Anda di halaman 1dari 8

SATYA BRATHA

Om Swastiastu, Om Awignamastu Namah Sidam.

BABAK I
Kacerita wenten Ida Dewa Agung Putri, pinaka prameswari Ida Sang Prabhu Dalem ring
Panegara Klungkung sane maparab Gusti Ayu Oka, sane madue putra Puri mautama sane
maparab Gusti Pangeran Oka. Pamuputnyane Dewa Agung Dalem ring Klungkung sampun
newata ring payudan, mawinan Gusti Ayu Oka kasarengin putrannyane lunga ngumbara, lan
pamuputnyane aguruyaga ring Ida Dang Hyang Astpaka ring Pasraman Taman Tanjung Buda
Keling.
Gusti Ayu Oka dan Luh Gendis matimpuh. Dang Hyang Astapaka keluar.
G.A.Oka & Luh Gendis : Om Swastyastu ratu.
Dang Hyang Astapaka : Om Swastyastu cening.
Gusti Ayu Oka : Inggih ratu nawegang titiang, napi sane kapicayang ratu sareng
titiang?
Dang Hyang Astapaka : kene… kene cening, nah jani bapa ngorahin cening, laut cening
kemu ka peken, meli sarana upakara.
Gusti Ayu Oka : inggih yening kenten, sane mangkin titiang nglungsur mapamit.
ngiring dabdabang bibi.
Luh Gendis : ngiring Gusti Ayu.
Dang Hyang Astapaka masuk, Gusti Ayu Oka berangkat ke pasar bersama Luh Gendis.
(Gusti Ayu Oka berjalan Bersama Luh Gendis bersamaan dengan narasi)
Ri kalaning punika semengan pisan utawi ngedas lemah Sang Hyang Akasa rinasa kantun
ngremeng ring tejan bintange lan angine ngesisir rasa angayu bagia. Kaceritayang mangkin dane
Gusti Ayu Oka mapaduarep ring Ida Dewa Gede Batu Aya ring pasar.
Gusti Ayu Oka dan Luh Gendis berbelanja kemudian keluar Dewa Gede Batu Aya dan
Paman Tandu melihat Gusti Ayu Oka.
Dewa Gede batu Aya : nyen ja anake jegeg ento paman?
Paman Tandu : ane to Ratu Duagung? Sujatinipun sanget jegeg nika ratu duagung.
Dewa Gede Batu Aya : nah, nah, yan keto lan tegar paekin paman.
Dewa Gede Batu Aya mendekati Gusti Ayu Oka

1
Paman Tandu : gek ayu….Gek…Gek ayu….
Gusti Ayu Oka : aduh bibi, sira ja anak lanang niki. (berbicara pada Luh Gendis)
Luh Gendis : inggih Gusti tiang taler ten nuning sira ja anak lanang niki.
Paman Tandu : yeh, sing nawang? Niki Gustin titiange sane dados raja iriki ring
gumi Karangasem.
Gusti Ayu Oka : ampura ratu duagung santukan titiang ten nuning.
Titiang mawasta Gusti Ayu Oka lan niki penyeroan titiang, Luh
Gendis.
Dewa Gede batu Aya : inggih wastan tiang Dewa Gede Batu Aya lan niki pangabih tiang,
Paman Tandu.
Gusti Ayu Oka : (mekenyem manis)
Dewa Gede Batu Aya : adi ayu sujatinne mara cepok beli metemu adi, keneh beline
mabunga-bunga. Adi… beli demen kapining adi, misadia adi
nampingin beli?
Gusti Ayu Oka : sinampura dumun Ratu Duagung. Boya ja tiang bes majiang dewek
dadi nak luh, santukan niki sampun galah, tiang jagi mapamit
dumun Ratu duagung.
Gusti Ayu Oka dan Luh Gendis berpamitan dan masuk ke dalam, kemudian Dewa Gede
Batu Aya juga masuk ke dalam.
Kaceritayang sabudale saking pasar dane Gusti Ayu Oka sampun rauh ring pasraman,
dane Gusti Ayu Oka nguningayag anggannyane ring pasar kapikarsayang antuk baos manis olih
Ida Sang Prabhu Karangasem sane maparab Ida Dewa Batu Aya.
Dang Hyang Astapaka keluar (cerita di pasraman), lalu Gusti Ayu Oka dan Luh Gendis
tiba dan matimpuh.
Luh Gendis : sinampura titiang ratu peranda, inuni wenten pikobet ring pasar.
niki Gusti ayu Oka kareremih olih Dewa Gede Batu Aya.
(mencakupkan tangan)
Gusti Ayu Oka : inggih, ratu peranda nawegang titiang, mangkin titiang nunas
mangda ratu paranda mapaungu ring dewek titiang.
Dang Hyang Astapaka : O…dong keto, ento suba karesep ban Bapa. Yan suba keto unduke,
nah bapa jeg setuju dogen, cara jani status janda suba jele pesan,

