Pelan Strategik Jabatan 2013-2015 PDF

PELAN STRATEGIK
Jabatan Bomba dan Penyelamat

Malaysia
(Pindaan Pelan Tindakan)
2013 – 2015
“Menjadi Sebuah Organisasi

Kebombaan dan Penyelamatan
Yang Berprestasi Tinggi.”
“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

Yang Berprestasi Tinggi” i
PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
ii “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

Yang Berprestasi Tinggi”
KANDUNGAN
1
PELAN
PELAN
STRATEGIK
STRATEGIK
Jabatan BombaJabatan
dan Penyelamat
Bomba dan Penyelamat
MalaysiaMalaysia
(Pindaan(Pindaan
Pelan Tindakan)
Pelan Tindakan)
2013
2013
– 2015
– 2015
Kata-kata Aluan YAS Ketua Pengarah

Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia..................................iv
Bab 1 – Pendahuluan

1.1 Ringkasan Eksekutif ............................................................... 2
1.2 Latar Belakang ........................................................................ 4
1.3 Carta Organisasi...................................................................... 6
1.4 Fungsi, Peranan dan Punca Kuasa......................................... 7
1.5 Stakeholder dan Pelanggan .................................................. 10

Bab 2 – Senario Persekitaran

2.1 Analisis Persekitaran............................................................. 12
2.2 Isu-isu Strategik .................................................................... 20

Bab 3 – Hala Tuju Strategik

3.1 Visi ........................................................................................ 24
3.2 Misi ........................................................................................ 24
3.3 Moto....................................................................................... 25
3.4 Nilai-nilai Teras....................................................................... 25
3.5 Fokus Strategik...................................................................... 26
3.6 Teras Strategik....................................................................... 27
3.7 Pelan Tindakan...................................................................... 28

Bab 4 – Mercu Keberkesanan

4.1 Elemen Penentu Kejayaan ................................................... 42
4.2 Mekanisme Pemantauan Keberhasilan................................. 44

Bab 5 – Penutup

5.1 The Way Forward................................................................... 46
5.2 Matlamat Terpenting Operasi Ialah Menyelamatkan
Nyawa (Saving Life) ............................................................. 47
5.3 Konsep RECEO..................................................................... 48

Yang Berprestasi Tinggi” i
2
PELAN
PELAN
STRATEGIK
STRATEGIK
dan Penyelamat
MalaysiaMalaysia
(Pindaan (Pindaan
Pelan Tindakan)
Pelan Tindakan)
2013
2013
– 2015
– 2015
Lampiran
n Lampiran 1 – Sejarah Perkembangan Jabatan Bomba

dan Penyelamat Malaysia
n Lampiran 2 – Carta Fungsi JBPM
n Lampiran 3 – Logo, Bendera dan Lagu JBPM
n Lampiran 4 – Hari Anggota Bomba Sedunia
n Lampiran 5 – Nilai dan Jati Diri Pegawai Bomba
n Lampiran 6 – Pangkat, Pakaian Seragam dan Pingat
Jabatan
n Lampiran 7 – Norma Perlindungan Kebakaran dan
Kecemasan
n Lampiran 8 – Peranan JBPM Dalam Pengurusan Bencana
ii “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015

Yang Berprestasi Tinggi” iii
PELAN
PELAN
STRATEGIK
STRATEGIK
dan Penyelamat
MalaysiaMalaysia
(Pindaan (Pindaan
Pelan Tindakan)
Pelan Tindakan)
2013
2013
– 2015
– 2015
Kata-kata
Aluan
YAS Ketua Pengarah

Malaysia.
Assalamualaikum W.B.T dan Salam 1 Malaysia.
S
urvival Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia
bergantung penuh dengan hala tuju jabatan. Walaupun
sehingga kini tiada organisasi lain yang boleh mengganti
fungsi dan tugas JBPM, namun perkara ini tidak mustahil
jika kita leka dan tidak mempunyai wawasan memacu dan membawa
jabatan ke tahap prestasi yang lebih tinggi.
Sehubungan dengan itu, Pelan Strategik JBPM 2009-2020 telah

dikaji semula untuk membawa visi dan misi yang diharapkan akan
meningkatkan kecemerlangan berterusan kepada jabatan.
Untuk terus relevan, JBPM perlu membuat persiapan rapi bagi

menyahut cabaran dan aspirasi rakyat terhadap perkhidmatan
kebombaan dan menyelamat yang kian meningkat serta beriringan
dengan momentum perancangan dan wawasan Negara.
Kajian semula pelan strategik ini juga bertepatan dengan perubahan-

perubahan besar yang berlaku di peringkat dalaman dan luaran
Jabatan, iaitu pelaksanaan Program Transformasi Kerajaan yang
menekankan CTI (Cepat, Tepat dan Integriti) dan PCI (Productivity,
Creative and Innovation), serta kajian semula Pelan Strategik
Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan
Tempatan.
iv “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Walaupun perubahan ini tidak akan mengubah perkhidmatan teras Jabatan

tetapi ia akan mengubah sistem penyampaian perkhidmatan yang dilaksanakan
ke arah yang lebih positif.
Di kesempatan ini juga, saya ingin merakamkan jutaan terima kasih dan setinggi
penghargaan kepada semua yang terlibat dalam menghasilkan pelan strategik
ini. Pelan ini diharap dapat memacu jabatan untuk menjadi sebuah “Organisasi
Yang Berprestasi Tinggi”.
DATO’ WAN MOHD NOR BIN HAJI IBRAHIM

Ketua Pengarah,
Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia

Yang Berprestasi Tinggi” v
PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
‘CEPAT DAN MESRA’
vi “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
BAB 1
PENDAHULUAN

Yang Berprestasi Tinggi” 1
PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
1 PENDAHULUAN
1.1 RINGKASAN EKSEKUTIF
J
abatan Bomba dan Penyelamat Malaysia (JBPM) menyedari
hakikat perkembangan pesat yang berlaku hari ini memerlukan
Jabatan membuat persediaan yang rapi bagi memastikan
Jabatan berada pada landasan yang betul dan sejajar dengan arus
perdana.
Pelan Strategik JBPM (pindaan pelan tindakan) 2013-2015 ini

merupakan pelan jangka sederhana yang merangkumi hala tuju,
aspirasi, analisis-analisis persekitaran dalaman dan luaran, strategi-
strategi utama dan pelan tindakan. Ini bagi memastikan JBPM
berupaya menghadapi cabaran masa kini dan masa hadapan. Ia
juga memastikan Jabatan berada pada tahap siapsiaga dengan
keupayaan tertinggi bagi menjalankan tugas dan tanggungjawab
dengan cekap dan berkesan.
2 “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Bagi mengukur keberkesanan Pelan Strategik JBPM, tempoh pelaksanaan

pelan tindakan akan dibuat dari tahun 2013-2015. Pelan tindakan yang
dirangka untuk tempoh sehingga tahun 2015 adalah selaras dengan aspirasi
Pelan Strategik Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan
Kerajaan Tempatan (KPKT), dan juga Rancangan Malaysia 5 Tahun. Pelan
tindakan serta keseluruhan pelan strategik ini akan dikaji semula pada tahun
2016 menggunakan kaedah-kaedah sesuai dengan melihat pencapaian Key
Performance Indicator (KPI) Jabatan, objektif kualiti dan pencapaian Piagam
Pelanggan.
Pelan Stategik JBPM ini tidak mengubah keseluruhan pelan strategik terdahulu.
Penyusunan dibuat bagi memperkemaskan pendokumenan pelan strategik.
Penambahbaikan dibuat ke atas teras dan strategi bagi memperkukuhkan
halatuju jabatan. Pindaan juga dibuat ke atas pelan tindakan agar program
dan aktiviti yang dirangka memenuhi visi terkini.
Dengan visi “Menjadi sebuah organisasi kebombaan dan penyelamatan yang

berprestasi tinggi”, pelan strategik ini diyakini akan menjadi pencetus kepada
budaya korporat yang berdaya saing, progresif dan peka kepada kehendak
konsep “merakyatkan perkhidmatan awam”.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
1.2 LATAR BELAKANG
Sejarah perkhidmatan
kebombaan adalah seiring
dengan kewujudan dan
perkembangan perkhidmatan
polis di Tanah Melayu. Sejarah
awal menunjukkan pasukan
bomba adalah terdiri daripada
pasukan polis sukarela yang
dilantik oleh penjajah British
ketika itu. Seawal tahun 1787, proses kewujudan perkhidmatan kebombaan
telah dapat dikesan menerusi beberapa kejadian rusuhan di Pulau Pinang.
Francis Light yang merupakan Gabenor pada ketika itu telah menubuhkan
pasukan polis terdiri daripada ketua-ketua kaum Melayu, Cina dan India pada
akhir tahun 1792 selepas cadangannya tidak diendahkan oleh Lord Cornwallis,
Governor General East India Company.
Perkhidmatan bomba terus berkembang di bawah

pentadbiran pasukan polis sebelum diambil alih
oleh kerajaan negeri dan diletakkan di bawah
majlis perbandaran. Balai bomba yang pertama
telah ditubuhkan di Pulau Pinang iaitu Balai Bomba
Lebuh Pantai yang dikenali sebagai Central Fire
Station pada tahun 1908.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Evolusi perkhidmatan kebombaan berkembang seiring dengan perubahan

sosio-politik negara. Selepas kemerdekaan tahun 1957, perkhidmatan
kebombaan masih diletakkan di bawah bidang kuasa tempatan dan kerajaan
negeri. Penyatuan perkhidmatan kebombaan di bawah Kerajaan Persekutuan
telah dibuat pada 1 Januari 1976 dengan Kementerian Kerajaan Tempatan
dan Perumahan sebagai kementerian yang bertanggungjawab di atas
perkhidmatan tersebut. Penyatuan perkhidmatan melibatkan 3 fasa dan
keseluruhan penyatuan lengkap apabila Sabah dan Sarawak menyertai
Jabatan Perkhidmatan Bomba Malaysia pada 15 Mei 1981.
Pada 8 Januari 1997, jemaah menteri telah bersetuju untuk menukar nama
Jabatan Perkhidmatan Bomba Malaysia kepada Jabatan Bomba dan
Penyelamat Malaysia. Majlis pelancaran dan pengumuman penukaran nama
tersebut telah dilakukan oleh YAB Dato’ Seri Dr. Mahathir bin Mohamad,
Perdana Menteri Malaysia di Genting Highlands pada 21 Februari 1997.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
1.3 CARTA ORGANISASI

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
1.4 FUNGSI, PERANAN DAN PUNCA KUASA
Perkhidmatan kebombaan dan penyelamat adalah sejajar dengan

peruntukan perundangan di dalam Perlembagaan Persekutuan iaitu
peruntukan JADUAL KESEMBILAN [Perkara 74, 77] Senarai Perundangan,
Senarai I - Senarai Persekutuan, 26. yang menyatakan Tertakluk kepada
butiran 9A Senarai Bersama, pencegahan kebakaran dan pemadaman
api, termasuk perkhidmatan bomba dan pasukan bomba; dan Senarai III
- Senarai Bersama, 9A. Langkah keselamatan kebakaran dan langkah
mencegah kebakaran dalam pembinaan dan penyenggaraan bangunan.
Peruntukan ini telah membawa kepada kewujudan Akta Perkhidmatan

Bomba 1988 (Akta 341). Akta Perkhidmatan Bomba 1988 (Akta 341) adalah
undang-undang tubuh yang mewujudkan dan memberi kuasa kepada
Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia. Objektif dan fungsi JBPM
dinyatakan dengan jelas di bawah Seksyen 5 (1) & (2) Akta 341 seperti
mana berikut;
Tugas Jabatan Bomba dan Penyelamat
5. (1) Tugas Jabatan Bomba dan Penyelamat hendaklah termasuk -

(a) mengambil langkah yang sah bagi:-
(i) memadam, menentang, mencegah dan mengawal

kebakaran;
(ii) melindungi nyawa dan harta sekiranya berlaku kebakaran;
(iii) menentukan adanya jalan keluar kebakaran,
penyenggaraannya dan pengawalseliaannya yang
sempurna; dan
(iv) menentukan adanya jalan keluar yang cukup dari semua
premis ditetapkan sekiranya berlaku kebakaran;

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
(b) menjalankan penyiasatan tentang sebab, punca, dan hal keadaan

kebakaran; dan
(c) melaksanakan khidmat kemanusiaan, termasuk perlindungan

nyawa dan harta semasa berlakunya apa-apa bencana.

(2) Jabatan Bomba dan Penyelamat boleh, selain tugasnya di bawah subseksyen
(1), melaksanakan apa-apa tugas lain yang dipertanggungjawabkan
kepadanya oleh undang-undang atau sebagaimana yang diarahkan oleh
Menteri supaya dilaksanakannya.
Di samping Akta Perkhidmatan Bomba 1988 (Akta 341) sebagai punca kuasa
kepada Jabatan, lain-lain kuasa perundangan seperti berikut turut digunapakai dalam
melaksanakan tugas dan tanggungjawab.
Akta dan Kanun

1. Akta Hospital Persendirian 1971( Akta 43)
2. Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 (Akta 127)
3. Akta Racun Makhluk Perosak 1979 (Akta 149)
4. Akta Bahan Letupan 1957 (Akta 207)
5. Akta Petroleum (Langkah-Langkah Keselamatan) 1984 (Akta 302)
6. Akta Perlesenan Tenaga Atom 1984 (Akta 304)
7. Akta Taman Asuhan Kanak-Kanak 1984 (Akta 308)
8. Akta Hiburan (Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur) 1992 (Akta 493)
9. Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 (Akta 514)
10. Kanun Prosedur Jenayah

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Undang-undang Kecil
1. Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam

1984 (UKBS)
Perundangan Subsidiari
1. Peraturan-Peraturan Perkhidmatan Bomba

(Fi Pusat Latihan Bomba) 1996
(Kumpulan Wang Kebajikan Jabatan
Perkhidmatan Bomba) 1997
3. Perintah Perkhidmatan Bomba (Premis
Ditetapkan) 1998
(Pengkompaunan Kesalahan) 2000
(Perakuan Bomba) 2001
(Tatasusila Pegawai Bomba) 2003
Arahan
1. Arahan MKN No. 20

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
1.5 STAKEHOLDER DAN PELANGGAN
STAKEHOLDERS
JEMAAH MENTERI ◆ MENTERI ◆ TIMBALAN MENTERI ◆ EXCO NEGERI
KETUA SETIAUSAHA KEMENTERIAN ◆ AHLI PASCA KABINET
PELANGGAN
PELANGGAN LUARAN PELANGGAN DALAMAN
• Sektor Awam • Kakitangan JBPM

• Sektor Swasta • Keluarga Pegawai
• Badan-badan Profesional • Pesara JBPM
• Pertubuhan Antarabangsa
• NGO
• Orang Awam

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
BAB 2
SENARIO
PERSEKITARAN

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
2 SENARIO PERSEKITARAN
2.1 ANALISIS PERSEKITARAN
Melihat perubahan dan transformasi semasa yang berlaku di dalam

Negara, faktor-faktor di Rajah 1 telah memberi impak yang besar kepada
Jabatan dalam menentukan hala tuju serta penyampaian perkhidmatan
Jabatan kepada rakyat.
DASAR-DASAR PERUBAHAN
SEMASA KERAJAAN SOSIO-EKONOMI
NEGARA
n Wawasan 2020 n Perkembangan Ekonomi Negara

n Misi Nasional 2006 - 2020 n Pertumbuhan Pusat Industri dan
n Gagasan 1 Malaysia Perniagaan
n Program Transormasi Kerajaan n Peningkatan Populasi
n Program Transformasi Ekonomi n Pewujudan Bandar-bandar dan
n Merakyatkan Perkhidmatan Awam Penempatan Baru

n RMK-10
Rajah 1 : Faktor-faktor Penentu Hala Tuju Jabatan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
• Dasar-dasar Semasa Kerajaan
i. Wawasan 2020
Tidak dapat dinafikan, gagasan Wawasan 2020 telah memberi impak yang
besar dalam Jabatan. 9 cabaran strategik yang menjadi teras dalam Wawasan
2020 perlu didukung oleh Jabatan kerana Jabatan adalah sebahagian
daripada aspirasi wawasan tersebut. 9 cabaran strategik tersebut adalah;
Pertama Mewujudkan satu negara Malaysia bersatu yang terdiri dari

satu Bangsa Malaysia.
Kedua Mewujudkan masyarakat Malaysia yang bebas dari aspek

psikologi, selamat, dan maju.
Ketiga Merangsang dan memajukan masyarakat yang

berdemokratik dan matang.
Keempat Mewujudkan masyarakat yang beretika dan bermoral tinggi.
Kelima Mewujudkan masyarakat yang liberal dan bertoleransi.
Keenam Mewujudkan masyarakat yang saintifik dan progresif.
Ketujuh Mewujudkan masyarakat yang penyayang.
Kelapan Memastikan ekonomi masyarakat yang seimbang, di mana

pengagihan kekayaan negara adalah adil dan saksama.
Kesembilan Mewujudkan masyarakat yang berjaya dengan ekonomi

yang berdaya saing, dinamik, teguh dan bingkas
sepenuhnya.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
ii. Misi Nasional (2006-2020)
Misi Nasional adalah rangka kerja yang bertujuan memastikan usaha

pembangunan negara menghasilkan impak dan prestasi yang lebih tinggi ke
arah pencapaian Wawasan 2020. Hala tuju jabatan semestinya mendukung
Misi Nasional yang merangkumi 5 teras utama iaitu;
Teras
1 Meningkatkan Nilai Ditambah Dalam Ekonomi Negara
Teras
2 Meningkatkan Keupayaan Pengetahuan Dan Inovasi
Negara Serta Memupuk “Minda Kelas Pertama”
Teras
3 Menangani
Berterusan
Ketidaksamaan Sosioekonomi Yang
Teras
4 Meningkatkan Tahap Dan Kemampanan Kualiti Hidup
Teras
5 Mengukuhkan Keupayaan Institusi Dan Pelaksanaan
Negara
iii. Gagasan 1 Malaysia : Rakyat Didahulukan, Pencapaian Diutamakan

