1

EZEKELA LAIKA A KARAI MUNGGA

(THE MESSAGE OF THE BOOK OF EZEKIEL)

I.SHINGDU LABAU NI

A.MYIHTOI WA A LAM

Ezekela ngu ai ga hkum a lachyum gaw Karai Kasang n-gun lagaw shaja ya ai (God strenghtens)
ngu ai rai nna, shi a lam hpe azing ayang n chye lu ga ai. Shi gaw Buzi a kasha rai nna,
hkinjawng mung re ai hpe 1:3 hta mu lu ga ai. Babelon hta bawng dung nga yang Karai Kasang a
mungga shi kaw du nna myihtoi ga tsun ai wa re. Yerusalem nawku htingnu makau kaw kaba wa
ai wa rai nna, nawku daw jau ai htung lai len hte seng nna atsawm chye chyang ai wa re ngu
labau ninghkrin ni sawn la ma ai. Yuda hkawhkam Yehoiakim wa Babelon ni hpe gum lang ai
majaw Yerusalem mare hpe BC 597/8 hta wang gasat la let hkaw seng aru arat ni, lu su kun mi
ni, du gyi salang ni, atsam marai rawng ai ni hpe Babelon de bawng hku woi mat wa ai shaloi
lawm mat wa ai wa re. Dai majaw Yuda amyu sha ni Babelon mungdan de bawng hku woi mat
wa hkrum ai lahkawng lang ngu na wuhpung hta lawm ai wa re (Yere 52:27; Eze 1:2-3). Shi gaw
bawng dung manang ni hte rau Tel-abib (3:15) ngu ai shara hta shanu nga nna, bawng dung ai 5
ning ngu ai aten hta Karai Kasang shi hpe myit htoi hku lata la ai re (1:2). Daw kaba 24 :15-18 ni
hpe lakap nna shi gaw dinghku la re ai hku chye lu ai. 24:18 hta madu jan si mat ai hpe ka da nna
Ezekela galoi si ai hpe gaw n chye lu ga ai. Ezekela gaw shingran ga, myithoi ga, ga shadawn ga,
hte masat kumla ni hpe jai lang let mungga htawn tsun ai wa re. Shi gaw Yerusalem mare hten za
na lam hte Yerusalem nawku htingnu bai gaw gap da na lam ni hpe htawn tsun ai wa re.

Daw kaba 1 kaw na 24 du hkra (BC 587) hta Yerusalem rai n hkrat sum shi ai aten na
Yuda mung kawnga ai masha ni hpe shading nna tsun ai ga ni rawng ai majaw, dai myihtoi ga
tsun ai aten hta Ezekela kanang nga a ta? Babelon e i? Yerusalem e i? ngu ai lam hte seng nna
chyum ninghkin ni a lapran hta myit hkrum lam n lu la ma ai.

Babelon hte Yerusalem gaw deng tsa lam tsan gang ai re majaw, Yerusalem e byin na
lam ni hte Yerusalem hten za na lam ni hpe hkrak chye lu ai hte, bawng dung ra na lam kumla
madun shangun hkrum ai lam ni gaw Ezekela Yerusalem de bai nhtang wa ai hpe madi madun ai
ngu nna , chyum ninghkrin nkau mi sawn la ma ai. Dai kum la ni hpe mung masha ni a man e
nan n madun yang Yehowa a mungga hpe dan leng hkra htawn tsun dan lu na rai ni? Dai majaw
Ezekela hpe Yehowa myihtoi hku shaga la ai gaw Babelon e rai tim, Yerusalem de nhtang wa
nna BC 587 Yerusalem rai nhten shi ai aten du hkra, Yerusalem e nga let myihtoi htoi ai re ngu,
chyum ninghkring nkau mi hkam la ma ai.

Matsun maroi hkringhtawng hpe hkap la ai ni gaw Ezekela a mungga gaw Tel-abib e
bawng dung nga ai ni hte Yuda mung na masha ni hpe sha-ang nna htawn tsun ai re ngu hkap la
ma ai. Shanhte a makam hta Yerusalem de myithoi wa sa du ai lam gaw hkum hkrang hku sa du
ai n re. Wenyi e shi hpe pawn la nna sa du ai lam she re ngu kam ma ai. Ezekela gaw Yerusalem
kaw kaba wa ai wa re ai majaw dai mare a lam atsawm chye ai wa re. Dai majaw Yerusalem
 2

mare na lam ni hte mare hten za ai hpe shingran hku mu ai lam she re. Mabyin nkau mi hpe gaw
malet n hprang hkrun lam hkawm manam ni kaw na chye la lu ai lam ni hpe mungga hta tsun ai
lam she re ngu kam sham ma ai. Tup hkrak jaw ang ai hku htawn tsun lu ai lam gaw Yehowa a
wenyi atsam jaw ai majaw tsun lu ai lam re ngu kam ma ai.

