Anda di halaman 1dari 18

Punguan na hohom di Parningotan Ari

Hamamate ni Tuhanta Jesus (pukul 2)

Golgata

Ds P.M. Sihombing
3/1/1965
Hata huhuasi
“Alai Kristus na tarsilang i do hujamitahon tu hamu ninna Apostel Paulus, jala
laoni do naeng jamitahononhon marhite buku na metmet on.
Nungga adong nian di hita sada buku na metmet na morgoar “Aturan ni
parpunguan di tingki Parningotan di panaonon ni Tuhan Yesus” – naung somal
tapangke di hurianta HKBP. Alai, ndada na marnalobi, gariada tahe sai na hurang dope
angka buku na songon i di hita laho padamoshon pangkilalaanta dionjar ni
haporseaon laho maniop manang mangauhon na tinaon ni Tuhanta humophop hita.
Binahen do goar ni buku na metmet on “Golgata” anggiat targorga tu rohanta bohi ni
Tuhan Jesus na manatap hita di bagasan holong-Na na badia sian silangNa na
dipartanghurahan i laho patupahon hasesaan di dosanta.

Na pinangke do buku na metmet on di parningotan di hamamate ni Tuhanta tu


punguan na hohom di passion 1965 di Hurianta Ressort Tomuan Pematang Siantar.
Longang do roha mamereng na pola na nia angka dongan na sosombopon di tingki
punguan i. Ndang binoto manang aha na mangonjar rohanasida di na tangis i. Molo ala
na targorga do tu rohana hinabernit ni na tinaon ni tuhanta ALA NI DOSANTA, ra
marlaba do na songon i. Alai anggo ala ni pangkilalaan sambing do i, manang gabe
tartogu roha tu sitaonon portibi, ndada tu na tinaon ni Tuhanta i, ndang apala i
sintuhuna atik pe laos tong do adong gurasa na boi siparhaseangon nang sian i. Dung
sidung punguan i, miduk do angka dongan pangula na ro mangido liturgi na jinahahon
laho parongkomhonsa, ai niantan na hurang singkop dope isi ni buku on paandaron tu
antaran ni huria na bidang. Di tagam roha na miduk dope angka dongan na lobi
tumangkas sian iba di pangalaho on. Alai songon dalan laho manghirpasi rohanta tu
angka ulaon na umuli dope sian on, taparhaseang ma buku na metmet on.

Ala digari dongan na umbege jamita on do gabe jamita andung buku na metmet
on, gabe laos niuji do paihuthon di pudi ni buku on angka lapatan ni hata andung na
pinangke di jamita on. Anggiat ma mantat pasupasu di hita na manjaha buku na
metmet on hinorhon ni silang dohot panghophopon ni Tuhanta Yesus.
Panurat.

Hata sipatudu
Ala marrumanghon andung do jamita on, jala adong do saotik imbarna sian na
somal tapangke, niuji do patupahon manang na pigapiga pandohan sipatudu laho
pagaburhon dalan sidalananta to hasasaut ni punguan na hohom sihobasanta:
1. Ia buku na metmet on, di punguan na hohom pukul 2 botarina do pangkeonta.

2. Sada halak sambing do na manguluhon punguan on nidonganan ni sipalu poti marende


dohot na mamalu giringgiring.

3. Na manjahahon ende laos na manjahahon jamita on do dung jolo mangkuling poti


marende mambuat toonna, laos dijahahon ma sasabintas songon na somal.
4. Naeng ma tangkas taparrohahon angka na patut ondolhononhon. Tangkas ma taatur
parlogu, pargogo dohot parnanget ni soara, parhatop dohot parlambatna.

5. Andorang so taadopi punguan na hohom i, patut ma hita mangarade panjahaon on


jumolo di bilutta sahalak hita dohot soara.

6. Angka nornor ni ayat dohot nomor ni ende, ndang pola sijahahononhon.

7. lngkon jumolo songon na tapangkilalahon sitaonon i asa taboto parpangondol ni angka


pandohan disi.

8. Ganup dung sidung ende, sai humosa jolo manang na pigapiga second, disi pe asa
niudutan

9. Naeng ma di bagasan partangiangon hita manghobasi sude siulaon na hohom jala


marhadohoan on.
1. Ende no. 88:1,2,4 (BL 106)

1. Jesusku naung manobus ahu, sai naeng haholonganhu Ho;


Tu dolok Golgata Ho laho, nionjar ru holongMu do,
Hupuji nasa asiMi alai gumodang holongMi.

2. Tarsolsolbagi do rohangku paidaida dangolMi;


Marningot sasude dosangku ai i do na tinaoMi,
Hupuji nasa asiMi alai gumodang holongMi

4 Bagas uhirhon to rohangku panghophopMi humophop au;


Tu si ma togu pingkiranhu guru di Ho sambing ma au,
Hupuji nasa asiMi alai gumodang holongMi.

Jongjong ma hita saluhutna di bagasan hahohomon.

Marhitehite goar ni Debata Ama


dohot goar ni Anakna Tuhan Jesus Kristus
dohot goar ni Tondi Parbadia
na tumompa langit dohot tano on. A m e n.

Na gabe pangoloi do Kristus paima mate pola tung mate tarsilang. Di dia angka soropmi
ale hamatean? Di dia pangagoonmu ale banuatoru? — taendehon ma H a l e l u y a

Martangiang ma hita.

0 Jesus birubiru ni Debata na mamorsan dosanami. Na jongjong do hami di joloM


marningot Ho na targaritung i. Tangkas do huantusi hami hinabernit ni na tinaonMu di
dolok Golgata. Tungki do hami marningot dosanami na mangkorhon hamamateMi. Asi
ma rohaM. urupi ma hami asa gabe upa ni halojaonMu hami. A m e n.

Hundul ma hita saluhutna.

Tatangihon ma sian Hata ni Debata na tarsurat di: Rum 6 : 3-5.


Na so diboto hamu do on? Sude hita nasa naung tardidi tu bagasan Kristus Jesus, tu
bagasan hamateanNa do hita tardidi. Antong, naung tartanom do hita rap dohot Ibana
marhitehite pandidion i tu bagasan hamatean asa marparange hita di bagasan ngolu na
imbaru, songon Knstus naung hehe sian angka na mate hinorhon ni hasangapon ni
Amana. Ai anggo nunga sangkambona hita dohot Ibana di na rap mate i hita rap dohot
Ibana i, suang songon i ma hita nang taringot tu haheheon. A m e n.
2 Ende no 84:1 (BL. 195)

Aut na ginorga tu rohangku bohiM di na laho mate Ho.


