Khotbah pertama
ّاتّأَ حع َمالِنَاِّ َللِّم حّنّ ُش ُرحوِّرّأَنح ُف ِسنَاّ َو َسي ئ ِّ للّ َحَن َم ُد ّهُّ َونَ حستَ ِع حي نُّهُّ َونَ حستَ غح ِف ُرّهُّ َونَعُ حو ّذُّ ِِب
ِّ ِّّإِنّّا حْلَ حم َّد
ُيّلَّه
َّ ادِ لَّ َه ّ َضلِ حّلّف ضلّّلَّهُّ َوَم حّنّيُ ح ِ لَّم
ُ ّ َللاُّف ّ َِّم حّنّيَ حه ِد ّه
ا
.ُّ َوأَ حش َه ُّدّأَ ّنّ ُُمَ ّم ًداّ َع حب ُد ّهُّ َوَر ُس حولُّه،ُكّلَه َّ للاُّ َو حح َد ّهُّ ّلَّ َش ِريح ّ ّأَ حش َه ُّدّأَ حّنّ َّلّإِ ٰل ّهَّإِّّل
ّّّأَ ّماّبَ حع ُد.ص ححبِ ِّهّأ حَه ِّلّالتُّ ٰقىّ َوال َحو ٰٰف ِِ ِِ ِ ٰ
َ ّ َو َع ٰلىّآل ّهّ َو،ّ ص ِّلّ َو َسل حّمّ َع ٰل ّىّ َُمَ ّم ّدِّنل ُحم حجتَ ٰٰب َ ّاَلل ُه ّم
ّازّ َم ِّنّاتّ َقى َّ َاعتِ ِّهّفَ َق حّدّف
َ َللاّ َوط ِّ ّّص حي ُك حّمّ َونَ حف ِس حّيّبِتَ حق َوى ِ فَ ياأَيُّ َهاّالحمسلِمو َن!ّأُو
ُ ح ُح ح َ
:فّّكِتَابِِّهّالح َك ِرحِّي ّ ٰ للاُّتَ َع
الِّ ح ّ َّّفَ َقال
ّثّّ َاح َدةّ ّ َو َخلَ َّق ّ ِم حن َها ّ َزحو َج َها ّ َوب ِ ّاس ّاتّ ُقوا ّربّ ُك ّم ّالّ ِذيّ ّ َخلَ َق ُك ّم ّ ِم ّن ّنَ حفسّ ّو
َ ح ح ُ َ ُّ َّي ّأَيُّ َها ّالن
ِ ِ ّ ّّ ّ اء ّواتّ ُقوا ِ ِالّّ َكث ِ
ّّ ّ امّ ّإِ ّن
ّاَللَّّ َكا َّن ّ َعلَحي ُك حّم َ ساءَلُو َّن ّبِّه ّ َو حاْل حَر َح َ َاَللَّالذيّ ّت َ ًّ س َ ريا ّ َون ً ًّ م حن ُه َما ّ ِر َج
َرقِيبًّا
Ma’asyiral muslimin, jemaah Jumat yang dimuliakan Allah Ta’ala.
Allah Ta’ala berfirman,
ّفّ َسبِحيلِهّٖلَ َعلّ ُك حّمّتُ حفلِ ُح حو َن ِ اَللّواب ت غُاواّاِلَي ِّهّالحو ِسي لَ ّةَّوج ِ
ّاه ُد حواِّ ح َ َ ٰايَيُّ َهاّالّذيح َّنّٰا َمنُواّاتّ ُقواّّ َّٰ َ ح َ ح ح َ ح
“Wahai orang-orang yang beriman, bertakwalah kepada Allah, carilah wasilah (jalan untuk
mendekatkan diri) kepada-Nya, dan berjihadlah (berjuanglah) di jalan-Nya agar kamu
beruntung.” (QS. Al-Maidah: 35)
Mendekatkan diri kepada Allah, bertakwa, dan mencintai Allah Ta’ala adalah pondasi
utama agama Islam. Dengan sempurnanya kecintaan seorang hamba kepada Allah, maka
sempurna pula keimanannya. Dan dengan berkurangnya rasa cinta seorang hamba kepada
Allah Ta’ala, maka berkurang juga kadar tauhid dan keimanan dari diri seorang hamba.
Kecintaan ini hukumnya wajib menurut kesepakatan seluruh kaum muslimin. Seorang
hamba dituntut untuk mengusahakan setiap hal yang akan mengantarkannya menuju rasa
cinta kepada Allah Ta’ala sehingga nantinya imannya menjadi sempurna.
