BAB 1
PENDAHULUAN
A. Umum
Baja struktur adalah suatu jenis baja berdasarkan pertimbangan ekonomi, kekuatan dan
sifatnya cocok untuk memikul beban. Struktur baja ini digunakan untuk kolom serta balok
bangunan bertingkat sistem penyangga atap, tangga, jembatan, menara, antena penahan
tanah, pondasi tiang pancang dan lain-lain.
B. Latar Belakang Struktur Baja
Pemakaian logam sebagai bahan struktur dimulai dari besi tuang yang digunakan pada
pelengkung dengan bentang 100 Ft (30 m) yang dibangun di Inggris pada tahun 1777-1779.
Sejumlah jembatan besi tuang dibangun selama tahun 1780-1870. Yang kebanyakan
berbentuk busur dengan gelagar induk yang terdiri dari potongan besi tuang individual
(berupa balok atau rangka batang) besi potong juga dipakai untuk rantai pada jembatan
gantung (Suspension Bridge) sebelum tahun 1840.
Besi tempa mulai menggantikan besi tuang setelah tahun 1840 contoh tertua yang
penting adalah jembatan bertania di Selat Mena Waks yang dibangun pada tahun 1846-1850
ini merupakan jembatan tolok tubulan (berpenampang tertutup) dengan bentang 230, 450,
460, 230 Ft (70, 140 m) yang terbuat dari plat suku besi tempa. Proses penggilingan
berbagai profil dikembangkan pada saat besi tuang dan besi tempa banyak digunakan.
Batang bulat diproduksi dalam skala besar dimulai pada tahun 1780. Pembuatan besi rel
kereta api dimulai tahun 1820 dan dikembangkan menjadi profil I pada tahun 1870.
Perkembangan proses Bessemer (1855) penyempurnaan kantilever Bessemer (1870),
dari dapur alas terbuka memperluas pemakaian produk biji besi sebagai bahan bangunan.
Sejak 1890 baja menggantikan besi tempa sebagai bahan bangunan logam utama. Sekarang
baja untuk bahan struktur memiliki tegangan leleh yang berkisar dari 24000 sampai 100000
pound per square inch (PSI 165-690 MPa).
Beberapa keuntungan yang diperoleh dari baja sebagai bahan struktur yaitu :
1. Mudah dalam pengerjaannya.
2. Cepat dalam pengerjaannya.
3. Mempunyai kekuatan tinggi dan merata.
4. Tampangnya lebih langsing dibandingkan dengan logam lain.
5. Ringan, sehingga hemat untuk pemakaian pondasi.
6. Dapat digunakan kembali setelah dibongkar.
7. Dapat dikerjakan di pabrik, sehingga ketelitian terjamin (di lapangan tinggal menyetel
saja, tapi bisa juga di set di pabrik dan dilapangan tinggal dipasang).
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1. Memerlukan perawatan rutin yang cukup mahal.
2. Struktur baja dipengaruhi temperatur.
3. Bahaya tekuk mudah terjadi (building).
C. PEMBEBANAN
1. Rumus rumus yang dipakai tegangan.
Komponen struktur lentur (SNI 03-1729-2002, BAB 8).
a. Suatu komponen struktur yang memikul lentur harus memenuhi Mu < Øb Mn dengan
Øb = 0,9.
b. Secara umum, keruntuhan komponen struktur lentur dapat ditentukan oleh :
1) Pengaruh tekuk lokal (SNI Pc. 8.2).
2) Pengaruh tekuk torsi lateral (SNI Pc.8.3).
Kuat lentur nominal, Mn akibat pengaruh tekuk lokal.
a. Untuk penampang kompak (Δ ≤ Δ p).
Mn = Mp
Dengan Mp adalah nilai terkecil antara fy.7 dengan 1,5 fy.s.
b. Untuk penampang tak kompak ( Δp < Δ < Δr).
Dengan Mr = s (fy – fr).
Δ−Δ p
Mn = Mr – (Mp – Mr) Δ r . Δ p
Mn = Mr ¿)
2
Jika web memenuhi Δr < Δ ,aka harus didesain sebagai balok berdinding penuh
( girder plate).
Mp
Mr
∆p ∆r
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
170 370
Δp = Δr =
√f y √ f y . fr
2. Untuk plat web.
1680 2550
Δp = Δr =
√f y √f y
Fr = 70 Mpa untuk profil hot ralled.
Fr = 100 MPa untuk profil yang dilas.
Kuat lentur nominal, Mn akibat pengaruh tekuk torsi.
1. Jika flens tekan suatu balok tidak diberi pengekang lateral, maka keruntuhan suatu balok
sangat mungkin ditentukan oleh pengaruh tekuk torsi lateral.
2. Kuat nominal suatu struktur akan tergantung dari panjang bentang antara dua pengekang
lateral yang berdekatan (L).
Ada 5 kemungkinan yang dapat dijumpai :
1. L < Lpd (analisa plastis).
2. L < Lp (Mn = Mp).
3. Lp < L < Lr (penampang balok).
4. Lp < L < Lr (penampang tak kompak).
5. Lp < L dan penampang tak kompak, maka harus di desain sebagai balok plat berdiding
penuh (plate ginder).
