MATERI PENDIDIKAN AGAMA ISLAM

A. KETENTUAN SHOLAT JAMAK DAN QASAR

Sholat jamak dan qasar merupakan sholat yang dilakukan dalam menunaikan sholat fardhu yang
memiliki 4 rakaat. Sholat ini dilaksanakan jika seseorang sedang dalam keadaan safar atau dalam
perjalanan. Untuk orang yang sedang dalam perjalanan jauh diperbolehkan untuk memendekkan
sholat atau yang lebih dikenalnya dengan mengqasar sholat atau dengan cara mengumpulkan dua
sholat menjadi satu waktu.

Misalnya sholat dzuhur dan ashar dapat dikerjakan ketika waktu dzuhur atau ketika waktu ashar,
begitu juga dengan sholat maghrib dan isya’ dapat dilaksanakan ketika waktu maghrib atau
ketika waktu isya’.

Sedangkan untuk sholat shubuh tetap pada waktunya dan tidak dapat digabungkan dengan sholat
lainnya. Sholat jama’ boleh untuk dikerjakan jika memiliki beberapa alasan atau halangan
sebagai berikut:

 Dalam perjalanan yang bukan untuk maksiat.

 Apabila turun hujan dengan deras.
 Karena sakit dan takut.
 Jarak yang ditempuh cukup jauh, yakni kurang lebih sekitar 81 km.

Sholat Jamak Dapat Dilakukan dengan 2 Cara

Jamak Taqdim

Jamak taqdim merupakan jamak yang didahulukan, yiatu dengan menjamak 2 sholat
(dzuhur sama ashar atau maghrib dengan isya) pada waktu sholat yang pertama. Misalnya jamak
sholat dzuhur dan ashar, maka dilaksanakannya pada waktu dzuhur, begitu pula dengan maghrib
dan isya’, maka di jamaknya ketika maghrib. Ini disebut dengan jamak taqdim.

Syarat sahnya jamak taqdim:

 Berniat menjamak sholat kedua pada sholat pertama.

 Sholat pertama baru disusul sholat kedua.
 Berurutan, artinya tidak diselingi dengan perbuatan atau perkataan lain kecuali jika
keperluan itu penting.

Jamak Ta’khir

Jamak ta’khir merupakan jamak yang diakhirkan. Perbedaan dengan jamak taqdim adalah
hanya dipenempatan pelaksanaan sholatnya. Jika jamak taqdim dilaksanakan diawal waktu
sholat, kalau jamak ta’khir di akhir waktu sholat. Misalnya menggabungkan sholat dzuhur dan
ashar, jika jamak ta’khir dilaksanakan diwaktu ashar. Begitu juga dengan menggabungkan sholat
maghrib dan isya’ yang jamaknya dilaksanakan di waktu isya’.
Syarat sahnya jamak ta’khir:

 Niat diawal sholat terlebih dahulu jika mau melaksanakan jamak ta’khir.
 Berurutan, artinya tidak diselingi dengan perbuatan atau perkataan lain kecuali jika
keperluan itu penting.

Cara-cara melakukan sembahyang Jamak dan Qasar

Makna Jamak ialah dihimpunkan
Makna Qasar ialah dipendekkan
Perkara yang penting ialah kita mesti niat terlebih dahulu setelah keluar dari rumah iaitu:- "Sahaja aku
musafir kerana Allah Tallah".
Kita boleh melakukan selama tiga hari tinggal bermukim.
www.familiazam.com
Jamak Takdim dan diQasarkan (di pendekkan)

1.Melakukan sembahyang asar dalam waktu zuhur itu di namakan jamak takdim.
Lakukan sembahyang zuhur 2 rakaat selepas itu di ikuti pula sembahyang asar 2 rakaat.
Niat untuk sembahyang zuhur ialah "Sahaja aku sembahyang fardu zuhur 2 rakaat qasar dengan jamak
takdim kerana Allah Taala".
Niat untuk sembahyang asar pula ialah "Sahaja aku sembahyang fardu asar 2 rakaat qasar dengan jamak
takdim kerana Allah Tallah".

Jamak Takhir dan diQasarkan (di pendekkan)

www.familiazam.com
2.Melakukan sembahyang zuhur dalam waktu asar itu di namakan Jamak Takhir.
Tapi dengan syarat kita mesti niatkan dahulu dalam hati sebelum habis waktu zuhur iaitu:- "Aku nak
jamakkan sembahyang zuhur dalam waktu asar"
Lakukan sembahyang asar 2 rakaat selepas itu di ikuti pula sembahyang zuhur 2 rakaat.
Niat untuk sembahyang asar ialah "Sahaja aku sembahyang fardu asar 2 rakaat qasar dengan jamak takhir
kerana Allah Taala".
Niat untuk sembahyang zuhur ialah "sahaja aku sembahyang fardu zuhur 2 rakaat qasar dengan jamak
takhir kerana Allah Talla".
www.familiazam.com
Kita boleh juga jamakkan magrib dengan isyak atau sebaliknya tapi waktu magrib tidak boleh
diqasarkan ia tetap 3 rakaat caranya ialah:-

Jamak takdim dan diqasarkan (di pendekkan)

www.familiazam.com
1.Melakukan sembahyang isyak dalam waktu magrib itu dinamakan jamak takdim.
Niat untuk sembahyang magrib ialah "Sahaja aku sembahyang fardu maghrib 3 rakaat dijamakkan fardu
isyak dengan jamak takdim kerana Allah Talla".
Niat untuk sembahyang isyak ialah "Sahaja aku sembahyang fardu isyak 2 rakaat qasar dijamakkan fardu
magrib dengan jamak takdim kerana Allah Tallah".
www.familiazam.com
Jamak takhir dan diqasarkan (di pendekkan)
2.Melakukan sembahyang magrib dalam waktu isyak itu dinamakan jamak takhir.
Tapi jangan lupa niatkan sebelum waktu magrib berakhir "Aku nak jamakkan sembahyang magrib dalam
waktu isyak"
Niat untuk sembahyang isyak ialah "Sahaja aku sembahyang fardu isyak 2 rakaat qasar dijamakkan fardu
magrib dengan jamak takhir kerana Allah Talla".
Niat untuk sembahyang magrib ialah "sahaja aku sembahyang fardu magrib 3 rakaat dijamakkan fardu
isyak dengan jamak takhir kerana Allah Tallah".

TUGAS :

1. Jelaskan pengertian :

a. jamak
b. qasar

2. sholat jamak dan qasar dapat di lakukan dengan 2 cara. jelaskan pengertian 2 cara tersebut !

a. takhir
b. taqdim

3. tuliskan 3 cara syarat sah jamak taqhir