2
apa buin cening suba ngelah pianak, pet prade apang ngelah masih
pianak ceninge ane madan tatujon idup.
Gusti Ayu Oka : inggih, yening ratu paranda sampun ngandika sakadi punika, titiang
misadia ngelaksanayang.
Dang Hyang Astapaka : nah yan suba keto, matangi-matangi cening lan ngaryanin upakara.
Luh Gendis : inggih,,, ngiring Ratu Peranda durusang.
(Dang Hyang Astapaka masuk diiringi oleh Gusti Ayu Oka dan Luh Gendis)
BABAK II
Tepet ri kalaning punika kaceritayang ring panegara sane kabaos panegara Krangasem,
sane kawawa panegara punika olih dane Dewa Gede Batu Aya pinaka nateng ratu, sane pinaka
dang patninnyane dane maparab Dewa Ayu Biang Batu Aya, tur madrue putri kedaton sane
maparab Dewa Ayu Wulan. Mangkin kaceritayang Ida Dewa Ayu Biang dahating ledang tur
bagia patnin ida sang nata Dewa Gede Batu Aya.
Dewa Agung Biang keluar
Dewa Agung Biang : Ratu Ida Sang Hyang Widhi…. Bagia pesan gelah marabian dini
tekening Dewa Gede Batu Aya. Napi ja sane kakayunin, sami
sampun kaicenin olih Bli Agung. Sakemaon ane jani, Bli Agung
jemet pesen semengan sampun matangi lunga, minab napi ja
rerehne.
Luh Monyer keluar mendekati Dewa Agung Biang
Luh Monyer : mimih, ngudiang Dewa Agung Biang ngemel didian dini?
Dewa Agung Biang : ene… gelah paling ngalihin beli agung, ye nguda sabilang
semengan jani suba ilang, mirabang beli agung ngelah anak luh
len!
Luh Monyer : bah….. palingan Gusti Agung sedek nyingakin panjake. Dewa
Agung Biang kuang melali ne… kuangan shoping makane
negative thinking dadine…
Dewa Ayu Wulan muncul dari belakang mengagetkan
Dewa Ayu Wulan : sajan to ibu…. (muncul diantara ibunya dan Luh Monyer)
Dewa Agung Biang dan Luh Monyer Kaget
Luh Monyer : aduuhh dewa ratu… jeg ngae kesiab gen dewa ayu wulan ne!

3
Dewa Agung Biang : aduh men suba ane kene-kene teka jeg lantas suba ngangin
ngauhang ortane. Ibu lakar ngalap bunga malu di taman.
Dewa Agung Biang ke belakang panggung
Dewa Ayu Wulan : Luh monyer.,…. Jani gelah kan suba jegeg. Gelah dot melali.
Melali melali yuk Luh Monyer…..
Luh Monyer : malali Dewa Ayu? Yukkk gas…
Dewa Ayu Wulan masuk ke belakang, kemudian keluar Gusti Pangeran Oka dan Paman
Genting bersamaan dengan narasi.
Kaceritayang mangkin dane Gusti Oka kasarengin antuk carakanida Paman Genting
kautus mangda ngrereh sekar lan toya klebutan olih Ida Dang Hyang Astapaka praya kanggen
sarana ri kala nyurya sewana irika matemu sareng Dewa Ayu Wulan lan Luh Monyer.
Di saat Gusti Oka mencari bunga, keluar Dewa Ayu Wulan dan Luh Monyer kemudian
berpapasan.
Luh Monyer : Mih… Dewa Ayu Wulan, ada anak bagus nika…
Dewa Ayu Wulan : yeh saja puk! Lan lan makenalan.
Luh Monyer : Beli Bagus, dados ten tiang uning sira wastan beli bagus sareng
kalih?
Pangeran Oka : wastan titiang Pangeran Oka lan niki pangabih titiang Paman
Genting.
Luh Monyer : oo kenten, tiang Luh Monyer, niki Gustin titiang mawasta Dewa
Ayu Wulan.
Dewa Ayu Wulan : Beli…. Santukan sane mangkin manah tiang nedeng mabunga-
bunga rikala kacunduk ragan beline. Nyak beli ajak gelah? Gelah
nak demen tekening beli.
Pangeran Oka : ampura dumun anak istri jegeg, tiang kantun alit durung pantes
rasane tiang ngiring Dewa Ayu Wulan.
Luh Monyer : ne mara nak muani belog yan nyak ajak gustin titiang jeg pasti
magenep maan.
Paman Genting : mimih suba ngorang gustin titiange sing nyak nu masih mamaksa.