B. MYIHTOI HTOI AI SHANING

Yuda hkawhkam Yehoiahkin bawng dung ai manga ning hta myihtoi hku lata la hkrum ai
hpe lakap nna Ezekela myihtoi htoi hpang ai gaw BC 593/2 rai nna, BC 571/70 du hkra shaning
22 ning daram myihtoi htoi ai wa re ngu sawn la lu ga ai (1:2; 25:17).

C. MUNG MASA SHINGDU LABAU

Egutu kaw bawng dung ai kaw nna lawt wa ai hpang, Israela mung hpawm mungdan gaw
shaning 110 ning jan (BC 1043-931) Shawlu, Dawi, Shawlumon ni uphkang ai hte grin nga lai
wa sai re. Shawlumon hkawhkam a kasha lak htak kaw nna Israela mung hpawm mungdan gaw
lahkawng brang ga garan mat ai hte, dingdung Israela mung hte dingda Yuda mung ngu nna
laksan mungdan lahkawng hku nga mat ma ai. Dingdung Israela mung gaw BC 931 kawn BC
722/21 du hkra sha grin nga lu ma ai. Asuri ni BC 722/21 hta dinggung Israela mung hpe gasat
zing la ai kaw nna Dingdung Israela mung hten mat sai. Dingda Yuda mung gaw Dingdung
Israela mung hten mat ai hpang shaning 135 ning naw grin nga lu tim, BC 605-586 hta Babelon
ni a lata hta htenza mat sai re.

Asuri empire gaw BC 626 kaw nna n-gun kya mat wa ai hte BC 612 hta Babelon
hte Mede hpawm chyawm hpung ni gasat dang la kau ai hkrum ma ai. Babelon empire gaw
hkawhkam Babopolassar hkaw dung ai BC 625 kawn n gun ja wa ai re. Egutu hkawhkam Hpara-
u-Niko {Necho II (610-594)} gaw Suri hte Palistina mung hpe madu da mayu ai majaw, Asuri ni
hpe garum la na matu shi a hpyen hpung ni hte Yuda mung hku lai di let Hkarahkeme
(Carchemish) de sa garum na sa wa wu ai. Dai aten hta Yuda hkawhkam Yoshia mung shi up
hkang ai Yuda mung hte Asuri ni a up hkang ai npu de du mat ai dingdung Israela mung hpe
kahkin let n gun ja ai mungdan langai byin tai hkra shakut nga wu ai. Dai majaw Yuda
hkawhkam Yoshia (Josaih) gaw, Asuri ni up madu da ai dingdung Israela hpe Egutu hkaw hkam
Niko (Necho II) n lu up madu la hkra, Niko hte shi a hpyen hpung ni hpe Megido (Megiddo)
kadit hta hkap ninghkap kasat wu ai rai nna, dai majan hta Yoshia ndan pala hkra ai hte si mat
wu ai (II Hkawhkam Labau 35:20-24). Egutu ni majan dang ai hte Uhprat hka (Euphrates) de
matut sa mat wa wu ai (II Hkaw Hkam 23:29, 30). Yuda mung masha ni Yoshia a kasha
Yehoaha (Jehoahaz) hpe hkawhkam shatai ma ai. Rai tim Egutu hkawhkam Niko (Necho II)
gaw Yehoaha hkaw dung ai shata 3 na ai hte hkaw kaw na jahkrat kau nna, kanau Yehoiakim
(Jehoiakim) hpe mayam hkawhkam hku Yuda mung hpe up shangun wu ai. Yuda mung mung
Egutu a up hkang ai npu du mat ai hte mayam bai tai mat ra sai.

Bai Egutu hkawhkam Niko II ( Necho II) gaw Asuri ni hte pawng nna Hkarahkeme
(Carchemish) de majan baw let Babelon ni up nga ai Haran mare hpe du hkra lu la na matu htim
 3

