Anda di halaman 1dari 96

PERHITUNGAN KEKUATAN BOREPILE

Kode Pondasi P5

A. DATA PONDASI TIANG BOR

BAHAN / MATERIAL FONDASI FONDASI (END BEARING)


Mutu beton, K- 365.00 Berat volume tanah,
Kuat tekan beton, fc' = 30.29 MPa Ws = 18.6 kN/m3
Mutu baja tulangan, U- 42.00 MPa Sudut gesek dalam,
Tegangan leleh baja, fy = 420.00 MPa f= 35 °
Modulus elastis beton, Ec = 25,869.22 MPa Kohesi tanah,
Berat beton bertulang, Wc = 25.00 kN/m 3
C= 0 KPa
DIMENSI PILE CAP
Lebar arah x, Bx = 8m Tebal, hp = 0 m
Lebar arah y, By = 16 m Tebal, ht = 2.1 m
Diameter kolom D= 2.5 m Arah x, Lx = 3 m
Lebar, Bb = 12 m Arah y, Ly = 1 m
DATA SUSUNAN TIANG BOR (BORE PILE)
Jumlah baris tiang bor, ny = 3 buah
Jumlah tiang bor dalam satu baris, nx = 4 buah
Jarak antara tiang bor arah x, X= 3 m
Jarak antara tiang bor arah y, Y= 3 m
DATA SUSUNAN TIANG BOR (BORE PILE)
Diameter, D= 1m Panjang, L= 8 m
Jarak pusat tiang bor terluar terhadap sisi luar Pile-cap a= 0.5 m

2. DAYA DUKUNG AKSIAL IJIN TIANG BOR

2.1. BERDASARKAN KEKUATAN BAHAN

Panjang tiang bor, L= 8.00 m


Luas tampang tiang bor, A = p / 4 * D2 = 0.79 m2
Berat tiang pancang, Wp = A * L * w c = 157.08 kN
Kuat tekan beton, fc' = 30.29 kPa
Daya dukung ijin tiang bor, Pn = 0.30 * fc' * A - 1.2 * Wp = 6,981.01 kN
2.2.1. MENURUT MEYERHOFF (DATA PENGUJIAN SPT)

qult = 7 * N' ( dalam Ton/m2 ) dengan, N' = nilai SPT terkoreksi,


Nilai SPT hasil pengujian, N= 60 pukulan/30 cm
Nilai SPT terkoreksi, N' = 15 + 1/2*( N' - 15) = 37.5 pukulan/30 cm
qult = 7 * N' = 420 Ton/m2 = 4,200 kN/m2
Luas penampang tiang bor, A=p/4*D = 2
0.785 m2
Panjang tiang Borepile Lb = 8.000 m
Angka aman, SF = 3.00 ###
Daya dukung tiang bor, Pn = (A * 7N_*Lb/D) = 26,389.38 kN ###
Daya dukung ijin tiang bor, Pijin = P / SF = 8,796.46
6. REKAP TAHANAN AKSIAL TIANG BOR

No Uraian Tahanan Aksial Tiang Pancang f * Pn


1 Berdasarkan kekuatan bahan 6,981.01
2 Pengujian SPT (Meyerhoff) 26,389.38
Daya dukung aksial terkecil, P= 6,981.01 kN
Jumlah baris tiang bor, ny = 3
Jumlah tiang bor dlm. satu baris, nx = 4
Jarak antara tiang bor : X= 3 m Y= 3 m
Jarak antara tiang bor terkecil : S= 3 m
Diameter tiang bor, D= 1 m
Daya dukung aksial terkecil, Pn = 6,981.01 Kn
Angka aman, SF = 3.00
Daya dukung ijin tiang bor, Pijin = P / SF = 2,327.00 Kn

Daya Dukung Friksi Tiang Borepile Pf = p * D * Lb * N * 10 = 15,072.00 Kn


Kebutuhan Friksi Tiang Bor SDS = 0.157
2,366.30
Daya dukung ijin tiang bor Friksi Pf Ijin = 788.77
Daya Dukung Ijin Total Tiang (Tunggal) 3,115.77 ###

Efisiensi kelompok tiang bor (menurut BDM) : ###


Ef = [ 2 * (ny + nx - 2) * S + 4 * D ] / (p * D *ny * nx) = 0.902
Pijin = P * Ef = 6,296.02 kN

Diambil daya dukung aksial ijin tiang bor (Group) : Pijin = 6,296.02 kN
3. DAYA DUKUNG LATERAL IJIN TIANG BOR

Kedalaman ujung tiang,


La = h t = 2.1 m
Sudut gesek, f= 35 °
Panjang tiang bor,
L= 8 m
Panjang jepitan tiang bor,
Ld = 1/3 * L = 2.67 m
By = 16 m
Ws = 18.6 kN/m3

Koefien tekanan tanah pasif,


Kp = tan2(45° + f /2) = 3.69

BAG KEDALAMAN H H*ws*Kp Pp P


(m) (kN/m )
2
(KN)
OK La + L d = 8.00 4,392.78 2,196.39 19,767.52
Jumlah momen terhadap titik S : SMS = 0 Maka : F * ( 2*L2) = H * (L2 + Ld + La)
Gaya lateral, H = F * ( 2 * L2) / (L2 + Ld + La) = 19,767.52 kN
Jumlah baris tiang, ny = 3.00 bh
Jumlah tiang per baris, nx = 4.00 bh
Gaya lateral satu tiang bor, h = H / (nx * ny) = 1,647.29 kN
Angka aman, SF = 3.00
Daya dukung ijin lateral tiang bor, hijin = h / SF = 549.10 kN

Diambil daya dukung lateral ijin tiang bor : hijin = 549.10 > 308 Kn
PERHITUNGAN KEKUATAN BOREPILE
Kode Pondasi P5

A. DATA PONDASI TIANG BOR

BAHAN / MATERIAL FONDASI FONDASI (END BEARING)


Mutu beton, K- 385.00 Berat volume tanah,
Kuat tekan beton, fc' = 31.96 MPa Ws = 18.6 kN/m3
Mutu baja tulangan, U- 42.00 MPa Sudut gesek dalam,
Tegangan leleh baja, fy = 420.00 MPa f= 35 °
Modulus elastis beton, Ec = 26,568.51 MPa Kohesi tanah,
Berat beton bertulang, Wc = 25.00 kN/m 3
C= 0 KPa
DIMENSI PILE CAP
Lebar arah x, Bx = 8m Tebal, hp = 0 m
Lebar arah y, By = 11 m Tebal, ht = 2.1 m
Diameter kolom D= 2.5 m Arah x, Lx = 3 m
Lebar, Bb = 7 m Arah y, Ly = 1 m
DATA SUSUNAN TIANG BOR (BORE PILE)
Jumlah baris tiang bor, ny = 3 buah
Jumlah tiang bor dalam satu baris, nx = 4 buah
Jarak antara tiang bor arah x, X= 3 m
Jarak antara tiang bor arah y, Y= 3 m
DATA SUSUNAN TIANG BOR (BORE PILE)
Diameter, D= 1m Panjang, L= 14 m
Jarak pusat tiang bor terluar terhadap sisi luar Pile-cap a= 1 m

2. DAYA DUKUNG AKSIAL IJIN TIANG BOR

2.1. BERDASARKAN KEKUATAN BAHAN

Panjang tiang bor, L= 14.00 m


Luas tampang tiang bor, A = p / 4 * D2 = 0.79 m2
Berat tiang pancang, Wp = A * L * w c = 274.89 kN
Kuat tekan beton, fc' = 31.96 kPa
Daya dukung ijin tiang bor, Pn = 0.30 * fc' * A - 1.2 * Wp = 7,254.33 kN
2.2.1. MENURUT MEYERHOFF (DATA PENGUJIAN SPT)

qult = 7 * N' ( dalam Ton/m2 ) dengan, N' = nilai SPT terkoreksi,


Nilai SPT hasil pengujian, N= 60 pukulan/30 cm
Nilai SPT terkoreksi, N' = 15 + 1/2*( N' - 15) = 37.5 pukulan/30 cm
qult = 7 * N' = 420 Ton/m2 = 4,200 kN/m2
Luas penampang tiang bor, A=p/4*D = 2
0.785 m2
Panjang tiang Borepile Lb = 14.000 m
Angka aman, SF = 3.00 ###
Daya dukung tiang bor, Pn = (A * 7N_*Lb/D) = 46,181.41 kN ###
Daya dukung ijin tiang bor, Pijin = P / SF = 15,393.80
6. REKAP TAHANAN AKSIAL TIANG BOR

No Uraian Tahanan Aksial Tiang Pancang f * Pn


1 Berdasarkan kekuatan bahan 7,254.33
2 Pengujian SPT (Meyerhoff) 46,181.41
Daya dukung aksial terkecil, P= 7,254.33 kN
Jumlah baris tiang bor, ny = 3
Jumlah tiang bor dlm. satu baris, nx = 4
Jarak antara tiang bor : X= 3 m Y= 3 m
Jarak antara tiang bor terkecil : S= 3 m
Diameter tiang bor, D= 1 m
Daya dukung aksial terkecil, Pn = 7,254.33 Kn
Angka aman, SF = 3.00
Daya dukung ijin tiang bor, Pijin = P / SF = 2,418.11 Kn