Konsep 1 Malaysia akan terlaksana dalam 2 aspek utama seperti berikut:
• Penerapan Teras-Teras Perpaduan

Menerapkan teras-teras perpaduan sebagai budaya dan amalan semua
rakyat Malaysia. Teras perpaduan ini adalah komponen-komponen
asas yang menguatkan semangat bersatu padu di kalangan rakyat
berbilang kaum. Teras Perpaduan ini didokongi oleh nilai-nilai murni
yang seharusnya mendasari cara hidup rakyat Malaysia.
• Penerapan Nilai-Nilai Aspirasi

Nilai-nilai Aspirasi yang digagaskan
dalam konsep 1Malaysia ialah
nilai-nilai yang perlu ada pada
masyarakat progresif dan dinamik
yang akan memacu negara ke arah
mencapai status negara maju. Nilai-
nilai aspirasi akan membantu dalam

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
mewujudkan tenaga kerja yang berdaya maju dan mampu bersaing

dalam persekitaran global dan ini seterusnya membantu melonjakkan
kedudukan ekonomi negara ke tahap yang lebih kukuh dan mantap.
iv. Program Transformasi Kerajaan (GTP)
GTP diperkenalkan oleh kerajaan pada tahun 2009 bersandarkan

2 objektif utama. Pertama, untuk mentransformasikan kerajaan
agar menjadi lebih efektif dalam penyampaian perkhidmatan dan
bertanggungjawab atas keberhasilan yang menjadi keutamaan kepada
rakyat; dan kedua, memacu Malaysia ke arah melahirkan masyarakat
yang maju, bersatu-padu dan saksama dengan standard kehidupan
yang tinggi untuk semua. Ini sejajar dengan misi nasional ke arah
mencapai Wawasan 2020, iaitu untuk Malaysia mencapai status negara
maju sepenuhnya. Ia ditunjangi Keberhasilan Utama Negara (NKRA)
seperti berikut:
Mengurangkan jenayah
Membanteras rasuah
Meningkatkan pencapaian pelajar
Mempertingkatkan taraf kehidupan isi rumah berpendapatan rendah
Mempertingkatkan infrastruktur asas luar bandar
Mempertingkatkan pengangkutan awam bandar
Menangani kos sara hidup rakyat
7 NKRA ini juga disokong oleh 6 prinsip baru transformasi sektor awam
yang perlu diperkasa dan direalisasikan. Enam (6) prinsip tersebut
tercantum di dalam akronim CTI dan PCI. CTI bermaksud ‘Cepat, Tepat
dan Integriti’ dan PCI bermaksud ‘Productivity, Creativity dan Innovation’
(PCI).
• CTI dan PCI telah diperkenalkan oleh Dato’ Sri Mohd Najib
bin Tun Haji Abdul Razak, Perdana Menteri Malaysia yang
menekankan nilai serta ciri perkhidmatan yang perlu dilaksanakan
untuk melonjakkan penyampaian perkhidmatan awam melebihi

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
aras kelaziman, seterusnya merealisasikan matlamat membawa

kesejahteraan kepada rakyat dan negara. CTI membawa falsafah
bahawa perkhidmatan awam tidak mampu lagi bergerak dengan
mentaliti business as usual. Gabungan CTI dan PCI yang dipacu oleh
kreativiti dan inovasi mencerminkan proses pembaharuan yang perlu
dilaksanakan oleh perkhidmatan awam seiring dengan pendekatan
seamless dan engagement yang menjadi fokus kerajaan pada masa
ini. Konsep CTI-PCI disimpulkan dalam Rajah 2 seperti di bawah:
Kesejahteraan Rakyat & Daya Saing Negara
Kecemerlangan
Sistem Penyampaian Perkhidmatan Awam
■ Memperkasa budaya kesegeraan ■ Pencapaian berasaskan outcome

dan ketepatan dalam tindakan dan impak
■
Ketepatan dan kejituan dalam
perancangan dan pelaksanaan
program
Integriti sebagai etos utama

+ ■
■
Business is not as usual, think
out of the box
Inovasi sebagai tunjang

perkhidmatan ke arah
Perkhidmatan awam menyemarakkan ‘penciptaan
nilai’
Cepat Tepat Integriti Productivity Creativity Innovation
Rajah 2: Kerangka CTI-PCI dalam Mendokong Kesejahteraan Rakyat dan Daya Saing
Negara.
v. Program Transformasi Ekonomi (ETP)
ETP telah diperkenalkan pada tahun 2011 adalah satu usaha

komprehensif Kerajaan untuk mentransformasikan Malaysia
ke arah sebuah negara berpendapatan tinggi menjelang 2020.
Sasarannya adalah untuk meningkatkan pendapatan negara kasar
(PNK) per kapita Malaysia dari RM23,700 pada 2009 kepada lebih
RM48,000 pada 2020 dan mewujudkan 3.3 juta peluang pekerjaan.
Program ini akan menfokuskan kepada 12 Bidang Ekonomi Utama
Negara atau National Key Economic Areas (NKEA). Peranan
Jabatan dalam menjayakan ETP adalah untuk mewujudkan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
suasana kondusif yang boleh menggalakkan perkembangan NKEA.

Keselamatan kebakaran serta kecekapan operasi kebombaan yang
tinggi dilihat boleh membantu dalam usaha kerajaan mencapai objektif
ETP.
vi. “Merakyatkan Perkhidmatan Awam”
Konsep “Merakyatkan Perkhidmatan Awam” diperkenalkan oleh

Ketua Setiausaha Negara (KSN) Tan Sri Ali Hamsa bertujuan untuk
memperkasa perkhidmatan awam. Sebagai sebahagian daripada
masyarakat, perkhidmatan yang diberikan oleh penjawat awam itu
turut dinikmati oleh mereka sendiri seperti pembinaan jalanraya
yang turut digunakan mereka. Sebagai pengguna, mereka sentiasa
mahukan perkhidmatan yang terbaik dan adalah menjadi tugas dan
tanggungjawab penjawat awam itu untuk memberikan perkhidmatan
yang terbaik sebagaimana yang turut dituntut rakyat. Semangat
“Merakyatkan Perkhidmatan Awam” yang dipupuk di kalangan penjawat
awam supaya mereka sedar bahawa apa yang mereka lakukan
adalah untuk kebaikan rakyat termasuk diri mereka sendiri. Konsep ini
menggariskan 4 ciri utama iaitu sifat keterbukaan dan mudah didekati;
mengadakan program turun padang; musyawarah (engagement); dan
kekitaan.
vii. Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMK-10)
Rancangan Malaysia Kesepuluh mengandungi aspirasi Program

Transformasi Kerajaan dan Model Baru Ekonomi yang berteraskan
pendapatan tinggi, keterangkuman dan kemampanan. Rancangan
ini merencanakan pembangunan negara untuk tempoh lima tahun
akan datang dengan matlamat untuk menyampaikan hasil yang
dihasratkan untuk semua rakyat. Rancangan ini menyediakan pentas
bagi transformasi struktur utama yang diperlukan oleh ekonomi
berpendapatan tinggi serta hala tuju dasar, strategi dan program
baharu yang membolehkan negara tampil sebagai negara maju dan
berpendapatan tinggi.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
• Perubahan Sosio-Ekonomi Negara
i. Perkembangan Ekonomi Negara
Ekonomi negara telah menunjukkan peningkatan yang

memberangsangkan sejak dari tahun 2009. Maklumat menunjukkan
perkembangan positif Negara adalah seperti jadual berikut;
Pertumbuhan Tahunan 2009 2010 2011 2012

% (sekiranya tidak dinyatakan)
Keluaran Dalam Negeri Kasar -1.7 7.2 5.1 5.21

Sebenar (KDNK)
Kadar Pengangguran, % 3.7 3.2 3.1 2.72

Eksport Dagangan -16.7 15.6 9.2 1.33
Import Dagangan -16.4 21.7 8.5 7.13
Indeks Harga Pengguna 0.6 1.7 3.2 1.33
Rizab Antarabangsa 331.3* 328.6* 423.4* 423.94
BNM*, RM billion
Nota : 1 Pada S3 2012 Sumber : Jabatan Perangkaan Malaysia dan BNM

2
Pada Okt. 2012
3
Pada November 2012
* Akhir Tempoh
2
Sumber dari Unit Perancang Ekonomi

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Perkembangan ekonomi akan merancakkan pertumbuhan sektor-

sektor ekonomi termasuk pembinaan, perindustrian dan perkhidmatan.
Ini juga memberi kesan ke atas pembukaan kawasan-kawasan
perindustrian dan seterusnya mewujudkan bandar-bandar baru dan
penempatan penduduk.
ii. Pertumbuhan Pusat Industri dan Perniagaan
Perkembangan ekonomi Negara yang memberangsangkan telah

merancakkan pertumbuhan industri berat, sederhana dan ringan
termasuk mewujudkan pelbagai aktiviti perniagaan. Impak kepada
perkembangan ekonomi ini, kawasan-kawasan perindustrian dan
perniagaan baru telah dibuka. Sebagai contoh , pada tahun 2008 projek
diluluskan di bawah bidang Kimia dan Bahan Kimia adalah sebanyak
48 projek. Projek diluluskan telah meningkat sebanyak 37.5% pada
tahun 2009 kepada 66 projek diluluskan di bawah bidang industri yang
sama. Ia telah membawa pelaburan berjumlah RM7,700 juta pada
tahun 2009 itu.
Perkembangan industri dan perniagaan juga bermakna peningkatan

risiko keselamatan kepada orang awam. Jabatan perlu menyediakan
perkhidmatan kebombaan yang strategik merangkumi penyediaan
anggota dan peralatan yang mencukupi, bagi menangani segala
insiden dengan cepat dan cekap.
iii. Peningkatan Populasi
Banci 2010 menunjukkan jumlah penduduk Malaysia adalah 28.3 juta,

berbanding 23.3 juta pada tahun 2000. Ini memberikan purata kadar
pertumbuhan penduduk tahunan sebanyak 2.0 peratus untuk tempoh
2000-2010. Negeri yang mencatatkan kadar pertumbuhan tertinggi bagi
tempoh 2000-2010 ialah W. P. Putrajaya (17.8%), diikuti oleh Selangor
(2.7%), Melaka (2.6%) dan Sabah (2.1%).
3
Sumber dari Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Perkembangan populasi sesuatu kawasan perlu dikaji kerana dari

perspektif kebombaan ia juga bermakna peningkatan risiko kebakaran
dan bukan kebakaran.
iv. Pewujudan Bandar-bandar dan Penempatan Baru
Peningkatan populasi selari dengan perkembangan positif ekonomi

dan juga perancangan penempatan secara sistematik. Ia memberi
kesan antaranya menerusi kewujudan bandar-bandar dan penempatan
kediaman baru atau secara ringkasnya rebakan bandar atau ‘urban
sprawl’. Rebakan bandar yang berlaku adalah dalam bentuk
pembangunan pesat pembandaran ke luar melebihi sempadan bandar
yang ditentukan. Ini mengakibatkan sebahagian besar kawasan pinggir
bandar yang dianggap sebagai zon peralihan (transition zone) telah
bertukar kepada ciri-ciri sosio-bandar terutama dalam aspek fizikal
kediaman, sosioekonomi dan sosiobudaya penduduk.
Sebagai contoh kawasan Putrajaya pada tahun 1991 mencatatkan

statistik penduduk seramai 5,730 orang sahaja. Pada tahun 2000,
bilangan penduduk bertambah kepada 11,501 orang dan meningkat
mendadak ke 67,964 orang pada tahun 2010. Pertambahan populasi
ini telah membuka kepada taman-taman perumahan serta bandar baru
seperti yang terdapat di kawasan Puchong, Cyberjaya, Dengkil dan
Bandar Baru Salak Tinggi.
Senario ini perlu dilihat dari aspek kebombaan yang isu utamanya
adalah penyampaian perkhidmatan yang cekap dan berkesan ke
kawasan terbabit.
2.2 ISU-ISU STRATEGIK
Peningkatan populasi serta kemajuan pembangunan kawasan berikutan

perkembangan positif ekonomi negara membawa beberapa implikasi. Antara
implikasi tersebut adalah berlakunya kejadian kemalangan melibatkan samada
kebakaran dan bukan kebakaran. Justeru, kualiti penyampaian perkhidmatan
kebombaan kepada masyarakat perlu disampaikan dengan cekap dan
berkesan.
4
Sumber dari Jabatan Perangkaan Negara

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Bilangan panggilan kecemasan pada tahun 2011 telah meningkat sebanyak

9.26% berbanding dengan tahun 2010. Manakala tahun 2012 mencatatkan
peningkatan sebanyak 5.25%. Perangkaan panggilan kecemasan bagi
tahun 2012 menunjukkan secara purata adalah sebanyak 177 panggilan
sehari.
Isu utama penyampaian perkhidmatan kebombaan yang cekap dan

berkesan dalam negara adalah;
i. Hak Rakyat Terhadap Perkhidmatan Kebombaan
a. Pada dasarnya setiap lapisan masyarakat negara, wajar mendapat

khidmat kebombaan dan menyelamat yang setara, tidak kira di mana
ia berada.
b. Rakyat mempunyai hak untuk mendapatkan perkhidmatan

kebombaan yang terbaik di negara ini selaras dengan peruntukan
JADUAL KESEMBILAN [Perkara 74, 77] Senarai Perundangan,
Senarai I - Senarai Persekutuan (26) dan Senarai III - Senarai
Bersama, 9A.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
ii. Perlindungan Kebakaran
a. Selaras dengan perkembangan pesat teknologi pembangunan,

ekonomi negara dan peruntukan Seksyen 5 (1) dan (2)
Akta Perkhidmatan Bomba 1988, ia menuntut JBPM untuk
menyediakan perkhidmatan kebombaan yang sentiasa relevan,
berkualiti dan seiring dengan pembangunan negara.
b. Justeru, perlindungan kebakaran (fire cover) diperlukan dalam

merangka perancangan strategik penempatan perkhidmatan
bagi pemantapan dan penyediaan pelan tindakan.
iii. Meningkatkan ‘Response Time’
a. Response time bermaksud satu gerak kerja yang melibatkan satu

pasukan bertindak, bermula dari loceng dibunyikan sehingga
jentera pertama sampai ke tempat kejadian (NFPA 1710). Adalah
mustahak untuk pasukan Bomba dan Penyelamat sampai ke
tempat kejadian dalam tempoh yang terpantas. Jabatan telah
mensasarkan tempoh ‘response time’ bagi Zon 1 adalah di bawah
10 minit dan bagi Zon 2 adalah di bawah 20 minit.
b. “Sesaat dalam musibah umpama sejam lamanya”. Jabatan

menyedari dan empati kepada mangsa-mangsa kejadian
kebakaran dan bencana. Namun pelbagai halangan yang wujud
untuk sampai ke tempat kejadian menyebabkan perkhidmatan
kebombaan yang cuba disampaikan terlewat.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
BAB 3 Hala Tuju Strategik

