GUGUR GUNUNG
BEBARENGAN
Karya: Tim Sosial 8c
PAMBUKA
Puji syukur kita aturaken dhumateng Gusti Allah SWT ingkang sampun
paring rahmat, saged ngrampungaken tugas basa daerah, inggih menika
kumpulan cerkak saking kelompok kita kanthi irah-irahan “GUGUR
GUNUNG”. Wonten ing cerkak menika wonten saperangan karya saking
kelompok tema sosial, antawisipun irah-irahan “Kanca sing seneng
tetulung, Kerja bakti, Laras asih, Gotong royong arek arek 6A, Wabah ing
desaku, Lindu ing desa melati, Pohon kawis ajaib, lan Macan lan Ula
podo padu, akhire rukun maneh."
10 Desember 2023.
2
Karya : Almira Anggita Dwi Cahyani / 3
Elementalis
Elemen kuwi bagian dasar sing mendasari sesuatu. Elemen bumi Kalebu
kayu, api, tanah, dan air. Setiap elemen iki dikendalikake dening 1 wong sing
bisa kita panggil elementalist.
Ing sawiji dino bocah bocah sing bisa nguasai elemen dunia iki dikumpulake
dadi siji. Bocah bocah kuwi dilatih ngendalikake kuasa e.
"Woi, iki aku penguasa geni sing paling bahaya" omong e Prasetyo bocah 12
taun sing bisa ngendalikake geni.
"Duh, geni cemen. Geni bisa mati amerga banyu" wales Heru penguasa
banyu.
3 sasi mereka latihan bareng nanging bukane tambah akrab mereka tambah
musuhan, terlebih maneh geni lan banyu, mereka berlomba lomba gawe
ngintukna jabatan sing terkuat.
Saiki waktunya istirahat, rata rata e pada bali menyang ananging ayu milih
meneng ing taman lan ngrumati wit witan sing meh mati. Ayu seneng banget
karo sekar sing jenenge Melati amarga wangi lan warnane. Ora suwi maneh
salindri teka lan ngancani Ayu ngrumat tetanduran.
Saka kadohan kerungan suara suara sing ganggu. Ayu lan Salindri cepet
cepet metu menyang asal suara kuwi. Ayu lan Salindri kaget banget ndelok apa
sing ing ngarep e. Monster gedhe dhuwur sing nyerang sekitar e.
"Piye iki, monster e kebal" jare Heru "wis tak serang nganggo berbagai cara
ora ana sing bisa"
"Angel yen koyo ngene" jare Ayu "kita kudu duwe rencana, moster e ora bisa
diserang asal asalan"
"Ya ditusuk, jleb, ngunu" jawab salindri "selama iki kan mek diserang dewe
dewe, aku lan Ayu urung sempat nyerang."
"Maksudmu"
"Piye yen mengko nyoba ditusuk nganggo tanah kering sing tajem, monster e
dijebak ngunu gawe tanduran mrambat. Kowe arek loro mbiyantu Ayu"
"Sek sek, dadi maksudmu kerja sama ngunu, gak gak, aku ora gelem kerjasama
karo Heru" wales e Prasetyo.
Mereka nyerang monster kuwi bebarengan lan akhir e monster kuwi kalah
amarga kerjasama lan usaha mereka. Heru lan Prasetyo sadar yen ora ana sing
paling kuat diantara mereka nanging kabeh kuat lan bisa tambah kuat yen
kerjasama. Mulai dina iki kabeh latihan kerjasama lan individu terus ora ana
musuhan maneh. Ibarat sapu ijuk, yen dewe an gampang putul nanging yen
bareng bareng kuat lan bisa digunakake kanggo nyapu
__________PUNGKASAN__________
4
Karya : Asfa Zahra Salsabil / 06
"Endi ya Biru, biasane Biru teka sekolah sadurunge bel mlebet" jare Aldo.
Bel akhire muni Cava, Kaanya, Arshaka, lan Aldo mlebet ing kelas.
Sampun sak jam pelajaran, lawang kelas dibuka lan nampilake Biru sing tas
teka.
"Telat sampe sak jam pelajaran?" Takon guru seni sing lagi ngajar.
"Mau iku Biru ngomong telat amarga ngaterake adi-adine, biasane kan sing
ngeterkake adine iku ibune" jare Cava.
