Nomor : 17
Kelas: 9C
Prabu Brawijaya V : "Aku atene ndelok kondisi rakyat ing njaba istana. Kancani aku ngiteri
desa"
Prabu Brawijaya V : "Siapno loro prajurit kanggo nyamar lan sandhangan sing biasane di gae
rakyat kanggo aku"
Mantri Jagal : "Sumangga paduka Prabu lan abdi setia Prabu, kagem kendel wonten serap
kawula"
Mantri Jagal : "Panjenenganipun yaiku satiyang randha kembang ingkang endah dipundhusun
menika Paduka Prabu"
Akhire kedadian hubungan diwatara Prabu Brawijaya V lan anake Mantri jagal. Lan pirang
rembulan banjur laire buah atine Prabu Brawijawa lan anake Mantri jagal sing nduweni jeneng
Raden Jaka Prabangkara. Nanging, sang Prabu ora gelem ngakoni sacara padhang-terwelan
menawa Jaka Prabangkara iku putrane.
Raden Jaka Prabangkara : "Hamba badhe salajeng ngabdi kaliyan nglampahi dhawuh saking
ayahanda, Prabu Brawijaya"
Prabu Brawijaya V : "Becika, tak angkat kowe dadi lurah lan juru lukis istana"
Raden Jaka Prabangkara : "Matur suwon ayahanda Paduka Raja, kawula badhe nglampahi utus
panjenengan kaliyan sasae-saenipun"
Prabu Brawijaya V : “Prabangkara, gawea lukisan kauripan sing ana neng samudra raya. Lukis
kabeh
Raden Jaka Prabangkara : "Inggih, ayahanda Prabu Brawijaya, kawula badhe mraos kaliyan
sasae mbokmenawi."
Prabu Brawijaya V : "Pakoleh lukisanmu sempurna lan uapik banget , aku tutuk banget karo
lukisan mu, Jaka Prabangkara"
Raden Jaka Prabangkara : "Matur suwun Ayahanda, kula rena sanget menawi ayahanda dumugi
kaliyan pikantuk lukisan kula."
Wektu Prabu sek ndeloki Lukisan Ratu Mas Ambarawati, ujug-ujug Prabu kaget karo opo sing
dideloke.
Prabu Brawijaya V : "Prabangkara duweni bakat sing berguna, aku kagum karo lukisan iki,
lukisan iki urip koyok iso ngomong"
Prabu Brawijaya V : "He, Jaka Prabangkara, kowe wis nggae kesalahan sing gede ning lukisan
permaisuriku iki, coba ndeloken lukisanmu iki, lapo kok ono coretan ireng ning kene? opo iki
amerga kenek tinta sing mok gawe pas ngelukis?"
Raden Jaka Prabangkara : “Ngapunten, Paduka. Leres, pancen noda ireng punika yaiku tinta
ingkang kepercik ora sengaja. Kula kesupen kagem ngilangi noda ireng punika,”
Prabu Brawijaya V : "Dhela, iki nyat tahi lalat sing ana neng awak permaisuriku"
Prabu Brawijaya V : “Prabangkara, jebulna kowe ngono wani lan kurang ajar. Anak sing ora
tahu mbales budi. Padahal, aku wis nggawe akeh ing awakmu”
Keomehan Prabu adhep Prabangkara tambah linuwih, dadine Prabu ora iso turu amerga mikirno
kelakuane Prabangkara. Akhire Prabu ngongkonke kanggo hukum mati Prabangkara. Sadurung
keputusan kuwi dilaksanake, Sang Prabu njalok nasihat karo Mahapatih Gajahmada.
Prabu Brawijaya V : "Aku ora seneng karo sifat Prabangkara, dheweke wani lan kurang ajar
adhep aku. Aku pengen dheweke dihukum mati"
Mahapatih Gajahmada : “Tuanku Prabu Brawijaya, opo uga dosa Raden Jaka Prabangkara.
samubarang-samubarang kuwi mung dimargakne karo udarasa. Tuanku, ana kebokmenawan
gedhe menawa tuanku wis salah duga ing Raden Jaka Pranbangkara, opomaneh dugaan kuwi ora
nganggo dasar yekti sing nyata.”