gasat wu ai. Babelon hkawhkam Nabopolassar hkam kaja lam ningra mat wa ai majaw, kasha
Nebuhkaneza matut nna Babelon hpyen hpung hpe woi awn wu ai. Nabopolassar a kasha
Nebuhkaneza woi awn ai Babelon hpyen hpung ni mahtang grau n-gun ja ai hte Egutu hte Asuri
ni hpe Hkarahkeme (Carchemish) mare hta BC 605 hta gasat dang la sai. Nebuhkaneza hpung ni
matut nna Egutu ni hpe hkan shachyut gasat ai majaw Egutu ni shanhte a mungdan de htingnut
hprawng mat wa ra mat ma ai. Dai aten kaw nna Egutu hkawhkam gaw shi a mungdan kaw nna n
pru lu sai. Egutu hkawhkam up ai yawng hte hpe, Egutu hka shi kaw nna, Uhparat hka du hkra
Babelon hkawhkam kashun la kau wu ai (II Hkawhkam 24:7). Egutu ni hpe hkan shachyut gasat
let Babelon hkawhkam Nebuhkaneza gaw Palestina mung ting hpe mung up madu la sai majaw,
Yehoiakim gaw Babelon ni shadun ai mayam hkawhkam hkuYuda mung hpe matut up hkang
nga ra mat sai. Dai shaning hta Nebuhkadneza hkawhkam gaw Daniela lawm ai mung masha
nkau mi hpe Babelon de woi mat wa ai re. Dai gaw shawng na lang Yuda amyu sha nkau mi
Babelon de bawng dung mat wa ai hpung ni rai ma ai.

Yehoiakim gaw kawa Yoshia zawn Karai Kasang hpe hkrit hkungga ai lam nnga ai hta n-
ga, nawku htingnu hta nawku daw jau ai lam hpe ahkyak n da ai wa re (II HKawhkam 23:37).
Arawn alai n kaja ai wa rai nna, Babelon ni hpe ahkun hkanse jaw nga ra ai aten hta shi a hkaw
htingnu hpe grau kaba hkik hkam hkra, mung masha ni hpe adip arip gaw gap shngun wu ai (Yer
27:13-17). Babelon ni Yerusalem mare hpe rai n jahten shi yang, Yehoiakim si mat sai rai nna,
asak 18 ning sha naw re ai shi a kasha Yeoiakin (II Hkawhkam 24:8) bai Yuda hkawhkam tai wa
wu ai. Babelon hkawhkam Nebuhkaneza gaw BC 597 hta Yerusalem mare hpe gasat ting la nna,
hkawhkam wa hte hpawn mungdan masha law law hpe Babelon de bawng hku woi mat wa wu
ai. Ndai gaw lahkawng lang Yuda amyu masha nkau mi Babelon de bawng dung ai lam rai nna
dai kaw Ezekela mung lawm mat wa ai re. Dai hpung hta Yuda masha yawng mun mi daram
lawm ai ngu chyum ninghkrin ni maram masam da ma ai.

Babelon hkawhkam Nebuhkaneza gaw Yehoiakin a kawa pang rai nga ai Zedkia
(Hkawhkam Yoshia a kasha ) hpe Yuda hkaw hkam shatai da ma ai. Shi gaw Babelon ni a npu
hta shangun ma hku Yuda mung hpe 10 ning daram up hkang lai wa sai re. Dai up hkang nga ai
aten hta Babelon hkawhkam a npu na mungdan nkau mi Babelon hpe gumlang na matu bawng
ban wa ai hta shi mung shang lawm sai. Myihtoi Yeremia gaw n shang lawm na hku daru tim (
Yere 27:1-11), Babelon hpe gumlang na matu daw dan ai hte madi shadaw ai mung shawa law
law mung nga wa ai re. Dai majaw Nebuhkaneza gaw BC 586 hta Yerusalem mare hpe wang
tawn da nna, laning mi e shata 6 na ai shaloi Yerusalem hpe kalang bai gasat ting la kau wu ai.
Hkawhkam Zedekia a man e shi a kasha ni hpe sat kau ai hte, shi a myi hpe achyaw baw kau ya
nna, hkang hkyihkyang hte gyit nhtawm, Babelon mare de woi mat wa mu ai (II Hkawhkam
25:1-7). Ndai lang gaw masum lang ngu na Yuda mung na amyu sha ni Babelon de bawng hku
woi mat wa hkrum ai lang re. Nebuhkaneza gaw Yerusalem mare, hkawhkam htingnu, nawku
htingnu ni hpe ayai aya di jahten shaza kau ai hte ningbaw ningla nkau mi hte naw kung zet ai
mung masha law law hpe Babelon de bawng hku woi mat wa wu ai.
 4

Dai hpang Babelon hkawhkam Nebuhkaneza gaw, Dawi a aru arat ni hpe hkaw hkam n
shatai sai sha, Yuda mung hpe ading tawk Babelon ni yu ai ginra shatai kau ma ai.

II.MYIHTOI LAIKA A GAHKRANG MASA

Ezekela laika hta lak lai ai daw lahkawng rawng nga ai hpe mu lu ga ai. Shawng na daw
kaba 32 du hkra gaw yubak mara hte madat mara lam n nga ai majaw Yehowa gaw Shi a amyu
sha ni hte kaga mungdan ni hpe tara daw dan jeyang na lam htawn tsun da nga ai. Hpang na daw
ni hta gaw Yehowa a tara daw dan hkrum ai ni hpe myit mada shara hte shalan shabran ai ga ni
bai htawn tsun tawn da ai hpe mu lu ga ai. Ezekela laika a lak lai ai lam gaw mungga ni hpe kum
la ni hte hkrang shala sang lang dan ai lam rai nga ai. "Ngai gaw htani htana Karai Kasang rai
nga ai hpe chyelu na ra ai" ngu ai ga hkum hpe grai dan dawng hkra, shadan shadawng ai
mungga rai nga ai.