Yang pertama: Hamba yang mencintai Allah Ta’ala karena sibuknya ia dengan
beribadah dan bermunajat kepada Allah Ta’ala serta membaca kitab-Nya. Ia akan
terlupa dari selain Allah Ta’ala. Beribadah kepada Allah menjadi penyejuk hati dan
penggembiranya sebagaimana sabda Nabi shallallahu ‘alaihi wasallam,
ّ ّ َوَّلحّيَ حستَ ثح ِق حّل،يها ّ َعلَحي ِّه ّإِ َساءَ ّةً ّ ِم حن ّهُ ّإِلَحي ِه
َض ِ ت ّي حق
َ ّ ِّب ّال َّ ِصائ ِ َّ للا ّتَع
َ َال ّ َّلحّيُع ّد ّامل َ َّ ّ ب ّّ َح
َ َم حّن ّأ
َ َفّ ِعب
ادتِِّهّ َوتَ َكالِي َف ّهُّاملَ حكتُوبَّةَّ َعلَحي ِّه َّ َِوظَائ
“Barangsiapa mencintai Allah Yang Mahatinggi, ia tidak akan lagi menganggap bencana
yang menimpanya sebagai bentuk penghinaan-Nya atas dirinya. Ia juga tidak menganggap
berat kewajiban ibadah dan beban tanggung jawab yang Allah tuliskan kepada-Nya.”
Yang ketiga: Orang yang jujur di dalam cintanya kepada Allah Ta’ala, saat ia
mengingat dan berzikir kepada Allah dalam kesendirian, hatinya menjadi takut
dan air matanya pun bercucuran karena rasa takutnya kepada Allah Ta’ala.
Mereka layak mendapatkan kasih sayang Allah berupa naungan-Nya di hari kiamat.
Nabi shallallahu ‘alaihi wasallam bersabda,
ّّت
ض ح ّ ّ (وِم حن َها) ّ َر ُجلّ ّذَ َك َّر
َ للاَّ َخالِيًا ّفَ َفا ِ ِ ِ ِ ِ ّ ِّ للا
َ ّ :ُف ّظل ّه ّيَ حوَّم ّ َّل ّظ ّل ّإِّّل ّظلُّه
ِ
َس حب َعةّ ّيُظلُّ ُه ُّم ّ ُّ ح
َُع حي نَ ّاه
“Tujuh golongan yang dinaungi Allâh dalam naungan-Nya pada hari di mana tidak ada
naungan, kecuali naungan-Nya: (salah satunya) seseorang yang berzikir kepada Allah
dalam keadaan sepi lalu ia meneteskan air matanya.” (HR. Bukhari no. 6806 dan Muslim
no. 1031)
Khotbah kedua
Yang terakhir adalah zuhud dalam urusan dunia, mencukupkan diri dan tidak
berlebihan di dalam urusan duniawi.
Setiap kali seorang hamba semakin mencintai Allah Ta’ala, semakin zuhud juga dirinya
terhadap perkara duniawi, lebih menyibukkan diri dengan amalan-amalan yang akan
menjadi bekalnya di akhirat nanti.
Ketahuilah wahai saudaraku, zuhud kita, rasa cukup kita terhadap perkara duniawi akan
membawa dua cinta kepada diri kita, cinta Allah Ta’ala dan cinta manusia. Suatu ketika
ada seorang sahabat yang datang kepada Nabi shallallahu ‘alaihi wasallam, lalu bertanya,
“Wahai Rasulullah, tunjukkanlah kepadaku sebuah amalan yang apabila aku
mengamalkannya, Allah Subhanahu wa Ta’ala dan manusia akan mencintaiku.”
Maka Nabi shallallahu ‘alaihi wasallam pun menjawab,
وكّ فّأَيح ِديّالن ِّ
ّاسّ ُُِيبُّ َ يماِّ ّ
َ
اَللّ،وا حزَه حّدّفِ
كّ ّ ُ َالدنح يَاّ ُُِيبّ َّ ا حزَه حّدِّ ّ
فّ ُّ
“Bersikaplah zuhud terhadap dunia, niscaya Allah Subhanahu wa Ta’ala akan mencintaimu.
Dan bersikaplah zuhud terhadap apa yang ada pada manusia, niscaya mereka akan