Mahapatih Gajahmada : “Kula nyuwun Paduka iso mikir jernih, ojo terburu nafsu lan aja kegawa
rasa nafu sing membabi buta. Tuanku kenal dadi Prabu sing kuwasa banget, sugih raya, arif
bijaksana ing pamerentahan? Paduka Raja paham banget aturan hukum. Saben keputusan
dhuwur mubarang prakara kudu didasarkan ing pambangetan sing cermat, ati-ati, lan diugani
karo kebijaksanaan.”
Mahapatih Gajahmada : “Babagan Putranda, Raden Jaka Prabangkara, durung genah. Tuduhan
wis kenek ning Prabangkara. Tuduhan kuwi wis disusul uga karo putusan hukuman mati.
Mukawis keputusan ingkang boten bener, sanes mekaten ulah satiyang Raja ingkang kanaman
bijaksana uga utami.”
Mahapatih Gajahmada : “Semisal yen putusan Paduka sampun kelampahan, Raden Jaka
Prabangkara tewas amargi hukuman ingkang dipundhawahaken ingipun. Pamanda pitaken,
sinten ingkang paling rekaos akibat kepejahan Jaka Prabangkara? boten wonten ingkang
langkung rekaos kajawi kaping kalih tiyang sepuhipun.”
Mahapatih Gajahmada : “Prabu, sandekaken putusan paduka Prabu katur hukum pejah Putranda,
Raden Jaka Prabangkara. Paduka mangkenipun badhe menyesal. Elinga, Prabu yaiku puser
pengendalian tertib hukum uga tatanan. Prabu yaiku puseripun pengendalian keadilan katur
sedaya tiyang.”
Prabu Brawijaya V : “Pak-lik, kula sampun lepat. Matursuwun Pak-lik Mahapatih Gajahmada.
Kula ngekeki sakebakipun persoalan niki dhateng pak-lik. nanging setunggal panedhaku, Raden
Jaka Prabangkara kedah mengker Majapahit. Mugi-mugi mboten wonten tiyang sanes ingkang
nyumerepi persoalan niki.”
Mahapatih Gajahmada : "Inggih Paduka, kula nyuwun pamit katur kate ketemu karo Raden Jaka
Prabangkara."
Raden Jaka Prabangkara : "Inggih Pamanda Mahapatih Gajahmada kula badhe nglampahi
jejibahan saking Ayahanda Prabu Brawijaya"
Mahapatih Gajahmada : “Tuanku Prabu Brawijaya, Raden Jaka Prabangkara katur mraos sedaya
ingkang paduka titahkan.”
Prabu Brawijaya seneng atine nrima laporan Mahapatih Gajahmada. Lan keesokan esuke.
Prabu brawijaya V : "Gawea layang-layang buta ukurane 14 meter lan gawea kurungan bentuk
kotak panggonan Raden Jaka Prabangkara nglakoke kemempengan ngelukis. Lan jagakne abrag
mrada lan perbekalan sajrone neng angkasa."
Kawula kerajaan : "Layang-layang uga sengkeran lan isine sampun kula jagikaken Paduka "
Prabu brawijaya V : “Prabangkara, tampaa sepucuk layang iki lan wacaen alamat layang iki."
Raden Jaka Prabangkara maca tulisan sing ana neng sampul layang kuwi
Prabu Brawijaya V : “Prabangkara, genah apa sing ana neng sampul? nah, pesanku ingmu aja
kowe udhar layangku iki sadurung tugasmu tutug. anakne tugasmu bareng restuku.”
Raden jaka Prabangkara : "Inggih Paduka, kula badhe nglampahi jejibahan kaliyan sasae-
saenipun"
Sakwise nyuwun pamit Raden Jaka Prabangkara munggah menyang kurungan seng wes disiapno
karo Kawula kerajaan.
Sakwise layang-layang sing ditumpaki Raden Jaka Prabangkara wis ora kedelok maneh.