Aut na haingot o Tuhanhu, tongtong panghophopMi di au.
Ai Ho do paluahon ahu dosangku do pinorsanMi,
Didaoni Ho parsahitonhu, martua au binahen ni i.

Gorga ma tu roham ale angka ama parsinuantunas[1]. Uhirhon ma tu tondim ale


angka ina parsinuanbeu[2], pangkilalahon ma ale siadosan[3] parpangarudok[4] na
togos[5]. Ida ma Tuhanta i sirajaibot[6], nunga gantung Ibana di silang i. Bege ma
simarirnbun[7], nunga dipangiar Jesus soarana. Tangihon ma sibijaon[8], nunga
marsoara na gogo Ibana mandok, Eloi, Lama Sabachtanei — Ale Debatangku-
Debatangku, boasa tung tadingkononmu Ahu?

Debata ditadingkon Debata? Ditadinghon? Nunga ditadinghon jolma Ibana, nunga


ditadinghon angka siseanna, gari mata ni ari i nunga naeng manilu manadinghon Ibana.

Ida hamu ma jolma i, ninna si Latus na sangap i. Beha ia ho tadinghononmu do i?


Dohononta ma, patut ma antong parmudarhononhu na tinaon ni Tuhanki asa
marpanghorhon i di ngolungki. Ala ni i, hupaunduk nama simanjujunghu, hupatungki
ma panailingku, hupahusorhusor ma na tinaon ni Yesus i anggiat jumpangan tua ahu
anggiat dapotan ngolu ahu sian siaginon[9] ni Tuhanki. Asa hisar tondingku siala
parlungunonna i. Ndang tarbahen so masinunuton[10] ahu ganup ari di
siulubalangari[11] on molo hupahebaheba ngolungku dohot sileapon[12] ni Tuhanki.

Amang, bege ma tardok hira na tolu hata do na manghamham partinaonan ni


Tuhanta ro di hamamatena i, songon batu mardalihan na so tarsirang. Patut ma tapeop
i. Mangkuling ma Ho Tuhan sian silangMi, mananginangi do hami na dangol on, na
hundul pualpualon[13] na tindang pangalelaon[14] on ala ni dosa i. la sitolu hata na
ginoaran ondeng, angka on ma na gabe hata mutiha ni sitaonon ni Tuhanta i.

1 Gabbata.

Hata Heber do i na mandok, pantarbatu na nilapis dohot marmer, habangsa paruhuman


na jinuguhan ni si Latus laho mandabu uhum tu Jesus i ninna si Johannes. Pasada ma
roham mangihutihut Tuhanta saleleng di paruhuman i. I ma na naeng soarahonon ni
Gabbata on. Paihutihut ma sude hata, linsinglinsing dohot reherehe nang tijur pe na
masa di Gabbata on.

2 Via Dolorosa

Tutu hata Latin do on na mandok, dalan sitaonon, lapang haberniton, manang di hata
andung didok ma on padang-harorobur, i ma dalan na binolus ni Tuhanta marnungka
dung ampe tu tangkuhuk manang tu situmalha[15] ni Tuhanta i hau pinarsilang na
dokdok i tu sitangkingon[16] ni rajanta i sahat tu hapapajalna. Paihutihut ma na masa
disi asa lam paltak holong ni roha ni Tuhanta i.

3 Golgota

Na ro do hata i sian Go!goleth di hata Heber manang didok Gulgutha di hata Aram
mandok partangkurahan, inganan hapapajal ni Tuhanta i. Di si ma Tuhanta paujungkon
ulaon panghophoponna i. Paihutihut ma na masa di si anggiat lam paltak tu roham
hasesaan ni dosa pinatupana i.

3 Ende no 76:2 (BL. 199)

Ingkon sai Ibana ingotonku, uju na tarpajal i.


Tu hau pinarsilang ginantungkon, sai mabaor mudarNa i.
Ai humophop au ditaon uasNa, asa dohot au muse upaNa.
Ai ditatap do au on, di pandokNa: “Nunga sun !”

Ida ma nunga diboan be Tuhanta i sian porlak Getsemani jala dipasahat tu tangan
ni angka panguhum. Nunga sahat Ibana tu Gabbata. Gabbata i ma pantarbatu
paruhuman ni si Latus i. Pulutna i rohana manjangkon Tuhanta i, naung tinali jala
tinogu ni sintua ni malim rap dohot sintua ni bangso i marhite torop halak angka na
marpodang jala marlombutlombut. Aha ma so dohonon ni Tuhanta i: Hira na dompak
panamun do hamu hehe marpodang jala marlombutlombut manangkup Ahu.

Nunga dipareso si Hannas, si Kayapas pe ndang olo hatinggalan, dipatolon do Jesus


tu Debata Siparngolu i, pola diribakkon ibana paheanna ala ni rimasna tu Jesus i. Ditijuri
nasida ma bohiNa, na deba manompuk jala na debanari mangalinsingi. Sibotosurat
dohot natorop i pe pauru-uru Jesus i.
Aha upam di roham ale Panguhum, molo degeon ni Tuhanki pantarbatum na
marlapis-lapis i. Songon na martatasuping ho paida-ida Tuhanki, na tinogu tu jolom ale
Latus? Si Latus na holongan di pangkat, na mabiar mida Kesar jala na tagi mambuat
roha ni natorop i?
Boasa paloasonmu sintua ni malim dohot natorop i pangiar soarana be
martuhashon na so tuhas[17] tu Jesus na so marpipot i? Na deba mandok sian nasida;
sipabalik bangso do Tuhan i. Na debanari muse mandok na diorai Jesus do mangalehon
guguan tu Kesar. Adong muse mandok na didok Jesus do Ibana Raja jala sipanggunturi
do Ibana marhite pangajarionna. Ndang boi be pahohomomu sude pamangan ni angka
panuhasi na sumalin on?

