BAB I
PENDAHULUAN
Direncanakan :
Panjang bentang kuda-kuda = 10 m
Sudut kemiringan atap = 300
Penutup atap = Seng ( 10 kg/m2 ) ( PPI-1983 )
Jarak antar kuda-kuda =3m
Kelas / Jenis Kayu = Kelas kuat II (Bj = 0,90 )
PKKI (NI 5-1961)
Alat sambung = Baut
Tekanan angin = 40 kg/m2 (PPI-83)
Batang A
H1 2
A1 = A6 = 2,31 m
cos cos 30
H1 H 2 2 1,5
A2 = A5 = A1 2,31 1,73 m
cos cos 30
H1 H 2 H 3 2 1,5 1,5
A3 = A4 = ( A1 A2 ) ( 2,31 1,73) 1,73
cos cos 30
Batang V
V1 = V5 = A1 sin α = 2,31 sin 30 = 1,16 m
V2 = V4 = (A1 + A2) sin α = (2,31+ 1,73) sin 30 = 2,02 m
V3 = h = 2,33 m
Batang D
BAB II
PERENCANAAN GORDING
x
b
h
qx
qy
x
b
h
Px
Py
Momen akibat beban terpusat > momen akibat beban terbagi rata, maka
tegangan yang timbul ditentukan oleh beban terpusat.
b. Angin hisap
Koef angin hisap = -0,4
qy = koef angin x tek. angin x jarak gording
= - 0,4 x 40 x 1
= - 16 kg/m
qx = 0
My = 1/8 qyL2 = 1/8 (-16) (3)2 = - 18 kgm
Mx = 0
Kombinasi Beban
Momen Beban Mati Beban Beban
(Kgm) (Kg) Hidup (Kg) Angin tekan Primer Sekunder
(1) (2) (3) (4) (2) + (3) (2)+(3)+(4)
4880 8451
= 261,3 149,3
4880 9351
= 261,3 149,3
Menurut PKKI – 1961, lendutan yang diizinkan untuk gording pada konstruksi
kuda-kuda kayu adalah :
1 1
fmaks = .L = x300 = 1,5 cm
200 200
Akibat beban mati
5q x L4 5(10,04)(10 2 )(300) 4
fx = = 0,058 cm
384 EI x 384(10 5 )(1829,3)
5q y L4
5(17,39 )(10 2 )(300) 4
fy = = 0,307 cm
384 EI y 384(10 5 )(597,3 )
Akibat beban hidup
Px L3 50(300) 3
fx = = 0,154cm
48 EI x 48(10 5 )(1829,3)
Py L3 86,6(300) 3
fy = = 0,816 cm
48 EI y 48(10 5 )(597,3)
Akibat angin tekan
5q y L4 5(8,0)(10 2 )(300) 4
fy = = 0,141cm
384 EI y 384(1,00.10 5 )(597,3)
fx = 0
Akibat angin hisap
Lendutan akibat angin hisap tidak diperhitungkan, karena pengaruh angin hisap
memperkecil lendutan.
BAB III
PERHITUNGAN PEMBEBANAN
H2 = H3 = H4 = H5 = 1,50
A2 = A3 = A4 = A5 = 1,73 m
V2 = V4 = 2,02 m
P = 0,08 x 0,14 x 2,02 x 900 = 20,36 kg
V3 = 2,33 m
P = 0,08 x 0,14 x 2,33 x 900 = 23,49 kg
D1 = D4 = 1,89 m
P = 0,08 x 0,14 x 1,89 x 900 = 19,05 kg
D2 = D3 = 2,52 m
P = 0,08 x 0,14 x 2,52 x 900 = 25,40 kg
Kuda-kuda
Kuda-kuda
Pelimpahan Muatan :
o Titik A = B = ½ (A1 + H1) + tritisan
= ½ (23,28 + 20,16) + 10,08
= 32,02 kg
o Titik C = G = ½ (H1 + V1 + H2)
= ½ (20,16 + 11,69 + 15,12)
= 23,49 kg
o Titik D = F = ½ (H2 + D1 + V2 + H3)
= ½ (15,12+ 19,05 + 20,36 + 15,12 )
= 34,83 kg
o Titik E = ½ (H3 + H4 + D2 + D3 + V3 + Ikatan Angin)
Batang I1 – J1
P P
I1 J1
0,73 m 1m
RI1 RJ1
1,73 m
∑MJ1 = 0
RI1 . 1,73 – P. 1 = 0
RI1 . 1.73 = 60,24. 1
RI1 = 34,82 kg
∑MI1 = 0
-RJ1 . 1,73 + P . 1,73 + P . 0,73 = 0
-RJ1 . 1,73 + 60,24 . 1,73 + 60,24 . 0,73 = 0
-RJ1 . 1,73 = -148,19
RJ1 = 85,66 kg
