Luas Poligon =
Tabel 4.1. Perhitungan Koefisien Thiessen
Koefisien
Stasiun
Luas (km2) Thiessen
Stasiun A 78.75 0.262
Stasiun B 71.5625 0.238
Stasiun C 65 0.216
Stasiun D 85 0.283
Jumlah 300.313 1.000
4.1.2. Perhitungan Curah Hujan Harian Maksimum dengan Metode Poligon Thiessen
Stasiun Perhitungan curah hujan rerata masing-masing stasiun dilakukan dengan
jalan melakukan perkalian antara koefisien Thiessen dengan curah hujan pada masing-
masing stasiun. Dari perkalian data curah hujan tiap stasiun dengan koefisien Thiessen
dapat ditentukan hujan rerata daerah. Nilai curah hujan rerata daerah terbesar tersebut
merupakan curah hujan maksimum dengan metode Thiessen untuk luasan daerah stasiun
tersebut. Menghitung curah Hujan harian maksimum tahunan dengan metode Poligon
Thiessen,
dengan: R = curah hujan daerah (mm)
R1,R2,Rn = curah hujan pada titik pengamatan (mm)
A1,A2,A3 = luas total daerah pengamatan (km2)
Berdasarkan perhitungan Poligon Thiessen diperoleh:
Luas Pengaruh Stasiun A : 78,75 km2
Luas Pengaruh Stasiun B : 71,5625 km2
Luas Pengaruh Stasiun C : 65,00 km2
Luas Pengaruh Stasiun D : 85,00 km2
66
55
6 5
6 3
3-Apr 31 31 18.0937 7.3871 7.7919 8.7742 42.0468
9 6
4 4 10.172
6-Sep 41 31 11.8002 9.7700 8.7742 40.5172
5 7 7
5 4 16.918
12-Oct 71 31 15.2092 9.3070 8.7742 50.2092
8 3 8
4 3 13.585
9-Nov 22 48 11.0135 5.2425 6.7097 36.5515
2 1 8
7 6 14.934
12-Jan 31 18 18.6181 7.3871 5.0947 46.0343
1 9 4
1 3
13-Feb 28 34 3.4089 6.6722 6.7097 9.6233 26.4142
3 1
6 6 13.202
10-Jun 19 18 16.2581 4.5276 5.0947 39.0832
2 1 9
2010 46.0343
2 4
6-Jul 31 20 6.8179 7.3871 9.9563 5.6608 29.8221
6 6
2 1 10.484 18.680
30-Aug 44 66 6.2934 3.4631 38.9220
4 6 9 5
1 1
2-Sep 20 31 3.1467 4.7659 3.6795 8.7742 20.3663
2 7
2 1
13-Apr 38 40 6.2934 9.0552 3.6795 11.3215 30.3496
4 7
1 5 13.582 12.120
26-May 57 31 4.7201 8.7742 39.1977
8 6 7 7
3 1 10.008
10-Jun 42 28 8.1290 3.0302 7.9251 29.0926
1 4 3
2011 48.9896
3 5 13.106 15.850
6-Aug 55 56 8.1290 11.9043 48.9896
1 5 1 2
4 2
2-Oct 31 13 10.4891 7.3871 4.3288 3.6795 25.8845
0 0
3 2 17.265
2-Dec 18 61 8.1290 4.2893 5.8439 35.5276
1 7 3
6 15.489 13.202
30-Mar 11 65 31 2.8845 8.7742 40.3507
1 1 9
1 5 18.586 13.019
7-Apr 78 46 4.7201 11.2549 47.5817
8 2 9 8
7 5 12.770
22-Jul 26 31 18.6181 6.1956 8.7742 46.3580
1 9 0
2012 47.5817
1 3
22-Sep 31 34 3.4089 7.3871 6.7097 9.6233 27.1290
3 1
2 3 19.812
6-Oct 31 70 6.0312 7.3871 6.7097 39.9407
3 1 7
1 6 13.344 13.419
14-Dec 56 31 3.4089 8.7742 38.9469
3 2 4 4
2 6 14.774 14.501
19-Feb 62 12 7.3424 3.3965 40.0146
8 7 2 6
3 7 16.016 10.472
23-Apr 18 37 8.3913 4.2893 39.1696
2 4 6 4
2 2 13.344 13.585
5-Jul 56 48 5.5068 4.3288 36.7659
1 0 4 8
2013 50.3080
5 4 10.172
10-Aug 31 31 13.1113 7.3871 8.7742 39.4454
0 7 7
2 3 15.727 20.095
27-Oct 66 71 7.3424 7.1426 50.3080
8 3 4 7
2 3 13.019
7-Nov 18 46 6.5557 4.2893 8.2248 32.0895
5 8 8
68
6 1
20-Jan 31 32 16.2581 7.3871 3.0302 9.0572 35.7326
2 4
6 2 10.008
8-Feb 42 12 17.3070 5.6275 3.3965 36.3392
6 6 3
5 3
12-Mar 28 31 15.4714 6.6722 6.4932 8.7742 37.4110
9 0
2014 44.7575
4 2 19.246
17-Apr 26 68 11.0135 6.1956 6.2768 42.7326
2 9 6
5
3-Aug 11 17 31 2.8845 4.0510 11.6878 8.7742 27.3975
4
4 3 15.250 10.472
14-Dec 64 37 12.3247 6.7097 44.7575
7 1 8 4
1 3
23-Jan 19 29 3.9334 4.5276 7.3590 8.2081 24.0281
5 4
6 4 15.965
12-Feb 67 29 17.8314 8.6576 8.2081 50.6629
8 0 7
7 4
6-Mar 15 31 19.6670 3.5744 9.5234 8.7742 41.5390
5 4
2015 51.4412
7 3 12.153
13-May 51 32 19.4048 6.7097 9.0572 47.3247
