Anda di halaman 1dari 5

PEMBAHASAN DAN JAWABAN

UJIAN NASIONAL MATEMATIKA SMA/MA IPA 2004/2005

1. Misal: AB = AC = a cm. Maka: 5. tan 165o = tan (180o – 15o)


BC = a 2 + a 2 = 2a 2 = a 2 cm tan 180o – tan 15o 0 – tan 15o
= o o =
Keliling ∆ABC C 1 + tan 180 tan 15 1 + 0 . tan 15o
8 = a + a + a 2 – tan 15o
8 = 2a + a 2 = 1 = –tan 15o = – tan (45o – 30o)

a
a

2
8 = a (2 + 2 )  o o 
= –  tan 45 –otan 30 o 
8  1 + tan 45 tan 30 
a = A a B
2 + 2
2– 2

 1 – 1 3 
8 3
= . = –  1 3
2 + 2 2– 2 1 + 1 . 
 3 
8 (2 – 2) 16 – 8 2
= 4–2
= 2
= (8 – 4 2 ) cm 1– 1 3  1 – 1 3
 3   3 
Jawaban: E = –   
1 1 3
1 + 3 1– 
2. Keliling:  3   3 

3p + 4ℓ = 120  (1 – 1 3) 2  1 – 2 3 + 1 
 3   3 3
4ℓ = 120 – 3p ℓ = –   = –  
1 2 1
 1 – ( 3)   1– 
ℓ = 30 – 34 p P  3   3 
Luas: p . 2 ℓ = 2 pℓ = 2p (30 – 34 p)  4 – 2 3
 
L = 60p – 32 p2 = –  3 23  = –(2 – 3 ) = –2 + 3
  Jawaban: C
Luas maks: L΄ = 60 – 3p = 0  3 
3p = 60 6. 2 log x ≤ log (2x + 5) + 2 log 2
p = 20 log x2 ≤ log (2x + 5) + log 22
Jawaban: C log x2 ≤ log (2x + 5) + log 4
log x2 ≤ log (2x + 5) (4)
3. Misal: Umur Ayah sekarang = x tahun
log x2 ≤ log (8x + 20)
Umur Budi sekarang = y tahun
x2 ≤ 8x + 20
x – 7 = 6 (y – 7) ⇒ x = 6y – 42 + 7
x2 – 8x – 20 ≤ 0
x – 6y = –35 ............................. (1)
(x – 10) (x + 2) ≤ 0
2 (x + 4) = 5 (y + 4) + 9
x1 = 10; x2 = –2
2x + 8 = 5y + 20 + 9
+++ ––– +++
2x – 5y = 21 ........................................................... (2)
–2 10
x – 6y = –35 ×5 5x – 30y = –175
2x – 5y = 21 ×6 12x – 30y = 126 – Hp1 : –2 ≤ x ≤ 10
–7x = –301 syarat logaritma, alog b = b > 0
x = 43 1) x > 0 Hp2 :
∴Umur ayah sekarang 43 tahun.
2) 2x + 5 > 0 Hp3 :
Jawaban: B
x > – 52 −5
4. 2
Himpunan penyelesaian: Hp1 ∩ Hp2 ∩ Hp3

−5
2

 2  2  2   0 < x ≤ − 10


AC = AB + BC – 2 AB . BC cos ∠ABC Jadi, himpunan penyelesaiannya adalah O < x ≤ –10
= 302 + 602 – 2 . 30 . 60 . cos 120o Jawaban: C
= 900 + 3600 – 3600 . (– 12 ) 7. Gunakan kombinasi peluang terambil 2 dan 5 merah
= 4500 + 1800 C (5, 2).
AC = 6300 = 30 7 Peluang terambil dari 4 biru C (4, 1)
Jawaban: B Peluang terambil 3 dari 12 bola C (12, 3).
Peluang terambilnya 2 merah dan 1 biru adalah:

UN MATEMATIKA SMA/MA IPA 2005 1


5! . 4! Garis singgung: g : y = mx + n
C (5, 2) . C (4, 1)
3! 2! 3! 1! 10.4 y = –2x + n ........................... (2)
=
C (12, 3) 12! = 12.11.10
6 (2) → (1) : x2 + y2 = 25
9! 3!
x2 + (–2x + n)2 – 25 = 0
4 2
= 22 = 11 x2 + 4x2 – 4nx + n2 – 25 = 0
Jawaban: D 5x2 – 4nx + (n2 – 25) = 0
8. f Syarat menyinggung: D = 0
18 (–4n)2 – 4 (5) (n2 – 25) = 0
16n2 – 20n2 + 500 = 0
12
9
–4n2 = –500
6 n2 = 125
5
n = ± 125
data
10,5 15,5 20,5 25,5 30,5 35,5
n = ± 5 5
Garis singgung (1): y = –2x + 5 5
Nilai tengah Frek. Gars singgung (2): y = –2x – 5 5
Data f.x
(x) (f) Jawaban: D
11–15 13 5 65
11. 2 3 cos xº – 2 sin xº cos x – 1 – 3 = 0
2
16–20 18 6 108
21–25 23 12 276 3 . 2 cos2 xº – 2 sin xº cos xo – 1 – 3 = 0
26–30 28 18 504 3 (cos 2x + 1) – sin 2x – 1 – 3 = 0
31–35 33 9 297 3 cos 2x + 3 – sin 2x – 1 – 3 = 0
50 1250 3 cos 2x – sin 2x – 1 = 0
Σ fx 1250
Rata-rata: x = Σ f = 50 = 25. 3 cos 2x – sin 2x = 1
Jawaban: B 3 cos 2x – sin 2x = k cos (2x – q)
= k cos 2x cos q + k sin 2x sin q
9. L = (x – 1)2 + (y – 4)2 = r2 k sin q –1
x2 + y2 – 2x – 8y + 17 – r2 = 0 ............................. (1) k cos q = 3 → tan q = k cos q =
3
Garis singgung: 3x – 4y – 2 = 0 k sin q = –1
4y = 3x – 2 tan q = – 13 3 (kuadran IV)
y = 34 x – 12 ............................ (2) q = 330o
(2) Substitusi ke (1): k = a 2 + b 2 = ( 3)2 + (–1)2 = 3 + 1 = 4 = 2
2
x 2 +  3 x – 1  – 2 x – 8  3 x – 1  + 17 – r 2 = 0 ∴ 3 cos 2x – sin 2x = 1
4 2 4 2 2 cos (2x – 330o) = 1
x 2 + 9 x 2 – 3 x + 1 – 2 x – 6 x + 4 + 17 – r 2 = 0 cos (2 x − 330º ) = 1
16 4 4 2

25 x 2 – 35 x + 85 – r 2
=0 cos (2x° – 330°) = cos 60° atau
16 4 4 cos (2x° – 330°) = cos 300°
25x2 – 140x + (340 – 16r2) = 0 2x° – 330° = 60° 2x° – 330° = 300°
Syarat menyinggung: D = b2 – 4ac = 0 2x° = 390° + k.360° 2x° = 630° + k.360°
(–140)2 – 4(25) (340 – 16r2) = 0 untuk k = 0 → 2x° = 390° untuk k = 0 → 2x° = 630°
19600 – 34000 + 1600r2 = 0 x° = 195° x° = 315°
1600r2 = 14400 untuk k = –1 → 2x° = 30° untuk k = –1 → 2x° = 270°
16 r2 = 144 x° = 15° x° = 135°
r2 = 9 ........................... (3)
(3) Subsitusi ke (1): ∴ HP: {15o, 135o, 195o, 315o}
L = x2 + y2 – 2x – 8y + 17 – 9 = 0 Jawaban: D
x2 + y2 – 2x – 8y + 8 = 0
Jawaban: D 12. Suku kesatu: a = 384
Suku ketujuh: U7 = 6
10. L = x2 + y2 = 25 ...................................................... (1) p = rasio
k : 2y – x + 3 = 0 Un = apn–1
2y = x – 3 U7 = ap6
1
y = 2 x – 32 → mk = 12 6 = 384p6
Garis singgung: g ⊥ k 6 1
p6 = 384 = 64
gradien g : mg = – m1
k
p6 = ( 12 )6
1
mg = – 1 = –2
2