Daya Dukung Friksi Tiang Borepile Pf = p * D * Lb * N * 10 = 15,072.00 Kn


Kebutuhan Friksi Tiang Bor SDS = 0.157
2,366.30
Daya dukung ijin tiang bor Friksi Pf Ijin = 788.77
Daya Dukung Ijin Total 3,206.88 ###
2,004.30 > 1,918 Kn
Efisiensi kelompok tiang bor (menurut BDM) : OK
Ef = [ 2 * (ny + nx - 2) * S + 4 * D ] / (p * D *ny * nx) = 0.902
Pijin = P * Ef = 6,542.52 kN

Diambil daya dukung aksial ijin tiang bor : Pijin = 6,542.52 kN


3. DAYA DUKUNG LATERAL IJIN TIANG BOR

Kedalaman ujung tiang,


La = h t = 2.1 m
Sudut gesek, f= 35 °
Panjang tiang bor,
L= 14 m
Panjang jepitan tiang bor,
Ld = 1/3 * L = 4.67 m
By = 11 m
Ws = 18.6 kN/m3

Koefien tekanan tanah pasif,


Kp = tan2(45° + f /2) = 3.69

BAG KEDALAMAN H H*ws*Kp Pp P


(m) (kN/m )
2
(KN)
OK La + L d = 14.00 13,452.89 6,726.45 60,538.02
Jumlah momen terhadap titik S : SMS = 0 Maka : F * ( 2*L2) = H * (L2 + Ld + La)
Gaya lateral, H = F * ( 2 * L2) / (L2 + Ld + La) = 60,538.02 kN
Jumlah baris tiang, ny = 3.00 bh
Jumlah tiang per baris, nx = 4.00 bh
Gaya lateral satu tiang bor, h = H / (nx * ny) = 5,044.83 kN
Angka aman, SF = 3.00
Daya dukung ijin lateral tiang bor, hijin = h / SF = 1,681.61 kN

Diambil daya dukung lateral ijin tiang bor : hijin = 1,681.61 > 308 Kn
Analisis Penambahan Tiang Borepile P4
Elevated, diketahui bahwa kapasitas daya dukung
borepile hasil perhitungan akibat proses pengeboran
untuk 6 titik rata-rata kedalaman tercapai 8 m dengan
daya dukung 311.58 ton
Dari kapasitas daya dukung rencana 570 ton

Maka penambahan Borepile direkomendasikan :

n= 4.98 buah dengan kedalaman 8 m

Penempatan di sela-sela antar borepile yang terpasang, secara normative jarak antar borepile masih memenuhi syarat

Jarak antar borepile (z) :


18
Z = √(x^2+y^2)/2

= 2.12 > 2xD 2 OK

Penempatan 2 (titik) borepile harus tetap mempertahankan sumbu x-x sebagai system sumbu koordinat, karena gaya-gaya yang bekerja dari
upper struktur jembatan diperhitungkan terhadap sumbu x-x tersebut. Dengan demikian penambahan borepile tersebut tidak mempengaruhi
keseimbangan beban yang sudah diperhitungkan dalam perencanaan. pergeseran sumbu y-y tidak akan berpengaruh secara signifikan
terhadap struktur jembatan, karena beban arah melintang jembatan relative kecil dan masih mampu diatasi oleh kapasitas borepile dalam arah
sumbu y-y

e
y
Analisis Penambahan Tiang Borepile P5
Rencana pembebanan yang bekerja pada Jembatan Elevated,
diketahui bahwa kapasitas daya dukung borepile hasil
perhitungan akibat proses pengeboran untuk titik rata-rata
kedalaman tercapai 8 m dengan daya dukung 350.48 ton
Dari kapasitas daya dukung rencana 449 ton

Maka penambahan Borepile direkomendasikan :

n = 3.37 buah dengan kedalaman 8 m

1.5 m 1.5 m
Penempatan di sela-sela antar borepile yang terpasang, secara normative jarak antar borepile masih memenuhi syarat

Jarak antar borepile (z) :


18
Z = √(x^2+y^2)/2

= 2.12 > 2xD 2 OK

Penempatan 2 (titik) borepile harus tetap mempertahankan sumbu x-x sebagai system sumbu koordinat, karena gaya-gaya yang bekerja dari upper
struktur jembatan diperhitungkan terhadap sumbu x-x tersebut. Dengan demikian penambahan borepile tersebut tidak mempengaruhi keseimbangan
beban yang sudah diperhitungkan dalam perencanaan. pergeseran sumbu y-y tidak akan berpengaruh secara signifikan terhadap struktur jembatan,
karena beban arah melintang jembatan relative kecil dan masih mampu diatasi oleh kapasitas borepile dalam arah sumbu y-y

e
y
PERHITUNGAN KEKUATAN TIANG PANCANG

[C]2010 : M. Noer Ilham


B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang lingkaran


Lebar tiang, b= Err:509 m
Panjang tiang pancang, L= Err:509 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = Err:509 MPa
Berat beton bertulang, wc = Err:509 kN/m3

PERHITUNGAN KEKUATAN FONDASI

KODE FONDASI : F1

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 400 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 240 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.40 m
Lebar kolom arah y, by = 0.35 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.40 m
Tebal pilecap, h= 0.50 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.50 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 18.00 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 20.28 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 30.00 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 26.69 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 1.77 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 58.71 kN
Tahanan aksial tiang pancang, f * Pn = 29.84 Ton
f * Pn = 298.40 kN
Tahanan lateral tiang pancang, f * Hn = 30.00 kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n * x2 No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 1 0.00 0.00 1 1 0.00 0.00
2 0.00 0.00
3
n= 1 S x2 = 0.00 n= 1 S y2 = 0.00
Lebar pilecap arah x, Lx = 0.80 m
Lebar pilecap arah y, Ly = 0.80 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = 5.76 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = 7.68 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = 36.41 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = 0.00 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = 0.00 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 = 36.41 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 = 36.41 kN
Syarat : pumax ≤ f * Pn
36.41 < 298.40 → AMAN (OK)
2. GAYA LATERAL PADA TIANG PANCANG

Gaya lateral arah x pada tiang, hux = Hux / n = 1.77 kN


Gaya lateral arah y pada tiang, huy = Huy / n = 58.71 kN
Gaya lateral kombinasi dua arah, humax = Ö ( hux + huy ) =
2 2
58.74 kN
Syarat : humax ≤ f * Hn
58.74 > 30.00 → BAHAYA (NG)

3. TINJAUAN TERHADAP GESER

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.400 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = 0.000 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 0.000 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah x, Vux = pumax - W1 - W2 = 36.4081 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = 800 mm
Tebal efektif pilecap, d= 400 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.1429
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 803.326 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 3213.306 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 584.237 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 584.237 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 438.178 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
438.178 > 36.408 ® AMAN (OK)

6. PEMBESIAN PILECAP

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = 0.200 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = -0.200 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 1.920 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 1.440 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = 2 * pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = -14.899 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = 800 mm
Tebal pilecap, h= 500 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 400 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Mux / f = -18.624 kNm
Rn = Mn * 10 / ( b * d ) = -0.14550
6 2

Rn < Rmax ® (OK)


Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = -0.0004
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0025
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 800.00 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 13 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D * b / As =
2
133 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 133 mm
Digunakan tulangan, D 13 - 130
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D * b / s = 816.81
2
mm2
Tulangan bagi diambil 50% tulangan pokok, Asb = 50% * As = 408.41 mm2
Jarak tulangan bagi yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / Asb = 260 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 200 mm
Digunakan tulangan, D 13 - 200
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 530.93 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut, As = rsmin* b * d = 448 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 12 mm
Jarak tulangan susut, s = p / 4 * Æ * b / As =
2
202 mm
Jarak tulangan susut maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® s= 200 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 12 - 200
PERHITUNGAN KEKUATAN PILE CAP
Kode Pondasi F2

B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang lingkaran


Diameter tiang, D= Err:509 m
Panjang tiang pancang, L= Err:509 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = Err:509 MPa
Berat beton bertulang, wc = Err:509 kN/m3

KODE FONDASI : F2

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 390 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 240 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.30 m
Lebar kolom arah y, by = 0.30 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.40 m
Tebal pilecap, h= 0.35 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.90 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 18.00 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 200.00 kN
Berat Pedestal akibat beban terfaktor Pp = 0.000 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 30.00 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 0.00 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 20.00 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 10.00 kN
Jarak eksentrisitas dari ujung sd bawah pedestal a= 0.000 m
Tahanan aksial tiang pancang, Qall_Co = #REF! kN
Tahanan lateral tiang pancang, Qall_La = #REF! kN
Tahanan tarik tiang pancang, Qall_Te = #REF! kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Target jarak, x 2.5 *D Target jarak, y 0 *D
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n * x2 No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 1 Err:509 Err:509 1 1 0.00 0.00
2 1 Err:509 Err:509

n= 2 S x2 = Err:509 n= 1 S y2 = 0.00
Jarak Antar Pile Sx = Err:509 m
Jarak Antar Pile Sy = 0.00 m
Lebar pilecap arah x, Lx = Err:509 m
Lebar pilecap arah y, Ly = 0.80 m

1. GAYA AKSIAL TEKAN & TARIK PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = Err:509 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = Err:509 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = Err:509 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = Err:509 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = Err:509 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 = Err:509 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 = Err:509 kN
Syarat : pumax ≤ Qall_Co
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509
pumin ≤ Qall_Te
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509

2. GAYA LATERAL PADA TIANG PANCANG

Gaya lateral arah x pada tiang, hux = Hux / n = 10.00 kN


Gaya lateral arah y pada tiang, huy = Huy / n = 5.00 kN
Gaya lateral kombinasi dua arah, humax = Ö ( hux2 + huy2 ) = 11.18 kN
Syarat : humax ≤ Qall_Le
11.18 #REF! #REF! → #REF!