I.Ezekela hpe myihtoi hku shaga la ai lam ( 1:1-3:27)

(1) 1:1-27 Karai Kasang a shingran hpe mu ai lam
(2) 2:1-3:15 Karai Kasang Ezekela hpe myihtoi hku shatsam hkrum ai lam
(3) 3:16-27 Ezekela hpe Israela amyu a matu sin langa shatai ai lam

II. Yerusalem hpe tara daw dan jeyang na lam (4:1-12:28)

(1) 4:1-17 Yerusalem mare wang da hkrum na hte seng ai kum la madun ai lam
(2) 5:1-17 Yehowa Ezekela a kara hte nmun hpe nhkyi hte shangun kau nna joi hte shen yu nna,
dai hpe karan da shangun ai lam hku kumla madun ai lam
(3) 6:1-14 Yuda amyu sha ni a sumla naw ai hpe Yehowa jahpoi asawng ai lam
(4) 7:1-14 Israela ni htum mat hkyen sai lam
(5) 7:15-27 Israela ni tawt lai ai yubak mara majaw ari hkrum na
(6) 8:1-18 Nawku htingnu hta maigan hpara sum la ni hpe tawn nna nawku ai mara
(7) 9:1-11 Yerusalem mare ari hkrum sha na
(8) 10:1-22 Yehowa a hpung shingkang Yerusalem htingnu kaw n nga sai
(9) 11:1-13 Yerusalem mare dingnye hkrum na
(10) 11:14-21 Yehowa bai gram lajang la hkrum ai Israeal ni Yerusalem de bai nhtang wa lu na
lam (11)
11:22-25 Yehowa a hpung shingkang Yerusalem kaw n nga sai lam
(12) 12:1-16 Gum lau chye ai Israela amyu ni hte rau nga ai kaw nna Ezekela hpe htawt shangun
ai lam
(13) 12:17-20 Myihtoi wa a hkrit gari ai lam hte madun ai kumla
(14) 12:21-28 Aten ladaw ni wa sai hte dik wa sai lam

III. Israela amyu ni hte Yerusalem mare a yubak mara (13:1-24:27)

(1) 13:1-16 La myihtoi masu ni a matu mungga
(2) 13:17-23 Num myihtoi masu ni a matu mungga
(3) 14:1-11 Tinang a hpara ni hpe tinang a kraw lawang e de da ai ni hpe Yehowa dingnye jaw
 5

na
(4) 14:12-23 Yehowa a tara daw dan jeyang ai lam hpe kadai mung koi lu na n rai
(5) 15:1- 8 Tsabyi ru hte seng ai ga shadawn
(6) 16:1-22 Yerusalem mare a matsat shabat lam
(7) 16:23-34 Shawa num zawn yubak galaw ai Yerusalem
(8) 16:35-43 Yerusalem mare a ntsa Yehowa tara daw dan jeyang na
(9) 16:44-52 Kanu zawn re ai shayi sha ga malai
(10) 16:53-58 Sodom,Samari hte bawng dung hkrum ai Israela amyu shayi sha ni buga de wa lu
na - (11)16:59-63
Htani htana ga shaka tawn da na
(12) 17:1- 21 Langda kaba hte tsabyi ru ga shadawn
(13) 17:22- 18: 32 Yehowa a myit mada shara ga sadi
(14) 19:1-14 Sharung shayawt mahkawn
(15) 20:1-32 Yehowa a myit ra lam hte shinggyim masha a ninghkap ai myit masin
(16) 20:33-44Yehowa ari jaw ai lam hte Yehowa a mara raw dat ya ai lam
(17) 21: 1-22 Wan hte nhtu ga shadawn hte tara jeyang lam
(18) 21: 23-32 Babelon hkawhkam a nhtu
(19) 21:33-37 Nhtu hte Ammon kashu kasha ni
(20) 22:1-16 Yerusalem a ru hka amu
(21) 22:17-22 Yehowa a pawt sindawng lam hpe Israela ni chye lu na
(22) 22:2331 Israela ningbaw ningla ni a yubak mara
(23) 23:1-21 Yubak gawlaw ai kanu rum ai num lahkawng ga shadawn
(24) 23:22-35 Kanau num kasha a ntsa Yehowa jeyang na lam
(25) 23:36-49 Shannau lahkawng a ntsa Yehowa jeyang na lam
(26) 24:1-14 Nhkan kap nna galoi n tsai hkraw ai di ga shadawn
(27) 24:15-27 Myihtoi wa a madu jan si mat ai lam
IV.Amyu baw sang mungdan ni hkrum hkra na ari (25:1-32:32)
(1) 25:1-7 Ammon masha ni hkrum hkra na ari
(2) 25:8-11Moba amyu ni hkrum hkra na ari
(3) 25:12-14 Edom amyu ni hkrum hkra na ari
(4) 25:15-17 Hpilisti amyu ni hkrum hkra na ari
(5) 26:1-21 Turu mare hkrum hkra na ari
(6) 27:1-36 Turu mare a matu sharung shayawt mahkawn
(7) 28:1-19 Turu hkawhkam hkrat sum na lam
(8) 28:20-23 Sidon mare hkrum sha na ari
(9) 28:25-26 Israela hpe bai shaman ya na
(10) 29:1-32-32 Egutu masha ni hkrum sha na ari
V. Du na ra ai aten a matu shingran ga (33:1-39:29)
(1) 33:1-20 Yehowa Ezekela hpe sin langa shatai ai lam
(2) 33:21-33Yerusalem hten za na shi ga
 6