Batang H1 – I2
P P
H1 I2
0,46m 1m 0,27m
∑MI2 = 0
RH1 . 1,73 – P . 1,27 – P . 0,27 = 0
RH1 . 1,73 – 60,24 . 1,27 – 60,24 . 0,27 = 0
RH1 . 1,73 = 92,77
RH1 = 53,62 kg
∑MH1 = 0
-R12 . 1,73 + P . 1,46+ P . 0,46 = 0
-RI2 . 1,73 + 60,24 . 1,46 + 60,24 . 0,46 = 0
-RI2 . 1,73 = -115,77
RI2 = 66,86 kg
Batang H2 – A1
P P
A1 H2
0,77m 1m 0,54m
∑MH1 = 0
RA1 . 2,31 – P . 1,54 – P . 0,54 = 0
RA1 . 2,31 – 60,24 . 1,54 – 60,24 . 0,54 = 0
RA1 . 2,31 = 125,30
RA1 = 54,24 kg
∑MA1 = 0
-RH2 . 2,31 + P . 1,77+ P . 0,77 = 0
-RH2 . 2,31 + 60,24 . 1,77+ 60,24 . 0,77 = 0
-RH2 . 2,31 = -153,01
RH2 = 66,24 kg
Batang A2 – Tritisan
P P
A2' A2
0,517m 0.483m
1m RA2A2'
RA2A2’ = P’ + P
= 45,24 + 60,24
= 105,48 kg
Jadi, beban penutup atap + gording untuk tiap titik buhul :
Titik J → P = RJ1 + RJ2 = 85,66 + 85,66 = 171,32 kg
Titik I = K → P = RI1 + RI2 = 34,82 + 66,86 = 101,68 kg
Titik H = L → P = RH1 + RH2 = 53,62 + 66,24 = 119,86 kg
Titik A = B → P = RA1 + RA2A2’ = 54,24 + 105,48 = 159,72 kg
Titik A = B = ½ H1 x 3 x 18
= ½ (2,00) x 3 x 18
= 54 kg
Titik A = B = (½ A1 + tritisan) x 3 x 16
= ( ½ (2,31) + 1) x 3 x 16
= 103,44 kg
Titik H = L = ½ (A1 + A2) x 3 x 16
= ½ (2,31 + 1,73) x 3 x 16
= 96,96 kg
= 48,48 kg
Titik Berat Berat atap Berat plafond + Hujan Orang/Pe Jumlah Pembulatan
BAB IV
PENDIMENSIAN BATANG
Koefisien konstruksi :
Konstruksi terlindung : β = 1
Muatan tidak tetap : δ = 5/4
tk = 25 x 1 x 5
/4 = 31,25 kg/cm2
// = 12 x 1 x 5/4 = 15 kg/cm2
Untuk menghindarkan bahaya tekuk, gaya yang ditahan oleh batang tersebut harus
digunakan dengan faktor tekuk ω, sehingga :
P
σytb = F ≤ tk // ............. (PKKI – 1961 hal 9)
br
P 3367,64 x 3,00
σytb= F 8 x 14
90,21 kg / cm 2 ≤ tk // = 106,25 kg/cm2….
br
(Aman)
Kayu ukuran 8/14 cm aman untuk digunakan.
(Aman)
Kayu ukuran 8/14 cm aman untuk digunakan.
(Aman)
Kayu ukuran 8/14 cm aman untuk digunakan.
Batang D2 dan D3
Ukuran kayu = 8/14 cm
P = 892,84 kg (tekan)
Setiap titik buhul dianggap sendi. Maka, Lk = L
Lk = 2,52 m = 252 cm
imin = 0,289 b = 0,289 x 8 = 2,31 cm
Lk 252
λ= 109
i min 2,31
P 892,84 x3,65
σytb = F 8 x 14
55.80 kg / cm 2 ≤ tk // = 106,25kg/cm2 ....(Aman)
br
BAB V
ZETTING
dimana :
Sf = Penurunan yang terjadi (cm)
S = Gaya batang akibat beban luar (kg)
L = Panjang masing-masing batang (cm)
U = Gaya akibat beban 1 satuan
F = Luas penampang (cm2)
E = Modulus elastisitas kayu (kelas kuat II : 100.000 kg/cm2) (PKKI –
1961 hal 6)
1
f max L (PKKI -1961 hal 17)
300
dimana :
L = panjang bentang kuda-kuda = 10 m = 1000 cm
1
f max x 1000 = 3,333 cm
300
BAB VI
PERENCANAAN SAMBUNGAN
untuk konstruksi kayu kelas I, merupakan sambungan golongan II, alat sambung
yang direncanakan adalah baut.