3. TINJAUAN TERHADAP GESER

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.250 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = Err:509 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = Err:509 kN
Gaya geser arah x, Vux = pumax - W1 - W2 = Err:509 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = 800 mm
Tebal efektif pilecap, d= 250 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 447.214 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 1080.766 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 298.142 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 298.142 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 223.607 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
223.607 Err:509 Err:509 ® Err:509

6. PEMBESIAN PILECAP

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = Err:509 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = Err:509 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = Err:509 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = Err:509 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = 800 mm
Tebal pilecap, h= 350 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 250 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 390 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.022455322
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 5.299
Mn = Mux / f = Err:509 kNm
Rn = Mn * 10 / ( b * d ) = Err:509
6 2

Rn Err:509 Rmax ® Err:509


Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = Err:509
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= Err:509
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = Err:509 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D * b / As = Err:509
2
mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 150 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s = Err:509 mm
Digunakan tulangan, D 16 - Err:509
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = Err:509 mm2
Tulangan bagi diambil 50% tulangan pokok, Asb = 50% * As = Err:509 mm2
Jarak tulangan bagi yang diperlukan, s = p / 4 * D * b / Asb = Err:509
2
mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s = Err:509 mm
Digunakan tulangan, D 16 - Err:509
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D * b / s = Err:509
2
mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut, As = rsmin* b * d = 280 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 12 mm
Jarak tulangan susut, s = p / 4 * Æ2 * b / A s = 323 mm
Jarak tulangan susut maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® s= 200 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 12 - 200

7. STABILITAS
7.1 Overtuning

Arah-x Arah-y

Beban Vertikal terfaktor total Put = Err:509 kN


Lengan Moment-x Lmx = 0.5 Lx = Err:509 m
Lengan Moment-y Lmy = 0.5 Ly = 0.4000 m
Momen Tahanan-x Mtx = Put * Lmx = Err:509 kNm
Momen Tahanan-y Mty = Put * Lmy = Err:509 kNm
Momen Resistant-x Mux = 30.0000 kNm
Momen Resistant-y Muy = 0.0000 kNm
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Mtx / Mux = Err:509
Mtx / Mux Err:509 2 ® Err:509
Arah-y Mty / Muy = 2.00
Mty / Muy < 2 ® (OK)

7.2 Sliding
Arah-x Arah-y

Beban Vertikal terfaktor total Put = Err:509 kN


Gaya Lateral-x Hux = 20.0000 kN
Gaya Lateral-y Huy = 10.0000 kN
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Put / Hux = Err:509
Put / Hux Err:509 2 ® Err:509
Arah-y Put / Huy = Err:509
Put / Huy Err:509 2 ® Err:509

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang D= Err:509 m


Jarak Antar Tiang Sx = Err:509 m
Jumlah Baris m= 1 baris
Jumlah Tiang dalam satu baris n= 2 mm

Arc tan (d/s) q = Arc Tan (D / d) = Err:509 °


Efisiensi tiang grup s= Err:509 mm

5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 2.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qall_1 = #REF! kN
Efisiensi tiang grup Eff = Err:509 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = n * Qall_1 * Eff = #REF! kN
#REF! Ton

Syarat : pu ≤ Qg
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509
PERHITUNGAN KEKUATAN PILE CAP
Kode Pondasi F3
DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang lingkaran


Diameter tiang, D= Err:509 m
Panjang tiang pancang, L= Err:509 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = Err:509 MPa
Berat beton bertulang, wc = Err:509 kN/m3

KODE FONDASI : F3

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 390 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 240 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.35 m
Lebar kolom arah y, by = 0.35 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.40 m
Tebal pilecap, h= 0.30 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.90 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 18.00 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 400.00 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 60.00 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 45.00 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 40.00 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 30.00 kN
Jarak eksentrisitas dari ujung sd bawah pedestal a= 0.000 m
Tahanan aksial tiang pancang, Qall_Co = #REF! kN
Tahanan lateral tiang pancang, Qall_La = #REF! kN
Tahanan tarik tiang pancang, Qall_Te = #REF! kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Target jarak, x 2.5 *D Target jarak, y 4 *D
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n*x 2
No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 1 Err:509 Err:509 1 1 Err:509 Err:509
2 1 0.00 0.00 2 2 Err:509 Err:509
3 1 Err:509 Err:509
n= 3 S x = Err:509
2
n= 3 S y2 = Err:509
Jarak Antar Pile Sx = Err:509 m
Jarak Antar Pile Sy = Err:509 m
Lebar pilecap arah x, Lx = Err:509 m
Lebar pilecap arah y, Ly = Err:509 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = Err:509 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat Pedestal akibat beban terfaktor Ppedestal = 0.000 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = Err:509 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = Err:509 m
Lengan maksimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymax = Err:509 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = Err:509 m
Lengan minimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymin = Err:509 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 + Muy* ymax / Sy2 = Err:509 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 + Muy* ymin / Sy2 = Err:509 kN
Syarat : pumax ≤ Qall_Co
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509
pumin ≤ Qall_Te
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509

2. GAYA LATERAL PADA TIANG PANCANG

Gaya lateral arah x pada tiang, hux = Hux / n = 13.33 kN


Gaya lateral arah y pada tiang, huy = Huy / n = 10.00 kN
Gaya lateral kombinasi dua arah, humax = Ö ( hux2 + huy2 ) = 16.67 kN
Syarat : humax ≤ f * Hn
16.67 #REF! #REF! → #REF!

3. TINJAUAN GESER ARAH X

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.200 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = Err:509 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = Err:509 kN
Gaya geser arah x, Vux = pumax - W1 - W2 = Err:509 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = Err:509 mm
Tebal efektif pilecap, d= 200 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = Err:509 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = Err:509 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = Err:509 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
Err:509 Err:509 Err:509 ® Err:509

4. TINJAUAN GESER ARAH Y

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.200 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cy = y 1 + a - ( b y + d ) / 2 = Err:509 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = Err:509 kN
Gaya geser arah y, Vuy = pumax - W1 - W2 = Err:509 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah y, b = Lx = Err:509 mm
Tebal efektif pilecap, d= 200 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah y, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = Err:509 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = Err:509 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = Err:509 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
Err:509 Err:509 Err:509 ® Err:509

5. TINJAUAN GESER DUA ARAH (PONS)

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.200 m
Lebar bidang geser pons arah x, Bx = bx + d = 0.550 m
Lebar bidang geser pons arah y, By = by + d = 0.550 m
Gaya geser pons akibat beban terfaktor pada kolom, Puk = 400.000 kN
Luas bidang geser pons, Ap = 2 * ( Bx + By ) * d = 0.440 m2
Lebar bidang geser pons, bp = 2 * ( B x + B y ) = 2.200 m
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = bx / by = 1.0000
Tegangan geser pons, diambil nilai terkecil dari fp yang diperoleh dari pers.sbb. :
fp = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc ' / 6 = 2.236 MPa
fp = [ as * d / bp + 2 ] * √ fc' / 12 = 2.101 MPa
fp = 1 / 3 * √ fc ' = 1.491 MPa
Tegangan geser pons yang disyaratkan, fp = 1.491 MPa
Faktor reduksi kekuatan geser pons, f = 0.75
Kuat geser pons, f * Vnp = f * Ap * fp * 103 = 491.93 kN
Syarat : f * Vnp ≥ Puk
491.935 > 400.000 ® AMAN (OK)

6. PEMBESIAN PILECAP

6.1. TULANGAN LENTUR ARAH X

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = Err:509 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = Err:509 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = Err:509 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = Err:509 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = Err:509 mm
Tebal pilecap, h= 300 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 200 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 390 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.022455322
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 5.299
Mn = Mux / f = Err:509 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = Err:509
Rn Err:509 Rmax ® Err:509
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = Err:509
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= Err:509
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = Err:509 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = Err:509 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s = Err:509 mm
Digunakan tulangan, D 16 - Err:509
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = Err:509 mm2

6.2. TULANGAN LENTUR ARAH Y

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cy = y 1 + a - b y / 2 = Err:509 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ey = c y - a = Err:509 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = Err:509 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Muy = pumax * ey - W1 * cy / 2 - W2 * cy / 2 = Err:509 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Lx = Err:509 mm
Tebal pilecap, h= 300 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 200 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 390 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.022455322
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 5.299
Mn = Muy / f = Err:509 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = Err:509
Rn Err:509 Rmax ® Err:509
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = Err:509
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= Err:509
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = Err:509 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = Err:509 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s = Err:509 mm
Digunakan tulangan, D 16 - Err:509
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = Err:509 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut arah x, Asx = rsmin* b * d = Err:509 mm2
Luas tulangan susut arah y, Asy = rsmin* b * d = Err:509 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 12 mm
Jarak tulangan susut arah x, sx = p / 4 * Æ * b / Asx = Err:509
2
mm
Jarak tulangan susut maksimum arah x, sx,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® sx = Err:509 mm
Jarak tulangan susut arah y, sy = p / 4 * Æ * b / Asy = Err:509
2
mm
Jarak tulangan susut maksimum arah y, sy,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y yang digunakan, ® sy = Err:509 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 12 - Err:509
Digunakan tulangan susut arah y, Æ 12 - Err:509

