perioperatif yang perlu diterima oleh pesakit sebelum menjalani
pembedahan dimana merangkumi 5 aspek utama iaitu maklumat pembedahan, sokongan
emosi, keizinan bertulis, persediaan pembedahan dan pendidikan kesihatan. Soalan soal
selidik ini di edarkan kepada pesakit dalam masa satu bulan bagi mendapatkan maklumat.
Hasil daripada maklumat yang diperolehi di analisa menggunakan The Statistical Package
for the Social Sciences (SPSS, version 18.0).
BAB IV
ANALISA DATA
36
4.1: Pengenalan
Bab ini menerangkan dan membincangkan hasil kajian yang telah diperolehi
berdasarkan data daripada 30 orang pesakit surgikal diwad 4 Timur Depan. Hasil kajian ini
adalah seperti berikut iaitu data demografi pesakit, tahap penerimaan maklumat perioperatif
oleh pesakit sebelum menjalani pembedahan dan juga tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat tersebut. Hasil daripada soal selidik yang diperolehi dalam kajian ini dianalisis
dengan menggunakan perisian Statistical Packages for Social Sciences for Windows (SPSS)
versi 18.0.
4.2 : Analisis Deskriptif Data Demografi Pesakit
Jadual 9 : Taburan kekerapan dan peratusan jumlah pesakit mengikut unit pesakit
Unit Pesakit
Otorinolarinologi (ORL)
Oral and Maxilofacial (OMF)
Plastic Surgery (PRS)
Jumlah
Kekerapan (f)
13
12
5
30
Peratus (%)
43.3
40.0
6.70
100
Seramai 30 orang pesakit surgikal yang memenuhi kriteria telah dipilih untuk
mengambil bahagian dalam dalam kajian ini. Jadual 4.2 menunjukkan jumlah pesakit
surgikal diwad 4 Timur Depan mengikut unit pesakit iaitu Otorinolarinologi (ORL), Oral
and Maxilofacial (OMF) dan Plastic Surgery (PRS). Jumlah pesakit paling tinggi iaitu 13
orang pesakit ORL atau 43.3 peratus dan diikuti dengan pesakit OMF ialah 12 orang pesakit
atau 40.0 peratus dan selebihnya pesakit PRS iaitu 5 orang pesakit atau 16.7 peratus.
4.2.1: Analisis Deskriptif Jantina Responden

Jadual 10 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut jantina responden
37
Jantina
Kekerapan ( f )
Peratus ( % )
Lelaki
22
73.3
Perempuan
8
26.7
Jumlah
30
100
Merujuk jadual 10 diatas, daripada 30 orang responden 22 orang responden adalah
lelaki dengan 73.3 peratus dan 8 orang responden adalah perempuan dengan 26.7 peratus.
Ini menunjukkan bilangan pesakit lelaki adalah lebih ramai berbandingan dengan bilangan
pesakit perempuan dengan perbezaan pesakit seramai 4 orang.
4.2.2
: Analisis Deskriptif Umur Responden

Jadual 11 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut umur responden
Umur
18 hingga 30 tahun
31 hingga 40 tahun
41 hingga 50 tahun
50 hingga 60 tahun
Jumlah
Kekerapan ( f )
13
5
5
7
30
Peratus ( % )
43.3
16.7
16.7
23.3
100
Kajian ini secara keseluruhannya melibatkan 30 orang responden. Dimana 13 orang

responden berumur 18 hingga 30 tahun dengan 43.3 peratus. 7 orang responden berumur
diantara 50 hingga 60 tahun dengan 23.3 peratus. Manakala 5 orang responden berumur di
antara 31 tahun hingga 40 tahun dan 41 tahun hingga 50 tahun dengan 16.7 peratus. Majoriti
responden berumur diantara 18 hingga 30 tahun.
4.2.3 : Analisis Deskriptif Taraf Perkahwinan Responden

Jadual 12 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut taraf perkahwinan
Taraf Perkahwinan
Berkahwin
Bujang
Janda/Duda
Bercerai
Jumlah
Kekerapan (f)
12
15
1
2
30
38
Peratus (%)
40.0
50.0
3.3
6.7
100
Jadual 11 di atas adalah taburan taraf perkahwinan responden. Responden bujang

menunjukkan kekerapan seramai 15 orang atau 50.0 peratus manakala responden yang
berkahwin adalah seramai 12 orang iaitu 40.0 peratus. Di ikuti dengan responden yang telah
bercerai iaitu seramai 2 orang atau 6.7 peratus dan selebihnya responden yang telah menjadi
janda atau duda dengan satu orang atau 3.3 peratus.
4.2.4
: Analisis Deskriptif Bangsa Responden

Jadual 13 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut bangsa
Bangsa
Melayu
Cina
Jumlah
Kekerapan ( f )
29
1
30
Peratus (%)
96.7
3.3
100
Jadual 13 di atas adalah taburan mengikut bangsa responden. Responden yang

berbangsa melayu adalah paling ramai iaitu 29 responden atau 96.7 peratus dan diikuti
dengan berbangsa cina iaitu 1 orang responden atau 3.3 peratus.
4.2.5
: Analisis Deskriptif Agama Responden
Jadual 14 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut agama responden

Agama
Islam
Buddha
Jumlah
Kekerapan (f)
29
1
30
Peratus (%)
96.7
3.3
100
Jadual 14 di atas adalah taburan mengikut agama responden. Responden yang

beragama Islam adalah paling ramai iaitu 29 orang responden atau 96.7 peratus dan di ikuti
dengan responden beragama Buddha iaitu 1 orang responden atau 3.3 peratus.
4.2.6
: Analisis Deskriptif Kelayakan Akademik Responden

39
Jadual 15 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut kelayakan akademik

responden
Kelayakan Akademik
Kekerapan ( f )
Peratus ( % )
Sekolah Menengah Sahaja
11
16.7
Sekolah Rendah Sahaja
6.7
Diploma
26.7
Sijil
6.7
Ijazah
23.3
Jumlah
30
100
Merujuk jadual 15, bilangan responden yang mempunyai kelulusan sekolah

menengah sahaja adalah seramai 11 orang responden atau 16.7 peratus . Diikuti dengan
bilangan responden yang mempunyai kelulusan diploma adalah seramai 8 orang responden
atau 26.7 peratus. Responden yang mempunyai kelulusan ijazah adalah seramai 7 orang
responden atau 23.3 peratus dan selebihnya responden yang mempunyai kelulusan sekolah
menengah sahaja dan sijil adalah seramai 2 orang responden atau 6.7 peratus. Bilangan
responden pesakit yang mempunyai kelulusan sekolah menengah sahaja menunjukkan
kekerapan yang paling tinggi.
4.2.7
: Analisis Deskriptif Pekerjaan Responden

Jadual 16 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut pekerjaan
Pekerjaan
Tidak Bekerja
Petani/Buruh
Pekerja Swasta
Pesara
Pelajar
Pekerja Kerajaan
Pekerja Sendiri
Jumlah
Kekerapan (f)
4
4
1
2
8
7
3
30
40
Peratus (%)
13.3
13.3
3.3
6.7
26.7
23.3
13.3
100
Merujuk jadual 16, bilangan responden yang belajar mempunyai kekerapan yang
tinggi iaitu 8 orang responden atau 26.7 peratus. Responden yang pekerja kerajaan adalah
seramai 7 orang responden atau 23.3 peratus. Responden yang tidak bekerja, petani atau
buruh dan bekerja sendiri adalah masing-masing seramai 4 orang responden atau 13.3
peratus. Dan di ikuti dengan 2 orang responden atau 6.7 peratus. Selebihnya adalah
responden pekerja swasta iaitu seramai 1 orang responden atau 3.3 peratus.
4.2.8
: Analisis Deskriptif Responden Yang Pernah Menjalani Pembedahan
Jadual 17 : Taburan kekerapan dan peratusan mengikut pengalaman pesakit yang

pernah menjalani pembedahan responden
Pernah Menjalani Pembedahan
Kekerapan ( f )
Peratus ( % )
Ya
9
30.0
Tidak
21
70.0
Jumlah
30
100
Merujuk jadual 17, seramai 21 orang responden atau 70.0 peratus tidak pernah
menjalani pembedahan dan seramai 9 orang responden atau 30.0 peratus pernah menjalani
pembedahan. Daripada jumlah diatas, responden yang tidak pernah menjalani pembedahan
menunjukkan bilangan paling tinggi berbanding dengan pesakit yang pernah menjalani
pembedahan.
4.2.9 : Analisis Deskriptif Diagnosis Medikal Responden Mengikut Unit Pesakit
Jadual 18 : Taburan kekerapan dan peratusan diagnosis medikal responden
Diagnosis Medikal
Kekerapan
Peratusan
(Mengikut Unit Pesakit)
(f)
(%)
Nasophargyngeal Carcinoma
6.70
Chronic Superative Otitis Media
6.70
Tracheal Stenosis
6.70
41
Right cholesteatoma
3.30
Tonsillitis
3.30
Left Intraparotid Abscess
3.30
Thyroid Neoplasm
13.0
Penetrating Injury
3.30
Zygomatic Fracture
13.00
Mandible Fracture
16.70
Class 11 Skeletal Pattern
3.30
Impacted Teeth
3.30
Kerotocystic Cyst
3.30
(Sambungan)
(Sambungan)
Diagnosis Medikal
Kekerapan
Peratusan
(Mengikut Unit Pesakit)
(f)
(%)
Squamous Cell Carcinoma of Left Upper Lip
3.30
Left Cancer of Tongue
3.30
Ameloblastoma of Mandible
3.30
Right Maxillary Defect
3.30
Squamous Cell Carcinoma of Mandible

Jumlah
1
30
3.30
100
Merujuk jadual 18 diatas adalah diagnosis medikal responden pesakit yang

menjalani pembedahan mengikut unit pesakit diwad 4 Timur Depan. Bagi unit pesakit
Otorinolarinologi (ORL) sebanyak 8 diagnosis medikal iaitu Thyroid Neoplasm seramai 4
orang responden atau 13.3 peratus. Nasophargyngeal Carcinoma, Chronic Superative Otitis
42
Media dan Tracheal Stenosis adalah masing-masing seramai 2 orang responden atau 6.7
peratus. Right cholesteatoma, Tonsillitis, Left Intraparotid Abscess dan Penetrating Injury
adalah masing-masing seramai 1 orang responden atau 3.3 peratus.
Bagi unit pesakit Oral and Maxilofacial (OMF) pula, sebanyak 5 diagnosis medikal
iaitu Mandible Fracture seramai 5 orang responden atau 16.7 peratus. Zygomatic Fracture
seramai 4 orang responden atau 13.3 peratus. Class 11 Skeletal Pattern, Impacted Teeth,
Kerotocystic Cyst adalah seramai 1 orang responden atau 3.3 peratus.
Bagi unit pesakit Plastic Surgery (PRS) pula, sebanyak 5 diagnosis medikal iaitu
pesakit iaitu Squamous Cell Carcinoma Of Left Upper Lip, Left Cancer Of Tongue,
Ameloblastoma Of Mandible, Right Maxillary Defect dan Squamous Cell Carcinoma Of
Mandible masing-masing adalah seramai 1 orang responden sahaja atau 3.3 peratus.
4.2.10 : Analisis Deskriptif Jenis Pembedahan Yang Dijalani Mengikut Unit Pesakit
Jadual 19 : Taburan kekerapan dan peratusan jenis pembedahan yang dijalani
Unit Pesakit ( Jenis Pembedahan)
Kekerapan ( f )
Peratus ( % )
3.30
Craniotomy
6.70
Direct Laryngoscopy
13.30
Total Thyroidectomy
3.30
Parotidectomy
3.30
Tonsillectomy
3.30
Mastoidectomy
3.30
Biopsy
6.70
Myringoplasty
3.30
43
Excision Of Kerotocystic Cyst
30.00
Open Reduction Internal Fixation
3.30
Surgical Removal Of Teeth
3.30
3.30
Mandibulectomy
10.00
Reconstruction Of Flap Area
3.30
30
100
Osteotomy
Hemiglosectomy
Jumlah
Berdasarkan jadual 19, merupakan jenis pembedahan yang dijalani oleh pesakit
mengikut unit pesakit di wad 4 Timur Depan. Pembedahan yang dijalani ini adalah dibawah
pembedahan am iaitu pembiusan sepenuhnya. Bagi unit pesakit Otorinolarinologi (ORL)
sebanyak 9 jenis pembedahan iaitu Total Thyroidectomy seramai 4 orang responden atau
13.3 peratus. Direct Laryngoscopy dan Myringoplasty adalah seramai 2 orang responden
atau 6.7 peratus. Craniotomy, Parotidectomy, Tonsillectomy, Mastoidectomy dan Biopsy
adalah masing-masing seramai 1 orang responden atau 3.3 peratus.
Bagi unit pesakit Oral and Maxilofacial (OMF) pula, jenis pembedahan yang akan
dijalani adalah Open Reduction Internal Fixation seramai 9 orang responden atau 30.0
peratus. Surgical Removal of Teeth dan Osteotomy masing-masing adalah 1 orang
responden atau 3.3 peratus.
Bagi unit pesakit Plastic Surgery (PRS) pula jenis pembedahan yang akan dijalani
adalah Reconstruction of Flap Area adalah seramai 3 orang responden atau 10.0 peratus.
Mandibulectomy dan Hemiglosectomy adalah 1 orang responden atau 3.3 peratus.
44
4.3 : Tahap Penerimaan Maklumat Perioperatif Oleh Pesakit Yang Menjalani

Pembedahan
Jumlah skor digunakan untuk mengetahui tahap penerimaan maklumat perioperatif
oleh pesakit yang menjalani pembedahan. Keseluruhan tahap penerimaan maklumat
perioperatif berdasarkan jadual 20 adalah pada tahap sederhana sahaja iaitu 20 orang
responden atau 67 peratus.
Jadual 20 : Tahap penerimaan pesakit terhadap maklumat perioperatif
Jumlah Tahap Penerimaan Maklumat
Kekerapan (f)
Peratusan (%)
Rendah (0 11)
10
Sederhana (12 22)
20
67
Tinggi (22 33)
23
Jumlah
30
100
Jadual 21 : Analisis deskriptif maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit

(n = 30)
Diterima
Maklumat Perioperatif
Ya
Tidak
Min
Kekerapan
(f)
Peratusa
n
(%)
45
Kekerapan
( f)
Peratusa
n
(%)
SD
Pembedahan
1. Tarikh pembedahan
2. Masa pembedahan
3. Tujuan pembedahan
4. Jenis pembedahan
5. Prosedur pembedahan
6. Jangka masa pembedahan
7. Kesan buruk pembedahan
Sokongan Emosi
8. Cara mengurangkan
keresahan
Keizinan Bertulis
9. Menandatangani borang
keizinan secara bertulis
Penyiasatan Rutin
10. Tujuan penyiasatan
dilakukan (contoh:
pengambilan darah dan
pemeriksaan dada
Persediaan Kulit
11. Persediaan kulit di
kawasan pembedahan.
12. Tujuan persediaan kulit
Persediaan Gastrousus
13. Berpuasa sebelum
pembedahan.
14. Ubat untuk
mengosongkan usus
sebelum pembedahan.
30
25
30
30
30
27
15
100
83.3
100
100
100
90
50
5
3
15
16.7
10
50
1.00
1.17
1.00
1.00
1.00
1.10
1.50
0.00
0.38
0.00
0.00
0.00
0.30
0.50
19
63.3
11
36.7
1.37
0.49
30
100
1.00
0.00
25
83.5
16.7
1.17
0.37
15
15
50
50
15
15
50
50
1.50
1.50
0.50
0.50
30
100
1.0
0.00
29
96.7
3.3
1.03
0.18
(Sambungan.)
(Sambungan.)
46
Diterima
Ya
Persediaan Urinari
15. Pengosongan pundi
kencing
Lawatan Pakar Bius
16. Pemerikasaan pakar bius
17. Jenis pembiusan
18. Kesan pembiusan
19. Ubatan sebelum
pembedahan
Barang Kemas dan Palsu
20. Kepentingan
meninggalkan barang
kemas dan palsu
Senaman dan Akiviti
Fizikal
21. Senaman pernafasan
22. Penggunaan siprometri.
23. Cara batuk yang betul.
24. Cara menukar baringan.
25. Kaedah senaman kaki.
26. Kepentingan
berambulasi.
Pengurusan Sakit
kesakitan.
28. Pemberian ubatan untuk
mengurangkan kesakitan.
Pemakanan Seimbangan
29. Kepentingan pemakanan
seimbangan untuk dalam
penyembuhan luka.
Tidak
Min
SD
73.3
1.73
0.44
3
2
10
10
6.7
33.3
1.00
1.10
1.06
1.33
0.00
0.30
0.25
0.47
93.3
6.7
1.06
0.25
23
76.7
23.3
1.23
0.43
3
19
2
2
22
10
63.3
6.7
6.7
73.3
27
11
28
28
8
90
36.7
93.3
93.3
6.7
1.90
1.36
1.93
1.93
1.26
0.30
0.49
0.25
0.25
0.44
20
66.7
10
33.3
1.33
0.47
27
90
10
1.10
0.30
Kekerapan
(f)
Peratusa
n
(%)
Kekerapan
( f)
Peratusa
n
(%)
26.7
22
30
27
28
20
100
90
93.3
66.7
28
47
23
76.7
23.3
1.23
0.43
(Sambungan)
(Sambungan)
Diterima
Ya
Tidak
Min
48
SD
Kebersihan Diri
30. Kepentingan menjaga
kebersihan diri
Tidur dan Rehat
31. Kepentingan tidur dan
rehat secukupnya.
Orientasi Dewan Bedah
32. Pengalaman yang anda
akan lalui didewan
bedah.
Tempat Menunggu
33. Tempat ahli keluarga
menunggu semasa
pembedahan berlansung.
Kekerapan
( f)
Peratusa
n
(%)
Kekerapan
( f)
Peratusa
n
(%)
30
100
1.00
0.00
29
96.7
3.3
1.03
0.18
10
33.3
20
66.7
0.48
0.48
16
53.3
14
46.7
1.47
0.50
1.28
0.08
Jumlahm Purata Min
Jadual 21 menunjukkan peratus tertinggi maklumat perioperatif yang diterima oleh

pesakit yang menjalani pembedahan. Bagi maklumat yang berkaitan dengan pembedahan,
kesemua pesakit menerima maklumat berkaitan dengan tarikh, tujuan, jenis dan prosedur
pembedahan 100 peratus manakala maklumat pembedahan yang paling rendah diterima oleh
pesakit adalah tentang masa pembedahan dan komplikasi pembedahan dengan masingmasing adalah sebanyak 83.3 peratus dan 50 peratus.
Maklumat tentang sokongan emosi pula iaitu cara untuk mengurangkan keresahan
majoriti 63.3 peratus pesakit menerima maklumat tersebut. Tetapi maklumat berkaitan
dengan keizinan pembedahan iaitu menandatangani borang keizinan secara sukarela
kesemua pesakit dalam kajian ini menerima maklumat tersebut seramai 100 peratus.
49
Maklumat tentang penyiasatan rutin iaitu tujuan penyiasatan rutin seperti

pengambilan spesimen darah dilakukan, majoriti daripada pesakit menerima maklumat ini
iaitu 83.5% peratus. Seterusnya, separuh daripada pesakit iaitu 50 peratus menerima
maklumat berkaitan persediaan kulit pada kawasan pembedahan. Begitu juga dengan
maklumat berkaitan tujuan persediaan kulit kawasan pembedahan dilakukan seramai 15
orang pesakit atau seramai 50 peratus menerima maklumat tersebut. Berkenaan dengan
maklumat persediaan gastrousus pula, kesemua pesakit iaitu 100 peratus menerima
maklumat berpuasa sebelum pembedahan dan hanya 96.7 peratus pesakit sahaja menerima
maklumat tentang ubat untuk mengosongkan usus sebelum pembedahan.
Majoriti pesakit tidak menerima maklumat berkaitan dengan persediaan urinari iaitu
pengosongan pundi kencing sebelum pembedahan.seramai 26.7 peratus. Bagi lawatan pakar
bius pula, kesemua pesakit 100 peratus pesakit menerima maklumat tentang pemeriksaan
oleh pakar bius dan seramai 66.7 peratus tidak menerima maklumat tentang ubatan sebelum
pembedahan. Bagi maklumat tentang kepentingan meninggalkan barangan palsu pula,
seramai 93.3 peratus pesakit menerima maklumat tersebut sebelum pembedahan dijalankan.
Berkaitan dengan maklumat tentang senaman dan aktiviti fizikal, kebanyakkan pesakit tidak
menerima maklumat tentang senaman pernafasan dalam 76.7 peratus, penggunaan
spirometri 10 peratus, cara battuk yang betul 63.3 peratus, cara menukar baringan 6.7
peratus, kaedah senaman kaki 6.7 peratus dan kepentingan berambulasi awal 73.3 peratus.
Seterusnya, maklumat berkaitan dengan pengurusan kesakitan, hanya 66.7 peratus
pesakit yang menerima maklumat tentang cara untuk mengurangkan kesakitan dan 90
peratus pesakit menerima maklumat tentan pemberian ubat untuk mengurangkan kesakitan.
Maklumat berkaitan dengan pemakanan seimbang pula diterima oleh hanya 76.7 peratus
pesakit sahaja. Penerimaan maklumat tentang kebersihan diri pula, kesemua pesakit 100
peratus menerima maklumat tersebut. Penerimaan maklumat tentang kepentingan tidur dan
rehat pula adalah seramai 96.7 peratus. Maklumat tentang orientasi pembedahan pula,
sebanyak 33.3 peratus dan akhir sekali maklumat berkaitan dengan tempat ahli keluarga
menunggu semasa pembedahan berlansung diterima oeh pesakit adalah sebanyak 53.3
peratus.
50
Secara keseluruhanya, purata min keseluruhan bagi tahap penerimaan maklumat

perioperatif bagi pesakit yang menjalani pembedahan adalah 1.28.
4.3 : Tahap Kefahaman Pesakit Yang Menjalani Pembedahan Terhadap Maklumat

Perioperatif
Jumlah skor digunakan untuk mengetahui tahap kefahaman pesakit terhadap

maklumat perioperatif yang diterima. Berdasar jadual 22 menunjukkan tahap kefahaman
pesakit yang menjalani pembedahan terhadap maklumat perioperatif yang diterima adalah
pada tahap sederhana iaitu 70.0 % atau seramai 21 orang responden.
Jadual 22 : Tahap kefahaman pesakit yang menjalani pembedahan terhadap

maklumat perioperatif
Jumlah Tahap Kefahaman Pesakit
Kekerapan (f)
Peratusan (%)
Rendah (0 22)
10
Sederhana (23-44)
21
70
Tinggi (44-60)
20
Jumlah
30
100
Jadual 23 : Analisis deskriptif tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat

perioperatif yang diterima oleh pesakit yang menjalani pembedahan
(n=30)
51
Kefahaman
Ya
Pembedahan
1. Tarikh pembedahan
2. Masa pembedahan
3. Tujuan pembedahan
4. Jenis pembedahan
5. Prosedur pembedahan
6. Jangka masa pembedahan
7. Kesan buruk pembedahan
Sokongan Emosi
keresahan
Keizinan Bertulis
9. Menandatangani borang
keizinan secara bertulis
Penyiasatan Rutin
10. Tujuan penyiasatan
dilakukan (contoh:
pengambilan darah dan
pemeriksaan dada
Persediaan Kulit
11. Persediaan kulit di
kawasan pembedahan.
Tidak
Min
SD
3.3
30.0
6.7
20.0
16.7
76.7
1.03
1.30
1.07
1.00
1.20
1.17
1.18
0.18
0.46
0.25
0.00
0.40
0.38
0.43
11
36.7
1.37
0.49
100
1.00
0.00
21
70.0
30.0
1.30
0.46
15
50.0
15
50.0
1.50
0.50
16
53.3
14
46.7
1.46
0.50
Kekerapan
(f)
Peratusa
n
(%)
Kekerapan
( f)
Peratusa
n
(%)
29
21
28
30
24
25
7
96.7
70.0
93.3
100
80.0
83.3
23.3
1
9
2
6
5
23
19
61.3
30
(Sambungan)
(Sambungan)
52
Kefahaman
Ya
Tidak
Min
Persediaan Gastrousus
13. Berpuasa sebelum
pembedahan.
14. Ubat untuk
mengosongkan usus
sebelum pembedahan.
Persediaan Urinari
20. Pengosongan pundi
Kencing
Lawatan Pakar Bius
21. Pemerikasaan pakar bius
22. Jenis pembiusan
Barang Kemas dan Palsu
20. Kepentingan
meninggalkan barang
kemas dan palsu
Senaman dan Akiviti
Fizikal
21. Senaman pernafasan
dalam.
22. Penggunaan siprometri.
23. Cara batuk yang betul.
24. Cara menukar baringan.
25. Kaedah senaman kaki.
26. Kepentingan
berambulasi.
Pengurusan Sakit
kesakitan.
28. Pemberian ubatan untuk
mengurangkan kesakitan.
SD
Kekerapan
(f)
Peratusa
n
(%)
Kekerapan
( f)
Peratusa
n
(%)
30
100
1.00
0.0
29
96.7
3.3
1.03
0.18
26.7
22
73.3
1.73
0.45
28
27
93.3
90.0
2
3
6.7
10.0
1.07
1.10
0.25
0.31
26
86.7
13.3
1.13
0.46
24
5
18
3
1
20
80.0
16.7
60.0
10.0
3.3
66.7
6
25
12
27
29
10
20.0
83.3
40.0
90.0
96.7
33.3
1.20
1.83
1.40
1.90
1.97
1.33
0.40
0.38
0.50
0.31
0.18
0.48
53
17
56.7
13
43.3
1.43
0.50
26
86.7
13.3
1.13
0.35
(Sambungan)
(Sambungan)
Kefahaman
Ya
Tidak
Min
54
SD
Pemakanan Seimbangan
29. Kepentingan pemakanan
seimbangan untuk
membantu dalam
penyembuhan luka.
Kebersihan Diri
30. Kepentingan menjaga
kebersihan diri
Tidur dan Rehat
31. Kepentingan tidur dan
rehat secukupnya.
Orientasi Dewan Bedah
32. Pengalaman yang anda
akan lalui didewan
bedah.
Tempat Menunggu
33. Tempat ahli keluarga
menunggu semasa
pembedahan berlansung
Kekerapan
(f)
Peratusa
n
(%)
Kekerapan
( f)
Peratusa
n
(%)
0.43
0.49
23
76.7
23.3
1.23
0.43
29
96.7
3.3
1.03
0.18
30
100
1.0
0.0
10.0
27
90.0
1.90
0.31
30.0
21
70.0
1.70
0.47
1.34
0.08
Jumlah Keseluruhan Min
Jadual 23 menunjukkan majoriti pesakit memahami tentang maklumat berkaitan

pembedahan yang diterima kecuali maklumat berkaitan dengan masa dan komplikasi
pembedahan dengan merekodkan seramai 70.0 peratus dan 23.3 persatus. Seramai 30.0
peratus dan 76.7 peratus pesakit mengatakan tidak memahami terhadap maklumat tentang
masa dan komplikasi pembedahan. Hanya 63.3 peratus pesakit mengatakan faham terhadap
maklumat berkaitan dengan sokongan emosi iaitu cara mengurangkan keresahan manakala
seramai 36.7 peratus tidak memahami maklumat tersebut. Semua pesakit 100.0 peratus
55
memahami maklumat berkaitan dengan keizinan bertulis iaitu menandatangani borang

keizinan secara sukarela. Berkenaan dengan maklumat penyiasatan rutin pula, 70.0 peratus
mengatakan faham terhadap maklumat tersebut dan hanya 30.0 peratus sahaja adalah
sebaliknya.
Seterusnya, 50.0 peratus pesakit memahami maklumat tentang persediaan kawasan
pembedahan dan 53.3 peratus memahami tentang tujuan persediaan kulit dilakukan
manakala hanya 46.7 peratus pesakit tidak memahami maklumat tentang tujuan persediaan
kulit pada tempat pembedahan. Kesemua pesakit 100 peratus memahami maklumat tentang
persediaan gastrousus iaitu tentang berpuasa sebelum pembedahan. Seramai 96.7 peratus
sahaja pesakit yang memahami berkaitan dengan maklumat ubatan untuk mengosongkan
usus sebelum pembedahan dan hanya 3.3 peratus pesakit sahaja tidak memahami maklumat
tersebut. Daripada 8 orang pesakit yang menerima maklumat berkaitan dengan persediaan
urinari iaitu pengosongan pundi kencing, hanya 73.3 peratus pesakit tidak memahami
maklumat tersebut.
Maklumat tentang lawatan pakar bius pula, 23.3 peratus dan 36.7 peratus pesakit
tidak memahami maklumat berkaitan dengan kesan pembiusan dan ubatan sebelum
pembedahan. Bagi maklumat tentang kepentingan menanggalkan barangan kemas dan palsu
pula, daripada 28 orang pesakit yang menerima maklumat tersebut, 13.3 peratus mengatakan
tidak memahami tentang maklumat tersebut. Seterusnya maklumat berkaitan dengan
senaman dan aktiviti fizikal pula, 20.0 peratus dan 83.3 peratus pesakit masing-masing tidak
memahami maklumat berkaitan dengan senaman pernafasan dalam dan penggunaan
spirometri. Pesakit yang menerima maklumat tentang cara batuk yang betul hanya 40.0
peratus dan cara menukar baringan 90.0 peratus tidak memahami tentang maklumat
tersebut. Sebanyak 43.3 peratus pesakit daripada 27 orang pesakit yang menerima maklumat
tentang pengurusan kesakitan iaitu cara mengurangkan kesakitan, tidak memahami tentang
maklumat tersebut. Manakala seramai pesakit 86.7 peratus pesakit yang menerima
maklumat tentang pemberian ubatan untuk mengurangkan kesakitan memahami tentang
maklumat tersebut.
56
Seterusnya daripada 23 orang pesakit yang menerima maklumat tentang pemakanan

seimbang hanya 76.7 peratus pesakit sahaja memahami maklumat tersebut. Sebanyak 96.7
peratus pesakit sahaja yang memahami maklumat berkaitan dengan kepentingan penjagaan
kebersihan diri. Maklumat berkaitan dengan tidur dan rehat yang secukupnya pula difahami
oleh kesemua pesakit 100 peratus yang menerima maklumat tersebut. Berkaitan dengan
maklumat tentang orientasi dewan bedah, kesemua pesakit 33.3 peratus yang menerima
maklumat tersebut hanya 10.0 peratus pesakit memahami maklumat tersebut. Begitu juga
dengan maklumat tentang tempat ahli keluarga menunggu semasa pembedahan berlansung
hanya 30.0 peratus pesakit memahami maklumat tersebut.
Secara keseluruhannya, purata min keseluruhan bagi tahap kefahaman pesakit
terhadap maklumat perioperatif yang diterima adalah 1.34.
4.5. : Perkaitan Antara Faktor Demografi Dengan Tahap Penerimaan Maklumat