P = 2515,59 kg (tarik)
Digunakan alat sambung baut, dengan perlemahan 20%
Sambungan tampang dua, golongan II, α = 0
Digunakan baut 5/8" = 1,6 cm
S = 100 db3 (1 – 0,6 sin α) = 100 (1,6) (6) (1 – 0,6 sin 0) = 960 kg
S = 200 db1 (1 – 0,6 sin α) = 200 (1,6) (4) (1 – 0,6 sin 0) = 1280 kg
S = 430 d2 (1 – 0,35 sin α) = 430 (1,6)2 (1 – 0,35 sin 0) = 1100,8 kg (PKKI
-1961 hal 22)
Dipilih Smin = 960 kg
S = S x β x δ = 960 x 1 x 5/4 = 1200 kg
P 2515,59
Jumlah baut : n = 2,096 4 baut
S 1200
Gambar sambungan Batang H4 :
Baut 5/8"
14,00 cm
TAMPAK DEPAN
T. SAMPING
4,00 cm
8,00 cm
4,00 cm
TAMPAK ATAS
7d = 7 x 1,6 = 11,2 ≈ 15 cm
5d = 5 x 1,6 = 8 ≈ 10 cm
3d = 3 x 1,6 = 4,8 ≈ 6 cm
2d = 2 x 1,6 = 3,2 ≈ 4 cm (PKKI -1961 hal 23)
Baut 5/8"
10
TAMPAK ATAS 12
15
8
15
2
15
8
15
10 T. SAMPING
TAMPAK DEPAN
A1 = 3355,17 kg (tekan)
A1 H1 = 3219,83 kg (tarik)
A
H1
S = 100 db3 (1 – 0,6 sin α) = 100 (1,91) (8) (1 – 0,6 sin 300) = 1069,6 kg
S = 200 db1 (1 – 0,6 sin α) = 200 (1,91) (4) (1 – 0,6 sin 300) = 1069,6 kg
S = 430 d2 (1 – 0,35 sin α) = 430 (1,91)2 (1 – 0,35 sin 300) = 1294,2 kg
Dipilih Smin = 1069,6 kg
S = S x β x δ = 1069,6 x 1 x 5/4 = 1337 kg
P 3355,17
Jumlah baut : n = 2,509 4 baut
S 1337
Gambar Sambungan Pada Titik Buhul A :
14 cm
8 cm
10 cm
10 cm
12 cm
14 cm
TAMPAK DEPAN
6d = 11,46 cm ≈ 12 cm
5d = 9,55 cm ≈ 10 cm
5d = 9,55 cm ≈ 10 cm
2d = 3,82 cm ≈ 4 cm
KAYU 8/14 cm
V1
V1 = 215 kg (tarik)
H1 = H2 = 3219,83 kg (tarik)
14 cm
8 cm
BAUT 3/8''
6 cm
14 cm
6 cm
2 cm 10 cm
NIM. 1204101010036
4 cm
7 cm 7 cm
T.DEPAN T. SAMPING
Perancangan Konstruksi Gedung I (Kayu) 1-32
7d = 7 x 0,9525 = 6,6675 ≈ 10 cm
5d = 5 x 0,9525 = 4,7625 ≈ 6 cm
2d = 2 x 0,9525 = 1,905 ≈ 2 cm
KAYU 8/14 cm
KAYU 8/14 cm
V2
D1
V2 = 563,51 kg (tarik)
H2 = 3219,83 kg (tarik)
H3 = 2653,57 kg (tarik)
D1 = 669,47 kg (tekan)
Kayu 2 x 4/14 cm
Baut 3/8"
3 cm
8 cm 14 cm
3 cm
4 cm 8 cm 4 cm
T. DEPAN T. SAMPING
5d = 5 x 0,9525 = 4,7625 cm ≈ 8 cm
2d = 2 x 0,9525 = 1,905 cm ≈ 3 cm
2d = 2 x 0,9525 = 1,905 cm ≈ 3 cm
KAYU 8/14 cm
KAYU 8/14 cm
V3
D2 KAYU 8/14 cm
D3
H3 = 2653,57 kg (tarik)
H4 = 2515,59 kg (tarik)
D2 = 892,84 kg (tekan)
D3 = 892 kg (tekan)
V3 = 1419,97 kg (tarik)
Perhitungan berdasarkan gaya V3 = 1419,97 kg (tarik)
Sambungan tampang dua, golongan II, α = 90o