7. STABILITAS

7.1 Overtuning

Arah-x Arah-y

Beban Vertikal terfaktor total Put = Err:509 kN


Lengan Moment-x Lmx = 0.5 Lx = Err:509 m
Lengan Moment-y Lmy = Min (a + y1, a + y2) = Err:509 m
Momen Tahanan-x Mtx = Put * Lmx = Err:509 kNm
Momen Tahanan-y Mty = Put * Lmy = Err:509 kNm
Momen Resistant-x Mux = 60.00 kNm
Momen Resistant-y Muy = 45.00 kNm
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Mtx / Mux = Err:509
Mtx / Mux Err:509 2 ® Err:509
Arah-y Mty / Muy = Err:509
Mty / Muy Err:509 2 ® Err:509

7.2 Sliding

Arah-x Arah-y

Beban Vertikal terfaktor total Put = Err:509 kN


Gaya Lateral-x Hux = 40.0 kN
Gaya Lateral-y Huy = 30.0 kN
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Put / Hux = Err:509
Put / Hux Err:509 2 ® Err:509
Arah-y Put / Huy = Err:509
Put / Huy Err:509 2 ® Err:509

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang D= Err:509 m


Jumlah tiang n= 3.00 bh
Efisiensi tiang grup x = {16 - (s - 1)} / 16 = 0.875 mm
5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 3.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qall_1 = #REF! kN
Efisiensi tiang grup Eff = 0.88 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = n * Qall_1 * Eff = #REF! kN
#REF! Ton

Syarat : pu ≤ Qg
Err:509 Err:509 #REF! ® Err:509
PERHITUNGAN KEKUATAN PILE CAP
Kode Pondasi F4

B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang lingkaran


Diameter tiang, D= Err:509 m
Panjang tiang pancang, L= Err:509 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = Err:509 MPa
Berat beton bertulang, wc = Err:509 kN/m3

KODE FONDASI : F4

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 390 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 240 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.40 m
Lebar kolom arah y, by = 0.40 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.40 m
Tebal pilecap, h= 0.40 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.90 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 18.00 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 600.00 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 120.00 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 100.00 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 70.00 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 50.00 kN
Jarak eksentrisitas dari ujung sd bawah pedestal a= 0.000 m
Tahanan lateral tiang pancang, Qall_Co = #REF! kN
Tahanan tarik tiang pancang, Qall_La = #REF! kN
Tahanan tarik tiang pancang, Qall_Te = #REF! kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Target jarak, x 2.5 *D Target jarak, y 2.5 *D
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n*x 2
No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 2 Err:509 Err:509 1 2 Err:509 Err:509
2 2 Err:509 Err:509 2 2 Err:509 Err:509

n= 4 S x2 = Err:509 n= 4 S y2 = Err:509
Jarak Antar Pile Sx = Err:509 m
Jarak Antar Pile Sy = Err:509 m
Lebar pilecap arah x, Lx = Err:509 m
Lebar pilecap arah y, Ly = Err:509 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = Err:509 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat Pedestal akibat beban terfaktor Ppedestal = 0.000 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = Err:509 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = Err:509 m
Lengan maksimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymax = Err:509 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = Err:509 m
Lengan minimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymin = Err:509 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 + Muy* ymax / Sy2 = Err:509 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 + Muy* ymin / Sy2 = Err:509 kN
Syarat : pumax ≤ Qall_Co
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509
pumin ≤ Qall_Te
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509

2. GAYA LATERAL PADA TIANG PANCANG

Gaya lateral arah x pada tiang, hux = Hux / n = 17.50 kN


Gaya lateral arah y pada tiang, huy = Huy / n = 12.50 kN
Gaya lateral kombinasi dua arah, humax = Ö ( hux2 + huy2 ) = 21.51 kN
Syarat : humax ≤ Qall_Le
21.51 #REF! #REF! → #REF!

3. TINJAUAN GESER ARAH X

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.10 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.30 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = Err:509 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = Err:509 kN
Gaya geser arah x, Vux = 2 * pumax - W1 - W2 = Err:509 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = Err:509 mm
Tebal efektif pilecap, d= 300.00 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.00
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = Err:509 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = Err:509 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = Err:509 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
Err:509 Err:509 Err:509 ® Err:509

4. TINJAUAN GESER ARAH Y

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.300 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cy = ( L y - b y - d ) / 2 = Err:509 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = Err:509 kN
Gaya geser arah y, Vuy = 2 * pumax - W1 - W2 = Err:509 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah y, b = Lx = Err:509 mm
Tebal efektif pilecap, d= 300 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah y, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = Err:509 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = Err:509 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = Err:509 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = Err:509 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
Err:509 Err:509 Err:509 ® Err:509

5. TINJAUAN GESER DUA ARAH (PONS)

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.300 m
Lebar bidang geser pons arah x, Bx = bx + d = 0.700 m
Lebar bidang geser pons arah y, By = by + d = 0.700 m
Gaya geser pons akibat beban terfaktor pada kolom, Puk = 600.000 kN
Luas bidang geser pons, Ap = 2 * ( Bx + By ) * d = 0.840 m2
Lebar bidang geser pons, bp = 2 * ( B x + B y ) = 2.800 m
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = bx / by = 1.0000
Tegangan geser pons, diambil nilai terkecil dari fp yang diperoleh dari pers.sbb. :
fp = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc ' / 6 = 2.236 MPa
fp = [ as * d / bp + 2 ] * √ fc' / 12 = 2.343 MPa
fp = 1 / 3 * √ fc ' = 1.491 MPa
Tegangan geser pons yang disyaratkan, fp = 1.491 MPa
Faktor reduksi kekuatan geser pons, f = 0.75
Kuat geser pons, f * Vnp = f * Ap * fp * 103 = 939.15 kN
Syarat : f * Vnp ≥ Puk
939.149 > 600.000 ® AMAN (OK)

6. PEMBESIAN PILECAP

6.1. TULANGAN LENTUR ARAH X

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = Err:509 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = Err:509 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = Err:509 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = 2 * pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = Err:509 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = Err:509 mm
Tebal pilecap, h= 400 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 300 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 390 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.022455322
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 5.299
Mn = Mux / f = Err:509 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = Err:509
Rn Err:509 Rmax ® Err:509
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = Err:509
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= Err:509
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = Err:509 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = Err:509 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s = Err:509 mm
Digunakan tulangan, D 16 - Err:509
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = Err:509 mm2

6.2. TULANGAN LENTUR ARAH Y

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cy = ( L y - b y ) / 2 = Err:509 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ey = c y - a = Err:509 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = Err:509 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = Err:509 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Muy = 2 * pumax * ey - W1 * cy / 2 - W2 * cy / 2 = Err:509 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Lx = Err:509 mm
Tebal pilecap, h= 400 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 300 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 390 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.022455322
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 5.299
Mn = Muy / f = Err:509 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = Err:509
Rn Err:509 Rmax ® Err:509
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = Err:509
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= Err:509
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = Err:509 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = Err:509 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s = Err:509 mm
Digunakan tulangan, D 16 - Err:509
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = Err:509 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut arah x, Asx = rsmin* b * d = Err:509 mm2
Luas tulangan susut arah y, Asy = rsmin* b * d = Err:509 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 12 mm
Jarak tulangan susut arah x, sx = p / 4 * Æ2 * b / Asx = Err:509 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah x, sx,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® sx = Err:509 mm
Jarak tulangan susut arah y, sy = p / 4 * Æ * b / Asy = Err:509
2
mm
Jarak tulangan susut maksimum arah y, sy,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y yang digunakan, ® sy = Err:509 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 12 - Err:509
Digunakan tulangan susut arah y, Æ 12 - Err:509

7. STABILITAS

7.1 Overtuning

Arah-x Arah-y

Beban Vertikal terfaktor total Put = Err:509 kN


Lengan Moment-x Lmx = 0.5 Lx = Err:509 m
Lengan Moment-y Lmy = 0.5 Ly = Err:509 m
Momen Tahanan-x Mtx = Put * Lmx = Err:509 kNm
Momen Tahanan-y Mty = Put * Lmy = Err:509 kNm
Momen Resistant-x Mux = 120.00 kNm
Momen Resistant-y Muy = 100.00 kNm
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Mtx / Mux = Err:509
Mtx / Mux Err:509 2 ® Err:509
Arah-y Mty / Muy = Err:509
Mty / Muy Err:509 2 ® Err:509
7.2 Sliding

Arah-x Arah-y

Beban Vertikal terfaktor total Put = Err:509 kN


Gaya Lateral-x Hux = 70.00 kN
Gaya Lateral-y Huy = 50.00 kN
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Put / Hux = Err:509
Put / Hux Err:509 2 ® Err:509
Arah-y Put / Huy = Err:509
Put / Huy Err:509 2 ® Err:509

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang D= Err:509 m


Jarak Antar Tiang Sx = Err:509 m
Jumlah Baris m= 2 baris
Jumlah Tiang dalam satu baris n= 2 mm
Arc tan (d/s) q = Arc Tan (D / d) = Err:509 mm
Efisiensi tiang grup s= Err:509 mm

5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 4.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qall_1 = #REF! kN
Efisiensi tiang grup Eff = Err:509 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = n * Qall_1 * Eff = #REF! kN
#REF! Ton

Syarat : pu ≤ Qg
Err:509 Err:509 #REF! → Err:509
PERHITUNGAN KEKUATAN TIANG PANCANG

