Anda di halaman 1dari 3

NA PENTAR PAKON NA OTO

Minggu, 19 September 2021 Parambilan 10 : 10-15


PARLOBEINI

Salomo gok ibagas hapentaran laho padaskon hapentaranni na tarbarita ai marhitei limbaga
(Peribahasa). Buahni aima buku Parambilan on, na boi ibasa gabe sada buku na mangajarhon pasal
hagoluhan i dunia on; sonaha jolma maradophon Tuhan, sonaha maradophon hasomanni pakon
lingkungan, sonaha jolma maradophon sinadongan ampa hapentaranni. Haganupan in aima laho
mangajari hajolmaon laho mandalani hagoluhanni i dunia on. Pangajaran na marlaku hubani
haganupan jolma, nabayak, namasombuh, dakdanak das hubani namagodang. Secara umum bani buku
Parambilanon, ipaingat do bahasa haganupan na sifatni fana marhaujungan bani si soya-soya. Mase?
Halani adong limitasini. Lang adong na manongtong i Tanoh on, sada pe lang! Halani ai, aha na
binahen ni jolma sanggah i dunia on ope; seng adong siharganaan sobali pasangapkon Naibata
marhitei goluhni na pataridahkon parsaoran na majenges dompak-Si, dompak hasoman jolma ronsi
tinompa na legan.