Prabu Brawijaya V : “Wahai kawula majapahit, kowe kabeh dadi saksi dhuwur omonganku sing
aku di tujukno tumeka Jaka Prabangkara. Heh anakku, Jaka Prabangkara, aja kowe mendarat
sadurung tekan neng daratan Cina. Ajaa kuwatir, neng daratan Cina besuk ana sawong sing arep
mengangkatmu dadi anak, sing arep ngewangi kowe nemu kebahagiaan neng banjur dina.”
Prabu Brawijaya V : “Dikana mengko kowe nemu kemuliaan gedhe. Keturunanmu arep kesebar
sacara amba neng negeri cina. Anak putumu suk arep akeh uga sing lunga menyang lemah jawa
lan aku ijinke dekne kabeh gugu uga nikmati pakoleh bumi saka lemah jawa. Apa sing dekne
kabeh kerjakne neng rene ora arep ngalami keangelan. Dekne kabeh arep rumangsa ora asing yen
enggon tinggal neng lemah jawa.”
Prabu Brawijaya V gelisah ing njero ati lan celathu
"Aku wis luput merga surung rasa cemburu lan manuti hawa nafsu."
Raden Jaka Prabangkara wis melesat abur menyang angkasa. Nem puluh dina wis nuli. Kabeh
tugas sing dibubuhake prabu brawijaya tumeka Jaka Prabangkara wis dimarikno karo becik.
Raden Jaka ngudarasa.
“Ket lawas aku pengen banget meruhi apa isi layang sing dialamatkan kenangku iki. Ning,
Ayahanda Prabu Brawijaya uga berpesan supaya aku ora ngudhar sampul layang iki sadurung
kabeh tugas tutug. Saiki tugasku uwis tutug. Aku pengen meruhi apa sing diomongke ayahanda,
Prabu Brawijaya.”
Jaka Prabangkara mbukak sampul layang kuwi. Dheweke maca tembung karo kebak pangrasa.
“Saka lubuk atiku sing suci, layang iki tak menehi tumekamu anakku Raden Jaka Prabangkara.
Iring uga restuku ingmu, uga pujiku kanggomu. Kowe anakku, Raden Jaka Prabangkara, sawong
sing wis mahami semubarang jarwa kuripan neng donya iki. Anakku, kowe wis ndalani budi
luhur bijaksana, ngingi semubarang perkara babagan lembut agal, becik arepa elek. Kowe yaiku
sawong sing setia ing pengabdian. Saiki, anakku, kowe lagi ndalani tugas sing dakbubuhake
tumekamu. Daktugasi kowe kanggo ngelukis kabeh isi angkasa raya. Anakku, Prabangkara,
layang iki ngrupakne tembung pungkasan sing tak tuju tumekamu. Layangku iki dadino pemisah
asih pangongkon demen watara bapak lan anak, watara aku lan kowe, anakku. Putus wis asih
demenku tumekamu wektu kowe abur melayang bareng layang-layang nandhingi angkasa raya.
