‫ َفَأ َل ِاَل ِه‬.

‫ا ِف ا ِل ُد َّل َلى َاَّن ِبُك ِّل َش ٍئ َق ِد‬ ‫ِت‬ ‫ِهلل ِذ‬

‫ْي ْيٌر ْس َم ْي‬ ‫َاَحْلْم ُد اَّل ى َجَعَل الَّس َمَو ا َو اَأْلْر َض َو َم ْيَه َي َع ُه‬
‫ِا ِا‬ ‫ِء‬ ‫ِه‬
‫ َأْش َه ُد َاْن اَل َل َه اَّل اُهلل َو ْح َد ُه اَل َش ِر ْيَك َل ُه‬. ‫َمْن آَم َن ِب َو َعاَن َد ُه َمْن َض َّل َعْن َس َو ا الَّس ِبْيِل‬
‫ِع‬ ‫ِل‬
‫ َو َأْش َه ُد َاَّن َس ِّيَدَنا َحُمَّم ًد ا َعْبُد ُه َو َرُسْو ُلُه َاْفَض ُل اَخْلْلِق َاَمْج َنْي‬. ‫َاْلَم ُك اَحْلُّق اْلُم ِبُنْي‬
‫الَّن اِة‬ ‫ِه ِلِك‬ ‫ِلِه‬ ‫ٍد‬ ‫ِد‬
‫َألَّلُه َّم َفَص ِّل َو َس ِّلْم َو َباِر ْك َعَلى َس ِّي َنا َو َمْو اَل َنا َحُمَّم َو َعَلى َا َو َصْح ِب الَّس ا َنْي ُس ُبَل َج‬
‫الَّناِج َنْي ِم ْن َعَذ اِب الَّس ِعِرْي‬
‫َو‬

‫ َفيَا ِعَباَداِهلل! ُأْو ِص ْيُك ْم َو ِإَّياَي ِبَتْق َو ى اِهلل َو َطاَعِتِه َو اَل ُمَتْو ُتَّن ِااَّل َو َاْنُتْم ُمْس ِلُمْو َن‬: ‫َأَّم ا َبْع ُد‬
Jamaah Jum’ah ingkang dipun rahmati Allah,
Wonten ing dinten ingkang mulya kawula wasiat kagem kawula
piyambak, lan lumeber dateng sedanten jamaah, mangga kita tingkataken nilai
ketakwaan kita dhateng Ngarsa Dalem Allah Subhanahu wa Ta’ala. Kanthi
nindakaken sedaya perintahipun Allah, lan nebihi sedaya laranganipun.
Lan mangga kita berbenah diri (nata jiwa) kagem tafakkur (merenung)
kanthi sak estu, kebak penghayatan ingkang mendalam kados pundi
kedadosanipun langit lan bumi, utawi alam semesta menika.
Allah Ta’ala sampun wonten ing al-Qur’anil Karim Surat Ali Imran ayat 191:

‫َاَّلِذ ْيَن َيْذ ُك ُر ْو َن اَهلل ِقَياًم ا َو ُقُعْو ًدا َو َعَلى ُج ُنْو ِهِبْم َو َيَتَف َّك ُر ْو َن ىِف َخ ْلِق الَّس َم اَو اِت َو اَأْلْر ِض‬
Artosipun: “Yo iku wong-wong kang padha dzikir marang Allah ana kahanan
ngadeg, lungguh, lan berbaring. Lan wong-wong iku padha tafakkur
(merenungkan) kedadeane langit dan bumi. (QS. Ali Imran: 191)
Ma’asyiral Muslimin ingkang dipun rahmati Allah,
Menggahipun jumhurul ulama (mayoritas ulama), wonten gangsal
peranganipun tafakkur:
 Sepisan, tafakkur kagem ngrenungaken sifat-sifat ipun Allah Ta’ala,
yakni kanthi cara tawajjuh, yakin, ugi kebak penghayatan.
 Kaping kalih, tafakkur kagem merenungi nikmat-nikmat ipun
Allah Ta’ala. Cara menika saget nuwuhaken pribadi mahabbah utawi
cinta dhateng Allah Ta’ala. Sahingga nuwuhaken keikhlasan ibadah,
semata-mata namung pados ridlanipun Allah Subhanahu wa Ta’ala.
  Kaping tiga, tafakkur dhateng janji-janji nipun Allah Ta’ala. Cara
menika saget nambah semangat kagem ibadah dan amal shaleh.
Mawi raja’ (harapan) supados pikantuk pahala lan surga nipun
Allah Ta’ala.
 Kaping sekawan, tafakkur dhateng peringatanipun Allah Ta’ala. Kanthi
ngrenungaken dhateng peringatan-peringatan Allah Ta’ala, badhe
nuwuhaken raos ajrih (khouf) dhateng ancaman lan siksanipun
Allah Ta’ala.
 Lan ingkang kaping gangsal, tafakkur dhateng lirwanipun diri pribadi
sak lebetipun nindakaken perintah ipun Allah Ta’ala. Tafakkur ingkang
kados makaten menika nuwuhaken raos isin/malu wonten Ngarsa
Dalem Allah Ta’ala.
Amargi mboten wontenipun raos isin lan susah nalika ninggal
kesempatan kagem ibadah dan beramal, lan mboten wontenipun raos getun
dhateng lirwanipun beramal, saha nglanggar perintah-perintah Allah, menika
nedahaken pejahipun paningal batin kita.
Kados petuah agung saking Syaikh Ibnu Atho’illah as-Sakandari:

‫ وَتْر ُك الَّن َد ِم َعَلى ما‬. ‫ِم ْن َعالماِت َم ْو ِت الَق ْلِب َع َد ُم اُحلْز ِن َعَلى ما فاَت َك ِم َن ا واَفقاِت‬
‫ُمل‬
‫جوِد الَّزاّل ِت‬ ‫ِم‬
‫َفَعْلَتُه ْن ُو‬
Artosipun: “Setengah sangka tanda matine jiwa, yaiku ora anane
rasa susah menawa kelangan kesempatan kanggo beramal, lan ora anane
roso getun marang wernane pelanggaran kang wus sira lakoni.”
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Sanget wigatosipun tafakkur, kagem ningkataken kuantitas lan
kualitas/nilai ibadah kita dhateng Allah Subhanahu wa Ta’ala, lan amal-amal
shaleh lintunipun.
Mugi-mugi kita sami pikantuk hidayah lan ma’unah saking
Allah Subhanahu wa Ta’ala, kagem nata jiwa (berbenah diri) mawi tafakkur,
supados dados pribadi ingkang taat dhateng Allah, lan manfaat tumrap
sesami.

‫ َو َتَق َّب ْل ِم ِىّن‬، ‫ َو َنَف َعِين َو ِإَّياُك ْم َمِبا ِفْي ِه ِم َن اَأْليَاِت َو الِّذ ْك ِر اَحْلِكْيِم‬. ‫بَاَر َك اُهلل ْىِل َو َلُك ْم ىِف اْلُقْر آِن اْلَعِظ ْيِم‬

‫ َأُقْو ُل َقْو َه َذ ا َو اْس َتْغِف ْو ا اَهلل اْلَعِظ ْي وَلُك ْم َو ِل اِئِر‬. ‫َو ِم ْنُك ْم ِتَالَو َت ُه ِإَّن ُه ُه الَّس ِم ْيُع ْالَعِلْي‬
‫َس‬ ‫َم ْيِل‬ ‫ُر‬ ‫ْيِل‬ ‫ُم‬ ‫َو‬
‫ِح‬ ‫ٍب ِإ‬ ‫ِف ِم‬ ‫ِلِم‬
‫ َّنُه ُه َو اْلَغُفْو ُر الَّر ْيُم‬، ‫ َفاْس َتْغ ُر ْو ُه ْن ُك ِّل َذْن‬. ‫اْلُمْس َنْي‬
 ‫ِا ِا‬ ‫ِخ‬ ‫ِق‬ ‫ِهلل ِذ‬
‫َاَحْلْم ُد اَّل ى َبَّش َر اْلُم َّت َنْي ِب َأَّن ُهَلُم اُحْلْس ىَن ىِف الُّد ْنَيا َو اَاْل َر ِة‪َ .‬أْش َه ُد َاْن اَل َل َه اَّل اُهلل َو ْح َد ُه‬
‫اَل َش ِر ْيَك َلُه‪َ .‬و َاْش َه ُد َاَّن َس ِّيَدَنا َحُمَّم ًد ا َعْب ُد ُه َو َرُسْو ُلُه‪َ .‬الَّلُه َّم َفَص ِّل َو َس ِّلْم َو َباِر ْك َعَلى َس ِّيِد َنا‬
‫اَل َنا َحُمَّم ٍد َأْش اِف اْل ْخ ُل َقاِت ‪َ ،‬عَلى َاِلِه َاْص َح اِبِه َاْه ِل الَّتْق ى اْل ْغِف ِة‬
‫َو َو َم َر‬ ‫َو‬ ‫َو‬ ‫َم ْو‬ ‫َر‬ ‫َو َمْو‬