2 UN MATEMATIKA SMA/MA IPA 2005


1 x' = –2y
p= 2 y' = 2x
a (1– r n ) Dimisalkan persamaan peta suatu kurva oleh rotasi (0,
Jumlah: Sn = 1– r
90o) dilanjutkan dilatasi (0, 2) adalah x' = 2 + y' – y'2
384 (1 – ( 12 )7 ) 1 )
384 (1 – 128 127
maka persamaan kurva semula:
S7 = = = 768 ( 128 ) = 762 x' = 2 + y' – y'2
1– 1
2
6 . 12
Jawaban: D ⇔ –2y = 2 + 2x – (2x)2
⇔ –2y = 2 + 2x – 4x2
13. Rp 50.000, Rp 55.000, Rp 60.000, ... : –2
y = 2x2 – x – 1
Tabungan tiap bulan membentuk barisan aritmatika:
Jawaban: E
a = 50.000
b = 5.000 17. Mn = M (1 + p)n ⇒ M = Rp1.000.000
n = 24 (2 tahun) P =15% = 0,15
Jumlah tabungan selama 2 tahun n = 5
1
Sn = 2 n [2a + (n – 1) b] M5 = 1.000.000 (1 + 0,15)5 = 1.000.000 (1,15)5
Jawaban: A
1
S24 = 2 × 24 [2 (50.000) + (24 – 1) (5000)] 1

= 12 [100.000 + 115.000] = 12 [215.000] 18. ∫ 3x 3x 2 + 1 dx


= 2.580.000 0

Jawaban: D Misal: u = 3x2 + 1 → du


dx
= 6x

1 2  4 3 du = 6x dx
14.  3 4  X =  2 1  12 du = 3x dx
   
Rumus: AX = B ⇒ > X = A–1B. 1 1 1
1 u du 1 1
∴ ∫ 3x 3x + 1 dx = ∫ ∫
2
 4 −2   4 3  2
= 2 u2
X = 4 1– 6     0 0 0
 −3 1   2 1 
1 1
1 2 1 2  3
  3

1  12 10   −6 −5  2
= – 2  −10 −8  =  5 4  = 2  3 u 2  = 2  3 (3x + 1) 2 
 0  0
   
Jawaban: A
1 2 2  3 3

15. = 2  3 (3 + 1) 2 – 3 (0 + 1) 2 
 
1 2 3 2 
= 2  3 4 – 3 (1) 
 
 1 16 2  1  14  7
AB = (1 – 3) 2 + (2 – 3) 2 + (3 – 1) 2 = 2  3 – 3  = 2  3  = 3
= 4 + 1 + 4 = 9 = 3 Jawaban: C

BC = (3 – 7) 2 + (3 – 5) 2 + (1 + 3) 2 lim
19. x→ 4x
=
0
1 – 2x – 1 + 2x
= 16 + 4 + 16 = 36 = 6
  1 – 2x + 1 + 2x
AB : BC = 3 : 6 =1 : 2 lim 4x .
x→0 =
1 – 2x – 1 + 2x 1 – 2x + 1 + 2x
Jawaban: A
 0 −1 lim 4 x ( 1 – 2 x + 1 + 2 x =
π x→0 (1 – 2 x) – (1 + 2 x)
16. Rotasi [0, 2 ] =  1 0 
 