BAB 3
HALA TUJU STRATEGIK

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
3 HALA TUJU STRATEGIK
Penetapan hala tuju yang strategik boleh meningkatkan kelangsungan dan

relevensi sesebuah organisasi. Untuk itu, JBPM telah merangka visi dan misi
yang jelas selaras dengan fungsi dan peranan jabatan. Visi dan misi ini turut
disokong dengan moto dan nilai-nilai bersama yang perlu diketahui dan dihayati
oleh setiap anggota jabatan.
3.1 VISI
Menjadi sebuah organisasi kebombaan dan penyelamatan

yang berprestasi tinggi
Budaya ketepatan dan keberhasilan menepati masa menjadi inspirasi

Jabatan untuk mencapai hasrat organisasi yang berprestasi tinggi.
Berpaksikan kepada domain-domain yang ada, perkhidmatan teras
Jabatan akan diperkasakan untuk memberikan impak yang boleh
dicontohi oleh orang lain. Prinsip-prinsip transformasi perkhidmatan
awam akan digenggam sebagai amanah untuk menyambung
kesejahteraan hidup bagi generasi seterusnya.
3.2 MISI
Memberi perkhidmatan kebombaan dan penyelamatan yang

profesional bagi menyelamatkan nyawa dan harta benda
Teras perkhidmatan Jabatan adalah operasi kebombaan dan

keselamatan kebakaran kepada orang ramai dengan matlamat utama
menyelamatkan nyawa dan harta benda. Penyampaian perkhidmatan
ini perlu disampaikan secara cepat, mesra dan berkesan. Prinsip amalan
Jabatan memfokuskan perkhidmatan yang berintegriti dengan harapan
pencapaian Gagasan 1 Malaysia : Rakyat Didahulukan, Pencapaian
Diutamakan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
3.3 MOTO
Cepat dan Mesra
Moto ini merangkumi dua perbuatan iaitu ‘Cepat’ dan ‘Mesra’.
Cepat ditafsirkan sebagai sesuatu perbuatan (manusia) yang

pantas atau lekas yang terdapat elemen-elemen kualiti seperti
kecekapan, kecergasan dan kemahiran.
Mesra merupakan satu kata sifat yang bermaksud perasaan atau

perhubungan yang bersebati, benar-benar, erat dan karib.
3.4 NILAI-NILAI TERAS
Berani Sanggup menghadapi cabaran, mempunyai

(Valour) semangat juang yang tinggi untuk melaksanakan
tugas yang mencabar dan bersedia mengambil risiko
demi menyelamatkan nyawa mangsa yang ditimpa
musibah.
Suka Menolong Menjadi tugas utama JBPM untuk menolong orang

(Caring) di dalam kesusahan. Ia perlu dilaksanakan dengan
seikhlas hati dan mesra tanpa mengharap sebarang
balasan.
Tidak Penting Diri Memberi perkhidmatan dengan rela hati dan

(Selflessness) mengutamakan perkhidmatan mengatasi kepentingan
peribadi tanpa mengira masa dan keadaan.
Sabar Sanggup menghadapi cabaran dengan tenang

(Patience) dan sabar menghadapi kerenah orang ramai yang
berurusan atau dalam kesusahan.
Tidak Putus Asa Akan mencuba sedaya upaya dan berikhtiar bagi
(Persistence) menyempurnakan tugas dan tanggungjawab yang
ada di hadapan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
3.5 FOKUS STRATEGIK
Jabatan adalah sebahagian daripada agensi-agensi kerajaan yang mendukung

aspirasi Wawasan 2020. Justeru, segala dasar-dasar kerajaan ke arah
wawasan tersebut perlu diterjemahkan dengan sebaiknya di dalam tindakan
dan keputusan jabatan, seiring juga dengan visi jabatan.
Perkara ini boleh ditunjukkan menerusi rajah Fokus Strategik berikut;
WAWASAN
2020
AGENDA TRANSFORMASI NEGARA
Mewujudkan persekitaran hidup yang berkualiti dan mampan bagi semua
lapisan masyarakat Malaysia selaras dengan Wawasan Negara.
Memperkasa Perkhidmatan Kebombaan dan Penyelamatan untuk

Kesejahteraan Kualiti Hidup Masyarakat
STRATEGI 1 STRATEGI 2 STRATEGI 3

Memastikan Mengamalkan Memberikan
rakyat Budaya perkhidmatan
mendapat Pencegahan sokongan
perkhidmatan dan yang efektif
kebombaan dan Keselamatan bagi
penyelamatan Kebakaran menjayakan
yang strategi 1 dan 2
berkesan
NILAI TERAS
1. Berani (Valour) 2. Suka menolong orang (Caring)
3. Tidak Mementingkan Diri sendiri (Selflessness)
4. Sabar (Patience) 5. Tidak Berputus Asa (Persistence)
Jabatan telah menetapkan bagi mencapai visi, perlunya suatu set nilai
yang boleh dipraktiskan oleh semua anggota jabatan. Nilai-nilai ini telahpun
diterapkan semasa menjalani latihan asas lagi. Set nilai ini pula akan
menyokong strategi-strategi yang dirangka bagi mencapai visi Jabatan dan
seterusnya mendukung agenda Negara mencapai matlamat Wawasan 2020.

3.6 TERAS STRATEGIK
Pelan Strategik JBPM 2013-2015 merangkumi 1 Teras Strategik dan 3 Strategi seperti berikut;
STRATEGI 1
Memastikan rakyat mendapat perkhidmatan
kebombaan dan penyelamatan yang berkesan.
TERAS STRATEGIK
STRATEGI 2
Memperkasakan Perkhidmatan
Mengamalkan Budaya Pencegahan dan
Kebombaan dan Penyelamatan
Keselamatan Kebakaran.
Untuk Kesejahteraan
Kualiti Hidup Masyarakat.
STRATEGI 3
Memberikan perkhidmatan sokongan yang
efektif bagi menjayakan strategi 1 dan 2.
2013 – 2015

Malaysia
PELAN STRATEGIK

27 Yang Berprestasi Tinggi”
28
3.7 PELAN TINDAKAN
Malaysia
2013 – 2015
Strategi 1 ; Memastikan Rakyat Mendapat Perkhidmatan Kebombaan Dan Penyelamatan Yang Berkesan.
PELAN TINDAKAN
PELAN STRATEGIK

KPI
Pelaksana Sasaran
No. Program / Aktiviti / Inisiatif Unit Outcome
(Bahagian)
Pengukuran 2013 2014 2015
1 Mempertingkatkan Tahap
Perlindungan Kebakaran
Peningkatan
(Fire Cover)
kecekapan

operasi
1.1 Menjalankan kajian bagi Operasi Bilangan 1 - -
pemadaman
menentukan tahap perlindungan Kebombaan Kajian
kebakaran dan
kebakaran berdasarkan &
penyelamatan
Standard of Fire Cover bagi Penyelamat
seluruh Negara.
PELAN TINDAKAN
KPI
Pelaksana Sasaran
(Bahagian)
1.2 Menaiktaraf sistem Operasi

pengurusan kecemasan dan Kebombaan
komunikasi &
Penyelamat
i. Menjadikan Pusat Bilangan - - 1 Komunikasi dan

Pengurusan Operasi Pusat pengurusan
(PPO) sebagai pusat Pengurusan kecemasan yang
kawalan / maklumat Operasi efektif
operasi kebombaan dan
pusat HAZMAT Negara
ii. Latihan kakitangan Bilangan 300 500 500 Meningkatkan

khusus dalam Orang kecekapan
mengendalikan alatan pengendalinan
komunikasi alatan ICT
2013 – 2015
Malaysia
PELAN STRATEGIK

30
Malaysia
PELAN TINDAKAN
2013 – 2015
KPI
Pelaksana
PELAN STRATEGIK
No. Program / Aktiviti / Inisiatif Sasaran Outcome

Unit

(Bahagian)
1.3 Memperkasakan Operasi

pengawalseliaan terhadap Kebombaan
pengurusan Pasukan Bomba &
Sukarela Penyelamat
i. Penubuhan pasukan Bilangan 5 5 5 Peningkatan

baru Pasukan kecekapan
operasi
ii. Pengauditan Bilangan Audit 321 326 331 pemadaman
kebakaran dan
penyelamatan
1.4 Meningkatkan keupayaan Operasi
sistem Pengurusan Bekalan Kebombaan
Air &
Penyelamat
Peningkatan
i. Pemeriksaan pili bomba Bilangan 360,000 363,600 367,200 kecekapan
Pili Bomba operasi
pemadaman
ii. Pemasangan pili bomba Bilangan 150 200 200 kebakaran dan
baru Pili Bomba penyelamatan
iii. Penyelenggaraan pili Bilangan 880 968 1,056

bomba Pili Bomba
PELAN TINDAKAN
KPI
Pelaksana Sasaran
(Bahagian)
2 Mewujudkan lebih banyak

balai di kawasan strategik bagi
menyampaikan perkhidmatan
dengan lebih cepat.
2.1 Melantik dan melatih Pegawai Operasi Bilangan 60 300 1,000 Peningkatan
Bomba Bantuan. Kebombaan orang kecekapan
& operasi
Penyelamat pemadaman
kebakaran dan
penyelamatan
2.2 Membina Balai Bomba Operasi Bilangan 4 7 10 Peningkatan

Kategori D Kebombaan balai kecekapan
& operasi
Penyelamat pemadaman
kebakaran dan
penyelamatan
2013 – 2015
Malaysia
PELAN STRATEGIK

32
Strategi 2 ; Mengamalkan Budaya Pencegahan dan Keselamatan Kebakaran.
Malaysia
PELAN TINDAKAN
2013 – 2015
KPI
Pelaksana
PELAN STRATEGIK


(Bahagian) Unit
1 Menguatkuasakan aspek
pencegahan dan keselamatan
kebakaran mengikut Akta
Perkhidmatan Bomba 1988
(Akta 341)

1.1 Melaksanakan pemeriksaan Keselamatan Bilangan 10,500 11,000 11,500 Peningkatan
ke atas bangunan / premis Kebakaran bangunan / tahap pematuhan
bagi tujuan Penghapusan premis ke atas aspek
Bahaya Kebakaran pencegahan dan
keselamatan
1.2 Mengeluarkan Sijil Perakuan Keselamatan Bilangan Sijil 4,570 4,795 5,020 kebakaran
Bomba bagi premis Kebakaran Perakuan mengikut
ditetapkan. Bomba Akta
Perkhidmatan
Bomba 1988
(Akta 341)
PELAN TINDAKAN
KPI
Pelaksana Sasaran
(Bahagian)
2 Pencegahan dan perlindungan

keselamatan kebakaran di
bangunan
2.1 Mengeluarkan semakan dan Keselamatan Peratus 90% 90% 90% Peningkatan
penilaian Pelan Teknikal Kebakaran pengeluaran tahap
Kebombaan dalam tempoh semakan perlindungan
14 hari dan penilaian dan
Pelan keselamatan
Teknikal premis
Kebombaan
dalam tempoh
14 hari
2.2 Membuat pemeriksaan dan Keselamatan Peratusan 80% 80% 80% Peningkatan
mengesahkan sokongan Kebakaran pengesahan tahap
perakuan CFP/CCC dalam sokongan perlindungan
tempoh 5 hari. perakuan dan
CFP/CCC keselamatan
dalam tempoh premis
5 hari
2013 – 2015

Malaysia
PELAN STRATEGIK

34
Malaysia
PELAN TINDAKAN
2013 – 2015
KPI
Pelaksana
PELAN STRATEGIK


(Bahagian) Unit
3 Kempen kesedaran awam

terhadap keselamatan
kebakaran di peringkat
kebangsaan, negeri dan zon.
3.1 Kempen peringkat Keselamatan Bilangan 1 1 1 Peningkatan

Kebangsaan Kebakaran Kempen tahap kesedaran
awam mengenai
keselamatan
3.2 Kempen peringkat Negeri Keselamatan Bilangan 16 16 16 kebakaran
Kebakaran Kempen
3.3 Kempen peringkat Zon Keselamatan Bilangan 48 48 48

Kebakaran Kempen
Strategi 3 ;Memberikan perkhidmatan sokongan yang efektif bagi menjayakan strategi 1 dan 2.
PELAN TINDAKAN
KPI
Pelaksana Sasaran
(Bahagian)
1 Penyediaan Modal Insan yang

profesional
1.1 Menaiktarafkan Akademi Latihan Pensijilan - - 1 Pengiktirafan

Bomba setaraf dengan dari Badan
institut-institut kebombaan di Akreditasi Dalam
peringkat antarabangsa dan Luar Negara
1.2 Melaksanakan program Latihan Bilangan 450 500 550 Para Profesional
Latihan Kebombaan sejajar program Kebombaan
dengan keperluan strategik (termasuk
Jabatan Pegawai-
pegawai
Bomba) semakin
kompeten
1.3 Mengkaji dan Latihan Bilangan
membangunkan Modul modul
Program Latihan yang
komprehensif bagi;
i. Kakitangan Beruniform 1 - - Pegawai

JBPM Bomba lebih
professional dan
2013 – 2015

Malaysia
PELAN STRATEGIK
berkualiti

36
Malaysia
PELAN TINDAKAN
2013 – 2015
KPI
Pelaksana
PELAN STRATEGIK
Sasaran
No. Program / Aktiviti / Inisiatif Outcome

(Bahagian) Unit
Pengukuran
2013 2014 2015
2 Pembangunan organisasi
jabatan yang berkesan
2.1 Menggubal atau mengkaji Bilangan Dasar dan

dasar dan strategi jabatan dasar strategi jelas
untuk bersifat jangka pendek bagi lebih

dan jangka panjang. penghayatan
anggota
i. Dasar Kebombaan dan Pengurusan - - 1 organisasi
Penyelamatan Korporat
ii. Dasar Penyelenggaraan Bahagian 1 - -

Aset Tidak Alih Pembangunan
2.2 Mewujudkan sistem nilai

murni dan pelan integriti
jabatan.
i. Mewujudkan sistem Pengurusan Bilangan - 1 - Mengukuhkan

pengurusan audit nilai audit integriti
dalam jabatan perkhidmatan
dan
pengurangan
ii. Pelaksanaan program Pengurusan Bilangan 6 6 6 kes tatatertib
nilai dan etika serta program
integriti
PELAN TINDAKAN
KPI
Pelaksana Sasaran
(Bahagian)
3 Melaksanakan penyelidikan dan

mengeluarkan dokumentasi
hasil daripada penyelidikan
3.1 Kajian strategi, taktikal dan Perancangan Bilangan Peningkatan dan

operasi pemadaman dan & kajian keberkesanan
kebakaran Penyelidikan pengurusan
operasi
pemadaman
i. Bangunan dan struktur - 1 -
ii. Premis / industri berisiko - - 1

tinggi / berbahaya
iii. Kebakaran terbuka - 1 -
iv. Kelengkapan 1 - 1
dan perkakasan
penyelamatan
2013 – 2015
Malaysia
PELAN STRATEGIK

38
Malaysia
PELAN TINDAKAN
2013 – 2015
KPI
Pelaksana
PELAN STRATEGIK


(Bahagian) Unit
Pengukuran
2013 2014 2015
3.2 Kajian strategi, taktikal dan Perancangan Bilangan Peningkatan

operasi & kajian tahap
Penyelidikan keselamatan dan
perlindungan
i. Bencana / insiden - 1 - kebakaran

ii. Sisa buangan berbahaya - 1 -
iii. Kelengkapan - - 1
dan perkakasan
penyelamatan
3.3 Kajian Keselamatan Perancangan Bilangan Peningkatan

Kebakaran & kajian tahap
Penyelidikan keselamatan dan
perlindungan
i. Sistem Aktif 1 - - kebakaran
ii. Sistem Pasif - 1 -

- - 1
iii. Kesedaran Awam
1 1 1
iv. Pengurusan Bank Halon
PELAN TINDAKAN
KPI
Pelaksana Sasaran
(Bahagian)
3.4 Kajian Fire Behaviour Perancangan Bilangan Pengkayaan

& kajian maklumat dan
Penyelidikan data saintifik
i. Fire Dynamic
a.
Fire Initiation - 1 -
b.
Fire Effect - - 1
ii. Fire Test
a. Fire Performance - 1 -
b. Smoke Spread - - 1
2013 – 2015

Malaysia
PELAN STRATEGIK

40
Malaysia
PELAN TINDAKAN
2013 – 2015
KPI
Pelaksana
PELAN STRATEGIK
Sasaran
No. Program / Aktiviti / Inisiatif Outcome

(Bahagian) Unit
Pengukuran
2013 2014 2015
4 Memperkasakan program
inovasi dalam aspek
kebombaan, penyelamatan dan
keselamatan kebakaran bagi
mengukuhkan perkhidmatan
teras Jabatan kepada rakyat.