(3) 34:1-31 N kaja ai sagu rem ni a shara kaw kaja ai sagu rem ni hpe bai shatsam ai lam
(4) 35:1-15 Yehowa Edom a mara hpe bai matai htang na
(5) 36:1-38 Yehowa Israela ni hpe asak hkrung lam ningnan jaw ya na
(6) 37:1-14 Nrut nra ni hpe asak jahkrung ya na
(7) 37:15-28 Mungdan ningnan hte hkawhkam ningnan
(8) 38:1-39:20 Magoga masha Goga hkrum hkra na ari
(9) 39:21-29 Israela mayu a matu Yehowa yaw shada da ai lam
VI. Yerusalem mare ningnan a matu shingran (40:1-48:35)
(1) 40:1-42:20 Nawku htingnu ningnan
(2) 43:1-12 Yehowa a daru magam hpung shingkang nawku htingnu de bai du wa na
(3) 43:13-46:24 Nawku daw jau lam a matu hkyen lajang ai lam
(4) 47:1-12 Asak jaw ai hka nu
(5) 47:13-48:35 Amyu sha ni a lapran lamu ga jarit garan ai lam

III. AHKYAK AI GA LAMI NI

A. Mungkan ting hpe up hkang nga ai Karai Kasang 1:1-3

Babelon e bawng dung nga ai aten hta Ezekela kaw dan pru ai shingran a majaw Yehowa
gaw mungkan shara shagu hta nga ai lam hpe shadan shaleng dan nga ai. Yehowa gaw ga sadi
lamu ga hta sha ning ngai nga ai Karai n rai, mungkan ting hta nga nga ai Karai re. Yehowa hpe
shara langai ngai hta sha masat da n mai ai Karai re. Yehowa Karai Kasang gaw mungkan amyu
baw sang yawng hpe Shi Karai Kasang rai nga ai lam chye shangun mayu ai Karai Kasang rai
nga ai
(1) 1:1-3;3:23 Bawng dung nga ai Babelon lamu ga hta dan pru ai Karai Kasang
(2) 9:3; 10:19; 11:23; 43:1-5 Shara shagu hta dan pru ai Karai Kasang
(3) 6:7,10,13,14; 13:21,23; 20:20; 25:7,11,17; 26:6; 28:22-26; 29:6,8,16,21 "Ngai gaw htani
htana Karai rai nga ai hpe chye mu"

B.Yubak mara 8:9

Ezekela gaw kaga myihtoi ni zawn sha yubak mara hte seng nna madi madun htawn tsun
da nga ai. Grau nna gaw sumla nawku ai lam hpe madi madun da nga ai. Sumla nawku ai lam
hpe masha num shut ai lam, shawa num galaw ai lam ni hte shingdaw nna htawn tsun da nga
ai.Nawku htingnu kata hpara shaje sum la ni nawku ai lam gaw Yehowa n ju n dang dik ai lam
rai nga ai. Yehowa a daru magam hpung shingkang grau grau chye na nna, Yehowa hpe sha
nawku na malai hpara shaje hpang hkan ai lam gaw Yehowa pawt sindawng dik ai lam rai nga ai.
(1) 8:9 Yubak mara
(2) 5:9; 6:4-6,13; 11:18,12; 14:1-11; 33:25-29 Sumla naw ai lam
(3) 8 Nawku htingnu hta hpara shaje sumla nawku ai lam
(3) 16 Sumla nawku ai lam shawa nun hte bung nga ai
(4) 23 Sumloa nawku ai lam gaw masha nun shaw ai lam zawn rai nga ai
 7