4 1 0
6 4 16.133
10-Jun 35 57 18.0937 8.3403 8.8741 51.4412
9 1 2
3 3 18.963
24-Dec 31 67 9.4402 7.3871 7.1426 42.9334
6 3 6
2 3
12-Feb 50 31 5.5068 11.9147 8.0083 8.7742 34.2040
1 7
3 5 12.770 12.736
3-Mar 41 45 8.1290 9.7700 43.4058
1 9 0 7
2 3
3-Apr 47 11 6.5557 11.1998 6.7097 3.1134 27.5786
5 1
2016 43.4058
3 1 17.157 10.472
10-Sep 72 37 7.8668 2.8137 38.3101
0 3 1 4
2 5 12.867
12-Oct 54 23 7.3424 11.0385 6.5099 37.7586
8 1 8
4 4
12-Nov 26 12 10.4891 6.1956 9.0905 3.3965 29.1717
0 2
1 1 12.170
30-Mar 22 43 3.6712 5.2425 2.5973 23.6816
4 2 7
2 4
2017 30-Apr 31 35 6.8179 7.3871 9.9563 9.9063 34.0676 53.8335
6 6
6 2 17.395 15.567
22-Jul 73 55 16.2581 4.3288 53.5494
2 0 4 1
5 3 13.821 17.831
22-Sep 58 63 15.4714 6.7097 53.8335
9 1 0 4
5 3 13.019
6-Oct 33 46 13.6358 7.8637 8.4412 42.9605
2 9 8
6 2
14-Dec 48 31 15.9958 11.4381 6.2768 8.7742 42.4849
1 9
Sumber : Hasil Perhitungan
70
4.1.3. Perhitungan Curah Hujan Rancangan dengan Metode Log Pearson III
Curah hujan maksimum daerah tahunan (2003-20012)
Mencari Curah Hujan Rancangan dengan Metode Log Pearson III
Rumus:
dengan:
a. Probabilitas
dengan:
m = nomor urut data 1,2,3,
n = jumlah data
b. Nilai rata-rata
dengan:
log Xi = nilai curah hujan (dalam Log)
n = jumlah data
c. Nilai deviasi standar dari log X:
Tabel 4.3. Perhitungan Hujan Rancangan dengan Menggunakan Metode Log Pearson
III
= 1,7014
Sd = 0,0421
Cs = 0,5737
Sehingga persamaannya adalah:
Log X = Cs + (Log X rerata x Sd)
= 0,5737 + (1,7014 x 0,0421)
Berdasarkan nilai Cs = 0,5737, maka ditentukan nilai k setiap kala ulang yang
digunakan. Sehingga curah hujan rancangan dengan kala ulang yang akan digunakan
menurut kala ulang adalah sebesar:
72
X2 =
dengan :
X2 : parameter chi square terhitung
G : jumlah sub-kelompok
Oi : jumlah nilai pengamatan pada sub kelompok ke-I
Ei : jumlah nilai teoritis pada sub kelompok ke-I
dengan:
Rt = Intensitas hujan rata-rata dalam T jam (mm/jam)
R24 = Curah hujan efektif dalam satu hari (mm)
t = Waktu mulai hujan (jam)
T = Waktu konsentrasi hujan (jam)
Untuk daerah di Indonesia rata-rata t = 6 jam, maka:
T = 1 jam R1 = R24/6.(6/1)2/3 = 0,5503 .R24
T = 2 jam R2 = R24/6.(6/2)2/3 = 0,3467.R24
T = 3 jam R3 = R24/6.(6/3)2/3 = 0,2646 .R24
T = 4 jam R4 = R24/6.(6/4)2/3 = 0,2184 .R24
T = 5 jam R5 = R24/6.(6/5)2/3 = 0,1882 .R24
T = 6 jam R6 = R24/6.(6/6)2/3 = 0,1667 .R24
Distribusi hujan jam-jaman dihitung untuk mendapatkan hidrograf banjir rancangan
dengan cara unit hidrograf, untuk mendapatkan curah hujan jam-jaman dihitung Rational
Method dianggap hujan terpusat selama 6 jam setiap hari dengan rumus sebagai berikut:
a. Rerata hujan sampai jam ke T maka:
2/3
Rt = Ro ( )
dengan: Rt = intensitas hujan selama t jam (mm/jam)
t = lama hujan (jam)
20.00
18.00
16.00
14.00
12.00
Durasi (jam)
I=
dengan:
I = intensitas curah hujan (mm/jam)
81
tc = 0.0195
dengan:
L = panjang pengaliran (m)
S = kemiringan pengaliran
82
( 186,391186,382 )
= 20
= 0,0084
Tabel 4.12. Perhitungan Panjang dan Slope Saluran
Jarak Slope
Daerah (1) Saluran (2) Elevasi Awal (3) Elevasi Akhir (4)
(5) (6)
Perumahan 0.008
P1 14.030 13.863 20.00
4
0.006
P2 13.863 13.387 75.00
3
0.006
P3 14.030 13.583 75.00
0
0.009
P4 13.583 13.387 20.00
8
0.005
P5 13.386 13.282 20.00
2
0.007
P6 13.282 12.732 75.00
3
0.009
P7 13.614 12.875 75.00
9
0.007
P8 12.875 12.732 20.00
2
0.008
P9 13.491 13.323 20.00
4
0.005
P10 13.323 12.886 75.00
8
0.005
P11 13.491 13.047 75.00
9
0.008
P12 13.047 12.886 20.00
0
0.000