4
Dewa Ayu Wulan : nak muani apa to ajum sajan, sing nyak ne gelah Luh Monyer lan
jani mulih gen ba. (sambal mendorong Pangeran Oka lalu
masuk)
Pangerang Oka dan Paman Genting terheran-heran (bisa improvisasi) lalu masuk.

BABAK III
Ri kalaning rahina wengi nyantos galah semeng, turmaning sapari polah semengane
pinika ring pasar kadulurin antuk angin ngasisir alus tur rumasa kenak. Sadurunge para sane
madolan punika rauh ring pasar dane Dewa Gede Batu Aya sampun ngeriinin raul lan matetujon
praya nyantosin sapangrauh dane Gusti Ayu Oka ring pasar. Riantukan saking tresnasih ida
Dewa Gede Batu Aya ring anggan ida Gusti Ayu Oka, ida punika saking lascarya nyantosin
rikalaning ngedaslemah kantun ngremeng ida ring pasar.
Dewa Gede Batu Aya berkeliling pasar Bersama Paman Tandu mencari keberadaan Gusti
Ayu Oka bersamaan dengan narasi.
Dewa Gede Batu Aya : kija ya adi Ayu Oka, sing teka-teka.
Paman Tandu : niki rasane wenten sane rauh, minab niki Gusti Ayu Oka.
Dewa Gede Batu Aya : saja paman, mirib ne suba adi ayu ne teka.
(Gusti Ayu Oka keluar Bersama Luh Gendis)
Paman Tandu : yeh…. Nika nika Gusti, Nika Gusti ayu Oka.
Dewa Gede Batu Aya mendekati Gusti Ayu Oka
Dewa Gede Batu Aya : adi ayu men kenken jani beli nagih jawaban adine jani.
Gusti ayu Oka : beli agung sinampurayang dewek titiang, titiang durung prasida
nagingin pinunas beline.
Dewa Gede Batu Aya : aduh to nguda adi kaketo, adi sing nyak?
Paman Tandu : mih gusti ayu nyakin suba gustin titiange. Napi sane kaarsa? mas,
mirah, berlian, elah nikang kemanten.
Gusti Ayu Oka : ampura beli titiang nglungsur mapamit.
Gusti Ayu Oka berlari pergi ke pasraman bersama Luh Gendis dan dikejar oleh Dewa
Gede Batu Aya.
Dewa Gede Batu Aya : mapamit? kal kija adi? (mengejar Gusti Ayu Oka)
Tiba di pasraman Gusti Ayu Oka berhasil dicegat oleh Dewa Gede Batu Aya