C. Tara daw dan jeyang na lam 24:21

Yubak mara hte sumla nawku ai lam gaw tara daw dan jeyang ai lam hpe teng sha hkrum
sha shangun nga ai. Yeremia a mungga hta Yerusalem hkrat sum sana re, nawku htingnu gaw
awu asin rai mat hkrum na re, ngam nga ai Yuda amyu ni jahten shaza hkrum na (sh) mayam hku
bawng dung ra na ngu ai rai nga ai. Yuda ningbaw ningla ni a matu tara daw dan jeyang ai lam
lawan dik ai hku du wa na ra ai. 33:21 hta myihtoi wa tsun ai hte maren yawng byin wa ai lam
rawng nga ai. Mai gan mungdan amyu baw sang ni a ntsa mung tara dawdan lam du na re ngu
nna mung htawn tsun da nga ai. Yehowa gaw hkawhkam ni a hkawhkam, madu ni a madu rai
nna, byin pru wa ai lam ma hkra gaw daru magam hpung shingkang rawng ai Yehowa a lata hta
sha rai nga ai.
(1) 24:21 Tara daw dan jeyang na lam
(2) 4:16-17; 5:8-9; 7:21; 12:17-20; 14:21; 21:21-22; 24:1-2; 33:21 Yerusalem hkrat sum ai lam
(3) 7:22; 24:21,25-26 Nawku htingnu hpe awu asin byin shangun ai lam
(4) 11:1-15; 33:1-16; 34:1-10 Yuda ningbaw/la ni hpe tara jeyang ai lam
(5) 25-32; 38-39 Amyu baw sang mungdan ni hpe tara daw dan ai lam

D. Bai ngang grin shangun na lam 36:24

Yerusalem mare htenza na ngu htawn tsun ai hpang Ezekela a mungga gaw Yerusalem
bai ngang grin nga shangun na lam myit mada shara hpe mung bai htawn tsun da nga ai.Lak lai
ai lam hta hkun hkraw ai nrut nra ni hte hpring nga ai kadit hpe shingran mu wu ai. Israela hte
Yuda mung bai pawng mat na ngu ai kumla hku shingna lahkawng shingran hpe mung mu wu ai.
Dawi a aru arat du sa nna sim sa lam hte seng ai ga shaka tawn da na re. Shinggyim masha ni hpe
myit ningnan hte masin salum ningnan bang ya na re. Hpang jahtum na daw kaba 9 hta nawku
hitngnu hpe bai gaw gap na lam, nawku daw jau lam ningnan gram lajang na lam, lamu ga garan
ya na lam ni hpe shingran hku lu la nna myit mada shara myihtoi ga tsun da nga ai.
(1) 36:24 Bai ngang grin shangun na lam
(2) 11:16-21; 20:33-44; 28:25-26; 36:8; 37:28 Israela ni buga de bai nhtang wa lu na ga sadi
(3) 34:23-24; 37:24-28 Dawi a kasha du sa na ga sadi
(4) 36:25-28 Simsa lam ga shaka
(5) Daw kaba 40-43 Nawku htingnu bai gaw gap na lam
(6) 44; 45:13-46:24 Nawku dawjau lam hpe ningnan bai gram lajang na
(7) 45:1-12; 47:13-48:35 Lamu ga bai garan jaw na

IV. KARAI MASA MUNGGA

A.Yehowa gaw shinggyim masha ni tawt lai ai yubak mara hpe tara daw dan jeyang nga ai

Ezekela Babelon mung kaw myihtoi htoi hpang ai aten hta Yerusalem mare rai n hten run
shi ai re. Shi hku nna, Babelon de du mat ai Yuda masha ni hteYerusalem mare hta naw ngam
nga ai masha ni a yubak mara ni hpe jahpoi asawng ai hte mungga htawn tsun ai wa re.Yuda
mungdan a hpara shaje sumla nawku ai lam (8:7-18) gaw nse nsa re ai shawa num hte bung ai
 8