Digunakan baut 1/2" (1,27 cm)
S = 100 db3 (1 – 0,6 sin α) = 100 (1,27) (8) (1 – 0,6 sin 90) = 406,400 kg
S = 200 db1 (1 – 0,6 sin α) = 200 (1,27) (4) (1 – 0,6 sin 90) = 406,400 kg
S = 430 d2 (1 – 0,35 sin α) = 430 (1,27)2 (1 – 0,35 sin 90) = 450,806 kg
Dipilih Smin = 406,400 kg
S = S x β x δ = 406,400 x 1 x 5/4 = 508 kg
P 1419,97
Jumlah baut : n = 2,795 4 baut
S 508
Perhitungan berdasarkan gaya D2 = 892,84 kg (tekan)
Digunakan sambungan gigi tunggal, α = 47o
-
Kedalaman gigi (tv) :
S 892,84
tv = 112 x b 112 x 8 0,996 cm (PKKI -1961 hal 29)
α ≤ 50o → tv ≤ 1/4 h
tv ≤ 1/4 (14 cm)
tv ≤ 3,5 cm
Di pakai tv = 1,5 cm
-
Kayu muka (lv)
S cos 892,84 x cos(47 0 )
lv = 6,343
b. // 8(12)
lv ≥ 15 cm
Di pakai lv = 25 cm
Sambungan gigi tunggal dapat dipakai.
Perhitungan berdasarkan gaya D3 = 892 kg (tekan)
Digunakan sambungan gigi tunggal, α = 47o
-
Kedalaman gigi (tv) :
S 892
tv = 112 x b 112 x 8 0,995 cm
α ≤ 50o → tv ≤ 1/4 h
tv ≤ 1/4 (14)
tv ≤ 3,5
Di pakai tv = 1,5 cm
-
Kayu muka (lv)
S cos 892 x cos(47 0 )
lv = 6,337
b. // 8(12)
lv ≥ 15 cm
Di pakai lv = 25 cm
Sambungan gigi tunggal dapat dipakai.
Digunakan plat strip dan baut pelekat 1/2" = 1,27 cm (3 buah)
14 cm
8 cm
m
8c
14 cm
BAUT 1/2''
10 cm 10 cm
Plat
30x5x0,4 cm
A BAUT 1/2''
1.5 cm 1.5 cm
3,5 cm
25 cm
7 cm 14 cm
3,5 cm
10 cm
A' 4 cm 8 cm 4 cm
7d = 7 x 1,27 = 8,89 ≈ 10 cm
5d = 5 x 1,27 = 6,35 ≈ 7 cm
2d = 2 x 1,27 = 2,54 ≈ 2 cm
A2
H
A1 D1
V1
V1 = 215,00 kg (tarik)
D1 = 669,47 kg (tekan)
A2 = 2738,74 kg (tekan)
A1 = 3355,17 kg (tekan)
Perhitungan berdasarkan gaya V1 = 215,00 kg (tarik) , α = 65o
α ≤ 60o → tv ≤ 1/6 h
tv ≤ 1/6 (14)
tv ≤ 2,3
Di pakai tv = 1,5 cm
Sambungan gigi tunggal dapat dipakai.
Digunakan plat strip dan baut pelekat 1/2" (2 buah)
8 cm
14 cm
BAUT 1/2''
10 cm
Plat
10 cm 20x3x0,4 cm
6.5 cm
2 cm
BAUT 1/2''
10 cm
6.5 cm
m
3c 10 cm
mc
14
8c
m m
3c 7 cm 7 cm
POT A-A'
4 cm
8 cm
4 cm
14 cm
T. DEPAN
2d = 2,54 ≈ 3 cm
5d = 6,35 ≈ 6.5 cm
7d = 8,89 ≈ 10 cm
A3
I
A2 D2
V2
V2 = 563,51 kg (tarik)
D2 = 892,84 kg (tekan)
A2 = 2738,74 kg (tekan)
A3 = 2137,17 kg (tekan)
Perhitungan berdasarkan gaya V2 = 563,51 kg (tarik) , α = 65o
Sambungan tampang II, golongan II, α = 65o
Dipilih baut 1/2" (1,27 cm), di pakai plat penyambung 4/14 cm.