HATORANGAN NI TEKS
Hapak aima sipakeion mambolah/mamonggol/manroboh hayu. Anggo banggal hayuni anjaha
tenger, tontu na ihaporluhon dihut ma pakon gogoh sedo pitah hapak na marot. Age marot hapak
anggo lang dong gogoh sarupa do hansa pangkorhonni ai. Ai anggo majol hapak tontu soya-soya do
gogoh ni na mangampak, lang pitah ai boi do homa terjadi kecelakaan kerja, halani hapak na majol
boi do landit anjaha mangonai bani sipangampak. Bani pangkorja na pentar (bijak) tontu seng
paturutonni hapakni majol itagilhon. Padearonni do lobei marhitei mangasah ase marot anjaha
itoruskon horjani. Anggo lang lobei iasah hapakni tontu gabe sisoya-soya ma halojaonni ai anjaha
mangondoskon dirini hubani na boi mansedaisi (mambahensi marmara). Aha pe lang taridah nolihni
anggo marayoh barang lang ibotoh laho patrosahon hapakni mambahen marot. Aha do parlajaran
hunjai? Buei do jolma marlajar sonaha manghorjahon horja (teori), tapi lang ongga ra marlajar sonaha
mambahen horjani madear (praktek). Sarupa ma ai songon parhorja na paturuthon hapakni majol.
Domu hubani relasi (hubungan) pakon Tuhan pe sonai do homa. Buei do na mambotoh songon na
tarsurat bani Bibel ai tapi lang marhapentaran laho manghagoluhkon. Padahal, kualitas esensial bani
halak na porsaya aima songon aha na sinobut bani Mat. 7:24-25, “Ase na mambogei hatangKin anjaha
ihorjahon, sipausihon ma in bani halak na maruhur, na pajongjong rumahni bani batu gingging. Roh
pe udan manalosou, marbanggal bah, anjaha doras logou mandorab rumah ai, seng marumbak, ai batu
gingging do onjolanni.” Artini ijai, lang pitah horja-horja tapi Iparlajari, irencanahon, dob ai
ihorjahon.
Bani tradisi Timur Tengah somaldo adong pertunjukan ulog. Bani pertunjukan na sonai ai,
somalni adong do na sinobut ‘pawang’ (orang yang memiliki kemampuan khusus untuk
mengendalikan ular). Keterampilan na sonai ai leganni daerah timur adong bani piga-piga Negara,
misalni India, China, Philipina, pnl. Hata itabasi bani teks on mararti telah dipangaruhi (boi marhitei
suara; terompet, seruling, atak marhitei ucapan tertentu). Somalni ulog na dob ipangaruhi/ikendalihon
boima iaturhon, mandoit pakon lang mandoit. Anggo adong sahalak jolma idoit paima ikendalihon,
tontu lang adong gunanni pawang be ijai. Artini domma tarlambat, porini pe dob honsi ai boi
ikendalihon tapi na idoitni ai rama lang tartambari be. Ibarat mangunci rumah dob honsi adong na
manangko hun rumah ai. On sihol mangajarhon adong do panorangnni lang berlaku pepatah na
manghatahon, “tiada kata terlambat” (ay.8).
Parsahap ni na pentar (bijak) aima na boi tarjalo hasoman, na mambahen sonang paruhuran
(tapi sedo pasonang-sonangkon paruhuran/dengan pujian yang hampa) tapi na mambahen
iharosuhkon. Bersikap sopan, santun dan terhormat laho membangkitkan semangat, mangapohi,
patubuhkon pangarapan, mamboan hadameion, pnl. Marhiteihon ni ai, boi tarjalo halak ia, mambahen
dirini gabe iharosuhkon na manangihonsi. Legan do anggo halak na oto. Na oto na sinobut ijon boi do
pentar (bepengetahuan) tapi lang marhapentaran (bijaksana) sanggah laho padaskon sahapni.
Haganupan sahapni, humbani mamungkah das hubani mangujungi aima haotoon anjaha gok ibagas
dousa; lambin roh bahatni ia marsahap, lambin taridah ma haotoonni ampa hajahatonni akhirni gabe
podou (ind. Kebebalan yang mencelakakan). Artini humbani parsahapni boi gabe manrarat hubani
hajahaton na lambin roh samborni na boi mansedai halak na legan. Parsahapan na lang marimpola
(gegabah), lang berprinsip bahkan memfitnah. Secara lang sadar lambin itambai/ipataridahkon ma
kelemahanni. Boi do homa terjadi halani hasahaponni nihurni domma mangonai (menghancurkan)
bani munsuhni hape sasintongni parsedahaon dirini sandiri do ia, parsedahon reputasini. Bani hata
simalungun isobut, tarpangan hata-hatani sandiri.
Parsahapan na lang margagan boi do ai parsedahon hasoman. Sebalikni parsahap ni na
marhapentaron aima na porman, mambangun, mensupport, mambere hagoluhan hubani hasomanni.
Sagala sahap na tarpasu-pasu. Ambilan on paingatkon gabe halak na porsaya na so bulih
ceroboh/layas laho manluarhon sahap. Tapi sagala sahap iluarhon ma ibagas na bertanggungjawab
hubanni Tuhan, bani aha na isahapkon ampa nahinorjahonni. Halani Tuhan do na sihol marsangap
ibagas goluhni, tontu lang gabe rosuhni uhur tumang na isahapkon tapi harosuh ni Naibata ma. Halani
ai, haganupan na isahapkon sedo pitah marhadomuan bani na namasa/terjadi sonari, tapi daoh do
ipingkiri hulobeian ni ari. Ibagas kesadaran. Sahap na manguhumi daoh humbani, halani seng nabotoh
sonaha ipudian ni ari(ay.14). Bagai katak dalam tempurung. Halak na oto bahat sahapni halani merasa
mambotoh haganupan. Hal ai mambahen dirini terlalu percaya diri bani aha na sinahapkonni akhiri ia
pitah tarhurung sandiri. Sonai do pakon manghorjahon horjani, idahon pongkut do ia marhorja tapi
lang adong tujuanni/tanpa visi, tanpa misi. Ganup ari do lang ongga holang bani haganupan horja tapi
lang ongga taridah buah na hinorjahonni. Aido mambahen ia pitah terlena bani dirini sandiri hape
sasintongni aha pe lang na dob hinorjahonni. Adong do limbaga ni halak Simalungun manghatahon,
“Pagati hu Tiga” artini lihatlah ke luar. Bukawalah wawasanmu, ulang pitah terlena bani diri sendiri
sebab itu hanya akan menghancurkanmu sendiri, ai na binotohta ai, lape sadiha ai marimbang na legan
an.

RENUNGAN

Sahapkon ma namadear. Dilahni halak parjahat gok bisa (racun) na pamateihon do ai halani ilang
adong ijai hagoluhan. Halani ai sebagai halak na porsaya maningon totap do ipataridahkon hita
sikap na lam-lam (parsahap ronsi pangabak), na boi mangurupi, mambahen patubuhkon semangat
bani hasoman. Sebagai orang Kristen sejati, idilo do hita ase ulang marnabosan laho manghorjahon
na madear sanggah adong ope panorang (1 Tim. 5:10) ai do tandani hita susian ni Tuhan Jesus.
Jolma na setia manhorjahon/mansahapkon na madear aima jolma na lang marsigattung bani
keadaan agepe adong penolakan atak ancaman humbani lingkungan, halak na setia ibagas
namadear lang mundur, tapi totap pataridahkon namadear. Halani hajahaton boi talu pitah halani
namadear.
Pangindo ma hapentaran (kebijaksanaan) hubani Tuhan ibagas na mandalani ari-ari ni goluh on
ase marhitei parsahap, pangabak ge horjanta pe gabe marsangap Tuhan. Anjaha hita pe gabe pasu-
pasu hubani hasoman jolma. amin
Doding : Haleluya No. 160:1-2

Anda mungkin juga menyukai