Kuwi keri temu karomu. Pesanku, neng ngendi pun kowe ana ajaa angel payah kanggo ulih
menyang majapahit. Ning dakelingna ingmu, aja uga kowe susah lan luput nyurasa ingku. Tak
doano muga-muga kowe slamet. Bertakwalah tumeka tuhan sing mahaesa. Keri-keri iki
pangrasaku ingmu ngalami owah-owahan. Aku uga heran ngapa uga aku benci ndelok kowe. Ora
ana pangenyang arep kebencianku lan kenesu adhepmu. Ora ku ero i uga neng ngendi seleh budi
luhurku, ganas agal ing tumindakku, mung benci wae sing katon karoku ingmu. Saiki, kowe lan
aku wis pisah doh lan ora bokmenawa klumpuk ulih. Ning tetep tak pesano tumekamu, dalanana
urip iki karo kebak kerelaan. Dudu karepku ngarepi kepatenmu. Pahamana sabenere aku ngetok
no ratan sing arep nggae kowe ngasi kemuliaan ing urip. Kanggo ngasi kemuliaan, kowe kudu
meruhi perkara-perkara rumit sing ora sampek karo akal manusia ing umum e perkara-perkara
sing kebak risiko, lan perkara-perkara sing ajaib. Kowe uga wajib rumangsakne rekasa gering,
panas, lan pedih. Tugasku ingmu arepe kowe mahami dadi piwulang lan pengalaman pangaji
supaya suk dadi luwih bijaksana. Pengetahuanmu arep semubarang perkara bisa dadi bekal sing
guna banget ing kuripan. Bukane kewibawaan lan kebahagiaan diawali karo perjuangan sing sok
sok kebak pangrekasan? anakku, muga-muga karunia tuhan teko ingmu. Perjuanganmu ora arep
sia-sia. Suk kowe arep mbisakne anugrah sejati saka tuhan sing mahaesa. Kowe arep ngindhari
saka kepapaan lan pangrekasan. Kowe pantes menyandang aran priyayi, hartawan, dermawan,
lan gunawan. Nek tumindakmu dadi sawong susilawan lan budiman, suk kowe lan turunmu arep
mbisa kemuliaan. Wahai anakku Prabangkara, panjalukku ingmu yaiku aja kepati-pati-ping kowe
mendarat kajaba neng daratan cina. Tak doano tumeka tuhan sing mahaesa muga-muga kowe
mendarat neng negeri cina karo slamet. Suk neng rana arep ana wong sing ngewangi kowe karo
kebak asih demen. Kuwi awal mula kurip neng negeri cina. Suk kowe arep dadi raja sing kebak
kemuliaan. Kowe arep dadi raja sing kenal lan dibekteni mungsuh-mungsuhmu. Kepinter lan
kesaktianmu ora ana sing nandingi. Kowe arep nduweni akeh turunan lan urip sejahtera.
Mubarang wektu anak putumu akeh sing berlayar menyang negeri jawa lan manggon netep neng
jawa. Dakijinke anak putumu njipik i pakoleh bumi lemah jawa. Anakku Prabangkara, arepa
Raden jaka Prabangkara : "Wahai Tuhan ingkang maha pengasih uga penyayang kabulkan lah
pangarepan ayahandanya Prabu Brawijaya"
Tuhan ngudhalake doa Prabangkara. Layang-layang sing ditumpaki Prabangkara medhun neng
tepian alas sing cerak karo dhukuh yutwai. Ing desa prana pilungguh Randa tuwa sing nduwe
jeneng Kim Liong lan anake Keng Mu Wah.
Wektu Kim Liong lan Keng Mu Wah lagi ning alas kanggo nggoleki kayu lan gegodhongan.
Keng Mu Wah : "Ora buk, kuwi siji gugahan sing bentuk e mirip omah, nanging kuwi ukurane
cilik lan gugahan kuwi nggunakne layang-layang, dikana uga akeh tali."
menengso utawa lelembut? menungso iki mesti jelmaan roh utawa setan,”
Keng Mu Wah : ”Klambine apik banget, ning dudu kaya klambi sing umum dienggo neng
daratan cina. tampangnya rupawan banget, tingkah payune lembut. Ana cahaya sing mancar saka
awake. Nek sosok iki yaiku menungso, pasti dudu menungso biasa. Dheweke mesti putra saka
sawong sing agung.”
Raden Jaka Prabangkara : “Apa iki sing karan putri cina? apa aku wis tekan neng daratan cina?”
Kim Liong : “Wahai pemuda rupawan, aku pitakon tumekamu, omongkea karo sayekti kenangku.
Apa kowe sing karan rang lelembut, roh lembut penghuni, panjaga, lan panguwasa alas belantara
iki? apa uga kayunmu njedul direne? apa kowe arep mekewuhi warga neng desa sekitar alas iki?
apa kowe arep nyebarno wabah lelara neng desa kene? apa kowe ong te pekong sing arep njebol
nyawaku? ning, nek kowe menungso biyasa, sapa jenengmu lan saka endi asal-usulmu?”
