ISTILAH-ISTILAH DALAM BAB AQIDAH TINGKATAN 4

BIL ISTILAH MAKSUD / PENGERTIAN

Membenarkan di hati, berikrar dengani lidah dan mengamalkan
1 Iman
dengan anggota badan
Orang yang menyengutukan Allah dengan sesuatu pada zat,
2 Syirik
sifat dan af’al.
Orang yang mengingkari prinsip aqidah dalam al-Quran dan
3 Kufur Hadis / orang yang tidak percaya kepada Allah serta
mengingkari ajaran yang disampaikan oleh Nabi Muhamad
4 Riddah Berpaling/ keluar daripada agama Islam
Kepercayaan dan perbuatan karut yang dianggap mempunyai
5 Khurafat hubungan dengan agama Islam sedangkan pada hakikatnya
bertentangan dengan konsep tauhid dan syariat Islam.
Ilmu yang berkaitan perbuatan secara halus melalui
6 Sihir pertolongan makhluk ghaib iaitu dengan bantuan syaitan / jin
bertujuan memudarat atau mengelirukan manusia
Berpura-pura melahirkan keimanan sedangkan hati tetap kufur
7 Nifak
kepada Allah s.w.t
Balasan buruk kerana melakukan larangan Allah dan
8 Dosa
meninggalkan suruhan-Nya
9 ‘Asi Orang yang melanggar hukum Allah
Kesalahan yang dikenakan hukuman tertentu di dunia dan
10 Dosa besar
amaran azab di akhirat
Kesalahan yang tidak diberi peruntukan hukuman tertentu di
11 Dosa kecil
dunia atau amaran azab di akhirat
Menipu dan Melakukan sesuatu untuk mendapatkan kepentingan diri
12
berbohong sendiri atau memudaratkan orang lain
Mengambil hak orang lain secara sembunyi yang disimpan di
13 Mencuri
tempat simpanan tanpa izin.
Mengambil hak orang lain secara kekerasan yang disimpan di
14 Merompak
tempat simpanan tanpa izin.
Faedah atau pertambahan bayaran dalam urusan pinjaman,
15 Riba hutang piutang, pertukaran makanan yang sejenis termasuk
juga mata wang
16 Anak yatim Kanak-kanak yang kematian bapa sebelum umur baligh
Harta anak Harta yang diperolehi melalui pusaka , wasiat dan hadiah
17
yatim
Perang Peperangan antara orang Islam dengan orang kafir bagi
18
jihad mempertahankan kesucian agama Islam
Mengatakan atau menceritakan keburukan seseorang di masa
19 Mengumpat ketiadaannya serta boleh menimbulkan kemarahan apabila
dilakukan dihadapannya
20 Memfitnah Melemparkan tuduhan kepada seseorang tanpa bukti
 Minuman yang memabukkan yang diperbuat daripada perahan
21 Arak
buah-buahan yang diperam.
Sejenis bahan yang mengkhayalkan dan menghilangkan daya
22 Dadah
fikiran
Persetubuhan haram antara lelaki dan perempuan tanpa ikatan
23 Zina
yang sah
24 Muhsan Penzina yang telah berkahwin dengan cara yang sah.
Ghairu Penzina yang belum berkahwin
25
Muhsan
Menuduh seseorang yang baik melakukan zina tanpa empat orang
26 Qazaf
saksi lelaki yang adil
27 Liwat Hubungan jenis antara lelaki dengan lelaki
28 Musahaqah Hubungan jenis perempuan dengna perempuan
Membunuh Melakukan perbuatan yang boleh memisahkan roh daripada
29
diri jasad sendiri.
Kembali semua taat kepada Allah setelah menyesal melanggar
30 Taubat
perintah dan larangan-Nya