B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang persegi


Dimensi tiang pancang, b= 0.35 m
h= 0.35 m
Panjang tiang pancang, L= 18.00 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = 25 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3

PERHITUNGAN KEKUATAN FONDASI

PENULANGAN

Pokok X D 16 - 100
Pokok Y D 16 - 100
Susut x Ø 12 - 130
Susut y Ø 12 - 130

KODE FONDASI : F5

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 400 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 240 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.60 m
Lebar kolom arah y, by = 0.60 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.45 m
Tebal pilecap, h= 0.70 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.00 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 18.00 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 3444.23 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 991.76 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 422.61 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 119.57 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 171.71 kN
Tahanan aksial tiang pancang, f * Pn = 80.00 Ton
f * Pn = 800.00 kN
Tahanan lateral tiang pancang, f * Hn = 30.00 kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n*x 2
No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 2 1.05 2.20 1 2 1.05 2.20
2 1 0.00 0.00 2 1 0.00 0.00
3 2 -1.05 2.20 3 2 -1.05 2.20
n= 5 Sx = 2
4.41 n= 5 Sy = 2
4.41
Lebar pilecap arah x, Lx = 3.00 m
Lebar pilecap arah y, Ly = 3.00 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = 0.00 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = 151.20 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = 3625.67 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = 1.05 m
Lengan maksimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymax = 1.05 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = -1.05 m
Lengan minimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymin = -1.05 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 + Muy* ymax / Sy2 = 725.13 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 + Muy* ymin / Sy2 = 388.38 kN
Syarat : pumax ≤ f * Pn
725.13 < 800.00 → AMAN (OK)

3. TINJAUAN GESER ARAH X

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.600 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = 0.900 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 45.360 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah x, Vux = 2 * pumax - W1 - W2 = 1404.910 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = 3000 mm
Tebal efektif pilecap, d= 600 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 4929.503 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 8215.838 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 3286.335 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 3286.335 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 2464.752 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
2464.752 > 1404.910 ® AMAN (OK)

4. TINJAUAN GESER ARAH Y

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.600 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cy = ( L y - b y - d ) / 2 = 0.900 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 45.360 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah y, Vuy = 2 * pumax - W1 - W2 = 1404.910 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah y, b = Lx = 3000 mm
Tebal efektif pilecap, d= 600 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah y, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 4929.503 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 8215.838 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 3286.335 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 3286.335 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 2464.752 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
2464.752 > 1404.910 ® AMAN (OK)

5. TINJAUAN GESER DUA ARAH (PONS)

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.600 m
Lebar bidang geser pons arah x, Bx = bx + d = 1.200 m
Lebar bidang geser pons arah y, By = by + d = 1.200 m
Gaya geser pons akibat beban terfaktor pada kolom, Puk = 3444.234 kN
Luas bidang geser pons, Ap = 2 * ( Bx + By ) * d = 2.880 m2
Lebar bidang geser pons, bp = 2 * ( B x + B y ) = 4.800 m
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = bx / by = 1.0000
Tegangan geser pons, diambil nilai terkecil dari fp yang diperoleh dari pers.sbb. :
fp = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc ' / 6 = 2.739 MPa
fp = [ as * d / bp + 2 ] * √ fc' / 12 = 3.195 MPa
fp = 1 / 3 * √ fc ' = 1.826 MPa
Tegangan geser pons yang disyaratkan, fp = 1.826 MPa
Faktor reduksi kekuatan geser pons, f = 0.75
Kuat geser pons, f * Vnp = f * Ap * fp * 103 = 3943.60 kN
Syarat : f * Vnp ≥ Puk
3943.602 > 3444.234 ® AMAN (OK)

6. PEMBESIAN PILECAP

6.1. TULANGAN LENTUR ARAH X

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = 1.200 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = 0.750 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 60.480 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = 2 * pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = 1051.414 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = 3000 mm
Tebal pilecap, h= 700 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 600 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Mux / f = 1314.268 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = 1.21691
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0031
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0031
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 5613.42 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 107 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 107 mm
Digunakan tulangan, D 16 - 100
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 6031.86 mm2

6.2. TULANGAN LENTUR ARAH Y

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cy = ( L y - b y ) / 2 = 1.200 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ey = c y - a = 0.750 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 60.480 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Muy = 2 * pumax * ey - W1 * cy / 2 - W2 * cy / 2 = 1051.414 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Lx = 3000 mm
Tebal pilecap, h= 700 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 600 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Muy / f = 1314.268 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = 1.21691
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0031
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0031
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 5613.42 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 107 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 107 mm
Digunakan tulangan, D 16 - 100
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 6031.86 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut arah x, Asx = rsmin* b * d = 2520 mm2
Luas tulangan susut arah y, Asy = rsmin* b * d = 2520 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 12 mm
Jarak tulangan susut arah x, sx = p / 4 * Æ2 * b / Asx = 135 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah x, sx,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® sx = 135 mm
Jarak tulangan susut arah y, sy = p / 4 * Æ * b / Asy =
2
135 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah y, sy,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y yang digunakan, ® sy = 135 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 12 - 130
Digunakan tulangan susut arah y, Æ 12 - 130

7. STABILITAS

7.1 Overtuning

Arah-x Arah-y

Berat Pile cap + pedestal + tanah + Berat Struktur Atas terfaktor 3625.6740 kN
Lengan Moment-x 0.5 Lx = 1.5000 m
Lengan Moment-y 0.5 Ly = 1.5000 m
Momen Tahanan-x Mtx = 5438.5110 kNm
Momen Tahanan-y Mty = 5438.5110 kNm
Momen Resistant-x Mux = 991.7625 kNm
Momen Resistant-y Muy = 422.6050 kNm
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Mtx/Mux = 5.48
Mtx/Mux > 2 ® (OK)
Arah-y Mty/Muy = 12.87
Mty/Muy > 2 ® (OK)
7.2 Sliding

Arah-x Arah-y

Berat Pile cap + pedestal + tanah + Berat Struktur Atas terfaktor 3625.6740 kN
Gaya Lateral-x Hux = 119.5650 kN
Gaya Lateral-y Huy = 171.7090 kN
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Wt/Hux = 30.32
Wt/Hux > 2 ® (OK)
Arah-y Wt/Huy = 21.12
Wt/Huy > 2 ® (OK)

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang d/b= 0.35 m


Jarak Antar Tiang s= 2.10 m
Jumlah Baris m= 3 baris
Jumlah Tiang dalam satu baris n= 2 mm
Efisiensi tiang grup s= 0.877 mm

5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 5.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qa = 800.0 kN
Efisiensi tiang grup Eff = 0.88 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = 3509 kN
351 Ton

Syarat : pu ≤ Qg
3444.23 < 3509.36 → AMAN (OK)
PERHITUNGAN KEKUATAN TIANG PANCANG

B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang persegi


Dimensi tiang pancang, b= 0.30 m
h= 0.30 m
Panjang tiang pancang, L= 17.00 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = 25 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3

PERHITUNGAN KEKUATAN FONDASI

KODE FONDASI : F6

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 400 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 240 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.55 m
Lebar kolom arah y, by = 0.55 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.40 m
Tebal pilecap, h= 0.50 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.90 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 18.00 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 950.00 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 250.00 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 140.00 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 100.00 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 90.00 kN
Tahanan aksial tiang pancang, f * Pn = 30.00 Ton
f * Pn = 300.00 kN
Tahanan lateral tiang pancang, f * Hn = 30.00 kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n * x2 No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 2 0.90 1.62 1 3 0.90 2.43
2 2 0.00 0.00 2 3 -0.90 2.43
3 2 -0.90 1.62
n= 6 S x2 = 3.24 n= 6 S y2 = 4.86
Lebar pilecap arah x, Lx = 2.60 m
Lebar pilecap arah y, Ly = 2.60 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = 109.51 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = 81.12 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = 1178.76 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = 0.90 m
Lengan maksimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymax = 0.90 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = -0.90 m
Lengan minimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymin = -0.90 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 + Muy* ymax / Sy2 = 291.83 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 + Muy* ymin / Sy2 = 101.09 kN
Syarat : pumax ≤ f * Pn
291.83 < 300.00 → AMAN (OK)

2. GAYA LATERAL PADA TIANG PANCANG

Gaya lateral arah x pada tiang, hux = Hux / n = 16.67 kN


Gaya lateral arah y pada tiang, huy = Huy / n = 15.00 kN
Gaya lateral kombinasi dua arah, humax = Ö ( hux + huy ) =
2 2
22.42 kN
Syarat : humax ≤ f * Hn
22.42 < 30.00 → AMAN (OK)

3. TINJAUAN GESER ARAH X

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.400 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = 0.825 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 25.740 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 34.749 kN
Gaya geser arah x, Vux = 2 * pumax - W1 - W2 = 523.171 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = 2600 mm
Tebal efektif pilecap, d= 400 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 2325.511 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 3160.309 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 1550.340 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 1550.340 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 1162.755 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
1162.755 > 523.171 ® AMAN (OK)

4. TINJAUAN GESER ARAH Y

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.400 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cy = ( L y - b y - d ) / 2 = 0.825 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 25.740 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 34.749 kN
Gaya geser arah y, Vuy = 3 * pumax - W1 - W2 = 815.001 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah y, b = Lx = 2600 mm
Tebal efektif pilecap, d= 400 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah y, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 2325.511 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 3160.309 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 1550.340 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 1550.340 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 1162.755 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
1162.755 > 815.001 ® AMAN (OK)