P13 12.807 12.797 20.00
5
P14 12.797 12.039 75.00 0.010
1
82
Jarak Slope
Daerah (1) Saluran (2) Elevasi Awal (3) Elevasi Akhir (4)
(5) (6)
0.010
P15 12.807 12.055 75.00
0
0.000
P16 12.055 12.039 20.00
8
0.002
P17 12.757 12.709 20.00
4
0.010
P18 12.709 11.950 75.00
1
0.010
P19 12.757 12.000 75.00
1
0.002
P20 12.000 11.950 20.00
5
0.006
P21 13.614 13.246 60.00
1
0.008
P22 13.614 13.442 20.04
6
0.008
P23 13.246 13.071 20.04
7
0.006
P24 13.442 13.071 60.00
2
Jarak Slope
Daerah (1) Saluran (2) Elevasi Awal (3) Elevasi Akhir (4)
(5) (6)
0.003
I1 11.569 11.483 24.00
6
I2 11.483 11.034 40.00 0.0112
I3 11.569 11.129 40.00 0.0110
0.003
I4 11.129 11.034 24.00
9
0.002
I5 11.332 11.269 24.00
7
0.009
I6 11.269 10.879 40.00
7
Industri 0.009
I7 11.332 10.957 40.00
4
0.003
I8 10.957 10.879 24.00
3
0.003
I9 11.071 10.947 40.00
1
0.009
I10 10.947 10.722 24.00
4
0.009
I11 11.071 10.844 24.00
4
0.003
I12 10.844 10.722 40.00
1
Jasa 0.008
J1 12.881 12.557 40.00
1
J2 12.557 12.019 80.00 0.006
82
7
0.007
J3 12.881 12.307 80.00
2
0.007
J4 12.307 12.019 40.00
2
0.006
J5 12.234 11.930 50.00
1
0.007
J6 11.930 11.534 50.00
9
0.008
J7 12.234 11.832 50.00
0
0.006
J8 11.832 11.534 50.00
0
Tersier 0.008
T1 13.387 13.271 14.46
0
0.006
T2 13.271 12.611 104.17
3
0.007
T3 12.732 12.611 16.92
1
0.006
T4 12.611 12.163 65.50
8
0.008
T5 12.886 12.727 19.89
0
0.005
T6 12.727 12.608 21.09
7
0.010
T7 12.608 12.434 16.54
5
0.006
T8 12.434 11.918 84.29
1
0.007
T9 12.019 11.918 13.63
4
0.006
T10 11.918 11.285 92.84
8
0.005
T11 11.034 10.957 15.29
0
0.001
T12 10.879 10.845 20.72
6
0.001
T13 12.039 12.000 20.65
9
0.006
T14 11.950 11.431 77.71
7
0.012
T15 11.534 11.431 8.05
8
0.006
T16 11.431 10.560 143.76
1
0.004
T17 10.722 10.341 90.91
2
T18 10.836 10.176 172.52 0.003
8
82
0.004
T19 13.071 12.982 21.93
1
0.005
T20 12.056 11.852 39.34
2
0.007
T21 11.647 11.214 58.70
4
Jarak Slope
Daerah (1) Saluran (2) Elevasi Awal (3) Elevasi Akhir (4)
(5) (6)
0.014
L1 12.272 11.397 58.70
9
0.009
L2 11.397 10.836 60.00
4
Lapangan
0.019
L3 12.272 11.133 60.00
0
100.0 0.003
L4 11.133 10.836
0 0
0.012
S1 12.863 12.356 40.00
7
0.006
S2 12.356 12.056 50.00
0
0.007
S3 12.863 12.486 50.00
5
S4 12.514 12.056 40.00 0.0114
Sawah 0.009
S5 12.246 11.863 40.00
6
0.009
S6 12.137 11.647 50.00
8
0.006
S7 12.246 11.942 50.00
1
0.007
S8 11.942 11.647 40.00
4
Sumber : Hasil Perhitungan
Keterangan:
[1] Tata Guna Lahan [4] Elevasi Akhir
[2] Nomor Saluran [5] Panjang Saluran (m)
[3] Elevasi Awal [6] ([3]-[4])/[5]
Luas Cakupan
Contoh perhitungan saluran P.1 (Perumahan)
Diketahui:
Luas Rumah = Jumlah Rumah x 150 m2 = 2 x 150 m2 = 300 m2
82
Tc =
=
85
= 0,021 jam
I =
=
= 225,766 mm/jam
Koefisien gabungan (Cw):
Area C
Bangunan 0,8
Halaman 0,35
Jalan Aspal 0,9
Jalan Rumput 0,2
Lahan Kosong 0,35
Cw = ((Luas bangunan x C bangunan) + (Luas halaman x C halaman) + (Luas
aspal x C aspal) + (Luas rumput x C rumput) + (Luas lahan kosong x C
lahan kosong)) / (Luas bangunan + Luas halaman + Luas aspal + Luas
rumput + Luas lahan kosong)
= ((180 x 0,8) + (120 x 0,35) + (401,08 x 0,9) + (100,27 x 0,2) + (496,94 x
0,35)) / (180 + 120 + 401,08 + 100,27 + 496,94)
= 0,571
Luas Gabungan (A)
= Luas bangunan + luas halaman + luas aspal + luas rumput + luas lahan kosong
= 180 + 120 + 401,08 + 100,27 + 496,94
= 1298,290 m2
Debit Hujan Gabungan
Q = 0,278 x Cw x I x A / 106
= 0,278 x 0,571 x 225,766 x 1298,290 / 106
= 0,0465 m3/dt
Untuk perhitungan selanjutnya dapat dilihat pada tabel 4.13.
