Anda di halaman 1dari 9

TUGAS KAJIAN NASKAH LAKON

BIMA TAPA

Oleh :
I Dewa Gede Jana Majaya
Nim : 202203002

PROGRAM STUDI SENI PEDALANGAN


FAKULTAS SENI PERTUNJUKAN
INSTITUT SENI INDONESIA DENPASAR
2023
Babak 1 Peparuman ( yudisthra, Bima, Twalen, Werdah)

Gending alas arum :

-Rahina tatas kemantian, humuni mredangga kala sangka gurnitantara

-Gumuruh ikang gubar bala, samuha mangkat anguwuh pada seruh rumuhun

-Pararatu sampun ahyas, asasalin lumampah awan rata parimitha

-Narapati Yudistira, Parang muka Bhima Sena, Nakula Arjuna glar umurug

-Rasa belah tang mahe tala, penuh wang a krep, riweg dedet gumarebeg

Penyacah Parwa

Dadya ta pira pinten gati kunang ikang kala nira, mijil... sang hyang suniantara kadi gelap sumerasah
anusuping rangduning praja mandala, antian gumeter ikanang pertiwi tala, apah, teja, bayu, akasa, lintang
tranggana mwang ikang surya chandra.. mijil.. sang hyang ringgit yan amolahing cara, sawetaning
tinuduh denira sang hyang paramakawi nguniweh anekanira sang hyang guru reka, paran yan sang apa
sinanggeh nanging dudu hana wewanehan. Saksana mijil.... sang hyang kawiswara murti tansah amunggel
kunang tattwa carita.. caritanan, rilampah ira wira werkodara, yata inuduh lawan maharaja dharma putra
lamakana sida anangun ikanang tapa yoga samadi mari kanang tengahing wana lamakana sida amangguh
aken ikanang sanjata apan tan urungan tulus ikanang bharata yudhaa, samangkana maka pamurwaning
ikanang carita

Penggalang Ratu

Kunang prewara Pandawa, Glari bajra tiksna lungid, Dananjaya lawan Wrekodara tumut Srikandi
arep... Wirata sutha Satyaki.. Dadya ta

Bima : Mangko mati tekap arya bima, Citrayudha.. Jaya Susena carucitra, baahh.. hahahahah,
tabik sri narendra tabik, kesama akena ranten inganika umatura ri jeng inganika.. lan dekadiang kenapa
kita umarania syaku bimasena? Menawa hana kanang suweja karya yayan kapinih adan henak pada
wistaryakena mangkanaa……

Yudistira: tanggeh yadin kahuningan, lalarisinmaninjong……. Uduhh yayi bima sena pwakita antian tuhu
mabener kaya kanang saturanta satepung pinarayuda tan hana singsal denta angira,yayan toning
mangkana henak pade wakane talinganta maka ruwa rengane panantwa yeki kakanta…

Dalang : ariwawuhh, antian ndek kanang paheman, luir kama tengen tan hana wang sumaweruha,
menggala de carakanira twalen bipraya humatura,
Twalen : Bedeh.. heheheh (tertawa twalen) pidaging mamitang lugra, mamitang lugra tityang aratu
dewagung sang murdaning jagat, sangghyang dharma mapelemahan ring jagat palungguh cokoridewa,
purun presangga tityang mangkin ngusap ri buk padan palungguh cokoridewa, duaning tityang jaga
ngojah kadi sabeh pawacanan palungguh iratu mantuka ring ida iari sang Bima Sena, bilih-bilih aksi
sembah tityang e aratu.

Yudhistira : uduh caraka tawalen pwakita henak pada wistaryakena, , apan tuanta wus asung kerta
waranugraha, pamulih sembahta ring hyang hyangning sinembah.

Twalen : Lila sudha pratisteng hredaya, jaya-jayaken maha swarga loka. Aratu, dewagung ari palungguh
cokoridewa, risaksat kasiratin titra sanjiwani manah tityange, risampune wenten paswecan iratu, ring
pantaraning uwun-uwunan kagenahan tityang paswecan iratu. Aratu.. dewagung made palungguh
cokoridewa, nunas lugra tityang ngojah kadi pawecanan ida iraka. Nah adi sang Bima Sena idewa, tepung
nge mekeber sing ada mimpas ban idewa narka buat pikayunan anake buka beli ngesengin ragan idewane,
nah nejani jalan pada padingehan adi.