ISTILAH-ISTILAH DALAM BAB IBADAT TINGKATAN 4

BIL ISTILAH MAKSUD / PENGERTIAN

Mengunjungi Baitullah al-Haram di Mekah kerana
1. Haji mengerjakan ibadat tertentu pada masa tertentu dengan
syarat-syarat tertentu.
Menziarahi Baitullah al-Haram kerana mengerjakan ibadat
2 Umrah tertentu pada bila-bila masa mengikut syarat-syarat yang
ditetapkan.
3 Upah haji Melakukan ibadat haji bagi pihak orang lain.
Berada di Padang Arafah pada 9 Zulhijjah selepas gelincir
4 Wukuf
matahari sehingga terbit fajar 10 Zulhijjjah.
Mengelilingi Baitullah sebanyak 7 kali dengan syarat-syarat
5 Tawaf
tertentu untuk beribadat kepada Allah.
6 Tawaf Qudum Tawaf selamat datang.
Tawaf rukun yang wajib ditunaikan oleh mereka yang
7 Tawaf Ifadhah
menunaikan ibadat haji.
Tawaf yang wajib ditunaikan oleh orang yang hendak
8 Tawaf Widak
meninggalkan Mekah.
9 Tawaf Sunat Tawaf yang boleh dikerjakan pada bila-bila masa.
Berjalan berulang alik dari Bukit Sofa ke Bukit Marwah
10 Saei
sebanyak 7 kali dengan syarat tertentu.
Bercukur atau bergunting sekurang-kurangnya tiga helai.
11 Bercukur/gunting
Dilakukan setelah selesai saie bagi menamatkan ibadat haji.
Dilaksanakan mengikut susunan dengan mendahului niat
12 Tertib
ihram daripada rukun-rukun yang lain.
 Amalan yang wajib dilakukan oleh setiap orang yang
mengerjakan ibadat haji. Jika tertinggal salah satu
13 Wajib haji
daripada wajib haji, hajinya sah tetapi dikenakan dam atau
didenda mengikut kadar yang ditentukan.
Sempadan tempat atau masa yang ditentukan utk berniat
14 Miqat
ihram haji & umrah.
15 Miqat zamani Sempadan masa bagi jemaah haji memulakan niat ihram.
16 Miqat Makani Sempadan tempat bagi jemaah haji memulakan niat ihram.
Bermalam di Berada di Muzdalifah selepas tengah malam ke-10 Zulhijjah
17
Muzdalifah (selepas waktu wukuf di Arafah dan sebelum terbit fajar)
Melontar 7 biji anak batu di Jamratul Aqabah.
Melontar Waktu  bermula selepas tengah malam 10 Zulhijjah hingga
18 Jamratul terbenam
Aqabah matahari 13 Zulhijjah.
Waktu afdhal  selepas terbit fajar 10 Zulhijjah.
Bermalam di Berada di Mina pada sebahagian besar malam-malam 11, 12,
19
Mina 13 Zulhijjah (Hari Tasyrik)
Melontar di Jamratul Ula, Jamratul Wusta dan Jamratul
Aqabah dengan menggunakan 7 biji anak batu setiap tempat
Melontar
.
20 ketiga-tiga
Waktu  selepas gelincir matahari hari 11, 12, 13 Zulhijjah
Jamrah
(hari Tasyrik) hingga terbit fajar kecuali pada 13 Zulhijjah
hingga terbenam matahari.
Mengerjakan amalan haji dan umrah secara berasingan. Haji
21 Haji Ifrad dilakukan dalam musim haji , sementara Umrah dilakukan di
luar musim haji , samada sebelum atau selepas musim haji .
Mengerjakan Haji dan Umrah dalam musim haji. Umrah
22 Haji Tamattu’ dilakukan terlebih dahulu pada musim haji diikuti dengan
mengerjakan haji.
Mengerjakan ibadat Haji dan Umrah secara serentak dalam
23 Haji Qiran
musim haji
Bahasa  darah
Istilah  denda yang dikenakan kepada jemaah yang
melakukan kesalahan semasa mengerjakan haji atau umrah
24 Dam
kerana meninggalkan perkara-perkara wajib haji atau wajib
umrah, atau melakukan perkara-perkara yang dilarang
semasa ihram.