Perioperatif
Faktor perkaitan antara faktor demografi dan tahap penerimaan pesakit terhadap
maklumat perioperatif ini dilihat melalui 4 faktor utama iaitu umur, status perkahwinan,
pekerjaan dan tahap pendidikan.
4.5.1 : Perkaitan antara faktor demografi (umur) dengan tahap penerimaan pesakit
terhadap maklumat perioperatif
Hipotesis
Ho
: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (umur) dengan
tahap penerimaan pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Ha
: Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (umur) dengan tahap
penerimaan pesakit terhadap maklumat perioperatif.
57
Jadual 24 : Perkaitan antara faktor umur pesakit dengan tahap penerimaan
Umur
Pearson
Tahap
Koefisien Korelasi
Umur
1
Tahap Penerimaan
-.148
Signifikan (2-tailed)
N
Koefisien Korelasi
30
-.148
.435
30
.435
30
Penerimaan
1
30
Korelasi signifikan pada aras 0.05
Berdasarkan jadual 24, didapati nilai pekali korelasi, r bagi faktor demografi dari
aspek umur dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif adalah bersamaan dengan
0.435. Ini menunjukkan korelasi yang sangat lemah. Memandangkan nilai p = 0.435 adalah
lebih besar dari 0.05 maka hipotesis ini ditolak. Ini bermakna terdapat tidak hubungan yang
signifikan antara faktor umur dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif.
Oleh kerana keputusan ujian korelasi menunjukkan tidak terdapat hubungan yang
signifikan, maka dengan ini dirumuskan bahawa tidak terdapat hubungan yang signifikan
antara faktor umur dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit yang
58
4.5.2 : Perkaitan antara faktor demografi (status perkahwinan) dengan tahap

Hipotesis:
Ho : Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (status perkahwinan)
dengan tahap penerimaan pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Ha : Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (status perkahwinan)
Jadual 25 : Perkaitan antara faktor status perkahwinan pesakit dengan tahap

penerimaan
Status
Perkahwinan
Status
Tahap
Koefisien Korelasi
Perkahwinan
1
Penerimaan
-.158
.403
30
N
Koefisien Korelasi
Person
Tahap
Penerimaan
30
-.158
.403
30
1
30
aspek status perkahwinan dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif adalah
bersamaan dengan 0.430. Ini menunjukkan korelasi yang sangat lemah. Memandangkan
nilai p = 0.403 adalah lebih besar dari 0.05 maka hipotesis ini ditolak. Ini bermakna terdapat
tidak hubungan yang signifikan antara faktor status perkahwinan dengan tahap penerimaan
maklumat perioperatif.
59
antara faktor status perkahwinan dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh
pesakit yang menjalani pembedahan.
4.5.3 : Perkaitan antara faktor demoragrafi (Pekerjaan) dengan tahap penerimaan

pesakit terhadap maklumat perioperatif
Hipotesis :
Ho
: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (pekerjaan)

Ha
: Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (pekerjaan) dengan

tahap
Jadual 26 : Perkaitan antara faktor pekerjaan pesakit dengan tahap penerimaan

Pekerjaan
Koefisien Korelasi
N
Koefisien Korelasi
30
-.260
.165
30
Pekerjaan
Person
Tahap
Penerimaan
Tahap
Penerimaan
-.260
.165
30
1
30

aspek pekerjaan dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif adalah bersamaan dengan
signifikan antara faktor pekerjaan dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif.
60
antara faktor pekerjaan dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit yang
menjalani pembedahan
4.5.4 : Perkaitan antara faktor demografi (tahap pendidikan) dengan tahap

penerimaan pesakit terhadap maklumat perioperatif
Hipotesis:
Ho
: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (tahap pendidikan)
Ha
: Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (tahap pendidikan)

Jadual 27 : Perkaitan antara faktor tahap pendidikan pesakit dengan tahap
penerimaan
Tahap pendidikan
Person
Tahap Penerimaan
Tahap
Tahap
pendidikan
Penerimaan
-.441**
Koefisien Korelasi
N
Koefisien Korelasi
30
-.441**
.015
30
N
Korelasi signifikan pada aras 0.032(2-tailed)
.015
30
1
30
Berdasarkan jadual 27, didapati nilai pekali korelasi, r bagi faktor demografi
daripada aspek tahap pendidikan dengan tahap penerimaan pesakit terhadap maklumatt
perioperatif adalah bersamaan dengan 0.032. Ini menunjukkan korelasi yang sangat tinggi.
Memandangkan nilai p = 0.032 adalah lebih kecil dari 0.05 maka hipotesis ini diterima. Ini
61
bermakna terdapat hubungan yang signifikan antara tahap pendidikan dengan tahap
Oleh kerana keputusan ujian korelasi menunjukkan terdapat hubungan yang signifikan,
maka dengan ini dirumuskan bahawa terdapat hubungan yang signifikan antara tahap
pendidikan dengan tahap penerimaan pesakit terhadap maklumat yang diterima oleh peskit
4.5.5 : Ringkasan Hasil Kolerasi Pearson Antara Faktor Demografi (Umur, status
perkahwinan, pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap penerimaan
pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Jadual 28 : Ringkasan hasil kolerasi pearson antara faktor demografi dengan tahap
penerimaan pesaki
Dimensi
Jumlah (N)
Nilai Korelasi
Tahap Hubungan
Umur
30
0.435
Lemah
Status Perkahwinan
30
0.403
Lemah
Pekerjaan
30
0.165
Lemah
Tahap Pendidikan
30
0.032**
Tinggi
** Korelasi signifikan pada aras >0.05 dan <0.05(2-tailed)
Berdasarkan jadual 28 menunjukkan hasil ringkasan perkaitan antara faktor

demografi iaitu dari aspek umur, status perkahwinan, pekerjaan dan tahap pendidikan (p =
0.001). Tahap pendidikan mempunyai kaitan dengan tahap penerimaan maklumat
perioperattif oleh pesakit adalah 0.032. Oleh yang demikian dapat disimpulkan bahawa
terdapat perkaitan yang signifikan diantara tahap pendidikan dengan tahap penerimaan
maklumat perioperatif oleh pesakit. Manakala tiada perkaitan yang signifikan antara umur,
status perkahwinan dan pekerjaan dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif bagi
62
4.6 : Perkaitan
Antara Faktor Demografi Dengan Tahap Kefahaman Pesakit
Terhadap Maklumat Perioperatif Yang Diterima.

Faktor perkaitan antara faktor demografi dan tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat perioperatif ini dilihat melalui 4 faktor utama iaitu umur, status perkahwinan,
pekerjaan dan tahap pendidikan.
4.6.1 : Perkaitan antara faktor demografi (umur) dengan tahap kefahaman pesakit
terhadap maklumat perioperatif yang diterima.
Hipotesis
Ho
: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (umur) dengan
tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Ha
: Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (umur) dengan tahap
kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Jadual 29 : Perkaitan antara faktor umur pesakit dengan tahap kefahaman pesakit
Umur
Umur
Tahap
Koefisien Korelasi
Kefahaman
-.081
N
Koefisien Korelasi
30
-.081
.670
30
Pearson
Tahap
Kefahaman
.670
30
1
30

aspek umur dengan tahap kefahaman maklumat perioperatif adalah bersamaan dengan
63
signifikan antara faktor umur dengan tahap kefahaman maklumat perioperatif.
antara faktor umur dengan tahap kefahaman terhadap maklumat perioperatif oleh pesakit
4.6.2 : Perkaitan antara faktor demografi (status perkahwinan) dengan tahap
Hipotesis:
Ho
: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (status

perkahwinan) dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Ha
: Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (status perkahwinan)

dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Jadual 30 : Perkaitan antara faktor status perkahwinan pesakit dengan tahap
kefahaman
Status
Koefisien Korelasi
Status Perkahwinan
N
Koefisien Korelasi
30
-.189
.318
30
Pearson
Tahap Kefahaman
Perkahwinan
1
N
Tahap
Kefahaman
-.189
.318
30
1
30

aspek status perkahwinan dengan tahap kefahaman maklumat perioperatif adalah bersamaan
dengan -0.189. Ini menunjukkan korelasi yang sangat lemah. Memandangkan nilai p =
0.189 adalah lebih besar dari 0.05 maka hipotesis ini ditolak. Ini bermakna terdapat tidak
64
hubungan yang signifikan antara faktor status perkahwinan dengan tahap kefahaman
antara faktor status perkahwinan dengan tahap kefahaman maklumat perioperatif oleh
4.6.3 : Perkaitan antara faktor demoragrafi (Pekerjaan) dengan tahap kefahaman
pesakit terhadap maklumat perioperatif
Hipotesis:
Ho
: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (pekerjaan)

Ha
: Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (pekerjaan) dengan

tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Jadual 31 : Perkaitan antara faktor pekerjaan pesakit dengan tahap kefahaman
Pekerjaan
Pearson
Tahap
Kefahaman
Pekerjaan
Tahap
Koefisien Korelasi
Kefahaman
-.301
.106
30
N
Koefisien Korelasi
N
30
-.301
.106
30
1
30

aspek pekerjaan dengan tahap kefahaman terhadap maklumat perioperatif adalah bersamaan
dengan -0.301. Ini menunjukkan korelasi yang sangat lemah. Memandangkan nilai p =
0.301 adalah lebih besar dari 0.05 maka hipotesis ini ditolak. Ini bermakna terdapat tidak
65
hubungan yang signifikan antara faktor pekerjaan dengan tahap kefahaman terhadap
antara faktor pekerjaan dengan tahap kefahaman terhadap maklumat perioperatif oleh
4.6.4
: Perkaitan antara faktor demografi (tahap pendidikan) dengan tahap

kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif
Hipotesis:
Ho
: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (tahap pendidikan)
Ha
: Terdapat hubungan yang signifikan antara faktor demografi (tahap pendidikan)

Jadual 32: Perkaitan antara faktor tahap pendidikan pesakit dengan tahap kefahaman
Tahap
pendidikan
Tahap Pendidikan
Pearson
Tahap Kefahaman
Koefisien Korelasi
N
Koefisien Korelasi
N
Korelasi signifikan pada aras 0.01 (2-tailed)
30
-.497**
.005
30
Tahap
Kefahaman
-.497**
.005
30
1
30
Berdasarkan jadual 32, didapati nilai pekali korelasi, r bagi faktor demografi
daripada aspek tahap pendidikan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat
perioperatif adalah bersamaan dengan 0.01. Ini menunjukkan korelasi yang sangat tinggi.
Memandangkan nilai p = 0.01 adalah lebih kecil dari 0.05 maka hipotesis ini diterima. Ini
66
bermakna terdapat hubungan yang signifikan antara tahap pendidikan dengan tahap
Oleh kerana keputusan ujian korelasi menunjukkan terdapat hubungan yang signifikan,
maka dengan ini dirumuskan bahawa terdapat hubungan yang signifikan antara tahap
pendidikan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat yang diterima oleh peskit
4.6.5 : Ringkasan Hasil Kolerasi Pearson Antara Faktor Demografi (Umur, status
perkahwinan, pekerjaan dan tahap pendidikan) dengan tahap kefahaman
pesakit terhadap maklumat perioperatif.
Jadual 33 : Ringkasan hasil kolerasi pearson antara faktor demografi dengan tahap
kefahaman pesakit
Dimensi
Jumlah (N)
Nilai Korelasi
Tahap Hubungan
Umur
30
0.627
Lemah
Status Perkahwinan
30
0.291
Lemah
Pekerjaan
30
0.089
Lemah
Tahap Pendidikan
30
0.01
Tinggi
** Korelasi signifikan pada aras >0.05 dan <0.05(2-tailed)
Berdasarkan jadual 33 menunjukkan hasil ringkasan perkaitan antara faktor

demografi iaitu dari aspek umur, status perkahwinan, pekerjaan dan tahap pendidikan. Tahap
pendidikan mempunyai kaitan dengan tahap kefahaman maklumat perioperatif oleh pesakit
adalah 0.01. Oleh yang demikian dapat disimpulkan bahawa terdapat perkaitan yang
signifikan diantara tahap pendidikan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat
perioperatif yang diterima. Manakala tiada perkaitan yang signifikan antara umur, status
67
perkahwinan dan pekerjaan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif
bagi pesakit yang menjalani pembedahan.
4.7 : Kesimpulan
Kesimpulannya, tahap penerimaan dan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat
perioperatif berada pada tahap sederhana. Tidak semua maklumat perioperatif ditterima oleh
pesakit dalam kajian ini. Maklumat umum seperti tarikh dan keizinan bertulis diterima oleh
pesakit. Manakala, tidak semua maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit dapat
difahami. Keputusan menunjukkan terdapat perkaitan yang signifikan antara tahap
pendidikan dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit. Begitu juga
dengan tahap kefahaman menunjukkan terdapat perkaitan yang signifikan antara tahap
pendidikan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima
oleh pesakit.
68
BAB V
KESIMPULAN, PERBINCANGAN DAN CADANGAN
5.1 : Pengenalan
Bab ini membincang dan merumuskan hasil dapatan kajian yang telah
diperolehi dalam Bab IV. Selain itu, bab ini akan memberikan beberapa cadangan dan
panduan kepada organisasi dan pengkaji-pengkaji akan datang berdasarkan penemuan kajian
yang diperolehi.
5.2 : Kesimpulan
Kesimpulan kajian dibincangkan mengikut objektif kajian yang telah ditetapkan.
5.1.1 : Pencapaian Objektif Pertama

Ojektif kajian yang pertama ialah untuk mengenalpasti tahap penerimaan maklumat
perioperatif oleh pesakit yang akan menjalani pembedahan. Dimana hasil kajian yang
69
diperolehi menunjukkan tahap penerimaan maklumat oleh pesakit berada pada tahap
sederhana iaitu 67.0 peratus.
Majoriti menerima maklumat perioperatif seperti maklumat berkenaan dengan
pembedahan, sokongan emosi dan keizinan bertulis. Namun begitu terdapat juga maklumat
perioperatif yang tidak diterima oleh pesakit seperti maklumat berkaitan senaman dan
aktiviti fizikal.
5.1.2 : Pencapaian Objektif Kedua

Ojektif kajian yang kedua ialah untuk mengenalpasti tahap kefahaman pesakit
terhadap maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit yang akan menjalani
pembedahan. Dimana hasil kajian yang diperolehi menunjukkan tahap kefahaman pesakit
terhadap maklumat yang diterima oleh pesakit berada pada tahap sederhana iaitu 60.0
peratus.
Kebanyakan pesakit yang menjalani pembedahan memahami maklumat seperti
tarikh dan jenis pembedahan dan terdapat juga pesakit tidak memahami maklumat berkaitan
dengan tujuan dan kesan buruk pembedahan.
5.1.3 : Pencapaian Objektif Ketiga

Ojektif kajian yang ketiga ialah untuk mengenalpasti sama ada terdapat perkaitan
antara faktor demografi seperti umur, status perkahwinan, pekerjaan dan tahap pendidikan
mempunyai perkaitan dengan tahap penerimaaan maklumat perioperatif. Hasil kajian
menunjukkan tidak semua faktor demografi mempunyai perkaitan dengan tahap penerimaan
pesakit terhadap maklumat perioperatif kecuali tahap pendidikan sahaja yang menunjukkan
perkaitan dengan tahap penerimaan pesakit terhadap maklumat perioperatif dengan nilai
korelasi r ialah r = 0.032, p <.01.
70
5.1.4 : Pencapaian Objektif Keempat

Ojektif kajian yang ketiga ialah untuk mengenalpasti sama ada terdapat perkaitan
antara faktor demografi seperti umur, status perkahwinan, pekerjaan dan tahap pendidikan
mempunyai perkaitan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif yang
diterima. Hasil kajian menunjukkan tidak semua faktor demografi mempunyai perkaitan
dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif kecuali tahap pendidikan
sahaja yang menunjukkan perkaitan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat
perioperatif yang diterima dimana nilai korelasi r ialah r = 0.001, p <.01.
5.3 : Perbincangan
Kajian ini dijalankan bagi mengetahui tahap pengetahuan maklumat

perioperatif oleh pesakit yang menjalani pembedahan dan tahap kefahaman terhadap
maklumat tersebut. selain itu, kajian ini juga bertujuan untuk meninjau faktor-faktor yang
mempengaruhi tahap penerimaan dan kefahaman pesakit. Sampel kajian dipilih secara
persampelan bertujuan tak kebarangankalian dan seramai 30 orang pesakit mengambil
bahagian dalam kajian ini. Keputusan kajian yang akan dibincangkan dalam bab ini adalah
seperti berikut:
1) Tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit yang menjalani pembedahan.