4.1 Memperkasakan pengurusan Perancangan
inovasi &
Penyelidikan
i. Perekaciptaan inovasi Bilangan 10 10 10 Mewujud dan

oleh pegawai-pegawai inovasi memupuk daya
jabatan kreativiti di
dalam Jabatan
ii. Pengurusan Harta Bilangan 2 2 3 Perlindungan

Intelek Pendaftaran hasil
rekacipta inovasi
jabatan
PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
BAB 4
MERCU
KEBERKESANAN

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
4 MERCU KEBERKESANAN
4.1 ELEMEN PENENTU KEJAYAAN (EPK)
EPK merupakan faktor-faktor utama yang akan menentukan kejayaan

pelaksanaan PS JBPM 2013-2015. 8 EPK telah dikenalpasti seperti berikut:
No. EPK Keterangan Medium
1 Seluruh warga kerja JBPM perlu

peka, memahami dan menghayati
hala tuju strategik JBPM khususnya
Ceramah
visi, misi, matlamat dan motto yang

dinyatakan dalam PS JBPM 2013-
2015. Ia meningkatkan motivasi dan
komitmen seluruh warga kerja JBPM
bagi melaksanakan setiap pelan tindakan
yang telah dirancang;
2 8 nilai Etos Perkhidmatan Awam,

iaitu berintegriti, budaya kesegeraan,
mengutamakan pelanggan, bekerjasama
Ceramah
dan bersepakat, inovasi dan kreativiti,

musyawarah dan penglibatan, aduan
sebagai hadiah serta menimba ilmu dan
meningkat kemahiran perlu menjadi
pegangan utama warga JBPM tanpa
sebarang kompromi. Ia akan menjadi
tunjang kepada kecemerlangan JBPM;

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
3 Proses kerja yang cekap dan telus

dapat memastikan perkhidmatan
yang cepat dan berkualiti diberikan
Audit MS ISO
kepada setiap pelanggan. Sehubungan

dengan itu, warga kerja JBPM perlu
sentiasa kreatif dan berinovasi dalam
melaksanakan tugas-tugas harian serta
bersedia menerima perubahan. Sebarang
karenah birokrasi dan halangan yang
boleh menjejaskan kelancaran proses
kerja perlu dielakkan;
4
Komunikasi yang berkesan di setiap
Portal Jabatan
peringkat membolehkan arahan dan
maklum balas disampai dengan berkesan.
Jurang komunikasi antara setiap peringkat
perlu dielakkan. Setiap pandangan dan
cadangan yang boleh membawa faedah
dan kebaikan kepada organisasi perlu
diambil kira;
5
Proses kawal selia dan pemantauan Pelaporan
yang berkesan dapat memastikan Bulanan
KPI, tempoh sasaran dan outcome bagi
setiap pelan tindakan dicapai. Oleh
itu, satu mekanisme pemantauan perlu
diwujudkan bagi mengenalpasti sebarang
isu dan masalah di peringkat pelaksanaan
agar tindakan penambahbaikan diambil
dengan sewajarnya;
6 Publisiti dan hebahan mengenai setiap

pelan tindakan khususnya kepada
pihak berkepentingan dan pelanggan
Media Cetak
dan
Elektronik
perlu diadakan secara berkesan dan
berterusan. Ia membolehkan pihak-pihak
tersebut mengetahui inisiatif yang telah
diambil oleh JBPM selain membantu
menonjolkan imej JBPM;

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7 Sesi rundingan ataupun konsultansi

bersama setiap pihak berkepentingan
dan pelanggan khususnya dalam proses
Public
Engangement
penggubalan dan perancangan sesuatu

dasar, undang-undang, garis panduan
dan program perlu menjadi budaya
kerja di JBPM. Ia menjadi forum untuk
mendapatkan maklum balas, teguran,
pandangan dan cadangan;
8 Seluruh warga kerja JBPM perlu sentiasa

menjalankan tugas yang diamanahkan
secara kolektif, saling bantu-membantu
dan mempercayai di antara satu sama
Perhimpunan
Bulanan
lain serta bekerja sebagai satu pasukan

dalam suasana yang mesra dan harmoni.
4.2 MEKANISME PEMANTAUAN KEBERHASILAN
Bagi memastikan setiap pelan tindakan mencapai KPI, tempoh sasaran dan
outcome yang telah ditetapkan, pelaksanaan PS JBPM 2013-2015 akan
sentiasa dipantau melalui 3 mekanisme berikut:
• Sistem Pemantauan Pelaksanaan PS JBPM 2013-2015 menerusi

pencapaian KPI Jabatan dan pengukuran objektif kualiti;
• Mesyuarat Perancangan Kerja Tahunan JBPM; dan
• Mesyuarat Pengurusan JBPM yang dipengerusikan oleh YAS Ketua
Pengarah.
Pemantauan secara berkala membolehkan sebarang isu dan masalah di

peringkat pelaksanaan dikenalpasti dan seterusnya melaksanakan langkah-
langkah penambahbaikan yang sewajarnya.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
BAB 5
PENUTUP

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
5 PENUTUP
5.1 THE WAY FORWARD
Selepas tahun 2015, peranan JBPM dalam menyampaikan

perkhidmatan kebombaan secara cekap dan pantas diharapkan
akan lebih signifikan dan mencapai outcome yang telah ditetapkan
menerusi perancangan pelan tindakan 2013-2015. Standard
perkhidmatan yang diberikan berupaya melangkaui ekspektasi
stakeholders, pelanggan dan rakan strategik JBPM. Pelaksanaan
pelan tindakan 2013-2015 akan dapat menentukan hala tuju
strategik JBPM dalam memenuhi peranan dan tanggungjawabnya
selaras dengan dasar-dasar sedia ada dan perubahan
persekitaran ke arah meminimakan risiko kebakaran. Menjadi
hasrat pengurusan tertinggi dan semua anggota jabatan, JBPM
akan terus berperanan sebagai sebuah organisasi berprestasi
tinggi yang memberi perkhidmatan kebombaan dan penyelamatan
yang melebihi jangkaan masyarakat.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
5.2 Matlamat Terpenting Operasi Ialah Menyelamatkan Nyawa

(Saving Life)
Dalam apa jua operasi yang ditangani oleh pasukan bomba, sama ada
operasi pemadaman kebakaran atau menyelamat, matlamat utama
operasi ialah menyelamatkan nyawa mangsa kecemasan, nyawa orang
ramai yang mungkin terancam dan nyawa pasukan penyelamat. Setelah
ancaman terhadap nyawa terkawal, barulah tumpuan operasi diberi kepada
perlindungan harta benda, alam sekitar atau lain-lain.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
5.3 Secara khusus konsep yang diamalkan oleh pasukan operasi

JBPM dipanggil konsep RECEO seperti berikut:-
KONSEP RECEO KETERANGAN
RESCUE Strategi pertama yang dipertimbangkan oleh

(MENYELAMAT) pasukan operasi di tempat kecemasan ialah
menyelamatkan mangsa yang berada dalam bahaya
dan mengelakkan keberbahayaan dari merebak
kepada mangsa yang lain.
EXPOSURE Strategi kedua yang diberi perhatian ialah

(PENDEDAHAN) menilai sama ada wujud bahaya-bahaya lain
akibat dari kejadian kecemasan itu kerana ditakuti
keberbahayaan ini sekiranya tidak diberi perhatian
segera, mungkin akibatnya lebih teruk dari
kecemasan yang sedang berlaku.
CONFINEMENT Strategi ketiga ialah menyekat kecelakaan terus

(PENYEKATAN) merebak dan meletakkannya dalam situasi yang
terkawal.
EXTINGUISHMENT Tindakan keempat ialah serangan (offensive) bagi

(PEMADAMAN) menghapuskan bahaya dan mengembalikan kepada
keadaan stabil.
OVERHAUL Tindakan kelima ialah memastikan tidak wujud

(PEMERIKSAAN) lagi sumber-sumber yang boleh mendatangkan
kecemasan sebelum pasukan operasi
mengemaskan peralatan dan meninggalkan tempat
kejadian.
Konsep seperti di dalam jadual di atas terpakai untuk semua keadaan operasi
kebombaan dan penyelamatan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 1
SEJARAH
PERKEMBANGAN JBPM
Sejarah Umum JBPM
Kronologi Perkembangan JBPM
Sejarah Pembangunan
( Rancangan Pembangunan 5 Tahun )

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
1 Sejarah Perkembangan
1.1 SEJARAH UMUM
SUNGGUHPUN Perkhidmatan Bomba di Negara ini telah wujud lebih seabad

lalu, namun disebabkan kurangnya perhatian yang diberikan terutama dalam
aspek peruntukan kewangan, Perkhidmatan Bomba yang pada masa itu di
bawah pentadbiran kerajaan-kerajaan negeri dan kerajaan tempatan, berada
dalam keadaan daif sehinggalah Kerajaan Persekutuan mengambil alih
pentadbiran bermula pada tahun 1976.
Dengan itu terbentuklah Jabatan Perkhidmatan Bomba Malaysia dan

kemudian pada tahun 1997 ditukarkan namanya kepada Jabatan Bomba dan
Penyelamat Malaysia (JBPM).

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
1.2 KRONOLOGI PERKEMBANGAN JBPM
Secara ringkas kronologi perkembangan perkhidmatan bomba di negara ini

adalah seperti berikut:
n 1889 - Pasukan bomba pertama ditubuhkan di Negeri Selangor oleh

British Military Administration.
n 1895 - Pasukan Bomba (sukarela) di Selangor dan Kuala Lumpur telah
menempa sejarah dengan menjadi pasukan bomba tetap (bergaji)
yang pertama di Malaya. kebanyakan pasukan bomba ditadbir di
bawah kuasa Kerajaan Tempatan, hanya Negeri-negeri Melayu
Tidak Bersekutu sahaja meletakkan Pasukan Bomba di bawah
kuasa Lembaga Kebersihan.
n 1898 - Pasukan Bomba Sukarela pertama ditubuhkan di Pulau Pinang.
Pasukan ditubuhkan oleh Syarikat Hutternberg & Co. Ltd. Dengan
kekuatan anggota seramai 10 orang. Pasukan ini dilengkapi
dengan pam kuasa wap yang ditarik oleh 4 ekor kuda.
n 1930 - Pasukan Bomba Sukarela ditubuhkan di Melaka dengan nama
‘Civil Defence’. Anggotanya terdiri daripada 16 orang anggota
polis yang dilengkapi dengan sebuah jentera bomba Dennis dan
sebuah motosikal.
n 1930 - Pasukan Bomba Sukarela ditubuhkan di Kelantan terdiri daripada
anggota polis dan bomba sukarela. Pasukan diketuai oleh Ketua
Pemeriksa Perkhidmatan Bomba, Leftenan Kolonel F.F.C Watkins.
Pasukan ini dilengkapi dengan sebuah pam trailer.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
n 1946 - Selepas perang dunia kedua,

pegawai daerah mengambil
alih kuasa mentadbir pasukan
bomba. Selepas 1946, pasukan
bomba ditadbir oleh kerajaan
pusat kecuali Pulau Pinang
dan Melaka. Pada 14 Mei 1946
Flight Lt W.J. Bormen telah
dilantik sebagai pengarah yang
pertama dan beribu pejabat
di Kuala Lumpur. Pada tahun
yang sama juga Malayan Union
Fire Services juga dibentuk.
n 1947 - Pasukan Bomba di Terengganu
telah ditubuhkan, pasukan ini

diletakkan di bawah kerajaan
negeri dan diketuai oleh E.L.
Sauder sebagai ‘Regional Fire
Officer’.
n 1950 - Majlis Perbandaran Kota
Melaka mengambil alih
pasukan bomba daripada British Military Adminstration dan diberi
nama ‘Malacca Fire Bridged’.
n 1952 - Jemaah Pemeriksa Perkhidmatan Bomba telah ditubuhkan di bawah
Kementerian Kerajaan dan Alam Sekitar. Berfungsi sebagai memberi

nasihat kepada kerajaan negeri mengenai hal kebombaan, termasuk
latihan kepada anggota awam. Ia berfungsi memperbaiki bahagian
pencegahan dan membuat cadangan mengenai pencegahan dan
pengawasan perlindungan kebakaran.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
n 1957 - Pusat Latihan Bomba yang pertama ditubuhkan di Gombak,

Selangor.
n 1968 - Jabatan Bomba Sabah telah diasingkan pentadbirannya dari
pasukan polis dan diletakkan di bawah Kementerian Perumahan
dan Kerajaan Tempatan.
n 1969 - Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan telah meminta
bantuan daripada Rancangan Colombo agar membuat kajian
untuk memajukan Perkhidmatan Bomba dan sistem perlindungan
kebakaran di negara ini. Salah satu cadangan hasil daripada kajian
tersebut ialah supaya Perkhidmatan Bomba disatukan.
n 1971 - Enakmen penubuhan Perkhidmatan Bomba yang pertama diluluskan
di Sabah.
n 1976 - Perkhidmatan Bomba negeri-negeri telah disatukan di bawah
pentadbiran kerajaan pusat, iaitu di bawah Kementerian Perumahan
dan Kerajaan Tempatan.
n 1976 - Perkhidmatan bomba di bawah kerajaan negeri di Semenanjung

diambil oleh Kerajaan Persekutuan. Dengan itu, tertubuhlah Jabatan
Perkhidmatan Bomba Malaysia.
n 1977 - Perkhidmatan Bomba Bandaraya Kuala Lumpur, Pulau Pinang dan
Melaka telah diambil alih.
n 1981 - Jabatan Bomba Sabah dan Sarawak telah disatukan.
n 1997 - 8 Januari 1997 Jemaah Menteri telah bersetuju Jabatan Perkhidmatan
Bomba Malaysia ditukar namanya menjadi Jabatan Bomba dan
Penyelamat Malaysia. Pada 21 Februari 1997, YAB Perdana Menteri
dengan rasminya telah mengumumkan dan melancarkan pertukaran
nama, logo dan bendera Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia
di Genting Highland.
n 1998 - Jabatan telah menerima 2 buah helikopter bagi memberi respon
kecemasan di kawasan yang sukar dicapai. Tertubuh unit pasukan
kecemasan dikenali Unit Udara JBPM.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
n 2005 - JBPM telah mendapat pengiktirafan MS ISO 9001:2000 dalam

bidang operasi kebombaan dan menyelamat.
n 2006 - Penstrukturan Semula Organisasi dan Fungsi – Pengstrukturan
Semula Jabatan berfokuskan memperkukuhkan Sistem

Penyampaian kepada masyarakat dengan adanya kumpulan
tenaga kerja yang berkemahiran dan profesional.
n 2008 - Pelan Integriti Nasional bersempena dengan Hari Kualiti dan
Konvensyen Kumpulan Meningkatkan Mutu Kerja (KMK) 2008

turut meraikan Hari Integriti dengan pelancaran buku Pelan
Integriti Jabatan. Pada tahun yang sama juga jabatan telah
menandatangani satu memorandum bersama dengan Institut
Integriti Malaysia sebagai menyatakan komitmen Jabatan ke arah
meningkatkan integriti pegawai jabatan.
n - Pelan Strategik 2009-2020 – perancangan JBPM jangka masa
panjang melalui pelancaran Pelan Strategik Jabatan 2009-2020.
Perancangan ini merupakan hala tuju organisasi masa hadapan
yang lebih berdaya saing seiring dengan perkembangan negara
dan global.
n 2010 - pengenalan tambahan slogan yang baru “CEPAT DAN MESRA”
sebagai pelengkap kepada slogan yang selama ini diamalkan iaitu

“SEDIA MENYELAMAT”.
Tahun
Penglibatan-penglibatan Tempat
operasi Luar Negara Kejadian
1997 Kalimantan dan Sumatera Kebakaran Hutan
2005 Rokan Hilir, Sumatera Kebakaran Hutan
2006 Layte, Filipina Banjir Lumpur
2008 Aceh, Sumatera Tsunami
n 2012 - Pengiktirafan MS ISO 9001:2008 – Jabatan telah berjaya mendapat

pengiktirafan SIRIM bagi pengurusan pentadbiran menjalankan
prosedur yang mengikut standard.
n 2012 - Ibu Pejabat JBPM yang baru telah siap dibina dan menempatkan
semua bahagian utama
di bawah satu bumbung.
Majlis penyerahan telah
disempurnakan oleh YAS Dato’
Wan Mohd Nor bin Haji Ibrahim,
Ketua Pengarah Jabatan
Malaysia.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
SEJARAH PEMBANGUNAN (RANCANGAN PEMBANGUNAN 5 TAHUN)
n Sejak penyatuan yang berlaku dalam Rancangan Malaysia (RM) ke-3 (1976 –
1980), Jabatan Perkhidmatan Bomba telah mengorak langkah bagi memulakan
pembangunan fizikal yang telah sekian lama ketinggalan. Walau bagaimanapun,
disebabkan peruntukan yang agak terhad iaitu sebanyak RM34.7 juta dalam
RMK-3, diikuti peruntukan sebanyak RM49.4 juta dalam RMK-4 (1981 – 1985),
dan seterusnya peruntukan sebanyak RM38.2 juta dalam RMK-5 (1986 –
1990), tidak banyak pembangunan yang dapat dilakukan.
n Namun RMK-6 (1991 – 1995) telah membuka lembaran baru apabila Jabatan
telah diperuntukkan sebanyak RM247.7 juta untuk pembangunan fizikal iaitu
pembinaan balai bomba dan perolehan jentera-jentera bomba baru. Ini diikuti
dengan peruntukan sebanyak RM460.6 juta dalam RMK-7 (1996 – 2000) dan
seterusnya peruntukan sebanyak RM1.62 billion dalam RMK-8 (2001 – 2005).