86
6 3 5
160.0 0.05 0.57
P16 300 180 120 40.00 231.25 124.304 731.260 0.0145 200.0100
1 0 3
219.1 0.03 0.59
P17 300 180 120 54.78 215.08 163.390 788.970 0.0213 273.8900
1 3 5
303.8 0.05 0.45
P18 450 270 180 75.97 1905.11 120.297 2734.970 0.0413 379.8600
9 3 1
0.05 0.42
P19 450 270 180 0.00 0.00 1254.28 120.206 1704.280 0.0240 0.0000
3 1
128.5 0.03 0.53
P20 300 180 120 32.13 331.43 165.337 792.090 0.0195 160.6600
3 3 5
0.05 0.37
P21 300 180 120 0.00 0.00 3761.34 118.636 4061.340 0.0496 0.0000
4 0
0.02 0.50
P22 300 180 120 0.00 0.00 231.00 227.129 531.000 0.0168 0.0000
0 3
0.02 0.46
P23 300 180 120 0.00 0.00 393.22 228.118 693.220 0.0205 0.0000
0 7
332.6 0.05 0.40
P24 300 180 120 83.16 3687.88 118.878 4403.700 0.0592 415.8200
6 4 7
45427.35
Total
0
Sumber : Hasil Perhitungan
Keterangan :
[1] = Tata Guna Lahan [5] = Luas Halaman (m) [9] = (0.0195*(Jarak / (Slope^0.5) ) ^ 0.77) / 60
[2] = Nama Saluran [6] = Luas Jalan Aspal (m) [10] = R24/24 x (24 / tc) ^ (2/3)
[3] = Luas Rumah (m) [7] = Luas Jalan Rumput (m) [11] = Koefisien Gabungan
[4] = Luas Bangunan (m) [8] = Luas Lahan Kosong (m) [12] = Luas Gabungan
[13] = 0.278 x Cw x I x A gabungan / 10^6 (m3/dt)
Aspal Rumpu
i (3) n (4) n (5) Kosong(8) Area (12) n (13) (14)
(6) t (7)
(jam (mm/jam
m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 (m3/dt) m2
) )
203.2 0.52
I1 240.00 144.00 96.00 50.82 477.30 0.033 165.333 971.410 0.0234 254.1100
9 4
0.43
I2 240.00 144.00 96.00 0.00 0.00 536.22 0.031 170.586 776.220 0.0160 0.0000
3
235.4 0.45
I3 240.00 144.00 96.00 58.86 1276.50 0.032 169.721 1810.800 0.0387 294.3000
4 2
211.1 0.57
I4 240.00 144.00 96.00 52.80 268.98 0.032 169.527 772.970 0.0209 263.9900
9 4
331.5 0.00
I5 240.00 144.00 96.00 82.88 174.410 0.037 153.104 828.800 0.0000 414.3900
1 0
0.39
I6 240.00 144.00 96.00 0.00 0.00 1380.73 0.033 164.476 1620.730 0.0289 0.0000
Industr 0
i 0.43
I7 240.00 144.00 96.00 0.00 0.00 543.65 0.034 162.889 783.650 0.0154 0.0000
3
175.1 0.51
I8 240.00 144.00 96.00 43.80 508.85 0.034 161.355 967.830 0.0221 218.9800
8 0
408.5 0.49
I9 240.00 144.00 96.00 102.14 1182.40 0.051 122.595 1933.120 0.0324 510.7200
8 2
260.5 0.00
I10 240.00 144.00 96.00 65.14 1074.04 0.023 211.677 1639.730 0.0000 325.6900
5 0
233.6 0.53
I11 240.00 144.00 96.00 58.41 442.56 0.023 212.140 974.630 0.0310 292.0700
6 9
823.6 0.48 1029.580
I12 240.00 144.00 96.00 205.92 2410.12 0.052 122.104 3679.700 0.0602
6 2 0
13079.89
Total
0
Sumber : Hasil Perhitungan
Keterangan :
[1] = Tata Guna Lahan [5] = Luas Halaman (m) [9] = (0.0195*(Jarak / (Slope^0.5) ) ^ 0.77) / 60
[2] = Nama Saluran [6] = Luas Jalan Aspal (m) [10] = R24/24 x (24 / tc) ^ (2/3)
[3] = Luas Rumah (m) [7] = Luas Jalan Rumput (m) [11] = Koefisien Gabungan
86
[4] = Luas Bangunan (m) [8] = Luas Lahan Kosong (m) [12] = Luas Gabungan
[13] = 0.278 x Cw x I x A gabungan / 10^6 (m3/dt)
)
L1 1500.00 900.00 600.00 445.45 111.36 1451.14 0.038 150.669 0.531 3507.950 0.0780 556.8100
L2 1500.00 900.00 600.00 237.80 59.45 976.41 0.046 132.210 0.540 2773.660 0.0550 297.2500
Lapangan
L3 1500.00 900.00 600.00 631.80 157.95 1115.62 0.035 158.533 0.564 3405.370 0.0846 789.7500
L4 1500.00 900.00 600.00 774.08 193.52 657.01 0.106 75.762 0.607 3124.610 0.0399 967.6000
Total 12811.590
Sumber : Hasil Perhitungan
Keterangan :
[1] = Tata Guna Lahan [5] = Luas Halaman (m) [9] = (0.0195*(Jarak / (Slope^0.5) ) ^ 0.77) / 60
[2] = Nama Saluran [6] = Luas Jalan Aspal (m) [10] = R24/24 x (24 / tc) ^ (2/3)
[3] = Luas Rumah (m) [7] = Luas Jalan Rumput (m) [11] = Koefisien Gabungan
[4] = Luas Bangunan (m) [8] = Luas Lahan Kosong (m) [12] = Luas Gabungan
[13] = 0.278 x Cw x I x A gabungan / 10^6 (m3/dt)
Luas Luas
Luas Luas
Luas Luas Luas Jala Tota Q
Jalan Lahan Tc
Tersie Banguna Halama n I (10) Cw (11) l gabunga
Daera Saluran Rumpu Kosong(8 (9)
r (3) n (4) n (5) Aspa Area n (13)
h (1) (2) t (7) )
l (6) (12)
(jam (mm/jam
m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 (m3/dt)
