Konsentr Luas
pH Temperat Luas Waktu
asi Permuka Arus
N Tegang larutan ur Permuka Elektroli
Elektrolit an Listri
o an (V) Elektrol Elektrolit an Anoda sis
CuSO4 Katoda k (A)
it (°C) (M2) (detik)
(M) (M2)
1 0,37 0,1 3,20 43,1 0,0068 0,0090 0,078 300
2 0,37 0,1 3,23 42,4 0,0068 0,0090 0,078 360
3 0,37 0,1 3,48 46,3 0,0067 0,0090 0,078 420
4 0,37 0,1 3,46 47,4 0,0065 0,0090 0,079 480
5 0,37 0,2 3,23 43 0,0069 0,0090 0,126 300
6 0,37 0,2 3,48 43 0,0069 0,0090 0,134 360
7 0,37 0,2 3,20 46,4 0,0068 0,0090 0,135 420
8 0,37 0,2 3,46 47,4 0,0065 0,0090 0,121 480
2. Konsentrasi 0,2
Katoda menit ke 5 (300 s)
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,075 x 0,046)
= 0,0069 m2
Katoda menit ke 6 (360 s)
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,075 x 0,046)
= 0,0069 m2
Katoda menit ke 7 (420 s)
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,074 x 0,046)
= 0,0068 m2
Katoda menit ke 8 (480 s)
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,071 x 0,046)
= 0,0065 m2
2. Konsentrasi 0,2
Percobaan 1, 5 menit (300 s):
31, 75.0,126 .300
Wth = = 0,012 gram
96.500
Percobaan 1, 6 menit (360 s):
31, 75.0,134 .360
Wth = = 0,016 gram
96.500
Percobaan 1, 7 menit (420 s):
31, 75.0,135 .420
Wth = = 0,018 gram
96.500
Percobaan 1, 8 menit (480 s):
31, 75.0,121 .480
Wth = = 0,019 gram
96.500
2. Konsentrasi 0,2
Percobaan 1, 5 menit (300 s):
0 , 03
E= x 100 % = 250 %
0,012
Percobaan 1, 6 menit (360 s):
0,024
E= x 100 % = 150 %
0,016
Percobaan 1, 7 menit (420 s):
0,027
E= x 100 % = 150 %
0,018
Percobaan 1, 8 menit (480 s):
0,031
E= x 100 % = 163 %
0,019
Konsentrasi 0,1
Percobaan 1, 5 menit (300 s):
0,078
CD = = 11,4 A/M2
0,0068
Percobaan 1, 6 menit (360 s):
0,078
CD = = 11,4 A/M2
0,0068
Percobaan 1, 7 menit (420 s):
0,078
CD = = 11,6 A/M2
0,0067
Percobaan 1, 8 menit (480 s):
0,079
CD = = 12,1 A/M2
0,0065
Konsentrasi 0,2
Percobaan 1, 5 menit (300 s):
0,126
CD = = 18,3 A/M2
0,0069
Percobaan 1, 6 menit (360 s):
0,134
CD = = 19,4 A/M2
0,0069
Percobaan 1, 7 menit (420 s):
0,135
CD = = 19,8 A/M2
0,0068
Percobaan 1, 8 menit (480 s):
0,121
CD = = 18,1 A/M2
0,0065
0.012
0.010
Berat Deposit
0.01
0.008
0.006 0.005
0.004
0.002
0
300 360 420 480
Waktu
0.02
0.015
0.01
0.005
0
300 360 420 480
Waktu
0.007 0.009
0.005 0.007
0.005 0.005
0.003
0.003
0.001 0.001
300 360 420 480
Aktual 0.008 0.009 0.011 0.012
Teoritis 0.005 0.010 0.014 0.016
Waktu
0.011
0.0175
0.009
0.007 0.0125
0.005
0.0075
0.003
0.001 0.0025
300 360 420 480
Teoritis 0.012 0.016 0.018 0.019
Aktual 0.030 0.024 0.027 0.031
Waktu
120 111
100
Efisiensi Arus (%)
80
62.5
60
40
20
0
300 360 420 480
Waktu
Efisiensi Arus Konsentrasi 0,2 M
300
250
250
200
Efisiensi Arus (%)
163
150 150
150
100
50
0
300 360 420 480
Waktu
DATA MODUL 3
Tabel Pengamatan Pengaruh Variasi Waktu
Tabel 3. 3 Pengaruh Variasi Waktu
Konsentr Luas
pH Temperat Luas Waktu
asi Permuka Arus
N Tegang larutan ur Permuka Elektroli
Elektrolit an Listri
o an (V) Elektrol Elektrolit an Anoda sis
CuSO4 Katoda 2
k (A)
it (°C) (M ) (detik)
(M) (M2)
1 0,37 0,1 3,46 29 0,0068 0,0090 0,058 300
2 0,37 0,1 4 52,5 0,0068 0,0090 0,075 300
3 0,37 0,1 4 60,5 0,0067 0,0090 0,086 300
4 0,37 0,1 4 71,8 0,0065 0,0090 0,090 300
5 0,37 0,2 3,25 25,7 0,0069 0,0090 0,086 300
6 0,37 0,2 3,32 50,3 0,0069 0,0090 0,120 300
7 0,37 0,2 4 61,6 0,0068 0,0090 0,127 300
8 0,37 0,2 4 71,1 0,0065 0,0090 0,137 300
1.2 Perhitungan
1.2.1 Luas Permukaan Katoda yang Tercelup
3. Konsentrasi 0,1
Katoda Temp 29 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,063 x 0,05)