Yudistira : yayi apan ana niata sang pandawa lamakane tan angadaken kanang perang bharata yuda apan
perang ika tan ngawe kanang suka tansah angawe aken ikanang dukita, akweh wong kapejahaken tan
maweruh apa singsialnia.

Malen: nah mapan ade pejalane buka jani, keneh iraga dini di pandawa ajak makejang pangsing kanti
ngae nemadan perang, mapan perange not singje ngae kaluwihan gumi, mapan liu para panjake ane bakal
ngemasin seda, ane tusing nawang ape pelih ne ulian melanin iraga dini.

Yudisthira : kewala ri sedek poya sira nrepuh kesawa angodal gajahwia mari wanten ikanang astina,
karebut denira watek aken para korawa presama mangkana juga ana pawarah sira sang kurupati tan
satunut ri pamutus ikanang paheman.

Malen : sakewala ri kanjekan ide sang nateng yadhu beli sang kresna kemo ke astina bakal nagih
anemadan paduman gumi, jeg kadirasa karebut baan iya I korawa makejang ulian cutet bakal tusing
enyak bakal ngedum gumi astina ne, keto masih ade pamutus ida sang duryodana tusing setuju kapining
peduman gelahe di peparumane.

Yudisthira; mangkana nimitanian antian natan urungan tulus pemargin ikanang yudha,

Malen : nah nejani sing buungan bakal payu pejalan siate adi pandawa kalawan koraawane.

Yudisthira :mangkih apan wuspascat sira rantenta wiradananjaya anangun kanang tapa marikanang indra
kila parwata, mangkana juga pamuliha pasupati astra lawan sira sanghyang siwa,

Malen: nah nejani mapan suba masih amadan puput adin idewane ida sang arjuna nangun tapa barata ditu
di gunung indrakila ne, ketomasih suba ne madan ngemolihan sanjata pasupati antuk ida sanghyang siwa
to ne sandang bakal anggo nagrepin payudane ne bakal teke.

Yudisthira :mangke hana harep sangulun lamakane sida kita lumampah mariwanten ikanang tengahin
wanacala anangun ikanang tapa brata apan natan dadi urungan pamargin ikanang yudha
malen: nah nejani ade pikineh beline bakal nitahan anake buka idewa apange sida idewa kemo ke
tengahing alasne ngelaran tapa brata, mapan tusing Buungan pejalan siate pandwa lawan korawane.

Yudhistira :Riwus nian pascat kita anangun tapa, natan malupa juga anyarakanti lawan para ratu presama
lamakana sida pepareng aning pandawa angadepaken ikanang yuda

Malen : disubane idewa puput ngelaran tapa, ingetan masih bakal ngidh tulung kapining nyama nyama ne
mekejang keto masih para ratune, apange sida marengin dini di payudane

Mangkana kadiang apa dekita yayi?

Bima : singgih ingannika kaka nardnan yayan samangkana kadi pengaptinta antian sigra yayateki syaku
bimasena, ayuwa sumendya dadah rikalaning baya aturnia matohpati Apan cihna baktinku lawan para
jana prasama mangkana juga dharma, moga moga sida jaye aneng yudha

Merdah : aduh sugra titian iratu, naringin kadi bebaosan ida iari mamitan lugr tityang iratu, nawegan
titian beli agung yan sampun kenten kadi runtuh pawacanan iratu sane mangkin titiang jagi ngiring
Merika ka tengahing alase, pinaka cihna baktin titiange ngetohin dharna ring jagate

Yudistira: yayi bimasena yan mangkana kadi pangartika anitan gargita yeki kakan ta.Yan toning
samangkana henak pada lumariss moga moga jaye ikanang pemarginta. Henak pada pascat aken ikanang
paheman

Angkat Angkatan:

Yudhistira : ndan teka sira sang nrepati. Muliha kanang griwala

Bhima : pangarjuning sang inucapa mengaran bhima

Twalen : Taki-takining sewaka guna widya..