2) Tahap kefahaman pesakit yang menjalani pembedahan terhadap maklumat
perioperatif yang diterima.
3) Berkaitan antara faktor demografi dengan tahap penerimaan maklumat perioperatif
oleh pesakit yang menjalani pembedahan.
4) Berkaitan antara faktor demografi dengan tahap kefahaman maklumat perioperatif
5.2.1 : Tahap Penerimaan Maklumat Perioperatif Oleh Pesakit Yang Menjalani
Pembedahan
71
Hasil kajian ini menunjukkan bahawa kebanyakan pesakit menerima maklumat

perioperatif pada tahap yang sederhana iaitu 67.0 peratus atau seramai 10 orang pesakit. Hal
ini menunjukkan pesakit yang menjalani pembedahan tidak menerima maklumat
perioperatif yang secukupnya. Ini mungkin disebabkan oleh kegagalan ahli profesional
kesihatan seperti jururawat dan doktor untuk memberikan maklumat tersebut dengan
secukupnya kepada pesakit. Menurut Mordiffi, Tan &, Wong (2003), jururawat dan doktor
percaya bahawa mereka telah memberitahu pesakit maklumat yang paling pesakit perlukan.
Walau bagaimanapun, maklumat tidak diberikan sama rata kepada semua pesakit. Jururawat
dan doktor yang membuat keputusan tentang maklumat yang ingin diberikan kepada
pesakit. Maklumat yang diberikan berbeza bergantung kepada keadaan pesakit sama ada
proaktif atau tidak. Daripada hasil kajian tersebut, dapat disimpulkan ahli profesional
kesihatan mengharapkan pesakit untuk menjadi proaktif untuk menerima maklumat
perioperatif.
Terdapat kajian yang dijalankan menunjukkan pendidikan perioperatif dapat
mengurangkan keresahan, meningkatkan kerjasama pesakit dalam jagaan perawatan yang
diberikan, dan mengurangkan komplikasi posoperatif (Benton and Avery, 1993; Callaghan
et al, 1988: Maeeker, 1994: Lookinland and Pool, 1998: Shuldam, 1999). Namun,
sebaliknya akan berlaku sekiranya pesakit tidak menerima pendidikan perioperatif iaitu
pesakit akan mengalami stress dan keraguan yang boleh meningkatkan risiko pada fasa
posoperatif (Gammon and Mulholland, 1996). Oleh itu, penerimaan maklumat yang lengkap
dapat meningkatkan keyakinan pesakit terhadap pembedahan yang akan dilaluinya dan
komplikasi pembedahan.
Oleh itu, mereka seharusnya menerima maklumat perioperatif yang jelas daripada
jururawat dan kakitangan kesihatan yang lain. Dengan penerimaan maklumat ini, pesakit
akan mendapatkan gambaran yang jelas tentang perkara yang berlaku kepada mereka dan
seterusnya dapat mengambil bahagian dalam perawatan terhadap mereka secara efektif.
Dalam kajian Caldwell (1991), berkaitan dengan pembedahan yang dijalani oleh pesakit
luar, kebanyakan pesakit ingin menerima dengan lebih terperinci tentang perkara yang akan
berlaku kepada mereka. Pesakit memerlukan maklumat perioperatif bagi membolehkan
72
mereka berhadapan dengan situasi sebenar pembedahan nanti. Oleh itu, adalah menjadi
peranan dan tanggungjawab jururawat untuk memberikan dan memastikan pesakit
menerima maklumat perioperatif bagi membolehkan pesakit berhadapan dengan
pembedahan dan mengatasi rasa resah dan stress. Namun, dalam kajian ini sebaliknya telah
berlaku. Pesakit tidak menerima maklumat perioperatif yang sepatutnya pesakit terima bagi
Menjadi tanggungjawab jururawat untuk menerangkan tentang maklumat
perioperatif dengan jelas dan memastikan pesakit faham tentang maklumat tersebut.
Jururawat juga berperanan dalam memastikan pesakit menerima maklumat yang jelas
daripada doktor yang berkenaan, walaupun secara realitinya jururawat menganggap
pemberian maklumat berkaitan dengan pembedahan adalah satu tanggungjawab daripada
doktor yang bertanggungjawab merawat mereka. Ini menyebabkan, pesakit yang menjalani
pembedahan tidak menerima maklumat yang lengkap yang sepatutnya mereka ketahui.
Keputusan kajian menunjukkan tidak semua maklumat perioperatif yang sepatutnya
diketahui oleh pesakit telah diterima oleh pesakit yang menjalani pembedahan. Maklumat
perioperatif berkaitan dengan pembedahan seperti tarikh, tujuan, jenis dan prosedur
pembedahan diterima oleh kesemua pesakit. Namun, maklumat seperti masa pembedahan
83.3 peratus dan komplikasi selepas pembedahan 50 peratus tidak diterima oleh hampir
keseluruhan pesakit dalam kajian ini. Menurut (Mordiffi, Tan & Wong (2003), pesakit
menganggap maklumat terperinci berkaitan prosedur pembedahan adalah sangat penting
tetapi pesakit menerima maklumat yang tidak mencukupi daripada doktor. Hal ini kerana
jururawat menganggap maklumat sebegini sangat rumit untuk pesakit fahami dan sekaligus
tidak menyampaikan maklumat tersebut dengan terperinci serta tidak melakukan konsep
peneguhan (reinforce) kepada pesakit. Tambahan pula, jururawat menganggap maklumat
seperti masa dan komplikasi pembedahan sepatutnya diberikan oleh doktor kepada pesakit
dan bukannya oleh jururawat.
Bagi maklumat sokongan emosi, hampir separuh daripada responden dalam kajian
ini menerima maklumat tersebut iaitu 63.3 peratus. Kebanyakan pesakit yang menjalani
pembedahan tidak menerima maklumat tentang cara untuk mengurangkan keresahan.
73
Pesakit yang berhadapan dengan situasi pembedahan pasti akan berasa stress dan resah
(Radcliffe, 1993). Oleh itu, mereka seharusnya menerima maklumat perioperatif yang jelas
daripada jururawat dan kakitangan kesihatan yang lain. Dengan penerimaan maklumat ini,
pesakit akan mendapatkan gambaran yang jelas tentang perkara yang akan berlaku kepada
mereka dan seterusnya dapat mengambil bahagian dalam perawatan terhadap mereka secara
efektif. Hal ini berlaku kerana jururawat dan doktor menganggap mengetahui terlalu banyak
hanya akan meningkatkan lagi perasaan resah pesakit sekaligus menghadkan penerimaan
maklumat oleh pesakit (Mordiffi, Tan & Wong (2003).
Kesemua pesakit menerima maklumat tentang keizinan bertulis. Pesakit menerima
maklumat borang keizinan bertulis dan ditandatangani secara sukarela. Hal ini kerana,
keizinan bertulis adalah satu kemestian bagi pesakit yang akan menjalani pembedahan.
Keizinan dan ditandatangani oleh pesakit adalah diambil oleh doktor sebelum pesakit
menjalani pembedahan. Keizinan bertulis yang ditandatangani oleh pesakit menandakan
pesakit bersetuju untuk menjalani pembedahan dan bagi memenuhi aspek-aspek etika
pembedahan dari segi undang-undang (Smeltzer & Bare, 2003).
Majoriti pesakit menerima maklumat tentang penyiasatan rutin sebelum menjalani
pembedahan. Penyiasatan rutin yang dilakukan adalah seperti pengambilan spesimen darah
dan pengambilan sinar x-ry dada. Penyiasatan rutin ini sering dilakukan kepada pesakit
sebelum menjalani pembedahan bagi membolehkan sebarang keabnormalan dikesan pada
peringkat awal dan bagi mengelakkan pesakit daripada menghadapi risiko semasa atau
selepas pembedahan dijalankan (Smeltzer & Bare, 2003). Hampir separuh daripada pesakit
dalam kajian ini menerima maklumat tentang persediaan kulit pada kawasan pembedahan.
Ini kerana mengikut praktis yang dilakukan di Hospital Universiti Sains Malaysia,
persediaan kulit pada kawasan pembedahan dilakukan bertujuan untuk mengelakkan risiko
jangkitan pada luka pembedahan semasa fasa posoperatif nanti.
Kesemua pesakit dalam kajian ini menerima maklumat berpuasa sebelum menjalani
pembedahan dan seramai 96.7 peratus pesakit menerima maklumat tentang ubat untuk
mengosongkan usus sebelum menjalani pembedahan. Arahan untuk berpuasa enam hingga
lapan jam sebelum menjalani pembedahan perlu diterima oleh pesakit bagi memastikan
74
pesakit faham tujuan pesakit dipuasakan iaitu bagi mengelakkan risiko komplikasi
pembiusan seperti aspirasi pulmonary (Maltby, 1996). Pesakit juga diberikan ubatan untuk
mengosongkan usus kerana untuk mengelakkan sembelit dan peristalsis (Lemone & Burke,
2000). Begitu juga maklumat berkaitan dengan persediaan urinari, iaitu 26.7 peratus pesakit
menerima maklumat ini. Pesakit menerima maklumat berkaitan dengan pengosongan pundi
kencing kerana ia merupakan peraturan rutin sebagai persediaan sebelum pesakit dihantar ke
dewan bedah. Pengosongan pundi kencing bertujuan untuk mengelakkan risiko kecederaan
pada pundi kencing terutamanya pesakit yang menjalani pembedahan dalam tempoh yang
lama (Lemone & Burke, 2000).
Kesemua pesakit menerima maklumat berkaitan pemeriksaan oleh pakar bius 100
peratus. Majoriti pesakit menerima maklumat tentang jenis pembiusan 90 peratus dan kesan
pembiusan 93.3 peratus. Tetapi separuh daripada pesakit menerima ubatan sebelum
pembedahan 66.7 peratus. Kajian oleh Mordiffi, Tan & Wong (2003), mendapati maklumat
berkaitan dengan anesthesia adalah penting untuk diterima oleh pesakit. Namun, pesakit
tidak menerima maklumat daripada jururawat atau pun doktor sepenuhnya. Penekanan
maklumat berkaitan dengan jenis pembiusan tidak dilakukan kerana hal ini akan
meningkatkan keresahan pesakit dalam menghadapi situasi sebenar pembedahan nanti.
Berkaitan dengan maklumat senaman dan aktiviti fizikal pula, kebanyakan pesakit
tidak menerima maklumat tentang senaman pernafasan dalam 76.7 peratus, penggunaan
spirometri 10 peratus, cara batuk yang betul 63.3 peratus, cara menukar baringan 6.7
peratus, kaedah senaman kaki 6.7 peratus dan kepentingan ambulasi awal 73.3 peratus.
Berambulasi awal mengurangkan risiko komplikasi selepas pembedahan. Pemberian
maklumat
perioperatif
mengurangkan
risiko
tentang
kepentingan
komplikasi
selepas
imobilisasi
pembedahan
seawal
dapat
mungkin
membantu
dapat
pesakit
mengurangkan perasaan takut mereka (Meeker & Rothrock, 1999). Dalam kajian ini,
maklumat cara menukar baringan dan kaedah senaman kaki kurang diterima oleh pesakit
disebabkan oleh jenis pembedahan yang dilalui oleh pesakit. Kebanyakan pesakit yang
menerima maklumat berkaitan senaman dan aktiviti fizikal adalah daripada pesakit yang
menjalani pembedahan major.
75
Seterusnya, berkaitan dengan pengurusan kesakitan pula, hanya 66.7 peratus pesakit
sahaja yang menerima maklumat tentang cara untuk mengurangkan kesakitan dan 90 peratus
pesakit menerima maklumat tentang pemberian ubatan untuk mengurangkan kesakitan.
Kebanyakan pesakit mengalami kesakitan selepas pembedahan (Meeker & Rothrock, 1999).
Banyak faktor yang mempengaruhi rasa sakit seseorang itu seperti motivasi diri, sikap dan
tingkah laku serta emosi. Kajian menunjukkan bagaimana persepsi, pembelajaran,
personaliti, etnik, dan faktor budaya dan persekitaran boleh mempengaruhi keresahan,
depresi dan tindak balas kesakitan (Schafheutal, Cantrill & Noyce, 2001; Watts-Watsons et
al, 2001). Tahap dan keterukan rasa sakit pada fasa posoperatif bergantung kepada insisi
luka pembedahan, prosedur pembedahan, trauma pembedahan, agen anesthesia dan jenis
anesthesia yang dilakukan kepada pesakit (Smeltzer & Bare, 2003). Oleh itu, penerimaan
maklumat perioperatif berkaitan dengan pengurusan kesakitan, dapat mengurangkan
kesakitan yang dialami oleh pesakit. Dalam kajian ini, pesakit menerima maklumat
berkaitan ubat penahan sakit lebih tinggi berbanding dengan maklumat untuk mengurangkan
kesakitan. Hal ini, kerana dalam pengurusan kesakitan pemberian ubat penahan sakit adalah
intervensi paling utama berbanding kaedah lain untuk mengurangkan kesakitan (Smeltzer &
Bare, 2003).
5.2.2 : Tahap Kefahaman Pesakit Yang Menjalani Pembedahan Terhadap Maklumat