"Awak dewe kudu ngomong kari Biru, kula yakin Biru ana masalah" jare Aldo.
Yen piket Biru wis rampung Cava, Aldo, Arshaka, lan Kaanya nekani Biru.
5
"Awak dewe iki kancamu, wes tugas e mbiyantu kanca sing lagi susah"
tirosipun Aldo.
"Ibu kula lagi sakit lan bapak kula lagi tindhak saget kuta liya amarga omah
makan keluarga kula kebakaran, kula ora saget ngurus omah dewe" tambah
Biru.
"Kula ora gelem Cava, Aldo, lan Kaanya dadi susah" tambah Biru.
"Awak dewe iki kancamu Biru, pasti awak dewe bisa mbiyantu yen sampean
lagi ana masalah" tirosipun Cava.
"Yen sampean ora bisa ngurusi omah, awak dewe saget mbiyantu saiki Biru"
tambah Cava.
"Maturnuwun ya, kula seneng nduweni kanca kang seneng tetulung" tambah
Biru
__________PUNGKASAN__________
6
Karya : Brilly Abiyyu Sulaiman / 10
Kerja bakti
Adzan subuh wis muni, aku langsung tangi banjur sholat subuh. Mau bengi
ning desoku udan deres, mulane isuk iki hawane adem banget. Pitik podo
kluruk gawe atiku soyo bunga. Aku lan konco-koncoku arep mlayu-mlayu
mubeng deso.
Amarga dino iki dino Minggu, ing desoku ana rutinitas kerja bakti. Rutinitas
iki nduwe tujuan kanggo melestarikan alam. Sakwise mlayu mlayu aku lan
konco koncoku melu ngewangi bapak bapak kang podo semangat kerja bakti.
Ibu-ibu nyiapke panganan kanggo wong kerja bakti. Aku bagian ngresiki
sampah sing nyumbat ing selokan. Selokan iki sampah e akeh banget kaya ana
wong sing buwang sampah sembarang.
"Sopo sing biasane buwang sampah ing selokan?" kandha pak RT.
"Iku sampah deso sebelah pak" saut e bapak bapak seng kerja bakti.
"Yowes tak ngomong pak lurah, deso sebelah yen ana sing buak sampah ing
selokan maneh banjur dikei sanksi tegas!" kandha e pak RT.
Sak liyane ngresiki selokan kerja bakti iki nandur wit wit supoyo ora kedadean
banjir. Sakwise kerja bakti bapak bapak lan wong wong sing melu podo mangan
bebarengan. Lan mari mangan berbarengan aku lan konco mulih nang omah.
__________PUNGKASAN__________
7
Karya : Kayla Rahma Mutiarani / 17
Laras Asih
Ing desa kecil ing pedesaan, wonten dheweke dhewe-dhewe wong sing
padha-golong. Ana kang gedhe mriki kabutuhane luwih, ana kang ora bener-
bener njajah, lan ana wong kang nggoleki dhuwit marang mergane dhewe.
Salah siji wong kang mriki kekurangan sing paling parah yaiku Mbah Jono.
Mbah Jono iku wong tuwa sing durung geni sejatine. Wong-wong ing desane
ora kepingin ngrasakake bebeneranipun. Sajroning waktu, ana salah siji wong
kang mriki niat kang tulus, kang arep nglakoni aksi sosial.
Wong kang iki yaiku Mbak Wulan, wong sing mriki hawa ati kang gedhe lan
lagu benderang. Mbak Wulan durung ngenteni wulan kawit. Ana saben dina,
sawijine, dheweke bakal nyambutake ransacking dene menehi manganan kang
adhedhasar ing kebutuhan wong-wong sing paling duwekno. Dheweke ora
padha-padhane, wong kang wani padha manjingake manganan kang Dheweke
dhewe iku kanthi wajar.
Kanthi sabar, Mbak Wulan menehi manganan lan nanging ora padha
ngungguli wong-wong ing desane. Dheweke takon dadi wong-wong ing desane,
"Apa sing kowe duwe? Apa sing kowe kepingin?"
Ana sing mriki kayata Mbah Jono sing nyambut manganan saka Mbak Wulan.
Mbah Jono senyum lan ucap matur nuwun. Wonten rasa kang lega lan
kebahagian sing kacetha dhateng wong-wong ing desa.