[
Mn=Lb Mr + ( Mp−Mr )
Lr−L
Lr−Lp ]
≤ Mp
√
( γE ) ❑2❑
Q L
Mcr=Lb E Ly y + Cw
L y
Lb Adalah factor pengali momen yang besarnya :
12,5 M max
Lb= ≤ 2,3
2,5 M max +3 M a +4 M b+ 3 M c
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Dengan Mmax adalah momen maksimum pada bentang yang ditinjau, serta Ma, Mb,
dan Mr masing masing adalah momen pada V4 Bentang dan ¾ bentang komponen
struktur yang ditinjau. Kuat lentur nominal akibat pengaruh tekuk torsi lateral
Mn=Mp.
Ml
25000+15000( )
Ma
Lpd= .ry
Fy
1. Gording
Fb Fb
Tegangan yang terjadi : + ≤1
0,6 Fy 0,75 Fy
5 q x L4 L
Lendutan : S I = x ≤
384 E x ex 360
L 4
q x( )
5 a+1 L
S= x ≤
384 E x ex 360
{}
x
- L
U =1− ≤ 0,9
x
b. Batang tekan
- Nu<∅ n× Nn
Øn=0,85
Fy
Nn= Ag× Fcr → Ag ×( )
w
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Nilai w ditentukan sebagai berikut :
Untuk γ ≤ α 25 w = 1
1,43
0,25< γ < h2 w=
( 1,6−0,67× γl )
γ >1,2 w = 1,25 × γ l 2
5. Batang tekan
L E
≤ Lc= √2 L ×
2
K×
r min Fy
756
Lc= ;( Fy dalam KSI )
√ Fy
64000
Lc= ;( Fy dalam KSI )
√ Fy
L
K×
5 3 r 1
Fs= + × × × K ׿ ¿
3 8 Lc 8
Fy
Fa= ׿
Fs
L 12
K× > Lc Fa= ׿
r min 23
6. Sambungan
Ptumpuan=0,75 × ( 2,4 × Fu ) × d w × t p
Ptumpuan
Dbaut =
0,75 × ( 2,4 × Fu ) × t p
Pgeser =0,75 × ( 0 ,5 × Fu ) ×m × Ab
Pgeser
Dbaut =
0,75 × ( 0,9 × Fu ) × A b
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
BAB II
PERENCANAAN GORDING
A13 A14
V14
D13 D14
V12
A5
A6 A7 V13 0.5 m
V6 A8
A4 D6 D7
A9
A3 D5 V5 V7 D8
A10
A2 D4 V4 V8 D9
B5 B6 A11
D3 V3 V9 D10
A1 D2 V2
B4 B7
V10 D11
A12
B3 B8
D1 V1 B2 B9 V11 D12 0.75 m
B1 B10
15°
6m
10 m
Diketahui :
- Bentang (L) = 10 m
- α = 15 º
- Jarak antar portal (b) =6m
- Mutu Baja
Tegangan leleh (Fu) = 340 MPa
Tegangan Tarik (Fy) = 210 MPa
- Sambungan menggunakan Las (E70XX)
- Jenis Atap zinkalum
-
A. PANJANG BATANG
1. Panjang batang atas (A)
A1 = A12
A2 = A3 = A4 = A5 = A6 = A7 = A8 = A9 = A10 = A11 = A12 = A13 = A14
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
N 1
A 1= = =1.0353 m
cos α cos 15 °
N 1
A 2= = =1.0353 m
cos α cos 15 °
D13 = D14
x=V n −A n sin α
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
x 2 = 0,75 – 1,0353 sin 15° = 0,4820 m
D n= √ ( N + x )
2 2
D 1= √ ( 1 +0 , 4820 ) =1,1101m
2 2
D 2= √( 1 +0 , 4820 ² )=1,1101 m
2
D 13 =√ ( 1 +0 , 2320 ² )=1,0266 m
2
B. PEMBEBANAN GORDING
1. Pembebanan Atap
Jarak gording = 1,0353m
Beban penutup atap = 5,85 × 1,0353 = 6,0565 kg/m
Beban hidup = 100 × 1,0353 = 103,53 kg/m
Beban gording (asumsi) = 12 kg/m
Mekanika Gording
qx=qtot ×cos α q y =q tot × sin α
¿ 121,5865 ×cos 15 ° ¿ 121,5865 ×sin 15 °
¿ 117,4435 kg /m ¿ 31,4689 kg /m
¿ 1 ,1745 kg /cm ¿ 0,3147 kg /cm
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
a. Angin tekan
C 1=( 0 , 02× α ) −0 , 4
¿ ( 0 , 02× 15 )−0 , 4
¿−0,1
w t=C 1× w × Jarak Gording
¿−0 , 1× 30× 1,0353
¿−3,1059 kg/m
b. Angin hisap
C2 = ˗ 0, 4
w h=C 2 × w × Jarak Gording
¿−0 , 4 × 30× 1,0353 ¿−12,4236 kg /m
C. PERHITUNGAN MOMEN
1. Akibat Beban Angin Tetap