Ale Tuhan! Boasa ma pola paloasonmu be si Latus nabisuk marsuru Tuhanki asa
diboan tu na hinosoman ni rohana i ma si Herodes parjahat i? Holan ala dibege ho do
Latus na sian Galilea Jesuski mangajari hape gabe pintor tarsingot roham tu si Herodes
na hinosomanmi na topet ro mardalani tu Jerusalem na ribur i. Nda marsalisi do hamu
na sailaonna on? Tuani ma adong Jesus ate Latus, asa adong pasurusuruonmu
mambuat -roha ni si Herodes i. Boasa?

Ida ma, nunga diparengkelengkeli si Herodes Tuhan i. Ai las situtu do rohana, ai


nunga nania lelengna naeng idaonna Jesus jala idaonna nian tanda sipatupaonna
songon na binegena na sailaonna i. Godang-godang disungkunhon si Herodes i, hape
na pasombu tagasna do, ala ni i do umbahen na so dialusi Jesus ibana nanggo
sangkababa. Las roham ale Herodes manjalo haroro ni Jesus na tinali i, ala ni aha do?
Ala ni ribur ni Jerusalem i do? Ala ni aha? paboa ma. Oh, ala na naeng berengomnu do
tanda sipatupaonna ala naung dibege ho baritana. Ida ma i. Arnang dangolna i, ingkon
paluaonmu ma hape Herodes Tuhanki puaspais pahaepahulu, paulaulaonmu Ibana
songon na dipasangap ho, hape na mangaleai, na mangarehei do ho. Dipaula-ula ho
mangalehon abit na uli, hape na pauru-uruhon do ho.

Amang, dangolna i, ponjot so na bolon, sungkot so na ginjang, Tuhanki dibahen ho


Herodes. Tu aha pe so tampil tu dia pe so langku. Aha ma pola alithononmu abit na
arga i, na bontar i tu Tuhanki? Ndang na mangaleai ho disi? lnang ida ma, nunga
dipajantar si Herodes Tuhanki rap dohot soridaluna i, songon raja bolon mulak tu si
Latus parsipitulili i. Songon i ma hape dibahen ho ale Herodes asa longkang hosom
naung leleng i tu si Latus.

O Latus, Latus, Ua bahen ma uhum na sintong tu Tuhanki! Pola ma


pabengkuhonmu na tigor i? Sian ise ho marsiajar ale Latus? Pasombuomnu sala na so
marpipot i? Tung barani pulut ma roham manogu Jesuski huhut mangalinsingisa?
Ndang digerekhon[18] ho ale Latus pambahen ni soldadu i — ida ma nunga didandani
nasida sungsang duri jala dipaula dipartumpalhon tu Jesuski. Baju dapdap i pe dialithon
do tu dagingna, nda hinagok ni pangaleaion do i? O Latus, Latus, tailihon ma, nda
nunga ro ompuapi[19] parsinonduk bolonmi, nunga donok pardihutam i, ida ma nunga
sahat tu pantar[20] paruhumanni tungganeborum si Claudia Procula, na sai
busisaon[21] jala bubuason[22] di lambungmi. Nda dihusiphon do tu ho, didok, "sotung
dihahua ho halak partigor i, ai mansai susa situtu do ahu na borngin ala Ibana" ninna
do. Boasa paula so begeonmu i Latus? Tarhona dope dipaluhut ho angka sintua ni
malim ro di natorop i. Tarhona dope ho marsijuguhon? Nunga didok ho nian na sintong,
ai diparhatopot ho do pola ro di tolu hali mandok: "Ndang adong dapot ahu sala ni
halak on". Diulakhon ho muse mandok: "Ndang adong parulaanna mambahen Ibana
marutang hosa". Salpu i, ndang sombu dope roham gabe didok ho ma muse: "Ai aha
do na jat dibahen halak on, ndang jumpang ahu di Ibana na tau gabe marutang hosa".
O Latus, ndang barani ho manghajongjonghon na sintong? Matanggak[23] mida rupa
ho tahutan mida bohi?

Pir ni roham i, paloashon angka soara na marsurak-surak i. Ida ma nunga ro


manosak-nosak angka natorop i, natua-tua dohot angka naposo pe. Bege soara i,
orukna[24] i, gari soara ni sitengardibanua[25] ndang pola songon i. Ronggur nama na
marniala. Hape, hape, soara ni angka jolma do i. Tangihon ma, nda didok do:
Parsilangkon, parsilangkon ma; Padao, padao ma; Pusa, pusa ma!
Sombu ma antong roham ale Latus mambuat aek mamuri tanganmu ala na so
tarbege ho be suraksurak ni natorop i, ai lam ganda do gaorna. Anggo hurang dope di
ho ale Latus aek laho mamuri tanganmi, bidang dope laut dohot tao ingananna.
Dirimpu ho ias ho sian na masa i binahen ni aek i? Ah,dangolnai i, porsukna i. Agan pe
diuji ho ale Latus mandok “Ias do ahu sian mudar ni On, hamu do na sari di si”. Anggo
di natorop i mura do alusanna i. Nda didok do: “Marsapata tu hami dohot tu
ianakhonnami ma mudarna i”. Nunga humitir iba managam aha ma puas ulaning sian
pamanganmi ale Latus? Amang, on do hape: “Boan hamu ma Ibana, parsilanghon
hamu ma ai ndang jumpang ahu salana”. Pulut ma roham ale Latus paborhathon
Tuhanki tu silang i. Nunga dilinsingi ho Ibana hape linsing-linsing mangonjar jala
pataruhon tu silang i do dibahen ho i nang pe so jumpang ho salana?