) )
5 0
0.01 0.00
T7 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 264.165 0.000 0.0000
6 0
0.07 0.00
T8 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 99.561 0.000 0.0000
0 0
0.01 0.00
T9 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 266.242 0.000 0.0000
6 0
0.07 0.00
T10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 97.450 0.000 0.0000
3 0
0.02 0.00
T11 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 227.426 0.000 0.0000
0 0
0.04 0.00
T12 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 145.789 0.000 0.0000
0 0
0.03 0.00
T13 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 151.555 0.000 0.0000
7 0
0.06 0.00
T14 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 106.178 0.000 0.0000
4 0
0.00 0.00
T15 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 401.536 0.000 0.0000
9 0
0.10 0.00
T16 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 75.511 0.000 0.0000
6 0
0.08 0.00
T17 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 86.906 0.000 0.0000
6 0
0.14 0.00
T18 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 61.120 0.000 0.0000
6 0
0.02 0.00
T19 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 178.791 0.000 0.0000
9 0
0.04 0.00
T20 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 141.180 0.000 0.0000
2 0
T21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.05 125.785 0.000 0.00 0.0000
86
Luas Luas
Luas Luas
Luas Luas Luas Jala Tota Q
Jalan Lahan Tc
Tersie Banguna Halama n I (10) Cw (11) l gabunga
Daera Saluran Rumpu Kosong(8 (9)
r (3) n (4) n (5) Aspa Area n (13)
h (1) (2) t (7) )
l (6) (12)
(jam (mm/jam
m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 (m3/dt)
) )
0 0
Sumber : Hasil Perhitungan
Keterangan :
[1] = Tata Guna Lahan [5] = Luas Halaman (m) [9] = (0.0195*(Jarak / (Slope^0.5) ) ^ 0.77) / 60
[2] = Nama Saluran [6] = Luas Jalan Aspal (m) [10] = R24/24 x (24 / tc) ^ (2/3)
[3] = Luas Rumah (m) [7] = Luas Jalan Rumput (m) [11] = Koefisien Gabungan
[4] = Luas Bangunan (m) [8] = Luas Lahan Kosong (m) [12] = Luas Gabungan
[13] = 0.278 x Cw x I x A gabungan / 10^6 (m3/dt)
91
LI 0.0015 0.156392
L2 0.0015 0.156392
L3 0.0015 0.156392
L4 0.0015 0.156392
Sumber : Hasil Perhitungan
Keterangan:
[1] = nomor saluran
[2] = luas daerah cakupan
[3] = (luas area/luas total jasa) x air yang terbuang
w = x h air
= x 0,752
= 0,251
b bawah =
=
= 0,869 m
b atas = b bawah +2 x z x (h air + w)
= 0,869 + 2 x 1 x (0,752+0,251)
= 2,875 m
A = 0,5 x (b bawah + b atas) x (h air +w)
= 0,5 x (0,869 + 2,875) x (0,752 + 0,251)
= 1,878 m
V =Q/A
= 0,0467 / 1,878
= 0,025 m/dt
Untuk perhitungan selanjutnya dapat dilihat pada tabel 4.22.
99
100
w w+h
h
d
DD
q D
D
104
Diketahui:
Ka = 0,48 m/hari n = 0,015
Kb = 0,5 m/hari s = 0,0038
w = 1,3 m DD = 7, m
h = 0,4 m ro = 0,014 m
d = 0,027 m
q = 0,000489 m/hari
D = DD (w+h)
= 7,0 (1,3+0,4)
= 5,3 m
L2 = (8Kb x d.h + 4Ka.h2) / q
= (8 x 0,5 x 0,4d + 4 x 0,48x0,42) / 0,000489
= 88,790 d + 627,991
Perhitungan dilakukan dengan cara:
Menggunakan Grafik Nomogram
1. Mencari nilai D/h dan h/u
D/h = 5,3 / 0,4
= 13,25
h/u = h/(rox3,14)
= 0,4 / 0,043
= 9,377
Dari tabel nomogram, dengan melihat D/h dan h/u didapatkan titik
2. Mencari nilai Kb/dc dan Ka/dc
Kb/q = 1022,1
Ka/q = 981,2
3. Menghubungkan titik dari hasil point 1 dengan nilai Kb/dc sampai memotong
nilai Kb/dc dan Ka/dc
Dari tabel Nomogram didapat:
L`/h = 248
Dengan nilai h = 0,4 m
Sehingga nilai L` = 99,2
4. Menghubungkan nilai L`/h dengan nilai Ka/dc sampai memotong garis a`
Dari tabel nomogram didapat a = 1,034
105
5. Menghitung nilai L
L = a x L`
= 102,5728 m
Menghitung Kedalaman Imajinary Permeable Layer
L2 = (8Kb x d.h + 4Ka.h2) / q
= 88,790 d + 627,991
Sehingga d = 111,42 m
Volume galian = L x A
106
= 20 x 1,626 = 32,528 m3
Biaya galian = Volume galian x harga galian
= 32,528 m3 x Rp. 100.000 /m3
= Rp. 3.252.791,59
Dae N P A V
rah a a o Biaya Galian
Tat m n ( l
4
0 7
9
0 5
6
3
2 1
1
0 .