5
Dewa Gede Batu Aya : mihhh,,, telung dasa lima angkian beline nguber adi ayu, men
kenken adi ayu? Nyak adi ayu tekening beli?
Gusti Ayu Oka : Beli, yening kenten titiang prasida nagingin pinunas beline,
nanging wenten asiki pinunas titiange kapining beli mangda pianak
titiange sane adegang irika manados raja ngentosin genah beline.
Dewa Gede Batu Aya : to sing nak mula saja, nyen buin sane lakar ngentosin beli yan sing
okan adine.
Gusti Ayu Oka : inggih yening sampun kadi punika, jantosang dumun iriki beli.
Gusti Ayu Oka mencari Pangeran Oka ke dalam lalu datang Dewa Ayu Biang, Dewa Ayu
Wulan dan Luh Monyer.
Dewa Ayu Biang : mih… dong dini sujatine beli agung, paling tiang ngalih beli, beli
ngudiang dini?
Gusti Ayu Oka keluar bersama Pangeran Oka
Dewa Ayu Biang : oooooo…. Dong ne ane antosang beli dini? Pantes suba jemet sajan
beli kapeken, semengan suba ilang!
Gusti Ayu Oka : beli, niki okan tiange sane pacang ngentosin genah beline iriki.
Dewa Gede Batu Aya terkejut.
Dewa Gede Batu Aya : yehhh,, adi suba madue oka? dong kene sujatine, adi ne janda?
Kena kecangkik gelah paman, Panes gelah paman. Makejang ane
ada dini kal matiang gelah.
Dewa Ayu Wulan : adooohhhh,,, aget to sing nyak ajak gelah, yan payu kualon anggon
gelah kurenan toh. (Menunjuk-nunjuk Pangeran Oka)
Dewa Ayu Biang : peh magandong belog beli, nak luh cara keto baang beli nguluk-
nguluk.
Dewa Gede Batu Aya : siep makejang…!!! Nyen ja ada dini, makejang lakar mati, raja
nagih uluk-uluke.
Gusti Ayu Oka : beli,,, yen kene undukne beli sampun majanji tekening tiyang, beli
sampun misadia nagingin pinunas tiange.
Dewa Gede Batu Aya : Sing!!!! Adi suba nguluk-nguluk beli, beli sing trima ne.
(Mengeluarkan keris)

6
Luh Gendis : ratu duagung, sira sane pelih driki? Ten ratu duagung? Daweg
pidan ngrayu taen ten ratu duagung mataken sareng Gusti Ayun
titiange, Gustin titiange kari bajang napi sampun janda! Nika
ampun yen ngalih anak istri. Alon-alon sing ja mara jegeg uber!
Dewa Gede Batu Aya : Nak apa nak sing ditu, gelah sing ngitungang apa dini! Makejang
ne ada dini kal matiang gelah! Nyen bani jak raja!
Dewa Gede Batu Aya mengamuk hingga beberapa saat sampai ia hampir menghunus keris
ke arah Gusti Ayu Oka.
Gusti Ayu Oka : Beli…. beli wantah raja sane mautama. Jakti nika sane kaorahang
Luh Gendis. Beli tusing mataken indik titiang. Beli suba
ngulungang munyi. Raja sane mautama sapatutnyane satya saking
wicaranyane.
Dang Hyang Astapaka keluar
Dang Hyang Astapaka : nden,, nden malu cening bagus, sujatine cening dini dadi raja, patut
cening satia tekening napi sane kabaosang cening. Yening cening
dados raja patut satia baratane utamayang, da cening ngulurin
keneh ceninge padidi.
Dewa Gede Batu Aya berhenti dan melepaskan kerisnya hingga jatuh ke tanah dan segera
diambil oleh Paman Genting
Dewa Gede Batu Aya : inggih ampurayang titiang ratu peranda, tiyang pacang satya teken
napi sane baosang titiang, lan lakar ngadegang okan adi ayu
manados raja. Nanging nenten iriki, titiang pacang ngadegang gusti
pangeran oka irika ring karang Amla.
Dang Hyang Astapaka : nah to mara raja sane satia tekening brata.
Dewa Gede Batu Aya : inggih yening asapunika puputang acara pawidi widanan titiange
sareng adi ayu oka.
Dang hyang astapaka : inggih, matangi matangi cening makejang.
Sapunika kabaos kunang carita drama Satya Bratha, sane nyaritayang pamargin ida sang
putri lan Sang prabhu. Kalaning punika polih tatuek sane marupa piteket sujatinnyane angganida
sang prabhu patut satya bratha yukti, satya sane kaartosang satia utawi tatuek kayun sane sujati
lan bratha maartos Tapa Bratha manados angga sang nateng ratu mangda satata satya utawi teguh

7
ring sane sampun kesumayeyang miwah napi malih sane maiketan ring tata linggih manados
sang nateng ratu. Kateguhan pikayun sang nateng ratu turmaning nyihnayang kawibawan Ida
sang nateng ratu punika.

Anda mungkin juga menyukai