Werdah : Semara wisaya rwang puluhing ayusya..

Kanda Twalen Werdah

Twalen : Atuh merdah pianak nanange cai..

Werdah : Awake nanang,

Twalen : Merasa angob atin nanange nepukin baktin dewagung cai, dewagung nanange

Werdah : Dane sang Bima Sena nanang

Twalen : Men ne..

Werdah : Ane mawinan angob keneh nanange to apa?

Twalen : Ulian beloge dane e dah

Werdah : Ngudiang nanang angob tekenin anak belog?


Twalen : Yih kaden cai jelek gen yen anak e belog? Diastun belog, kewala yen dueg baan ngaba belog e
nak dueg e pesu dadine,

Werdah : Atuh jeg melingser otak wake baan nanang

Twalen : Buka dane sang Bima, dane belog, kewala kene dah..

Werdah : Kengken?

Twalen : Dueg dane ngilidang beloge, apa ane anggo ngilidang? Bakti ane nulus tan panerih ane anggona
ngilidang. Yen amonto te, dane dugase malu nikaina ngalih amerta di gununge, dialase kelawan di pasihe,
keto masih ne jani buat bakal mejalan siat barata yudha ne ida katitah bakal nangun tapa, yen keto jalan
jani bareng iring pemargin idane dahh

Werdah : dabdaban nangg

Kanda malen merdah

Bima : twalen antian yatna kita tan serasa de pemargen syaku wus prapta aning tengahin wana antian
akweh ikanang satru

Malen : gegesolan pamargi iratu nenten serasa sampun rauh mangkin ring tengah alase

Bima : henak yatna kita, lumaris angruhruh ikanang genah anangun tapa

Malen : nggih yan kadi asampunika titian ngiring durus memargi palungguh iratu, dahhh jalan pade
dabdaban dahhh

Dalang ariwawuh mangkana…. Antian ananun tapa bimasena antian mijil watek aken ikanang para
widyadari.

REBONG

Antian tegeg anangun ikanang tapa brata mijil watek aken ikanang dewata angoda ri yoganira bhimasena

Batara Indra: yaahhh… nanaku bhimasena antian mangke bapa aminton kita ikanag ue makweh
mariwanten ikanang wana

Merdah : dewaratu nanangg, jeg ujan balese tekee nanggg

Malen : mimih dahhh jeg lepegan telah nanang dahh, lah alihan ibane tongoss

Batara brahma : mijil pwasira bhatara brahma, nanak buimasena mangke bapa aminton kita ikanang gini
murub..

Malen : dewa ratu merdahh suud hujan jani panes teka

Merdah : duhh nangg kageseng ida sang bimasena nangg

Dalang : ariwus mangkana antian mijil yayatekaa bhatara bayu apan tegeg pwa sira anangun ikanang tapa
brata
Bhatara bayu : yahhhhh… nanak bhimasena pakita yayatei ramya bapa wus maweruha apa ikanang
budenta anangun ikanang tapa maring tengahin wana, apan tegeg kita angelaraken ikanang tapa brata
mangkih ramya bapa amaweh kita astra lamakane sida angarep ikanang bharata yuda, moga moga labda
karya kanang pemarginta aning kanang ranang gana

Bimasena : singgih inganika ramya bapa antian paramasuksma yeki bima sena, moga moga sida jaya kadi
pangaptinta..

Bhatara bayu : yan mangkana antian pamantuka ramya bapa nanak….

Bimasena : tawalen werdah kita henak mangkih pada lumaris pamantuka, apan wus amolih aken ikanang
astra.

Dalang : (penyelah kayonan) “Ndah samangkana kastawanira... teken tri bhuwana winuwus jayeng rana..
yata ri kramanira arya Bima Sena tumut carakanira maka rwang sanak pamulih marikanang wana. Yata
cinaritanan mangke marikanang tengahing wana yata mangaran goa pringa maya, hana ratuning detya
mangaran Detya Wreksa Bhairawa risedek angatag para watekin raksasa lamakana sida angadan lampah
sira bima sena.. yata tumut juga carakanira maka rwa tansah Delem mwang Uludawa.. samangakana...