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
n Dalam RMK-9 (2006 – 2010) Jabatan telah diperuntukkan sebanyak RM1.5

billion. Dengan peruntukan ini Jabatan akan membina lebih banyak balai
bomba baru bagi menyampaikan perkhidmatan dengan lebih cepat kepada
masyarakat. Peruntukan itu juga akan digunakan untuk membeli lebih banyak
lagi jentera dan peralatan kebombaan sesuai dengan kepesatan perkembangan
risiko yang dihadapi pada masa kini dan masa hadapan.
n RMK-10 (2011 - 2015) bagi tahun 2013 dilaksanakan melalui Rolling Plan
- 3 dengan peruntukan RM252.2 juta mengandungi aspirasi Program
Transformasi Kerajaan dan Model Baru Ekonomi yang berteraskan pendapatan
tinggi, keterangkuman dan kemampanan. Rancangan ini merencanakan
pembangunan negara untuk tempoh lima tahun akan datang dengan matlamat
untuk menyampaikan hasil yang dihasratkan untuk semua rakyat. Rancangan
ini menyediakan pentas bagi transformasi struktur utama yang diperlukan oleh
ekonomi berpendapatan tinggi serta hala tuju dasar, strategi dan program baharu
yang membolehkan negara tampil sebagai negara maju dan berpendapatan
tinggi.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 2
CARTA FUNGSI
JBPM
When you mix training and dedication you’re called a

PROFESSIONAL
When you mix compassion and caring you’re called a
FRIEND
When you mix bravery and selflessness your’re called a
HERO
When you mix all three
you’re called
A FIREFIGHTER

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
2 Fungsi JBPM
2.1 FUNGSI
2.1.1 Bahagian Operasi Kebombaan dan Penyelamatan
Seksyen Pengurusan Operasi

• Mengurus pelaksanaan pengurusan operasi besar dan bencana.
• Memantau pelaksanaan pengurusan operasi kecil.
Membuat dasar dan Prosedur Operasi Seragam (POS)
• Pertubuhan Tabungan Jabatan (PTJ) operasi kebombaan dan memantau
keberkesanan pelaksanaannya.
• Menganalisa dan mengkaji keberkesanan pengurusan operasi, pengurusan
logistik operasi dan persediaan.
• Mengawalselia pengurusan Pusat Pengurusan Operasi (PPO) / Pusat
Gerakan Operasi (PGO) Jabatan.
• Mengawalselia pengurusan Pasukan Penyelamat.
Seksyen Pengurusan Operasi merangkumi 3 cawangan utama:

• Cawangan Pengurusan Operasi Kebombaan
• Cawangan Pusat Pengurusan Operasi
• Cawangan Pengurusan Pasukan Penyelamat

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Cawangan Pengurusan Balai

• Pengurusan Personel di balai
• Mengkaji dan membuat pemantauan keberkesanan balai memberi
perkhidmatan kebombaan.
• Pengurusan kerja harian.
• Program latihan kecekapan operasi di balai.
• Kawad kemahiran.
• Pemeriksaan dan penyelenggaraan kenderaan dan peralatan serta personel
gear pegawai.
• Kebersihan dan keselesaan balai.
• Penyediaan Polisi Keselamatan dan Kesihatan (Safety and Health Policy)
pegawai di tempat kerja.
Cawangan Tugas-Tugas Khas

• Menyediakan dasar pelaksanaan tugas khas.
• Mengurus pelaksanaan tugas.
• Menyediakan panduan pelaksanaan.
• Membuat pemantauan pelaksanaan tugas khas.
Cawangan Pengurusan Sumber Air

• Merancang pemasangan pili baru mengikut keperluan.
• Mengkaji sumber air yang sesuai untuk pemadaman.
• Menyediakan dasar dan perundangan berkaitan sumber air.
• Menyediakan prosedur / standard pemeriksaan dan pengujian pili bomba.
• Menyediakan prosedur / standard penyelenggaraan pili bomba.
• Menyemak rekod pili bomba.
• Memantau pengurusan sumber air.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Cawangan Pengurusan Bomba Sukarela / Bantuan

• Menyediakan dasar pelaksanaan bomba sukarela / bantuan.
• Permohonan pegawai bomba sukarela dan bomba bantuan.
• Permohonan penubuhan Pasukan Bomba Sukarela, Pasukan Bomba
Bantuan dan Pasukan Bomba Persendirian.
• Menguruskan keperluan peralatan kelengkapan pasukan.
• Membuat pemantauan dan lawatan ke pasukan tersebut.
• Merancang program menggalakkan penyertaan orang awam.
• Membuat penilaian kecekapan pegawai dan anggota pasukan.
Unit Pengesan
• Menyediakan dasar dan panduan pelaksanaan operasi pengesan.
• Menjalankan siasatan punca bahan-bahan petroleum dan mengumpul
sampel bahan bukti bagi kebakaran.
• Mencari dan menyelamat mangsa terperangkap di bangunan runtuh,
runtuhan struktur dalam tanah dan tanah runtuh, yang telah mati di air atau
di darat, yang hilang dalam hutan, di kawasan tanah tinggi dan lain-lain.
• Melatih anjing dan pegawai mengikut disiplin dan kepakaran.
• Menilai, mengkaji dan menganalisa keberkesanan keupayaan prestasi
anjing dan pemegangnya.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
2.1.2 Bahagian Keselamatan Kebakaran
Cawangan Perakuan Keselamatan Kebakaran

• Melaksanakan peruntukan undang-undang berkaitan dengan keperluan
Pepasangan Keselamatan Kebakaran (PKK).
• Mengkaji dan menilai kesesuaian undang-undang berkaitan dengan keperluan
Pepasangan Keselamatan Kebakaran.
• Mengkaji dan menilai kesesuaian peraturan, piawaian, kod amalan dan garis
panduan berkaitan dengan keperluan Pepasangan Keselamatan Kebakaran.
• Menyediakan dasar, peraturan piawaian, kod amalan dan garis panduan
berkatian dengan keperluan Pepasangan Keselamatan Kebakaran.
• Mengkaji dan menilai prinsip-prinsip Fire Safety Engineering termasuk
Performance Baded Approach dan Fire Safety Design Philosophy.
• Memantau pelaksanaan dasar, peraturan, piawaian, kod amalan dan garis
panduan berkaitan dengan keperluan Pepasangan Keselamatan Kebakaran.
• Melaksanakan peranan sebagai agensi teknikal luar bagi Pusat Khidmat
Setempat (OSC) Pihak Berkuasa Tempatan.
• Memberi pelepasan atau sokongan bagi pengeluaran CCC atau CFO.
Cawangan Perakuan Pelesanan Bangunan

• Melaksanakan peruntukan mana-mana
undang-undang berkaitan dengan pelesenan
• Mengkaji dan menilai kesesuaian peraturan,
piawaian, koda amalan dan garis panduan
berkaitan dengan keperluan pelanggan.
• Menyediakan dasar, peraturan, piawaian, kod
amalan dan garis panduan berkaitan dengan
keperluan pelesenan.
• Memantau pelaksanaan dasar, peraturan, piawaian, kod amalan dan garis
panduan berkaitan dengan keperluan pelesenan.
• Bekerjasama dengan agensi-agensi pengeluar lesen berkaitan dasar
perlesenan.
• Memberi sokongan pengeluaran lesen kepada agensi-agensi awam berkaitan.
• Melaksanakan pemeriksaan dan sokongan bagi tujuan permohonan
Jawatankuasa Ruang Pejabat (JPR).
• Memantau pelaksanaan Electronic Fire Extinguisher Inspection System
(e-FeiS).

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Cawangan Penghapusan Bahaya Kebakaran

• Mengkaji dan menilai kesesuaian undang-undang berkaitan dengan
keperluan Penghapusan Bahaya Kebakaran.
• Mengkaji dan menilai kesesuaian peraturan, arahan dan garis panduan
berkaitan dengan keperluan Penghapusan Bahaya Kebakaran.
• Menyediakan dasar, peraturan, arahan dan garis panduan berkaitan dengan
keperluan Penghapusan Bahaya Kebakaran.
• Memantau pelaksanaan dasar, peraturan, arahan dan garis panduan
berkaitan dengan keperluan Penghapusan Bahaya Kebakaran.
• Melaksanakan peruntukan Penghapusan Bahaya Kebakaran menurut Akta
Perkhidmatan Bomba 1988 (Akta 341).
• Mengendalikan aduan awam berkaitan dengan bahaya kebakaran.
• Mengawalselia rekod premis bagi perancangan pemeriksaan Penghapusan
Bahaya Kebakaran.
• Bekerjasama dengan Bahagian Penyiasatan Kebakaran bagi tujuan
pendakwaan berkaitan dengan Penghapusan Bahaya Kebakaran.
Cawangan Perakuan Bomba

keperluan Perakuan Bomba.
• Mengkaji dan menilai kesesuaian peraturan, arahan dan garis panduan
berkaitan dengan keperluan Perakuan Bomba.
• Menyediakan dasar, peraturan, arahan dan garis panduan berkaitan dengan
keperluan Perakuan Bomba.
• Memantau pelaksanaan dasar, peraturan, arahan dan garis panduan
berkaitan dengan keperluan Perakuan Bomba.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
• Melaksanakan peruntukan Penghapusan Bahaya Kebakaran menurut Akta

Perkhidmatan Bomba 1988 (Akta 341).
• Mengawalselia rekod Premis ditetapkan bagi perancangan
menguatkuasakan Perakuan Bomba.
• Bekerjasama dengan Bahagian Penyiasatan Kebakaran bagi tujuan
pendakwaan berkaitan dengan Perakuan Bomba.
• Mengawalselia keperluan pepasangan Sistem Kawalan Berkomputer
(CMS).
Cawangan Program Kesedaran Keselamatan Kebakaran

• Menyediakan dasar berkaitan dengan Program Kesedaran Awam.
• Merangka dan melaksana Program Kesedaran Awam:
w Kempen Mencegah Kebakaran
w Kelab Kesedaran Keselamatan Kebakaran (3K)
w Pasukan Keselamatan Kebakaran
• Mengkaji keberkesanan setiap program kesedaran awam.
• Menyediakan peraturan dan garis panduan berkaitan dengan penubuhan
dan pengoperasian program-program kesedaran awam.
• Memantau pelaksanaan dasar dan program kesedaran awam.
• Bekerjasama dengan Bahagian Perancangan dan Penyelidikan dalam
membuat kajian dan soal selidik keberkesanan Program Kesedaran Awam.
• Mewujudkan kolaborasi dengan agensi-agensi kerajaan, media massa dan
swasta dalam melaksanakan kempen mencegah kebakaran.
• Menjalankan kajian impak ke atas Program Kesedaran Awam.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Cawangan Pendaftaran Keselamatan Kebakaran

• Melaksanakan peruntukan undang-undang berkaitan dengan keperluan
Pendaftaran Keselamatan Kebakaran.
keperluan Pendaftaran Keselamatan Kebakaran.
• Mengkaji dan menilai kesesuaian peraturan, piawaian, kod amalan dan
garis panduan berkaitan dengan keperluan Pendaftaran Keselamatan
Kebakaran.
• Menyediakan dasar, peraturan, piawaian, kod amalan dan garis panduan
berkaitan dengan keperluan Pendaftaran Keselamatan Kebakaran.
• Melaksanakan pendaftaran Fire Safety Palyers berikut:
a. Fire Safety Consultant
b. Fire Safety Auditor
c. Fire Safety Inspector
d. Fire Safety Conductor
e. Competent Person
• Melaksanakan pendaftaran bahan dan sistem pepasangan keselamatan
kebakaran.
• Bekerjasama dengan Bahagian Perancangan dan Penyelidikan berkaitan
dengan pengujian dan perakuan pepasangan keselamatan kebakaran.
• Bekerjasama dengan agensi penyelidikan, pengujian dan perakuan
berkaitan dengan pepasangan keselamatan kebakaran.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Cawangan Piawaian Keselamatan Kebakaran

keperluan Piawaian Keselamatan Kebakaran.
• Mengkaji dan menilai kesesuaian piawian berkaitan dengan kepeluan
Pepasangan Keselamatan Kebakaran.
• Menyediakan dasar piawaian dan koda amalan Pepasangan
Keselamatan Kebakaran.
• Merancang untuk membangunkan Piawaian Keselamatan Kebakaran.
• Bekerjasama dengan SIRIM dan Fire Safety Industry dalam
membangunkan Piawaian Keselamatan Kebakaran.
• Melaksanakan Engagement meeting dengan pihak profesional dan Fire
Safety Industry.
• Menyelia dan menyelaras keanggotaan pegawai bomba dalam
jawatankuasa Teknikal dan Piawaian bersama Standard and
Industrial Research Institute of Malaysia (JSM), Construction Indsutry
Development Board (CIDB) dan lain-lain.
• Menjadi pusat rujukan bagi piawaian keselamatan kebakaran.
2.1.3 Bahagian Penyiasatan Kebakaran
Cawangan Penyiasatan Kebakaran

• Menyediakan dasar dan arahan berkaitan dengan mengabilmilik premis
dan harta benda di bawah seksyen 46, akta 341.
• Menyediakan panduan pengumpulan sampel dan
data-data sebagai bahan-bahan bukti.
• Menyediakan panduan soal-siasat saksi berdasarkan
seksyen 42 dan 43, akta 341.
• Menyediakan dasar dan arahan penyiasatan
kebakaran.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
• Mengkaji teknik-teknik sains forensik dalam penyiasatan

kebakaran.
• Mengkaji keperluan perundangan untuk melaksanakan
penyiasatan kebakaran.
• Menasihat pakar dalam melaksanakan penyiasatan
kebakaran.
• Menjalankan penyiasatan kebakaran bagi kes besar dan
mempunyai kepentingan negara.
• Menjadi saksi pakar di mahkamah.
• Menyediakan dasar penganalisaan sampel di makmal.
• Menganalisa hasil-hasil siasatan untuk dijadikan dasar dan
panduan bagi sesuatu industri dan JBPM.
• Menyediakan panduan dan arahan penganalisaan sampel di makmal dan
pengumpulan yang berkesan.
2.1.4 Bahagian Udara
Penolong Ketua Pengarah Bahagian Udara

JBPM
Cawangan Pengurusan Operasi Udara

• Mengkaji dan menilai bagi semua
permohonan penggunaan pesawat.
• Mengeluarkan arahan-arahan dan panduan
pergerakan pesawat.
• Mengkaji dan menentukan kawasan
jangkauan pengoperasian pesawat dan
kawasan latihan pesawat.
• Merancang dan menentukan sistem
perhubungan pesawat dan kod-kod
komunikasi.
• Menyelaraskan pengoperasian Pasukan
Khas bersama pesawat
• Penyelarasan dengan agensi-agensi
penguatkuasaan (DCA dan RUDM).