P . Rp
. 5
5 2 3,125,579.26
0 6
5
0 3
6
1
7 2 6
P 5 . 9 Rp
. 2 .
6 16,918,971.87
0 5 1
0 6 9
0
1
7 1 1
5 . 3
P Rp
. 5 .
7 11,311,461.82
0 0 1
0 8 1
5
6
2 3
0
0 .
P . Rp
. 0
8 0 6,009,689.79
0 0
9
0 5
7
3
2 1
3
0 .
P . Rp
. 6
9 2 3,324,773.27
0 6
4
0 2
8
2
7 2 1
P 5 . 0 Rp
1 . 8 .
21,017,376.18
0 0 0 1
0 2 7
4
9
7 1
P 7
5 .
. Rp
1 . 2
0 9,703,995.65
1 0 9
4
0 4
0
P 2 2 4 Rp
1 0 . 2 4,218,278.94
2 . 1 .
106
Dae N P A V
rah a a o Biaya Galian
Tat m n ( l
1
0 0
8
0 9
3
4
2 2
0
P 0 .
. Rp
1 . 0
3 4,036,817.31
3 0 1
6
0 8
8
9
7 1
9
P 5 .
. Rp
1 . 3
4 9,947,625.81
4 0 2
7
0 6
6
1
7 2 6
P 5 . 3 Rp
1 . 1 .
16,367,482.33
5 0 8 6
0 2 7
5
1
2 6 2
P 0 . 7 Rp
1 . 3 .
12,762,632.80
6 0 8 6
0 1 2
6
2
2 1
9
P 0 .
. Rp
1 . 4
1 2,917,797.90
7 0 5
7
0 9
8
1
7 1 4
P 5 . 2 Rp
1 . 8 .
14,230,911.11
8 0 9 3
0 7 0
9
6
7 0
P 9
5 .
. Rp
1 . 9
6 6,962,121.38
9 0 2
2
0 8
1
P 2 6 1 Rp
2 0 . 3 13,719,111.63
0 . 8 7
106
Dae N P A V
rah a a o Biaya Galian
Tat m n ( l
.
0 6 1
0 0 9
1
1
6 1 1
P 0 . 4 Rp
2 . 9 .
11,492,350.05
1 0 1 9
0 5 2
4
1
2 0
5
P 0 .
. Rp
2 . 7
1 1,514,907.81
2 0 5
4
4 6
9
4
2 2
3
P 0 .
. Rp
2 . 1
6 4,364,365.03
3 0 7
4
4 7
4
1
6 2 5
P 0 . 8 Rp
2 . 6 .
15,820,818.94
4 0 3 2
0 7 0
8
V
o
l
u
N P
a m
a
Dae m e
n A
rah a j
Tat G
a
a S ( a Biaya Galian
n
Gu a m l
na g
l 2 i
Lah u ) a
an r (
n
a m
n )
(
m
3
)
Ind I 2 3 8 Rp
ust 1 4 . 7 8,787,387.42
ri . 6 .
106
8
0 6
7
0 1
4
1
4 3 5
0 . 5
I Rp
. 8 .
2 15,542,574.89
0 8 4
0 6 2
6
1
4 2 0
I 0 . 8 Rp
. 7 .
3 10,805,681.07
0 0 0
0 1 5
7
1
2 6 4
4 . 9
I Rp
. 2 .
4 14,998,086.90
0 4 9
0 9 8
1
7
2 3
8
4 .
I . Rp
. 2
5 4 7,847,424.03
0 7
7
0 0
4
1
4 3 5
I 0 . 6 Rp
. 9 .
6 15,644,032.13
0 1 4
0 1 4
0
9
4 2
5
0 .
I . Rp
. 3
7 1 9,513,451.59
0 7
3
0 8
5
3
1
2 4
4
4 7
I . Rp
. .
8 4 34,715,587.16
0 1
6
0 5
5
6
I 4 4 1 Rp
9 0 . 6 16,600,917.50
. 1 6
106
.
0 5 0
0 0 0
9
9
2 4
6
I 4 .
. Rp
1 . 0
7 9,677,269.32
0 0 3
7
0 2
3
6
2 2
4
I 4 .
. Rp
1 . 7
8 6,487,544.40
1 0 0
7
0 3
5
3
4 7 0
I 0 . 8 Rp
1 . 7 .
30,847,659.43
2 0 1 4
0 2 7
7
Jas 1
a 4 3 3
0 . 7
J Rp
. 4 .
1 13,786,711.22
0 4 8
0 7 6
7
4
8 6 8
J 0 . 9 Rp
. 1 .
2 48,936,301.15
0 1 3
0 7 6
3
2
8 3 8
0 . 2
J Rp
. 5 .
3 28,244,646.00
0 3 4
0 1 4
6
2
4 6 4
J 0 . 9 Rp
. 2 .
4 24,928,223.90
0 3 2
0 2 8
2
J 5 2 1 Rp
5 0 . 1 11,770,060.37
106
7
. 3 .
0 5 7
0 4 0
1
2
5 4 1
0 . 1
J Rp
. 2 .
6 21,195,088.50
0 3 9
0 9 5
1
1
5 2 4
J 0 . 4 Rp
. 8 .
7 14,451,044.81
0 9 5
0 0 1
0
2
5 5 6
0 . 8
J Rp
. 3 .
8 26,881,712.58
0 7 8
0 6 1
7
2
5 4 5
L 8 . 7 Rp
. 3 .
1 25,772,784.11
7 9 7
0 1 2
8
5
6 8 0
0 . 8
L Rp
. 4 .