BIL ISTILAH
MAKSUD /
PENGERTIAN
Dibayar dgn cara memilih mana-mana jenis dam yang
25 Dam Takhyir
ditetapkan oleh syarak.
Dibayar mengikut kadar yang ditetapkan mengikut
26 Dam Takdir
kemampuan.
27 Dam Ta’dil Dibayar mengikut nilaian harga dam.
28 Dam Tertib Dibayar mengikut susunan .
Menghilangkan nyawa binatang yang halal dimakan dengan
29 Sembelihan cara memutuskan urat halkum dan urat mari’ dengan
menggunakan alat yang tajam dengan niat kerana Allah.
Sembelihan binatang an’am yang dilakukan pada hari Idil
30 Qurban Adha atau hari-hari Tasyrik dengan tujuan beribadat
kepada Allah.
Penyembelihan binatang an’am yang dilakukan sempena
31 Akikah kelahiran bayi sebagai tanda kesyukuran kepada Allah
kerana dikurniakan anak.
32 Jual beli Menukarkan barang dengan barang mengikut cara tertentu.
Satu perjanjian untuk memiliki manfaat atau faedah dari
sesuatu barang yang diterima daripada orang lain dengan
33 Sewa
bayaran yang sesuai dengan perjanjian yang telah
ditentukan.
Bahasa : menahan sesuatu
34 Gadaian Syarak : sesuatu barang bernilai yang dijadikan cagaran ole
pemiliknya untuk mendapatkan pinjaman.
Bahasa : bercampur atau berkongsi.
35 Syarikat Istilah : perjanjian perkongsian terhadap sesuatu perkara
yang dilaksanakan antara dua pihak atau lebih.
Memberikan sesuatu barang atau manfaatnya kepada
seseorang , barang atau manfaat itu perlu dikembalikan
36 Hutang dengan syarat orang yang berhutang itu akan membayar
atau mengembalikan barang tersebut dengan jumlah yang
sama.
Satu faedah, iaitu apabila satu kumpulan berikrar untuk
mengumpul dan mengembeling usaha serta sumber, bagi
mengadakan pakatan untuk saling bekerjasama dan tolong
37 Insurans
menolong apabila ditimpa musibah. Melalui pakatan ini orang
yang dilanda malang akan mendapat manfaat perlindungan
yang biasanya berbentuk kewangan.
Sejenis terbitan yang dikeluarkan oleh syarikat sebagai alat
38 Saham pemilikan. Sebuah syarikat boleh beroperasi apabila dua
orang atau lebih bergabung untuk menjalankan perniagaan.

ISTILAH-ISTILAH DALAM BAB AKIDAH TING. 5

BIL ISTILAH MAKSUD / PENGERTIAN
Membenarkan di hati, berikrar dengani lidah dan
1. Iman
mengamalkan dengan anggota badan
Kumpulan yang berpegang teguh dengan al-Quran,
Ahli Sunnnah
2 Sunnah Rasulullah s.a.w. dan perkara yang dibawa oleh
waljamaah
para sahabat baginda serta menentang perkara-
 perkara bid’ah, Mereka juga dinamakan dengan Ahli al-
Sunnah wal Jamaah, al-Salaful Salih dan Ahli al-Hadis
Kumpulan yang mendokong cita-cita untuk menjadikan
3 Syiah Saidina Ali sebagai khalifah selepas kewafatan
Rasulullah s.a.w.
Kumpulan yang menyokong Saidina Ali yang berjuang
4 Al-Khawarij menentang Muawiyah b. Abi Sufian tetapi tidak
menerima Majlis Tahkim
Orang yang mengingkari salah satu daripada prinsip
5 Kafir
akidah yang telah dijelaskan dalam al-Quran dan Hadis
Orang yang menyengutukan Allah dengan sesuatu atau
6 Musyrik menyamakan sesuatu dengan Allah pada zat sifat atau
perbuatan
Orang yang menzahirkan keimanan dan menyembunyikan
7 Munafik
kekufuran di dalam hati
Orang yang tidak taat kepada Allah dan Rasulnya
8 Fasiq dengan melakukan dosa besar atau berterusan
melakukan dosa kecil
Orang yang keluar daripada agama Islam sama ada
9 Murtad
dengan perkataan perbuatan atau iktikad.
10 Mulhid Orang yang tidak beragama
Ajaran atau amalan yang didakwa sebagai ajaran Islam
11 Ajaran sesat sedangkan hakikatnya bercanggah dengan al-Quran dan
al-Sunnah.