hku tsun da wu ai (23:1-21). Kashu kasha ni hpe hkungga n awng jau ai lam (16:20;20:31) gaw
masha myit nrawng ai lam hte Yehowa hpe nawku daw jau ai lam hta awu asin byin shangun ai
lam rai nga ai. Dai zawn Yerusalem mare Yehowa a man na hkrat sum mat ai lam gaw ningbaw
ningla ni kaw madung lit nga nga ai (11:1-13). Dai majaw Yehowa a daru magam hpung
shingkang Yerusalem mare hta n nga mat sai (10:1-22). Masu ai myihtoi ni shut shai ai myihoti
ga ni hte myit mada shara ga tsun ma ai (13:1-23). N law la ai mare masha ni sha Yehowa hpe
tsaw ra hkrit hkungga ma ai (11:14-25). Mare masha malawng gaw Yehowa a man hta sadi n
dung ni rai ma ai (16:1-63). Hkawhkam Zedeki (zdekiah) mung mung masa lam woi awn ai hta
gumle gumlau re ai wa rai wu ai (17:1-24). Dai lam ni a majaw " ngai gaw nanhte a Karai
Kasang Yehowa rai nga nngai: nye a matsun maroi ga hpe hkan mu, nye a tara dara ai lam ni hpe
hkan galaw mu (20:19)" ngu shadum da nga ai. Dai zawn re ai yubak ni a majaw Yuda mungdan
gaw Yehowa a tara dara jeyang ai lam hkrum sha ai hku nna sha gram lajang la lu na re ngu
myihtoi ga tsun wu ai ( 24:1-27). Yerusalem mare na masha ni mung tsinyam tsin dam matut
hkrum sha na re. Dai tsinyam gaw Asuri masha ni hte hpawn, Babelon masha ni hte Hkalde
masha ni, Peku, Shoa hte Koa masha ni hpe Yehowa dat dat nna Yuda mung hpe jeyang ai lam
rai nga ai (23:23-24). Babelon ni n dang hkam sharang ai shaloi, jahtum e Yerusalem mare hte
nawku htingnu hpe jahten shaza kau na re ngu tau hkrau myihtoi ga tsun wu ai (4:1-2; 5:12; 6:1-
7; 7:5-9).

Yehowa tara dawdan jeyang na lam hpe mung kumla ni hku nna shaleng dan da wu ai.
(1) Daw kaba 4 hta Yehowa Ezekela a hkum hpe sumri hte gyit hkang da nna, nhtoi 390 ya tup
pai maga n hkrem de hkrawn galeng taw nga shangun wu ai. Dai gaw Yerusalem hpe Babelon ni
BC 588-587 aten laman wang shinggrup da hkrum ai aten hpe shaleng dan ai rai nna, dai aten hta
sha hpa hte ntsin hpe shadawn shadang hku sha ra lu ra na. Bai nhtoi gu ai hpang Yehowa gaw
Ezekela hpe hkra maga n hkrem de nhtoi 40 ya yup bai galeng shangun wu ai. Dai gaw bawng
dung na shaning hpe lachyum shaleng dan ai lam rai nga ai (4:4-8). Bai nna Masha hkyi hte
kabaw tawn ai muk hpe sha ra na (4:12), ngu na maigan amyu ni a man e, jep ai tara hku awu
asin re ngu ai lu sha ni hpe sha ra na ra ai ngu lachyum shaleng dan wu ai.
(2) Da kaba 5 hta "kara hte nmun hpe shangun kau nna joi hte shen yu let, majaw masum garan
tawn da wu ai. Majaw langai mi hpe mare kaang e nat kau u, majaw mi hpe nhtu hte marat dut
kau u, majaw mi hpe nbung hta shapoi kau u, dai hta kaga ngai gaw shanhte a hpang e nhtu naw
shaw na nngai" ngu Yehowa Ezekela hpe hkrang shala shangun wu ai. Dai gaw, " na a htam
masum hta htam mi ana zinli hte si wa nna, na a kaang e kawsi ai hte htum mat na mara ai, htam
mi gaw na a grup yin e kahtam ai nhtu hte si wa na mara ai; htam mi hpe nbung bung shagu de
ngai shapoi kau na nngai: shanhte a hpang e nhtu hpe mung ngai naw shaw na nngai (5:12)" ngu
Yerusalem mare a ntsa Yehowa Karai Kasang tara dara na re ngu ai hpe kum la shapraw htawn
tsun shadum ai lam rai nga ai. (3) 12:1-7 hta mung, Yehowa Ezekela hpe 'htawt wa na matu
hkyen tawn ai arung arai hpe shawa a man e shani aten e shapraw dan shangun wu ai; shi hkum
nan bawng dung mat wa hkrum ai wa zawn, shana aten e shawa a man e pru wa shangun ai;
shawa a man e bunghku htu waw nna arung arai ni hpe shapraw ai; arung rai ni hpe shawa masha
a man e hpai la nna nsin htat ai aten e shapraw ai lam ni hpe hkrang shala shangun ai hku nna
 9

Yerusalem masha ni Babelon de bawng hku rim mat wa hkrum mat wa na kum la hpe madun dan
shangun wu ai. (4)
24:15-27 hta Ezekela a madu jan akajawng sha si mat wa tim, Yehowa gaw Ezekela hpe sharung
mung hkum sharung, hkrap mung hkum hkrap, myi prwi mung hkum pru ngu nna, Yerusalem
masha yawng stinyam tsindam hkrum na lam hte Yerusaelm mare hten za ai hta sharung shayawt
hkrap ngu hkrap ngoi lam galaw lu na n rai, ngu lachyum shaleng dan shangun wu ai.