Dene, suatu dina, dheweke sadar yen dheweke ora cukup kanggo kabeh.
Dheweke ngumpulake wong-wong ing desane kang mriki harta melimpah lan
kang arep nggoleki pitulungan.
Mbak Wulan lan wong-wong ing desa iki lali sampek desa padha karo kang
rasa kurang. Kanthi gotong-royong, dheweke menehi semangat kanggo nulung
dheweke kang lagi kesulitan. Dene, dheweke nemahi yen nglampahi
permasalahan sosial bisa digawe kanggo kabeh wong, salametan utawi mung
kang padha-padhane.
__________PUNGKASAN__________
8
Karya : Latifah Zahra Ardhaninggar/ 20
Sak durunge lomba dimulai, aku ana apel isuk ing lapangan sekolah, banjur
apel aku lan kanca-kancaku siap-siap gawe lomba.
"Rek ayo pada ngresiki kelas yo, ana sing nyapu, ngepel, nata meja, nyapu
ngarep kelas, lan lap-lap kaca" perintah Melody ketua kelas 6A.
Kabeh arek-arek 6A pada resik-resik kelas. Laras, Fanny, Sinta, lan Aldo
bagian nyapu. Joko lan Andre bagian lap-lap kaca, Caca karo Melody tugase
ngepel. Bagus karo Fadil bagiane nata meja, Farhan lan Nita ngresiki ngarep
kelas. Arek-arek sing liyane pada nyiapake peralatan kanggo ngehias kelas.
Sing liyane pada ngresiki kelas, Aldi lan sing liyane tugase ngehias
kelas. Ana sing wis mulai nggawe kembang, pohon, kupu-kupu, liya-liyane.
Annisa, Febri, lan Kevin bagian ngehias pintu kelas, arek telu kuwi kate
nggawe pohon keluarga cemara, isine yaiku foto-foto arek-arek kelas 6A lan
fotone wali kelas 6A yaiku Bu Rini. Nadya, Ridho, lan Kiki nggawe kupu-kupu
kanggo ngehias jendela. Rani, Lani, lan Toni nggawe struktur kelas 6A.
Saiki wis jam 10.15, arek-arek kelas 6A wis mari ngresiki lan ngehias
kelas. Saiki wayahe penilaian, juri e wis kate teko ing kelas 6A. Gilirane kelas
6A di nilai jam 13.00, mari e sholat lan istirahat bakal ana pengumuman
pemenang lomba.
Warga sekolah, saiki wis pada ngumpul ing lapangan sekolah kanggo
ngenteni pengumuman lomba. Saiki wayahe pengumuman lomba kebersihan
lan ngehias kelas.
"Juara siji lomba kebersihan lan ngehias kelas diraih oleh kelas…. 6A" jare Pak
Soni.
"HOREEEEE!!!" sorak arek-arek 6A.
Arek-arek 6A seneng seneng banget amarga bisa juara 1 lomba kebersihan
lan ngehias kelas, kabeh iki berkat kerjasama arek-arek 6A.
__________PUNGKASAN__________
9
Karya : Mahadicka Akkila Oetama / 21
Ing Desa Wikanabong ana omah, ing njero omah kasebut bocah wedok sing
jenenge Rika lan Bapake. Wong loro kuwi lagi ngomong babagan wabah virus
Comid-25 sing kedadean ing desa kasebut.
“Pak, kenapa wabah virus Comid-25 iki kelakon?” pitakone Rika.
“Ora ngerti, nanging miturut kula, virus iki kedadeyan amarga desa kita rusuh
lan ora kerep diresiki utawa gotong royong lan para warga ora tau njaga
karesikan lingkungan lan awake dewe” ujar e Bapake Rika. “Oh, apa gejala ne
kena infeksi virus Comid-25?” pitakone Rika.
“Gejalane iku demam, flu, sesak nafas, ora sadar lan kejang-kejang nganti iso
ngancem nyawa” ujare Ayah Rika.
“Medeni pisan yo, nanging nalika pisanan wabah Comid-25 mbiyen, mung sitik
sing kena wabah e, kok saiki tambah akeh sing kena wabah kasebut?” pitakone
Rika.
“Amarga warga ning kene ora tau manut karo protokol Kesehatan sing
diterapake” ujare Bapake Rika.