ISTILAH-ISTILAH DALAM IBADAT TINGKATAN 5

BIL ISTILAH MAKSUD / PENGERTIAN

1. Perkahwinan Akad yang menggunakan lafaz nikah atau bahasa-bahasa lain yang
memberi makna nikah yang menghalalkan lelaki dan perempuan
melakukan persetubuhan.
2 Merisik Langkah awal dalam proses memilih calon isteri yang sesuai seta
menepati ciri-ciri yang dikehendaki oleh seseorang suami
3 Meminang Lamaran daripada seseorang lelaki kepada seseorang
perempuan untuk dijadikan isteri.
4 Wali Orang yang berkuasa mengahwinkan seseorang perempuan
.
5 Wali Mujbir Wali yang berhak mengahwinkan pengantin perempuan
yang masih gadis tanpa persetujuannya terlebih dahulu.
Contohnya bapa dan datuk
6 Wali Hakim Mereka yang diberi kuasa oleh sultan / pemerintah untuk
mengahwinkan perempuan ketika ketiadaan wali,
keengganan atau hilang kelayakan wali nasab, untuk
mengahwinkannya
7 Wali Akrab Wali yang hampir dengan perempuan tersebut termasuk
 datuk dan bapa.
8 Sekufu’ Setaraf dari segi keturunan, pendidikan , pekerjaan dan
lain-lain.
9 Ijab Lafas yang diucapkan oleh wali .
10 Qabul Jawapan penerimaan yang diucapkan oleh bakal suami.
11 Mahar Suatu pemberian wajib daripada suami kepada isteri
samada dalam bentuk wang atau sesuatu yang bernilai
selepas akd nikah.
12 Mahar Mahar yang ditentukan kadarnya dan dipersetujui oleh
Musamma kedua-kedua belah pihak
13 Mahar Misil Mahar yang ditentukan kadarnya mengikut kadar mahar
saudara-saudara perempuan sebelah isteri.
14 Walimatul Urus Kenduri atau jamuan yang diadakan untuk meraikan
perkahwinan.
15 Talak Melepaskan ikatan perkahwinan dengan lafaz
talak/cerai/bermaksud talak.
16 Talak Sunni Talak yang sesuai dengan peraturan syarak, iaitu suami
menceraikan isteri dengan talak satu atau dua ketika
isteri suci daripada haid, nifas dan tidak disetubuhi.
17 Talak Bid’i Talak yang menyalahi peraturan syarak, iaitu suami
menceraikan isteri ketika haid , nifas atau ketika suci yang
disetubuhi.
BIL ISTILAH MAKSUD / PENGERTIAN
18 Talak Raj’ie Talak satu atau dua yang belum tamat idahnya, Suami
boleh merujuk kembali isteri semasa idah tanpa perlu
kepada akad dan mahar yang baru.
19 Talak Bain Talak yang tidak boleh dirujuk , perlu akad nikah dan mahar yang
baru.
20 Talak Bain Talak yang tidak membolehkan suami merujuk isterinya
Sughra kecuali dengan akad dan mahar yang baru (contoh cerai
cara Khuluk, Fasakh, talak 1 / 2 yang tamat idah)
21 Talak Bain Talak tiga yang mengharamkan bekas suami mengahwini
Kubra semula isterinya kecuali selepas isterinya berkahwin
dengan lelaki lain dan diceraikan setelah berlaku
persetubuhan.
22 Talak Takliq Talak yang disandarkan kepada sesuatu syarat. Terbahagi
kepada dua iaitu Taklik Biasa dan Taklik Secara Khuluk.
23 Talak Taklik Talak yang dilafazkan dalam keadaan biasa seperti suami
Biasa berkata kepada isterinya”Jika engkau keluar dari rumah
ini maka engkau tertalak dengan talak satu”
24 Talak Taklik Lafaz Taklik yang termaktub dalam Surat Akuan Nikah
Secara Khuluk
25 Rujuk Mengambil semula isteri yang telah diceraikan sebelum
habis tempoh iddah.
26 Iddah Tempoh masa larangan berkahwin yang wajib dipatuhi oleh
 isteri selepas bercerai dengan suami.
27 Fasakh Pembatalan ikatan perkahwinan disebabkan syarat-syarat
yang tidak dipenuhi semasa akad atau disebabkan masalah
yang berlaku didalam rumahtangga
28 Khuluk Perceraian antara suami isteri dengan lafaz talak atau
khuluk yang memerlukan bayaran tertentu
29 Nusyuz Keengganuan isteri menunaikan kewajipan terhadap suami
tanpa alasan yang munasabah mengikut hukum syarak
30 Zihar Suami menyamakan isteri atau mana-mana anggotanya
dengan ibunya @ dengan mana-mana perempuan yang
haram dengannnya
31 Li’an Sumpah suami yang disertakan dengan laknat Allah untuk
menolak hukum qazaf disebabkan tuduhan zina terhadap
isteri @ untuk menafikan nasab
32 Poligami Lelaki yang beristeri lebih daripada seorang tetapi tidak
lebih daripada empat orang pada satu masa
33 Undang-undang Undang-undang yang memperuntukkan tentang hal-hal yang
Keluarga Islam berkaitan dengan perkahwinan, perceraian dan perkara
yang berkaitan dengan kedua-duanya di kalangan orang
Islam
34 Anak Angkat Anak yang dipelihara oleh bukan ibu bapa kandungnya
35 Hadhadah Hak penjagaan anak yang masih kecil yang belum mumayyiz
dan tidak mampu menguruskan diri sendiri