Delem : gending (Bang wetan sampun ahyas.. Nrepati ton ikang peka lumbra. Sampun dinande balapeka
aneka warna. Gong kendang beri swarannya kadi jawuh sumusus. Kilating sanjata tabeh-tabeh mwang
didik-dik sek) aruaaaahhhh hahahah.. hahahahahahh... sangut.. dabdabang

Sangut : Masa dewek icang lem.. gending (Akueh singa, baruang malumeng, galaknnya mong, len
gajendra warak sarpa pada wisa)

Delem : Aruh.. jeg nyemingki won atin kaka e ajak cai ngaturang ayah.. iwasin kaka lakar ngrangsuk
kaperagolan.. gending ( Bedang sarati saya ketara anja-anja..)

Delem : nejani mangut, kaka kelawaning cai ngiring kadi lingih ida detya kala wreksa bhairawa, dini di
goa pringga mayane mapan ida sane nguawasa wasi seisin alase kewala busan ade pamutus, uli para
raksasane I ibima sena ngelaran tapa, nguwugan seisin alase, punyan punyanane telahh dadiane saang jeg
kanti mekupuk anduse, bunga bungane telah don donane telah anggone sarana metape disubane bakat
panugrahane jeg megedi polone sing mirib I bima to nawang ngut dija bakate sarane pamuspan ye ne
anggone metape totonan yen sing ditngah alase jeg bes pongah I bima, pelaibane ibane suud maan
panugrahan nangun tape jeg Megedi,

Sangut : Nah lem.. yen ane jani kengken pidabdabe ngiring ida anake agung

Delem : Atuh saja ngut, pang sing enggalan kaseb jalan tangkilin dane

Wreksa B : Delem...

Delem : Ainggih tityang aratu..

Wreksa B : gending (Matangga Raksasa mangir manisih welangnya. Genjong gumeter


sahanananing pertiwi mambah) Irika... buahahaa,, riwijil nirang ratuning detya, yata mangaran Detya
Wreksa Bhairawa huahahahahaa.. delem!
Delem : Aratu tityang.. napi wenten sawijakarya?

Wreksa B : Delem! Yata mangke tonton ri sapawijilan sirang tuanta

Delem : Ainggih sampun

Wreksa B : Lwir sang apa ingong riwus umijila?

Delem : Yen rerehang tityang saih sekadi Sang Hyang Kala Mertyu nyekala anggan palungguh
cokoridewa.

Wreksa B : Antian kabinawa, angawe genter pater ikang Sapta patala katekaning sapta loka, dewa
kasor, detya tan wani lumihat..

Delem : Ainggih patut, kabinawa prabawan aratu, ngawinang megejeran jagate sami, para dewatane sami
ngandap kasor, detya raksasane sami pada nguntul tan purun jaga lumihat ri kawibawan palungguh aratu.

Wreksa B : Yan mingkene kahanan ingulun, sang apa wani umanjing rikang alas? Yan hana wang
prapta tan urungan pejah pwa sira..

Delem : Nah.. yen kadi asapuniki, sira jagi purun ring ratu? Sira jagi wanen mriki ka tengah alase? Yen
ada manusa majlawatan, jeg matiang..

Wreksa B : Mangke enak atag sehananing detya kabeh, lamakana anyadan lampah sira bima sena
mapan wani angerug aken kanang wana. Yatna-yatna kita..

Delem : Ainggih, banggiang tityang sareng ipun i Sangut jaga nauhin panjak raksasane sami aratu, durus
melinggih ring singgasana druwene. Ngut.. dabdabang

Sangut : Atuh masadewek icang lem

Delem : Nah nahnahnah.. watekin raksasa ne makejang, jemak senjata e mejaga-jaga yen ada tepuk ye I
bima teka jeg matiang..!