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Cawangan Pengurusan Keselamatan, Piawaian dan Latihan

• Mengawalselia kompeten anakapal.
• Mengawalselia ‘airworthiness’ pesawat.
• Menentukan tahap latihan anakapal, pasukan khas dan kejuruteraan.
• Menyediakan Peraturan Tetap Operasi bagi Operasi Pesawat dan latihan
pesawat.
• Melaksanakan naziran di Pangkalan-pangkalan Udara Bomba.
• Penyelarasan dengan agensi-agensi penguatkuasa (DCA dan TUDM).
Cawangan Kejuruteraan Pesawat

• Merancang keperluan peralatan gantian pesawat.
• Mengurus dan membuat penyelenggaraan pesawat.
• Menyediakan laporan peralatan dan komponen pesawat untuk pelupusan.
Pangkalan Udara Subang

• Menguruskan perhubungan pentadbiran di antara Bahagian Udara dengan
Pangkalan-pangkalan.
• Merancang dan menyediakan anggaran keperluan peruntukan bagi bahagian
dan Pangkalan Udara.
• Mengurus proses kewangan.
• Merancang keperluan-keperluan peralatan dan alatganti di pangkalan-
pangkalan udara bomba.
• Khidmat penerangan.
• Khidmat penyelamatan dengan Pasukan Khas (MUST TEAM).
• Menyediakan kontrak dan perjanjian perolehan / bekalan alatganti.
Pegawai Memerintah
Cawangan Pengurusan Operasi Udara

• Mengoperasikan pesawat Mi-17, Mi-171 dan Agusta A109E.
• Melaksanakan operasi mencari, menyelamat dan pemadaman kebakaran
bersama pesawat (Pasukan Khas).
• Melaksanakan latihan-latihan penerbangan dan Pasukan Khas mengikut
jadual yang telah ditetapkan.
• Melaksanakan penerbangan ujian pesawat selepas penyelenggaraan.
• Memastikan semua anakapal dan pasukan khas sentiasa mematuhi peraturan
keselamatan pesawat.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
• Menyelaras perhubungan di antara

Pangkalan-pangkalan Udara Bomba
dengan Menara Kawalan Udara (DCA dan
TUDM).
• Memantau pergerakan semua pesawat
semasa operasi dan latihan.
• Menyelaras dan menyalurkan maklumat-
maklumat strategi dan data-data
penerbangan.
• Melaksanakan latihan kecekapan bersama
pesawat.
Cawangan Pengurusan Keselamatan, Piawaian dan Latihan

• Mengawalselia kompetensi anakapal.
• Mengawalselia ‘airworthiness’ pesawat.
• Menentukan tahap latihan anakapal, pasukan khas dan kejuruteraan
pesawat.
• Memastikan pematuhan terhadap Peraturan Tetap Operasi bagi operasi
pesawat dan latihan pesawat.
• Penyelarasan dengan agensi-agensi penguatkuasaan (DCA dan TUDM).
Cawangan Kejuruteraan Pesawat

• Melaksanakan penyelenggaraan pesawat Mi-17 dan Mi-171.
• Melaksnakan penyelenggaraan pesawat agusta A109E.
• Merancang dan menyediakan bekalan alatganti dan bahan-bahan keperluan
pesawat.
• Mengawalselia penyelenggaraan peralatan keselamatan pesawat dan
peralatan-peralatan penyelenggaraan.
• Menyediakan bekalan bahanapi pesawat di pangkalan dana di luar
pangkalan.
• Mengawalselia kerosakan peralatan kebombaan dan kenderaan utiliti.
Pentadbiran
• Menyelaras perhubungan pentadbiran di antara Pangkalan udara dengan
Bahagian Udara.
• Merancang dan menyediakan anggaran belanjawan mengurus Pangkalan
• Menyelia dan mengurus stor bekalan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Cawangan Pasukan Khas

• Memberi khidmat paramedik dan membuat pemindahan mangsa sama
ada yang hidup, sakit, cedera atau mati ke kawasan selamat.
• Mencari dan menyelamat anggota yang berada dalam kecemasan di
kawasan operasi.
• Mencari, menyelamat dan memadam kebakaran, yang melibatkan
kemalangan pesawat udara, sama ada di daratan dan perairan.
• Mencari, menyelamat dan memadam kebakaran, yang melibatkan
kemalangan di laut.
• Mencari dan menyelamat, mangsa yang terlibat dalam kemalangan dan
kebakaran pengangkutan darat.
• Operasi pemadaman kebakaran hutan (forest fire) atau bangunan.
• Mencari dan menyelamat, dalam kejadian runtuhan struktur di atas
tanah, dalam tanah dan tanah runtuh.
Cawangan Kawalan Trafik Udara

• Menerima panggilan samada kecemasan atau pentadbiran jabatan.
• Memaklumkan kepada semua anakapal bertugas setiap operasi yang
akan dihadiri.
• Pusat rujukan kepada pegawai pangkalan setiap pergerakan pegawai di
pangkalan.
• Menyalurkan informasi tentang pergerakan pesawat.
• Mengumpul, merekod dan menyimpan semua dokumen penerbangan.
• Menyediakan maklumat dan pusat rujukan berkaitan operasi dan latihan
kepada juruterbang serta anakapal.
• Mengemaskini dokumen penerbangan, status pesawat, operasi dan
latihan dan menyediakan statistik operasi dan latihan setiap tahun.
Bahagian Udara, Ibu Pejabat,

Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia,
Lebuh Wawasan, Presint 7, 62250 Putrajaya.
No Tel: 03 - 8888 0036 ext: 241
No Faks : 03 - 8888 0973
Email: bhg_udara@bomba.gov.my

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
2.1.5 Bahagian Latihan
1. Penyelidikan dan Pembangunan Latihan

- Kurikulum latihan.
- Keperluan dan dasar latihan.
2. Pengurusan Akademi Bomba dan Penyelamat.
3. Istiadat dan Pakaian Seragam.
4. Pentauliahan.
- Ujian tahap kecekapan pasukan khas.
- Piawaian kepakaran dan profesionalisme pasukan bomba.
5. Peperiksaan Subjek Jabatan dan Peperiksaan Tahap Kecekapan.
2.1.6 Bahagian Pembangunan
1. Belanjawan pembangunan Lima Tahun.

2. Tanah dan Bangunan.
- Membina balai bomba dan pejabat pentadbiran.
- Membina rumah kakitangan (kuarters).
- Perolehan tapak untuk balai dan rumah kakitangan.
3. Peralatan Jentera dan Kebombaan.
- Analisis keperluan jentera dan peralatan.
- Pemerolehan jentera dan peralatan.
4. Pengurusan Aset.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
2.1.7 Bahagian Perancangan dan Penyelidikan
Kajian Operasi Pemadaman Kebakaran

• Menganalisa data-data berkaitan dengan kebakaran.
• Kajian & penyelidikan keberkesanan peralatan / perkakasan pemadaman
kebakaran.
• Penyelidikan mengenai taktik-taktik operasi pemadaman kebakaran yang
baru dan berkesan.
• Mengkaji dan membuat penyelidikan spesifikasi teknikal peralatan,
perkakasan baru pemadaman kebakaran.
• Membuat ujian produk / peralatan pemadaman kebakaran terkini.
• Membuat kajian keberkesanan pemadaman kebakaran untuk risiko
kebakaran khas.
• Membuat kajian & penyelidikan keberkesanan pengendalian bencana yang
melibatkan CBRNE (Chemical, Biology, Radiology, Nuclear & Explosion)
Kajian Operasi Penyelamatan

• Menganalisa data-data berkaitan dengan penyelamatan.
• Kajian & penyelidikan keberkesanan peralatan / perkakasan penyelamatan.
• Penyelidikan mengenai taktik-taktik operasi penyelamatan yang baru dan
berkesan.
• Mengkaji & membuat penyelidikan spesifikasi teknikal peralatan /
perkakasan baru penyelamatan.
• Membuat ujian produk / peralatan penyelamatan terkini.
• Membuat kajian keberkesanan penyelamatan untuk bencana industri &
bencana alam.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Kajian Pepasangan Keselamatan Kebakaran

• Membuat kajian & penyelidikan ke atas PKK bangunan.
• Penyelidikan mengenai faktor kemanusiaan & persekitaran berkaitan
keselamatan kebakaran bangunan.
• Melaksanakan ujian keberkesanan & Perakuan PKK bangunan yang terkini /
baru.
• Kajian ke atas piawaian / standard / spesifikasi PKK bangunan.
• Membuat cadangan kajian dan penyelidikan untuk digunapakai dan
dipasarkan di dalam negara.
• Membuat kajian Sains & Teknologi Keselamatan Kebakaran.
• Menyelaras penyelidikan & pembangunan industri Keselamatan
Kebakaran.
Kajian Fire Behaviour

• Kajian human behaviour; fire science & persekitaran semasa kebakaran,
bencana industri dan alam.
• Mengkaji dan membuat penyelidikan behavioural anggota kecemasan dalam
pelaksanaan operasi pemadaman.
• Menjalankan kajian saintifik fire behaviour bahan binaan & kaitannya dengan
keselamatan kebakaran bangunan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
2.1.8 Bahagian Pengurusan Korporat
Unit Perancangan Dasar

• Merancang dan mengkaji Pelan Strategik Jabatan
• Merancang ketetapan dasar sejajar dengan perundangan dan peraturan yang
ada.
• Menerajui, merancang dan penggubalan dasar-dasar baru berhubung dengan
teras Jabatan.
• Mengkaji dan mengalisa isu-isu kebombaan dan keberkesanan dasar berasaskan
kepada penanda aras.
• Memberi khidmat nasihat dan perundingan dalam aspek perancangan dan
penggubalan dasar-dasar berhubung dengan teras Jabatan.
• Mengenalpasti dan menganalisa isu-isu semasa dalam negara dan antarabangsa
yang memberi kesan kepada perkhidmatan kebombaan.
• Menilai dan menyelaras keberkesanan pelaksanaan program di setiap
bahagian supaya sejajar dengan penetapan Petunjuk Prestasi Utama (KPI) dan
Perancangan Kerja Tahunan (RKT) Jabatan / Kementerian.
• Menyelaras urusan parlimen di peringkat jabatan.
• Bertindak sebagai urus setia di peringkat Jabatan bagi mesyuarat-mesyuarat
berkaitan dasar di peringkat Kementerian.
Unit Komunikasi Korporat

• Merancang dan mengurus secara berkala perhubungan media dan publisiti.
• Merancang, melaksana dan menganalisa program-program utama, sosial dan
keagamaan Jabatan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
• Merancang peningkatan kerjasama Jabatan dalam kegiatan-kegiatan

antarabangsa.
• Merancang penyertaan Jabatan dalam mesyuarat-mesyuarat dan
konvensyen-konvensyen peringkat antarabangsa.
• Mengurus dan menyediakan khidmat kaunter pelanggan.
• Mengurus dan menyelaras perkara-perkara berkaitan dengan pengaduan
awam serta menyediakan khidmat meningkatkan keberkesanan dasar /
program.
• Merancang dan menguruskan protokol lawatan.
• Menguruskan penerbitan jurnal / laporan tahunan / buletin / buku.
• Menyelaras maklumat-maklumat laman web Jabatan.
Unit Inspektorat
• Menganalisa pelaksaan Akta 341 dan peraturan-peraturannya yang berkaitan.
• Menganalisa pematuhan terhadap dasar / arahan / garis panduan yang
dikeluarkan.
• Merancang, menyiasat dan menyediakan laporan mengenai sesuatu aduan.
• Menganalisa tahap kualiti sistem penyampaian perkhidmatan dan
mencadangkan penambahbaikan.
• Menganalisa sistem penyampaian perkhidmatan kebombaan bagi tujuan
penarafan bintang (System Star Rating).

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Unit Kebajikan Pekerja

• Merancang dan menyelaras
aktiviti Jabatan seperti berikut:
w Majlis Sukan, Kebajikan dan
Kebudayaan Jabatan.
w Persatuan Kebajikan Bomba.
w Persatuan Suri Anggota
Wanita Bomba dan Penyelamat
(PERISMA).
w Persatuan Veteran Bomba.
w Kesatuan Pekerja Bomba dan Penyelamat Malaysia.
• Menganalisa keperluan persatuan dan kesatuan.
• Menjadi urusetia kepada semua persatuan dan kesatuan.
• Menguruskan mesyuarat-mesyuarat berkala.
• Urusetia Majlis Bersama Jabatan (MBJ)
Unit Pengurusan Kualiti dan Inovasi

• Merancang dan menyediakan dasar dan objektif kualiti JBPM yang terkini
• Merancang dan mengurus:
w Jawatankuasa Pemandu Inovasi Jabatan.
w Jawatankuasa Pemandu Kualiti Jabatan.
w Jawatankuasa Pemandu KPI Jabatan.
• Merancang dan menyelaras pelaksanaan dokumentasi MS ISO 9001-2008
JBPM yang terkini.
• Merancang dan mengurus pengauditan dalaman MS ISO JBPM.
• Merancang dan menguruskan program-program penambahbaikan Sistem
Kualiti JBPM.
• Menganalisa pelaksanaan program inovasi sebagai wacana terkini.
• Meningkatkan kecekapan penyampaian perkhidmatan kerajaan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
2.1.9 Unit-unit Khas (Tugas Kakitangan (Staff Function))
1. Penasihat Undang-undang
2. Unit Audit Dalam
3. Unit Disiplin
Cawangan Teknologi Maklumat

Merancang, membangun, mengurus dan memantau:
• Strategi-strategi dan dasar ICT Jabatan
• Rangkaian Local Area Network (LAN) dan Wide Area Network (WAN)
Jabatan
• Sistem aplikasi
• Laman web
• Emel
• Perolehan ICT
• Operasi harian dan keselamatan Pusat Data
• Keselamatan ICT
• Penyelenggaraan ICT
• Bantuan teknikal dan khidmat nasihat berkaitan ICT kepada pengguna, dan
• Program latihan dan pembudayaan ICT secara berterusan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 3
LOGO, BENDERA DAN LAGU

JBPM

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
3 Logo, Bendera dan Lagu
3.1 LOGO
n Bahagian atas logo JBPM,

terdapat bentuk bulan sabit dan
bintang yang membawa makna
bahawa nilai-nilai Islam dan
nilai-nilai murni diserapkan ke
dalam budaya kerja jabatan.
n Topi keledar dan kapak

bersilang bermaksud
keselamatan kepada personel
jabatan yang memberikan
perkhidmatan yang profesional.
n Tiga butir bunga padi disusun

berlapis sembilan dalam dua
lingkaran melambangkan
sembilan Negeri Beraja, kuasa
jabatan untuk melaksanakan
Akta Perkhidmatan Bomba
1988 dan juga kemakmuran
negara.
n Ikatan tali 'clove' melambangkan

jabatan menjalankan kerja-
kerja penyelamatan.
n Warna merah melambangkan

semangat keberanian yang
tinggi, manakala warna kuning
melambangkan jabatan
menawarkan perkhidmatan
yang berkualiti (a golden
service) kepada komuniti.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
3.2 BENDERA
n Bendera JBPM terbahagi kepada 2 bahagian, 3 segi berwarna merah

dengan logo jabatan, jalur kuning dan biru dalam satu 3 segi yang
lain.
n Warna merah melambangkan semangat keberanian yang tinggi

di kalangan anggota bomba dalam menjalankan tugas operasi
kebombaan dan penyelamatan untuk bangsa dan negara.
n 15 jalur kuning dan biru membawa maksud terdapat 15 buah jabatan

bomba dan penyelamat negeri-negeri.
n Jalur kuning melambangkan jabatan menawarkan perkhidmatan yang

berkualiti (a golden service) kepada pelanggan dan “stakeholders”
ke arah perkhidmatan bertaraf dunia dan mencerminkan kesetiaan
kepada Raja dan Negara.
n Jalur biru melambangkan air yang digunakan sebagai media

pemadaman kebakaran dan menitikberatkan kebersihan alam sekitar
semasa menjalankan operasi kecemasan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAGU JABATAN
Kami Anggota Bomba

Di Seluruh Negara
Bersiap dan Sedia
Di setiap Masa
Mengawal Kabakaran
Di Kota dan Di Desa
Menyelamatkan Nyawa
Dan Juga Harta Benda
Rukun Negara
Kami Junjung Bersama
Penuh Setia
Dengan Semangat Waja
Dari Perlis
Hinggalah Ke Sabah
Mendukung Etika Bekerja
Kepada Rakyat Semua

Marilah Bekerjasama
Untuk Menghindarkan
Segala Mala Petaka
Demi Kesejahteraan
Kita Bersama
Barulah Kita Hidup
Aman Damai Selamanya.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 4
HARI ANGGOTA
BOMBA SEDUNIA
(WORLD FIREFIGHTER’S DAY)

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
4 Hari Anggota Bomba Sedunia

(World Firefighters’ Day)
Hari Anggota Bomba adalah merupakan suatu hari yang disambut di

seluruh dunia bagi memberi penghormatan terhadap pengorbanan
dan jasa yang telah diberikan oleh anggota bomba kepada
masyarakat dan negara.
Ia disambut pada 4 Mei setiap tahun.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Pada pagi hari berkenaan biasanya diadakan perbarisan di semua balai dan pejabat
bomba bagi membacakan perutusan Hari Anggota Bomba dari Ketua Pengarah,
JBPM. Ia kemudiannya diikuti dengan program-program kemasyarakatan seperti
gotong royong, derma darah dan sebagainya.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 5
NILAI DAN JATI DIRI PEGAWAI

BOMBA
Nilai-Nilai Murni Umum Yang Perlu Ada Pada Pegawai Bomba
Nilai-Nilai Murni Sejagat
Program Pengukuhan Nilai

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
5 Nilai Dan Jati Diri Pegawai Bomba
5.1 NILAI-NILAI MURNI UMUM YANG DIBERI KEUTAMAAN

DALAM JBPM
Pegawai bomba semestinya mengamalkan nilai mulia sejajar

dengan tugas dan tanggungjawabnya sebagai penjawat
awam. Nilai-nilai yang diberi keutamaan ialah:-

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
NILAI PENJELASAN
BIJAKSANA Mempunyai pengetahuan yang luas, banyak pengalaman

dan tajam pemikiran dalam selok belok mengerjakan sesuatu
sehingga menjadi daya penggerak menghasilkan kualiti kerja
yang berfaedah dan berkesan.
DEDIKASI Melaksanakan tugas dengan gigih tanpa mengambilkira

masa, tenaga dan faedah.
MENGHARGAI Masa amat penting dalam kerja-kerja operasi. Setiap pegawai

MASA bomba perlu menghargai masa.
SETIA Memberikan kesetiaan yang tidak berbelah bahagi kepada

Raja, Negara, Kerajaan dan Kepimpinan JBPM.
BERSIMPATI Menunjukkan rasa simpati kepada mangsa yang ditimpa

bencana dan sentiasa berusaha keras untuk membantunya.
SEMANGAT Mengutamakan pasukan, bekerjasama serta sentiasa

BERPASUKAN bersedia membantu orang lain.
CEMERLANG Sentiasa berusaha bagi meningkatkan pengetahuan,

kemahiran dan pengalaman pada setiap masa.
TELITI Cermat, teliti, terkini dan tepat untuk mengelakkan sebarang

kecelakaan dan pembaziran.
BERDISIPLIN Menekankan disiplin diri dan tugas pada setiap masa dengan
tekun, berani dan amanah.
CEKAP Membuat pekerjaan dengan pantas dan tahu apa yang

dilakukan.
MEMENTINGKAN Sentiasa peka dan mematuhi aspek keselamatan.