“Rika, ngendi Bapakmu” ujare Pak RT. Sawise iku Rika nyelok Bapake.
“Pak RT kok sowan wonten nang omah?” pitakone Bapake Rika. “Aku arep
menehi undangan yen sesuk ana rapat ing balai desa” ujare Pak RT.
“Dalam rangka apa Pak RT?” pitakone Bapake Rika.
10
“Dalam rangka kanggo medhot rantai penyebaran virus Comid-25 ing desa ne
awake.” Ujare Pak RT.
“Iki sek pandemi, yen sesuk rapat dadi penyebaran virus Comid-25 tambah
akeh lan cepet nyebar pak” ujar Bapake Rika.
“Yen kabeh warga manut karo protokol kesehatan lan nganggo masker, virus
Comid-25 ora nyebar lan ora gampang kena infeksi” ujare Pak RT.
“Nggih pak, sesok kula rawuh” ujare Bapake Rika.
Sesuk e, Bapake Rika lan Rika menyang balai desa arep rapat. Tekan balai
desa, Bapake Rika lan Rika menyang kursi sing wis disediakno sinambi
ngenteni rapat diwiwiti lan manut protokol kesehatan sing berlaku ing
masyarakat. Nalika rapat diwiwiti Pak RT ngaturaken sambutan luwih dhisik
marang warga, banjur Pak RT ngaturaken Inti tekan rapat kasebut yaiku carane
medhot rantai penyebaran virus Comid-25 kanthi manut karo protokol
Kesehatan. Sawise Pak RT ngaturaken pokok - pokok tekan rapat e, para warga
padha komentar.
“Saiki kita wes manuti protokol kesehatan, nanging kenapa isih ana wabah
virus Comid-25 kasebut?” pitakone para warga. Pak RT bingung amarga krungu
pitakon tekan para warga kasebut. Sawise iku Rika ngadeg lan mangsuli
pitakon tekan para warga.
“Pancen kita kabeh wis manuti protokol kesehatan, nanging lingkungan ing
desa kita isih rusuh lan kumuh, mulane wabah virus Comid-25 isih ana” ujare
Rika. Sawise iku Bapake Rika melu ngadeg lan nyampekake pendapat e.
“Bener kandhanane Rika, lingkungan ing desa kita iki rusuh lan kumuh. Mula
ayo padha njaga karesikan desa kita!” ujare Bapake Rika.
“Pancen bener, wabah Comid-25 kasebut muncul nalika desa awake rusuh. Yen
desa kita resik, wabah virus Comid-25 mesthi ora muncul” ujare para warga.
Sakwise krungu hal kasebut, Pak RT ngrencanakake yen sesuk ana acara kerja
bakti ngresiki Desa Wikanabong.
“Wes kula temtokake, sesuk bakal ana kerja bakti kanggo ngresiki desa kita iki,
sadurunge miwiti kerja bakti kabeh warga kudu kumpul dhisik ing balai desa.
Setuju a kabeh..” ujare Pak RT.
“Setuju..” ujare kabeh warga kanthi semangat. Sawise iku para warga padha
mbalik nang omah e dewe-dewe.
Sesuk dinane, kabeh warga padha kumpul ing balai desa. Sawise iku Pak RT
mbagi tugas saben warga lan ngandhani ning ndi ae sing kudu diresiki.
11
“Panggonan sing kudu diresiki yaiku ing selokan, lapangan, saben omah, lan
sakiwa tengene balai desa. Amarga ing sakiwa tengene balai desa sering rusuh
lan akeh sing mbuwang sampah ing pinggiran e balai desa” ujare Pak RT.
Banjur Rika menehi saran supaya sampah anorganik didaur ulang, ora malah
dibuak.
“Luwih becik yen sampah anorganik sing ditemokake kabeh, dikumpulno lan
diolah dadi barang sing luwih apik lan berguna, ora malah diguak” ujare Rika.
“Saran sing apik Rika, mengko sapa wae sing nemokake sampah anorganik
dikumpulake lan diolah dadi barang sing luwih apik lan berguna, nglakoni!”
ujare Pak RT.
Krungu ucapane Pak RT, kabeh warga padha banjur njupuk piranti reresik lan
miwiti gotong royong. Kabeh warga padha sregep ngresiki desane, uga Rika
lan Bapake. Rika tansah ngapresiasi kabeh warga supaya padha sregep
ngresiki desane dewe lan supaya wabah virus Comid-25 ilang.