B. Tara jeyang lam ngut ai hpang Yehowa Israela hpe bai gaw gap la na

Ezekela gaw Yehowa a daru magam hpung shingkang hpe atsawm chye ai wa re ai hte
maren Yehowa gaw Shi a amyu hpe prat dingsa gabai da kau sana n rai, aten du jang bai gaw gap
la na re ngu ai hpe mung asan sha chye na ai hte myihtoi ga tsun wu ai. Dai majaw amyu baw
sang mungdan ni hpe tara daw dan na lam {Ammon, Moba, Edom, Philistia (25:1-17), Turu
(26:1:28:19), Sidon (28:20-26), Egutu (29:1-32:32)} Ezekela a mungga hta Israela amyu ni
bawng dung ai kaw na bai wa lu na matu Yehowa hkyen lajang ya ai lam ni hpe mung htawn
tsun wu ai (33:1-20). Yerusalem mare ya yang hkrat sum nga ai (33:21-330), Israela gaw moi na
hta grau kaja ai ningbaw ningla ni hpe myit mada nga ma ai (34:1-31). Israela a hpyen ni hpe
yeng seng kau nna (35:1-15); Israela hpe Yehowa teng sha bai gram lajang la na (36:1-38). Si
mat sai Israela mungdan gaw asak bai jahkrung ya hkrum nna (37:1-28), Karai Kasang a amyu
sha ni gaw hpyen ni yawng hten run mat ai nhtoi hpe myit mada nga lu na re (38:1-39:29).

37:11-14 hta 'anhte a nrut nra ni hkraw mat ma ai, anhte a myit mada shara hten mat sai,
anhte htum mat saga ai" ngu nna Yehowa shanhte hte rau n rai mat sai majaw myit mada shara
mat mat ai hpe yawn madai nga ma ai. Dai gaw Israela ni a myit hta Yehowa gaw Yuda mung
Yerusalem nawku htingnu kaw sha nga ai wa rai nna, ya gaw shanhte Yehowa hte daw hka mat
sai Babelon de du mat sai ngu nna Yehowa Karai Kasang hpe Yerusalem mare e tawn kau da sai
hku lachyum htai la ma ai. Dai majaw Ezekela gaw Yehowa Babelon e mung shanhte hte rau rai
nga ai lam, shi nan Babelon e bawng dung nga yang Yehowa shi kaw du nna myihtoi ga tsun
shangun ai lam, Yehowa gaw hkun hkraw mat sai nrut nra ni hpe wenyi bai bang ya nna asak
hkrung shangun na re lam myit mada shara n-gun jaw wu ai.

Nawku htingnu ningnan hta Yehowa ningngai nga nna, Israela amyu sha ni teng
man ai chyoi pra san seng lam ni hte nawku daw jau nga lu na re (40:1-42:20; 43:1-12-44:31).
Israela amyu sha ni a asak hkrung lam, hkingjawng ni a matu lamu ga, makam masham poi
lamang ni a matu hkum hkum tsup tsup re ai chyeju ni hpe bai jaw na (45:1-46:24). Israela amyu
lakung ni yawng rap rap ra ra, lamu ga jarit ni bai lu la na (47:13-48:29) rai nna, kaba dik ai
chyeju gaw, Karai Kasang gaw sha a amyu sha ni a lapran hta htani htana rau nging ngai nga na
re (48:30-35) ngu ai lam rai nga ai.

V.SHARIN LA NA LAM NI

1. Yehowa Karai Kasang gaw yubak mara hpe matsat ai Karai re majaw, lama anhte yubak hta
matut hkawm nga yang gaw teng sha tara daw dan jeyang ai hkrum na ga ai.
 10

2. Tinang a mara ni hpe yin la na matu Karai Kasang gaw langai hkrai hpe saw shaga nga nna,
shi kaw nhtang wa ai ni hpe mara raw dat ya nga ai, sha n-ga chyeju ningnan hte bai gram lajang
la nga ai.
3. Yehowa Karai Kasang gaw wenyi lam hta si nga ai ni hpe wenyi ningnan bai bang ya lu ai
Karai Kasang rai nga ai.
4. Yehowa gaw Shi chyu sha Karai Kasang rai nga ai lam mungkan shinggyim masha yawng hpe
chye shangun mayu nga ai.
5. Yesu Hkristu bai du sa ai hku nna Karai Kasng a mungdan gaw gap na ngu ai myit mada shara
hpe madi madun htawn tsun da nga ai.

Ginlen shalai ai,

Rev. Dr. Lahpai Awng Li

MIT, Insein, Yangon.