lim 4 x ( 1 – 2 x + 1 + 2 x ) =
 2 0 x→0 –4 x
Dilatasi [0, 2] =  0 2  lim – ( 1 – 2 x + 1 + 2 x ) = – ( 1 – 0 +
  1 + 0)
π x→0
Rotasi (0, 2 ) dilanjutkan dengan dilatasi (0, 2) ber­ = – (1 + 1) = –2
sesuaian dengan matriks: Jawaban: A
 2 0   0 −1  x   x'
      =   lim sin 3x – sin 3x cos 2 x = lim sin 3 x (1– cos 2 x)
20. x→
 0 2 1 0   y   y ' 0 3
2x x→0 3
2x
 0 −2   x   x' 2
    =  y '  lim sin 3 x (2sin x)
= x→ 0
2 0   y   3
2x
2
1  x  0 2  x ' lim sin 3 x .sin x
= x→
  = 4  −2 0   y '  0 3
x
 y    
lim sin 3 x sin x sin x
 x
 1 y'  = x→ 0 . . =3.1.1=3
2 x x x
  =  1  Jawaban E
y
   2 x '

UN MATEMATIKA SMA/MA IPA 2005 3


21. Biaya yang diperlukan: 1 3
2
1 2
5
120
B = (4x – 800 + x )x = (4x2 – 800x +120) = 3 x – x ] + [– 2 x + 5 x ]
1 2
Agar biaya minimum: B' = 0
B' = 8x – 800 = 0 = ( 13 .23 – 2) – ( 13 .13 −1) + (– 12 .52 + 5.5) – (– 12 .22 + 5.2)
8x = 800
x = 100 = ( 83 – 2) – ( 13 –1) + (– 25
2
+ 25) – (– 2 + 10)
Produk tersebut dapat diselesaikan dalam waktu 100
jam. = 23 + 23 + 25
2
–8
Jawaban: C 5
= 5 6 satuan luas
1
Jawaban: C
22. s = f(t) = 3t + 1 = (3t + 1) 2
Kecepatan = f'(t) 25. ∫ cos x dx
5

1 –1 3 –1
f' (t) = 2 (3t + (3) = 3 (3t +
1) 2 = 1) 2
= ∫ cos x (cos x) dx
4
2 2 3t + 1
3 3 3
t = 8 ⇒ f' (8) =
2 24 + 1
=
2 25
= 10 (
= ∫ cos x (cos x) dx
2 2
)
3
= ∫ cos x ((1– sin x) )dx
Kecepatan partikel pada saat t = 8 adalah 10 m/det. 2 2

Jawaban: A
= ∫ cos x (1– 2 sin x + sin x) dx
2 4
2 2
23. F (x) = 3 cos (3x + 5 x)
= ∫ cos x dx – 2 ∫ sin x cos x dx + ∫ sin x cos x dx
2 4
2
F(x) = cos 3 (3 x 2 + 5 x)
2 2 –1 2 = sin x – 23 sin 3 x + 15 sin 5 x + C
F’(x) = 3 cos 3 (3x + 5 x) (– sin (3x + 5 x) (6 x + 5) Jawaban: D
2
sin (3 x + 5 x)
= – 23 (6 x + 5) . 1
26. PA = jari-jari bola luar r1
cos 3 (3 x 2 + 5 x) 1
r1 = 2 a 3
sin (3 x 2 + 5 x) cos (3 x 2 + 5 x) AD = jari-jari bola dalam
= – 23 (6 x + 5). .
cos (3 x 2 + 5 x) 1
= 2 .
cos 3 (3 x 2 + 5 x)