Sawise 1 wulan, warga ing Desa Wikanabong seneng banget amarga wabah
virus Comid-25 wis ilang. Rika lan Bapake pun melu seneng amarga bisa
nindakake aktivitase kaya sakdurunge utawa semulane, lan ing desane ayem
lan tentrem. Sakteruse Desa Wikanabong bakal rame, tentrem lan ora ana
penyakit utawa wabah sing nyerang desa kasebut.
__________PUNGKASAN__________
12
Karya : Nadhifa Aqilah Hadi / 23
Dani lan kanca-kanca nduweni ide kanggo ngewangi warga dusun Melati.
"Far mangga ngadakno rencangan gawe korban lindhu ing dhusun melati" ajak
Dani
"Mangga dan kula purun melu, kala-wingi kula ning papan pengungsian lan
ndelok korban lindhu ing dhusun melati podo ora enak awak opo maneh akeh
arek alit e seng ws ra kraos ndek kono” jawab Fardi
"Kados pundi menawi kula lan panjenengan nedha nyuwun rencangan kaliyan
cara mbagikaken brosur kangge ngrencangi dusun melati" usul Ayu
"pampun kesupen ugi tempel wonten wit lan wonten papan papan ingkang
saged dipuntingali kathah tiyang" timpal Dani
13
Pungkasanipun sasampunipun semanten setunggaling piyambakipun sedaya
sampun mbagikaken brosur puniku pungkasanipun piyambakipun sedaya tilar
ngentosi. sasampunipun pinten-pinten tabuh kepripun terkejutipun
piyambakipun sedaya sumerep sampun kathah sanget dana ingkang kekempal
kangge ngrencangi dusun Melati.
"Matur nuwun nggih adik-adik sampun ngrencangi wargi kita" sumaur pak
Dimas dados rt saking kampung melati
"Aami – sami pak menawi kados puniku kita nyuwun amit nggih" sumaur Dani
__________PUNGKASAN__________
14
Karya: Niko Fakhri Nugroho / 25
Salah siji wong sing duwe gagrag ana ing pikirane nembe nggoleki dalang
kang bisa nganggo kayu kawis iki. Mula-mula, iku wong duwe gagrag ora
percaya bisa, nanging nalika dianugerahi kabeh carane, iku wong mulai
nggoleki dalang.
Saliyan soko sekretaris, iku wong nganggep guru kang pinter banget kanggo
ngajari wong-wong cara nggawe tandur saka kayu kawis iki. Saka sadayana,
wong sing duwe gagrag nggoleki dalang saka pohon kawis, lan akhire pohon
iki dirojoake, nanging ora kabeh pohon iki bisa dijadike tandur.
Kang akhir, wong sing duwe gagrag ora percaya bisa lan guru sing kanggo
ngajari wong-wong iki ora bisa digawe tandur kanggo milihaken pohon kawis
sing ayu iki. Iku wong duwe gagrag ora percaya wis rampung lan uga ora bisa
nggoleki dalang, nanging guru iki nyinaoni yen sebet pohon kawis iki ora usum
nggawe tandur.
Kronik iki njaluk kang ngetokake yen, ing ora kabeh situasi, percaya lan
pengetahuan ora cukup. Nanging ora nduweni gagrag ora percaya bisa banget
nggoleki dalang kang bisa nggawe tandur saka pohon kawis sing ayu. Iya, wong
sing percaya bisa lan tetep semangat ora entuk tandur saka pohon kawis iki,
lan akhire sukses lan kaya raya."
__________PUNGKASAN__________
15
Karya : Syifa Qanita Ilahiyah / 32
"Sampun sampun ojo padu, njenengan seduluran dadi kedah ngapunten, ora
oleh sakenake dewe" Tirosipun kura-kura. "Nyuwun pangapuro ingkang kathah
inggih
macan" Tirosipun Ula, "Kulo uga nyuwun pangapuro nggih ula" Tirosipun
Macan.
__________PUNGKASAN__________
16
Biografi
17
Brilly Abiyyu Sulaiman
Tumindak minangka : Mriksa buku
18
Asfa Zahra Salsabil
Tumindak minangka : Damel sinopsis
19
20