‫َفَياَاُّيَه ا اْلُمْس ِلُمْو َن ! ِاَّتُقْو اااَهلل َح َّق ُتَق اِتِه َو اَل ُمَتْو ُتَّن ِااَّل َو َاْنُتْم ُمْس ِلُمْو َن ‪َ .‬فَق اَل اُهلل َتَع اَىل َو ْمَل َيَز ْل‬
‫َقاِئًال َعِلْيًم ا‪ِ :‬اَّن اَهلل َو َم اَل ِئَك َتُه ُيَص ُّلْو َن َعَلى الَّنِّيِب َيَأُّيَه ااَّلِذ ْيَن َاَم ُنْو ا َص ُّلْو ا َعَلْيِه َو َس ِّلُمْو ا َتْس ِلْيًم ا‬

‫ا‬ ‫ِبِه الَّتاِبِع‬ ‫َالَّل َّم ِّل ِّل اِر ْك َلى ِّيِد َنا اَل َنا َّم ٍد َلى َاِلِه‬
‫ْم‬ ‫ُه‬‫ْن‬ ‫َع‬ ‫َض‬ ‫َو ْر‬ ‫َنْي‬ ‫َو‬ ‫َصْح‬ ‫َو‬ ‫ُه َص َو َس ْم َو َب َع َس َو َمْو َحُم َو َع‬
‫ِمِح‬ ‫ِت‬
‫ِبَر َمْح َك َياَأْر َح َم الَّر ا َنْي‬

‫َالَّلُه َّم اْغ ِف ْر ِلْلُم ْؤ ِمِنَنْي َو اْلُم ْؤ ِم َن اِت َو اْلُمْس ِلِم َنْي َو اْلُمْس ِلَم اِت َاَأْلْح َي اِء ِم ْنُه ْم َو ْاَالْم َو اِت ‪َ .‬الَّلُه َّم‬
‫اْد َف ْع َعَّن ا اْلَبَالَء َو اْلَغاَل َء َو اْلَف ْخ َش اَء َو اْلُم ْنَك َر َو اْلُم ْخ َتِلَف َة َو الَّش َد اِئَد َو اْلِم َح َن َم اَظَه َر ِم ْنَه ا‬
‫َو َم اَبَطَن ِم ْن َبَلِد َنا ِاْنُد وِنْيِس َّيا خآَّص ًة َو ِم ْن ُبْل َد اِن اْلُمْس ِلِم َنْي َعاَّم ًة‪ ،‬إنك على كل شيئ قدير‪.‬‬
‫ٍء‬ ‫ٍء‬ ‫ٍء ِا ِف‬ ‫ٍء ِب ِت‬
‫َي اَر َّب ُك ِّل َش ْي ُق ْد َر َك َعَلى ُك ِّل َش ْي ‪ْ ،‬غ ْر َلَن ا ُك َّل َش ْي َو اَل َتْس ىَأْلَنا َعْن ُك ِّل َش ْي‬
‫َو اَل َحُتاِس ْبَنا ىِف ُك ِّل َش ْي ٍء َو َاْع ِط َن ا ُك َّل َش ْي ٍء ‪ِ .‬اَّنَك َعَلى ُك ِّل َش ْي ٍء َق ِد ْيٌر ‪َ .‬ر َّبَن ا آِتنَا ىِف الُّد ْنَيا‬
‫َح َنًة ىِف ْاآلِخ ِة َح َنًة ِقَنا َعَذ اَب الَّناِر‬
‫َر َس َو‬ ‫َس َو‬

‫ِبْالَع ْد ِل َو ْاِإل ْح اِن َو ِإْيتآِء ِذي ْالُق ْر َو َيْنَه ى َعِن ْالَف ْخ شآِء َو ْا ْنَك ِر‬ ‫ُم‬‫ْأ‬ ‫َي‬ ‫َهلل‬ ‫ا‬ ‫َّن‬‫ِع اَداِهلل ! ِإ‬
‫َب‬
‫ِن ِم ِه ُمل‬ ‫َىب‬ ‫َس‬ ‫ُر‬
‫ِظ‬ ‫ِع‬
‫َت َذ َّك ُر ْو َن َو اْذُك ُر وا اَهلل ْالَع ْيَم َي ْذ ُك ْر ُك ْم َو اْش ُك ُر ْو ُه َعلَى َع َي ِز ْد ُك ْم‬ ‫َو ْالَبْغِي َي ُظُك ْم َلَعَّلُك ْم‬
‫ِذ ِهلل‬
‫َو َل ْك ُر ا َأْك َبْر‬