Perioperatif Yang Di Terima
Keputusan menunjukkan kebanyakan pesakit mempunyai tahap kefahaman yang
sederhana iaitu 70.0 peratus seramai 11 orang pesakit. Hal ini mungkin disebabkan oleh
kebanyakan maklumat perioperatif yang diterima tidak disertai oleh penjelasan yang lanjut
oleh ahli profesional kesihatan yang lain. Terminologi medikal pula juga mungkin tidak
difahami oleh pesakit yang menjalani pembedahan (Bernier et al., 2003). Oleh itu,
pemberian maklumat perioperatif dalam bahasa yang mudah memainkan peranan yang
penting dalam memastikan pesakit faham terhadap maklumat yang diterima.
76
Pembedahan merupakan satu proses atau situasi yang memberi tekanan kepada
pesakit. Oleh itu, keadaan pesakit semasa pemberian maklumat juga memainkan peranan
yang penting dalam memastikan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat yang diterima.
Pesakit yang berasa resah dan tertekan memikirkan pembedahan yang akan dijalani sudah
pasti sukar untuk menerima maklumat yang disampaikan kepada mereka sekaligus
menyukarkan mereka untuk memahami tentang maklumat tersebut (Bernier et al., 2003).
Dalam kajian ini, terdapat sesetengah maklumat yang diterima oleh pesakit tetapi
tidak difahami. Maklumat perioperatif berkaitan masa pembedahan 29.9 peratus, prosedur
pembedahan 19.4 peratus dan komplikasi pembedahan 74.2 peratus diterima dan tidak
difahami oleh pesakit. Dalam kajian Mordiffi, Tan & Wong (2003) mengatakan separuh
daripada jururawat dan doktor dalam kajian tersebut menjangkakan pesakit akan
menjelaskan keraguan yang mereka rasai, bertanya soalan dan bahasa tubuh pesakit dapat
menunjukkan bahawa mereka faham tentang maklumat yang disampaikan. Dalam kajian ini
juga mendapati kegagalan untuk berkomunikasi dalam bahasa dan dialek yang sama dengan
pesakit, jadual yang padat dan masa yang terhad untuk bersama pesakit menyebabkan
jururawat dan doktor memberi kurang maklumat perioperatif yang sepatutnya diterima
sekaligus penaksiran terhadap kefahaman pesakit tidak dilakukan.
Maklumat perioperatif lain yang tidak difahami oleh pesakit antaranya adalah tujuan
penyiasatan rutin dilakukan 29.0 peratus, tujuan persediaan kulit 48.0 peratus, ubat
mengosongkan usus sebelum pembedahan 3.2 peratus, maklumat tentang senaman dan
aktiviti fizikal, kepentingan pemakan seimbang 22.6 peratus dan lain-lain lagi. Jururawat
dan doktor merasakan keadaan pesakit sebelum pembedahan menghadkan kefahaman
mereka terhadap maklumat perioperatif yang diterima (Mordiffi, Tan & Wong, 2003). Proses
penyakit yang dialami oleh pesakit, keterukkan penyakit, dan persediaan mental yang
kurang menyebabkan pesakit kurang memahami maklumat yang disampaikan (Lemone &
Burke, 2000).
5.2.3 : Perkaitan Antara Faktor Demografi Dengan Tahap Penerimaan Maklumat
Perioperatif Oleh Pesakit Yang Menjalani Pembedahan
77
Dalam kajian ini hanya faktor tahap pendidikan sahaja yang menunjukkan perkaitan
yang signifikan dengan tahap penerimaan maklumat oleh pesakit yang menjalani
pembedahan. Namun, kajian yang lepas mengatakan faktor demografi seperti umur dan
tahap pendidikan mempengaruhi individu dalam mendapatkan maklumat yang bermanfaat
kepada dirinya serta memastikan mereka berpengetahuan tentang sesuatu perkara
(Thompson, Pitts & Schwankovsky, 1993). Manakala menurut Oermann, Harris &
Demmeyer (2001), individu yang mempunyai status perkahwinan yang sama mempunyai
pandangan yang sama terhadap kepentingan mendapatkan maklumat yang ingin mereka
ketahui daripada jururawat.
Perbezaan penerimaan ini disebabkan oleh saiz sampel kajian ini adalah kecil dan
mempengaruhi keputusan kajian.
5.2.4 : Perkaitan Antara Faktor Demografi Dengan Tahap Kefahaman Pesakit

Terhadap Maklumat Perioperatif Yang Diterima
Keputusan dalam kajian ini menunjukkan hanya tahap pendidikan sahaja yang
menunjukkan perkaitan yang signifikan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat
perioperatif yang diterima. Namun, kajian yang dilakukan oleh Muhazalina (2007)
menunjukkan tiada sebarang perkaitan antara faktor demografi dengan tahap kefahaman
pesakit terhadap maklumat yang diterima.
Menurut Bernier et al. (2003), kebanyakan pesakit yang menjalani pembedahan
kurang berpuas hati dengan maklumat perioperatif yang diterima. Hal ini disebabkan pesakit
kurang memahami maklumat yang disampaikan atau pun dipengaruhi dengan faktor lain
seperti tahap pendidikan pesakit. Oleh itu, jururawat perlu memastikan pesakit memiliki
kefahaman yang tinggi terhadap maklumat yang diterima bagi membolehkan mereka terlibat
sama dalam perawatan dan penjagaan diri mereka selepas pembedahan dijalankan nanti.
5.4 : Cadangan
78
Cadangan yang dikemukakan dalam bahagian ini adalah berdasarkan kepada hasil
kajian yang telah diperolehi dalam Bab IV dan V. Cadangan berikut ditujukan kepada
organisasi iaitu Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM) dan pengkaji-pengkaji akan
datang untuk tujuan kajian lanjutan.
5.3.1 Cadangan Kepada Organisasi
Pengkaji menyenaraikan beberapa cadangan yang boleh membantu organisasi.

Cadangan-cadangan yang dikemukakan adalah berdasarkan kepada dapatan kajian, idea,
tinjauan dan pengalaman pengkaji. Antara cadangan tersebut adalah:
1.
Ahli professional kesihatan terutama jururawat dan doktor haruslah menolak

anggapan seperti di bawah dalam pemberian maklumat perioperatif kepada
pesakit:
Menganggap sesetengah maklumat sangat rumit untuk pesakit fahami
sekaligus tidak menyampaikan maklumat tersebut dengan terperinci.

Tidak melakukan konsep peneguhan (reinforce) kepada pesakit.
Jururawat menganggap pesakit yang mengetahui terlalu banyak hanya
akan meningkatkan lagi perasaan resah sekaligus menghadkan
penerimaan maklumat oleh pesakit.
2. Ahli profesional kesihatan mestilah menyampaikan maklumat perioperatif

berdasarkan bukti kajian terkini dan bukan praktis yang diamalkan di sesuatu
institusi itu. Hal ini adalah untuk memastikan pesakit menerima maklumat terbaru
berdasarkan kajian dan tidak diragui kebenarannya.
3. Jururawat perlu memastikan pesakit menerima dan memahami maklumat
perioperatif dengan lengkap dan terperinci. Ahli professional kesihatan terutama
jururawat itu sendiri perlu melengkapkan diri dengan semua pengetahuan
berkaitan maklumat perioperatif. Hal ini adalah untuk membolehkan mereka
menjawab dengan baik semua soalan yang dikemukan oleh pesakit dan
membolehkan pesakit faham terhadap maklumat yang di sampaikan.
79
4.
Jururawat
harus
memberi
maklumat
perioperatif
berdasarkan
proses
kejururawatan sebagai garis panduan. Jururawat juga perlu menaksir tahap

penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit, merancang, melakukan
implementasi dan intervensi yang bersesuaian dan melakukan penilaian terhadap
pemberian maklumat tersebut kepada pesakit untuk mengetahui keberkesanan
maklumat perioperatif yang disampaikan.
5. Ahli professional kesihatan juga haruslah memberi pendidikan perioperatif
berdasarkan perkara yang ingin pesakit ketahui dan bukanlah berdasarkan kepada
anggapan tentang perkara yang pesakit perlu ketahui sahaja. Hal ini sekaligus
dapat memberikan kepuasan kepada pesakit terhadap perkara yang tidak diketahui
oleh mereka.
6. Seterusnya pihak Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM) perlu menggalakan
program pendidikan perioperatif yang berstruktur serta melakukan penilaian
berterusan tentang keberkesanan program tersebut dan sekaligus dapat
menwujudkan satu pasukan khas dalam memberi pendidikan berkaitan maklumat
perioperatif bagi pesakit yang menjalani pembedahan.
7. Selain itu, kemahiran komunikasi yang baik juga diperlukan untuk membolehkan
pesakit memahami maklumat perioperatif yang disampaikan. Pemberian
maklumat dalam bahasa dan dialek tempatan membolehkan pesakit memahami
maklumat tersebut dengan lebih berkesan.
5.3.2 Cadangan Kajian Lanjutan

Dalam bahagian ini, pengkaji akan mengemukakan cadangan-cadangan bagi kajian
lanjutan berdasarkan dapatan kajian.
1. Pengkaji mencadangkan supaya skop kajian diperluaskan lagi dengan
menjalankan kajian yang sama ke atas kumpulan atau kelompok responden yang
80
lebih ramai untuk memastikan kesahihan tahap penerimaan dan tahap kefahaman
pesakit. Kajian lain yang perlu dilakukan pula adalah cara bagaimana untuk
mengimplementasi program pendidikan perioperatif yang berstruktur, isu
berkaitan kaedah penyampaian maklumat perioperatif, siapa yang perlu memberi
pendidikan perioperatif dan masa yang terbaik untuk memberikan pendidikan
perioperatif tersebut.
5.4 : Implikasi Kajian
Implikasi daripada kajian yang telah dilakukan oleh pengkaji dapat dirumuskan seperti di bawah :
1. Hasil kajian ini merupakan satu bukti kepada praktis klinikal. Keputusan kajian
adalah daripada pesakit sendiri yang menunjukkan tahap penerimaan maklumat
dan tahap kefahaman mereka terhadap maklumat perioperatif.
2. Jururawat perlu memastikan pesakit yang akan menjalani pembedahan menerima
dan memahami maklumat perioperatif pada fasa perioperatif.
3. Hasil kajian boleh dijadikan panduan bagi memastikan pesakit menerima dan
memahami maklumat perioperatif yang diberikan.
5.5 :
Penutup
Tujuan bab ini adalah untuk memberi kesimpulan dan cadangan-cadangan kepada
organisasi dan kajian-kajian akan datang. Secara keseluruhannya dapatlah disimpulkan

bahawa tahap penerimaaan dan tahap kefahaman pesakit terhadap maklumat perioperatif
81
yang disampaikan sebelum pesakit menjalani pembedahan adalah berada pada tahap yang
sederhana sahaja. Oleh itu, menjadi satu tanggungjawab jururawat dalam memastikan
pesakit menerima dan memahami setiap maklumat perioperatif yang diterima. Dengan
memastikan pesakit terima dan faham tentang maklumat tersebut, kerjasama daripada
pesakit terhadap perawatan yang diberikan dapat ditingkatkan. Dalam kajian ini tiada
perkaitan yang signifikan antara faktor demografi dengan tahap penerimaan maklumat oleh
pesakit kecuali tahap pendidikan sahaja. Saiz sampel yang kecil mempengaruhi keputusan
dalam kajian ini. Begitu juga dengan tahap kefahaman dimana hanya tahap pendidikan
sahaja menunjukkan perkaitan yang signifikan dengan tahap kefahaman pesakit terhadap
maklumat yang diterima. Oleh itu, pemberian maklumat perioperatif yang lengkap dan jelas
pada fasa perioperatif adalah sangat penting bagi membolehkan pesakit berhadapan dengan
perasaan resah dan stress mereka. Seterusnya, membolehkan pesakit melalui pengalaman
pembedahan dengan lebih positif dan sekaligus dapat mengalakkan mereka mengambil
bahagian dalam penjagaan terhadap diri mereka sendiri selepas pembedahan dilakukan.
Diharapkan kajian ini dapat memberi manfaat, menjadi rujukan yang berguna bagi
membantu pelbagai pihak terutamanya pada pihak kejururawatan untuk lagi mutu
perkhidmatan dalam memberikan perawatan yang terbaik kepada pesakit dan dapat
meningkatkan lagi tahap keyakinan pesakit dalam menjalani pembedahan disamping pesakit
turut mengambil bahagian dalam proses penjagaan diri semasa fasa posoperatif untuk
mengurangkan komplikasi pembedahan. Ia juga diharapkan dapat membantu pengkajipengkaji lain untuk meneruskan kajian yang berkaitan dengan kajian ini pada masa akan
datang.
RUJUKAN
Azilah Mustafa. (2008). Maklumat perioperatif yang diterima dan tahap kecekapan
kendiripesakit yang menjalani surgery di Hospital Universiti Sains Malaysia (1st
ed.). Malaysia: Universiti Sains Malaysia.
82
Benton & Avery. (1993). Research and rituals in nursing. Nursing Standard, [Online]. 7(49),
Available: http://www.sciencedirect.com [11 Febuary 2012].
Bernier, M. J. et al. (2003). Preoperative teaching received and valued in a day setting.
AORN Journal, 7(3), 563-582. In ProQuest (OUM Digital Collection).
Bilodeu, B. A & Degner, F. (1996). Information needs, sources, of information and

decisional roles in women with breast cancer. Oncology Nursing Forum, 23(4), 691696. In Proquest (OUM Digital Collection).
Caldwell, L. M. (1991). Surgical outpatient concern: What every preoperative nurse should
know. AORN Journal, 55(3), 761-767. In ProQuest (OUM Digital Collection).
Callaghan, P., Cheung, Y., Yao, K., & Chan. (1998). Research in brief: The effect of
preoperative information and postoperative anxiety, satisfaction with information
and demand for analgesia in Chinese man having transurethral resection of the
prostate. Journal of Clinical Nursing, 7(5), 479-480. [Online]. Available:
http://proquest.umi.com. [2012, Febuary 16].
Cole, T. J. (1997). Sampling Study Size and Power. Design Concepts in Nutrition
Epidemioloy (2nd ed.). Oxford: Oxford Univ Press.
Dosch, M. (2003). Nursing Management of the Perioperative Patient, Nursing Care of the
Perioperative Client. [Online]. Available:http:www.aorn.org. [2012, Febuary 21].
83
Dr Hong, L. P., & Prof Dr Mukherjee, T. K. (2010). Nursing Research and Statistic B (7th
ed.). Malaysian: Open Universiti Malaysia.
Denzlin & Lincoln. (2005). Advanced nursing research (14th ed.). Canada: Jones & Barrtlett
Learning.
Flower. (2002). Advanced nursing research (14th ed.). Canada: Jones & Barrtlett Learning.
Gammon, J & Malholland, C. (1996). Effects of preparatory information prior to total hip
replacement on post-operative, Journal of Nursing Studies, 33(6), 589-604. In
ProQuest (OUM Digital Collection).
Guruge, S. & Sidani, S. (2002). Effect of demographic characteristic on preoperative

teaching outcomes: A meta-analysis. Canadian Journal of Nursing Research, 34(4),
25-33. In ProQuest (OUM Digital Collection).
Hodgkinson, B., Evan, D. & ONeil, S. (2000). Knowledge retention from preoperative
information. The Joanna Briggs Institute for Evidence Base Nursing and Midwifery,
4(6). In ProQuest (OUM Digital Collection).
Krejcie,
R.V.,
&
Morgan,
D.W.
(1970).
Sample
size.
[Online].
http://opa.uprrp.edu/InvInsDocs/KrejcieandMorgan.pdf. [2011, October 20].
84
Available:
Kozier, B., Erb, G., Berman, A. & Snyder, S (2004). Fundamental Of Nursing: Concept and
Practice (2nd ed.). London: Prentice Hall.
King, I. M. (1981). A Theory for Nursing: Systems, Concepts, Process (1st ed). New York:
John Willey & Sons.
Leino-Kilpi, H., Ilre, L., Suominen, T., Vuorenheimo, J., & Volimaki, M. (1993). Client and
Infromation. Journal of Clinical Nursing. 2(6), 331-340. [Online]. Available:
http://proquest.umi.com [2012, Febuary 16].
Lemone & Burke. (2000). Medical-Surgical Nursing: Critical Thinking in Client Care (3rd
ed.). Pearson: Prentice Hall.
Lookinland, S. & Pool, M. (1998). Study on effect of method of pre-operative education in

women. AORN Journal, 67(1), 203-213. In ProQuest (OUM Digital Collection).
Likert.
(1985).
Likert
scale.
[Online].
Available:
http://www.gifted.uconn.edu/siegle/research/instrument%20Reliability%20and
%20Validity/Likert.html. [2011, November 13].
Meeker, B. (1994). Perioperative patient education: evaluating post-operative patients

outcomes. Patient Education and Counselling Care, 23(1), 41-47. In ProQuest
(OUM Digial Collection).
85
Muhazalina Muhamad. (2007). Maklumat perioperatif yang di terima oleh pesakit surgery
di Hospital Universiti Malaysia (1st ed.). Malaysia: Universiti Sains Malaysia.
Maltby, J. R. (1996). Preoperative fasting: Controversies in an anesthesia, Current