Boasa ma so dianturehon roham so nanggo diambereshon[26] ho mamereng


soldadu na ro manahopi Tuhanki? Porsuk na i. Ida ma nunga dilinsingi Tuhanku, na so
olo mangalo i. Pamanat ma tangurung simandorpina i, nunga tung marlilit-lilit bogas ni
samboksambona i? Linsing-linsing na marpalait i nunga hona samboksambok
namarmata holi-holimartanggurung huling-huling i, nunga marsasak dilibashon tu
tanggurung ni Tuhanki. Ida ma nunga mabugang be. O manusia na di siulubalangari
nda patut endehononmu

4 Ende no 81:3 (BL. 185)

Bugang sada tanggurungMu Di na hona linsing i


Hamamalum ni bugangku na di rohangki do i
Ho do gabe binuraan au dapotan hangoluan
Ala ni hupuji Ho tung marribu hali do

Dipaula so diida ho do Tuhanki , nunga dilasahi! Tajom, tajom ni suga ni sungsang


duri i.
Amang, ima hape gabe tumpalMu ale Tuhanku? Amang, dangolna i. Tung tolong,
sanggar na marbarutu i ma gabe tungkotMu? Nunga disoro tolong i, nunga dilasakhon
tu sungsang duri na di simanjujungna i. Ah dangolna i, nunga manirisi jala manetehi
songon aek nasian jenggar[27] mudar sian simanjujung ni Tuhanki. Pareso ma, nunga
marhimpal-himpal be simanarup[28] na i. Ai marbirsahan do tusi mudarNa i. Patut ma
hape diendehon angka na porsea i: “Sungsang duri ditumpalhon panginsahi i tu Ho.
Jala tolong dilibashon tu ulum pasiak Ho. I ditaonton Ho Tuhanku ala ni hajungkatonhu.
Ala ni hupuji Ho tung marribu hali do”.
O Latus. O Sintua ni malim, tumagon ma di ho si Barabas si partodos i, sibunu
jolma panggunturi i?
Anggo tu si songon na didok ho do, muli ma damang, topot ma jabum di na
nidokmu “Tagonan si Barabbas dipalua”.
Pardosa na sumalin di hasiholoi ho? Hape anggo Jesus na so marpipot i ingkon
soroonmu jala tijuranmu? Ingkon lasahanmu? Ingkon leaanmu? Ingkon
pasiaksiakhonmu? Aha tagamon rugim ale, dibahen Jesuski? Nda holan laba dohot
pasupasu do na ro sian Tuhanki? Giahan ho di na tama ale sintua ni malim?
O Jesus tu dia tagamon mabaor sude mudarMi? Anggo tung sunge do, nda magopo
ma i?
Nunga sap mudar simanjujungni Tuhanki, aha ma bahenonhu mangapusi i? Tung
pinapungu pe sandok saputangan ni manisia, ndang tuk be anggo mangapusi i.
Rohangku, roham nama na boi mangapusi i. Nunga marsapu-sapu mudar simanarup ni
Tuhanki. Ala ni i patut do ingkon endehononhu

5 Ende no 78:1 (BL. 158)


O ulu na sap mudar binaen ni bugangMi
Na sian jangarjangar sisungsang duri i
O ulu hatongamon hian do tumpalMi
Ditaon Ho haleaon Ho naeng sombaonki?

Ida ma, tung pasombuonmu dope soldadu i? Nunga loja, jala maheu Tuhanki, alai
pulut do roham ale soldadu palaluhon tangamu na gintal i tu salop[29] ni Tuhanki. Aha
manggitik roham umbahen ingkon pastapanmu dope simangarudop[30] ni Tuhanki? Na
so adong do habidingan[31] ni tanganmi? Pasombu tagas ho tu Tuhanki na so ra
mangalo i, na songon biru-biru na sai hohom maradophon sigustingi ibana? O Jesus
biru-biru ni Debata, laho ma Ho? O Jesus diparsipal pe Ho, sai manaon-naon do Ho,
ndang manang mangkuling pamanganMu. Songon biru-biru na hohom maradophon
jolma sigustingi ibana. Tung na so dibuha Ho do pamanganMu. Ndada na sotarbahen
Ho nian tutu padirihon lobi sian sampuludua loksa surusuruan laho mandopang angka
panggunturi i, alai manaon do Ho! O Jesus birubiru ni Debata, borhat ma Ho? O Jesus
na mamorsan dosa ni hajolmaon i laho ma Ho? Patut ma tutu didok angka na porsea i.
Na lao do birubiru i mamorsan angka dosa, ni nasa hajolmaon i di benget ni rohaNa.
Diporsan do sahitta i, dilehon do diriNa i tu tangan ni pamunu, ditaoni do na bernit i, ro
di na tos hosaNa i, didok naeng porsanonHu.
O ale tondingku, patangkas ma na niae ni Tuhanki, pareso ma luhutna sap mudar
do dagingNa, sai hir hodokNa i, modar rude dagingNa.

I Gabbata

Gabbata, na so olo do ho hona tijur umbahen na pabalionmu tijur ni ratorop i tu


bohi ni Tuhanki? Pamanat ma pamangan ni soldadu i so diboto be manang tu dia
bahenonna tijur na nialap ni dosana sian sitalbeonna[32] i. Ida ma, nunga dipahure
sialap ingkauna i songon na mambebeati Dipabursikkon ma ijurna to bohi ni Tuhanki.
Bohi na lambok malilung, bohi na basar i. So hea i marhalingking[33] i ala ni na muruk.
Sai ellem[34] do i. Hape ida ma, nuaeng nunga sap tijur be i. Bohi na minar i, so
jumpang harungkut[35] ni late dohot hosom di si. Gari tu siseanna so hea pola salpu
hata ni I. Gariada tahe sai lamot do bohina ro di na laho mamuri pat nasida pe uju i.
Anggo nuaeng nunga marlangan i, jala sap tijur do. Paputusma roham
mangendehon:

6 Ende no 78:2 (BL. 158)


O bohi parsinondang Na sangap situtu
Beasa tung marlangan sap ijur hurumMu?
Tung aha ma alana Umbaen homur mataM?
Na mintop do sondangna Di na lao tos hosaM.