qx=117,4435 kg /m
q y =31,4689 kg /m
Jarak antar portal (b) = 6 m
1 1
M max = q b 2 M max = q b2
8 32
1 1
¿ ×117,4435 × 62 ¿ ×31,4689 kg × 62
8 32
¿ 798,4958 kg . m ¿ 35,4025 kg . m
M x =79849,58 kg . cm M y =3540,25 kg . cm
2. Akibat Beban Angin
1 2
M max = w h b
8
1 2
¿ ×(−12,4236)× 6
8
¿−55,9062kg .m
¿−5590,62kg . cm
D. PERHITUNGAN MOMEN
Digunakan gording Light Channel dimensi 200 × 75 × 20 × 4,0
Berat = 11,4 kg/m
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Iy = 100 cm4 fu = 340 MPa = 3.400 kg/cm2
ix = 7,74 cm fy = 210 MPa = 2.100 kg/cm2
iy = 2,62 cm
Zx = 87,1 cm3
Zy = 18,9 cm3
1. Kontrol Tegangan
Mx 79849,58
F bx = = = 916,7575 kg/cm2
Zx 87,1
My 3540,25
F by = = = 187,3148 kg/cm2
Zy 18,9
Fbx F by
+ ≤1
0,66 × fy 0,75× fy
916,7575 187,3148
+ ≤1
0,66 ×2100 0,75× 2100
0,7804 ≤ 1 oke
2. Kontrol Lendutan
4
5 qx ×(L) L
Sx =
384 x E × Ix
≤
360
4
5 1,1745 ×(600) 600
Sx = 384 x 2.000.000 ×716
≤
360
Sx = 0,0256 ≤ 1,6 ( AMAN)
4
L
5 qy ×( ) L
Sy = 2 ≤
384 360
E×Iy
600 4
5 0,3147 ×( ) 600
Sy = 384 2 ≤
360
2.000 .000 × 84
Sy = 0,0293 ≤ 1,6 (AMAN)
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
BAB III
SAGROD DAN TIEROD
RENCANA KUDA-KUDA
KD
GD GD
GD GD GD GD GD GD GD GD GD GD GD GD
SG 6m
KD
TAMPAK ATAS
A. BEBAN SAGROD
1. Beban penutup atap
1 L
Ps1 = beban penutup atap × ×
2 cos α
1 10
= 5,85 × ×
2 cos 15 °
= 30,2818 kg/m
2. Beban gording
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Ps2 = Jumlah sisi miring × berat gording
= 8 × 11,4
= 91,2 kg/m
1
DL = (Ps1 + Ps2) × b
2
1
= (30,2818+91,2) × 6
2
= 364,4454 kg/m
3. Beban hidup
1 L
Ps3 = beban hidup × ×
2 cos α
1 10
= 100 × ×
2 cos 15 °
= 517,6381 kg/m
LL = 517,6381 kg/m
ƩPs = 1,2 DL + 1,6 LL
= (1,2 ×364,4454) + (1,6 ×517,6381 )
= 1265,5554 kg/m
P// = ƩPs × sin α × b
= 1265,5554 × sin 15° × 6
= 1965,2990 kg/m
B. BEBAN SAGROD
P¿/¿
1. Asagrod = ¿
0,75×( 0,75× Fu)
1965,2990
=
0,75×(0,75× 3400)
2
¿ 1 , 0276 cm
√ √
A sagrod 1,0276
2. Dsagrod = 1 = 1 = 1,1438cm = 11,438 mm
×π ×π
4 4
Jadi gunakan Sagrod dengan ukuran Ø12 mm
C. DIMENSI TIEROD
1. Beban Tierod (T) = P// × cos α
=1965,2990 × cos 15°
= 1898,3331 kg
T
2. ATierod =
0 ,75 ×(0 , 75 × Fu)
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1 898,3331
¿
0 ,75 ×(0 , 75 ×3400)
2
¿ 0 , 9926 cm
√ √
A Tierod 0 ,9926
3. DTierod 1 = 1 = 1,1242cm = 11,242 mm
×π ×π
4 4
Jadi digunakan Tierod dengan ukuran Ø12 mm
BAB IV
PERENCANAAN KUDA-KUDA
P7
P6 P8
P5 P9
P4 P10
P3 P11
P2 P12
P1 P13
P7'
P6' P8'
P5' P9'
P1' P4' P10' P13'
P3' P11'
1m 10 m 1m
Data Beban :
- Beban Gording : 11,4 kg/m
- Beban Plafond : 18 kg/m2
- Beban Penutup Atap : 5,85 kg/m2
- Bentang (L) : 10 m
- Jarak Antar Portal :6 m
- Jarak Gording : 1,0353 m
Dimensi Talang :
0,10
0,02
0,0005
0,15
A. BEBAN TALANG
1. Beban talang plat baja dengan tebal 5 × 10-4 m
= (0,15 + 0,2 + 0,15 + 0,12) × 5 × 10-4 × 7850
= 2,4335 kg/m
2. Berat penyangga talang
Berat penyangga talang menggunakan profil L = 25 × 25 × 3 , berat = 1,12 kg/m.