KESELAMATAN
INTEGRITI Mempunyai kualiti diri dan berpegang kuat kepada prinsip

moral dan nilai yang baik, serta boleh bertindak secara
konsisten untuk menegakkan kebenaran.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
5.2 NILAI-NILAI MURNI SEJAGAT
Pegawai Bomba juga perlu menghayati nilai sejagat yang disepakati akan
menjurus kepada kebaikan sejagat. Nilai-nilai itu termasuklah:-
NILAI PENJELASAN
SETIA Memberikan kesetiaan yang tidak berbelah bahagi

kepada Raja, Negara, Kerajaan dan Kepimpinan
JBPM
AMANAH Boleh dipercayai dan tidak mengkhianati

tanggungjawab yang dipikul tanpa perlu diawasi.
JIMAT CERMAT Sentiasa berusaha untuk mengoptimumkan

pengggunaan sumber dan tidak membazir.
KASIH SAYANG Mempunyai rasa kasih sayang terhadap sesama

insan, harta benda dan alam sekitar.
RAMAH MESRA Memberi layanan mesra kepada klientel jabatan

tanpa mengira bangsa, pangkat atau agama.
BERTANGGUNGJAWAB Mempunyai sifat tanggungjawab dalam

melaksanakan tugas tanpa menyalahgunakan
kuasa dan kedudukan serta kepentingan diri.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
NILAI PENJELASAN
BERSYUKUR Mempunyai kesediaan dan rasa rendah diri mengakui

sebarang nikmat Tuhan dan berterima kasih
kepadaNya.
IKHLAS Melaksanakan tanggungjawab tanpa mengharapkan

balasan.
TELUS Membuat pekerjaan dengan jujur, terbuka dan tidak

menimbulkan syak wasangka.
ADIL Memberi kepada yang berhak itu akan haknya

mengikut kadar masing-masing atau meletakkan
sesuatu di tempatnya.
AKAUNTABILITI Mempunyai sifat tanggungjawab dalam melaksanakan

tugas tanpa menyalahgunakan kuasa dan kedudukan
serta kepentingan diri.
OBJEKTIVITI Mempunyai fokus yang terkehadapan dalam

mencapai matlamat dan wawasan Jabatan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
5.3 PROGRAM PENGUKUHAN NILAI
Program pengukuhan nilai adalah bertujuan menerap dan memantapkan

penghayatan nilai-nilai murni di kalangan pegawai Jabatan. Dengan program
pengukuhan kepada nilai murni dan program memperkemaskan identiti sedia
ada Jabatan, maka adalah diharapkan agar setiap pegawai akan membawa
diri mereka mengikut norma dan nilai yang ditetapkan dan seterusnya akan
menuju ke arah sebuah perkhidmatan yang mempunyai imej dan reputasi yang
positif serta berwibawa dan diyakini oleh masyarakat dalam dan luar negara.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 6
PANGKAT, PAKAIAN SERAGAM

DAN PINGAT JABATAN
Pangkat
Pakaian Seragam
Pingat Jabatan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
6 Pangkat, Pakaian Seragam dan Pingat Jabatan
6.1 PANGKAT
Sebagai sebuah pasukan beruniform, JBPM mempunyai 15 hieraki

jawatan, gelaran dan tanda pangkat seperti berikut:-
PENGUASA BOMBA RINGKASAN TANDA PANGKAT

JAWATAN / GRED DI BAHU DI KOLAR
KETUA PESURUHJAYA BOMBA KPjB

CHIEF FIRE COMMISSIONER
JUSA “A”
PESURUHJAYA BOMBA PjB

FIRE COMMISSIONER
JUSA “B”
TIMBALAN PESURUHJAYA TPjB

BOMBA
DEPUTY FIRE COMMISSIONER
JUSA “C”
PENOLONG KANAN PKPjB

PESURUHJAYA BOMBA
SENIOR ASSISTANT FIRE
COMMISSIONER
KB 54
PENOLONG PPjB
PESURUHJAYA BOMBA
ASSISTANT FIRE COMMISSIONER
KB 52
PENGUASA KANAN BOMBA I PgKB I

SENIOR FIRE
SUPERINTENDENT I
KB 48

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
PENGUASA BOMBA RINGKASAN TANDA PANGKAT

PENGUASA KANAN BOMBA II PgKB II

SENIOR FIRE
SUPERINTENDENT II
KB 44
PENGUASA BOMBA PgB

FIRE SUPERINTENDENT
KB 41
PENOLONG PENGUASA BOMBA RINGKASAN TANDA PANGKAT

TIMBALAN PENGUASA TPgB

BOMBA
DEPUTY FIRE SUPERINTENDENT
KB 38
PENOLONG KANAN PKPgB

PENGUASA BOMBA
SENIOR ASSISTANT
FIRE SUPERINTENDENT
KB 32
PENOLONG PENGUASA BOMBA PPgB

ASSISTANT
FIRE SUPERINTENDENT
KB 29

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
PEGAWAI BOMBA RINGKASAN TANDA PANGKAT

JAWATAN / GRED DI BAHU DI KOLAR DI LENGAN
PEGAWAI BOMBA PBT

TINGGI
LEADING FIRE
OFFICER
KB 26
PEGAWAI BOMBA PBK I

KANAN I
SENIOR FIRE
OFFICER I
KB 24
PEGAWAI BOMBA PBK II

KANAN II
SENIOR FIRE
OFFICER II
KB 22
PEGAWAI BOMBA PB
FIRE OFFICER
KB 17

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
6.2 Pakaian Seragam

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
6.3 Pingat-pingat Kebesaran
6.3.1 Bintang Jasa Bomba (BJB)
Bintang Jasa Bomba (BJB) adalah anugerah kebesaran

tertinggi JBPM. Bintang ini dianugerahkan kepada:-
n Anggota Pentadbiran Negeri/Persekutuan;
n Ketua Setiausaha Kementerian/Setiausaha

Kerajaan yang memberi sumbangan kepada
kemajuan Jabatan Bomba dan Penyelamat
Malaysia;
n Ketua Pengarah Jabatan Bomba dan Penyelamat

Malaysia samada masih berkhidmat atau telah
bersara; dan
n kepada mereka yang tinggi jasa dan komitmennya

kepada Jabatan Bomba Dan Penyelamat Malaysia.
6.3.2 Pingat Ketua Pengarah Bomba
Dikurniakan kepada mereka yang telah berkhidmat

lama dan berjasa dalam apa jua lapangan
terutama dalam hal kebombaan dan penyelamat
dan mencapai salah satu atau lebih daripada
tahap berikut:
n Telah menunjukkan jasa dan kejayaan yang

lebih daripada kejayaan biasa;
n Telah memberikan perkhidmatan yang tinggi

mutunya dan menjalankan tugas-tugas yang
boleh dianggap sebagai berani dan juga telah
menyelesaikan tugasnya dengan cemerlang;

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
n Telah memberi sumbangan bakti dalam apa jua bentuk kepada Jabatan khasnya
dalam masyarakat amnya yang mana sumbangan baktinya itu ada hubungkait
dengan tugas dan tanggungjawab Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia;
n Telah melaksanakan tugas-tugas atas arahan atau secara sukerela dan atas
inisiatif sendiri melebihi daripada tugas-tugas yang dipertanggungjawabkan
kepadanya sebagai pegawai awam.
6.3.3 Pingat Jasa Bomba (PJB)
Dikurniakan kepada :-
n Mereka yang telah berkhidmat lama dan berjasa

dalam apa jua lapangan terutama dalam hal
kebombaan dan penyelamat dan mencapai salah
satu atau lebih daripada tahap berikut:
n Pegawai dan anggota Bomba dan Penyelamat

yang telah atau sedang berkhidmat dengan
Jabatan Bomba tidak kurang dari 20 tahun;
n Kakitangan gunasama yang telah atau sedang

berkhidmat dengan Jabatan Bomba dan
Penyelamat tidak kurang 15 tahun;
n Pegawai dan anggota Bomba dan Penyelamat

serta kakitangan gunasama yang telah bersara
atau yang telah bertukar ke jabatan lain yang
mana tempoh perkhidmatan mereka dengan
Jabatan Bomba dan Penyelamat, tidak kurang
dari 15 tahun; dan
n Anggota Bomba dan Sukarela, Anggota Bomba

Bantuan, Anggota Bomba Swasta yang telah
berkhidmat secara berterusan tidak kurang dari
15 tahun.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
6.3.4 Pingat Setia Bomba (PSB)
Dikurniakan kepada:-
n Pegawai dan anggota Bomba dan Penyelamat yang

telah atau sedang berkhidmat dengan Jabatan Bomba
tidak kurang dari 15 tahun;
n Kakitangan gunasama yang telah atau sedang

berkhidmat dengan Jabatan Bomba dan Penyelamat
tidak kurang 15 tahun;
n Pegawai dan anggota Bomba dan Penyelamat serta

kakitangan gunasama yang telah bersara atau yang
telah bertukar ke jabatan lain yang mana tempoh
perkhidmatan mereka dengan Jabatan Bomba dan
Penyelamat, tidak kurang dari 10 tahun; dan
n Anggota Bomba dan Sukarela, Anggota Bomba

Bantuan, Anggota Bomba Swasta yang telah
berkhidmat secara berterusan tidak kurang dari 10
tahun.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
6.3.5 Pingat Cemerlang Bomba (PCB)
Dikurniakan kepada mereka yang telah berjasa dan

berkhidmat dengan cemerlang kepada Jabatan dan
Kerajaan Malaysia dan telah mencapai salah satu atau lebih
daripada tahap berikut:-
n Telah menunjukkan jasa dan kejayaan yang cemerlang

sepanjang perkhidmatan mereka;
n Telah memberikan perkhidmatan yang baik dan telah

menunjukkan mutu kerja yang cemerlang serta taat setia
kepada Jabatan dan telah dianugerahkan “Anugerah
Perkhidmatan Cemerlang Perkhidmatan Awam”;
n Pegawai dan anggota Bomba dan Penyelamat yang telah

atau sedang berkhidmat dengan Jabatan Bomba;
n Kakitangan gunasama yang telah atau sedang berkhidmat

dengan Jabatan Bomba dan Penyelamat;
n Pegawai dan anggota Bomba dan Penyelamat serta

kakitangan gunasama yang telah bersara atau yang telah
bertukar ke jabatan lain yang mana tempoh perkhidmatan
mereka dengan Jabatan Bomba dan Penyelamat, telah
menunjukkan tahap perkhidmatan yang cemerlang; dan
n Anggota Bomba dan sukarela, Anggota atau Pasukan

Bomba dan Penyelamat yang telah menunjukkan tahap
perkhidmatan yang cemerlang dalam bidang kebombaan
dan penyelamat.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 7
NORMA PERLINDUNGAN
KEBAKARAN DAN
KECEMASAN
Piawaian Perlindungan kebakaran

(Standard Of Fire Cover)
Pembahagian Kawasan Kepada 6 Strategi Risiko
Kriteria Menentukan Keperluan Balai Bomba

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7 Norma Perlindungan Kebakaran

Dan Kecemasan
Pada dasarnya setiap lapisan masyarakat negara, wajar mendapat

khidmat kebombaan dan menyelamat yang setara, tidak kira di
mana mereka berada. JBPM, dari masa ke semasa berusaha untuk
mencapai hasrat tersebut, tetapi dalam perancangan pembangunan
Jabatan, pertimbangan dan penilaian berasaskan risiko perlu dibuat
dan kawasan-kawasan berisiko lebih tinggi diberikan keutamaan.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7.1 PEMBAHAGIAN KAWASAN KEPADA 6 KATEGORI RISIKO
Dalam menentukan keutamaan untuk membina balai bomba, JBPM telah

membahagikan kawasan di negara ini kepada 6 kategori risiko, seperti berikut:-
Kategori Risiko Ciri-Ciri Utama Response Time
A Bandar besar, pusat 5 minit

perdagangan, industri
berisiko tinggi.
B Bandar sederhana 5 – 8 minit

C Pinggir bandar (Sub-urban), 8 – 10 minit
bandar kecil
D Kawasan-kawasan lain selain 10 – 20 minit

dari A – C tetapi tidak
termasuk kawasan
pendalaman.
PENDALAMAN Kawasan terpencil di mana

(REMOTE RURAL) pembinaan balai bomba 20 minit keatas
adalah tidak lagi ekonomi.
RISIKO KHAS Kawasan seperti lapangan Ditentukan

(SPECIAL RISK) terbang, pelabuhan, terlebih dahulu
loji petro-kimia utama dan
sebagainya.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7.2 LENGKUK KEBAKARAN PIAWAIAN

(STANDARD FIRE CURVE)
Tempoh Respons yang dicadangkan pada ruangan ketiga Jadual di sebelah

adalah bagi membolehkan pasukan bomba mengawal kebakaran dengan
berkesan mengikut kategori risiko. Tempoh 5 minit dari masa kebakaran
bermula adalah amat kritikal untuk mengawal kebakaran. Ini kerana di dalam
kajian saintifik mengenai kebakaran, selepas tempoh tersebut api akan mulai
marak dengan cepat kerana memasuki fasa “flashover”. Sila rujuk Rajah
“Lengkuk Kebakaran Piawaian” (Standard Fire Curve) di bawah.
fully developed stage
er
hov
Rate Heat Release
flas
decay
ge
sta
ing
m
fla
incubation
+ 5 minit
Time
Rajah ‘Lengkuk Kebakaran Piawaian’
* rujukan: Grimwood, Hartin, McDonough, Raffel., (2005),“3D Fire Fighting Training,
Techniques and Strategies“, Fire Protection Publication, Oklahoma State University.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7.3 KRITERIA MENENTUKAN KEPERLUAN BALAI BOMBA
Sebuah balai bomba adalah diperlukan bagi sesuatu kawasan apabila tempoh
respons dari balai sedia ada ke kawasan berkenaan melebihi dari tempoh
respons yang dicadangkan mengikut kategori risiko kawasan berkenaan.
7.4 GERABAK AIR (WATER TENDER