5. TINJAUAN GESER DUA ARAH (PONS)

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.400 m
Lebar bidang geser pons arah x, Bx = bx + d = 0.950 m
Lebar bidang geser pons arah y, By = by + d = 0.950 m
Gaya geser pons akibat beban terfaktor pada kolom, Puk = 950.000 kN
Luas bidang geser pons, Ap = 2 * ( Bx + By ) * d = 1.520 m2
Lebar bidang geser pons, bp = 2 * ( B x + B y ) = 3.800 m
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = bx / by = 1.0000
Tegangan geser pons, diambil nilai terkecil dari fp yang diperoleh dari pers.sbb. :
fp = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc ' / 6 = 2.236 MPa
fp = [ as * d / bp + 2 ] * √ fc' / 12 = 2.315 MPa
fp = 1 / 3 * √ fc ' = 1.491 MPa
Tegangan geser pons yang disyaratkan, fp = 1.491 MPa
Faktor reduksi kekuatan geser pons, f = 0.75
Kuat geser pons, f * Vnp = f * Ap * fp * 10 = 1699.41 kN
3

Syarat : f * Vnp ≥ Puk


1699.412 > 950.000 ® AMAN (OK)

6. PEMBESIAN PILECAP

6.1. TULANGAN LENTUR ARAH X

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = 1.025 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = 0.625 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 31.980 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 43.173 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = 2 * pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = 326.272 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = 2600 mm
Tebal pilecap, h= 500 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 400 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.021675
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 5.259
Mn = Mux / f = 407.840 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = 0.98038
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0025
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0025
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 2627.07 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 199 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 199 mm
Digunakan tulangan, D 16 - 190
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 2751.37 mm2

6.2. TULANGAN LENTUR ARAH Y

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cy = ( L y - b y ) / 2 = 1.025 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ey = c y - a = 0.625 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 31.980 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 43.173 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Muy = 3 * pumax * ey - W1 * cy / 2 - W2 * cy / 2 = 508.666 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Lx = 2600 mm
Tebal pilecap, h= 500 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 400 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 20 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.021675
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 5.259
Mn = Muy / f = 635.832 kNm
Rn = Mn * 10 / ( b * d ) = 1.52844
6 2

Rn < Rmax ® (OK)


Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0040
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0040
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 4170.72 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 125 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 125 mm
Digunakan tulangan, D 16 - 120
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 4356.34 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut arah x, Asx = rsmin* b * d = 1456 mm2
Luas tulangan susut arah y, Asy = rsmin* b * d = 1456 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 12 mm
Jarak tulangan susut arah x, sx = p / 4 * Æ2 * b / Asx = 202 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah x, sx,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® sx = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y, sy = p / 4 * Æ * b / Asy =
2
202 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah y, sy,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y yang digunakan, ® sy = 200 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 12 - 200
Digunakan tulangan susut arah y, Æ 12 - 200

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang d/b= 0.30 m


Jarak Antar Tiang s= 0.90 m
Jumlah Baris m= 2 baris
Jumlah Tiang dalam satu baris n= 3 mm
Efisiensi tiang grup s= 0.761 mm

5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 6.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qa = 300.0 kN
Efisiensi tiang grup Eff = 0.76 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = 1370 kN
137 Ton

Syarat : pu ≤ Qg
950.00 < 1369.85 → AMAN (OK)
PERHITUNGAN KEKUATAN TIANG PANCANG

B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang persegi


Dimensi tiang pancang, b= 0.35 m
h= 0.35 m
Panjang tiang pancang, L= 18.00 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = 25 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3

PERHITUNGAN KEKUATAN FONDASI

KODE FONDASI : F7

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 400 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 400 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.60 m
Lebar kolom arah y, by = 0.60 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.88 m
Tebal pilecap, h= 0.90 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.00 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 17.60 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 5486.04 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 714.00 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 228.17 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 170.44 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 438.01 kN
Tahanan aksial tiang pancang, f * Pn = 80.00 Ton
f * Pn = 800.00 kN
Tahanan lateral tiang pancang, f * Hn = 30.00 kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n * x2 No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 2 1.12 2.51 1 1 0.56 0.31
2 3 0.00 0.00 2 2 0.56 0.63
3 2 -1.12 2.51 3 1 0.00 0.00
4 0.00 4 2 -0.56 0.63
5 0.00 5 1 -0.56 0.31
n= 7 Sx = 2
5.02 n= 7 Sy = 2
1.88
Lebar pilecap arah x, Lx = 3.99 m
Lebar pilecap arah y, Ly = 3.99 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = 0.00 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = 343.87 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = 5898.69 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = 1.12 m
Lengan maksimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymax = 0.56 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = -1.12 m
Lengan minimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymin = 0.00 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 + Muy* ymax / Sy2 = 842.67 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 + Muy* ymin / Sy2 = 683.30 kN
Syarat : pumax ≤ f * Pn
842.67 > 800.00 → BAHAYA (NG)

3. TINJAUAN GESER ARAH X

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.800 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = 1.295 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 111.608 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah x, Vux = 3 * pumax - W1 - W2 = 2416.403 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = 3990 mm
Tebal efektif pilecap, d= 800 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 8741.652 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 14598.632 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 5827.768 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 5827.768 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 4370.826 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
4370.826 > 2416.403 ® AMAN (OK)

4. TINJAUAN GESER ARAH Y

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.800 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cy = ( L y - b y - d ) / 2 = 1.295 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 111.608 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah y, Vuy = 3 * pumax - W1 - W2 = 2416.403 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah y, b = Lx = 3990 mm
Tebal efektif pilecap, d= 800 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah y, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 8741.652 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 14598.632 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 5827.768 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 5827.768 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 4370.826 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
4370.826 > 2416.403 ® AMAN (OK)

5. TINJAUAN GESER DUA ARAH (PONS)

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.800 m
Lebar bidang geser pons arah x, Bx = bx + d = 1.400 m
Lebar bidang geser pons arah y, By = by + d = 1.400 m
Gaya geser pons akibat beban terfaktor pada kolom, Puk = 5486.043 kN
Luas bidang geser pons, Ap = 2 * ( Bx + By ) * d = 4.480 m2
Lebar bidang geser pons, bp = 2 * ( B x + B y ) = 5.600 m
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = bx / by = 1.0000
Tegangan geser pons, diambil nilai terkecil dari fp yang diperoleh dari pers.sbb. :
fp = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc ' / 6 = 2.739 MPa
fp = [ as * d / bp + 2 ] * √ fc' / 12 = 3.521 MPa
fp = 1 / 3 * √ fc ' = 1.826 MPa
Tegangan geser pons yang disyaratkan, fp = 1.826 MPa
Faktor reduksi kekuatan geser pons, f = 0.75
Kuat geser pons, f * Vnp = f * Ap * fp * 10 = 6134.49
3
kN
Syarat : f * Vnp ≥ Puk
6134.493 > 5486.043 ® AMAN (OK)
6. PEMBESIAN PILECAP

6.1. TULANGAN LENTUR ARAH X

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = 1.695 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = 0.820 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 146.082 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = 3 * pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = 1949.165 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = 3990 mm
Tebal pilecap, h= 900 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 800 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Mux / f = 2436.456 kNm
Rn = Mn * 10 / ( b * d ) = 0.95413
6 2
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0024
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0025
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 7980.00 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 19 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 142 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 142 mm
Digunakan tulangan, D 19 - 140
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D * b / s = 8080.57
2
mm2

6.2. TULANGAN LENTUR ARAH Y

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cy = ( L y - b y ) / 2 = 1.695 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ey = c y - a = 0.820 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 146.082 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Muy = 3 * pumax * ey - W1 * cy / 2 - W2 * cy / 2 = 1949.165 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Lx = 3990 mm
Tebal pilecap, h= 900 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 800 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Muy / f = 2436.456 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = 0.95413
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0024
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0025
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 7980.00 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 19 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 142 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 142 mm
Digunakan tulangan, D 19 - 140
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 8080.57 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut arah x, Asx = rsmin* b * d = 4469 mm2
Luas tulangan susut arah y, Asy = rsmin* b * d = 4469 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 13 mm
Jarak tulangan susut arah x, sx = p / 4 * Æ * b / Asx =
2
119 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah x, sx,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® sx = 119 mm
Jarak tulangan susut arah y, sy = p / 4 * Æ2 * b / Asy = 119 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah y, sy,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y yang digunakan, ® sy = 119 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 13 - 110
Digunakan tulangan susut arah y, Æ 13 - 110
7. STABILITAS

7.1 Overtuning

Arah-x Arah-y

Berat Pile cap + pedestal + tanah + Berat Struktur Atas terfaktor 5898.6920 kN
Lengan Moment-x 0.5 Lx = 1.9950 m
Lengan Moment-y 0.5 Ly = 1.9950 m
Momen Tahanan-x Mtx = 11767.8905 kNm
Momen Tahanan-y Mty = 11767.8905 kNm
Momen Resistant-x Mux = 713.9978 kNm
Momen Resistant-y Muy = 228.1651 kNm
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Mtx/Mux = 16.48
Mtx/Mux > 2 ® (OK)
Arah-y Mty/Muy = 51.58
Mty/Muy > 2 ® (OK)