II Via Dolorosa

Nunga nirimpu montok ma na masa i. O Jesus, ndang tinagam ingkon marudut be


anggo marnida hinadangol ni na niaeMi. Hape, hape, bereng ma o manisia, nunga
disoro jala ditogu Jesus i songon birubiru na tinogu tu pamotongan huhut manetehi
mudarNa i. Via Dolorosa, lapang haberniton, padang harorobur. Nunga modar daging ni
Tuhanki. hape pamanat ma, boasa tung pasombuonmu dope Tuhanki mamorsan
silangNa i? Tiang na balga, naung pinsamban i. Hape nuaeng ingkon ampe ma i tu
tangkuhuk ni Tuhanki na so marnangon i be. Nunga maheu dipasipal-sipal, so malo
mangguit be idaon. alai tung unduk do manuhuk silang i. Bereng ma, nunga borhat
induk ni soldadu ni halak Rom. Nunga dienjak hodana na tuit i, ihut do tusi angka
soldadu marlotom-lotom patna i sian las ni rohanasida be rap dohot angka sinjatana pe.
Hape adong ma deba muse di pudi ni i na maniop papan tulis panuratan ni sala ni na
hona uhum i. Pajenek ma, jaha ma. Didok di si Jesus Nazarenus Rex Judaiorum
manang dipapandek INRI. Lapatanna, Jesus na sian Nazaret Raja ni Jahudi. Ihut ma
muse tu si Jesus na mamorsan silang i niundurhon ni angka natorop rap dohot
sarongkanan nari soridadu.
Ah, ndang hapalang be surak-surak in sintua ni malim i rap dohot sintua ni natorop
i, dohot angka siboto surat pe, ai nunga disuhung[36] be Jesuski, ndang adong be alo-
alonasida di rohana. Hape, hape nunga mulai angka hitir simangarudop ni Tuhanki.
nunga daoldaol simangidona na maniop silang i, nunga marjogal simanarup i, nunga
telluk-telluk be simanjojakNa[37] i. I da ma nunga naeng tungkap Ibana, nunga
sonsam[38] Tuhanki tu jolo dionjar silangna na borat i. Hape marpalait dope muse
samboksambok na marsuga-suga tu dagingna mandok asa hinsat. Alai ndang tarbahen
be. Ndang marnangon be.
Ndang tarpaidaida angka ina-ina, boruboru parbaria[39] na mangihuthon Jesus i be
na masa i. Gabe marsaburan ma ilu nasida be tumatangis mangandungi i Tuhanki.
Hape, ruar dope panurirangion sian simangkudap ni Tuhanki mandok unang ma Ahu
tatangisi hamu ale boru Jerusalem, dirimuna dohot anakhonmuna ma. Ndada diriNa
disarihon jumolo, alai natorop i do na rumingkot. Anggo Ibana dipatutoru do jala gabe
pangoloi paima mate, pola tung mate tarsilang.
Dia ma dalan, ninna roha ni soridalu i, anggo silang ingkon do sahat tu Golgata.
Tuani ma disi si Simon halak dagang pangaranto na sian Kirene i. Dohot paksa, gabe
ibana ma digogoi nasida mamboan silang i. Idaon songon na asi roham di Jesuski ale
soridalu. Hape, ndada na marasi ni roha ho hape, alai asa tung ingkon sahat do Jesuski
tu partangkurahan i didok roham asa tung haru diparsilangkon.
Nanget-nanget, tuat ma nasida sian dolok Zion i. Nangkok ma muse tu robean ni
partangkurahan i.
Nunga mandok sahat nuaeng . . . ida ma . . . nunga sirungum sude angka natorop i
asa haru diida nasida be dipajathon Tuhanki.

III Golgota

Nunga dipajongjong silang ni Tuhan i.


Golgata – Gulgoleth – Gulgutha lapatanna partangkurahan. Agan pe adong dua nari
na tarsilang i, i ma angka parjahat di Golgata on, ndang adong laho roha ni halak
painondur tusi, ai pangalaho naung soma do sisongon i. Alai anggo tu silang ni Tuhanta
i, silang na so hea masa dope i, halongangan bo!on do i. Anak ni Debata tarsilang,
Tarsilang? O Golgata, Golgata, boasa ma gabe partangkurahan ho? – ia tung sian
rupam pe tarida do nian ai madabu tulpang tu gambo, mardomu do rupa tu pangalaho.
Ia rupam nda mardomu do tu pangalahom. Gariada tahe tardok do madabu gorga tu
gambo, mardomu do goar tu pangalaho. Goarmu pe Golgata,
lapatannapartangkurahan. Aha ma tagamon umbahen songon i goarmi? Adong
namandok, ho do ninna manabunihon tangkurak ni si Adam na parjolo i. Hape laos ho
muse naeng manabunihon nang tangkurak ni si Adam na paduahon i? Pulut roham
naeng manabunihon tangkurak ni Tuhanki? Boasa ma pasombuonmu soldadu i
marhobas mambuat tongkokna dohot labangna na ganjang i? Amang, ida ma,
ditinggalhon dope i, tarhona dope tahe na deba mambuat tuak anggur na marsaor
pogu. Amang, nda gabe songon ubat sipamate pangkilalaan ma i asa unang diae
Tuhanki di rohana na bernit i? Alai, dirimpu ho ma ale, jaloon ni Tuhanki anggur
sipalensemmi. Nda dibereng ho ditulak do silelionlehonmi ? Ai dung didai, ndang dijalo
Ibana jala ndang olo lbana manginum.
O, ale manisia ni siulubalang ari, tung tuak anggur na marsaor pogu ma hape
silehonlehonmu tu Jesus na mamorsan dosam i? Ianggo ahu, ingkon hulului ma aek
sorbajati[40] laho pasombu uas ni Tuhanki.
Nuaeng, palaluonmu ma tanganmu na girgir manongkok i ale soldadu? Ai sadia
huroha dijalo ho upam manongkokhon labangmi? Boasa ma pasombuonmu
simanjojakNa na ringgas mangalangka laho marjamita i nuaeng ditambat? Amang, ida
ma, nunga dibuat labang na ganjang i. Tung so hitir do tanganmi ale soldadu maniop
labang na songon i ganjang? Nunga dipadonok ho tu tangan ni Tuhanki, ida ma nunga
diantuk dohot tongkokna tu silang i. O Jesus. simangidom[41] na sai mamasumasu i,
ingkon labangon ma i?
Amang, nunga marlajak mudar i sian simangidoNa maniris dohot sian simanjojakNa
i. Dangolna i, bernitna i. porsukna i, ndang na holan hansit be i, alai nunga tung
mangarontan[42] i nuaeng. Tama ma taongkuhon i di bagasan rohanta di na
taendehon ende on:
7 Ende no 81:5 (BL. 185)

Tung tanganMu dohot patMu ditorusi labang i


Jadi tiris ma mudarMu sian hau parsilang i,
I do mual paridian di au jolma na hansitan.
Ala ni hupuji Ho tung marribu hali do.