Anesthesia and Critical Care, (7), 276-280. In ProQuest (OUM Digial Collection).
Meeker, M. H & Rothrock, J. C (1999). Alexanders care of the patient in surgery (1st ed.).
St Louis: Mosby.
Oermann, M.H., Harris, C.H & Dommeye., J. A (2001). Teaching by the nurse: How
important is to patient, Applied Nursing Research, 14(1), 11-17. In ProQuest (OUM
Digial Collection).
Radcliffe, S. (1993) Preoperative Information: The role of the ward nurse. Britsh Journal of
Nursing, 2(6), 305-309. In ProQuest (OUM Digial Collection).
Shuldam, C. (1999). Pre-operative education- a review of the research design. International
Journal of Nursing Studies, 36,(2),179-187. In ProQuest (OUM Digial Collection).
Smeltzer, S. C. & Bare, B. G. (2003). Textbook of Medical Surgical Nursing (1st ed.). New
Zealand: Lippincott Williams & Wilkins.
Schafheutal, E., Cantrill, J. & Noyce, P. (2001). Why is pain management suboptimal on
surgical ward?, Journal of Advanced Nursing, 33(6),728-737. In ProQuest (OUM
Digial Collection).
86
Taylor, C., Lillis, C. & Lemone, P. (2001). Fundamental of Nursing: The Art Science of
Nursing Care (7th ed). North American: Lippincott Williams & Wilkins.
Tappen, R. M. (2011). Advanced nursing research (14th ed.). Canada: Jones & Barrtlett
Learning.
Thompson, S. G., Pitts, J.S & Schwankovsky, L. (1993). Preferences for involment in
medical decision-makng: situational and demographic influence. Patient Education
and Counselling. (22), 133-140. In ProQuest (OUM Digial Collection).
Watt-Watson, J., Stevents, B., Garfinkel, P. (2001). Relationship between nurse pain
knowledge and pain management outcomes for their postoperative cardiac patient.
Journal of Advanced Nursing, 36(4), 535-545. In ProQuest (OUM Digial
Collection).
Walker, J. A. (2002). Emotional and psychological preoperative in adults. British Journal of

Nursing, 11(8), 567-575. In ProQuest (OUM Digial Collection).
Yin. (2003). Advanced nursing research (14th ed.). Canada: Jones & Barrtlett Learning.
87
APPENDIX 1
TAJUK KERTAS KAJIAN : INFORMASI PERIOPERATIF YANG DITERIMA
OLEH PESAKIT DI HOSPITAL UNIVERSITI SAINS
MALAYSIA (HUSM)
Oleh
NUR FATIHAH BINTI ABDULLAH
Untuk Memenuhi Syarat Bagi Mendapatkan

Ijazah Sarjana Sains Kejururawatan
Open University Malaysia
88
Anda telah terpilih menyertai kajian ini. Oleh itu saya amat berterima kasih jika anda dapat
meluangkan sedikit masa untuk melengkapkan borang soal selidik ini.
PANDUAN:
1.
Kaji selidik ini mengandungi dua bahagian, iaitu Bahagian A ialah data demografi
pesakit dan Bahagian B ialah maklumat yang diterima oleh pesakit dan tahap
kefahaman terhadap maklumat tersebut. Saya harap anda membaca dengan teliti dan
berikan respon anda kepada semua soalan seperti yang dikehendaki.
2.
Setiap maklumat yang diberikan akan dikendalikan secara sulit oleh saya sendiri.
3.
Sukacita diharapkan tuan/puan dapat mengisi borang soal selidik ini dengan jujur
dan ikhlas.
4.
Sukacita saya memberi jaminan bahawa setiap maklumat yang tuan beri akan
digunakan untuk tujuan kajian ini semata-mata dan saya anggapkan sebagai sulit.
Sekian Terima Kasih.

BAHAGIAN A :
DATA DEMOGRAFI PESAKIT
Arahan : Sila tandakan atau tulis pada ruangan yang telah di sediakan.
1) Jantina
Lelaki
Perempuan
2) Umur
18 tahun - 30 tahun
31 tahun 40 tahun
41tahun - 50 tahun
51 tahun 60 tahun
3) Status
Perkahwinan
Bujang
Berkahwin
Janda/ Duda
Bercerai
4) Bangsa
Melayu
India
Cina
Lain-lain
5) Agama
Islam
Hindu
Lain-lain
Kristrian
Buddha
89
6) Tahap
Pendidikan
Tidak Bersekolah
Sekolah Menengah Sahaja
Diploma
Sekolah Rendah Sahaja

Sijil
Ijazah
7) Pekerjaan
Tidak Bekerja
Petani/Buruh
Pekerja Swasta
Pesara
Pelajar
Pekerja Kerajaan
Bekerja Sendiri
Lain-lain
8) Pernahkah anda menjalani

pembedahan sebelum ini?
Ya
Tidak
Jika Ya, sila nyatakan
_____________________________
9) Diagnosis Medikal
(Diisi oleh Pengkaji)
_____________________________
10) Jenis Pembedahan seperti yang tertulis

_____________________________
dalam rekod perubatan pesakit (Diisi oleh Pengkaji)
BAHAGIAN B : Bahagian B terbahagi kepada dua bahagian iaitu bahagian I dan bahagian
II. Bahagian I adalah tentang maklumat yang anda terima sebelum pembedahan. Bahagian II
pula adalah berkaitan dengan tahap kefahaman anda terhadap maklumat yang anda terima.
Arahan : Kami berminat unttuk mengetahui tentang maklumat yang anda terima dan tahap
kefahaman anda terhadap maklumat tersebut.
Bahagian I : Bahagian I adalah tentang maklumat yang anda terima sebelum pembedahan.
Sila baca dan tandakan pada ruangan yang disediakan.
Bahagian II : Bahagian 11 adalah tentang tahap kefahaman anda tentang maklumat yang
anda terima. Sila baca dan tandakan pada ruangan yang menunjukkan tahap kefahaman
anda pada setiap maklumat yang anda terima.
Bil
Item
A
1.
Adakah anda terima dan faham tentang

maklumat di bawah.
Pembedahan
Tarikh pembedahan
90
Bahagian 1 :
Maklumat yang
diterima
Ya
Tidak
Bahagian 11 :
Tahap Kefahaman
Faham
Tidak
Faham
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Masa pembedahan
Tujuan pembedahan
Jenis pembedahan
Prosedur pembedahan
Jangka masa pembedahan
Kesan buruk pembedahan
B
8.
Sokongan emosi
Cara mengurangkan keresahan
C.
9.
Keizinan bertulis
Menandatangani borang
bertulis
D.
10.
Penyiasatan rutin
Tujuan penyiasatan dilakukan (contoh:
pengambilan darah dan pemeriksaan dada
keizinan
secara
E. Persediaan kulit
11. Persediaan kulit di kawasan pembedahan
Bil
Item
Bahagian 1 :
Maklumat
yang
diterima
maklumat di bawah.
F
Persediaan gastrousus
13. Berpuasa sebelum pembedahan
14. Ubat untuk mengosongkan usus sebelum
pembedahan
G
15.
Persediaan urinary
Pengosongan pundi kencing
H
16.
17.
18.
19.
Lawatan pakar bius

Pemeriksaan oleh pakar bius
Jenis pembiusan
Kesan pembiusan
Ubatan sebelum pembedahan
I
20.
Barang kemas dan palsu

Kepentingan menanggalkan barangan kemas
91
Bahagian 11 :
Tahap Kefahaman
Ya
Tidak
Faham
Tidak
Faham
dan palsu
J
21.
22.
23.
24.
25.
26.
Senaman dan aktiviti fizikal

Senaman pernafasan dalam
Penggunaan spirometri
Cara batuk yang betul
Cara menukar baringan
Kaedah senaman kaki
Kepentingan berambulasi
K
27.
28.
Pengurusan sakit
Cara mengurangkan kesakitan
Pemberian ubatan untuk mengurangkan
kesakitan
I
29.
Pemakanan seimbang
Kepentingan pemakanan seimbang
membantu dalam penyembuhan luka
M
30.
Kebersihan diri
Kepentingan menjaga kebersihan diri
untuk
Bil
Item
N
31

maklumat di bawah.
Tidur dan rehat
Kepentingan tidur dan rehat yang secukupnya
Bahagian 1 :
Maklumat yang
diterima
Ya
Tidak
O
32.
Orentasi dewan bedah

Pengalaman yang anda akan lalui di dewan
bedah
P
33.
Tempat menunggu
Tempat ahli keluarga menunggu semasa
pembedahan berlansung
Sekian , Terima Kasih
92
Bahagian 11 :
Tahap Kefahaman
Faham
Tidak
Faham
APPENDIX 2
Carta Gantt
TAHUN
BULAN
2011
Okt
Nov
Feb
Mac
2012
April Mei
June
July
TUTORIAL
AKTIVITI
PEMILIHAN
TAJUK
SEMAKAN
BACAAN
PEMBENTANGAN
PROPOSAL
PENYERAHAN
PROPOSAL
KELULUSAN
X
93
ETHICAL
PENGUMPULAN
DAYA
ANALISA DATA
DAN MENULIS
LAPORAN
PEMBENTANGAN
LAPORAN
PENYERAHAN
LAPORAN
APPENDIX 3
NUR FATIHAH BINTI ABDULLAH,

PELAJAR IJAZAH KEJURURAWATAN ,
UNIVERSITI TERBUKA MALAYSIA (OUM).
PUSAT PEMBELAJARAN KOTA BHARU,KELANTAN.
KETUA JURURAWAT,
WAD 4 TIMUR DEPAN,
HOSPITAL UNIVERSITI SAINS MALAYSIA,
16150 KOTA BHARU, KELANTAN .
4 MARCH 2012
Puan,
MEMOHON MENJALANKAN HEALTH SCIENCE RESEARCH (HSR) DI WAD 4
TIMUR DEPAN.
Merujuk perkara di atas.
2.
Tujuan menjalankan kajian adalah untuk memenuhi syarat bagi program saya
iaitu Kursus Ijazah kejururawatan. Kajian ini juga adalah untuk mengkaji maklumat
perioperatif yang diterima oleh pesakit yang menjalani akan pembedahan dan tahap ke
fahaman terhadap maklumat perioperatif yang diterima di wad 4 Timur Depan di HUSM.
94
3.
Saya berharap kerjasama dapat di berikan oleh pihak puan terhadap saya bagi
menjayakan kajian yang di amanahkan oleh tutor dan memenuhi kehendak Fakulti saya.
Dengan membuat kajian ini juga, dapatlah saya mempelajari dan menambahkan ilmu
pengetahuan berkaitan bidang kejururawatan.
4.
Saya mengucapkan jutaan terima kasih dan berharap agar dapat menjalankan
kajian ini di wad puan. Segala kerjasama yang diberikan amat saya hargai.
Sekian, terima kasih.
Yang benar,
............................................
(NUR FATIHAH BINTI ABDULLAH)
N.O MATRIKS : 870713465094001
Nama Borang Maklumat dan Keizinan Responden

Tajuk Kajian : Informasi Perioperatif Yang di Terima oleh Pesakit di Hospital
Universiti Sains Malaysia
Nama Penyelidik : Nur Fatihah Binti Abdullah

Open University Malaysia, Kelantan
Pengenalan
Anda dipelawa untuk menyertai satu kajian secara sukarela yang akan dijalankan. Kajian ini
akan dijalankan dikalangan pesakit yang bakal menjalani pembedahan di wad 4 Timur
Depan di Hospital Universiti Malaysia.
Sebelum anda bersetuju untuk menyertai kajian penyelidikan ini, adalah penting anda
membaca dan memahami borang ini. Ia menghuraikan hak anda untuk menarik diri dari
95
kajian ini pada bila-bila masa. Penyertaan anda dalam kajian ini dijangka mengambil masa
20 hingga 30 minit untuk menjawab soalan soal selidik. Seramai 30 orang pesakit di wad 4
Timur Depan di Hospital Universiti Sains Malaysia menyertai kajian ini.
Tujuan Kajian
Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti tahap penerimaan dan tahap kefahaman pesakit
terhadapa maklumat perioperatif yang diterima sebelum menjalani pembedahan dan
seterusnya hasil daripada kajian ini dapat merangka satu perawatan untuk pemberian
maklumat perioperatif kepada pesakit menjalani pembedahan.
Kelayakan Penyertaan
Berikut merupakan kriteria yang diperlukan daripada seorang pesakit bagi membolehkan
mengambil bahagian dalam kajian ini:
1. Anda mestilah pesakit yang dijadualkan menjalani pembedahan elektif.
2. Waras.
3. Memahami Bahasa Malaysia.
4. Berumur melebihi 18 tahun dan ke atas.
Anda tidak boleh menyertai kajian ini sekiranya:
1. Menjalani pembedahan kecemasan.
2. Tidak sedarkan diri.
3. Tidak waras.
Prosedur Kajian
Anda akan dipilih oleh pengkaji untuk menyertai untuk terlibat dalam kajian ini berdasarkan
kriteria-kriteria penerimaan kajian. Kajian ini memerlukan anda untuk menjawab soalan
yang berkaitan dengan maklumat yang anda terima sebelum pembedahan dan tahap
kefahaman anda tentang maklumat tersebut. Borang soal selidik akan diberikan kepada anda
sehari sebelum anda menjalani pembedahan yang dijadualkan.
Penyertaan dalam Kajian
96
Penyertaan anda adalah secara sukarela. Hal ini bermakna anda berhak untuk menolak dan
menarik diri daripada kajian ini pada bila-bila masa sahaja tanpa sebarang hukuman.
Manfaat yang Mungkin
Manfaat yang mungkin akan anda perolehi adalah anda akan dapat mengenalpasti dan
mengetahui sejauh mana tahap penerimaan dan tahap kefahaman anda terhadap maklumat
perioperatif yang diberikan sehari sebelum anda menjalani pembedahan. Dengan adanya
maklumat perioperatif ini akan meningkatkan lagi tahap pengetahuan anda terhadap
pembedahan yang bakal anda jalani dan juga meningkatkan tahap keyakinan anda terhadap
pembedahan. Disamping itu juga dengan penerimaan maklumat perioperatif ini dapat
mengurangkan keresahan anda terhadap pembedahan.
Bayaran Penyelidikan
Anda tidak akan menerima apa-apa bayaran dengan menyertai kajian ini.
Kajian
Sekiranya anda mempunyai sebarang kajian berkaitan kajian ini dan hak-hak anda sila
hubungi :
1) Nur Fatihah Binti Abdullah
No telefon : 017-9824023
e-mel
: atrisya_fatihah@yahoo.com
2) Puan Mazeni Bt Ismail (Penyelia).
Kerahsiaan
Semua maklumat berkaitan dengan anda adalah rahsia dan tidak didedahkan secara umum
melainkan jika ia dikehendaki oleh undang-undang. Hanya pengkaji dan penyelia kajian
97
sahaja mempunyai akses kepada data-data anda. Nama anda dan sebarang maklumat
pengenalan diri tidak akan digunakan dalam kajian ini. Borang kaji selidik akan
dimusnahkan selepas kajian ini selesai. Dengan menandatangani borang persetujuan ini,
anda membenarkan penelitian rekod, penyimpanan maklumat dan pemindahan data seperti
yang dihuraikan diatas.
Tandatangan
Untuk menyertai kajian ini, anda atau wakil sah anda mesti menandatangani dan
menarikhkan halaman tandatangan. (Lampiran A).
Lampiran A
Borang Keizinan (Halaman Tandatangan)
Tajuk Kajian
Informasi Perioperatif Yang Diterima Oleh Pesakit di Hospital