Hubungan plat penyambung dengan batang A
S = 100 db3 (1 – 0,6 sin α) = 100 (1,27) (8) (1 – 0,6 sin 65o) = 463,515 kg
S = 200 db1 (1 – 0,6 sin α) = 200 (1,27) (4) (1 – 0,6 sin 65o) = 463,515 kg
S = 430 d2 (1 – 0,35 sin α) = 430 (1,27)2 (1 – 0,35 sin 65o) = 473,549 kg
Dipilih Smin = 463,515 kg
S = S x β x δ = 463,515 x 1 x 5/4 = 579,394 kg
P 563,51
Jumlah baut : n = 0,972 2 baut
S 579,394
Perhitungan berdasarkan gaya D2 = 892,84 kg (tekan)
Digunakan sambungan gigi tunggal, α = 43o
-
Kedalaman gigi (tv) :
S 892,84
tv = 112 x b 112 x 8 0,996 cm
α ≤ 50o → tv ≤ 1/4 h
tv ≤ 1/4 (14)
tv ≤ 3,5
Di pakai tv = 1,5 cm
8 cm
14 cm
BAUT 1/2''
A 4 cm 4 cm
8 cm
10 cm
Plat
10 cm 20x3x0,4 cm
6.5 cm
2 cm
10 cm
6.5 cm
m
3c 10 cm 14
cm
8c
m m
3c 7 cm 7 cm
8 cm
4 cm
14 cm
T. DEPAN
2d = 2,54 ≈ 3 cm
5d = 6,35 ≈ 6.5 cm
7d = 8,89 ≈ 10 cm
J
A3 A4
V3
A3 = 2137,17 kg (tekan)
A4 = 2121,2 kg (tekan)
V3 = 1419,97 kg (tarik)
α ≥60o → tv ≤ 1/6 h
tv ≤ 1/6 (14)
tv ≤ 2,3
Sambungan gigi tunggal dapat dipakai.
-
Kayu muka (lv)
S cos 2137,17 cos (65)
lv = 12,544 (PKKI -1961 hal 29)
b. // 6(12)
lv ≥ 15 cm
Di pakai lv = 15 cm
Sambungan gigi tunggal dapat dipakai.
Digunakan plat strip dan baut pelekat 1/2" (3 buah)
Gambar Sambungan Pada Titik Buhul J
8 cm
14 cm
2 cm 2 cm
15 cm
plat 30x5x0,4
10 cm 10 cm
14 cm 14 cm
8 cm 8 cm
8 cm
14 cm
T. DEPAN
7d = 8.89 ≈ 10 cm
Total baut = 2 baut 3/4'', 10 baut 5/8'', 20 baut 1/2'' dan 6 baut ⅜''
Jumlah plat yang digunakan = 4 buah plat ukuran 30 x 5 x 0,4 cm (2 buah)
dan plat ukuran 20 x 3 x 0,4 cm (2 buah).
BAB VII
PERHITUNGAN KUBIKASI
Luas
Panjang Batang Kubikasi
Ukuran Kayu Penampang
Batang L V=FxL
(cm) F=bxh
(cm) (cm3)
(cm2)
(1) (2) (3) (4) (5)
H1 200 2 x 4/14 112 22400
H2 150 2 x 4/14 112 16800
H3 150 2 x 4/14 112 16800
H4 150 2 x 4/14 112 16800
H5 150 2 x 4/14 112 16800
H6 200 2 x 4/14 112 22400
A1 231 8/14 112 25872
A2 173 8/14 112 19376
A3 173 8/14 112 19376
A4 173 8/14 112 19376
A5 173 8/14 112 19376
A6 231 8/14 112 25872
V1 116 8/14 112 12992
V2 202 8/14 112 22624
V3 233 8/14 112 26096
V4 202 8/14 112 22624
V5 116 8/14 112 12992
D1 189 8/14 112 21168
D2 252 8/14 112 28224
D3 252 8/14 112 28224
D4 189 8/14 112 21168
Total 437360
Dari tabel didapat volume kayu untuk satu rangka kuda-kuda adalah :
437360 cm³ = 0,43736 m³
Berat total untuk satu rangka kuda- kuda adalah :
W = 0,43736 x 980
= 428,6 kg
= 0,481096 m³