Anda di halaman 1dari 2

Basa Rinengga, yaiku : Basa Endah utawa Basa Sastra.

Kang kalebu basa rinengga, yaiku :


 camboran
 saroja
 entar
 pruwakanti
 dasanama
 lan sapanunggalane (dll)

1. Tembung Camboran :
tembung loro (2) kang tegese padha digandeng dadi siji dianggo bareng duwe teges mbangetake
(dua kata yang digabung menjadi satu digunakan untuk menguatkan)

Contoh : - tulung +tinulung = tulung tinulung (tolong menolong)


- seneng+banget =seneng banget (senang sekali)
- gagah+prakosa=gagah prakosa (gagah perkasa)

2. Tembung saroja :
Tembung loro (2) digandheng dadi siji nuwuhake teges anyar
(dua kata yang digabung menjadi satu dan menimbulkan arti baru)

Contoh : - klambi (baju : barang)+abang (merah : warna)=klambi abang (baju merah)

3. Tembung entar :
Tembung loro (2) utowo luwih sing digabung dadi siji lan tegese dadi beda saka asal-usule.
Tegese ora kaya teges salugune (kata kiasan).
(dua kata atau lebih yang digabung menjadi satu dan artinya berbeda dari asal usulnya. Artinya
tidak seperti arti sesungguhnya (kata kiasan).

Contoh : - adol bagus = ngandelake baguse (mengandalkan kebaikannya)


- adol kringet = nyambut gawe (bekerja)
- kaku atine = tansah ora sarujuk (tidak mau mengalah)
- dowo tangane= seneng nyolong (suka mencuri)
- Tembang macapat iku salah sijine asil kasusastran Jawa.
(Tembang Macapat itu salah satu sastra Jawa)
- Tembang macapat wujude rerakitan basa kang endah, kang macane kanthi cara ditembangke.
(tembang Macapat berisi rangkaian kata yang indah, yang dibaca dengan cara dinyanyikan.
- Wujud tembang macapat kaiket tata aturan baku, yaiku :
(wujud tembang macapat mempunyai aturan baku, yaitu :
 Guru gatra = kata
Yaiku cacahing gatra/larik saben sapada/bait
(yaitu jumlah kata pada setiap bait)
Contoh = kabeh uwong mesthi sengit (4)
Bapak pucung rupane amemba gunung (5)

 Guru wilangan = suku kata


Yaiku cacahing wanda/suku kata saben sagatra
(yaitu jumlah suku kata pada setiap kata)
Contoh = ka-beh u-wong mes-thi se-ngit (8)
tan a-na kang tres-na (6)

 Guru lagu/swara
Yaiku dhong-dhing/tibaning swara (vokal) ing saben pungkasane gatra
(yaitu jatuhnya suara (vokal) pada setiap akhir bait)
Tembang macapat cacah 11, kasebut kaya ing ngisor iki :

GURU WILANGAN, GURU


NO ARANE GURU GATRA
LAGU/SWARA
Maskumambang 4 12i, 6a, 8i, 8a
Pucung 4 12u, 6a, 8i,12a
Megatruh 5 12u, 8i, 8u, 8i, 80
Gambuh 5 7u, 10u, 12i, 8u, 8o
Mijil 6 10i, 6o, 10e, 10i, 6i, 6u
Kinanthi 6 8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i
Durma 7 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a, 7i
Pangkur 7 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i
Asmaradana 7 8i, 8a, 8e/o, 8a, 7a, 8u, 8a
Sinom 9 8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a
Dhandanggula 10 10i, 10a, 8e, 7u, 9i, 7a, 6u, 8a, 12, 7a

Anda mungkin juga menyukai