Universiti Sains Malaysia.
Nama Pengkaji :
Nur Fatihah Binti Abdullah
Penyelia Utama :
Puan Mazeni Ismail
Untuk menyertai kajian ini, anda atau wakil sah anda mesti menandatangani muka surat ini.
Dengan menandatangani muka surat ini, saya mengesahkan perkara berikut :
1) Saya telah membaca semua maklumat dalam Borang Maklumat dan Keizinan
Pesakit ini. Saya juga telah diberikan masa yang mencukupi untuk membuat
pertimbangan tentang perkara ini.
2) Saya telah menjawab semua soalan dengan memuaskan.
3) Saya secara sukarela, menyertai kajian ini dan bersetuju untuk memenuhi prosedur
kajian dan bersedia memberi maklumat lain yang berkaitan apabila diminta untuk
berbuat demikian oleh pengkaji dan penyelia kajian.
4) Saya boleh menamatkan saya dalam kajian ini pada bila-bila masa sahaja.
------------------------------------
------------------------98
Nama Pesakit
Tandatangan Pesakit
------------------------------------No Pengenalan Baru Pesakit
------------------------Tarikh
OUTPUT ANALISIS DATA (SPSS)
Jadual Frekuensi Responden Mengikut Unit Disiplin Pesakit
Statistics
DISPLIN UNIT PESAKIT
N
Valid
30
Missing
Mean
1.7333
Std. Deviation
.73968
DISPLIN UNIT PESAKIT

Cumulative
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Percent
ORL
13
43.3
43.3
43.3
OMF
12
40.0
40.0
83.3
PRS
16.7
16.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
99
Jadual Frekuensi Status Medical dan Jenis Pembedahan Responden
Statistics
STATUS MEDIKAL
N
Valid
Missing
Mean
Std. Deviation
JENIS PEMBEDAHAN
30
30
8.5333
8.2333
4.72509
4.12464
Jadual Frekuensi Status Medikal Responden
100
STATUS MEDIKAL
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
NASOPHARYNGEAL CARCINOMA
6.7
6.7
6.7
CHRONIC SUPERATIVE OTITIS MEDIA
6.7
6.7
13.3
TRACHEAL STENOSIS
6.7
6.7
20.0
RIGHT CHOLESTEATOMA
3.3
3.3
23.3
TONSILITTIS
3.3
3.3
26.7
LEFT INTRAPARATID ABCESS
3.3
3.3
30.0
TYROID NEOPLASM
13.3
13.3
43.3
PENETRATING INJURY
3.3
3.3
46.7
ZYGOMATIC FRACTURE
10.0
10.0
56.7
MANDIBLE FRACTURE
16.7
16.7
73.3
CLASS 11 SKELETAL PATTERN
3.3
3.3
76.7
IMPECTED TOOTH
3.3
3.3
80.0
KEROTOCYSTIC CYST
3.3
3.3
83.3
SCC OF UPPER LIP
3.3
3.3
86.7
LEFT CA TOUNGE
3.3
3.3
90.0
AMELOBLASTOMA OF RIGHT MANDIBLE
3.3
3.3
93.3
RIGHT MAXILLARY DEFECT
3.3
3.3
96.7
SCC OF MANDIBLE
3.3
3.3
100.0
30
100.0
100.0
Total
101
Jadual Frekuensi Jenis Pembedahan Responden

JENIS PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
CRANIOTTOMY
3.3
3.3
3.3
DIRECT LARNGOSCOPY
6.7
6.7
10.0
TOTAL THYROIDECTTOMY
13.3
13.3
23.3
PAROTIDECTOMY
3.3
3.3
26.7
TONSILECTOMY
3.3
3.3
30.0
MASTOIDECTOMY
3.3
3.3
33.3
BIOPSY
3.3
3.3
36.7
MYRINGOPLASTY
6.7
6.7
43.3
EXCISION OF KEROTOCYSTIC CYST
3.3
3.3
46.7
ORIF
30.0
30.0
76.7
SURGICAL REMOVAL OF TEETH
3.3
3.3
80.0
OSTEOTOMY
3.3
3.3
83.3
MANDIBULECTOMY
3.3
3.3
86.7
RECONSTRUCTION OF FLAP
10.0
10.0
96.7
15.00
3.3
3.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
Jadual Frekuensi Tahap Penerimaan Pesakit

Statistics
JUMLAH TAHAP PENERIMAAN
PESAKITT
N
JUMLAH TAHAP KEFAHAMAN
Valid
30
30
Mean
2.1333
2.1000
Std. Deviation
.57135
.54772
Missing
102

JUMLAH TAHAP PENERIMAAN PESAKITT
Frequency
Valid
Rendah
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
10.0
10.0
10.0
20
66.7
66.7
76.7
Tinggi
23.3
23.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
Sederhana
JUMLAH TAHAP KEFAHAMAN

Frequency
Valid
rendah
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
10.0
10.0
10.0
21
70.0
70.0
80.0
Tinggi
20.0
20.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
sederhana
Jadual Frequencies tahap penerimaan pesakit

Statistics
JANTINA
UMUR
STATUS
BANGSA
PERKAHWINAN
N
Valid
AGAM
TAHAP
PENDIDIKAN
30
30
30
30
30
30
Mean
1.2667
2.20000
1.7667
1.10667
1.1000
3.7333
Std Deviation
.44978
1.24291
.81720
.36515
.54772
1.59597
Missing
Statistics
Valid
Missing
Mean
Std Deviation
PEKER
PERNAH
TARIKH
MASA
TUJUAN
JENIS
JAAN
DIBEDAH
PEMBEDAHA
PEMBEDAHA
PEMBEDAH
PEMBEDAHA
AN
30
30
30
30
30
30
4.4333
1.7000
1.0000
1.1667
1.1000
1.0000
2.02882
.46609
.00000
.37905
.00000
.00000
103
Statistics
PROSEDUR
J/MASA
K/BURUK
KURANGKA
KEIZINAN
PENYIAS
PEMBEDA
PEMBED
PEMBED
BERTULI
ATAN
HAN
AHAN
AHAN
KERESAHAN
RUTIN
Valid
30
30
30
30
30
30
Mean
1.0000
1.10000
1.5000
1.3667
1.0000
1.1667
Std Deviation
.00000
.30513
.50855
.49013
.00000
.37905
Missing
Statistics
PERSEDI
T/PERSEDIA
BERPUAS
UBATAN SBLM
PENGOSONG
AAN
AN KULIT
PEMBEDAHAN
AN URINARI
KULIT
N
Valid
30
30
30
30
30
Mean
1.5000
1.5000
1.0000
1.3333
1.7333
Std Deviation
.50855
.50855
.00000
.47946
.44978
Missing
Statistics
Valid
PEMERIK
JENIS
KESAN
UBATAN
BARANG
SENAMAN
SAAN
PEMBIIUS
PEMBI
BIUS
KEMAS/PALS
PERNAFAS
P/BIUS
AN
USAN
AN
30
30
30
30
30
30
Mean
1.0000
1.1000
1.0667
1.0333
1.0667
1.2333
Std Deviation
.00000
.30513
.25371
.18257
.25371
.43018
Missing
104
Statistics
SPIROME
CARA
CARA
SENAMAN
TRI
BATUK
MENUKAR
KAKI
Valid
AMBULASI
KURANGK
AN
BARINGA
KESAKITA
30
30
30
30
30
30
Mean
1.9000
1.3677
1.9333
1.9333
1.2667
1.3333
Std Deviation
.30513
.49013
.25371
.25371
.44978
.47946
Missing
Statistics
UBATAN
PEMAKANA
KEBER
TIDUR
ORIENTASI
TEMPAT
KURANGKA
SIHAN
DAN
DEWAN
MENUNGG
N SAKIT
SEIMBANG
DIRI
REHAT
BEDAH
Valid
30
30
30
30
30
30
Mean
1.1000
1.2333
1.0000
1.0333
1.6667
1.4667
Std Deviation
.30513
.43018
.00000
.18257
.47946
.50742
Missing
JANTINA
Frequency
Valid
LELAKI
PEREMPUAN
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
22
73.3
73.3
73.3
26.7
26.7
100.0
30
100.0
100.0
105
UMUR
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
18 THN - 30 THN
13
43.3
43.3
43.3
31 THN - 40 THN
16.7
16.7
60.0
41 THN - 50 THN
16.7
16.7
76.7
51 THN - 60 THN
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
Total
STATUS PERKAHWINAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
BUJANG
12
40.0
40.0
40.0
BERKAHWIN
15
50.0
50.0
90.0
JANDA
3.3
3.3
93.3
BERCERAI
6.7
6.7
100.0
30
100.0
100.0
Total
BANGSA
Frequency
Valid
MELAYU
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
CINA
3.3
3.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
AGAMA
Frequency
Valid
ISLAM
BUDDHA
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
3.3
3.3
100.0
30
100.0
100.0
106
TAHAP PENDIDIKAN
Frequency
Valid
SEKOLAH MENENGAH
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
11
36.7
36.7
36.7
SEKOLAH RENDAH SAHAJA
6.7
6.7
43.3
DIPLOMA
26.7
26.7
70.0
SIJIL
6.7
6.7
76.7
IJAZAH
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
SAHAJA
Total
PERNAH DIBEDAH
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
30.0
30.0
30.0
TIDAK
21
70.0
70.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
PEKERJAAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
TIDAK BEKERJA
13.3
13.3
13.3
PETANI/BURUH
13.3
13.3
26.7
PEKERJA SWASTA
3.3
3.3
30.0
PESARA
6.7
6.7
36.7
PELAJAR
26.7
26.7
63.3
PEKERJA KERAJAAN
23.3
23.3
86.7
BEKERJA SENDIRI
13.3
13.3
100.0
30
100.0
100.0
Total
107
TARIKH PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
Percent
30
Valid Percent
100.0
100.0
Cumulative Percent
100.0
MASA PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
25
83.3
83.3
83.3
16.7
16.7
100.0
30
100.0
100.0
TUJUAN PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
Percent
30
Valid Percent
100.0
100.0
Cumulative Percent
100.0
JENIS PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
Percent
30
Valid Percent
100.0
100.0
Cumulative Percent
100.0
PROSEDUR PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
Percent
30
100.0
Valid Percent
100.0
Cumulative Percent
100.0
J/MASA PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
27
90.0
90.0
90.0
10.0
10.0
100.0
30
100.0
100.0
108
\
K/BURUK PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
15
50.0
50.0
50.0
TIDAK
15
50.0
50.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
KURANGKAN KERESAHAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
19
63.3
63.3
63.3
TIDAK
11
36.7
36.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
KEIZINAN BERTULIS
Frequency
Valid
YA
Percent
30
100.0
Valid Percent
100.0
Cumulative Percent
100.0
PENYIASATAN RUTIN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
25
83.3
83.3
83.3
16.7
16.7
100.0
30
100.0
100.0
PERSEDIAAN KULIT
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
15
50.0
50.0
50.0
TIDAK
15
50.0
50.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
109
TUJUAN P//KULIT
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
15
50.0
50.0
50.0
TIDAK
15
50.0
50.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
BERPUASA
Frequency
Valid
YA
Percent
30
100.0
Valid Percent
Cumulative Percent
100.0
100.0
UBATAN USUS
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
3.3
3.3
100.0
30
100.0
100.0
PENGOSONGAN URINARI
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
26.7
26.7
26.7
TIDAK
22
73.3
73.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
JENIS PEMBIUSAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
27
90.0
90.0
90.0
10.0
10.0
100.0
30
100.0
100.0
SENAMAN PERNAFASAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
23
76.7
76.7
76.7
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
110
SPIROMETRI
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
10.0
10.0
10.0
TIDAK
27
90.0
90.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
KESAN PEMBIUSAN
Frequency
Valid
YA
Valid Percent
Cumulative Percent
28
93.3
93.3
93.3
6.7
6.7
100.0
30
100.0
100.0
TIDAK
Total
Percent
UBATAN SBLM PEMBEDAHAN

Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
20
66.7
66.7
66.7
TIDAK
10
33.3
33.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
BARANG KEMAS / PALSU

Frequency
Valid
YA
Valid Percent
Cumulative Percent
28
93.3
93.3
93.3
6.7
6.7
100.0
30
100.0
100.0
TIDAK
Total
Percent
PEMERIKSAAN P/BIUS
Frequency
Valid
YA
30
Percent
100.0
Valid Percent
Cumulative Percent
100.0
100.0
CARA BATUK
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
19
63.3
63.3
63.3
TIDAK
11
36.7
36.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
111
CARA MENUKAR BARINGAN

Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
6.7
6.7
6.7
TIDAK
28
93.3
93.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
SENAMAN KAKI
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
6.7
6.7
6.7
TIDAK
28
93.3
93.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
AMBULASI
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
22
73.3
73.3
73.3
26.7
26.7
100.0
30
100.0
100.0
KURANGKAN KESAKITAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
20
66.7
66.7
66.7
TIDAK
10
33.3
33.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
UBATAN KURANGKAN SAKIT

Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
27
90.0
90.0
90.0
10.0
10.0
100.0
30
100.0
100.0
PEMAKANAN SEIMBANG
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
23
76.7
76.7
76.7
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
112
KEBERSIHAN DIRI
Frequency
Valid
YA
Percent
30
Valid Percent
100.0
Cumulative Percent
100.0
100.0
TIDUR DAN REHAT

Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
3.3
3.3
100.0
30
100.0
100.0
ORIENTASI DEWAN BEDAH

Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
10
33.3
33.3
33.3
TIDAK
20
66.7
66.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
TEMPAT MENUNGGU
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
YA
16
53.3
53.3
53.3
TIDAK
14
46.7
46.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
Jadual Frekuensi Keseluruhan Tahap Penerimaan Pesakit

Statistics
terima
N
Cumulative Percent
Valid
Missing
30
0
Mean
1.2882
Std. Deviation
.08152
113
terima
Cumulative
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Percent
1.12
3.3
3.3
3.3
1.15
3.3
3.3
6.7
1.18
6.7
6.7
13.3
1.21
3.3
3.3
16.7
1.24
13.3
13.3
30.0
1.26
26.7
26.7
56.7
1.32
10.0
10.0
66.7
1.35
16.7
16.7
83.3
1.38
6.7
6.7
90.0
1.41
6.7
6.7
96.7
1.44
3.3
3.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
Jadual Corelasi Data Demografi Dengan Tahap Penerimaan Pesakit