2 50,807,588.95
0 6 0
0 8 7
6
2
6 4 4
L 0 . 5 Rp
. 0 .
3 24,572,063.02
0 9 7
0 5 2
1
L 1 1 1 Rp
4 0 2 2 128,370,695.90
0 . 8
. 8 3
0 3 .
106
7
0 7 0
7
Ter 5
1 4
sier 8
4 .
T . Rp
. 0
1 7 5,877,787.76
4 6
7
6 5
8
4
1
4 6
0
. 3
T 4 Rp
4 .
2 . 46,316,282.60
4 1
1
6 6
7
3
7
1 4
5
6 .
T . Rp
. 4
3 5 7,552,296.13
9 6
2
2 3
3
2
6 4 9
T 5 . 7 Rp
. 5 .
4 29,719,715.72
5 3 1
0 8 9
7
7
1 3
6
9 .
T . Rp
. 8
5 9 7,695,899.91
8 6
5
9 8
9
9
2 4
3
1 .
T . Rp
. 4
6 0 9,300,490.45
0 1
0
9 0
5
5
1 3
7
6 .
T . Rp
. 4
7 7 5,772,491.19
5 9
2
4 1
5
T 8 4 3 Rp
8 4 . 6 36,087,919.17
. 2 0
2 8 .
9 1 8
7
106
9
1
1
1 3
0
T 3 8 Rp
.
. .
9 1 13,855,180.63
6 5
6
3 5
7
2
1
1 1
9
2 7
T 2
. 4 Rp
1 .
6 . 117,473,211.27
0 8
5 7
4
4 3
2
1
1 9 4
T 5 . 0 Rp
1 . 2 .
14,090,043.76
1 2 1 9
9 5 0
0
4
2
2 7
2
T 0 3
. Rp
1 . .
8 47,316,346.48
2 7 1
3
2 6
7
3
1
2 6 2
T 0 . 6 Rp
1 . 1 .
12,612,580.74
3 6 0 1
5 7 2
6
4
7 5 6
T 7 . 4 Rp
1 . 9 .
46,425,091.62
4 7 7 2
1 4 5
1
5
6
8 1
T .
. . Rp
1 3
0 3 5,137,105.38
5 8
5 7
1
1
T 1 1 1 Rp
1 4 2 7 177,633,016.94
6 3 . 7
106
6
. 3 .
7 5 3
6 6 3
0
9
1
9 4
0
T 0 2
. Rp
1 . .
3 94,230,501.89
7 9 3
6
1 0
5
5
3
1 1 4
T 7 9 1
2 . 0 Rp
1
. 7 . 341,071,791.58
8
5 7 7
2 0 1
8
1
2 5 1
T 1 . 0 Rp
1 . 0 .
11,058,381.75
9 9 4 5
3 2 8
4
Tot
al Rp
Bia 1,859,941,877.
ya
75
Gal
ian
109
Dae P K
rah Na a A eb Biaya Beton
Tat n ut
a 0 uh
7
21
5
0. Rp
. 2.
P10 17 31,526,064.28
0
4
0
7
5 97
Rp
. 1. .0
P11 14,555,993.48
0 40
0
2
0 42
Rp
. 2. .1
P12 6,327,418.41
0 83
0
2
0 40
Rp
. 2. .3
P13 6,055,225.96
0 68
0
7
5 99
Rp
. 1. .4
P14 14,921,438.72
0 76
0
7
16
5
3. Rp
. 2.
P15 67 24,551,223.49
0
5
0
2
12
0
7. Rp
. 6.
P16 62 19,143,949.19
0
6
0
2
0 29
Rp
. 1. .1
P17 4,376,696.85
0 78
0
7
14
5
2. Rp
. 1.
P18 30 21,346,366.67
0
9
0
7
5 69
Rp
. 0. .6
P19 10,443,182.07
0 21
0
2 13 Rp
P20 0 6. 7. 20,578,667.44
. 19
0 1
109
Dae P K
rah Na a A eb Biaya Beton
Tat n ut
a 0 uh
6
11
0
4. Rp
. 1.
P21 92 17,238,525.08
0
4
0
2
0 15
Rp
. 0. .1
P22 2,272,361.72
0 49
4
2
0 43
Rp
. 2. .6
P23 6,546,547.54
0 44
4
6
15
0
8. Rp
. 2.
P24 20 23,731,228.41
0
8
0
Ind 2
ustr 4 87
Rp
i . 3. .8
I1 13,181,081.13
0 74
0
4
15
0
5. Rp
. 3.
I2 42 23,313,862.33
0
6
0
4
10
0
8. Rp
. 2.
I3 05 16,208,521.60
0
7
0
2
14
4
9. Rp
. 6.
I4 98 22,497,130.34
0
1
0
2
4 78
Rp
. 3. .4
I5 11,771,136.05
0 74
0
4
15
0
6. Rp
. 3.
I6 44 23,466,048.19
0
0
0
4 95 Rp
I7 0 2. .1 14,270,177.39
. 35
0
109
Dae P K
rah Na a A eb Biaya Beton
Tat n ut
a 0 uh
2
34
4
7. Rp
. 1
I8 15 52,073,380.74
0
6
0
4
16
0
6. Rp
. 4.
I9 00 24,901,376.24
0
9
0
2
4 96
Rp
. 4. .7
I10 14,515,903.99
0 73
0
2
4 64
Rp
. 2. .8
I11 9,731,316.60
0 75
0
4
30
0
8. Rp
. 7.
I12 47 46,271,489.14
0
7
0
P
a K
Dae n eb
rah j ut
Tat a uh
a an
Na n A Biaya Beton
Gu Be
na g to
Lah n
an ( (m
m 3
)
)
Jasa 4
13
0
7. Rp
. 3.