= 0,5 × 1,12 = 0,560 kg/m
Jumlah penyangga = 4
Total beban penyangga = 4 × 0,560 = 2,24 kg/m
3. Berat air dengan asumsi 0,07 m
0,15 m
0,07 m
0,20 m
B. BEBAN KUDA-KUDA
L−12
Tafsiran beban kuda-kuda = 1 kg/m × (beban gording + × A) × b
2
15−12
= 1 kg/m × (11,4 + × 1,0353) × 6
2
= 77,7177 kg/m
C. PEMBEBANAN
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1. Beban mati
P1 = P13
1
Berat penutup atap = 5,85 × 6 × × 1,0353 = 18,1695 kg
2
Berat gording = 11,4 × 6 = 68,4 kg
Talang = 18,6735 × 6 = 112,0410 kg
P = 198,6105 kg
P1’ = P13’
1
Berat kuda-kuda = 77,7177 × × 1,1101 = 43,1372 kg
2
P3 = P4 = P5 = P6 = P8 = P9 = P10 = P11
Berat penutup atap = 5,85 × 6 × 1,0353 = 36,3390 kg
Berat gording = 11,4 × 6 = 68,4 kg
P = 104,739 kg
P2 = P12
Berat penutup atap
1 1
= 3,3 × 6 × (( × 1,0353)+( × 1,5529)) = 25,6232 kg
2 2
Berat gording
= 11,4 × 6 = 68,4 kg
P = 94,0232 kg
P2’ = P12’
Berat plafond
1 1
= 18 × 6 × (( × 1,0537)+( × 1,5529)) = 140,7564 kg
2 2
Berat kuda-kuda
1 1
= 77,7177 × (( × 1,0537)+( × 1,5529)) = 101,2895 kg
2 2
P = 242,0459 kg
P7
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1
Berat penutup atap = 3,3 × 6 × ( ×1,5529×2) = 30,7474 kg
2
Berat gording = 11,4 × 6 × 2 = 136,8 kg
P = 167,5474 kg
2. Beban hidup
P1 = P13
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
W7 = Wt × 0,5 × A7 × b
= -3 × 0,5 × 1,5529 × 6
= -13,9761 kg
b. Angin kanan
1) Sisi kiri (angin hisap)
W1= Wh × 0,5 × A1 × b
= -12 × 0,5 × 1,0353 × 6
= -37,2708 kg
W2 = W3 = W4 = W5 = W6
= Wh × A2 × b
= -12 × 1,5529 × 6
= -111,8088 kg
W7 = Wh × 0,5 × A7 × b
= -12 × 0,5 × 1,5529 × 6
= -55,9044 kg
W7 = Wt × 0,5 × A7 × b
= -3 × 0,5 × 1,5529 × 6
= -13,9761 kg
W2 = W3 = W4 = W5 = W6
Beban horizontal = 111,8088 × sin 15° = 26,1012 kg
Beban vertikal = 111,8088 × cos 15° =108,7195 kg
W7
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Beban horizontal = 55,9044 × sin 15° = 13,0506 kg
Beban vertikal = 55,9044 × cos 15° = 54,3597 kg
2) Sisi kiri (angin tekan)
W1
Beban horizontal = 9,3177 × sin 15° = 2,1751 kg
Beban vertikal = 9,3177 × cos 15° = 9,0602 kg
W2 = W3 = W4 = W5 = W6
Beban horizontal = 27,9522 × sin 15° = 6,5253 kg
Beban vertikal = 27,9522 × cos 15° = 27,1798 kg
W7
Beban horizontal = 13,9761 × sin 15° = 3,2556 kg
Beban vertikal = 13,9761 × cos 15° = 13,5697 kg
b. Angin kanan
1) Sisi kiri (angin hisap)
2) W1
Beban horizontal = 37,2708 × sin 15° = 8,7006 kg
Beban vertikal = 37,2708 × cos 15° = 36,2410 kg
W2 = W3 = W4 = W5 = W6
Beban horizontal = 111,8088 × sin 15° = 26,1012 kg
Beban vertikal = 111,8088 × cos 15° = 108,7195 kg
W7
Beban horizontal = 55,9044 × sin 15° = 13,0506 kg
Beban vertikal = 55,9044 × cos 15° = 54,3597 kg
3) Sisi kanan (angin tekan)
W1
Beban horizontal = 9,3177 × sin 15° = 2,1751 kg
Beban vertikal = 9,3177 × cos 15° = 9,0602 kg
W2 = W3 = W4 = W5 = W6
Beban horizontal = 27,9522 × sin 15° = 6,5253 kg
Beban vertikal = 27,9522 × cos 15° = 27,1798 kg
W7
Beban horizontal = 13,9761 × sin 15° = 3,2626 kg
Beban vertikal = 13,9761 × cos 15° = 13,5899 kg
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
BAB V
PERENCANAAN BATANG
Perencanaan dimensi baja yang dipakai berdasarkan gaya Tarik atau gaya
desak minimum yang terjadi dari batang atas, batang bawah, batang vertikal dan
batang diagonal dengan asumsi sendi-sendi sumbunya dengan koefisien (fc) = 1
Digunakan profil 2L 40 x 40 x 4
Ag = 6,16cm² = 616 mm² = 616 x 2 = 1232 mm²
ix = 1,21 cm = 12,1 mm
iy = 1,98 cm = 19,8 mm
lx = 8,96 cm⁴ = 89600 mm⁴
ly = 24,14cm⁴ = 241400mm⁴
t = 4 mm
B = 40 mm
A = 40 mm
T = 9 mm
A. Batang Tekan
Batang Atas
A1 = A12
A2 = A3 = A4 = A5 = A6 = A7 = A8 = A9 = A10 = A11 = A12 = A13 = A14
Nu = 8460,82 kgf
N 1
A 1= = =1,0353 m
cos α cos 15 °
N 1,5
A 2= = =1,5529 m
cos α cos 15 °
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Panjang Batang (L) = 1,0353 cm =1035,3mm
Cek tekuk lokal
b
< lr
t
40 200
<
4 √ fy
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
1035,3
= 4−1
=345,1 mm
L1
𝛌1 =
Imin
345,1
= 12,1
Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 1035,3
= > 1,2 x 28,5207
12,1
» Arah sumbu Y
2
T
𝛌y = 2( ly + Ag (iy+ ) )
2
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
9 2
= 2 (241400 + 616 . (19,8+ ) )
2
= 1210283,68mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 1210283,68
1232
= 31,3428
KxL
𝛌y =
ry
1 x 1035,3
=
31,3428
= 33,0315mm
» Kelangsingan ideal
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 33,03152 + 2 +28,5207
2
Karena : 𝛌ry > 𝛌1 Tekuk terjadi pada sumbu bebas beban tekuk terjadi pada
sumbu beban bahan.
