Anda di halaman 1dari 13

Transformasi Bilinear

Jurusan Matematika
Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam
Universitas Negeri Medan

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Misalkan a, b, c dan d konstanta kompleks. Transformasi
az + b
dengan bentuk w = ; ad − bc 6= 0 dan c 6= 0
cz + d
disebut transformasi bilinear (Mobius)
Transformasi bilinear dapat dituliskan sebagai komposisi
dari transformasi linear dan kebalikan sebagai berikut.

az + b a(z + ba )
w = f (z) = =
cz + d c(z + dc )
a(z + dc − dc + ba ) a a( ba − dc )
= = +
c(z + dc ) c c(z + dc )
a b − acc a bc − ad
= + = +
c (cz + d) c c(cz + d)

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


1
Misalkan w1 = cz + d dan w2 = . Sehingga
w1
a bc − ad
w= + w2
c c

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Contoh 1.

Tentukan peta Im(z) > 0 oleh transformasi bilinear


z −i
w= .
z +i
Penyelesaian:
z −i z + i − 2i 2i
w= = =1−
z +i z +i z +i
1
Misalkan w1 = z + i, w2 = dan w = 1 − 2iw2 . Diperoleh
w1
pengaitnya adalah
1w 2 w 1 w 2i
z −→ z + i −→ −
→1−
z +i z +i

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Gambar peta hasil transformasi Contoh 1.
w1
z −→ z +i

w2 1
z + i −→
z +i

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Lanj. Gambar peta hasil transformasi Contoh 1.

1 w 2i

→1−
z +i z +i

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Teorema 1.
Jika z1 6= z2 sebarang titik pada bidang-Z dan w1 6= w2
sebarang titik pada bidang-W , maka fungsi transformasi linear
yang memetakan z1 ke w1 dengan j = 1, 2 adalah
w − w1 z − z1
=
w − w2 z − z2
Untuk bukti teorema di atas, diserahkan kepada pembaca
sebagai latihan.

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Teorema 2.
Jika z1 6= z2 6= z3 sebarang titik pada bidang-Z dan
w1 6= w2 6= w3 sebarang titik pada bidang-W , maka fungsi
transformasi linear yang memetakan zj ke wj dengan
j = 1, 2, 3 adalah
(w − w1 )(w2 − w3 ) (z − z1 )(z2 − z3 )
=
(w − w3 )(w2 − w1 ) (z − z3 )(z2 − z1 )

Bukti.
Misalkan:
az + b az1 + b az2 + b az3 + b
w= , w1 = , w2 = , w3 =
cz + d cz1 + d cz2 + d cz3 + d
dengan ad − bc 6= 0

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Lanjutan Bukti.

az + b az1 + b
w − w1 = −
cz + d cz1 + d
(az + b)(cz1 + d) − (az1 + b)(cz + d)
=
(cz + d)(cz1 + d)
aczz1 + bcz1 + adz + bd − aczz1 − bcz1 − adz − bd
=
(cz + d)(cz1 + d)
−bc(z − z1 ) + ad(z − z1 )
=
(cz + d)(cz1 + d)
(ad − bc)(z − z1 )
=
(cz + d)(cz1 + d)

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Lanjutan Bukti.

az2 + b az3 + b
w2 − w3 = −
cz2 + d cz3 + d
=
acz2 z3 + bcz3 + adz2 + bd − acz2 z3 − bcz2 − adz3 − bd
(cz2 + d)(cz3 + d)
ad(z2 − z3 ) + bc(z2 − z3 )
=
(cz2 + d)(cz3 + d)
(ad − bc)(z2 − z3 )
=
(cz2 + d)(cz3 + d)

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Lanjutan Bukti.

az + b az3 + b
w − w3 = −
cz + d cz3 + d
aczz3 + bcz3 + adz + bd − aczz3 − bcz − adz3 − bd
=
(cz + d)(cz3 + d)
ad(z − z3 ) − bc(z − z3 )
=
(cz + d)(cz3 + d)
(ad − bc)(z − z3 )
=
(cz + d)(cz3 + d)

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Lanjutan Bukti.

az2 + b az1 + b
w2 − w1 = −
cz2 + d cz1 + d
=
acz1 z2 + bcz1 + adz2 + bd − acz1 z2 − bcz2 − adz1 − bd
(cz2 + d)(cz1 + d)
ad(z2 − z1 ) − bc(z2 − z1 )
=
(cz2 + d)(cz1 + d)
(ad − bc)(z2 − z1 )
=
(cz2 + d)(cz1 + d)

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks


Lanjutan Bukti.

(ad − bc)(z − z1 ) (ad − bc)(z2 − z3 )


.
(w − w1 )(w2 − w3 ) (cz + d)(cz1 + d) (cz2 + d)(cz3 + d)
=
(w − w3 )(w2 − w1 ) (ad − bc)(z − z3 ) (ad − bc)(z2 − z1 )
.
(cz + d)(cz3 + d) (cz2 + d)(cz1 + d)
(ad−bc)(z−1 )(ad−bc)(z2 −z3 )(cz+d)(cz3+d)(cz2 +d)(cz1 +d)
= (ad−bc)(z−3 )(ad−bc)(z2 −z1 )(cz+d)(cz1+d)(cz2 +d)(cz3 +d)
(z − z1 )(z2 − z3 )
=
(z − z3 )(z2 − z1 )

Lasker P. Sinaga, S.Si., M.Si. MAT Fungsi Kompleks

Anda mungkin juga menyukai