Nunga lam tu nangkokna mata ni ari. Ida ma nunga pukul sia manogotna. Nunga
jongjong be silang ni Tuhanki, nunga gantung Jesus Anak ni Debata di hau parsilang.
Sungkot tu langit, so dais be tu tano, nunga di tongatonga Ibana. Saut ma Ibana
nuaeng gabe sipadomu jolma na di rura partangisan on dohot Debata Amanta
parholong na di surgo hasonangan i.
Hape ihut dope muse duanari parjahat tarsilang mangkaliangisa. Ida ma riburna i
angka painondur i. Angka sintua ni malim dohot siboto surat, sintua ni natorop i rap
mangupir-upirhon uluna be huhut mandok angka hatana be laho pauru-uruhon Jesus
mandok: Pe Ho, na mangalohai bagasjoro i jala na pajongjonghonsa di bagasan tolu
ari. "Palua dirim jala mijur ma Ho sian hau na pinarsilang i".’
Nang dung gaung Tuhanki ale sintua ni malim, ndang sombu dope roham? Boasa
sai babaanmu dope? Sai pambebeatanmu dope huhut mandok: "Palua dirim, molo na
tutu Ho Anak ni Debata, mijur ma Ho sian hau pinarsilang i?"
Angka soldadu i pe dohot do pauru-uruhon Ibana. Dibuat do abit ni Tuhan i, dibagi-
bagima, didabu dope tondungna tu sampe-sampena i. Opat do soldadu i, ba, diparopat
ma abitna. Alai tading ma sampesampeNa. Kituna do goarna. Tondung, ma dibahen
laho marbagi-bagi. Ndada ala ni malom martondung i ale soldadu, ndada ala ni parenta
ni induk i, alai tung na pasauthon lomo ni roha ni Debata do i, ai na tarurat do "dibagi
do abitna. Tondung do dibahen taringot tu sampe-sampena”.
Gari donganna na targantung i tahe, parjahat na sumalin dohot do mangaleai
Ibana. Asa nunga tung sange sude horong manimpalhon insakinsak tu Ibana.
Alai sangkababa hata pe ndang dibuha pamanganNa. Dipaula so dibege do soara ni
natorop i. Tongtong do hata holong haruar sian pamanganNa. Tuani maa disi ho ale
parjahat na sadanari, ai muba do roham siala ni silang ni Tuhanki, tuani ma di si ho
maminsang donganmu parjahat i. Tabo do hatam i mandok: "Ndang dihabiari ho
Debata, atik pe rap hona uhum hita, O Jesus, ingot ahu dung sahat Ho to harajaonmi".
Nian anggo roha mandok, nda mangontahi ma bugangna i. Hape anggo Tuhan i
tenang do marsoara sian silang i. Silangmi, silangmi i do haluaonki.

8 Ende no 86:5 (BL. 67)


Silang na badia i Ho do lombulombungki
Molo puas hodokki Di na suda bohalhi
Di sude sitaonon i Ho ma lombulombungki.

Bege ma nunga mangkuling Jesus, on do hataNa sian silang i:


"Ale Amang, marpamuati ma rohaM mida nasida, ai ndang diboto nasida
na binahennasida i".

Ndang dao Debata sian Ibana. Songon pangkataion ni na paadop-adop bohi do


soara ni Jesus, didok ma: "Ale Amang, marpamuati ma rohaM ..."
Nda na haruar sian mata mual holong ni roha do i? Ise ma na tuk mandok songon
i? Halak na mangalasahi Ibana, na manilangkon i, diondihon dope jala diparamothon.
Aut ahu songon i Tuhan dohononku: “Ale Amang sai luluhon ma pambahenan nasida i
tu ahu"[43]. Dohononku ma, "ale Debata, parbadahon ma badangku"[44]. Hape anggo
tung Ho, gok holong do. Haholongan na badia sian Tuhan Jesus i, sai songgopi sai
bongoti roha dohot tondingki.
Ai ndang diboto nasida nabihennasida i. Aha be nian na so diboto sintua ni malim i,
alai dipaula so diboto be do. Hape agan pe songon i ndang na marnamontok holong ni
roha ni Tuhan Jesus. Ai bidang pe tao, umbidang do holongNa i, bagas pe laut,
umbagas do holongNa i, timbo pe langit, turnimbo do holongNa i.

Situtu do hatangkon tu ho, sadario on do ho rap dohot Ahu di Parideiso.

Tu parjahat nu di siamunNa do nian hata on. Alai tu ho dohot tu au do deba


pangonaina.
Nda hata sipanglambohi tondi do i? Aut datu ahu, dohononhu ma, sideang
pangadeanan ma i, lapatanna pangalapan hosa loja. Sian dia ma tagamon boi puas
hata si songon i? Holan sian mata mual haluaon i do i. Ndang olo mansohot mual
haluaon i mamaorhon pasupasu tu na paubahon rohana. Agan pe di tano on tarbege
soaraNa, alai anggo isina nunga diparadeido. Ido umbahen na didok: “Sadarion do ho
rap dohot Ahu diparadeiso”. Agan pe di hau i dope gaung-gaung ale parjahat, alai ala
dipauba ho roham, ala ni i nunga tubu haum di paradeiso ni Debata. Sonangna i ho,
nda patut ma endehononmu nian: Sonang di lambung Jesus, sonang na ro tusi. Unang
be ho mabiar lao mandapothon i. Tongtong dijouhon Jesus, sai ro ma ho tu Au.
Tadingkon haholomon jala haposi Au.

Ndi ma inang anakmi, ndi ma inangmi.