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
43,6522
π x
210
200000√
= 0,4502
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,4502)
= 1,1014
Fy
Nn = Ag
Wy
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
2100
= 6,16 .
1,1014
= 11745,0518 kg
Nn
= Ag x Fclt`
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
= 3242,6 mm⁴
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8 -
2
= 15,3 mm
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
89600+24 1400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
Gx j
Fcr2 = 2
A profil x r 0
76923,0769 x 3242,6
=
1232 x 502,7588
= 402,6982 MPa
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
x 02 + y 02
H =1- 2
r0
0+15,32
=1-
502,7588
= 0,5343
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,1014
= 190,6664 MPa
) x (1- √ 1− 4 x(Fcry
2
Fclt = ( Fc r + Fcry
2H + Fcr 2) ² )
Fcry x Fcr 2 x H
= (
402,6982+190,6664
2 x 0,5343 ) x (1- √ 1−
4 x 190,6664 x 402,6982 x 0,5343
(190,6664+ 402,6982)² )
= 149,5340 MPa
= 1232 x 149,5340
= 184225,888 kg
= 0,85 x 184225,888
= 156592,0048 kg
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
8460,82
<1
156592,0048
Nu = 8460,82 kgf
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
N 1
A 1= = =1,0353 m
cos α cos 15 °
N 1,5
A 2= = =1,5529 m
cos α cos 15 °
40 200
<
4 √ fy
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
1552,9
= 4−1
= 517,63 mm
L1
𝛌1 =
Imin
517,63
= 12,1
Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 1552,9
= > 1,2 x 42,7793
12,1
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 128,3389 > 51,3352 (Aman)
» Arah sumbu Y
T 2
𝛌y = 2( ly + Ag (iy+ ) )
2
2
9
= 2 (241400 + 616 . (19,8+ ) )
2
= 1210283,68mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 1210283,68
1232
= 31,3428
KxL
𝛌y =
ry
1 x 1552,9
=
31,3428
= 49,5456 mm
» Kelangsingan ideal
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 49,5456 2+ 2 + 42,7793
2
Karena : 𝛌ry > 𝛌1 Tekuk terjadi pada sumbu bebas beban tekuk terjadi pada
sumbu beban bahan.
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
65,4662
π x
210
200000√
= 0,6752
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,6752)
= 1,2461
Fy
Nn = Ag
Wy
2100
= 6,16 .
1,2461
= 10381,1893 kg
Nn
= Ag x Fclt`
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
= 3242,6 mm⁴
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8 -
2
= 15,3 mm
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
89600+24 1400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Gx j
Fcr2 = 2
A profil x r 0
76923,0769 x 3242,6
=
1232 x 502,7588
= 402,6982 MPa
x 02 + y 02
H =1- 2
r0
0+15,32
=1-
502,7588
= 0,5343
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,2461
= 168,5258 MPa
Fclt = ( Fc r 2+ Fcry
2H ) x (1- √ 1− 4 x(Fcry + Fcr 2) ² )
Fcry x Fcr 2 x H
= (
402,6982+168,5258
2 x 0,5343 ) x (1-√ 1−
4 x 168,5358 x 402,6982 x 0,5343
(168,5258+ 402,6982)² )
= 136,1527 MPa
= 1232 x 136,1527
= 167740,1264 kg
= 0,85 x 167740,1264
= 142579,1074 kg
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
8460,82
<1
142579,1074
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
0,0593 < 1 (Aman)
Batang Bawah
B1 = B2 = B3 = B4 = B5 = B6 = B7 = B8 = B9 = B10
Nu = 293,23kgf
Panjang Batang (L) = 1,5529 cm =1552,9 mm
Cek tekuk lokal
b
< lr
t
60 200
<
6 √ fy
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
1552,9
= 4−1
= 517,63 mm
L1
𝛌1 =
Imin
517,63
= 12,1
» Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 1552,9
= > 1,2 x 42,7793
12,1
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 128,3388 > 51,3351 (Aman)
» Arah sumbu Y
T 2
𝛌y = 2( ly + Ag (iy+ ) )
2
2
9
= 2 ( 241400 + 6,16 . (1,98+ ) )
2
= 483314,3217 mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 483314,3217
1232
= 19,8065
KxL
𝛌y =
ry
1 x 1552,9
=
19,8065
= 78,4035 mm
» Kelangsingan ideal
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 78,40352+ 2 +42,7793
2
Karena : 𝛌ry > 𝛌1 Tekuk terjadi pada sumbu bebas beban tekuk terjadi pada
sumbu beban bahan.
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
89,3206
π x
210
200000√
= 0,9212
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,9212)
= 1,4550
Fy
Nn = Ag
Wy
2100
= 6,16.