Raden Jaka Prabangkara : “Ibuk, aku iki dudu lelembut, dudu setan, lan dudu uga ong te pekong.
Aku uga dudu dewa. Aku yaiku manusia biyasa kaya simbok. Aku asale saka lemah jawa lan
ngenger tumeka raja agung majapahit. lair saka turunan hina, jenengku Prabangkara. Apurakne
aku nek keana neng rene ngageti simbok. Aku ora karep gae ala utawa mekewuhi sapa sapa.”
Raden Jaka Prabangkara : “Sabenere, aku lagi nglakoni aba-aba Raja Majapahit kanggo ngelukia
angkasa raya lan kabeh isine. Aku ana neng dirgantara karo unggah layang-layang buta sing ora
ubahnya kaya prau cilik sing dipepaki karo Layang-layang. Aku uga dipepaki karo panganan
sing cukup. Ibuk bisa ndelok turahe sing isih akeh ing kurungan panggonan tinggalku sajrone
neng angkasa. Sakwise tugas ngelukisku mari, tekaa angin sing nyurung layang-layang menukik
menyang ngisor. Barengan karo modare angin mula lan mudun layang-layang neng daratan sing
ora dak kenal. Aku pitakon-takon neng endi sisigan aku mendarat. Untung aku ndelok ketekan
simbok, nganti aku entuk meruhi neng endi aku sabenere.”
Kim Liong : “Jaka Prabangkara, nek mangkana, koweuwis adoh banget kegawa angin, melayang
neng angkasa. Daratan cina iki edoh karo lemah jawa. Lemah jawa ana neng tenggara daratan
cina. Nek pengen menyang lemah jawa karo berlayar kudu nglintasi samudera sing amba banget,
nglintasi macem-macem pulau gedhe, madhang wektu paling endang 3 bulan. Kuwi pun nek
angin e ajeg.”
Kim liong : "Prabangkara, almarhum pak-lik dhisit tau berlayar menyang lemah jawa. Almarhum
bojoku uga tau menyang kerajan majapahit, elok i putri Raja Ong Te sing arep dijodokekne karo
Raja Majapahit. Ning, prungu sing tak rungu sang Putri saka Cina kuwi uwis pisah karo Raja
Majapahit, bener mangkana? wektu kuwi putri cina wis ngandung 7 rembulan lan banjur
diserahkan marang Raden Arya Damar neng palembang dhuwur kekarepan Raja Majapahit,
benarkah crita kuwi, Prabangkara?"
Raden Jaka Prabangkara : “Ibuk, criyos punika leres,samangke ibunda putri cina sampun babaran
satiyang bayi lanang ingkang rupinipun mirip Raja Majapahit.”
Kim liong : “Prabangkara, kepriben uga wujud kurungan sing ananda tunggangi kuwi, simbok
pengen ndeloke,”
Raden jaka Prabangkara : “Ibuk kim liong, menawi ibuk mboten keberatan, opo gelem ibu
nrimah kula? kula kersa ngenger ing ibuk Kim liong amargi kula mboten kersa wangsul datheng
lemah jawa utawia datheng majapahit. Pekewed kintenipun menawi kukenang ingkang lajeng”
Kim Liong : “Raden, ananda daktampa karo dhemen ati. ning, apa ananda wis mantep kanggo
gugu uga bareng simbok? simbok miskin banget, hina, lan ora nduweni apa-apa.”
Raden Jaka Prabangkara :“ibuk, manahku sampun mantep uga nrimah semukawis kawontenan
ingkang wonten,”
Ora kerasa wektu wis nuli. Kim liong nganggep Raden Jaka Prabangkara kaya anake dhewe.
Raden Jaka Prabangkara : “ibuk, tampaa ali-ali iki lan dola. dhuwit pakoleh pandolan entuk
simbok gunakne kanggo modal upadi lan penyangga urip awake dhewe bareng.”
Sawetara dina banjur sakwise Kim liong adol ali-ali sing diwenehna Prabangkara.