Ndang dipalingkang[45] inana si Maria i antong tampuk ni pusupusuna naung


gantung di silang i. Dipamanat Jesus do i, didok ma: "ndi ma inang anakmi".
Nda jamita parsaoran na rongking[46] do i? Asa marpartalian hasadaon ganup na
porsea di Ibana, nirahut ni silang i. Nunga mandao-dao jongjong angka na mananda
Jesus i, songon i muse nang angka parompuan na mangihuthon Ibana sian Galilea.
Beha ma tahe, ndada tiala[47] roha, ai gari si Petrus pe pola do dipambuburahon
dirina, paboa na so ditanda Jesus i. Masihaishon api sian gurung-gurungna do ninna
rohana be. Alai, ianggo si Maria inaNa i, rap dohot paribanna dohot si Maria ni si
Kleopas dohot si Maria Magdalena, jongjong do di lambung Jesus na di silang i. Ndang
tarpabereng-bereng Jesus be ina pangintubuna i, songon i muse nang inana si Maria,
ndang tarpaida-idasa be anak sinuanbeuna i.
Disi dilibashon soldadu i lasakla-sakna i tu Jesus, disi do songon na ditutuphon
ulosna i tu simajujungna unang dipaida-ida i. Holan disi dipadonok soldadu i tu Jesus
anakna i, nunga marlobok taroktokna mandok "Aha ma tagamon na naeng
bahenonna?" Ua dompon ma roham inang aut adong anakmu na songon sagak[48] ni
panabian laho ne tu toru ni situmandok,[49] nda ingkon maheu ho 'paidaidahonsa?
Ndang tarurupi si Maria be. Holan iluna i nama diporo, pola hira na mahiang parilu-
iluanna. Mamereng i ma Jesus, gabe marsoara mandok: “Ndi ma inang anakmi, pos ma
roham, pir ma tondim”

Mauas Ahu.

Di jolo ni on dilehon do nian siinumon, alai ndang dijalo, hape nuaeng nunga
dipangido. Nda saut do songon na tarsurat di Padan na Robi hian taringot tu Ibana di
na nidok ni par-Psalm i "Merus do gogongku songon ngar-ngar, jala lohot do dilangku di
langit-langit ni pamanganhu jala tu orbuk ni hamatean dipapodom Ho ahu"[50]. Jesus
mual hangoluan ni boru Samaria i, nuaeng gabe mauas. Songon na dipurun dihilala,
mamiltak mataniari, mangontahi ma bugang i, lam sidung mudarNa mardurusan sian
bugang i. Modar ma dihilala. Songon na sungkot nama dihilala sialapingkauna[51].
Ala ni mohopna gabe dijouhon Jesus ma "mauas Ahu". Asa saut do sombu uashu ia
mauas pe Jesus i. Ndang pola be dohot ahu muse manjouhon di ujung ni langkangku
"mauas Ahu". Tutu godang do na huhauashon di portibi na mangilas on, alai nuaeng
gabe sombu ma sudena i, ala naung diporsan Jesus di silangNa huhut mandok
"mauas .Ahu".

Eloi Eloi Lama Sabachtanei

Ale Debatangku, Debatangku, boasa tung tadingkononmu Ahu? Nunga songon


halak-halak na tarpunjung, songon tandiang[52] na hapuloan[53], Jesus di silang i.
Dibereng humaliang, holan Ibana nama na punjung di hau i. Tu dia ho ale angka sisean
na sai rap dohot Ibana nasailaonna i? Nunga tu dia ho ale Petrus? Nda didok ho do na
so tupa tadinghononmu lbana? Nunga tu dia ho ale Lazarus? Nunga tu dia ho ale angka
na bosur siala roti sisaotik na sian Jesuski? Tu dia ho ale manisia?
Diida ma tu ginjang, songon na dipatait Debata BohiNa. Dung i mangangguk badar
ma Ibana. Anggukbadar[54] na badia do on mandok: Eloi, Eloi Lama Sabachtanei. Ale
Debatangku, Debatangku, boasa tung tadingkononmu ahu? Ndada na mamurai, ndada
na mandele manang mamulasi Jesus di anggukNa on. Asa tung paltak do tahilala bagas
ni pangkaholongi ni Debata di panghophopNa i di hita, ai songon i ma bernit ni sitaonon
i ala ni dosanta. Ala ni i angka otdot ma ho ale tondingku, angka hitir ma ho umbege
anggukbadar na badia i, ai ho hian do tama manganggukhon i ala ni hajahatonmu.
Hape nunga dijoloani Anak ni jolma i manganggukhonsa.

Ale Amang, tu tanganMu ma hupasahat tondingKu.


Jesus na burju mar-Ama i, Jesus Anak Sipangoloi i, ndang dung mangkalupahon
AmaNa na di surgo i. Sian mula ni ulaonNa sahat ro di ujung ni ngoluNa, sai tong do
ngolu na marpandapotan tu Amana i. Nuaeng pe ndang tu hamatean i diodothon
TondiNa. Ndang lupa Ibana pasahathon arta na umarga i tu AmaNa. Dipagomgomhon
do tu AmaNa na di surgo i tondiNa i, didok ma "Ale Amang, tu bagasan tanganmu ma
hupasahat tondingKu". O hamu huria ni halak Kristen na badia, nunga dijoloani Anak ni
Debata soaram manjouhon asa diingot ho pagomgomhon ngolum dohot tondim tu
tangari ni Amanta na di surgo i. Sintong do molo taparhatopot marhite ende ni angka
na porsea i:

9 Ende no 383: 1 (BL. 383)

Adong do Ama na di surgo i,


Tuhan Jahowa Debatan ta i.
Di jou do au, nalao ma au Tu Ama na di surgo i.
Lao ma au, Lao ma au tu na di surgo i
Lao ma au, Lao ma au tu na di surgo i
Di jou do au na lao ma au tu Ama na di surgoi

Nunga marujung

Aha do na marujung? Nunga marujung angka ulaon dohot paraloanNa i. Nunga


marujung nang silangNa i. Nunga marujung sitaononNa i. Andorang so dipaunduk dope
simanjujungNa i, nunga mulai mandele mata ni ari i marsinondang gabe mangholom
ma sandok tano on.
Ndang taipaida-ida mataniari i be Tuhanki na sai gantung i. Songon na maila
mataniari i marnida bohi ni na sai marsinondang nasailaon. Disonggak sinondang ni asi
ni roha ni Jesus i do sinondang ni mata ni ari i, ujungna gabe dipaholom mata ni ari i
ma dirina. Molo adong sian hamu ale jolma manisia parhapistaran portibi mandok:
"gerhana ni mataniari do i" - uji ma paresohon tu tingkina manang na cocok do i?
Jempek do alus tusi mandok, ndang. Molo adong dope sian ho ale portibi na mangilas
mandok, timus ni dolok marapi- na mapultak do i, tangihon ma pandok ni
parpandebisuk mandok, ndang. Antong aha do i? Mangholom mataniari i, gabe
mangholom ma sandok tano on. Gabe songon na alang so tarida nama Tuhanta i di
silang i. Ale mataniari, boasa so mangkidop be ho? Tagamon naung ditatap ho do na so
mangkidop be simalolong ni Tuhanhi? Nunga mamirong humaliang. Disi ma dipagogo,
dipangiar Jesus soaraNa mandok: "Nunga marujung", jadi tos ma hosana.