1,4550
= 8890,7216 kg
Nn
= Ag x Fclt
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
= 2474,6 mm⁴
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8 -
2
= 15,3 mm
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
89600+24 1400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
Gx j
Fcr2 = 2
A profil x r 0
76923,0769 x 2474,6
=
1232 x 502,7588
= 307,3203 MPa
x 02 + y 02
H =1- 2
r0
0+15,32
=1-
502,7588
= 0,5343
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,4550
= 144,3298 MPa
) x (1- √ 1− 4 x(Fcry
2
Fclt = ( Fc r + Fcry
2H + Fcr 2) ² )
Fcry x Fcr 2 x H
= (
307,3202+144,3298
2 x 0,4550 ) x (1-√ 1−
4 x 144,3298 x 307,3202 x 0,4550
(144,3298+307,3202) ² )
= 110,6172 MPa
= 1232 x 110,6172
= 136280,3904 kg
= 0,85 x 136280,3904
= 115838,33184 kg
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
293,23
<1
115838,33184
Batang Vertikal
V1 = V2 = V3 = V4 = V5 = V6 = V7 = V8 = V9 = V10 = V11 = 0,6 m
V12 = V13 = V14 = 0,5 m
Nu =1592,6kg
Panjang Batang (L) = 0,5 m = 500 mm
40 200
<
4 √ fy
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
= 166,6 mm
L1
𝛌1 =
Imin
166,6
= 12,1
Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 500
= > 1,2 x 13,7685
12,1
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Arah sumbu Y
2
T
𝛌y = 2(ly + Ag (iy+ ) )
2
9 2
= 2(241400 + 6,16 (1,98+ ) )
2
= 483317,3217 mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 483317,3217
1232
= 19,8066
KxL
𝛌y =
ry
1 x 500
=
19,8066
= 25,2441 mm
Kelangsingan ideal
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 25,24412+ 2 + 13,7685
2
= 28,7721 > 13,7685 (OK)
Karena :
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
28,7721
π x
210
200000√ = 0,2967
λ < 0,25 ,
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,2967)
= 1,0205
Fy
Nn = Ag
Wy
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
2100
= 6,16 .
1,0205
= 12676,1391 kg
Nn
= Ag x Fclt
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x 4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
= 2474,6 mm⁴
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8-
2
= 15,3 mm
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
89600+24 1400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
Gx j
Fcr2 = 2
A profil x r 0
76923,0769 x 2474,6
=
1232 x 502,7588
= 307,3203 MPa
2 2
x0 + y 0
H =1-
r 02
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
0+15,32
=1-
502,7588
= 0,5343
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,0205
= 205,7814 MPa
Fclt = ( Fc r 2+ Fcry
2H ) x (1- √ 1− 4 x(Fcry + Fcr 2) ² )
Fcry x Fcr 2 x H
= (
307,3203+ 205,7814
2 x 0,5343 ) x (1-√ 1−
4 x 205,7814 x 307,3203 x 0,5343
(205,7814 +307,3203)² )
= 145,2087 MPa
= 1232 x 145,2087
=178897,1184 kg
= 0,85 x 178897,1184
= 152062,5506 kg
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
1592,6
<1
152062,5506
Nu =1592,6kg
Panjang Batang (L) = 0,6 m = 600 mm
40 200
<
4 √ fy
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
= 200 mm
L1
𝛌1 =
Imin
200
= 12,1
Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 600
= > 1,2 x 16,5289
12,1
Arah sumbu Y
T 2
𝛌y = 2(ly + Ag (iy+ ) )
2
2
9
= 2(241400 + 6,16 (1,98+ ) )
2
= 483317,3217 mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 483317,3217
1232
= 19,8066
KxL
𝛌y =
ry
1 x 600
=
19,8066
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 30,2929 mm
Kelangsingan ideal
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 30,29292+ 2 +16,5289
2
= 34,5234 > 16,5289(OK)
Karena :
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
34,5234
π x
210
200000√ = 0,3561
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,3561)
= 1,8781
Fy
Nn = Ag
Wy
2100
= 6,16 .
1,8781
= 6887,8122 kg
Nn
= Ag x Fclt
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x 4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 2474,6 mm⁴
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8-
2
= 15,3 mm
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
89600+24 1400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
Gx j
Fcr2 =
A profil x r 02
76923,0769 x 2474,6
=
1232 x 502,7588
= 307,3203 MPa
2 2
x0 + y 0
H =1-
r 02
2
0+15,3
=1-
502,7588
= 0,5343
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,8781
= 111,8151 MPa
Fclt = ( Fc r 2+ Fcry
2H ) x (1- √ 1− 4 x(Fcry + Fcr 2) ² )
Fcry x Fcr 2 x H
= (
307,3203+ 111,8151
2 x 0,5343 x ) (1- √ 1−
4 x 111,8151 x 307,3203 x 0,5343
(111,8151+307,3203) ² )
= 93,0145 MPa
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 1232 x 93,0145
=114593,8640 kg
= 0,85 x 114593,8640
= 97404,7844 kg
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
1592,6
<1
97404,7844
Batang Diagonal
D1 = D12
D2 = D3 = D4 = D5 = D6 = D7 = D8 = D9 = D10 = D11
D13 = D14
D n= √ ( N + x )
2 2
D 1= √( 1 +0 , 3320 )=1,0537 m
2 2
Nu = 1596,12 kg
Panjang Batang (L) = 1,0537 m = 1053,7 mm
Cek tekuk lokal
b
< lr
t
40 200
<
4 √ fy
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
= 351,23 mm
L1
𝛌1 =
Imin
351,23
= 12,1
Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 1053,7
= > 1,2 x 29,027
12,1
Arah sumbu Y
T 2
𝛌y = 2(ly + Ag (iy+ ) )
2
2
9
= 2(241400 + 6,16 . (19,8+ ) )
2
= 490074,8368 mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 490074,8368
1232
= 19,9446
KxL
𝛌y =
ry
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1 x 1053,7
=
19,9446
= 52,8260 mm
Kelangsingan ideal
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 52,82602+ 2 +29,027
2
Karena :
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
60,2839
π x
210
200000√
= 0,6218
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,6218)
= 1,2084
Fy
Nn = Ag
Wy
2100
= 6,16 .