J1 86 20,680,066.82
0
7
0
8
48
0
9. Rp
. 6.
J2 36 73,404,451.73
0
3
0
8
28
0
2. Rp
. 3.
J3 44 42,366,968.99
0
6
0
4 24 Rp
J4 0 6. 9. 37,392,335.85
109
.
28
0
2
0
5
11
0
7. Rp
. 2.
J5 70 17,655,090.56
0
1
0
5
21
0
1. Rp
. 4.
J6 95 31,792,632.76
0
1
0
5
14
0
4. Rp
. 2.
J7 51 21,676,567.21
0
0
0
5
26
0
8. Rp
. 5.
J8 81 40,322,568.87
0
7
0
5
25
8
7. Rp
. 4.
L1 72 38,659,176.17
7
8
0
6
50
0
8. Rp
. 8.
L2 07 76,211,383.42
0
6
0
6
24
0
5. Rp
. 4.
L3 72 36,858,094.53
0
1
0
1
0 12
0 83 Rp
1
L4 . .7 192,556,043.84
0 07
0
Ters 1
ier 4 58
Rp
. 4. .7
T1 8,816,681.64
4 78
6
1 46 Rp
T2 0 4. 3. 69,474,423.90
4 16
. 3
1
7
109
1
6 75
Rp
. 4. .5
T3 11,328,444.20
9 23
2
6
29
5
7. Rp
. 4.
T4 19 44,579,573.58
5
7
0
1
9 76
Rp
. 3. .9
T5 11,543,849.86
8 59
9
2
1 93
Rp
. 4. .0
T6 13,950,735.68
0 05
9
1
6 57
Rp
. 3. .7
T7 8,658,736.79
5 25
4
8
36
4
0. Rp
. 4.
T8 87 54,131,878.75
2
9
9
1
13
3
8. Rp
. 1
T9 55 20,782,770.94
6
2
3
9
11
2
74 Rp
T1 . 1
.7 176,209,816.91
8
32
4
1
14
5
0. Rp
T1 . 9.
90 21,135,065.63
2
0
9
2
47
0
3. Rp
T1 . 2
16 70,974,519.72
7
3
2
2
12
0
6. Rp
T1 . 6.
12 18,918,871.11
6
6
5
7 46 Rp
T1 7 5. 4. 69,637,637.43
. 25
109
7
1
1
8
51
. Rp
T1 6. .3
0 7,705,658.07
71
5
1
4 17
3 76 Rp
T1 1
. .3 266,449,525.42
7 30
6
9
94
0
2. Rp
T1 . 1
30 141,345,752.84
9
5
1
1
7 34
2 10 Rp
T1 1
. .7 511,607,687.37
5 18
2
2
11
1
0. Rp
T1 . 5.
58 16,587,572.63
9
4
3
Rp
Total Biaya Beton
2,789,912,816.62
Sumber:Hasil Perhitungan
111
112
113
114
0
c Tadah 0.540
c tadah = 0,54
A tadah = 150 m2
R24 = 48,918 mm/hari
Diameter sumur (d) = 1,2 m
Kedalaman sumur (H)= 2 m
Waktu konsentrasi (tc)=( 0,9 x R240,92 ) / 60
= 0,538 jam
= 7,536 m 2
A total = Ah + Av
= 8,6664 m 2
Krata-rata = ((KvxAh)+(KhxAv))/A total
= 0,8973
V resap = (tc / 24) x A total x K rata-rata
= 0,174 m3
Vstorasi = Vab Vresap
= 3,214 m3
Tinggi Vstorasi = Vstorasi / Ah
= 2,843 m
Ah = 1,1304 m2
115
Vstorasi = 3,214 m3
Htotal = Vstorasi / Ah
= 2,843 m
116
117
R =
=
= 0,333 h
V = 1/n x R2/3 x S0,5
= 1/0,025 x (0,333 h)2/3 x 0,01140,5
= 2,052 h2/3
Q hitung =Ax V
= 2 h2 x 2,052 h2/3
= 4,104 h8/3
Q hitung = Q rencana
4,104 h8/3 = 0,00067 m3/dt
h = 0,049 m
b/h =1
b = 0,049 m
w = 1/3 h
= 1/3 (0,049)
= 0,016 m
A =bxh
118
= 0,002
P = b + 2h
119
= 0,148 m
R =
= 0,016 m
V = 1/n x R2/3 x S0,5
= 0,276 m
Fr = V / (9,81 x h)0,5
= 0,398
Qhitung = A x V
= 0,00067 m3/dt
Q hitung = Q rencana OK!
Perhitungan selanjutnya dapat dilihat pada tabel berikut.
120
1
1 11 12
Saluran
0.01
Drainase 0 0.
0.025 0.049 0.049 0.016 0.002 0.148 0.016 0.27 0.39
Tersier 1
Saluran
0.01
Drainase 0 0.
0.025 0.064 0.064 0.021 0.004 0.192 0.021 0.32 0.41
Tersier 2
Saluran
0.01
Drainase 0 0.
0.025 0.049 0.049 0.016 0.002 0.148 0.016 0.27 0.39
Tersier 3
Saluran
Drainase 0 0.025 0.01 0.049 0.049 0.016 0.002 0.148 0.016 0.27 0.39 0.
120
Sekunder 1
Saluran
0.01
Drainase 0 0.
0.025 0.074 0.074 0.025 0.006 0.223 0.025 0.36 0.42
Sekunder 2
Saluran
0.01
Drainase 0 0.
0.025 0.083 0.083 0.028 0.007 0.248 0.028 0.39 0.43
Primer