Mangkat raksasa dimulai dari bala-bala raksasa, patih-patih, Wreksa Bhairawa

Gending ( .... Bhuta di Raksasa saha yudha kala rupa, muntab geseng amangana anginum rah)

Wreksa B : Ah... enak ajaga-jaga amet ikanang sanjata, mangkat.. mangkat.. buehh heheheheh

Delem : Nah apang keto te.. dabdabang dabdabang.. jagjagin Sangut..

Sangut : Nah lem....

Bima : Twalen..

Twalen : Tityang aratu dewagung

Bima : Antian antian katon hana raksa anyadan lampahku .


Twalen : Atuh patut ratu dewagung, jeg metiyosan kewentenan alase puniki aratu, semaliha kacegat antuk
raksasa sregep antuk sanjata. Sapunapi mangkin?

Bima : Bah.. paman Twalen, mapan siaku mabela tekening darma, pangidan gen teked di
indraprasta , mati siaku apang sangkanin bakti, amongken ja saktin raksasa e lakar matiang siaku..

Twalen : Inggih yen asapunika kadi pawecana druwe durus memarga aratu..

Bima : Yatna-yatna Twalen..

Twalen : Inggih-inggih aratu..

Werdah : Kengken to nang?

Twalen : Tepuk cai, raksasa liu nyadeng pemargin ida ne, melahang iban caine ngalih tongos mengkeb
apang tusing ketangehan Dah..

Werdah : Atuh masadewek nanang

(Bima mengobrak abrik seisi hutan)

Prajurit Raksasa : Beheheheh siapa kita wani prapta marikanang goa prngga maya? Tan urungan pejah
kita!

Bima : Yah... aku maka ngaran Bima Sena, pemade ikanang pandawa.. apa budenmu angadang
lampahku, tan urungan bentar mastakanta

Prajurit Raksasa : Bahh... rumasa sakti kita, enak arep perang lawan ingulun

Perang Bima melawan prajurit/bala-bala, patih-patih..

Delem : Iyaaaahahahahahah... jelema cenik lebihan kebet, mati cai jani, ne poya I bima sena

Werdah : Jelema gondong lebihan peta, jeg ciatt... (siat delem dan werdah improve)

Raksasa Gundul : Aho ahahaha.. siapa kita manusa selem denges?

Twalen : Ah diastun cang selem, sing taen icang ngidih sabun sud cai e, (logat raksasa)

Raksasa Gundul : Aho.. ayua akueh mojar pejah kita

Twalen : Ah jeg eda lebihan munyi mati cai (logat raksasa)

(siat Twalen improve, karena kepepet, twalen mengkentuti raksasa hingga pingsan)

Wreksa B : Iyah.. Bima Sena kita, mangke ngong pinaka satrunta

Bima : Ih.. detya dusta kita, tan urungan pegat ikanang mastakanta.

Dalang : Sigra.. antian tulus ikanang perang


(perang antara Bima melawan Wreksa Bhairawa, hingga akhirnya Wreksa Bhairawa gugur dan berubah
wujud menjadi seorang Brahmana yang bernama Bhagawan Sukantha.

Twalen : mihh dewaratu merdahh jeg mesilum raksasene dadi ida bhtara sangkara dahhh

Werdah : jagjagin nanangg

Sanghyang sangkara : ahum nanak bima sena pwakita anitian tuhu mautama kita angalaraken ikanang
tapa brata maring tengahin wana, kewala kita malupa ring ndi kitta pamuliha kanang sarana,mapan kita
anangun kanang tapa seisin wana pinaka serana tan kita anginut ikanang sesana, yen sepatutne idewa
nganggo serana punyanpunyanan bunga bunga ne ade di tegahing alase patut milu pliara

Bima sena : kesama akena inganika bhatara mapan singsal kadi polahku, kewala syaku anangun tapa
tansah lama kane sida polih panugran mapan tan urungan tulus ikanang bharata yudhaa lamakanu syaku
sida jaya aning rana mapan syaku abela pati lawan khadarman maring jagat, yan mangkana kesama akena
yan hana singsal kanang polah katekaning laku

Sanghyang sangkara : bwahh nanak bimasena yan mangkana antian moga sida jaya aning ranang gana,
henak pada pamuliha..

Anda mungkin juga menyukai