2. Sandhangan
Cerkak 1
Saben dina Setu akhir bulan, sekolahku nganakke kerja bakti. Setu iki sekolahku nganakke kerja bakti
mergo akeh coret-coret nang tembok sekolah. Kepala Sekolah karo para guru nggoleki bocah-bocah
sek seneng nyoret-nyoret tembok sekolah.
Awal bocah-bocah kuwi ora gelem ngaku, akhire Pak Guru ngomong nek ora gelem ngaku bakal dikei
hukuman skorsing. Akhire bocah-bocah kuwi gelem ngaku nek nyoreti tembok sekolah.
Bocah-bocah kuwi banjur melu kerja bakti nutupi tembok sek wes diorek-orek nganggo cat putih.
Mergo salah siji bocah pinter nggambar, akhir Kepala Sekolah ngongkon bocah kuwi nggawe mural
nang tembok.
Cerkak 2
Saben esuk aku weruh tumpukan sampah nang arep omah. Padahal nang kompleksku ono peraturan
nek sampah sek iseh iso didaur dulang dipilah, nek ora dibuang nang omahe dhewe-dhewe ben iso
dijupuk karo petugas kebersihan.
Aku takon tanggaku siji-siji, kabeh podho ra ngerti tur kabeh wes buang sampah dhewe-dhewe nang
omahe. Akhire aku tangi esuk, ngawasi sopo sek buang sampah nang arep omahku. Jebul warga
kompleks sebelah.
Akhire aku laporan karo Pak RT ku lan Pak RT kompleks sebelah. Warga kuwi dikon ngresiki
sampahe sek dibuang nang ngarep omahku. Pak RT njuk ngenehi wejangan nek sampah kuwi
kudune dipilah karo dadi tanggung jawabe dhewe ora dibuang nang kompleks liya. Warga kuwi akhire
njaluk ngapura lan mulai milah lan ora mbaleni kesalahane meneh.
Jawaben pitakon-pitakon ing ngisor iki!
1. Kapan kowe weruh tumpukan sampah?
2. Apa wae peraturan sing ono ing komplekmu?
3. Sapa sing biasa jupuk sampah?
4. Sapa sing buang sampah nang ngarep omahmu?
5. Sing buang sampah nang ngarep omahmu,dilaporke nang sapa?
6. wong sing buang sampah nang ngarep omahmu,dikonkon opo karo Pak Rt?
7. Apa wejangane Pak Rt?
8. Apa wae sing dilakokke warga sing buang sampah ono komplekmu?
Cerkak 3
Jam 4 esuk aku tangi. Jam 5 bar Sholat Subuh aku lunga pit-pitan keliling kompleks lan mampir pasar.
Saben dina minggu ing kotaku ono dina bebas kendaraan bermotor. Biasane nang kono akeh wong
dodolan sarapan.
Jam 8 esuk aku bali nang kompleks. Tekan omah aku banjur ganti klambi melu kerja bakti nang
kompleks. Aku lan kanca-kanca melu ngresiki sampah sek nyumbat sekolah.
Liyane kuwi, bapak-bapak lan ibu-ibu podho nanduri kompleks nganggo wit-witan ijo ben soyo asri.
Sakwise kerja bakti, Pak RT ngenehi wejangan supaya ojo buang sampah sembarangan, sampah
dipilah nek ono sek iso didaur ulang. Sampah ora oleh dibuang sembarangan mergo iso marakke
banjir.
Sesorah/Pidato
Struktur Pidato Bahasa Jawa
6. Wasana basa/penutup: Mengucapkan terima kasih dan menyampaikan permintaan maaf apabila
ada kekurangan dalam menyampaikan sesorah/pidato.
7. Salam panutup/salam penutup: Salam penutup seperti Wassalamualaikum, maturnuwun, dan lain
sebagainya.
Tuladha sesorah:
Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatu.
Monggo kita bebarengan majukaken puja lan puji syukur dumateng gusti allah Swt. amargi sampun
pinaringan berkah lan karunia dumateng kita sedaya Saengga kita sedaya pinaringan makempal
kanthi sehat lan afiat.
Hadirin ingkang kulo hormati,
Kaping sepindhah kita sedaya perlu bahan utawi panggenan. Amargi lingkungan utawi panggenan
menika papan kangge nggantungaken urip umat manungsa sedaya. Amargi menika kita sedaya
kedah njaga lingkungan sae-sae supados bumi keuntungan kagem kita sedaya.
Hadirin ingkang kula hormati,
Babakan kebersihan lingkungan yoiku salah sepindah cara kang apik kanthi kito sedoyo nyegah
penyakit-penyakit ingkang ngintai rikala musim udan.
Cekap semanten ingkang saget kula aturaken, umpami wonten klenta klentunipun kula nyuwun
agunging pangapunten.
1. Utara
Lor/Ngalor (Ngoko)
Ler (Krama alus)
2. Timur
Wetan/Ngetan (Ngoko)
Wetan/Ngetan (Krama alus)
3. Selatan
Kidul/Ngidul (Ngoko)
4. Barat
Kulon/Ngulon (Ngoko)
Kilen/Ngilen (Krama alus)
5. Tenggara
6. Barat Daya
7. Barat Laut
8. Timur laut