Mangkuling giringgiring pitu hali, lambat-lambat, jongjong ma sude di bagasan


hahohomon martangiang. Di na huhut mangkuling giringgiring, dipalu ma potimarende
angonangon Ende no 335 BL. 50.
Dung sidung giringgiring mangkuli si pituhali i, laos mulai ma dipagogo soara ni
potimarende,huhut laos tingki jongjong dope sude rap ma mangendehon:
10 Ende songon no 335 (BL. 50)

Jesuski Tuhanki, siapuli tondingki,


O na bernit ma ditaon Ho Tuhanku di silangMi,
Di na laho tos hosaM Di na laho tos hosaM

Beta hita tu Tuhanta na gantung di Golgata


Sai tajangkon ma hatana na mamboan haluaon,
Di tondim ale amang, di tondim ale inang.

(Dung sidung ende on hundul be ma satongkin)

Nunga tos hosa ni Jesus i. Nunga marujung be dibahen Ho ale Tuhan. Alai ida ma,
nunga laos godang naung jumolo borhat mangihuthon Ho sian bagas ni halak Kristen di
portibi on. Sian ruas ni Huria on pe nunga torop na laho mandapothon Ho. Beha, nunga
rap ho ale haholongan dohot Jesusmi naung jumolo borhat sian ho? Aha do labangku
sian hamamatem i ale Jesusku? Aha ma upangku sian padangharoburanmi ale:
Tulianku? Ingot ari hamamatem ninna angka na porsea na parjolo i. Pasolhot ma
hamamatem amang, inang, tu hamamate ni Jesus i. Ia hamamatem ale Jesus, gabe
hamamate ni hamateanhu do i hape. Ia hamamatem ale Jesus, gabe pintu
hamasuhanku do i tu surgo hasonangan i. Ai marhite i do diparade ho inganan na so
nang i. Ianggo Letnan ni soldadu na manjaga pamajalan i, gabe dipuji do Debata, ninna
do, tutu do halak on na tigor roha, jadi sude natorop i na marluhut mainondur,
masitompuk andorana be do marnida na masa i laos mulak ma.
Ale angka ama parsinuantunas, ale angka ina parsinuanbeu, ale angka siadosan,
tagan so mulak hita sian punguan na hohom on, jongjong ma hita di toru ni silang ni
Tuhanta i marruji-ruji. Di lambungMi o jesuski, tung na mardame roha i, maporus
holso-holsongki lam to tiurna rohangki. Lam ganda las nang gogongki dung Ho hutanda
Jesuski.
Tama manghorhon las ni roha do di hita hamamate ni Jesus on, ai diungkap do di
hita dalan to haheheon sian hamamatenta dohot sian hinambor ni naung jumolo
monding sian hita pe. Nuaeng pe, patut ma hita manompuk andoranta be laos
mangandehon, ala ni i jongjong ma hit saluhutna.

11 Ende mo 78:3 (BL. 158)

Au on tama o Tuhan, manaon na tinaonMi.


Dosangku di diporsan Ho na tarsilang i
Sai tatap ale Tuhan, au na dijoloMon.
Huhut sai patuduhon, basaM tu rohangkon.

Rap ma hita mandok tangiang: Ale Amanami:


Ale Amanami na di banua ginjang!
Sai pinarbadia ma Goarmu!
Sai ro ma harajaonmu!
Sai saut ma lomo ni roham di banua tonga on songon na di banua ginjang!
Lehon ma di hami sadari on hangoluan siap ari!
Sesa ma dosanami songon panesanami di dosa ni angka na mardosa tu hami!
Unang hami togihon tu pangunjunan!
Palua ma hami sian na jahat!
Ai Ho do nampuna harajaon dohot hagogoon dohot hasangapon ro di saleleng ni
lelengna. Amen!

Pasupasu:

Didongani Asi ni roha, talup ni roha dohot dame sian Debata Amanta
dohot sian AnakNa Jesus Kristus Anak ni Ama i ma hamu marhite hite hasintongan
dohot haholongon.

Catatan:

Naskah asli melampirkan kosa kata ‘hata andung’ di halaman terakhir, tetapi
dalam tulisan ini dibuat menjadi catatan kaki, agar lebih cepat dimengerti
alur ceritera.

[1] Ama ama


[2] Ina ina
[3] Haha anggi, tunggane
[4] Parpamatang
[5] Kuat kekar
[6] Iboto
[7] Hula hula
[8] bere
[9] Portibi
[10] Mangandunghon hinadangol
[11] Hasiangan
[12] Sitaonon
[13] Ndang na marhasoan
[14] Menjadi lupa
[15] Abara
[16] Dituhuk
[17] Tuduhan
[18] dihilala
[19] Tunggane boru
[20] Lantai
[21] Ndang sonang panghilalaan
[22] Mengeluh
[23] Mabiar
[24] Bising karena ribut
[25] Bodil
[26] Berpaling untuk melihat
[27] Atap rumah
[28] Obuk
[29] Rahang
[30] Pamatang
[31] Asal kata ‘biding’ artinya tepi
[32] Bibirna
[33] Bohi na berkerut
[34] Membujuk
[35] berkerut
[36] Dibungkukkan
[37] Pat na
[38] tinggang
[39] Berperasaan halus
[40] Berasal dari legenda Batak yang menuturkan seorang perempuan yang namanya Sorbajati
melompat ke halaman dan terbenam ke dalam tanah. Lalu ia menjelma menjadi pohon aren.
Tuak dari pohon aren itu disebut aek Sorbajati. Bisa juga air bersih dan murni. Atau aek tabar
[41] Tangan
[42] Mangontahi huhut mmohop
[43] Cf. Psalmen 43:1
[44] Cf. Psalmen 43:1
[45] Dipalua
[46] Teguh
[47] Keberatan
[48] Eme na tubu dung sidung manabi
[49] Hamatean
[50] Psalmen 22:16
[51] Lidah
[52] Pakis
[53] Terpencil
[54] Tangis na gogo situtu

Anda mungkin juga menyukai