= 0,0063 m2
Katoda Temp 52,5 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,066 x 0,05)
= 0,0066 m2
Katoda Temp 60,5 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,061 x 0,05)
= 0,0061 m2
Katoda Temp 71,8 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,061 x 0,05)
= 0,0061 m2
4. Konsentrasi 0,2
Katoda Temp 25,7 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,066 x 0,05)
= 0,0066 m2
Katoda Temp 50,3 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,065 x 0,05)
= 0,0065 m2
Katoda Temp 61,6 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,063 x 0,05)
= 0,0063 m2
Katoda Temp 71,1 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,060 x 0,05)
= 0,0060 m2
1.2.2 Luas Permukaan Anoda yang Tercelup
3. Konsentrasi 0,1
Anoda Temp 29 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,091 x 0,048)
= 0,0087 m2
Anoda Temp 52,5 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,088 x 0,048)
= 0,0084 m2
Anoda Temp 60,5 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,079 x 0,048)
= 0,0076 m2
Anoda Temp 71,8°C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,081 x 0,048)
= 0,0077 m2
4. Konsentrasi 0,2
Anoda Temp 25,7 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,096 x 0,048)
= 0,0092 m2
Anoda Temp 50,3 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,095 x 0,048)
= 0,0091 m2
Anoda Temp 61,6 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,095 x 0,048)
= 0,0091 m2
Anoda Temp 71,1 °C
= 2 x (Panjang x Lebar)
= 2 x (0,079 x 0,048)
= 0,0076 m2
3. Konsentrasi 0,1
Percobaan 1, Temp 29 °C
31, 75.0,058 .300
Wth = = 0,006 gram
96.500
Percobaan 2, Temp 52,5 °C
31, 75.0,075 .300
Wth = = 0,007 gram
96.500
Percobaan 3, Temp 60,5 °C
31, 75.0,086 .300
Wth = = 0,008 gram
96.500
Percobaan 4, Temp 71,8 °C
31, 75.0,090 .300
Wth = = 0,009 gram
96.500
4. Konsentrasi 0,2
Percobaan 1, Temp 25,7 °C
31, 75.0,086 .300
Wth = = 0,008 gram
96.500
Percobaan 2, Temp 50,3 °C
31, 75.0,120 .300
Wth = = 0,012 gram
96.500
Percobaan 3, Temp 61,6 °C
31, 75.0,127 .300
Wth = = 0,013 gram
96.500
Percobaan 4, Temp 71,1 °C
31, 75.0,137 .300
Wth = = 0,014 gram
96.500
4. Konsentrasi 0,2
Percobaan 1, Temp 25,7 °C
0,010
E= x 100 % = 125 %
0,008
Percobaan 2, Temp 50,3 °C
0,019
E= x 100 % = 158 %
0,012
Percobaan 3, Temp 61,6 °C
0,022
E= x 100 % = 169 %
0,013
Percobaan 4, Temp 71,1 °C
0,030
E= x 100 % = 214 %
0,014
Konsentrasi 0,1
Percobaan 1, Temp 29 °C
0,058
CD = = 9,2 A/M2
0,0063
Percobaan 2, Temp 52,5 °C
0,075
CD = = 11,4 A/M2
0,0066
Percobaan 3, Temp 60,5 °C
0,086
CD = = 14,1 A/M2
0,0061
Percobaan 4, Temp 71,8 °C
0,090
CD = = 14,7 A/M2
0,0061
Konsentrasi 0,2
Percobaan 1, Temp 25,7 °C
0,086
CD = = 13 A/M2
0,0066
Percobaan 2, Temp 50,3 °C
0,120
CD = = 18,5 A/M2
0,0065
Percobaan 3, Temp 61,6 °C
0,127
CD = = 20 A/M2
0,0063
Percobaan 4, Temp 71,1 °C
0,137
CD = = 22,8 A/M2
0,0060
0.012
0.01
0.008
0.006
0.004
0.002
0
29 52.5 60.5 71.8
Temperatur
0.025 0.022
0.019
0.020
0.015
0.01
0.010
0.005
0.000
25.7 50.3 61.6 71.1
Temperatur
Deposit Teoritis
Deposit Aktual
0.0025 0.005
0.0005 0.001
29 52.5 60.5 71.8
Deposit Teoritis 0.006 0.007 0.008 0.009
Deposit Aktual 0.014 0.015 0.016 0.017
Temperatur
Deposit Teoritis
Deposit Aktual
0.005 0.012
0.01
0.003 0.008
0.001 0.003
25.7 50.3 61.6 71.1
Deposit Teoritis 0.008 0.012 0.013 0.014
Deposit Aktual 0.01 0.019 0.022 0.03
Temperatur
1.1.1 Pengaruh Variasi Temperatur terhadap Efisiensi Arus
150
100
50
0
29 52.5 60.5 71.8
Temperatur
150 125
100
50
0
25.7 50.3 61.6 71.1
Temperatur