Correlations
UMUR
UMUR
Pearson Correlation
terima
1
-.148
Sig. (2-tailed)
.435
N
terima
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.148
.435
30
30
Correlations
terima
terima
Pearson Correlation
STATUS PERKAHWINAN
1
Sig. (2-tailed)
.403
N
STATUS PERKAHWINAN
-.158
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.158
.403
30
114
30
Correlations
terima
terima
PEKERJAAN
Pearson Correlation
-.260
Sig. (2-tailed)
.165
N
PEKERJAAN
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.260
.165
30
30
Correlations
TAHAP PENDIDIKAN
TAHAP PENDIDIKAN
Pearson Correlation
terima
1
-.441
Sig. (2-tailed)
.015
N
terima
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.441
.015
30
30
**. Correlation is significant at the 0.032 level (2-tailed).
Jadual Frekuensi Tahap Kefahaman Pesakit
Statistics
JANTINA
UMUR
STATUS
BANGSA
PERKAHWINAN
N
Valid
AGAM
TAHAP
PENDIDIKAN
30
30
30
30
30
30
Mean
1.2667
2.20000
1.7667
1.10667
1.1000
3.7333
Std Deviation
.44978
1.24291
.81720
.36515
.54772
1.59597
Missing
115
Statistics
PEKERJAA
PERNAH
TARIKH
MASA
TUJUAN
DIBEDAH
PEMBEDAHAN
PEMBEDAHAN
PEMBEDAHAN
30
30
30
30
30
4.5333
1.7333
1.0333
1.3000
1.0667
1.96053
.63968
.18257
.46609
.25371
Valid
Missing
Mean
Std Deviation
Statistics
JENIS
PROSEDUR
J/MASA
K/BURUK
KURANGKAN
PEMBEDAHA
PEMBEDA
PEMBEDAHA
PEMBEDAHA
KERESAHAN
HAN
Valid
30
30
30
30
30
Mean
1.0000
1.2000
1.1667
1.7667
1.3667
Std Deviation
.00000
.40684
.37905
.43018
.49013
Missing
Statistics
Valid
KEIZINAN
PENYIASAT
PERSEDIAAN
T/PERSEDIAA
BERTULIS
AN RUTIN
KULIT
N KULIT
BERPUASA
30
30
30
30
30
Mean
1.0000
1.3000
1.5000
1.4667
1.0000
Std Deviation
.00000
.46609
.50855
.50742
.00000
Missing
116
Statistics
UBATAN SBLM
PENGOSONG
PEMERIKSAA
JENIS
KESAN
PEMBEDAHAN
AN URINARI
N P/BIUS
PEMBIIUSAN
PEMBIUSAN
30
30
30
30
30
Mean
1.3667
1.7333
1.0667
1.1000
1.2333
Std Deviation
.49013
.44978
.25371
.30513
.43018
SPIROMETRI
CARA BATUK
Valid
Missing
Statistics
Valid
UBATAN
BARANG
SENAMAN
BIUS
KEMAS/PALSU
PERNAFASAN
30
30
30
30
30
Mean
1.0333
1.1333
1.2333
1.9000
1.4000
Std Deviation
.18257
.34575
.43018
.30513
.49827
Missing
Statistics
CARA
SENAMAN
AMBUL
KURANGKAN
UBATAN
MENUKAR
KAKI
ASI
KESAKITAN
KURANGKAN SAKIT
BARINGAN
N
Valid
30
30
30
30
30
Mean
1.9000
1.9667
1.3333
1.4333
1.1333
Std Deviation
.30513
.18257
.47946
.50401
.34575
Missing
117
Statistics
PEMAKANA
KEBERSI
TIDUR
ORIENTASI
N SEIMBANG
HAN DIRI
DAN
DEWAN
REHAT
BEDAH
Valid
TEMPAT MENUNGGU
30
30
30
30
30
Mean
1.2333
1.0333
1.0000
1.9000
1.7000
Std Deviation
.43018
.18257
.00000
.30513
.46609
Missing
Jadual Frekuensi Tahap Kefahaman Pesakit

JANTINA
Frequency
Valid
LELAKI
PEREMPUAN
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
22
73.3
73.3
73.3
26.7
26.7
100.0
30
100.0
100.0
UMUR
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
18 THN - 30 THN
13
43.3
43.3
43.3
31 THN - 40 THN
20.0
20.0
63.3
41 THN - 50 THN
13.3
13.3
76.7
51 THN - 60 THN
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
Total
STATUS PERKAHWINAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
BUJANG
12
40.0
40.0
40.0
BERKAHWIN
15
50.0
50.0
90.0
JANDA/DUDA
3.3
3.3
93.3
BERCERAI
6.7
6.7
100.0
30
100.0
100.0
Total
118
BANGSA
Frequency
Valid
MELAYU
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
INDIA
3.3
3.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
AGAMA
Frequency
Valid
ISLAM
BUDDHA
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
3.3
3.3
100.0
30
100.0
100.0
THP PENDIDIKAN
Frequency
Valid
TIDAK BERSEKOLAH
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
3.3
3.3
3.3
10
33.3
33.3
36.7
10.0
10.0
46.7
DIPLOMA
23.3
23.3
70.0
SIJIL
6.7
6.7
76.7
IJAZAH
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
SEKOLAH MENENGAH
SHJ
SEKOLAH RENDAH
SAHAJA
Total
PEKERJAAN
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
TIDAK BEKERJA
13.3
13.3
13.3
PETANI/BURUH
10.0
10.0
23.3
PEKERJA SWASTA
3.3
3.3
26.7
PESARA
6.7
6.7
33.3
PELAJAR
26.7
26.7
60.0
PEKERJA KERAJAAN
30.0
30.0
90.0
BEKERJA SENDIRI
10.0
10.0
100.0
30
100.0
100.0
Total
119
PERNAH DIBEDAH
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
10
33.3
33.3
33.3
TIDAK
19
63.3
63.3
96.7
4.00
3.3
3.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
TARIKH PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
3.3
3.3
100.0
30
100.0
100.0
MASA PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
21
70.0
70.0
70.0
30.0
30.0
100.0
30
100.0
100.0
TUJUAN PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
28
93.3
93.3
93.3
6.7
6.7
100.0
30
100.0
100.0
JENIS PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
30
Percent
Valid Percent
100.0
100.0
Cumulative Percent
100.0
PROSEDUR PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
24
80.0
80.0
80.0
20.0
20.0
100.0
30
100.0
100.0
120
J/MASA PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
25
83.3
83.3
83.3
16.7
16.7
100.0
30
100.0
100.0
K/BURUK PEMBEDAHAN
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
23.3
23.3
23.3
TIDAK
23
76.7
76.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
SOKONGAN EMOSI
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
19
63.3
63.3
63.3
TIDAK
11
36.7
36.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
KEIZINAN BERTULIS
Frequency
Valid
YA
30
Percent
100.0
Valid Percent
100.0
Cumulative Percent
100.0
PENYIASATAN RUTIN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
21
70.0
70.0
70.0
30.0
30.0
100.0
30
100.0
100.0
PERSEDIAN KULIT
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
15
50.0
50.0
50.0
TIDAK
15
50.0
50.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
121
TUJUAN PERSEDIAN KULIT

Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
16
53.3
53.3
53.3
TIDAK
14
46.7
46.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
PERSEDIAN USUS
Frequency
Valid
YA
30
Percent
Valid Percent
100.0
100.0
Cumulative Percent
100.0
PERSEDIAN URINARI
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
26.7
26.7
26.7
TIDAK
22
73.3
73.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
PERMERIKSAAN ANESTH
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
28
93.3
93.3
93.3
6.7
6.7
100.0
30
100.0
100.0
JENIS PEMBIUSAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
27
90.0
90.0
90.0
10.0
10.0
100.0
30
100.0
100.0
KESAN PEMBIUSAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
23
76.7
76.7
76.7
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
122
UBATAN SEBELUM OP
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
19
63.3
63.3
63.3
TIDAK
11
36.7
36.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
BARANG KEMAS/PALSU
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
26
86.7
86.7
86.7
13.3
13.3
100.0
30
100.0
100.0
SENAMAN PERNAFASN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
24
80.0
80.0
80.0
20.0
20.0
100.0
30
100.0
100.0
SPIROMETRI
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
16.7
16.7
16.7
TIDAK
25
83.3
83.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
CARA BATUK
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
18
60.0
60.0
60.0
TIDAK
12
40.0
40.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
123
CARA TUKAR BARINGAN

Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
10.0
10.0
10.0
TIDAK
27
90.0
90.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
SENAMAN KAKI
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
3.3
3.3
3.3
TIDAK
29
96.7
96.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
AMBULASI
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
20
66.7
66.7
66.7
TIDAK
10
33.3
33.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
CARA KURANGKAN SAKIT

Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
YA
17
56.7
56.7
56.7
TIDAK
13
43.3
43.3
100.0
Total
30
100.0
100.0
UBATAN ANALGESIK
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
26
86.7
86.7
86.7
13.3
13.3
100.0
30
100.0
100.0
124
PEMAKANAN SEIMBANGAN
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
23
76.7
76.7
76.7
23.3
23.3
100.0
30
100.0
100.0
KEBERSIHAN DIRI
Frequency
Valid
YA
TIDAK
Total
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
96.7
96.7
96.7
3.3
3.3
100.0
30
100.0
100.0
TIDUR DAN REHAT

Frequency
Valid
YA
30
Percent
Valid Percent
100.0
100.0
Cumulative Percent
100.0
ORIENTASI DEWAN BEDAH

Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
10.0
10.0
10.0
TIDAK
27
90.0
90.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
TEMPAT MENUNGGU
Frequency
Valid
YA
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
30.0
30.0
30.0
TIDAK
21
70.0
70.0
100.0
Total
30
100.0
100.0
125
Jadual Frekuensi Keseluruhan Tahap Kefahaman Pesakit

Statistics
faham
N
Valid
30
Missing
Mean
1.3422
Std. Deviation
.08264
faham
Cumulative
Frequency
Valid
Percent
Valid Percent
Percent
1.15
3.3
3.3
3.3
1.24
6.7
6.7
10.0
1.26
13.3
13.3
23.3
1.29
13.3
13.3
36.7
1.32
6.7
6.7
43.3
1.35
20.0
20.0
63.3
1.38
16.7
16.7
80.0
1.41
10.0
10.0
90.0
1.44
3.3
3.3
93.3
1.53
6.7
6.7
100.0
Total
30
100.0
100.0
Jadual Corelasi Demografi Data Dengan Tahap Kefahaman Pesakit
Correlations
UMUR
UMUR
Pearson Correlation
faham
1
Sig. (2-tailed)
.670
N
faham
-.081
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.081
.670
30
126
30
Correlations
STATUS
PERKAHWINAN
STATUS PERKAHWINAN
Pearson Correlation
faham
1
-.189
Sig. (2-tailed)
.318
N
faham
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.189
.318
30
30
Correlations
PEKERJAAN
PEKERJAAN
Pearson Correlation
faham
1
-.301
Sig. (2-tailed)
.106
N
faham
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.301
.106
30
30
Correlations
THP PENDIDIKAN
THP PENDIDIKAN
Pearson Correlation
faham
1
Sig. (2-tailed)
.005
N
faham
-.497**
Pearson Correlation
Sig. (2-tailed)
30
30
-.497**
.005
30
**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
127
30
128
129

Cadangan, Implikasi Kajian, Penutup, Rujukkan, Appendix Dan SPSS

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Cadangan, Implikasi Kajian, Penutup, Rujukkan, Appendix Dan SPSS

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

BAB I

1.1 : Latar Belakang Kajian

penerimaan maklumat yang lengkap oleh pesakit dapat

meningkatkan keyakinan pesakit terhadap pembedahan dan komplikasinya.

mengalami keresahan apabila berhadapan dengan pembedahan (Radcliffe, 1993). Mereka

1.2 : Pemasalahan kajian

Maklumat perioperatif adalah maklumat yang berkaitan pengalaman yang akan

berkaitan dengan pembedahan, sokongan emosi dan maklumat tentang keizinan

Mengenapasti tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit yang

Mengenalpasti tahap kefahaman pesakit yang menjalani pembedahan terhadap

Mengenalpasti perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

Mengenalpasti perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

1.4 : Persoalan Kajian

Apakah tahap penerimaan maklumat perioperatif oleh pesakit yang akan

Adakah terdapat perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

Adakah terdapat perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan,

1.5 : Hipotesis Kajian

Ha : Tiada perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan, pekerjaan

Ha : Tiada perkaitan antara faktor demografi (umur, status perkahwinan, pekerjaan

perioperatif yang dierima oleh pesakit yang akan menjalani

: Maklumat perioperatif yang diterima oleh pesakit

bermaksud tahap penerimaan maklumat perioperatif sebelum pembedahan. Maklumat

menggunakan skala Ya atau Tidak (Bernier et al. 2003).

ketepatan maklumat adalah banyak bergantung kepada persepsi responden dalam

2.1 : Fasa Perioperatif

2.2 : Maklumat Perioperatif

Pesakit yang akan menjalani pembedahan memerlukan maklumat perioperatif

2.2.1 : Maklumat Praoperatif

Fasa praoperatif sememangnya merupakan fasa menggerunkan bagi pesakit yang

2.2.2 : Maklumat Intraoperatif

2.2.3 : Maklumat Posoperatif

Maklumat posoperatif selalunya memfokuskan cara untuk mengelakkan berlakunya

2.3 : Kajian-kajian lepas berkaitan dengan maklumat perioperatif

kecekapan kendiri pesakit

pesakit terhadap maklumat perioperatif yang diterima juga

2.4 : Aspek Yang mempengaruhi Penerimaan Maklumat

2.4.1 : Aspek Demografi

2.5 : Aspek Yang Mempengaruhi Kefahaman Terhadap Maklumat Perioperatif

2.5.1 : Aspek Demografi : Tahap Pendidikan

Kebanyakan kajian yang dilakukan menunjukkan perkaitan antara faktor demografi

2.6 : Rangka Kerja Teori Kajian : Maklumat Perioperatif

maklumat sebelum menjalani pembedahan. Mereka

2.6.1 : Aspek Psikososial

2.6.2 : Aspek Persediaan Pembedahan

Penerimaan pendidikan tentang persediaan kulit seperti pencukuran yang akan

2.6.3 : Aspek Pendidikan Kesihatan

Penjagaan kebersihan diri perlu

2.7 : Rangka kerja teori kajian

Senaman kaki dan aktiviti

Rajah 1 : Maklumat perioperatif

BORANG SOAL SELIDIK

3.4: Saiz Sampel kajian

3.5 : Kerangka Persampelan

Jenis persampelan adalah persampelan tak kebarangkalian iaitu sampel bertujuan.

1. Berumur 18 tahun dan keatas.

Pesakit yang menjalani pembedahan

pembedahan elektif minor dan major.

pendengaran dan penglihatan.

yang diterima oleh pesakit dan bahagian II adalah

3.7 : Ukuran / Skala / Instrumen kajian

Jadual 3 : Ukuran / Skala / Instrumen kajian

Bahagian 1 (Tahap Penerimaan)

Bahagian 11 (Tahap Kefahaman)

Bahagian II (Tahap Kefahaman)