SPA 3204

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

MATEMATIK GUNAAN

Peta Konsep

KOORDINAT

Titik tengah
Titik yang membahagikan
suatu garis lurus kepada
dua bahagian yang sama
panjang.

Koordinat suatu titik

A(1,2)
y

Titik tengah =
Jarak antara dua titik

x1 + x2

Jarak = (x2 - x 1)2 + (y2 - y1)2

y1 + y2
2

Pengenalan

Teorem Pithagoras

Ia boleh digunakan untuk mengira panjang satu sisi sebuah segitiga bersudut
tegak apabila panjang dua sisi yang lain diberikan.

Sisi c adalah sisi yang

paling
panjang
dan
bertentangan
dengan
sudut tegak.
Sisi
paling
panjang
suatu segitiga bersudut
tegak
dinamakan
hipotenus.

Ini adalah segi tiga

bersudut tegak dengan
sisi-sisi a, b dan c.

Berdasarkan segi tiga bersudut tegak itu :

c2 = a2 + b2
c =

a2 + b2

b2 = c2 - a2
b =

c2 - a2

a2 = c2 - b2
a =

c2 b2
1

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

SPA 3204
MATEMATIK GUNAAN

Contoh 1 :
c

a
b

Diberi a = 3 dan b = 4, cari nilai bagi c.

Penyelesaian :
c2 = a2 + b2
c = a2 + b2
= a2 + b2
= (3)2 + (4)2
= 9 + 16
= 25
=
5 unit
Geometri Koordinat

Sistem Cartesan merupakan satu sistem yang digunakan untuk menetapkan

kedudukan titik pada satah Cartesan.
Gambarajah 1 menunjukkan contoh sistem koordinat pada satah Cartesan.

Skala pada paksi x adalah 1 : 1

Skala pada paksi y adalah 1 : 1

Skala pada paksi x adalah 1 : 1

Skala pada paksi y adalah 1 : 5

Gambarajah 1 : Contoh sistem koordinat pada Satah Cartesan

2

SPA 3204

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

MATEMATIK GUNAAN

Mencari jarak

Jarak di antara sebarang dua titik ialah panjang garis lurus yang menyambungkan
dua titik itu.
Contoh 2 :
Cari jarak antara titk A ( 5 , 5 ) dan B ( 1 , 1 )

Garis lurus
ini adalah

A(5,5)

hipotenus.

AB = Jarak

4
3
2
1

C(5,1)

B(1,1)
1

Penyelesaian :
Berdasarkan Teorem Pithagoras :
AB2 = AC2 + BC2
AB = AC2 + BC2
= (5 - 1)2 + (1 5)2
= (4)2 + (-4) 2
= 16 + 16
= 32
= 5.66 unit

SPA 3204

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

MATEMATIK GUNAAN

Cara penyelesaian lain :

y

x 2 y2
A(5,5)

5
4
3
2
1

B(1,1)
y1

x1
0

Jarak = (x2 - x 1)2 + (y2 - y1)2

= (5 - 1)2 + (5 - 1)2
= (4)2 + (-4) 2
= 16 + 16
= 32
= 5.66 unit

SPA 3204

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

MATEMATIK GUNAAN

Contoh 3 :
A (3 , 3), B (2, -4) dan C (-4 , 4) ialah bucu-bucu bagi sebuah segitiga. Tunjukkan bahawa
segitiga ABC ialah sebuah segitiga sama kaki.
Penyelesaian :
i. Buat gambarajah satah cartesan.
ii. Plotkan titik-titik koordinat A, B dan C.
iii. Buat pengiraan untuk titik AB, BC dan AC
Titik A (3 , 3) dan B (2, -4)
x 1 y1
AB

Titik A (3 , 3) dan C (-4, 4)

x 1 y1

x 2 y2

= (x2 - x 1)2 + (y2 - y1)2

AC

x 2 y2

= (x2 - x 1)2 + (y2 - y1)2

= (2 - 3)2 + (-4 - 3)2

= (-4 - 3)2 + (4 - 3)2

= (-1)2 + (-7) 2

= (-7)2 + (1) 2

= 1 + 49

= 49 + 1

= 50
= 7.07 unit

= 50
= 7.07 unit

Titik B (2 , -4) dan C (-4, 4)

x 1 y1
BC

x 2 y2

= (x2 - x 1)2 + (y2 - y1)2

= (-4 - 2)2 + (4 (-4) )2
= (-6)2 + (8) 2
= 36 + 64
= 100
= 10 unit

Di dapati bahawa AB = BC.

Maka segitiga ABC ialah sebuah segitiga sama kaki.