7.2 Sliding
Arah-x Arah-y

Berat Pile cap + pedestal + tanah + Berat Struktur Atas terfaktor 5898.6920 kN
Gaya Lateral-x Hux = 170.4410 kN
Gaya Lateral-y Huy = 438.0050 kN
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Wt/Hux = 34.61
Wt/Hux > 2 ® (OK)
Arah-y Wt/Huy = 13.47
Wt/Huy > 2 ® (OK)

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang d/b= 0.35 m


Jarak Antar Tiang s= 1.12 m
Jumlah Baris m= 3 baris
Jumlah Tiang dalam satu baris n= 7 mm
Efisiensi tiang grup s= 0.706 mm

5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 7.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qa = 800.0 kN
Efisiensi tiang grup Eff = 0.71 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = 5600 kN
560 Ton

Syarat : pu ≤ Qg
5486.04 < 5600.00 → AMAN (OK)
PERHITUNGAN KEKUATAN TIANG PANCANG

B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang persegi


Dimensi tiang pancang, b= 0.35 m
h= 0.35 m
Panjang tiang pancang, L= 18.00 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = 25 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3

PERHITUNGAN KEKUATAN FONDASI

KODE FONDASI : F8

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 400 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 400 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.60 m
Lebar kolom arah y, by = 0.60 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.45 m
Tebal pilecap, h= 1.00 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.00 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 17.60 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 5876.17 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 740.75 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 225.97 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 178.52 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 350.15 kN
Tahanan aksial tiang pancang, f * Pn = 80.00 Ton
f * Pn = 800.00 kN
Tahanan lateral tiang pancang, f * Hn = 30.00 kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n * x2 No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 2 0.88 1.53 1 4 0.55 1.21
2 2 0.44 0.38 2 4 -0.55 1.21
3 2 -0.44 0.38 0.00
4 2 -0.88 0.00
0.00
n= 8 Sx = 2
2.30 n= 8 Sy = 2
2.42
Lebar pilecap arah x, Lx = 3.53 m
Lebar pilecap arah y, Ly = 2.00 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = 0.00 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = 169.12 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = 6079.11 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = 0.88 m
Lengan maksimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymax = 0.55 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = -0.44 m
Lengan minimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymin = -0.55 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 + Muy* ymax / Sy2 = 759.89 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 + Muy* ymin / Sy2 = 567.39 kN
Syarat : pumax ≤ f * Pn
759.89 < 800.00 → AMAN (OK)

3. TINJAUAN GESER ARAH X

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.900 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = 1.013 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 48.576 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah x, Vux = 3 * pumax - W1 - W2 = 2231.090 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = 1999 mm
Tebal efektif pilecap, d= 900 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 4927.038 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 16430.855 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 3284.692 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 3284.692 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 2463.519 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
2463.519 > 2231.090 ® AMAN (OK)

4. TINJAUAN GESER ARAH Y

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.900 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cy = ( L y - b y - d ) / 2 = 0.250 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 21.108 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah y, Vuy = 3 * pumax - W1 - W2 = 2258.558 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah y, b = Lx = 3525 mm
Tebal efektif pilecap, d= 900 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah y, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 8688.249 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 17684.592 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 5792.166 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 5792.166 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 4344.125 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
4344.125 > 2258.558 ® AMAN (OK)

5. TINJAUAN GESER DUA ARAH (PONS)

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.900 m
Lebar bidang geser pons arah x, Bx = bx + d = 1.500 m
Lebar bidang geser pons arah y, By = by + d = 1.500 m
Gaya geser pons akibat beban terfaktor pada kolom, Puk = 5876.170 kN
Luas bidang geser pons, Ap = 2 * ( Bx + By ) * d = 5.400 m2
Lebar bidang geser pons, bp = 2 * ( B x + B y ) = 6.000 m
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = bx / by = 1.0000
Tegangan geser pons, diambil nilai terkecil dari fp yang diperoleh dari pers.sbb. :
fp = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc ' / 6 = 2.739 MPa
fp = [ as * d / bp + 2 ] * √ fc' / 12 = 3.651 MPa
fp = 1 / 3 * √ fc ' = 1.826 MPa
Tegangan geser pons yang disyaratkan, fp = 1.826 MPa
Faktor reduksi kekuatan geser pons, f = 0.75
Kuat geser pons, f * Vnp = f * Ap * fp * 10 = 7394.25
3
kN
Syarat : f * Vnp ≥ Puk
7394.255 > 5876.170 ® AMAN (OK)
6. PEMBESIAN PILECAP

6.1. TULANGAN LENTUR ARAH X

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = 1.463 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = 1.013 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 70.165 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = 3 * pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = 2256.853 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = 1999 mm
Tebal pilecap, h= 1000 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 900 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Mux / f = 2821.067 kNm
Rn = Mn * 10 / ( b * d ) = 1.74227
6 2
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0045
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0045
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 8124.02 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 19 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 70 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 70 mm
Digunakan tulangan, D 19 - 60
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D * b / s = 9446.23
2
mm2

6.2. TULANGAN LENTUR ARAH Y

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cy = ( L y - b y ) / 2 = 0.700 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ey = c y - a = 0.250 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 59.178 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Muy = 3 * pumax * ey - W1 * cy / 2 - W2 * cy / 2 = 548.079 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Lx = 3525 mm
Tebal pilecap, h= 1000 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 900 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Muy / f = 685.099 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = 0.23994
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0006
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0025
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 7931.25 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 19 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 126 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 126 mm
Digunakan tulangan, D 19 - 120
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 8328.66 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut arah x, Asx = rsmin* b * d = 2519 mm2
Luas tulangan susut arah y, Asy = rsmin* b * d = 4442 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 13 mm
Jarak tulangan susut arah x, sx = p / 4 * Æ * b / Asx =
2
105 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah x, sx,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® sx = 105 mm
Jarak tulangan susut arah y, sy = p / 4 * Æ2 * b / Asy = 105 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah y, sy,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y yang digunakan, ® sy = 105 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 13 - 100
Digunakan tulangan susut arah y, Æ 13 - 100
7. STABILITAS

7.1 Overtuning

Arah-x Arah-y

Berat Pile cap + pedestal + tanah + Berat Struktur Atas terfaktor 6079.1085 kN
Lengan Moment-x 0.5 Lx = 1.7625 m
Lengan Moment-y 0.5 Ly = 0.9995 m
Momen Tahanan-x Mtx = 10714.4287 kNm
Momen Tahanan-y Mty = 6076.0689 kNm
Momen Resistant-x Mux = 740.7459 kNm
Momen Resistant-y Muy = 225.9727 kNm
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Mtx/Mux = 14.46
Mtx/Mux > 2 ® (OK)
Arah-y Mty/Muy = 26.89
Mty/Muy > 2 ® (OK)

7.2 Sliding
Arah-x Arah-y

Berat Pile cap + pedestal + tanah + Berat Struktur Atas terfaktor 6079.1085 kN
Gaya Lateral-x Hux = 178.5180 kN
Gaya Lateral-y Huy = 350.1540 kN
Faktor Keamanan Stabilitas
Arah-x Wt/Hux = 34.05
Wt/Hux > 2 ® (OK)
Arah-y Wt/Huy = 17.36
Wt/Huy > 2 ® (OK)

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang d/b= 0.35 m


Jarak Antar Tiang s= 0.88 m
Jumlah Baris m= 2 baris
Jumlah Tiang dalam satu baris n= 4 mm
Efisiensi tiang grup s= 0.697 mm

5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 8.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qa = 800.0 kN
Efisiensi tiang grup Eff = 0.697 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = 4462 kN
446 Ton

Syarat : pu ≤ Qg
5876.17 > 4462.10 → BAHAYA (NG)
PERHITUNGAN KEKUATAN TIANG PANCANG

B. DATA BAHAN

Jenis tiang pancang : Beton bertulang tampang persegi


Dimensi tiang pancang, b= 0.35 m
h= 0.35 m
Panjang tiang pancang, L= 18.00 m
Kuat tekan beton tiang pancang, fc ' = 25 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3

PERHITUNGAN KEKUATAN FONDASI

KODE FONDASI : F9

DATA BAHAN PILECAP


Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan deform ( Æ > 12 mm ), fy = 400 MPa
Kuat leleh baja tulangan polos ( Æ ≤ 12 mm ), fy = 240 MPa
Berat beton bertulang, wc = 24 kN/m3
DATA DIMENSI FONDASI
Lebar kolom arah x, bx = 0.60 m
Lebar kolom arah y, by = 0.60 m
Jarak tiang pancang tepi terhadap sisi luar beton, a= 0.50 m
Tebal pilecap, h= 0.90 m
Tebal tanah di atas pilecap, z= 0.00 m
Berat volume tanah di atas pilecap, ws = 17.60 kN/m3
Posisi kolom (dalam = 40, tepi = 30, sudut = 20) as = 40
DATA BEBAN FONDASI
Gaya aksial kolom akibat beban terfaktor, Puk = 5876.17 kN
Momen arah x akibat beban terfaktor. Mux = 740.75 kNm
Momen arah y akibat beban terfaktor. Muy = 225.97 kNm
Gaya lateral arah x akibat beban terfaktor, Hux = 178.52 kN
Gaya lateral arah y akibat beban terfaktor, Huy = 350.15 kN
Tahanan aksial tiang pancang, f * Pn = 80.00 Ton
f * Pn = 800.00 kN
Tahanan lateral tiang pancang, f * Hn = 30.00 kN
DATA SUSUNAN TIANG PANCANG
Susunan tiang pancang arah x : Susunan tiang pancang arah y :
No. Jumlah x n * x2 No. Jumlah y n * y2
n (m) (m2) n (m) (m2)
1 3 0.88 2.30 1 3 0.88 2.30
2 3 0.00 0.00 2 3 0.00 0.00
3 3 -0.88 2.30 3 3 -0.88 2.30
n= 9 S x2 = 4.59 n= 9 S y2 = 4.59
Lebar pilecap arah x, Lx = 2.75 m
Lebar pilecap arah y, Ly = 2.75 m