1,2084
= 10705,0645 kg
Nn
= Ag x Fclt
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x 4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
= 2474,6 mm⁴
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8 -
2
= 15,3 m
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
89600+241400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
Gx j
Fcr2 = 2
A profil x r 0
76923,0769 x 2474,6
=
1232 x 502,7588
= 254,1482 MPa
x 02 + y 02
H =1- 2
r0
0+15,32
=1-
502,7588
= 0,5344
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,2084
= 173,7835 MPa
) x (1- √ 1− 4 x(Fcry
2
Fc r + Fcry Fcry x Fcr 2 x H
Fclt = ( 2H + Fcr 2)² )
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
) (1-√ 1− 4 x 173,7835
254,1482+173,7835 x 254,1482 x 0,5344
= ( 2 x 0,5344 x (173,7835+ 254,1482)² )
= 121,7081 MPa
= 1232x 121,7081
= 149944,3792 kg
= 0,85 x 149944,3792
= 127452,7223 kg
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
1596,12
<1
127452,7223
Nu = 1596,12 kg
Panjang Batang (L) = 1,5130m = 1513 mm
Cek tekuk lokal
b
< lr
t
40 200
<
4 √ fy
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 504,3 mm
L1
𝛌1 =
Imin
504,3
= 12,1
Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 1513
= > 1,2 x 41,6777
12,1
Arah sumbu Y
2
T
𝛌y = 2(ly + Ag (iy+ ) )
2
2
9
= 2(241400 + 6,16 . (19,8+ ) )
2
= 490074,8368 mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 490074,8368
1232
= 19,9446
KxL
𝛌y =
ry
1 x 1513
=
19,9446
= 75,8601 mm
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Kelangsingan ideal
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 75,86012+ 2 + 41,6777
2
Karena :
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
76,1409
π x
210
200000√
= 0,7853
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,7853)
= 1,3317
Fy
Nn = Ag
Wy
2100
= 6,16 .
1,3317
= 9713,8995 kg
Nn
= Ag x Fclt
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x 4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 2474,6 mm⁴
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8 -
2
= 15,3 m
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
89600+241400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
Gx j
Fcr2 =
A profil x r 02
76923,0769 x 2474,6
=
1232 x 502,7588
= 254,1482 MPa
x 02 + y 02
H =1-
r 02
2
0+15,3
=1-
502,7588
= 0,5344
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,3317
= 157,6932 MPa
Fclt =
Fc r 2+ Fcry
( 2H ) x (1- √ 1− 4 x(Fcry
Fcry x Fcr 2 x H
+ Fcr 2)² )
) (1-√ 1− 4 x 157,6932
254,1482+157,6932 x 254,1482 x 0,5344
= ( 2 x 0,5344 x (157,6932+254,1482)² )
= 114,2504 MPa
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Nclt = A profil x Fclt
= 1232x 114,2504
= 140756,4928 kg
= 0,85 x 140756,4928
= 119643,0189 kg
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
1596,12
<1
119643,0189
0,0133< 1 (Aman)
Nu = 1596,12 kg
Panjang Batang (L) = 1,5032m = 1053,2 mm
Cek tekuk lokal
b
< lr
t
40 200
<
4 √ fy
200
10 <
√210
10 < 13,8013 (Aman)
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
L
L1 = 4−K
1053,2
= 4−1
= 351,06 mm
L1
𝛌1 =
Imin
351,06
= 12,1
Arah sumbu X
K.L
𝛌x = > 1,2 𝛌1
I min
1 x 1053,2
= > 1,2 x 29,0132
12,1
Arah sumbu Y
T 2
𝛌y = 2(ly + Ag (iy+ ) )
2
9 2
= 2(241400 + 6,16 . (19,8+ ) )
2
= 490074,8368 mm⁴
ry =
√ λy
A profil
=
√ 490074,8368
1232
= 19,9446
KxL
𝛌y =
ry
1 x 1053,2
=
19,9446
= 52,8063 mm
Kelangsingan ideal
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
√
2
𝛌ry = λ y 2 + m + λ 1
2
√
2
= 52,80632+ 2 +29,0132
2
Karena :
𝛌cy =
λry
π
x
√ Fy
E
=
60,2600
π x
210
200000√
= 0,6215
1,43
Wy =
1,6−(0,67 x 0,6215)
= 1,2082
Fy
Nn = Ag
Wy
2100
= 6,16 .