Keng Mu Wah : "Saiki kene sekeluarga luwih bahagia, amarga dagangane mesthi wis payu."
Kim Liong : "iki kabeh uga berkat Prabangkara sing ngewehake ali-ali nya."
Raden Jaka Prabangkara : "Menika sanes menapa menapa simbok, niki sedaya berkat nyambut
damel atos siro ugi"
Kim liong :"Nanging pamakolehan awake dhewe uga ningkat merga pakoleh pangedolan lukisan
mu Prabangkara"
neng kabeh negeri cina. anak angkat kim liong kuwi dikenal uga dadi “si apik saka dhukuh
yutwai”.
Ketenarannya tekan keprungon karo panguwasa daratan, panjungkat, lan segaran cina, Raja
Agung Sri Ong Te.
Raja Agung Sri Ong Te : "Undang Raden sing nduwe jeneng Jaka Prabangkara kanggo teka
menyang istana, pejabat istana lan dhayoh saka kerajan liya uga pengen ndelok nya"
Punggawa Raja : "Inggih Raja Agung Sri Ong Te kula badhe nyedhah Raden Jaka Prabangkara"
Sakwise Punggawa Raja Ngundang Raden Jaka Prabangkara supaya dateng menyang istana.
Raja Agung Sri Ong Te : “Prabangkara, sugeng rawuh ing istana iki"
Raden Jaka Prabangkara : “Raja Agung Sri Ong Te, kawula ucapken Matursuwun kagem salam
Raja. Mugi-mugi saged kujunjung inggil rahmat Raja, badhe kula dadosaken jimat kagem kula,
mugi-mugi saged dados keprakosan kagem kula lebet kesugengan menika,“
Raja Agung Sri Ong Te : “Prabangkara, coba ceritoke saka endi asalmu?”
Raden Jaka Prabangkara : “Riyen hamba ngenger ing Raja Brawijaya saking Majapahit. Nanging,
tuanku ampuna lepat terka. Hamba namunga lare tiyang hina saking Lemah Jawa. Saestu hamba
yaiku tiyang ingkang bodo uga mboten nyurasa badhe tata tertib uga tatanan. Pawingkingipun,
pengabdian hamba ing ratu namung ndhatengaken kerekaosan.”
Raja Agung Sri Ong Te : “Anakku, ngapa uga kowe nggorohi awak. wis sepatutnya kowe
ceritoke sapa wong tuwamu sing sabenere.”
Raden Jaka Prabangkara: “junjunganku raja agung sri ong te, ngapuntenaken badan hamba
ingkang sampun ndora. hamba saleresipun yaiku putra prabu brawijaya ratu majapahit ing siti
jawa ingkang lair saking satiyang isti selir. ibu hamba yaiku satiyang lare mantri jagal ing
majapahit.”
Raden Jaka Prabangkara : “kedugen hamba ing daratan cina niki yaiku menjunjung inggil
kengken prabu brawijaya rajamajapahit. jejibahan lan kewajiban hamba serat ing sepucuk serat
ingkang hamba bekta niki.”
Raden Jaka Prabangkara nyeritoke isi layang nya marang Raja Agung Sri Ong Te.
Raja Agung Sri Ong Te : “Kowe Jaka Prabangkara, aku pelindungmu saiki. Aku ora keabotan
kowe nyembunyikno identitasmu sing sabenere. Ning, kayunku bawa saiki yaiku kowe kudu ana
neng istanaku. Ibuk lan dulur angkatmu dakaba-abakne uga kanggo diboyong menyang istana
iki"
Raden Jaka Prabangkara : "Matursuwun Tuan ku raja agung sri ong te"
Banjur Raden Jaka Prabangkara rabeni putu Raja Sri Ong Te sing nduwe jeneng Siti Tumiyan
lan uga rabeni Keng Mu Wah.
Doa lan harapan Prabu Brawijaya V adhep Raden Jaka Prabangkara wis dadi kasunyatan.
kemuliaan lan kebahagiaan wis tercurah marang raden jaka prabangkara lan turune.