LEMBAR KERJA PESERTA DIDIK

FLUIDA STATIS

Untuk SMA/MA
Untuk SMA/MA Kelas
Kelas XI
XI MIPA
MIPA
 Orientasi

Berikut ini adalah contoh peristiwa flida statis pada kehidupan sehari-hari

Pernahkah kamu perhatikan, mengapa terdapat sungai yang memiliki perbedaan warna? Padahal
sungai tersebut masih satu aliran. Atau kamu pernah mengamati es yang mengapung di atas air?.
Nah, peristiwa-peristiwa tersebut merupakan contoh dari fluida statis. Apa itu fluida statis?

Fluida statis adalah zat fluida yang dalam kondisi tidak bergerak atau bergerak namun tidak ada
perbedaan kecepatan diantara partikelnya. Fluida statis disebut juga dengan hidrostatis.

Conceptualization
Tentukanlah rumusan masalah berdasarkan ilustrasi di atas.....

1. Mengapa terdapat sungai yang memiliki perbedaan warna?

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

2. Mengapa es dapat mengapung di atas air?

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
 ...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

Investigation
Lakukanlah kegiatan praktikum dengan mengikuti langkah-langkah praktikum di bawah ini!

Praktikum Fluida Statis (Mengukur massa jenis zat cair pada pipa U)

A. Tujuan Percobaan
Mengukur massa jenis zat cair dengan menggunakan pipa U

B. Alat dan Bahan

1. Pipa U
2. Air bersih
3. Suntikan
4. 3 Zat cair (minyak, oli dan tinta spidol)

C. Langkah-Langkah Percobaan
1. Persiapkan alat dan bahan yang dibutuhkan
2. Masukkanlah air bersih ke dalam salah satu kaki pipa U dengan menggunakan pipet
3. Masukkanlah minyak ke dalam salah satu kaki pipa U yang lainnya dengan menggunakan
suntikan
4. Berilah tanda tepat di perbatasan yang tidak tercampur
5. Tariklah garis mendatar dari titik tersebut ke kolom pipa yang satunya dengan penggaris
6. Ukurlah tinggi air dari garis mendatar tersebut
7. Ulangi langkah 2-6 pada zat cair oli dan tinta spidol
8. Catatlah ke dalam tabel yang telah disiapkan
D. Tabel Percobaan
No. Jenis Fluida Tinggi Air (m) Tinggi Fluida (m) Massa Jenis
𝒌𝒈
Fluida( ⁄ 𝟑 )
𝒎
1. Minyak
2. Oli
3. Tinta Spidol

Conclusion
Setelah melakukan kegiatan di atas, maka tulislah kesimpulan berdasarkan hasil
analisis yang telah kalian lakukan bersama kelompok!

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
...............................
 Discusion
Diskusikanlah dan jawab pertanyaan berikut bersama kelompokmu!
Gunakan rumus berikut untuk mengerjakan pertanyaan dibawah!
𝜌𝑎𝑖𝑟 × 𝜌𝑎𝑖𝑟
𝜌𝑚𝑖𝑛𝑦𝑎𝑘 =
ℎ𝑚𝑖𝑛𝑦𝑎𝑘

1. Amatilah lingkungan sekitarmu, sebutkanlah contoh-contoh lain dari peristiwa

fluida statis!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

2. Dari percobaan yang telah dilakukan massa jenis manakah yang paling besar!
Mengapa hal tersebut dapat terjadi?
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

3. Mengapa massa jenis air berbeda-beda? Jelaskan!

....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

4. Berdasarkan percobaan dan analisis data yang dilakukan, jelaskan konsep

mengenai massa jenis zat cair?
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................