[WT]) ADALAH JENTERA UTAMA
Jentera utama dalam JBPM yang

digunakan untuk menghadiri
kebakaran dan kecemasan ialah
jentera bomba jenis bertangki juga
disebut gerabak air atau water
tender. Jentera ini berkeupayaan
melaksanakan pelbagai peranan
kerana dilengkapi dengan tangki
air dan pam untuk memadam
kebakaran, tangga penyelamat,
peralatan menyelamat berhidraulik
dan peralatan asas perubatan
termasuk strecer.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7.5 BERAT DAN KEPANTASAN
Dalam keadaan tertentu sebuah jentera bomba tidak memadai untuk mengawal
kebakaran disebabkan kekompleksan dan pendedahan yang tinggi untuk
insiden merebak dengan pantas. Sebagai panduan bilangan jentera yang
diperlukan mengikut kategori risiko adalah seperti jadual berikut:-

Kategori Bilangan Kadar masa yang dicadangkan

Risiko jentera bomba untuk kehadiran
diperlukan bagi (dlm. minit)
kehadiran
terawal
Jentera Jentera Jentera
Pertama Kedua Ketiga
A 3 5 5 8
B 2 5 8 -
C 1 8 – 10 - -
D 1 20 - -

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Selain dari jentera bomba bertangki yang menjadi jentera pelbagai guna utama,
JBPM juga mempunyai jentera-jentera khusus bagi menyokong tugasan operasi
kebombaan dan menyelamat, iaitu:-
JENIS JENTERA KEGUNAAN

Tangga cakraputar Memadam kebakaran dan menyelamat
(turntable ladder) di bangunan tinggi

Pelantar hidraulik Memadam kebakaran dan menyelamat
(hydraulic platform) di bangunan tinggi
Jentera Pembawa Air Bantuan bekalan air

(water carrier)
Jentera HAZMAT Operasi kecemasan melibatkan bahan kimia

merbahaya
Helikopter Bomba Tinjauan, memadam dan menyelamat dari

udara
Bot Penyelamat Menyelamat di air (SCUBA)

(Rescue Boat)
Bot Bomba Memadam kebakaran dan menyelamat di

(Fire Boat) perairan
Jentera Pam Mengepam dan menghantar air (water relay)

Berkeupayaan Tinggi
Motosikal Bomba Untuk gerakan cepat ke tempat operasi

(Rapid Intervention
Motorcycle – RIM)

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7.6 TUGAS MENCARI DAN MENGESAN
Tugas menyelamatkan mangsa sama ada bencana

bangunan runtuh, tanah runtuh, sesat di hutan dan
lemas memerlukan deria yang tajam. Oleh itu JBPM
menubuhkan Unit Pengesan dengan 24 ekor anjing
yang melaksanakan 4 tugas utama iaitu:-
n Bangunan runtuh (urban disaster)

n Mencari dan menyelamat di hutan (wilderness)
n Penyiasatan kebakaran
n Mengesan mangsa lemas/mayat (cardeaver)

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7.7 NORMA KELUARAN (TURN OUT NORM)
Norma keluaran sesuatu pasukan operasi, berbeza mengikut magnitud

dan jenis insiden yang dihadiri. Norma keluaran paling utama ialah
seramai 8 orang pegawai yang menaiki jentera bomba utama bagi
insiden kecemasan seperti kebakaran struktur, kebakaran hutan dan
kerja-kerja menyelamat kemalangan jalanraya, runtuhan bangunan,
mencari dan menyelamat dan sebagainya.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Norma keluaran secara keseluruhannya adalah seperti berikut:-
Jenis Keluaran Bilangan dan Gred Anggota
Pasukan keluaran utama 8 orang terdiri dari seorang KB 22

dan tujuh orang KB 17
Tangga Cakraputar & 4 orang terdiri dari seorang

Pelantar Hidraulik KB 22 dan tiga orang KB 17
Jentera HAZMAT 11 orang terdiri dari seorang KB 22

dan sepuluh orang KB 17
Bot Penyelamat Pasukan SCUBA 7 orang terdiri

(Rescue Boat) dari seorang KB 22 dan enam orang KB 17
Bot Bomba (Fire Boat) 4 orang terdiri dari seorang KB 22

dan tiga orang KB 17
Jentera Tangki Air 2 orang KB 17
Rapid Intervention 3 orang terdiri dari seorang KB 22 dan

Motorcycle (RIM) dua orang KB 17
Emergency Medical 4 orang terdiri dari seorang KB 22

Rescue Service (EMRS) dan tiga KB 17

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Corak waktu bekerja yang diamalkan dalam JBPM pada masa ini
adalah seperti Jadual berikut:-
Syif 24 jam

Pasukan A Pasukan B
Hari 1 bekerja off
Hari 2 off bekerja
Syif 12 jam
Pasukan A Pasukan B Pasukan C
Hari 1 pagi malam off
Hari 2 malam off pagi
Hari 3 off pagi malam

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
7.8 Secara umumnya klasifikasi balai dan jenis pejabat pentadbiran dalam
JBPM adalah seperti Jadual berikut:-
JENIS BALAI/ KETERANGAN BILANGAN

PEJ. PENTADBIRAN PEGAWAI

Balai Bomba dan Penyelamat Sesuai untuk kawasan 20 orang
1 Keluaran (Balai Kecil - berisiko B, C dan D.
Sub Station) Panggilan kecemasan
Syif 24 jam antara 100 ke 200
(Balai Kategori C) setahun.

1 Keluaran (Balai Kecil) berisiko A dan B.
Syif 12 jam Panggilan kecemasan
(Balai Kategori C) lebih 200 setahun.

2 Keluaran (Balai Kecil) berisiko A dan B.
(Balai Kategori B) Panggilan kecemasan 200
ke 300 setahun.
Balai Bomba dan Penyelamat Sesuai untuk Kawasan 135 orang

Pelbagai Keluaran berisiko A dan B serta
(Balai Utama - Main Station) ibu negeri. Panggilan
(Balai Kategori A) kecemasan melebihi
300. Menjadi pusat untuk
pasukan khas seperti
HAZMAT, EMRS, SCUBA
dan bangunan tinggi.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
JENIS BALAI/ KETERANGAN BILANGAN

PEJ. PENTADBIRAN PEGAWAI

Pejabat Bomba Zon Menjadi pusat Mengikut
pentadbiran zon saiz zon
Ibu Pejabat Bomba Negeri Menjadi pusat Mengikut

pentadbiran negeri saiz negeri
Ibu Pejabat JBPM

Merupakan ibu pejabat –
kebangsaan

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
LAMPIRAN 8
PERANAN JBPM DALAM

PENGURUSAN BENCANA
Peranan JBPM Dalam Pengurusan Bencana
Perintah Dan Kawalan (Commad And Control)
Penekanan Kepada Konsep “Profesionalisme”

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
8 Peranan JBPM Dalam Pengurusan Bencana
8.1 PERANAN JBPM DALAM PENGURUSAN BENCANA
Kebelakangan ini kejadian bencana semakin kerap berlaku

sama ada bencana alam atau bencana buatan manusia.
Pengurusan bencana yang cekap adalah amat penting
kerana ia bukan sahaja dapat menyelamatkan nyawa,
harta benda dan alam sekitar, tetapi juga akan memulihkan
keadaan dengan cepat bagi membolehkan masyarakat
meneruskan kehidupan harian mereka.
Seksyen 19, Akta Perkhidmatan Bomba telah memberi

kuasa kepada Pegawai Bomba untuk mengambil langkah-
langkah perlu bagi melindungi nyawa dan harta benda awam
dari bencana.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Bencana dalam Akta Perkhidmatan Bomba ditakrifkan sebagai ”suatu kejadian

dalam mana nyawa atau harta terancam atau mungkin terancam”.
Namun Arahan MKN 20 juga telah mentakrifkan bencana yang lebih

dikhususkan kepada bencana besar (major disaster). Takrifan bencana
mengikut Arahan MKN 20 adalah “suatu kejadian yang berlaku secara
mengejut, bersifat kompleks dan mengakibatkan kehilangan nyawa,
kemusnahan kepada harta benda dan alam sekitar serta menjejaskan aktiviti
masyarakat setempat. Kejadian ini memerlukan pengendalian yang melibatkan
sumber, peralatan, kekerapan dan tenaga manusia yang ekstensif daripada
pelbagai agensi serta penyelarasan yang berkesan, dalam mana kemungkinan
memerlukan tindakan yang kompleks dan jangkamasa panjang”.
MKN 20 telah meletakkan JBPM sebagai agensi penyelamat utama bersama

PDRM, Perubatan, ATM dan SMART. Bagi kejadian bencana yang berpunca
dari kebakaran dan bahan kimia merbahaya, JBPM akan mengetuai operasi
yang terletak di PKTK (Pos Kawalan Tempat Kejadian).

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Konsep yang diamalkan oleh JBPM dalam pengurusan bencana tidak hanya
pada masa kejadian, malah merupakan konsep menyeluruh berdasarkan
kitaran kejadian bencana seperti digambarkan dalam rajah berikut:-
PUSAT
PENGURUSAN TEMPAT
MEDIA LAIN-LAIN AGENSI MAYAT
PENYELAMAT
ATM
PERTAHANAN
AWAM KAWASAN
KEJADIAN KAWASAN
REHAT
KEMENTERIAN
KESIHATAN
JALAN MASUK/ KELUAR MALAYSIA
KAWASAN OPERASI
UNIT-UNIT KHAS PUSAT
MENCARI DAN KELUARGA
SMART MENYELAMAT BOMBA MANGSA
TEMPAT
BEKALAN POS KAWALAN PDRM
MAKANAN TEMPAT KEJADIAN
PUSAT
(PKTK)
KAUNSELING
AGENSI BANTUAN
DAN PEMULIHAN DAN
BADAN SUKARELA
PETUNJUK
PETUNJUK
ZON MERAH: Kawasan kerja Unit-unit Khas, Pasukan-pasukan Agensi Penyelamat yang mempunyai
kepakaran tertentu.
Pembahagian kawasan ini juga tertakluk kepada jenis dan bentuk bencana.
ZON KUNING: Kawasan penempatan PKTK dan Pos-pos Agensi Penyelamat
ZON HIJAU: Kawasan penempatan Pusat Pengurusan Media, Pusat Keluarga Mangsa,
Pusat Kaunseling, tempat bekalan makanan, tempat mayat, tempat rehat dan
Agensi Bantuan dan Pemulihan dan Badan Sukarela.
POS PENGAWAL
NOTA:
Pergerakan dari satu zon ke zon yang lain adalah tidak dibenarkan kecuali dengan kebenaran Komander Operasi
Bencana.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
Jujukan Pengurusan Bencana
Fasa Pra-Bencana Bencana
Kesediaan Respons
Mitigasi Pemulihan
Pencegahan Penempatan
Semula
Post - Disaster Phase

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
8.2 PERINTAH DAN KAWALAN (COMMAND AND CONTROL)
Kawasan kecemasan yang menjadi medan operasi kepada pasukan

bomba merupakan medan perjuangan yang mempunyai sasz dan
darjah kesukaran yang tersendiri. Tidak ada satu pun operasi
yang sama dengan yang lain. Ada operasi yang mudah dan hanya
memerlukan 2 orang anggota pasukan sahaja seperti melupuskan
serangga berbisa di rumah dan ada pula operasi yang kompleks
seperti kebakaran hutan, kebakaran kompleks petro-kimia yang
bukan sahaja memerlukan bilangan anggota yang ramai tetapi juga
masa yang panjang.
JBPM mementingkan
disiplin di dalam
perkhidmatan dan
mempunyai hieraki uniform
dan pangkat yang jelas
supaya operasi medan
berjalan dengan lancar.
Oleh itu perintah dan kawalan di medan operasi adalah suatu perkara
yang penting dalam JBPM bagi melicinkan perjalanan operasi agar
berlangsung dengan cekap, pantas dan berkesan serta menjamin
keselamatan pasukan bertugas.
Maka itulah juga sebabnya mengapa JBPM mementingkan disiplin

di dalam perkhidmatan dan mempunyai hieraki uniform dan pangkat
yang jelas supaya operasi medan berjalan dengan lancar.
Adalah menjadi tanggungjawab setiap pegawai yang mengetuai

operasi untuk sentiasa berhubung dengan bilik kawalan operasi balai/
daerah bagi memaklumkan perkembangan operasi dan mendapatkan
maklumat semasa serta bantuan. Dalam operasi yang lebih besar,
aliran komunikasi mungkin sampai ke bilik Kawalan Operasi Negeri
dan seterusnya ke Bilik Kawalan Operasi Kebangsaan di Ibu Pejabat.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015
JBPM mementingkan alat dan sistem

komunikasi yang cekap kerana ini akan
membantu melicinkan perjalanan operasi dan
membantu ketua operasi mendapat maklumat
dan seterusnya membuat keputusan yang
tepat di saat kritikal.
Kepimpinan dan pengurusan operasi yang

cekap di tempat kejadian amat dititikberatkan
oleh JBPM. Dalam kebanyakan keadaan,
pegawai yang terkanan di tempat kejadian
akan mengambil tugas sebagai ketua dan
pemimpin operasi. Dalam keadaan di mana
pegawai yang lebih kanan tiba di tempat
operasi, penyerahan tugas yang jelas perlu
diadakan. Pematuhan kepada arahan yang
diberi oleh pegawai yang memimpin operasi
di tempat operasi adalah sesuatu yang
amat penting. Kegagalan mematuhi arahan
yang sah (legitimate) dari ketua operasi adalah
merupakan suatu kesalahan yang berat dalam
kod etika JBPM.

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015

PELAN STRATEGIK
Malaysia
2013 – 2015

Lebuh Wawasan, Presint 7, 62250 Putrajaya, Malaysia
Tel : +603 8892 7600 Faks : +603 8888 0840
Portal : www.bomba.gov.my
Email : korporat@bomba.gov.my


Pelan Strategik Jabatan 2013-2015 PDF

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Pelan Strategik Jabatan 2013-2015 PDF

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

PELAN STRATEGIK

Jabatan Bomba dan Penyelamat

“Menjadi Sebuah Organisasi

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

ii “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

Kata-kata Aluan YAS Ketua Pengarah

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

n Lampiran 1 – Sejarah Perkembangan Jabatan Bomba

ii “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

YAS Ketua Pengarah

Assalamualaikum W.B.T dan Salam 1 Malaysia.

Sehubungan dengan itu, Pelan Strategik JBPM 2009-2020 telah

Untuk terus relevan, JBPM perlu membuat persiapan rapi bagi

Kajian semula pelan strategik ini juga bertepatan dengan perubahan-

iv “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

Walaupun perubahan ini tidak akan mengubah perkhidmatan teras Jabatan

DATO’ WAN MOHD NOR BIN HAJI IBRAHIM

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

‘CEPAT DAN MESRA’

vi “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

1.1 RINGKASAN EKSEKUTIF

Pelan Strategik JBPM (pindaan pelan tindakan) 2013-2015 ini

2 “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

Bagi mengukur keberkesanan Pelan Strategik JBPM, tempoh pelaksanaan

Dengan visi “Menjadi sebuah organisasi kebombaan dan penyelamatan yang

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

1.2 LATAR BELAKANG

Perkhidmatan bomba terus berkembang di bawah

4 “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

Evolusi perkhidmatan kebombaan berkembang seiring dengan perubahan

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

1.3 CARTA ORGANISASI

6 “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

1.4 FUNGSI, PERANAN DAN PUNCA KUASA

Perkhidmatan kebombaan dan penyelamat adalah sejajar dengan

Peruntukan ini telah membawa kepada kewujudan Akta Perkhidmatan

Tugas Jabatan Bomba dan Penyelamat

5. (1) Tugas Jabatan Bomba dan Penyelamat hendaklah termasuk -

(i) memadam, menentang, mencegah dan mengawal

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

(b) menjalankan penyiasatan tentang sebab, punca, dan hal keadaan

(c) melaksanakan khidmat kemanusiaan, termasuk perlindungan

Akta dan Kanun

8 “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

1. Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam

1. Peraturan-Peraturan Perkhidmatan Bomba

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

1.5 STAKEHOLDER DAN PELANGGAN

KETUA SETIAUSAHA KEMENTERIAN ◆ AHLI PASCA KABINET

• Sektor Awam • Kakitangan JBPM

10 “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

“Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

2.1 ANALISIS PERSEKITARAN

Melihat perubahan dan transformasi semasa yang berlaku di dalam

n Wawasan 2020 n Perkembangan Ekonomi Negara

n Program Transformasi Ekonomi n Pewujudan Bandar-bandar dan

n Merakyatkan Perkhidmatan Awam Penempatan Baru

Rajah 1 : Faktor-faktor Penentu Hala Tuju Jabatan

12 “Menjadi Sebuah Organisasi Kebombaan Dan Penyelamatan

• Dasar-dasar Semasa Kerajaan

Pertama Mewujudkan satu negara Malaysia bersatu yang terdiri dari