2 2 2
2 r2 = 12 a .
= – 3 (6 x + 5) . tan (3x + 5 x) . cos 3 (3x + 5 x) 4 3
Volume B1 = 3 π r1
= – 23 (6 x + 5) tan (3x 2 + 5 x) . 3 cos 2 (3x 2 + 5 x) 4
Volume B2 = 3 π r23
Jawaban: D 4 4
Volume B1 : volume B2 = 3 π r13 : 3 π r23
x y Y = r13 : r23
24. g : 5 + 5 = 1
x + y = 5 5 3 3
y = x2 – 1 1  1 
g : y = –x + 5 =  2 a 3  :  2 a 
Parabola: 1 3 1 3
y = a (x – x1) (x – x2) -1 = 8 a . 3 3 : 8 a = 3 3 : 1
X
y = a (x – 1) (x + 1) 0 1 5 Jawaban: A
-1 g : y = –x + 5
y = a (x – 1)
2
27.
melalui (0, –1) : –1 = a (0 – 1)
–1 = –a
a = 1
∴ Parabola: y = 1 (x2 – 1)
y = x2 – 1
Perpotongan parabola dan garis
3
y = x2 – 1
y = –x + 5 – BT = 12 + (3)2
0 = x2 + x – 6
(x + 3) (x – 2) = 0 = 1 + 3 = 4 = 2
3
x1 = –3 ; x2 = 2 AP = jarak (A, BT):
Luas daerah yang diarsir:
1 1
2 5 Luas ∆ABT = 2 AB . AT = 2 BT . AP
∫ ( x 2 –1) dx + ∫ (– x + 5) dx
1 1
1 2
2 .
3 .1=
2 . 2 . AP

4 UN MATEMATIKA SMA/MA IPA 2005


3 = 2 AP 29. Misalkan: banyaknya rumah
1 tipe A = x
AP = 2 3 tipe B = y
Jawaban: C Tanah yang diperlukan:
28. Para siswa harus berhati-hati dalam menjawab soal 100x + 75y ≤ 10.000
seperti ini, sebab apabila salah memahami soal Anda 4x + 3y ≤ 400 .................................................... (1)
dapat terjebak oleh pilihan jawaban B dan C. Jumlah rumah yang dibangun:
x + y ≤ 125 ......................................................... (2)
4x + 3y = 400 ×1 4x + 3y = 400
x + y = 125 ×3 3x + 3y = 375
x = 25
x + y = 125
25 + y = 125 → y = 100

Melukis proyeksi D pada BPQE


1. Lukis bidang melalui D tegak lurus salah satu
rusuknya. Didapat bidang ADGF.
2. Lukis perpotongan bidang BPQE dan ADGF.
Didapat garis RS.
3. Tarik dari D ⊥ terhadap RS. D' proyeksi D pada
BPQE. Keuntungan dilihat dari titik-titik pojok Hp.
′ Nilai objektif = 6.000.000 x + 4.000.000 y
4. ∠ (BD, BPQE) = ∠DBD' = α ⇔ tan α = DD
BD ′
. Titik Pojok

Mencari RS dan DR (0 , 125) 6.000.000 (0) + 4.000.000 (125)


= 500.000.000
2 2
RS = 4 + ( 2) 2
(25, 100) 6.000.000 (25) + 4.000.000 (100)
2 = 150.000 + 400.000.000
= 16 + 2 2 = 550.000.000
(100, 0) 6.000.000 (100) + 4.000.000 (0)
= 18 = 3 2 3 2 = 600.000.000
2 2
DR = 42 + (2 2)2 Jadi, keuntungan maksimum = Rp 6.000.000.000,00
Jawaban: B
= 16 + 8
= 24 = 2 6 30. p : Budi rajin belajar
Mencari SD' dan DD' q : Budi menjadi pandai
r : Budi lulus ujian
2 6 1. p → q
3 2
2. q → r ekivalen dengan: p → r
3. ~ r ~ r
2 3 2 ∴ ~ p
~ p : Budi tidak rajin belajar
Gunakan rumus proyeksi.
(menggunakan modus tollens)
(3 2) 2 + (3 2) 2 − (2 6) 2
SD' = Jawaban: E
2× 3 2
18 + 18 − 24 12
= = = 2
6 2 6 2

DD' = (3 2)2 − ( 2)2 = 18 − 2 = 4


Perhatikan ∆BD'D pada gambar semula.
BD' = BD 2 − (DD′) 2 = (4 2) 2 − 42 = 32 − 16 = 4

DD ′
tan α = BD′ = 44 = 1
Jawaban: Tidak ada

UN MATEMATIKA SMA/MA IPA 2005 5

Anda mungkin juga menyukai