)mencintaimu.” (HR. Ibnu Majah no. 3326
ّّوا حعلَ ُم حواّأَ ّنّّللاَّّأ ََم َرُك حّمّ ِ ِ ِ ص حي ُك حم ِ ِ فَ ياّأَيُّ َهاّالحمسلِمو َنّ،أُو ِ
ّّونَ حفس حيّّبتَ حق َوىّللاّّال َحعل ِيّّال َحعظ حي ِم َ َ ُ ح ُح ح َ
صلُّو َّنّ الّ:إِ ّنّّللا ِ ِ ِ ّّعلَىّنَبِيِ ِ ِ ص َلةِ ِ ّّع ِ
ِِب حَمر َ
ّّوَم َلئ َكتَهُّّيُ َ َ َ َ ق
َ ّّف
َ يح ر ك
َ ح
ل ّّا ه َ م ل َ س
ّ الّّو
َ ّ لِب ّ ّ
م
ح كُرَ َم
َ أّ، م ي
ح ظ
واّعلَي ِهّّوسلِمواّتَسلِ ِّ
يما، واّصلُّ َ ح َ َ ُ ح ً ّّآمنُ َ ين َ ّ،يّّأَيُّ َهاّالذ َ ّب َ َعلَىّالنِ ِ
ىّآلّّإِبح َر ِاه حي َمّ،
ّّعلَىّّإِبح ر ِاه حيمّّو َعلَ ِ
ت َ َ ََ ّصلّحي َ ُّّمَ ّمدّّّ َك َماّ َّىّآل ُُّّمَ ّمدّّّو َعلَ ِ
ّّعلَى ُ َ اَللّ ُه ّم َ
ّّص ِل َ
ِ ّّو َعلَ ِّ ك َِ
َّّح حيد َِ
ّّو َعلَىّ ّّعلَىّّإِبح َراه حي َم َ ت َ اِّب َرحك َ
ُّمَ ّمدّّّ َك َم َ ىّآلّ ُ ىُّمَ ّمد َحّّعلَ ُ ّ.وَِب ِرك َ َّّم حيد َ إِنّ َ
َّّح حيد َِ
َّّم حيدّ ك َِ آلّّإِبح َر ِاه حي َمّ،إِنّ َ
ِ
ات، ّّم حن ُهمّّو حاْل حَمو ِ ّّاْلَحي ِاء ِ
ح ح يّّوالحم حؤِمنَ ِ
ات َ ح اتّّوالحم حؤِمنِ يّّوالحمسلِم ِ َ ح اَ ٰلل ُه ّمّّا حغ ِفرّّلِلحمسلِ ِ
م
حَ َ َ َ ُ ُ َ ُح َ ح ُح
فّ السيُ حو َّ
ّو ُّ ّّوالحبَ غح َّيّ َّّوال ُحم حن َك َر َشاءَ َ ّّوالح َف حح َ ّّوال َحوَِبءَ َ
ّّوالحغَ َلءَ َ ّّعنّاّالحبَ َلءَ َ اللهمّا حدفَ حع َ
ّّوِم حّنّ صةً َّه َذاّ َخا ّ ِ
ّوَماّبَطَ َنّ،م حنّّبَلَ ِد َِّنّ َ
ِ
ّ،ماّظَ َه َّرّّم حن َهاّ َ
ش َدائِ َد ِ
ّّوالحم َح َن َ َ ّّوال ّ ِ
ال ُحم حختَل َفةَ َ
ىّ ُك ِلّّ َش حيءّّقَ ِديح رّ ِ ب حل َد ِ
ّّعلَ ّ
ك َ ّّعا ّمةًّ،إِنّ َ ي َ انّّال ُحم حسل ِم ح َ ُ
ّعلَىّال ِ ِ رب ناّلَتُ َؤ ِ
ّذيح َنّّ َّّحَلحتَ ّهُّ َ
ص ًرّاّ َك َما َ ّعلَحي نَاّإِ ح ُّّتح ِم حّلّ َ
اّولَ َ ِّّنّّإِ حنّّنَس حي نَاّأ حَوّّأَ حخطَأ َحِن َ
ّّرب نَ َ اخ حذ َ ََ
ّّم حولَ َِّنّ اّو حار ََححنَاّأَنح َ ّّعن ِ ِِ ِ ِ
تَ اّوا حغف حرّّلَنَ َ ف َ َ ّّوا حع ُ اّمالَّّطَاقَةَّّلَنَاّبه َ ُّّتَملحنَ َ اّولَ ًاّرب نَ َم حنّّقَ حبلنَ َ
ّّعلَىّالح َق حوِمّّالح َكافِ ِريح َّن ص حرَِن َ .فَانح ُ
ن ِ
ّّّ،والغ َّ اف
ىّّ،والع َف َ كّّاهلَُدىّّ،والتُّ َق اللّ ُه ّمّّإِنّّّنَ حسأَلُ َ
َ
اب ِ
ّّاآلخ َرةِّ اّو َع َذ ِ ّّخ حز ِي ُّ ّّمن ِ اللهمّّأح ِسنّّعاقِب ت ناِّّفّّاْلُموِرّّّ ُكلِه ِ ِ
ّّالدنح يَ َ اّ،وأج حرَِن ح َ َ ُ ح ح َ َََ
اّفّّالدنح ياّحسنةًّّوِفّّاحْل ِ
َخرةِ
ابّّالنا ِرّ ّّوقِنَ َ
اّع َذ َ َ َ َة
ً ن
َ س ّّح
َ َ َ ََ َ .ربَنَاّءَاتِنَ َِ
ّّالعالَ ِم ح َّ
ي ّّر ِوا حْلم ُد ِ
ب َ َ ّّلل َ َح
اءّش ِّ
ىّع ِنّّال َف حح َ
ّّذيّالح ُق حرَبّّويَ حن َه َ انّّوإِي تَ ِاء ِ
سِ َح ح
ح
َ َ اْل
ح ّّو
ل َ ُ
اد ِ
ّّللاّ،إ ّنّّللاََّّي ُحم ّرّ ِِبل َحع حد ِ
َ ب
َ
ِ
ع
والحم حن َك ِرّّوالب غح ِيّ،ي ِعظُ ُكمّّلَعلّ ُكمّّتَ َذ ّكرو َنّ.فَاذ ُكرواّللاّّالحع ِظيمّّي حذ ُكرُكمّّولَ ِذ حكر ِ
ّّللاّّأَ حك َّ
بُ ُ َ َ حَ َ ح ح َ ُ َ ُ َ َ َ ح َ ح ُح