SPA 3204

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

MATEMATIK GUNAAN

Mencari Titik Tengah

Titik tengah Titik yang membahagikan suatu garis lurus kepada dua bahagian yang
sama panjang.
Contoh 4 :
Cari titik tengah bagi A ( 5 , 5 ) dan B ( 1 , 1)
y

x 2 y2
A(5,5)

5
4

Titik tengah ( 3 , 3 )

3
2
1

B(1,1)
y1

x1
0

Penyelesaian :
Titik tengah AB =

x1 + x2

1+5

1+5
2

2
6

y1 + y2

6
2

=(3,3)

SPA 3204

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

MATEMATIK GUNAAN

Contoh 5 :
Diberi P ( m , -3 ), Q (- 4 , n) dan titik tengah bagi garis PQ ialah ( 3 , -2 ). Cari nilai m
dan n.

Penyelesaian :
x1 + x2

Titik tengah PQ =

m + (-4)

y1 + y2

-3 + n
2

Di beri titik tengah PQ = ( 3 , -2 )

Maka :

m + (-4)

-3 + n

-2

m + (-4)

= 3x2

-3 + n

= -2 x 2

m + (-4)

= 6

-3 + n

= -4

= 6+4

= -4 + 3

= 10

= -1

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

SPA 3204
MATEMATIK GUNAAN

Mencari Titik Tengah Jika Di beri Kadar Nisbah

Formula yang digunakan ialah :

n x1 + m x2

n y1 + m y2

m+n

m+n

Di mana m : n adalah kadar nisbah

Contoh 6 :
Cari koordinat bagi titik P yang membahagi dalam garis lurus yang menyambungkan
A ( 5, 4 ) dan B ( -5 , -6 ) dengan nisbah 3 : 2.
Penyelesaian :
i.
ii.

Buat gambarajah satah cartesan.

Plotkan titik-titik koordinat A dan B .

iii.

Buat pengiraan

n x1 + m x2
P =
=

m+n
2 (5) + 3 (-5)
3+2

n y1 + m y2
m+n
2 (4) + 3 (-6)
3+2

= ( -1 , -2 )
8

SPA 3204

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

MATEMATIK GUNAAN

Contoh 7 :
Cari nisbah P (3 , 4) yang membahagi dalam garis lurus yang menyambungkan A ( -1 , 2 )
yang membahagi dalam garis lurus yang menyambungkan B (9 , 7).
Penyelesaian :
Katakan P membahagi dalam AB dengan nisbah m : n.
Maka, P =

n x1 + m x2

n y1 + m y2
m+n

m+n
n (-1) + m (9)

n (2) + m (7)

m+n

m+n

Diberi titik P ialah (3 , 4)

Maka,

n (-1) + m (9)

= 3

m+n

n (2) + m (7) = 4
m+n

n (-1) + m (9)

= 3m + 3n

- n + 9m

= 3m + 3n

2n + 7 m

= 4m + 4n

9m3m

= 3n+n

7m4m

= 4n- 2n

6m

= 4n

= 4
6

m
n

n (2) + m (7)

3m

m
n

= 4m + 4n

= 2n
= 2
3

= 2
3

Jadi, P membahagi dalam AB dengan nisbah 2 : 3.

TOPIK 3 : GEOMETRI KOORDINAT

SPA 3204
MATEMATIK GUNAAN

Latihan :
1.

Cari jarak di antara titik-titik berikut :

a. A ( -1 , 2 ) dengan B ( 2 , 6 )
b. C ( 15 , 4 ) dengan D ( 3 , -1 )
c. E ( 4 , -3 ) dengan F ( -5 , -3 )

2.

P ( -1 , 7 ), Q ( 5 , 6 ) dan R ( 6 , 0 ) ialah bucu-bucu bagi sebuah segitiga.

Nyatakan sisi terpanjang bagi segitiga itu.

3.

Jika jarak di antara titik D ( 3 , 3 ) dengan titik F ( k , 18 ) ialah 17 unit, cari nilainilai yang mungkin bagi k ?

4.

Cari koordinat titik tengah bagi garis lurus yang menyambungkan titik-titik berikut :
a. A ( 8 , 2 ) dengan B ( 0 , -6 )
b. C ( 3 , -5 ) dengan D ( 9 , -5 )
c. E ( -3 , 4 ) dengan F ( -2 , - 4 )

5.

Diberi P ( 3 , a ) dan Q ( b , 4 ). Jika R ( 3 , 5 ) ialah titik tengah bagi garisan PQ,

cari nilai a dan b.

6.

Cari koordinat bagi titik yang membahagi dalam garis lurus yang menyambungkan
setiap setiap pasangan titik yang berikut dengan nisbah yang diberikan.
a. A ( -2 , -2 ) dan C ( 3 , 10 ) , nisbah 2 : 3
b. E ( 2 , 3 ) dan F ( -6 , 11) , nisbah 5 : 2.

10