1. GAYA AKSIAL PADA TIANG PANCANG

Berat tanah di atas pilecap, Ws = L x * L y * z * w s = 0.00 kN


Berat pilecap, Wc = L x * L y * h * w c = 163.35 kN
Total gaya aksial terfaktor, Pu = Puk + 1.2 * Ws + 1.2 * Wc = 6072.19 kN
Lengan maksimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmax = 0.88 m
Lengan maksimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymax = 0.88 m
Lengan minimum tiang pancang arah x thd. pusat, xmin = -0.88 m
Lengan minimum tiang pancang arah y thd. pusat, ymin = -0.88 m
Gaya aksial maksimum dan minimum pada tiang pancang,
pumax = Pu / n + Mux* xmax / Sx2 + Muy* ymax / Sy2 = 858.82 kN
pumin = Pu / n + Mux* xmin / Sx2 + Muy* ymin / Sy2 = 490.55 kN
Syarat : pumax ≤ f * Pn
858.82 > 800.00 → BAHAYA (NG)

2. GAYA LATERAL PADA TIANG PANCANG

Gaya lateral arah x pada tiang, hux = Hux / n = 19.84 kN


Gaya lateral arah y pada tiang, huy = Huy / n = 38.91 kN
Gaya lateral kombinasi dua arah, humax = Ö ( hux + huy ) =
2 2
43.67 kN
Syarat : humax ≤ f * Hn
43.67 > 30.00 → BAHAYA (NG)

3. TINJAUAN GESER ARAH X

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.800 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cx = ( L x - b x - d ) / 2 = 0.675 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 40.095 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah x, Vux = 3 * pumax - W1 - W2 = 2536.379 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah x, b = Ly = 2750 mm
Tebal efektif pilecap, d= 800 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah x, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 6024.948 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 13693.064 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 4016.632 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 4016.632 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 3012.474 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
3012.474 > 2536.379 ® AMAN (OK)

4. TINJAUAN GESER ARAH Y

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.800 m
Jarak bid. kritis terhadap sisi luar, cy = ( L y - b y - d ) / 2 = 0.675 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 40.095 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Gaya geser arah y, Vuy = 3 * pumax - W1 - W2 = 2536.379 kN
Lebar bidang geser untuk tinjauan arah y, b = Lx = 2750 mm
Tebal efektif pilecap, d= 800 mm
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = b x / by = 1.0000
Kuat geser pilecap arah y, diambil nilai terkecil dari Vc yang diperoleh dari pers.sbb. :
Vc = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc' * b * d / 6 * 10-3 = 6024.948 kN
Vc = [ as * d / b + 2 ] * √ fc' * b * d / 12 * 10-3 = 13693.064 kN
Vc = 1 / 3 * √ fc' * b * d * 10-3 = 4016.632 kN
Diambil, kuat geser pilecap, ® Vc = 4016.632 kN
Faktor reduksi kekuatan geser, f = 0.75
Kuat geser pilecap, f * Vc = 3012.474 kN
Syarat yang harus dipenuhi,
f * Vc ≥ Vux
3012.474 > 2536.379 ® AMAN (OK)

5. TINJAUAN GESER DUA ARAH (PONS)

Jarak pusat tulangan terhadap sisi luar beton, d' = 0.100 m


Tebal efektif pilecap, d = h - d' = 0.800 m
Lebar bidang geser pons arah x, Bx = bx + d = 1.400 m
Lebar bidang geser pons arah y, By = by + d = 1.400 m
Gaya geser pons akibat beban terfaktor pada kolom, Puk = 5876.170 kN
Luas bidang geser pons, Ap = 2 * ( Bx + By ) * d = 4.480 m2
Lebar bidang geser pons, bp = 2 * ( B x + B y ) = 5.600 m
Rasio sisi panjang thd. sisi pendek kolom, bc = bx / by = 1.0000
Tegangan geser pons, diambil nilai terkecil dari fp yang diperoleh dari pers.sbb. :
fp = [ 1 + 2 / bc ] * √ fc ' / 6 = 2.739 MPa
fp = [ as * d / bp + 2 ] * √ fc' / 12 = 3.521 MPa
fp = 1 / 3 * √ fc ' = 1.826 MPa
Tegangan geser pons yang disyaratkan, fp = 1.826 MPa
Faktor reduksi kekuatan geser pons, f = 0.75
Kuat geser pons, f * Vnp = f * Ap * fp * 10 = 6134.49 kN
3

Syarat : f * Vnp ≥ Puk


6134.493 > 5876.170 ® AMAN (OK)

6. PEMBESIAN PILECAP

6.1. TULANGAN LENTUR ARAH X

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cx = ( L x - b x ) / 2 = 1.075 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ex = c x - a = 0.575 m
Berat beton, W1 = c x * L y * h * w c = 63.855 kN
Berat tanah, W2 = c x * L y * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Mux = 3 * pumax * ex - W1 * cx / 2 - W2 * cx / 2 = 1447.150 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Ly = 2750 mm
Tebal pilecap, h= 900 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 800 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Mux / f = 1808.938 kNm
Rn = Mn * 106 / ( b * d2 ) = 1.02781
Rn < Rmax ® (OK)
Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0026
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0026
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 5771.69 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 96 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 96 mm
Digunakan tulangan, D 16 - 90
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 6143.56 mm2

6.2. TULANGAN LENTUR ARAH Y

Jarak tepi kolom terhadap sisi luar pilecap, cy = ( L y - b y ) / 2 = 1.075 m


Jarak tiang thd. sisi kolom, ey = c y - a = 0.575 m
Berat beton, W1 = c y * L x * h * w c = 63.855 kN
Berat tanah, W2 = c y * L x * z * w s = 0.000 kN
Momen yang terjadi pada pilecap,
Muy = 3 * pumax * ey - W1 * cy / 2 - W2 * cy / 2 = 1447.150 kNm
Lebar pilecap yang ditinjau, b = Lx = 2750 mm
Tebal pilecap, h= 900 mm
Jarak pusat tulangan thd. sisi luar beton, d' = 100 mm
Tebal efektif plat, d = h - d' = 800 mm
Kuat tekan beton, fc ' = 30 MPa
Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 MPa
Modulus elastis baja, Es = 2.00E+05 MPa
Faktor distribusi teg. beton, b1 = 0.85
rb = b1* 0.85 * fc’/ fy * 600 / ( 600 + fy ) = 0.0325125
Faktor reduksi kekuatan lentur, f = 0.80
Rmax = 0.75 * rb * fy * [1-½*0.75* rb * fy / ( 0.85 * fc’ ) ] = 7.888
Mn = Muy / f = 1808.938 kNm
Rn = Mn * 10 / ( b * d ) = 1.02781
6 2

Rn < Rmax ® (OK)


Rasio tulangan yang diperlukan,
r = 0.85 * fc’ / fy * [ 1 - Ö {1 – 2 * Rn / ( 0.85 * fc’ ) } ] = 0.0026
Rasio tulangan minimum, rmin = 0.0025
Rasio tulangan yang digunakan, ® r= 0.0026
Luas tulangan yang diperlukan, As = r * b * d = 5771.69 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, D 16 mm
Jarak tulangan yang diperlukan, s = p / 4 * D2 * b / As = 96 mm
Jarak tulangan maksimum, smax = 200 mm
Jarak tulangan yang digunakan, ® s= 96 mm
Digunakan tulangan, D 16 - 90
Luas tulangan terpakai, As = p / 4 * D2 * b / s = 6143.56 mm2

3. TULANGAN SUSUT

Rasio tulangan susut minimum, rsmin = 0.0014


Luas tulangan susut arah x, Asx = rsmin* b * d = 3080 mm2
Luas tulangan susut arah y, Asy = rsmin* b * d = 3080 mm2
Diameter tulangan yang digunakan, Æ 12 mm
Jarak tulangan susut arah x, sx = p / 4 * Æ2 * b / Asx = 101 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah x, sx,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah x yang digunakan, ® sx = 101 mm
Jarak tulangan susut arah y, sy = p / 4 * Æ * b / Asy =
2
101 mm
Jarak tulangan susut maksimum arah y, sy,max = 200 mm
Jarak tulangan susut arah y yang digunakan, ® sy = 101 mm
Digunakan tulangan susut arah x, Æ 12 - 100
Digunakan tulangan susut arah y, Æ 12 - 100

4. Efisiensi Tiang Grup

Diameter Tiang d/b= 0.35 m


Jarak Antar Tiang s= 0.88 m
Jumlah Baris m= 3 baris
Jumlah Tiang dalam satu baris n= 3 mm
Efisiensi tiang grup s= 0.677 mm

5. Kapasitas tiang grup

Jumlah tiang dalam kelompok n= 9.00 tiang


Kapasitas dukung ijin tiang Qa = 800.0 kN
Efisiensi tiang grup Eff = 0.68 baris
Kapasitas dukung tiang grup Qg = 4875 kN
487 Ton

Syarat : pu ≤ Qg
5876.17 > 4874.52 → BAHAYA (NG)

Anda mungkin juga menyukai