1,2082
= 10706,8366 kg
Nn
= Ag x Fclt
t
E
G =
2(1+v )
200000
=
2 ( 1+0,3 )
= 76923,0769 MPa
1 3
J = ∑( b x t )
3
1 1
= 2 ( 40 x 4 3) + ( (40-4) x 4 3 ¿
3 3
= 2474,6 mm⁴
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
x0 = 0
T
y0 = iy -
2
9
= 19,8 -
2
= 15,3 m
lx+ly
r0² = A profil + y0² + x0²
89600+241400
= + 15,3² + 0²
1232
= 502,7588 mm²
Gx j
Fcr2 = 2
A profil x r 0
76923,0769 x 2474,6
=
1232 x 502,7588
= 254,1482 MPa
x 02 + y 02
H =1- 2
r0
0+15,32
=1-
502,7588
= 0,5344
Fy
Fcry =
Wy
210
=
1,2082
= 173,8123 MPa
) x (1- √ 1− 4 x(Fcry
2
Fc r + Fcry Fcry x Fcr 2 x H
Fclt = ( 2H + Fcr 2)² )
) (1-√ 1− 4 x 173,8123
254,1482+173,8123 x 254,1482 x 0,5344
= ( 2 x 0,5344 x (173,8123+ 254,1482)² )
= 121,7209 MPa
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 1232x 121,7209
= 149960,1488 kg
= 0,85 x 149960,1488
= 127466,1265 kg
Nu
Gaya geser (Nu) = <1
φNnlt
1596,12
<1
127466,1265
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
B. Batang Tarik
Batang Atas
A1=A2=A3=A4=A5=A6=A7=A8=A9=A10=A11=A12=A13=A14
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
T 1199,98
Ag1 = = = 0,8333 cm²
0,6 x Fy 0,6 x 2400
Dipakai Φ baut = 12 mm
Φ Lubang baut = 12 + 1 = 13 mm
A lubang baut = ( 14 . π . D ). n
2
= ( . π . 13 ) . 1
1 2
4
= 132,7322 mm²
= 1,3273 cm²
T
Ag2 = + A lubang baut
0,5 x Fu x 0,75
1199,98
= + 1,3273
0,5 x 3700 x 0,75
= 2,1922 cm
Dicoba profil 2L 60 x 60 x 6
L
≤ 240
R
159,63
≤ 240
1,82
= 13,82 – 1,3273
= 0,85 x 12,4927
= 10,6188 cm 2
- Kontrol Tegangan
T
= ≤ 0,6 Fy
A profil
1199,98
¿ ≤ 0,6 x 2400
13,82
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
= 86,8292 ≤ 1440 kg/cm2 (OK)
T
= ≤0,5 Fu
A efektif
1199,98
¿ ≤ 0,5 x 3700
10,6188
Φ baut = 12 mm
Φ Lubang baut = 12 + 1 = 13 mm
A lubang baut
= ( 14 . π . D ). n
2
= ( . π . 13 ) . 1
1 2
4
= 132,7322 mm²
= 1,3273 cm²
T
Ag2 = + A lubang baut
0,5 x Fu x 0,75
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
17191,31
= + 1,3273
0,5 x 3700 x 0,75
= 13,7175 cm
Dicoba profil 2L 60 x 60 x 6
L
≤ 240
R
159,63
≤ 240
1,82
= 13,82 - 1,3273
= 0,85 x 12,4927
= 10,6188 cm 2
- Kontrol Tegangan
T 17191,31
≤ 0,6 Fy= ≤ 0,6 x 2400
A profil 13,82
T 17191,31
≤0,5 Fu= ≤ 0,5 x 3700
A efektif 10,6188
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
Panjang batang = 0.5 m = 50 cm
- Syarat batang Tarik
L
≤ 240
R
L 50
r min = = = 0,2083 cm
240 240
- Luas tampang perlu
T 11752,33
Ag1 = = = 8,1613 cm²
0,6 x Fy 0,6 x 2400
Φ baut = 12 mm
Φ Lubang baut = 12 + 1 = 13 mm
A baut = ( 14 . π . D ). n
2
= ( . π . 13 ) . 1
1 2
4
= 132,7322 mm²
= 1,3273 cm²
T
Ag2 = + A lubang baut
0,5 x Fu x 0,75
11752,33
= + 1,3273
0,5 x 3700 x 0,75
= 9,7975 cm
Dicoba profil 2L 60 x 60 x 6
L
≤ 240
R
50
≤240
1,82
= 13,82 - 1,3273
= 0,85 x 12,4927
= 10,6188 cm 2
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
- Kontrol Tegangan
T 11752,33
≤ 0,6 Fy= ≤ 0,6 x 2400
A profil 13,82
T 11752,33
≤0,5 Fu= ≤ 0,5 x 3700
A efektif 10,6188
D1=D2=D3=D4=D5=D6=D7=D8=D9=D10=D11=D12=D13=D14
A baut = ( 14 . π . D ). n
2
= ( . π . 13 ) . 1
1 2
4
= 132,7322 mm²
= 1,3273cm²
T
Ag2 = + A lubang baut
0,5 x Fu x 0,75
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
7541,08
= + 1,3273
0,5 x 3700 x 0,75
= 6,7623 cm
Dicoba profil 2L 60 x 60 x 6
L
≤ 240
R
150
≤240
1,82
= 13,82 - 1,3273
= 0,85 x 12,4927
= 10,6188 cm 2
- Kontrol Tegangan
T 7541,08
≤ 0,6 Fy= ≤ 0,6 x 2400
A profil 13,82
T 7541,08
≤0,5 Fu= ≤ 0,5 x 3700
A efektif 10,6188
202510092 / 202510095
Perancangan Bangunan Sipil 4
202510092 / 202510095